Ñöùc Giaùo Hoaøng
vaø Ñöùc Thöôïng Phuï Maïc Tö Khoa
gaëp nhau ñeå keâu goïi hoøa bình
Ñöùc Giaùo Hoaøng vaø Ñöùc Thöôïng Phuï Maïc Tö Khoa gaëp nhau ñeå keâu goïi hoøa bình.
Vatican (VietCatholic News 11-02-2016) - Tröa Thöù Saùu, 12 thaùng 2 naêm2 016 giôø ñòa phöông, maùy bay chôû Ñöùc Giaùo Hoaøng toâng du Meã Taây Cô seõ caát caùnh töø Roâma. Giöõa ñöôøng, noù seõ ñaùp xuoáng phi tröôøng Havana cuûa Cuba luùc 2 giôø chieàu vaø taïi ñaây, Ñöùc Giaùo Hoaøng seõ hoäi kieán vôùi Thöôïng Phuï Maïc Tö Khoa. Theo döï tính, maùy bay chôû Ñöùc Giaùo Hoaøng seõ laïi caát caùnh luùc 5 giôø 30 chieàu ñeå ñi Mexico City vaø seõ tôùi ñoù luùc 7 giôø 30 toái. Nhö theá, cuoäc hoäi kieán giöõa hai vò giaùo chuû seõ dieãn ra ít nhaát 3 tieáng ñoàng hoà. Hai vò seõ keát thuùc cuoäc hoäi kieán baèng moät tuyeân boá chung.
Cuoäc hoäi kieán treân seõ ñaùnh daáu laàn ñaàu tieân trong lòch söû vieäc moät vò giaùo hoaøng vaø moät vò thöôïng phuï cuûa Giaùo Hoäi Chính Thoáng Nga gaëp nhau tröïc dieän. Theo nhaø baùo John Allen, haïn töø "lòch söû" duøng ôû ñaây khoâng coù gì laø quaù ñaùng caû. Vì cuoäc hoäi kieán naøy ñuùng laø dieãn ra laàn ñaàu tieân trong lòch söû, moät cuoäc hoäi kieán do nhieàu thaäp nieân thöông thaûo nhieâu kheâ môùi coù, ñeán ñoä, nhieàu ngöôøi khoâng tin laø ñôøi hoï ñöôïc chöùng kieán noù.
Taâm thöùc aáy khoâng haún voâ caên cöù, vì söï ñeà khaùng maõnh lieät töø phía Giaùo Hoäi Chính Thoáng Nga: hoï vaãn sôï chuû nghóa ñaïi keát cuûa Coâng Giaùo buoäc hoï phaûi leä thuoäc thaåm quyeàn giaùo hoaøng, duø nhieàu laàn, Ñöùc Gioan Phaoloâ II, Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI vaø nay Ñöùc Phanxicoâ nhaán maïnh tôùi "tính ña daïng hoøa giaûi" (reconciled diversity).
Thaùi ñoä ñeà khaùng treân ñeå loä nguyeân hình trong buoåi leã phaùi ñoaøn ñaïi keát cao caáp cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, do Ñöùc Gioan Phaoloâ II phaùi qua Maïc Töï KHoa naêm 2004 ñeå trao laïi cho Giaùo Hoäi Chính Thoáng Nga böùc aûnh Ñöùc Meï Kazan maø hoï raát suøng kính: heä thoáng aâm thanh trong Nhaø Thôø Chính Toøa Maïc Tö Khoa bò taét ñieän ñeå tín höõu khoâng nghe thaáy lôøi phaùt bieåu cuûa phaùi ñoaøn Coâng Giaùo! Khoâng nhöõng theá, phaùt ngoân vieân cuûa Toøa Thöôïng Phuï coøn leân truyeàn hình ñeå noùi raèng cho tôùi khi Roâma ra khoûi Ukraine, taát caû nhöõng cöû chæ thaân thieän naøy ñeàu voâ nghóa.
Ba yeáu toá hoøa dòu
Tuy nhieân, töø ngaøy Thöôïng Phuï Kirill ñöôïc baàu hoài thaùng Hai naêm 2009, baàu khí ñeà khaùng ñaõ dòu ñi. Tröôùc khi ñöôïc baàu, Thöôïng Phuï Kirill voán laø chuû tòch vaên phoøng ñoái ngoaïi cuûa Toøa Thöôïng Phuï vaø ñöôïc caùc nhaø chuyeân moân coi laø côûi môû ñoái vôùi moái lieân heä ñaïi keát. Coù luùc phaûi tuyeân boá cöùng raén thì chæ laø vì ñeå laøm vöøa loøng phe baûo thuû maø thoâi. Nay, sau 7 naêm caàm ñaàu Giaùo Hoäi ôû ñaây, Thöôïng Phuï chaéc chaén caûm thaáy töï tin hôn ñeå theo ñuoåi chính saùch rieâng cuûa mình.
Thöù hai, trong maáy thaäp nieân gaàn ñaây, caùc lieân heä giöõa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaø caùc Giaùo Hoäi Chính Thoáng ñaõ coù nhöõng tieán boä vöôït böïc, nhaát laø ñoái vôùi Toøa Thöôïng Phuï Constantinople. Ñaõ ñaønh, Maïc Tö Khoa ñoùng vai troø raát quan troïng trong theá giôùi Chính Thoáng (hai phaàn ba trong soá 225 trieäu tín höõu laø ngöôøi Nga), nhöng neáu cöù tieáp tuïc ñöùng ôû voøng ngoaøi vieäc caûi thieän naøy, chaúng hoùa ra mình töï coâ laäp mình, nhaát laø trong vieãn aûnh Coâng Ñoàng Toøan Chính Thoáng saép tôùi taïi Crete? Thaân thieän vôùi Roâma trong luùc naøy chæ coù theå taêng vò theá cuûa Toøa Maïc Tö Khoa taïi Coâng Ñoàng naøy maø thoâi.
Sau cuøng, chính saùch ngoaïi giao cuûa Ñöùc Phanxicoâ phaàn lôùn phuø hôïp vôùi caùc quyeàn lôïi cuûa ngöôøi Nga. Thaùng Chín naêm 2013, ngaøi hôïp löïc vôùi Vladimir Putin trong vieäc ngaên chaën cuoäc taán coâng quaân söï cuûa Taây Phöông nhaèm loaïi boû Bashar al-Assad cuûa Syria. Töø ñoù, Ñöùc Phanxicoâ vaø Putin töøng gaëp nhau ôû Vatican vaø tìm ñöôïc cô sôû chung cho nhieàu vaán ñeà, trong ñoù coù vieäc baûo veä Kitoâ höõu taïi Trung Ñoâng vaø vieäc taùi xuaát hieän cuûa Cuba trong coäng ñoàng caùc daân toäc.
Öu theá cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng khoâng aûnh höôûng gì tôùi cuoäc hoäi kieán
Baàu khí hoøa dòu do boái caûnh treân taïo ra ñaõ ñöôïc phaûn aûnh trong nhöõng ngaøy gaàn tôùi cuoäc hoäi kieán. Thöïc vaäy, theo Interfax, Giaùo Hoäi Chính Thoáng Nga khoâng tin raèng söï öu theá cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng maø ngöôøi Coâng Giaùo voán daønh cho ngaøi seõ gaây moät aûnh höôûng ñoái vôùi nghi thöùc vaø tinh thaàn cuûa cuoäc gaëp gôõ giöõa Ñöùc Phanxicoâ vaø Thöôïng Phuï Kirill.
Hoâm Thöù Naêm 11 thaùng 2 naêm 2016, noùi treân chöông trình truyeàn hình Rossiya-24, Hieromonch Stephan, thö kyù Phaân Boä veà Coâng Ñoàng cuûa Vaên Phoøng Ñoái Ngoaïi, cho raèng: "Trong thôøi Giaùo Hoäi chöa chia reõ, Toång Giaùm Muïc cuûa thaønh phoá Roâma quaû laø vò thöù nhaát trong danh saùch caùc giaùo chuû caùc Giaùo Hoäi Kitoâ Giaùo".
OÂng nhaän ñònh theâm: hoaøn caûnh treân quaû coù daáu aán ñoái vôùi nghi thöùc truyeàn thoâng giöõa caùc nhaø laõnh ñaïo Kitoâ Giaùo, "nhöng nghi thöùc naøy ñaõ ñöôïc ñôn giaûn hoùa heát söùc ñaùng keå döôùi trieàu ñaïi cuûa vò giaùo hoaøng hieän nay".
Hai vò giaùo chuû ñoàng yù veà baûn tuyeân boá chung
Cuõng theo tin Interfax, Thöôïng Phuï Kirill vaø Ñöùc Phanxicoâ ñaõ thoûa thuaän vôùi nhau veà lôøi vaên cuûa baûn tuyeân boá chung.
Tröôùc khi thaùp tuøng Thöôïng Phuï Kirill ñi Havana, Cuba, Toång Giaùm Muïc Hilarion, ñöùng ñaàu Vaên Phoøng Ñoái Ngoaïi cuûa Toøa Thöôïng Phuï, tuyeân boá taïi phi tröôøng Vnukovo hoâm Thöù Naêm 11 thaùng 2 naêm 2016 raèng "Lôøi vaên cuûa Baûn Tuyeân Boá ñaõ ñöôïc hai beân thöông thaûo maõi cho tôùi khuya ñeâm qua. Caùc tu chính sau cuøng ñaõ ñöôïc ñöa vaøo. Nay ta caàn hy voïng raèng vaên kieän trong hình thöùc ñaõ thoûa thuaän naøy seõ ñöôïc ñeä trình trong cuoäc hoäi kieán cuûa Thöôïng Phuï vaø cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng".
Vieäc baùch haïi caùc Kitoâ höõu seõ noåi baät trong nghò trình cuoäc hoäi kieán. Vì tình hình taïi Trung Ñoâng vaø Phi Chaâu, hai Giaùo Hoäi ñaõ nhaát quyeát ñeå qua moät beân caùc baát ñoàng hieän nay cuûa mình vaø hôïp nhaát caùc coá gaéng nhaèm cöùu caùc Kitoâ höõu khoûi hoïa dieät chuûng. Hai vò giaùo chuû cuõng seõ thaûo luaän vieäc töø boû caùc giaù trò Kitoâ Giaùo, hieän raát hieån nhieân taïi AÂu Chaâu ngaøy nay.
Vuõ Vaên An