Giaàu sang vaø quyeàn bính ích kyû baïo löïc
laø caùc duïng cuï cuûa thoái naùt gaây cheát choùc
Giaàu sang vaø quyeàn bính ích kyû baïo löïc laø caùc duïng cuï cuûa thoái naùt gaây cheát choùc.
Vatican (Vat. 24-02-2016) - Giaàu sang vaø quyeàn bính ích kyû baïo löïc laø caùc duïng cuï cuûa thoái naùt gaây cheát choùc.
Thi haønh quyeàn bính maø khoâng toân troïng söï soáng, khoâng coù coâng lyù vaø khoâng coù loøng thöông xoùt chæ gaây ra cheát choùc vaø ñaøn aùp baát coâng maø thoâi. Vì khaùt voïng quyeàn bính bieán thaønh söï tham lam khieán cho con ngöôøi muoán chieám höõu taát caû vaø khai thaùc boùc loät tha nhaân.
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ noùi nhö treân vôùi hôn 50,000 tín höõu vaø du khaùch haønh höông tham döï buoåi tieáp kieán saùng thöù tö 24 thaùng 2 naêm 2016. Trong soá caùc ngöôøi tham döï coù ñoâng Hoàng Y vaø Giaùm Muïc, baïn cuûa phong traøo Toå AÁm veà Roma tham döï ñaïi hoäi thöôøng nieân cuûa phong traøo.
Trong baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha tieáp tuïc loaït baøi giaùo lyù veà loøng thöông xoùt trong Thaùnh Kinh. Ngaøi noùi: coù nhieàu vaên baûn khaùc nhau cuûa Thaùnh Kinh ñeà caäp tôùi caùc keû quyeàn theá, caùc vua chuùa, nhöõng ngöôøi ôû treân cao, vaø caû thaùi ñoä kieâu caêng ngaïo maïn vaø caùc baát coâng cuûa hoï nöõa. Ñöùc Thaùnh Cha minh xaùc söï giaàu coù vaø quyeàn löïc nhö sau:
Söï giaàu coù vaø quyeàn löïc laø caùc thöïc taïi coù theå toát laønh vaø ích lôïi cho coâng ích, neáu ñöôïc duøng ñeå phuïc vuï ngöôøi ngheøo vaø taát caû moïi ngöôøi, vôùi söï coâng baèng vaø loøng baùc aùi. Nhöng raát tieác, nhö quaù thöôøng xaûy ra, laø khi chuùng ñöôïc soáng nhö ñaëc quyeàn ñaëc lôïi, vôùi loøng ích kyû vaø baïo löïc, thì chuùng bieán thaønh caùc duïng cuï thoái naùt vaø gaây cheát choùc. Ñoù laø ñieàu ñaõ xaûy ra trong caâu chuyeän vöôøn nho cuûa oâng Naboát, nhö trình thuaät trong chöông 21 saùch caùc Vua I, maø chuùng ta tìm hieåu hoâm nay.
Vaên baûn naøy keå raèng vua Israel laø Acab muoán mua vöôøn nho cuûa moät ngöôøi teân laø Naboát, bôûi vì noù gaàn hoaøng cung. Ñeà nghò cuûa nhaø vua xem ra hôïp phaùp vaø quaûng ñaïi nöõa, nhöng beân Israel gia taøi ruoäng ñaát ñöôïc coi haàu nhö baát khaû xaâm phaïm. Thaät theá saùch Leâvi coù daäy raèng: "Ñaát thì khoâng ñöôïc baùn ñöùt, vì ñaát laø cuûa Ta, coøn caùc ngöôi chæ laø ngoaïi kieàu, laø khaùch troï nhaø Ta" (Lv 25,23). Ñaát laø thaùnh thieâng, vì laø moät ôn cuûa Chuùa, phaûi ñöôïc giöõ gìn vaø duy trì, nhö daáu chæ phuùc laønh cuûa Thieân Chuùa truyeàn töø ñôøi naøy sang ñôøi noï vaø baûo ñaûm cho phaåm giaù cuûa moïi ngöôøi. Nhö theá chuùng ta hieåu taïi sao oâng Naboát laïi töø choái nhaø vua: "Xin Giaveâ ñöøng ñeå toâi nhöôïng gia saûn cuûa toå tieân toâi cho ngaøi! "(1 V 21,3).
Vua Acab phaûn öùng laïi lôøi töø choái ñoù vôùi söï cay ñaéng vaø giaän döõ. Nhaø vua caûm thaáy bò xuùc phaïm, oâng laø vua, laø ngöôøi quyeàn theá, bò giaûm thieåu trong quyeàn bính toái thöôïng cuûa mình vaø bò töôùc ñoaït trong khaû theå thoaû maõn öôùc muoán chieám höõu cuûa oâng. Khi thaáy oâng buoàn phieàn nhö vaäy, vôï oâng laø Gieâsabel, moät hoaøng haäu ngoaïi giaùo ñaõ gia taêng caùc toân thôø ngaãu töôïng vaø saùt haïi caùc ngoân söù cuûa Chuùa (x. 1 V 18,4), baø khoâng xaáu, baø aùc ñoäc, baø quyeát ñònh can thieäp. Caùc lôøi baø noùi vôùi nhaø vua raát laø yù nghóa. Anh chò em haõy caûm nhaän caùi gian aùc ñaøng sau ngöôøi phuï nöõ naøy: "Vua cai trò Ít-ra-en hay thaät! Môøi vua daäy maø aên cho loøng phaán khôûi leân! Thieáp seõ taëng vua vöôøn nho cuûa Na-boát ngöôøi Gít-rô-en." 1 V 21,7). Baø neâu baät uy tín vaø quyeàn löïc cuûa nhaø vua, maø theo caùi nhìn cuûa baø, noù bò ñem ra thaûo luaän bôûi lôøi khöôùc töø cuûa oâng Naboát. Moät quyeàn bính maø hoaøng haäu coi nhö tuyeät ñoái vaø vì theá moïi öôùc muoán cuûa vua ñeàu laø moät meänh leänh. Thaùnh Ambrogio ñaõ vieát moät cuoán saùch nhoû veà caâu chuyeän naøy töïa ñeà laø "Naboát". Thaät laø toát, neáu chuùng ta ñoïc cuoán saùch naøy trong muøa Chay. Noù raát laø hay vaø raát cuï theå.
Tieáp tuïc baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha noùi: Khi nhôù laïi caùc ñieàu naøy Chuùa Gieâsu noùi vôùi chuùng ta: "Anh em bieát: thuû laõnh caùc daân thì duøng uy maø thoáng trò daân, nhöõng ngöôøi laøm lôùn thì laáy quyeàn maø cai quaûn daân. Giöõa anh em thì khoâng ñöôïc nhö vaäy: Ai muoán laøm lôùn giöõa anh em, thì phaûi laøm ngöôøi phuïc vuï anh em. Vaø ai muoán laøm ñaàu anh em thì phaûi laøm ñaày tôù anh em. Cuõng nhö Con Ngöôøi ñeán khoâng phaûi ñeå ñöôïc ngöôøi ta phuïc vuï, nhöng laø ñeå phuïc vuï vaø hieán daâng maïng soáng laøm giaù chuoäc muoân ngöôøi." Neáu ñaùnh maát ñi chieàu kích phuïc vuï, quyeàn bính bieán thaønh ngaïo maïn, trôû neân thoáng trò vaø aùp böùc. Ñoù chính laø ñieàu ñaõ xaûy ra trong caâu chuyeän vöôøn nho cuûa oâng Naboát. Moät caùch voâ luaân hoaøng haäu Gieâsabel quyeát ñònh loaïi tröø oâng Naboát vaø thi haønh chöông trình cuûa baø. Baø söû duïng caùc doái traù cuûa moät söï hôïp phaùp toài baïi, nhaân danh nhaø vua, baø göûi thö cho caùc tröôûng laõo vaø thaân haøo trong thaønh ra leänh cho caùc chöùng nhaân giaû doái coâng khai toá caùo oâng Naboát laø ñaõ nguyeàn ruûa Thieân Chuùa vaø nhaø vua, moät toäi ñaùng phaït töû hình. Nhö theá oâng Naboát cheát, nhaø vua coù theå chieám vöôøn nho cuûa oâng.
Vaø ñaây khoâng phaûi laø moät caâu chuyeän xaûy ra trong caùc thôøi khaùc, noù cuõng laø caâu chuyeän cuûa ngaøy nay, cuûa caùc keû quyeàn theá ñeå coù nhieàu tieàn hôn khai thaùc boùc loät ngöôøi ngheøo, daân laønh. Ñoù laø lòch söû cuûa naïn buoân baùn ngöôøi, cuûa lao ñoäng noâ leä, cuûa ngöôøi ngheøo laøm vieäc laäu vaø vôùi ñoàng löông toái thieåu ñeå laøm giaàu cho caùc keû quyeàn theá. Ñoù laø lòch söû cuûa caùc nhaø chính trò gian tham hoâi loä muoán nhieàu hôn vaø nhieàu hôn. Vì vaäy toâi ñaõ noùi laø ñoïc laïi cuoán saùch cuûa thaùnh Ambrogio veà oâng Naboát seõ toát cho chuùng ta, bôûi vì noù laø moät cuoán saùch thôøi söï.
Ñoù, thöïc thi quyeàn bính maø khoâng toân troïng söï soáng, khoâng coù coâng lyù, khoâng coù loøng thöông xoùt daãn ñöa tôùi ñaâu. Vaø khaùt voïng quyeàn bính coù theå ñöa tôùi ñieàu gì: noù trôû thaønh tham lam muoán chieám höõu taát caû. Coù moät vaên baûn cuûa ngoân söù Isaia ñaëc bieät soi saùng lieân quan tôùi ñieàu naøy. Trong ñoù Chuùa caûnh caùo choáng laïi söï theøm khaùt cuûa caùc ñaïi ñieàn chuû muoán luoân ngaøy caøng chieám höõu nhaø cöûa vaø ñaát ñai nhieàu hôn. Ngoân söù noùi: "Khoán thay nhöõng keû taäu heát nhaø noï ñeán nhaø kia noái theâm ruoäng naøy ñeán ruoäng khaùc, tôùi möùc khoâng coøn choã troáng naøo vaø chæ coøn moät mình caùc ngöôøi ôû laïi trong xöù!" (Is 5,8). Ngoân söù Isaia khoâng phaûi laø coäng saûn ñaâu! Vaø Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích cung caùch haønh xöû cuûa Thieân Chuùa nhö sau:
Tuy nhieân, Thieân Chuùa lôùn lao hôn söï gian aùc vaø troø chôi baån thæu cuûa con ngöôøi traàn gian. Trong loøng thöông xoùt cuûa Ngaøi Ngaøi göûi ngoân söù Elia tôùi ñeå giuùp vua Acab hoaùn caûi. Baây giôø chuùng ta sang trang. Vaø caâu chuyeän tieáp tuïc ra sao? Thieân Chuùa thaáy toäi aùc naøy vaø cuõng goõ cöûa loøng vua Acab, vaø nhaø vua bò ñaët tröôùc toäi loãi cuûa mình, hieåu ra, haï mình xuoáng vaø xin loãi. Thaät ñeïp bieát bao, neáu caùc ngöôøi quyeàn theá ngaøy nay cuõng laøm nhö theá!
Chuùa nhaän söï hoái loãi cuûa oâng, nhöng moät ngöôøi voâ toäi ñaõ bò gieát, vaø loãi laàm ñaõ phaïm seõ coù caùc haäu quaû khoâng theå traùnh ñöôïc. Thaät theá, söï döõ ñaõ laøm ñeå laïi caùc daáu veát ñau ñôùn vaø lòch söû loaøi ngöôøi mang caùc veát thöông cuûa noù. Loøng thöông xoùt cuõng cho thaáy con ñöôøng chính phaûi theo trong tröôøng hôïp naøy. Loøng thöông xoùt coù theå chöõa laønh caùc veát thöông vaø coù theå thay ñoåi lòch söû. Haõy môû con tim baïn cho loøng thöông xoùt! Loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa maïnh meõ hôn toäi loãi cuûa con ngöôøi. Noù maïnh meõ hôn, ñoù laø göông cuûa vua Acab! Chuùng ta bieát quyeàn naêng cuûa noù, khi chuùng ta nhôù tôùi Con Thieân Chuùa voâ toäi ñaõ laøm ngöôøi ñeå phaù huyû söï döõ vôùi ôn tha thöù cuûa Ngaøi. Chuùa Gieâsu Kitoâ laø vua ñích thaät, nhöng quyeàn bính cuûa Ngaøi hoaøn toaøn khaùc bieät. Ngai cuûa Ngaøi laø thaäp giaù. Ngaøi khoâng phaûi laø moät vò vua gieát cheát, nhöng traùi laïi trao ban söï soáng. Vieäc ngaøi ñeán vôùi taát caû moïi ngöôøi, nhaát laø nhöõng ngöôøi yeáu ñuoái nhaát, ñaùnh baïi söï coâ ñôn vaø soá phaän phaûi cheát maø toäi loãi daãn tôùi. Vôùi söï gaàn guõi cuûa vaø söï hieàn dòu cuûa Ngaøi Chuùa Gieâsu Kitoâ ñöa caùc keû toäi loãi vaøo trong khoâng gian cuûa ôn thaùnh vaø söï tha thöù. Vaø ñoù laø loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa.
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chaøo nhieàu nhoùm khaùc nhau tham döï buoåi tieáp kieán. Trong soá caùc nhoùm noùi tieáng phaùp coù caùc nhoùm ñeán töø Bæ vaø Phaùp, ñaëc bieät laø caùc ñaïi chuûng sinh giaùo phaän Bayonne, tín höõu caùc giaùo phaän Agens vaø Pontoise do caùc Giaùm Muïc thaùp tuøng, vaø tín höõu ñaûo Corse. Trong soá caùc nhoùm noùi tieáng Anh coù caùc phaùi ñoaøn ñeán töø Anh, EÂcoát, Ai len, Thuî Ñieån, Gabon, Mozambic, Hoa Kyø. Trong caùc nhoùm tieáng Ñöùc coù caùc sinh vieân thaàn hoïc vaø giaùo luaät ñaïi hoïc Vienne. Cuõng coù caùc nhoùm Taây Ban Nha vaø chaâu Myõ latinh, Boà Ñaøo Nha vaø Brasil, cuõng nhö Ba Lan.
Ñöùc Thaùnh Cha caàu chuùc muøa Chay giuùp moïi ngöôøi trôû thaønh thöøa sai cuûa loøng thöông xoùt Chuùa, lieân ñôùi vôùi ngöôøi ngheøo, soáng baùc aùi vaø thöông xoùt trong gia ñình vaø trong giaùo xöù, canh taân ñöùc tin vaø loøng meán ñoái vôùi Chuùa vaø vôùi tha nhaân, yù thöùc traùch nhieäm cuûa mình ñoái vôùi xaõ hoäi vaø moâi sinh.
Chaøo caùc nhoùm Ba Lan Ñöùc Thaùnh Cha khích leä moïi ngöôøi trong muøa Chay xeùt mình xem cung caùch suy tö haønh xöû cuûa mình coù aûnh höôûng tôùi caùm doã laïm duïng quyeàn bính ñoái vôùi ngöôøi khaùc vaø lôïi duïng caùc ñaëc aân ñaëc lôïi hay khoâng.
Ñöùc Thaùnh Cha cuõng ñaëc bieät chaøo caùc Giaùm Muïc baïn cuûa phong traøo Toå AÁm ñang tham döï hoäi nghò haèng naêm cuûa phong traøo taïi Roma vaø khích leä caùc vò luoân chuù yù tôùi ñaëc suûng hieäp nhaát, trong söï hieäp thoâng vôùi Ngöôøi Keá vò thaùnh Pheâroâ. Chaøo caùc nhoùm cuûa giaùo phaän Cremona, coäng ñoaøn Gioan XXIII vaø caùc coâng nhaân Videocon tænh Anagni, Ñöùc Thaùnh Cha caàu mong moïi ngöôøi trong Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt, soáng moïi hình thöùc quyeàn bính nhö vieäc phuïc vuï Thieân Chuùa vaø tha nhaân.
Chaøo giôùi treû, ngöôøi ñau yeáu vaø caùc ñoâi taân hoân, Ñöùc Thaùnh Cha noùi Muøa Chay laø thôøi gian thuaän tieän ñeå cuûng coá ñôøi soáng tinh thaàn, thöïc haønh aên chay haõm mình. AÊn chay giuùp caùc baïn treû töï chuû nhieàu hôn; lôøi caàu nguyeän giuùp ngöôøi ñau yeáu daâng caùc khoå ñau cho Chuùa vaø luoân caûm thaáy söï gaàn guõi cuûa Ngaøi; caùc coâng vieäc phuùc ñöùc giuùp caùc ñoâi taân hoân soáng ñôøi gia ñình chuù yù tôùi caùc nhu caàu cuûa tha nhaân.
Buoåi tieáp kieán ñaõ keát thuùc vôùi Kinh Laäy Cha vaø pheùp laønh toaø thaùnh Ñöùc Thaùnh Cha ban cho moïi ngöôøi.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)