Vaøi nhaän ñònh veà chuyeán toâng du
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ beân Meâhicoâ
Vaøi nhaän ñònh veà chuyeán toâng du cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ beân Meâhicoâ.
Vatican (SD 17.18-02-2016) - Moät vaøi nhaän ñònh cuûa Cha Federico Lombardi, phaùt ngoân vieân Toaø Thaùnh, giaùm ñoác ñaøi phaùt thanh Vaticaêng vaø cuûa Felipe Arizmendi Esquivel, Giaùm Muïc San Cristobal de las Casas veà chuyeán coâng du muïc vuï cuûa Ñöùc Thaùnh Cha.
Chieàu ngaøy 18 thaùng 2 naêm 2016 Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ keát thuùc toát ñeïp chuyeán vieáng thaêm Meâhicoâ. Trong nhöõng ngaøy vieáng thaêm, baùo chí, phaùt thanh vaø truyeàn hình nöôùc naøy ñaõ daønh nhieàu trang töôøng thuaät caùc sinh hoaït cuûa Ñöùc Thaùnh Cha.
Trong soá ra ngaøy 17 thaùng 2 naêm 2016 tôø Cronica ñaêng hình Ñöùc Thaùnh Cha gaëp gôõ giôùi treû ôû trang ñaàu vôùi haøng tít lôùn: "Söï giaàu coù cuûa Meâhicoâ laø ngöôøi treû". Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ xin giôùi treû ñöøng ñeå cho mình bò maát giaù trò, bò ñoái xöû nhö haøng hoaù. Ngaøi noùi: "thaät khoù maø caûm thaáy mình laø sö phong phuù cuûa moät quoác gia, khi khoâng coù cô may coù coâng aên vieäc laøm xöùng ñaùng". Ñöùc Thaùnh Cha khaúng ñònh: "ñoù laø moät lôøi noùi doái cho raèng hình thöùc soáng duy nhaát, ñeå coù theå laø ngöôøi treû, laø ñeå cuoäc soáng trong tay keû buoân baùn ma tuyù."
Ñöùc Thaùnh Cha "khích leä caùc linh muïc tu só nam nöõ ñöøng trôû thaønh coâng chöùc cuûa Chuùa, vì hoï khoâng phaûi laø caùc coâng nhaân cuûa Thieân Chuùa." Trong caùc trang beân trong coù moät baøi vieát daøi töôøng thuaät cuoäc gaëp gôõ cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vôùi giôùi treû. Cuõng coù hình chuïp Ñöùc Thaùnh Cha bò moät baïn treû keùo saép teù, vì anh ta muoán ñöôïc ngaøi chuùc laønh, trong khi Ñöùc Thaùnh Cha ñang cuùi xuoáng hoân moät ngöôøi taøn taät. Ñöùc Thaùnh Cha quôû traùch: "Caùc baïn khoâng ñöôïc ích kyû". ÔÛ trang 5 coù hình Ñöùc Thaùnh Cha vôùi oâng thoáng ñoác Morelia taëng ngaøi cuoán saùch keå laïi cuoäc ñôøi cuûa Ñöùc Cha Vasco de Quiroga. Trang beân trong coù haøng tít: "41 trieäu daân Meâhicoâ ñaõ nhìn thaáy Ñöùc Giaùo Hoaøng qua truyeàn hình."
Nhaät baùo Reforma ñaêng hình Ñöùc Thaùnh Cha bò keùo saép teù treân moät ngöôøi treû taøn taät ngoài xe laên vôùi haøng chöõ "Ñöøng ích kyû" vaø töïa ñeà lôùn: "Chuùa Gieâsu khoâng môøi goïi chuùng ta laø nhöõng keû gieát möôùn". Trong trang 7 coù hình chuïp Ñöùc Thaùnh Cha trong thaùnh leã vôùi haøng giaùo só tu só taïi Morelia vôùi ñeà töïa: "Ñöùc Thaùnh Cha xin caùc linh muïc ñöøng chòu traän". Tôø rôøi noùi veà Ñöùc Cha Vasco de Quiroga, vò Giaùm Muïc tieân khôûi cuûa Michoacaùn. Trang 8 cuõng ñaêng hình Ñöùc Thaùnh Cha phaùt caùu: "Ñöøng ích kyû" vaø baøi töôøng thuaät buoåi gaëp gôõ vôùi treû vaø nhaán maïnh treân söï kieän ngöôøi treû Meâhicoâ khoâng coù cô may tieán thaân. Caùc tu só doøng Teân chuyeån thö cuûa cha meï 43 ngöôøi treû bò maát tích cho Ñöùc Thaùnh Cha. Trang 10 coù baøi vieát daøi lieân quan tôùi caùc chi phí giaùo phaän Morelia phaûi traû cho chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha. Trang 13 coù baøi vieát daøi pheâ bình Ñöùc Thaùnh Cha im laëng khoâng noùi gì veà caùc linh muïc laïm duïng tình duïc treû em.
Nhaät baùo Milenio ñaêng hình Ñöùc Thaùnh Cha ñoäi muõ Meâhicoâ ñaëc bieät cuûa vuøng Morelia vôùi haøng tít lôùn: "Ñöùc Thaùnh Cha noùi vôùi giôùi treû: Chuùa Gieâsu ñaõ khoâng bao giôø môøi goïi caùc baïn trôû thaønh caùc keû gieát möôùn". ÔÛ trang 4 coù baøi vieát daøi töïa ñeà: "Ñöùc Thaùnh Cha khích leä caùc tu só ñöøng chòu traän tröôùc naïn baïo löïc", keå laïi nieàm vui cuûa haøng giaùo só tu só trong cuoäc gaëp gôõ vôùi Ñöùc Thaùnh Cha. Trang 6 vaø trang 7 coù hình cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vôùi giôùi treû vaø chaïy haøng tít lôùn: "Ma tuyù khoâng phaûi laø hình thöùc duy nhaát soáng toát ñeïp". Coù hình Ñöùc Thaùnh Cha ñang oâm hoân hai baïn treû bò beänh khôø vaø nhieàu hình khaùc vôùi ngöôøi treû vaø lôøi bình luaän: "söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha mang laïi nheï nhoõm vaø caùc giaác mô môùi cho ngöôøi treû". Trang 8 chaïy haøng tít: Ciudad Juarez ñöôïc baûo veä vì chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng. Caùc tuø nhaân haùt möøng Ñöùc Thaùnh Cha. Chính quyeàn Hoa Kyø coäng taùc canh chöøng an ninh cho thaùnh leã cuûa Ñöùc Thaùnh Cha taïi vuøng bieân giôùi.
Nhaät baùo Milenio khaùc ñaêng hình Ñöùc Thaùnh Cha ñoå quaïu vì bò moät baïn treû keùo saép ngaõ, vôùi haøng tít: "Ñöùc Thaùnh Cha noùi vôùi ngöôøi treû: ma tuyù khoâng phaûi laø con ñöôøng duy nhaát". Ñöùc Giaùo Hoaøng xin ngöôøi treû hy voïng maëc duø coù caùc nghòch caûnh.
Trang 6 chaïy haøng tít: "Ma tuyù khoâng phaûi laø löïa choïn duy nhaát". Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ noùi: giôùi treû laø söï giaàu coù cuûa ñaát nöôùc Meâhicoâ. Nguyeân toång thoáng Meâhicoâ noùi: "söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, moät lôøi keâu goïi hoaø bình". Trang 8 Thaùnh leã vôùi caùc tu só: Ñöùc Thaùnh Cha xin: "ñöøng laø caùc coâng chöùc cuûa Thieân Chuùa". Cuoäc gaëp gôõ vôøi giôùi treû: tín höõu beû gaãy moïi leã nghi hình thöùc vaø toå chöùc leã hoäi lôùn. Vuõ ñieäu, ca haùt vaø reo hoø "Olas". Coù nhieàu hình cuûa leã hoäi giôùi treû. Trong hai trang 10 vaø 11 coù nhieàu hình cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vôùi ngöôøi treû. Loøng soát meán cuûa ñaùm ñoâng. Trang 12 coù haøng tít: "Toå chöùc phi chính quyeàn nhaän ñöôïc 56 lôøi toá caùo haøng giaùo só laøm duïng tính duïc naêm 2015". Taïi Jalisco coù tôùi 21% caùc lôøi toá caùo. Lieân quan tôùi cuoäc tranh luaän: cha Lombardi noùi ñaõ coù caùc quyeát ñònh maïnh meõ veà vaán ñeà naøy.
Sau ñaây laø moät soá nhaän ñònh cha Federico Lombardi, Phaùt ngoân vieân Toaø Thaùnh, kieâm giaùm ñoác ñaøi phaùt thanh Vaticaêng, daønh cho nhaø baùo Alessandro Guarasci trong cuoäc phoûng vaán ngaøy 17 thaùng 2 naêm 2016.
Hoûi: Thöa cha, ngaøy 16 thaùng 2 Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ vieáng thaêm giaùo phaän Morelia laø vuøng ñaát ñang soáng thaûm caûnh cuûa baïo löïc vaø teä naïn buoân baùn ma tuyù. Cha coù nhaän xeùt gì veà chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha?
Ñaùp: Cuoäc vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ laø moät cuoäc gaëp gôõ lôùn cuûa ngaøi vôùi nhaân daân Meâhicoâ, khoâng phaûi chæ trong caùc bieán coá lôùn, nhöng caû doïc caùc ñöôøng phoá vaø qua caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi ñaõ theo doõi chuyeán vieáng thaêm vôùi raát nhieàu chuù yù tôùi taát caû nhöõng gì Ñöùc Thaùnh Cha laøm, töøng phuùt moät. Khaåu hieäu maø Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ choïn cho chuyeán coâng du naøy laø "thöøa sai cuûa loøng thöông xoùt vaø cuûa hoaø bình" töông xöùng hoaøn toaøn vôùi ñieàu Ñöùc Thaùnh Cha ñang laøm, bôûi vì ñaây thöïc söï laø moät vieäc phuïc vuï tinh thaàn, muïc vuï lôùn lao, bao goàm caû caùc thöïc taïi theâ thaûm maø ngöôøi daân Meâhicoâ ñang soáng trong xaõ hoäi hieän nay. Ñoù cuõng laø caùc vaán ñeà chuùng ta ñaõ nhaéc tôùi nhieàu laàn vaø Ñöùc Thaùnh Cha cuõng lieân tuïc ñeà caäp tôùi: chuùng lieân heä tôùi caùc cuoäc di cö, teä naïn buoân baùn ma tuùy, buoân ngöôøi, baïo löïc... Nhöng Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc tôùi chuùng trong moät vieãn töôïng cuûa moät muïc töû. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñöa ra moät söù ñieäp raát laø trung thöïc vôùi söù meänh cuûa ngaøi, chuù yù tôùi söï cuï theå cuûa caùc vaán ñeà, vaø ngaøi phoù thaùc giaûi phaùp cho caùc giôùi chöùc traùch nhieäm, moãi ngöôøi tuyø theo choã ñöùng vaø nhieäm vuï cuûa mình.
Hoûi: Thöa cha, trong buoåi gaëp gôõ giôùi treû Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñònh nghóa hoï laø "nieàm hy voïng vaø söï giaàu coù" cuûa ñaát nöôùc Meâhicoâ. Ñeà taøi naøy ñöôïc laäp ñi laäp laïi nhieàu laàn trong chuyeán vieáng thaêm. Ñöùc Thaùnh Cha ñaëc bieät nghó tôùi giôùi treû caû trong vieäc rao giaûng Tin Möøng moät caùch toát ñeïp hôn cho xaõ hoäi Meâhicoâ. Rieâng cha thì cha nghó sao?
Ñaùp: Taïi Meâhicoâ coù caùc sinh hoaït muïc vuï raát sinh ñoäng cho giôùi treû, nhöng cuõng sinh ñoäng cho treû em nöõa, vôùi caùc duïng cuï, caùc phuï ñôùi, caùc phöông phaùp toâng ñoà thích hôïp. Vaø cuoäc gaëp gôõ cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vôùi caùc treû em trong nhaø thôø chính toaø ñaõ mang yù nghóa naøy. Giôùi treû naèm trong vieãn töôïng cuûa ñöùc tin vaø cuoäc soáng kitoâ, cuûa vieäc tham döï vaøo Giaùo Hoäi, hay ngaøy mai Giaùo Hoäi khoâng coøn nöõa. Vì theá daán thaân vaø söï hieän dieän cuûa ngöôøi treû cuõng quan troïng caû treân bình dieän giaùo hoäi nöõa, cuõng nhö noù quan troïng treân bình dieän xaõ hoäi.
Hoûi: Trong thaùnh leã cöû haønh vôùi caùc linh muïc, tu só nam nöõ vaø chuûng sinh Ñöùc Thaùnh Cha khuyeán khích caùc vò "ñöøng chòu traän". Caùc vò ñaõ tieáp nhaän söù ñieäp naøy cuûa Ñöùc Thaùnh Cha nhö theá naøo?
Ñaùp: Cuõng raát gioáng nhö dieãn vaên Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi vôùi giôùi treû, nghóa laø vaán ñeà trong moät xaõ hoäi coù caùc khoù khaên lôùn, ñoù laø phaûi traùnh naûn loøng vaø ñeå cho mình bò thoáng trò bôûi caùc söùc maïnh ñang taøn phaù xaõ hoäi, ñang khieán cho noù trôû thaønh thoái naùt, ngöôøi ta ñang kieám lôøi treân caùi cheát, treân baïo löïc vaø vieäc söû duïng sai quyeàn löïc. Vì theá vôùi ñeà taøi caàu nguyeän, nhôù laïi quaù khöù tích cöïc vaø ôn goïi phuïc vuï tha nhaân, Ñöùc Thaùnh Cha khích leä caùc tu só: caû hai dieãn vaên cuõng ít nhieàu gioáng nhau.
Tieáp theo ñaây laø vaøi nhaän ñònh cuûa Ñöùc Cha Filipe Arizmendi Esquivel, Giaùm Muïc giaùo phaän San Cristobal de las Casas.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha, Ñöùc Cha nghó gì veà chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha?
Ñaùp: Ñaây thaät laø moät moùn quaø Chuùa ban. Moät söï teá nhò cuûa loøng thöông xoùt Chuùa ñoái vôùi caùc daân toäc bò khinh mieät, laõng queân vaø gaït boû ngoaøi leà xaõ hoäi naøy. Hoï ñaõ tieáp nhaän söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vôùi söùc maïnh cuûa con tim. Chính hoï ñaõ noùi: "Chuùng con caûm thaáy ñöôïc khích leä tieán böôùc. Caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi raèng chuùng con quan troïng, chuùng con coù giaù trò, chuùng con khoâng phaûi laø caùc ñoà vaät". Chính Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi raèng caàn phaûi xin loãi caùc thoå daân, bôûi vì quaù thöôøng khi neàn vaên hoùa cuûa hoï bò khinh reû. Caùc anh chò em thoå daân cuûa chuùng toâi ñaõ ñaùnh giaù raát cao söï hieän dieän cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, caùc cöû chæ cuûa ngaøi, kieåu ngaøi tieáp xuùc vôùi hoï. Ñaõ laø söï kieän raát raát quan troïng caùc baøi ñoïc, caùc vaên baûn vaø thaùnh ca ñaõ ñöôïc ñoïc vaø haùt baèng caùc thöù tieáng cuûa thoå daân. Ñaây laø ñieàu ñaõ ñöôïc caùc anh chò em thoå daân ñaùnh giaù raát cao. Chuùng toâi caûm taï Chuùa vì chuyeán vieáng thaêm naøy cuûa Ñöùc Thaùnh Cha.
Hoûi: Giaùo Hoäi Meâhicoâ coù ñöôïc chuaån bò ñeå ñöông ñaàu vôùi caùc thaùch ñoá ÑTC ñaõ ñeà nghò hay khoâng, thöa ÑC?
Ñaùp: Trong chuyeán vieáng thaêm Meâhicoâ Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñöa ra raát nhieàu ñeà nghò, khích leä vaø thaùch ñoá khaùc nhau. Ñaëc bieät laø vieäc hoäi nhaäp vaên hoùa cuûa Giaùo Hoäi trong caùc coäng ñoaøn thoå daân; thaùch ñoá baûo veä caùc quyeàn cuûa caùc daân toäc thoå daân vaø baûo veä quyeàn cuûa Meï Ñaát. Ñoù laø caùc thaùch ñoá maø chuùng toâi saün saøng ñöông ñaàu. Chuùng toâi ñang laøm vieäc... nhöng toâi coù theå khaúng ñònh raèng chuùng toâi laø moät Giaùo Hoäi daùp traû laïi moät caùch toaøn veïn caùc thaùch ñoá maø Ñöùc Thaùnh Cha ñeå laïi cho chuùng toâi. Tuy nhieân, chuùng toâi seõ tieáp tuïc coá gaéng ñeå ñöông ñaàu vôùi chuùng nhö vieäc soáng gaàn guõi vôùi thoå daân. Chuùng toâi soáng vôùi hoï. Ñoù laø cuoäc soáng thöôøng ngaøy cuûa chuùng toâi. Vaø Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ tôùi khích leä chuùng toâi tieán böôùc, bôûi vì ngaøi bieát laø chuùng toâi ñang thöïc hieän ñieàu naøy. Khoâng phaûi chæ trong giaùo phaän San Cristobal de las Casas maø thoâi, nhöng trong raát nhieàu vuøng ñaát cuûa chaâu Myõ Latinh ñeàu coù noã löïc lôùn ñeå ñaùp öùng muïc vuï cho caùc thoå daân. Coøn hôn theá nöõa, Ñöùc Thaùnh Cha cuõng ñaõ khích leä chuùng toâi baèng caùch noùi vôùi chuùng toâi raèng, töø nay trôû ñi vieäc chaáp nhaän baûn vaên phuïng vuï seõ khoâng coøn tuyø thuoäc giôùi chöùc cuûa Boä Phuïng Töï nöõa, nhöng tuyø thuoäc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc chaéc chaén laø gaàn guõi hôn vaø soáng caùc thöïc taïi cuûa caùc thoå daân. Ñieàu naøy khích leä chuùng toâi raát nhieàu. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ tôùi ñeå trao moät saéc leänh chaáp thuaän tieáng noùi Nahuatl laø ngoân ngöõ ñöôïc nhieàu ngöôûi söû duïng nhaát taïi Meâhicoâ nhö laø tieáng meï ñeû. Söï kieän naøy khích leä chuùng toâi taát caû! Vì theá, chuùng toâi seõ tieáp tuïc con ñöôøng soáng gaàn guõi vôùi caùc coäng ñoaøn thoå daân coù moät neàn vaên hoùa ngaøn ñôøi, trong ñoù coù söï khoân ngoan lôùn vaø moät söï hieän dieän lôùn cuûa Thieân Chuùa.
(SD 17.18-2-2016)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)