Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
thaêm Hoäi ñöôøng Do Thaùi taïi Roma
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ thaêm Hoäi ñöôøng Do Thaùi taïi Roma:
"Loøng toâi luoân canh caùnh moái töông giao giöõa chuùng ta"
Roma (WHÑ 19-01-2016) - Chuùa nhaät 17 thaùng 01 naêm 2016, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ ñeán Hoäi ñöôøng Do Thaùi Roma thaêm coäng ñoàng Do Thaùi giaùo. Ngaøi laø vò giaùo hoaøng thöù ba, vaø laø laàn ñaàu tieân trong trieàu ñaïi cuûa mình ñeán Hoäi ñöôøng noåi tieáng naøy.
Taïi ñaây Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ coù baøi phaùt bieåu vôùi caùc chöùc saéc laõnh ñaïo vaø coäng ñoàng tín höõu Do Thaùi giaùo.
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên baøi phaùt bieåu cuûa Ñöùc Thaùnh Cha:
* * *
"Hoâm nay toâi vui möøng ñöôïc ñeán thaêm quyù vò taïi Hoäi ñöôøng naøy. Xin caûm ôn tieán só Di Segni, baø Durighello vaø oâng Gattegna ñaõ noùi nhöõng lôøi aân caàn. Vaø xin caûm ôn taát caû quyù vò ñaõ noàng nhieät chaøo ñoùn toâi. Xin caûm ôn quyù vò! Tada Toda Rabba!
Trong laàn ñaàu tieân ñeán Hoäi ñöôøng naøy vôùi tö caùch giaùm muïc Roma, toâi muoán baøy toû vôùi quyù vò vaø xin göûi ñeán taát caû caùc coäng ñoàng Do Thaùi giaùo lôøi chuùc bình an huynh ñeä cuûa toaøn theå Giaùo hoäi Coâng giaùo.
Loøng toâi luoân canh caùnh moái töông giao giöõa chuùng ta. Luùc coøn ôû Buenos Aires, toâi vaãn thöôøng ñeán caùc hoäi ñöôøng vaø gaëp gôõ caùc coäng ñoaøn Do Thaùi quy tuï ôû ñoù. Toâi thöôøng theo saùt nhöõng ngaøy ñaïi leã, caùc leã kyû nieäm cuûa Do Thaùi giaùo vaø taï ôn Chuùa ñaõ ban söï soáng vaø ñoàng haønh cuøng chuùng ta treân con ñöôøng lòch söû. Theo thôøi gian, moái daây lieân keát tinh thaàn ñöôïc hình thaønh, laøm naûy sinh tình baïn ñích thöïc vaø mang laïi söùc soáng cho vieäc cuøng nhau cam keát. Ñieàu coát yeáu trong ñoái thoaïi lieân toân laø gaëp nhau nhö anh chò em tröôùc Ñaáng döïng neân chuùng ta vaø daâng leân Ngaøi lôøi chuùc tuïng vì chuùng ta bieát toân troïng vaø ra söùc coäng taùc vôùi nhau. Trong cuoäc ñoái thoaïi Do Thaùi-Kitoâ giaùo, coù moät daây lieân keát ñoäc ñaùo vaø ñaëc bieät nhôø coäi reã Do Thaùi cuûa Kitoâ giaùo: vì vaäy caùc tín höõu Do Thaùi vaø Kitoâ giaùo phaûi caûm thaáy mình laø anh em, ñöôïc lieân keát bôûi cuøng moät Thieân Chuùa vaø chung moät di saûn thieâng lieâng phong phuù (x. Tuyeân ngoân Nostra Aetate, 4), treân ñoù töông lai ñöôïc xaây neân.
Cuoäc vieáng thaêm naøy laø söï tieáp böôùc caùc vò tieàn nhieäm cuûa toâi. Ñöùc giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II ñaõ ñeán ñaây 30 naêm tröôùc, vaøo ngaøy 13 thaùng Tö 1986; vaø Ñöùc giaùo hoaøng Beâneâñictoâ XVI ñaõ ñöôïc quyù vò ñoùn tieáp 6 naêm tröôùc ñaây. Ñöùc giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II khi ñeán thaêm ñaõ taïo ra moät caùch dieãn taû tuyeät ñeïp khi goïi quyù vò laø "caùc anh tröôûng", vaø quaû thaät, quyù vò laø nhöõng ngöôøi anh chò cuûa chuùng toâi trong ñöùc tin. Taát caû chuùng ta ñeàu thuoäc moät gia ñình, ñoù laø gia ñình cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng ñoàng haønh vaø che chôû chuùng ta laø daân cuûa Ngaøi. Chuùng ta, nhöõng ngöôøi Do Thaùi vaø Coâng giaùo, ñeàu ñöôïc môøi goïi cuøng nhau gaùnh vaùc traùch nhieäm ñoái vôùi thaønh ñoâ naøy, tröôùc heát laø traùch nhieäm ñoùng goùp veà tinh thaàn vaø höôùng ñeán vieäc giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà khaùc nhau hieän nay. Toâi hy voïng vieäc xích laïi gaàn nhau, söï hieåu bieát vaø toân troïng nhau giöõa hai coäng ñoàng chuùng ta seõ tieáp tuïc phaùt trieån. Ñoù chính laø yù nghóa cuûa vieäc toâi ñeán thaêm quyù vò hoâm nay, 17 thaùng Gieâng, laø ngaøy Hoäi ñoàng Giaùm muïc Italia cöû haønh "Ngaøy ñoái thoaïi Coâng giaùo-Do Thaùi giaùo".
Chuùng toâi vöøa kyû nieäm 50 naêm Tuyeân ngoân "Nostra Aetate" cuûa Coâng ñoàng Vatican II. Ñaây laø vaên kieän mang laïi cuoäc ñoái thoaïi mang tính chaát heä thoáng giöõa Giaùo hoäi Coâng giaùo vaø Do Thaùi giaùo. Ngaøy 28 thaùng Möôøi vöøa qua, taïi quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ, toâi ñaõ ngoû lôøi chaøo ñoâng ñaûo ñaïi dieän cuûa Do Thaùi raèng: "Chuùng ta ñaëc bieät caûm taï Thieân Chuùa vì söï bieán ñoåi thöïc söï nôi quan heä giöõa Kitoâ giaùo vaø Do Thaùi trong 50 naêm qua. Söï thôø ô vaø ñoái laäp ñaõ bieán thaønh hôïp taùc vaø thieän caûm. Töø thuø ñòch vaø xa laï, chuùng ta ñaõ trôû thaønh baïn höõu vaø anh em. Vôùi tuyeân ngoân Nostra Aetate, Coâng ñoàng ñaõ vaïch ra con ñöôøng noùi "vaâng" vôùi vieäc taùi khaùm phaù coäi reã Do Thaùi cuûa Kitoâ giaùo; noùi "khoâng" vôùi moïi hình thöùc baøi Do Thaùi vaø leân aùn moïi ñoái xöû baát coâng, kyø thò vaø baùch haïi töø ñoù maø ra". Tuyeân ngoân Nostra Aetate laàn ñaàu tieân laøm roõ yù nghóa nhöõng moái lieân heä giöõa Giaùo hoäi Coâng giaùo vôùi Do Thaùi giaùo veà maët thaàn hoïc. Taát nhieân tuyeân ngoân khoâng giaûi quyeát taát caû nhöõng vaán ñeà thaàn hoïc ñang ñaët ra cho chuùng ta, nhöng khuyeán khích chuùng ta caàn phaûi suy tö hôn nöõa. Vì theá, ngaøy 10 thaùng Möôøi Hai 2015, Uyû ban lieân laïc vôùi ngöôøi Do Thaùi coâng boá moät vaên kieän môùi neâu ra nhöõng vaán ñeà thaàn hoïc noåi baät trong nhöõng thaäp nieân vöøa qua keå töø khi coâng boá tuyeân ngoân Nostra Aetate. Quaû thaät, khía caïnh thaàn hoïc cuûa cuoäc ñoái thoaïi Do Thaùi giaùo-Coâng giaùo caàn phaûi ñöôïc ñaøo saâu hôn nöõa, vaø toâi mong muoán khuyeán khích taát caû nhöõng ai tham gia cuoäc ñoái thoaïi naøy haõy tieáp tuïc theo chieàu höôùng ñoù vôùi tinh thaàn saùng suoát vaø loøng kieân trì. Töø nhaõn quan thaàn hoïc, roõ raøng coù moái daây lieân keát beàn chaët giöõa caùc tín höõu Kitoâ vaø Do Thaùi. Ñoái vôùi caùc Kitoâ höõu, ñeå hieåu ñöôïc mình, khoâng theå khoâng noùi ñeán coäi reã Do Thaùi giaùo, coøn vôùi Giaùo hoäi, khi tuyeân xöng ôn cöùu ñoä qua nieàm tin vaøo Ñöùc Kitoâ, thì nhaän ra tính chaát khoâng theå thay theá cuûa Giao öôùc vaø tình yeâu vöõng beàn vaø trung tín cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi Israel.
Cuøng vôùi caùc vaán ñeà thaàn hoïc, chuùng ta khoâng ñöôïc laõng queân nhöõng thaùch thöùc lôùn maø theá giôùi ngaøy nay ñang ñoái maët. Trong ñoù coù vaán ñeà sinh thaùi ñang ñöôïc ñaët leân haøng öu tieân hieän nay, vaø caùc Kitoâ höõu vaø Do Thaùi giaùo chuùng ta coù theå vaø phaûi mang ñeán cho nhaân loaïi söù ñieäp cuûa Kinh Thaùnh veà vieäc chaêm soùc coâng trình taïo döïng cuûa Thieân Chuùa. Nhöõng xung ñoät, chieán tranh, baïo löïc vaø baát coâng ñang khoeùt saâu caùc veát thöông nôi nhaân loaïi vaø ñoøi chuùng ta haõy ñaåy maïnh vieäc daán thaân cho hoøa bình vaø coâng lyù. Baïo löïc do con ngöôøi kình choáng nhau thì ñoái nghòch vôùi baát kyø toân giaùo chaân chính naøo, nhaát laø vôùi ba toân giaùo ñoäc thaàn. Söï soáng voán thaùnh thieâng vaø laø hoàng aân cuûa Thieân Chuùa. Ñieàu raên thöù naêm trong Möôøi ñieàu raên daïy raèng: "Chôù gieát ngöôøi" (Xh 20,13). Thieân Chuùa laø Thieân Chuùa cuûa söï soáng, vaø Ngaøi luoân mong söï soáng ñöôïc tieán trieån vaø baûo veä; coøn chuùng ta, voán ñöôïc döïng neân theo hình aûnh cuûa Ngaøi vaø gioáng Ngaøi, neân ñöôïc keâu goïi cuõng haõy laøm gioáng nhö vaäy. Moïi ngöôøi, vì ñöôïc Thieân Chuùa taïo döïng, neân chính laø anh em cuûa chuùng ta, baát keå ngöôøi aáy thuoäc toân giaùo naøo. Moïi ngöôøi ñeàu phaûi ñöôïc nhìn baèng söï quyù meán, nhö Chuùa ñaõ laøm, vì Chuùa haèng chìa baøn tay thöông xoùt cho moïi ngöôøi, baát keå nieàm tin vaø khuynh höôùng cuûa hoï, ñoàng thôøi quan taâm ñeán nhöõng ai raát caàn Chuùa: ngöôøi ngheøo, ngöôøi ñau yeáu, ngöôøi bò boû rôi, khoâng nôi nöông töïa. Nôi ñaâu söï soáng ñang gaëp hieåm nguy, nôi ñoù caøng caàn ñöôïc chuùng ta baûo veä. Duø baïo löïc hoaëc caùi cheát ñeàu khoâng noùi lôøi cuoái cuøng tröôùc Thieân Chuùa cuûa tình yeâu vaø söï soáng. Chuùng ta phaûi caàu nguyeän tha thieát xin Chuùa giuùp chuùng ta thöïc hieän loâgich cuûa hoøa bình, hoøa giaûi, tha thöù, söï soáng taïi chaâu AÂu, Thaùnh Ñòa, Trung Ñoâng, chaâu Phi vaø caùc nôi khaùc treân theá giôùi.
Trong lòch söû cuûa mình, daân Do Thaùi ñaõ höùng chòu baïo löïc vaø baùch haïi, ñeán möùc chòu caûnh dieät chuûng taïi chaâu AÂu thôøi Loø thieâu soáng. Saùu trieäu ngöôøi bò saùt haïi chæ vì laø daân Do Thaùi, trôû thaønh naïn nhaân cuûa söï taøn baïo phi nhaân nhaát nhaân danh yù thöùc heä muoán ñaët con ngöôøi leân thay Thieân Chuùa. Ngaøy 16 thaùng Möôøi 1943, hôn moät ngaøn ngöôøi ñaøn oâng, ñaøn baø vaø treû em thuoäc coäng ñoàng Do Thaùi ôû Roma bò ñöa ñeán traïi taäp trung Auschwitz. Hoâm nay toâi muoán ñaëc bieät töôûng nieäm nhöõng naïn nhaân naøy: khoâng bao giôø ñöôïc queân nhöõng ñau khoå, sôï haõi, nöôùc maét cuûa hoï. Quaù khöù phaûi ñöôïc duøng laøm baøi hoïc cho hieän taïi vaø töông lai. Loø thieâu soáng daïy chuùng ta caàn phaûi caûnh giaùc cao ñoä ñeå coù theå haønh ñoäng kòp thôøi nhaèm baûo veä phaåm giaù con ngöôøi vaø neàn hoøa bình. Toâi muoán noùi leân raèng toâi luoân ôû beân töøng vò chöùng nhaân Loø thieâu soáng nay vaãn coøn soáng; vaø xin ñöôïc göûi lôøi chaøo ñaëc bieät ñeán nhöõng vò ñang hieän dieän ôû ñaây hoâm nay.
Thöa anh em, chuùng ta thaät söï phaûi caûm ôn veà taát caû nhöõng gì ñaõ laøm ñöôïc trong 50 naêm qua, vì giöõa chuùng ta ñaõ coù söï hieåu nhau, tin nhau vaø tình baïn ñaõ tieán trieån, khôi saâu. Chuùng ta haõy cuøng nhau caàu xin Chuùa daãn ñöôøng ñi tôùi moät töông lai toát ñeïp hôn. Thieân Chuùa coù keá hoaïch cöùu ñoä daønh cho chuùng ta, nhö tieân tri Gieâreâmia noùi: "Ta bieát roõ caùc keá hoaïch Ta ñònh laøm cho caùc ngöôi, keá hoaïch cho caùc ngöôi ñöôïc soáng thònh vöôïng, chöù khoâng phaûi tai öông, ñeå caùc ngöôi coù moät töông lai hy voïng" (Gr 29, 11).
"Nguyeän xin Chuùa chuùc laønh vaø gìn giöõ anh em! Nguyeän xin Chuùa töôi neùt maët nhìn ñeán anh em vaø ban ôn cho anh em! Nguyeän xin Chuùa gheù maét aân caàn nhìn ñeán anh em vaø ban bình an cho anh em" (x. Ds 6, 24-26). Shalom Alechem!
(Nguoàn: Vatican Radio)
Thaønh Thi chuyeån ngöõ