Noã löïc baûo veä hoaø bình vaø thuï taïo
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
Noã löïc baûo veä hoaø bình vaø thuï taïo cuûa Ñöùc Thaùnh Cha.
Roma (Vat. 12-01-2016) - Phoûng vaán Ñöùc Cha Mario Toso, Giaùm Muïc Faenza, nguyeân Thö kyù Hoäi Ñoàng Toaø Thaùnh Coâng Lyù vaø Hoaø Bình, veà noã löïc baûo veä hoaø bình vaø thuï taïo cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt, caùc chuyeán toâng du quoác teá, Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc vaø Gia ñình, vieäc caûi toå caùc Cô quan trung öông Toaø Thaùnh: ñoù laø vaøi ñeà taøi noåi baät trong caùc sinh hoaït cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trong naêm 2015. Nhöng beân caïnh ñoù ngöôøi ta cuõng nhaän ra caùc noã löïc lieân tuïc cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trong vieäc baûo veä hoaø bình vaø caùc thuï taïo.
Thaät theá trong naêm 2015 Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ lieân tuïc leân tieáng keâu goïi hoaø bình cho caùc nöôùc coù chieán tranh xung khaéc treân theá giôùi nhö Ucraina, cho caùc nöôùc vuøng Trung Ñoàng nhö Iraq, Siria, Palestina, Israel, Yemen, cho caùc nöôùc baêc Phi nhö Libia, cho caùc nöôùc Phi chaâu nhö Nam Sudan, Nigeria, Somalia vaø Burundi, cho caùc nöôùc Myõ chaâu Latinh nhö Colombia. Ngaøi cuõng khoâng ngöøng leân tieáng baùo ñoäng veà caùc haäu quaû tieâu cöïc cuûa naïn oâ nhieãm moâi sinh, khí haäu thay ñoåi, vaø keàu goïi giôøi laõnh ñaïo quoác teá coá gaéng ñi tôùi moät thoaû hieäp höõu hieäu trong hoäi nghò thöôïng ñinh taïi Paris hoái thaùng 12 naêm 2015, tröôùc khi quaù treã traøng khoâng theå cöùu vaõn ñöôïc nöõa. Ñoù cuøng laø nhöõng gì Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc laïi trong söù ñieäp göûi Ngaøy Hoaø Bình Theá Giôùi 2016, trong ñoù ngaøi ghi nhaän raèng theá giôùi khoâng coù hoaø bình vaø coâng lyù, vì con ngöôøi ñaõ döûng döng vôùi Thieân Chuùa vaø vì theá cuõng thôø ô vôùi tha nhaân vaø vôùi thuï taïo. Vaø söï döûng döng naøy ñaõ bò toaøn caàu hoùa, neân hoaø bình laïi caøng bò ñe doïa traàm troïng hôn. Maëc duø coù caùc hình thaùi khaùc nhau cuûa moät loaïi "ñeä tam theá chieán töøng maûnh", nhöng Ñöùc Thaùnh Cha vaãn keâu goïi duy trì nieàm hy voïng vaø tin töôûng nôi khaû naêng cuûa nhaân loaïi coù theå hoaït ñoäng trong tình lieân ñôùi vaø thaéng vöôït caùc lôïi loäc caù nhaân, söï voâ caûm vaø thôø ô ñeå lo laéng cho thieän ích chung vaø saên soùc caên nhaø chung. Ñöùc Thaùnh Cha keâu goïi hoaùn caûi con tim, thaêng tieán moät neàn vaên hoùa lieân ñôùi vaø thöông xoùt ñeå chieán thaéng söï döûng döng. Vì hoaø bình cuõng laø hoa traùi cuûa moät neàn vaên hoùa lieân ñôùi, thöông xoùt vaø traéc aån.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quyù vò moät soá nhaän ñònh cuûa Ñöùc Cha Mario Toso, Giaùm Muïc Faenza-Modigliana, nguyeân Thö kyù Hoäi Ñoàng Toaø Thaùnh Coâng Lyù vaø Hoaø Bình, veà hai sinh hoaït naøy cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ. Ngaøy muøng 4 thaùng gieâng naêm 2016 Ñöùc Cha ñaõ khai maïc ñaïi hoäi veà ñeà taøi "Tröôøng Hoaø Bình", do coäng ñoaøn Phanxicoâ "Frate Jacopa" toå chöùc taïi Hoïc vieän Salesien Gerini ôû Roma cho tôùi ngaøy muøng 6 thaùng gieâng naêm 2016.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha Toso, baûo veä hoaø bình vaø thuï taïo ñaõ laø hai ñeà taøi noåi baät trong caùc sinh hoaït cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trong naêm 2015. Ñaëc bieät laø vieäc Ñöùc Thaùnh Cha coâng boá Thoâng ñieäp Laudato si'. Hai veá hoaø bình - thuï taïo cuõng ñöôïc gaén lieàn vôùi chieàu kích cuûa Loøng Thöông Xoùt Chuùa laø trung taâm Naêm Thaùnh môùi baét ñaàu. Trong söù ñieäp cho Ngaøy Hoaø Bình Theá Giôùi 2016 töïa ñeà "Chieán thaéng thôø ô vaø chinh phuïc hoaø bình" chuùng ta cuõng nhaän thaáy töông quan giöõa hoaø bình vaø thuï taïo. ÑC nghó gì veà thaùi ñoä döûng döng cuûa con ngöôøi ngaøy nay ñoái vôùi hoaø bình vaø thuï taïo?
Ñaùp: Söï döûng döng khieán cho con ngöôøi khoâng nhaän ra nhau nhö laø ngöôøi gioáng nhau nöõa, hay khoâng nhaän ra nhau laø caùc baûn vò ñöôïc taïo döïng ñeå boå tuùc cho nhau, cho söï ñoái taùc, cho ôn nhöng khoâng. Neáu ñieàu naøy laø thaät, thì daán thaân cuûa taát caû moïi ngöôøi phaûi ñöôïc thöïc hieän treân bình dieän tinh thaàn, vaên hoùa vaø sö phaïm, tröôùc khi ñöôïc thöïc hieän treân bình ñieän cuûa caùc ñöôøng loái chính trò vaø cô caáu. Neáu khoâng coù moät quan nieäm môùi veà con ngöôøi, neáu khoâng coù vieäc giaùo duïc traùi tim con ngöôøi, thì seõ haàu nhö khoâng theå chieán thaéng söï thô ô, maø chuùng ta thaáy raát thöôøng khi bieán thaønh thuø haän vaø baïo löïc. Tình huynh ñeä, cuøng vôùi söï töï do vaø bình ñaúng caàn phaûi trôû thaønh caùc coät truï cuûa neàn vaên minh trôû laïi. Khoâng coù tình huynh ñeä, söï töï do chæ laø cuûa moät soá nhoû. Hoaø bình hoaëc laø daán thaân cuûa taát caû moïi ngöôøi hoaëc laø khoâng.
Hoûi: Naêm Thaùnh coù theå laø moät dòp cho caùc kitoâ höõu laøm chöùng cho Loøng Thöông Xoùt choáng laïi söï döûng döng "gieát cheát hoaø bình" nhö Ñöùc Thaùnh Cha vieát, coù ñuùng theá khoâng thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Naêm Thaùnh chaéc chaén laø thôøi ñieåm cao nhaát ñeå laøm chöùng cho Loøng Thöông Xoùt. Thaät vaäy, Loøng Thöông Xoùt ñöôïc hieåu nhö laø söï soáng Thieân Chuùa ban cho con ngöôøi vaø ñöôïc con ngöôøi ñoùn nhaän, taêng söùc cho khaû naêng cuûa noù ñoái vôùi söï thaät, söï thieän vaø ñoái vôùi Thieân Chuùa. Nhö vaäy caùc baûn vò con ngöôøi khoâng chæ ñöôïc nhaân baûn hoùa, maø coøn ñöôïc phong phuù khaû naêng cuûa Thieân Chuùa yeâu thöông, tha thöù vaø soáng coâng baèng. Soáng kinh nghieäm Loøng Thöông Xoùt Chuùa khieán cho con ngöôøi coù khaû naêng thöïc hieän noù, trao ban noù, khieán cho noù trôû thaønh caùc taùc nhaân cuûa coâng lyù lôùn hôn, hay cuûa moät neàn coâng lyù nhaân baûn hôn, moät neàn coâng lyù khoâng loaïi tröø coâng lyù cuûa con ngöôøi, nhöng giaû thieát noù vaø cao vöôït hôn coâng lyù cuûa con ngöôøi. Thaät vaäy, Loøng Thöông Xoùt cuûa Thieân Chuùa trao ban cho töøng ngöôøi khoâng chæ phaåm giaù con ngöôøi, maø caû theo phaåm giaù laø con caùi cuûa Thieân Chuùa nöõa. Ñaây laø ñieàu kieän baûo ñaûm cho moïi neàn hoaø bình.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha, vieäc baûo veä thuï taïo laø moät trong caùc ñeà taøi maïnh meõ cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ. Ñöông nhieân laø tö töôûng cuûa chuùng ta höôùng tôùi Thoâng ñieäp Laudato si'. Ñoù, Ñöùc Thaùnh Cha chæ cho chuùng ta thaáy raèng khi baûo veä thuï taïo, ngöôøi ta cuõng baûo veä con ngöôøi, vaø cuõng baûo veä hoaø bình nöõa coù phaûi vaäy khoâng thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Hoaø bình vaø saên soùc thuï taïo ñi soùng ñoâi vôùi nhau. Moät caên nhaø chung bò cöôùp boùc vaø ngheøo naøn ñi thì khoâng theå laø moät nôi ôû cuûa hoaø bình. Theá roài tieáp tuïc trong vieäc oâ nhieãm moâi sinh, tieâu thuï voâ chöøng möïc caùc taøi nguyeân khoâng theå canh taân ñöôïc, trong vieäc suy giaûm söï khaùc bieät sinh hoïc, trong caùc cuoäc di cö cöôõng baùch ñoái vôùi thuù vaät vaø con ngöôøi, coù nghóa laø tieán böôùc treân con ñöôøng cuûa moät cuoäc töï töû taäp theå: ñoù laø moät cuoäc chieán choáng laïi chính mình. Söï löïa choïn baét buoäc laø vieäc saên soùc caên nhaø chung, theo ñuoåi moät ñöôøng loái moâi sinh toaøn veïn, nhö Ñöùc Thaùnh Cha daäy, baèng caùch nhaán maïnh treân moät quyeàn coâng daân töông xöùng, ñoøi buoäc caùc hieäp ñònh quoác teá ñöôïc duy trì qua moät vieäc cai trò höõu hieäu. Thieän ích cuûa moät moâi sinh toaøn veïn laø phaàn cuûa thieän ích chung cuûa gia ñình nhaân loaïi vaø cuûa neàn hoaø bình.
Hoûi: Nhö laø Giaùm Muïc moät giaùo phaän Italia vaø laø coäng söï vieân laâu naêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong Hoäi Ñoàng Toaø Thaùnh Coâng Lyù vaø Hoaø Bình, Ñöùc Cha coù nhaän thaáy nôi Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ moät söù ñieäp, moät cöû chæ, moät hình aûnh ñaùnh ñoäng ÑC nhaátt trong naêm 2015 hay khoâng?
Ñaùp: Toâi nghó tôùi chuyeán coâng du cuoái cuøng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha beân Phi chaâu, nôi ngaøi ñaõ nhaán maïnh raát nhieàu treân vieäc caàn thieát phaûi trôï giuùp caùc daân toäc ñang gaëp khoù khaên, nhöng ngaøi ñaõ loâi keùo söï chuù yù phaûi thaéng vöôït caùc chöông trình trôï giuùp baùc aùi. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ thaêng tieán tö töôûng raèng khoâng ñöôïc haïn cheá ôû caùc chöông trình trôï giuùp aáy maø thoâi. Giaùo Hoäi tuy cuõng coù moät nhieäm vuï khoâng tröïc tieáp chính trò, nhöng chaéc chaén laø nhieäm vuï nhaân baûn hoùa, phaûi khích leä tín höõu vöôït thaéng khiaù caïnh baùc aùi, trôï giuùp. Moät caùch ñaëc bieät Ñöùc Thaùnh Cha khích leä giaùo daân daán thaân trong vieäc trôï giuùp 360 ñoä, bao goàm caùc ñöôøng loái chính trò lo laéng cho daân coù nhaø ôû, caùc ñöôøng loái chính trò lo laéng cho vieäc giaùo duïc, cho an ninh xaõ hoäi. Söï kieän naøy, trong moät caùch theá naøo ñoù, ñaõ trôû thaønh ñieäp khuùc caùc giaùo huaán cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ, giuùp chuùng ta thaéng vöôït moät quan nieäm veà Giaùo Hoäi chæ giaûn löôïc vaøo vieäc chu toaøn caùc sinh hoaït trôï giuùp baùc aùi. Ñöông nhieân Giaùo Hoäi khoâng coù moät nhieäm vuï chính trò tröïc tieáp, nhöng caùc tín höõu - nhö Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi trong ñaïi hoäi coâng giaùo toaøn quoác Italia taïi Firenze - laø caùc coâng daân, coù nhieäm vuï daán thaán trong laõnh vöïc chính trò, soáng tình baùc aùi cuûa Chuùa Kitoâ treân bình dieän chính trò , laø nôi thöïc thi moät tình baùc aùi cao caû hôn.. vaø ñieàu naøy chính laø ñeå thaéng vöôït maãu giaùo hoäi, haàu nhö chæ ñeå thu mình trong laõnh vöïc trôï giuùp baùc aùi, chöù khoâng phaûi cuõng ñeå lo laéng daán thaân trong laõnh vöïc xaõ hoäi vaø chính trò nöõa, vaø nhö theá daán thaân khoâng phaûi chæ treân bình dieän quoác gia maø caû quoác teá nöõa.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)