YÙ nghóa Giaùng Sinh
trong Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt
YÙ nghóa Giaùng Sinh trong Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt.
Roma (SD 24-12-2015; Vat. 12-01-2016) - Phoûng vaán Ñöùc Giaùm Muïc Sanchez Sorondo, Chöôûng aán caùc Haøn laâm vieän Khoa Hoïc vaø Khoa Hoïc Xaõ Hoäi, veà yù nghóa Giaùng Sinh trong Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt.
Leã Giaùng Sinh naêm 2015 coù maàu saéc ñaëc bieät vì ñöôïc cöû haønh trong baàu khí Naêm Thaùnh ngoaïi thöông Loøng Thöông Xoùt. Trong tö töôûng phoùng leân maïng Tweeter hoâm tröôùc ngaøy Giaùng Sinh, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ laïi ñeà caäp ñeán bieán coá Thieân Chuùa töï "trôû thaønh beù nhoû" nhö moät haøi nhi ñeå bieåu loä cho chuùng ta thaáy taát caû tình yeâu thöông Ngaøi daønh cho nhaân loaïi vaø töøng ngöôûi trong chuùng ta.
Trong söù ñieäp Giaùng Sinh Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ duyeät qua moät soá vuøng khoâng coù hoaø bình treân theá giôùi vaø tha thieát môøi goïi moïi ngöôøi soáng thöông xoùt nhö Thieân Chuùa, ñeå cho Chuùa Gieâsu Kitoâ Cöùu Theá sinh ra trong taâm loøng vaø cuoäc soáng haàu coù söï bình an, nieàm hy voïng vaø loøng thöông xoùt, loaïi boû moïi thuø haän, chieán tranh xung khaéc, baát coâng, vaø tìm laïi ñöôïc phaåm giaù laø ngöôøi vaø laø con caùi Chuùa cuûa mình.
Ngaøi noùi: "Chuùng ta haõy môû roäng con tim ñeå nhaän laáy ôn thaùnh cuûa ngaøy naøy, laø chính Ngaøi: Chuùa Gieâsu laø "ngaøy" saùng ñaõ moïc leân ôû chaân trôøi cuûa nhaân loaïi. Ngaøy cuûa loøng thöông xoùt, trong ñoù Thieân Chuùa Cha ñaõ veùn môû cho nhaân loaïi söï dòu hieàn meânh moâng cuûa Ngaøi. Ngaøy cuûa aùnh saùng ñaùnh tan ñeâm toái cuûa sôï haõi vaø aâu lo. Ngaøy cuûa hoaø bình, trong ñoù coù theå gaëp gôõ nhau, ñoái thoaïi, hoaø giaûi vôùi nhau. Ngaøy cuûa nieàm vui: moät "nieàm vui lôùn lao" cho ngöôøi beù nhoû vaø khieâm toán vaø cho toaøn daân (x. Lc 2,10).
Trong ngaøy naøy Chuùa Gieâsu, Ñaáng Cöùu Theá ñaõ ñöôïc sinh ra bôûi Ñöùc Trinh Nöõ Maria. Hang ñaù cho chuùng ta thaáy "daáu chæ" maø Thieân Chuùa ñaõ ban cho chuùng ta: "moät treû sô cuoán trong taõ, naèm trong maùng coû" (Lc 2,12). Gioáng nhö caùc muïc ñoàng cuûa Beátleâhem chuùng ta cuõng ñi xem daáu chæ naøy, bieán coá naøy canh taân haèng naêm trong Giaùo Hoäi. Giaùng Sinh laø moät bieán coá ñöôïc canh taân haèng naêm trong moãi gia ñình, trong moãi giaùo xöù, trong moãi coäng ñoaøn tieáp nhaän tình yeâu cuûa Thieân Chuùa nhaäp theå nôi Ñöùc Gieâsu Kitoâ. Nhö Meï Maria, Giaùo Hoäi chæ cho taát caû moïi ngöôøi "daáu chæ" cuûa Thieân Chuùa: Treû Thô maø Meï ñaõ mang trong loøng vaø ñaõ cho chaøo ñôøi, nhöng laø Con Ñaáng Toái Cao, bôûi vì Ngaøi "ñeán töø Chuùa Thaùnh Thaàn" (Mt 1,20). Vì theá Ngaøi laø Ñaáng Cöùu Theá, bôûi vì Ngaøi laø Chieân Con cuûa Thieân Chuùa gaùnh laáy toäi traàn gian (x. Ga 1,29). Cuøng vôùi caùc muïc ñoàng chuùng ta haõy phuû phuïc tröôùc Chieân Con, chuùng ta haõy thôø laäy Loøng Laønh cuûa Thieân Chuùa nhaäp theå vaø chuùng ta haõy ñeå cho nöôùc maét saùm hoái traàn ñaày ñoâi maét vaø röûa saïch con tim chuùng ta. Taát caû chuùng ta ñeàu caàn ñieàu ñoù.
Chæ coù Ngaøi, chæ coù Ngaøi coù theå cöùu chuùng ta. Chæ coù Loøng Thöông Xoùt cuûa Thieân Chuùa coù theå giaûi thoaùt nhaân loaïi khoûi bieát bao hình thöùc söï döõ, ñoâi khi quaùi gôû, maø tính ích kyû gaây ra nôi noù. Ôn thaùnh cuûa Thieân Chuùa coù theå hoaùn caûi caùc con tim vaø môû ra caùc con ñöôøng ra khoûi caùc tình traïng khoâng theå giaûi quyeát ñöôïc treân bình dieän nhaân loaïi. "
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quyù vò moät soá suy tö cuûa Ñöùc Giaùm Muïc Sanchez Sorondo, Chöôûng aán caùc Haøn laâm vieän khoa hoïc vaø khoa xaõ hoäi hoïc cuûa Toaø Thaùnh, veà ñeà taøi naøy.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha Sorondo, Giaùng Sinh laø leã cöû haønh bieán coá Con Thieân Chuùa nhaäp theå laøm ngöôøi, maëc laáy hình haøi cuûa moät treû thô beù nhoû, yeáu ñuoái, khoâng ñöôïc beänh ñôõ nhö baát cöû treû thô naøo khaùc treân traàn gian naøy. Ñöùc Cha coù caûm nghó naøo?
Ñaùp: Thaät roõ raøng "trôû neân beù nhoû" coù nghóa laø Giaùng Sinh, bôûi vì Thieân Chuùa töï trôû thaønh moät Haøi Nhi: Ngaøi khoâng chæ nhaäp theå maø thoâi! Ngoâi Lôøi Thieân Chuùa laøm ñieàu ñoù moät caùch töï nhieân vôùi taát caû moïi ñieàu kieän cuûa baûn tính nhaân loaïi, vaø nhö theá vôùi vieäc sinh ra. Taát caû moïi ngöôøi ñaõ khaâm phuïc khi Ñöùc Thaùnh Cha noùi: "Ngaøi trôû neân beù nhoû": Ngaøi laø moät treû thô, hoaøn toaøn yeáu ñuoái... Laäp töùc noù laøm naûy sinh ra nôi chuùng ta taâm tình cuûa söï saên soùc, cuûa traùch nhieäm, cuûa vieäc laøm caùi gì ñoù cho Chuùa.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha, cuoäc caùch maïng cuûa Chuùa Gieâsu laø "cuoäc caùch maïng cuûa söï dòu hieàn", chuùng ta troâng thaáy ñieàu ñoù ñaëc bieät trong leã Giaùng Sinh, vaø noù laø moät caùi gì maø Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ laäp ñi laäp laïi bieát bao nhieâu laàn. Chuùng ta bieát ñaây laø moät söù ñieäp khoâng deã thöïc thi vaø khoâng deã hieåu trong xaõ hoäi cuûa chuùng ta ngaøy nay. Phaûi khôûi haønh töø ñaâu, ngaøy taïi Vaticaêng naøy, caû trong coâng vieäc phuïc vuï Ngöôøi Keá Vò Thaùnh Pheâroâ?
Ñaùp: Tö töôûng naøy cuûa Ñöùc Thaùnh Cha raát laø maïnh meõ vaø töï noù laø tö töôûng cuûa Thaùnh Kinh vaø cuûa chính Chuùa Kitoâ. Ta coù theå laøm gì? Ñieàu ñaàu tieân laø tìm ñi theo Ñöùc Thaùnh Cha vaø khoâng coù söï löôõng löï naøo, bôûi vì ta ñang cho thaáy moät caùch thöïc thuï tính caùch trieät ñeå cuûa Tinh Möøng. Ngaøi khoâng phaûi laø cuûa caùnh taû cuõng khoâng phaûi cuûa caùnh höõu, ngaøi khoâng ôû treân cuõng khoâng ôû döôùi: moät caùch ñôn sô ngaøi chæ muoán aùp duïng caùc Moái Phuùc Thaät! Vaø Chuùa höùa gì vôùi nhöõng ngöôøi coâng chính vaø vôùi nhöõng ngöôøi hieàn dòu, vôùi nhöõng ngöôøi yeâu coâng lyù vaø hoaït ñoäng cho hoaø bình vaø coù con tim trong saïch? Chuùa höùa: "Hoï seõ ñöôïc goïi laø con caùi cuûa Thieân Chuùa vaø seõ troâng thaáy Thieân Chuùa". Ñoù laø caùc lôøi höùa maø Chuùa laøm cho nhöõng ngöôøi soáng phuø hôïp vôùi caùc Moái Phuùc Thaät. Vaø quyù vò haõy coi, ñoù laø chöông trình cuûa Chuùa, chöông trình cuûa Tin Möøng ñaáy! Khoâng coù moät chöông trình khaùc! Nhö vaäy Ñöùc Thaùnh Cha khoâng laøm gì khaùc hôn laø thöïc hieän chöông trình naøy. Vì theá ñieàu ñaàu tieân ñoái vôùi chuùng toâi laø ñi theo Ñöùc Thaùnh Cha, hieåu chöông trình aáy moät caùch roõ raøng, tìm caùch hieåu noù trong yù nghóa saâu xa cuûa ñieàu Ñöùc Thaùnh Cha muoán thöïc hieän, nhaát laø trong söï roäng môû naøy cuûa noù ñeå aùm chæ baûn chaát cuûa chính Thieân Chuùa, laø Loøng Thöông Xoùt, trong Naêm Thaùnh. Nhö vaäy coù nghóa laø coäng taùc vôùi Ñöùc Thaùnh Cha.
Hoûi: Vieäc môû Cöûa Thaùnh taïi thuû ñoâ Bangui cuûa Coäng hoøa Trung Phi vaø Cöûa Loøng Baùc AÙi cuûa Trung taâm Caritas Roma laø nhöõng cöû chæ noùi leân vaø ñaõ noùi leân vôùi kitoâ höõu raát nhieàu ñieàu, vaø khoâng phaûi chæ vôùi caùc tín höõu maø thoâi. Laøm sao ñeå tieáp tuïc caùc cöû chæ aáy trong cuoäc soáng thöôøng ngaøy thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Noù laø moät chæ daãn: caàn baét ñaàu töø ñoù, caàn baét ñaàu töø nôi coù caùc loaïi tröø, töø nôi coù vieäc gaït boû beân leà, töø nôi coù ñoùi khaùt. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi bieát bao laàn raèng chöông trình cuûa ngaøi laø thöïc haønh caùc Moái Phuùc Thaät cuûa Chuùa. Moät trong caùc moái phuùc thaät laø: "Phuùc cho nhöõng ai ñoùi khaùt söï coâng chính". Vaø Ñöùc Thaùnh Cha muoán taäp trung vaøo ñieàu naøy.
Hoûi: Trong naêm 2015 chuùng ta ñaõ troâng thaáy moät daán thaân lôùn cuûa Ñöùc Thaùnh Cha khoâng phaûi chæ cho caùc thuï taïo, maø caû vieäc baûo veä thuï taïo nöõa. Vôùi Thoâng ñieäp Laudato si', vaø caû vieäc tröïc tieáp roõ raøng uûng hoä moät hieäp ñònh taïi Hoäi nghò veà khí haäu trieäu taäp ôû Paris nöõa. Coù ngöôøi ngaïc nhieân cho raèng moät Giaùo Hoaøng khoâng neân lo laéng cho caùc vaán ñeà naøy, cho moâi sinh... Rieâng Ñöùc Cha thì Ñöùc Cha nghó sao?
Ñaùp: Toâi tin raèng nhöõng ngöôøi ngaïc nhieân - vaø chuùng ta bieát hoï laø nhöõng ai - hoï ñaõ ngaïc nhieân, bôûi vì hoï beânh vöïc caùc lôïi loäc rieâng tö cuûa hoï. Ñöùc Thaùnh Cha teân laø Phanxicoâ vaø thaùnh Phanxicoâ thaønh Assisi coù nghóa laø vieäc thöïc hieän cuï theå söï kieän taát caû moïi söï vaät laø do Thieân Chuùa taïo ra vaø coù moät traät töï quy veà Thieân Chuùa. Trong ñaïi chuûng vieän chuùng toâi hoïc Khaûo luaän Taïo Döïng vaø Thaùnh Toma ñöa vieäc Taïo Döïng vaøo ñeà taøi Thieân Chuùa: taát caû moïi vaät ñeàu coù moät töông quan vôùi Thieân Chuùa trong nghóa chuùng ñöôïc Thieân Chuùa taïo thaønh vaø höôùng veà Thieân Chuùa. Joseph Ratzinger ñaõ noùi raèng moät trong caùc khaûo luaän caàn phaûi tuy tö laïi chính laø Khaûo Luaän veà vieäc Taïo Döïng. Thaät laø ñieàu tuyeät dieäu, khi Ñöùc Thaùnh Cha trong Thoâng ñieäp Laudato si' ñaõ noùi tôùi vieäc "hoaùn caûi moâi sinh". Noùi cho cuøng, Thoâng ñieäp cuûa ngaøi cuõng coù moät yù nghóa cuûa coâng lyù: ñieàu roõ raøng ñoù laø vieäc ñoái xöû taøn teä vôùi Thuï taïo, vieäc khoâng toân troïng caùc luaät leä saûn xuaát ra moät khí giôùi boomerang seõ quaät trôû laïi choáng con ngöôøi. Ñieàu naøy gaây ra nhieàu ngheøo ñoùi hôn, gaây ra naïn di cö, taïo ra caùc hình thaùi gaït boû ngoaøi leà trieät ñeå hôn nöõa. Ñoù laø taát caû nhöõng ñieàu ñang xaûy ra trong caùi maø Ñöùc Thaùnh Cha goïi laø "vieäc toaøn caàu hoùa söï döûng döng". Ñöùc Thaùnh Cha muoán raèng taát caû moïi ngöôøi ñöôïc thöøa nhaän phaåm giaù vaø söï töï do. Vaø ngaøi ñaëc bieät lo laéng tröôùc caùc hình thöùc noâ leä môùi ngaøy nay.
(SD 24-12-2015)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)