Söù ñieäp Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
göûi Ngaøy Hoaø Bình Quoác Teá 2016
Söù ñieäp Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ göûi Ngaøy Hoaø Bình Quoác Teá 2016.
Vatican (Vat. 30-12-2015) - Ngaøy 15 thaùng 12 naêm 2015 Phoøng Baùo Chí Toaø Thaùnh ñaõ toå chöùc cuoäc hoïp baùo giôùi thieäu Söù ñieäp Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ göûi Ngaøy Hoaø Bình Theá Giôùi 2016 veà ñeà taøi "Haõy chieán thaéng döûng döng vaø chinh phuïc hoaø bình". Söù ñieäp ñeà ngaøy muøng 8 thaùng 12 naêm 2015 goàm 8 ñoaïn. Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quyù vò noäi dung söù ñieäp. Môû ñaàu söù ñieäp Ñöùc Thaùnh Cha vieát:
1. "Thieân Chuùa khoâng döûng döng! Ñoái vôùi Thieân Chuùa Nhaân loaïi quan troïng, Thieân Chuùa khoâng boû rôi noù! Baét ñaàu naêm môùi vôùi xaùc tín saâu thaúm naøy cuûa mình toâi muoán keøm theo caùc lôøi caàu chuùc phöôùc laønh vaø hoaø bình traøn ñaày, trong daáu chæ cuûa nieàm hy voïng, cho töông lai cuûa töøng ngöôøi nam nöõ, cuûa töøng gia ñình, daân toäc vaø quoác gia treân theá giôùi, cuõng nhö cho caùc Quoác Tröôûng vaø Chính Quyeàn vaø Giôùi Laõnh Ñaïo toân giaùo. Thaät theá, chuùng ta khoâng maát hy voïng raèng naêm 2016 troâng thaáy chuùng ta taát caû daán thaân moät caùch cöông quyeát vaø maïnh meõ, treân moïi bình dieän, ñeå thöïc hieän coâng lyù vaø hoaït ñoäng cho hoaø bình. Phaûi, hoaø bình laø moùn quaø cuûa Thieân Chuùa vaø laø coâng trình cuûa con ngöôøi. Hoaø bình laø ôn cuûa Thieân Chuùa, nhöng ñöôïc uûy thaùc cho taát caû moïi ngöôøi nam nöõ ñöôïc môøi goïi hieän thöïc noù.
Duy trì caùc lyù do cuûa nieàm hy voïng
2. Caùc chieán tranh vaø haønh ñoäng khuûng boá, vôùi caùc haäu quaû theâ thaûm cuûa chuùng, caùc vuï baét coùc ngöôøi, caùc baùch haïi vì caùc lyù do chuûng toäc hay toân giaùo, caùc laïm duïng ñaõ ghi daáu töø ñaàu tôùi cuoái naêm vöøa qua gia taêng moät caùch ñau ñôùn taïi nhieàu vuøng treân theá giôùi, ñeán ñoä coù caùc hình theå coù theå goïi laø "moät ñeä tam theá chieán töøng maûnh". Nhöng cuõng coù vaøi bieán coá cuûa caùc naêm qua vaø cuûa naêm vöøa qua môøi goïi toâi, trong vieãn töôïng cuûa naêm môùi, canh taân lôøi khích leä ñöøng maát hy voïng nôi khaû naêng cuûa con ngöôøi, vôùi ôn cuûa Thieân Chuùa, vöôït thaéng söï döõ vaø khoâng buoâng xuoâi cho thaùi ñoä chòu traän vaø thôø ô. Caùc bieán coá maø toâi muoán nhaéc ñeán dieãn taû khaû naêng cuûa nhaân loaïi hoaït ñoäng trong tình lieân ñôùi, vöôït ngoaøi caùc lôïi loäc caù nhaân, söï voâ caûm vaø döûng döng tröôùc caùc tình traïng nguy kòch.
Trong soá caùc bieán coá aáy toâi muoán nhaéc tôùi noã löïc taïo thuaän tieän cho cuoäc gaëp gôõ cuûa giôùi laõnh ñaïo theá giôùi trong boái caûnh cuûa hoäi nghò COP 21, nhaèm tìm ra caùc con ñöôøng môùi giuùp ñöông ñaàu vôùi caùc thay ñoåi khí haäu vaø cöùu vaõn söùc khoûe cuûa Traùi Ñaát, caên nhaø chung cuûa chuùng ta. Vaø ñieàu naøy quy chieáu veà hai bieán coá tröôùc ñoù treân bình dieän toaøn caàu: ñoù laø Hoäi nghò thöôïng ñænh taïi Addis Abeba nhaèm quyeân goùp ngaân quõy cho vieäc phaùt trieån coù theå chòu ñöïng noåi cuûa theá giôùi; vaø vieäc Lieân Hieäp Quoác chaáp nhaän Lòch trình 2030 cho vieäc phaùt trieån coù theå chòu ñöïng noåi, nhaèm baûo ñaûm cho moïi ngöôøi daân, nhaát laø cho caùc daân toäc ngheøo cuûa haønh tinh, töø nay cho tôùi ñoù coù moät cuoäc soáng xöùng ñaùng hôn.
Naêm 2015 ñaõ laø moät naêm ñaëc bieät ñoái vôùi Giaùo Hoäi, cuõng bôûi vì Giaùo Hoäi kyû nieäm 50 naêm coâng boá hai taøi lieäu cuûa Coâng Ñoàng Chung Vaticaêng II dieãn taû moät caùch raát huøng hoàn yù thöùc lieân ñôùi cuûa Giaùo Hoäi ñoái vôùi theá giôùi. Khi khai maïc Coâng Ñoàng Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan XXIII muoán môû toang caùc cöûa soå cuûa Giaùo Hoäi ñeå giöõa Giaùo Hoäi vaø theá giôùi coù söï truyeàn thoâng roäng môû hôn. Hai taøi lieäu: Nostra aetate vaø Gaudium et Spes, laø caùc dieãn taû bieåu hieäu cho töông quan môùi cuûa söï ñoái thoaïi, tình lieân ñôùi vaø ñoàng haønh maø Giaùo Hoäi coá yù ñöa vaøo beân trong nhaân loaïi. Trong Tuyeân ngoân Nostra aetate Giaùo Hoäi ñöôïc môøi goïi roäng môû cho vieäc ñoái thoaïi vôùi caùc toân giaùo khoâng kitoâ. Trong Hieán cheá muïc vuï Gaudium et Spes, töø luùc "caùc nieàm vui, caùc hy voïng, buoàn saàu vaø lo laéng cuûa con ngöôøi ngaøy nay, cuûa ngöôøi ngheøo vaø nhaát laø cuûa taát caû nhöõng ngöôøi ñau khoå, cuõng laø caùc nieàm vui vaø caùc hy voïng, caùc buoàn saàu vaø caùc aâu lo cuûa caùc moân ñeä Chuùa Kitoâ" (GS, 1), thì Giaùo Hoäi ñaõ öôùc mong thieát laäp moät cuoäc ñoái thoaïi vôùi gia ñình nhaân loaïi lieân quan tôùi caùc vaán ñeà cuûa theá giôùi, nhö daáu chæ cuûa tình lieân ñôùi vaø söï trìu meán toân troïng (GS, 3).
Cuõng trong vieãn töôïng naøy vôùi Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt toâi muoán môøi goïi Giaùo Hoäi caàu nguyeän vaø hoaït ñoäng ñeå moïi tín höõu kitoâ coù theå coù moät con tim chín muøi khieâm nhöôøng vaø töø bi, coù khaû naêng loan baùo vaø laøm chöùng cho loøng thöông xoùt, "tha thöù vaø cho ñi", roäng môû "cho nhöõng ai soáng trong caùc vuøng ngoaïi bieân raûi raùc nhaát cuûa cuoäc soáng, maø theá giôùi taân tieán thöôøng taïo ra moät caùch theâ thaûm", khoâng "rôi vaøo söï döûng döng haï nhuïc, khoâng rôi vaøo thaùi ñoä quen nhôøn laøm teâ lieät taâm trí vaø ngaên caûn khaùm phaù ra söï môùi meû, khoâng rôi vaøo thaùi ñoä voâ lieâm sæ taøn phaù." (Misericordiae vultus, 14-15)
Ñöùc Thaùnh Cha vieát tieáp trong söù ñieäp: Coù nhieàu lyù do giuùp tin vaøo khaû naêng cuûa nhaân loaïi cuøng nhau haønh ñoäng trong tình lieân ñôùi, trong vieäc nhaän ra söï noái keát giöõa nhau vaø tuyø thuoäc nhau, baèng caùch lo laéng cho caùc thaønh phaàn yeáu ñuoái nhaát, vaø cöùu vaõn thieän ích chung. Thaùi ñoä lieân ñôùi ñoàng traùch nhieäm naøy laø goác reã ôn goïi neàn taûng cho tình huynh ñeä vaø cho cuoäc soáng chung. Phaåm giaù vaø caùc töông quan lieân baûn vò khieán cho chuùng ta laø ngöôøi, ñöôïc Thieân Chuùa muoán laø hình aûnh cuûa Ngaøi vaø gioáng Ngaøi. Nhö laø caùc thuï taïo ñöôïc phuù baåm phaåm giaù baát khaû nhöôïng, chuùng ta hieän höõu trong töông quan vôùi caùc anh chò em khaùc, maø chuùng ta coù traùch nhieäm ñoái vôùi hoï vaø chuùng ta haønh ñoäng trong tình lieân ñôùi vôùi hoï. Beân ngoaøi töông quan naøy, chuùng ta seõ ít laø ngöôøi hôn. Chính vì theá söï döûng döng laø moät ñe doïa ñoái vôùi gia ñình nhaân loaïi. Trong khi chuùng ta böôùc tôùi moät naêm môùi, toâi muoán keâu môøi taát caû moïi ngöôøi thöøa nhaän söï kieän naøy, ñeå chieán thaéng döûng döng vaø chinh phuïc hoaø bình.
Vaøi hình thöùc döûng döng
3. Chaéc chaén raèng thaùi ñoä döûng döng, cuûa ngöôøi ñoùng kín con tim ñeå khoâng chuù yù tôùi tha nhaân, cuûa ngöôøi nhaém maét ñeå khoâng troâng thaáy ñieàu chung quanh, hay traùnh neù ñeå khoâng bò duïng chaïm bôûi caùc vaán ñeà cuûa ngöôøi khaùc, ñònh tính moät loaïi ngöôøi khaù phoå bieán vaø hieän dieän trong moïi thôøi ñaïi cuûa lòch söû. Tuy nhieân, ngaøy nay noù ñaõ vónh vieãn vöôït quaù laõnh vöïc caù nhaân ñeå mang chieàu kích toaøn caàu, vaø taïo ra hieän töôïng cuûa "vieäc toaøn caàu hoùa söï döûng döng".
Hình thaùi thöù nhaát cuûa söï thôø ô trong xaõ hoäi con ngöôøi laø söï döûng döng ñoái vôùi Thieân Chuùa, töø ñoù cuõng naûy sinh ra söï döûng döng ñoái vôùi tha nhaân vaø vôùi thuï taïo. Ñaây laø moät trong caùc haäu quaû traàm troïng nhaát cuûa moät chuû thuyeát nhaân baûn giaû doái, vaø cuûa chuû thuyeát duy vaät thöïc tieãn, troän laãn vôùi moät tö töôûng duy töông ñoái vaø duy hö voâ. Con ngöôøi nghó raèng noù laø taùc giaû cuûa chính mình, cuûa cuoäc soáng mình vaø cuûa xaõ hoäi; noù caûm thaáy töï ñuû vaø khoâng chæ nhaém laáy mình thay theá Thieân Chuùa, maø coøn soáng khoâng caàn tôùi Thieân Chuùa nöõa; haäu quaû, noù nghó mình khoâng nôï ai gì caû, ngoaïi tröø chính noù, vaø noù yeâu saùch chæ coù caùc quyeàn lôïi maø thoâi (Caritas in veritate. 43). Choáng laïi söï töï hieåu bieát sai laàm naøy cuûa con ngöôøi, Ñöùc Giaùo Hoaøng Bieån Ñöùc XVI nhaéc nhôû raèng: khoâng phaûi con ngöôøi cuõng khoâng phaûi söï phaùt trieån cuûa noù coù khaû naêng töï ban cho noù yù nghóa cuoái cuøng cuûa noù (Caritas in veritate, 16) ; vaø tröôùc ngaøi Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI cuõng ñaõ khaúng ñònh raèng "khoâng coù chuû thuyeát nhaân baûn ñích thaät naøo coáng hieán yù töôûng ñích thaät cuûa cuoäc soáng con ngöôøi, neáu khoâng roäng môû cho Ñaáng Tuyeät Ñoái" (Populorum progresio, 42).
Söï döûng döng ñoái vôùi tha nhaân mang nhieàu boä maët khaùc nhau. Coù ngöôøi ñöôïc thoâng tin roõ raøng, laéng nghe radio, ñoïc baùo chí hay coi caùc chöông trình truyeàn hình, nhöng laøm moät caùch haâm haåm, haàu nhö trong moät ñieàu kieän quen thuoäc: nhöõng ngöôøi naøy bieát moät caùch muø môø caùc thaûm caûnh khieán cho nhaân loaïi khoå ñau, nhöng hoï khoâng caûm thaáy bò loâi cuoán, hoï khoâng soáng söï caûm thöông. Ñaây laø thaùi ñoä cuûa ngöôøi bieát, nhöng coù caùi nhìn, tö töôûng vaø haønh ñoäng höôùng tôùi chính mình. Raát tieác chuùng ta phaûi ghi nhaän raèng vieäc gia taêng caùc tin töùc, chính trong thôøi ñaïi chuùng ta, töï noù khoâng coù nghóa laø gia taêng söï chuù yù tôùi caùc vaán ñeà, neáu noù khoâng ñöôïc ñi keøm bôûi moät söï roäng môû löông taâm trong nghóa lieân ñôùi (Caritas in veritate, 19). Traùi laïi, noù coù theå bao goàm moät söï baõo hoaø laøm teâ lieät, vaø trong moät möùc ñoä naøo ñoù, töông ñoái hoaù taàm nghieâm troïng cuûa caùc vaán ñeà. "Coù vaøi ngöôøi, moät caùch ñôn sô, laïi vui möøng ñoå loãi cho ngöôøi ngheøo vaø caùc nöôùc ngheøo veà caùc söï döõ cuûa hoï, vôùi caùc toång quaùt hoaù khoâng xoùa boû ñöôïc, vaø hoï yeâu saùch tìm ra giaûi phaùp trong moät vieäc "giaùo duïc" traán an vaø bieán hoï trôû thaønh nhöõng ngöôøi bò thuaàn hoaù vaø voâ haïi. Ñieàu naøy laïi caøng trôû neân nhöùc nhoái hôn, neáu caùc ngöôøi bò loaïi tröø troâng thaáy beânh ung thö xaõ hoäi gia taêng laø söï thoái naùt ñaâm reã saâu trong nhieàu nuôùc - nôi caùc chính quyeàn, trong giôùi doanh thöông vaø trong caùc cô caáu - baát cöù yù thöùc heä chính trò naøo cuûa giôùi laõnh ñaïo" (Evangelii gaudium, 60).
Trong caùc tröôøng hôïp khaùc, söï döûng döng bieåu loä ra nhö laø vieäc thieáu chuù yù ñoái vôùi thöïc taïi chung quanh, ñaëc bieät ñoái vôùi thöïc taïi ôû xa. Coù vaøi ngöôøi öa thích khoâng tìm kieám, khoâng hoûi thaêm tin töùc, vaø soáng söï phong phuù vaø thoaûi maùi cuûa hoï, ñieác tröôùc tieáng keâu than cuûa nhaân loaïi khoå ñau. Haàu nhö khoâng nhaän ra ñieàu ñoù, chuùng ta ñaõ trôû neân khoâng coù khaû naêng caûm thöông nhöõng ngöôøi khaùc, ñoái vôùi caùc thaûm caûnh cuûa hoï, chuùng ta khoâng chuù yù lo laéng cho hoï, laøm nhö theå ñieàu xaûy ra cho hoï laø moät traùch nhieäm xa laï ñoái vôùi chuùng ta, khoâng thuoäc boån phaän cuûa chuùng ta (Ibid. 54). "Khi chuùng ta khoûe maïnh vaø caûm thaáy thoaûi maùi, chaéc chaén chuùng ta queân nhöõng ngöôøi khaùc (ñoù laø ñieàu maø Thieân Chuùa Cha khoâng bao giôø laøm), chuùng ta khoâng chuù yù tôùi caùc vaán ñeà cuûa hoï, caùc khoå ñau, vaø caùc baát coâng hoï phaûi chòu# Khi ñoù con tim cuûa chuùng ta rôi vaøo söï döûng döng: trong khi toâi töông ñoái khoeû maïnh vaø thoaûi maùi, toâi queân nhöõng ngöôøi khoâng khoûe maïnh" (Söù ñieäp muøa chay 2015).
Khi soáng trong moät caên nhaø chung, chuùng ta khoâng theå khoâng töï hoûi veà tình traïng söùc khoûe cuûa noù, nhö toâi ñaõ laøm trong Thoâng ñieäp Laudato si'. Söï oâ nhieãm caùc nguoàn nöôùc vaø khoâng khí, vieäc khai thaùc röøng giaø khoâng phaân bieät, vieäc taøn phaù moâi sinh thöôøng laø haäu quaû cuûa söï döûng döng cuûa con ngöôøi ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khaùc, bôûi vì taát caû coù töông quan vôùi nhau. Cuõng nhö thaùi ñoä haønh xöû cuûa con ngöôøi ñoái vôùi thuù vaät aûnh höôûng treân caùc töông quan cuûa noù vôùi ngöôøi khaùc (Laudato si', 92), ñeå khoâng noùi ñeán vieäc ai cho pheùp mình laøm taïi nôi khaùc ñieàu hoï khoâng daùm laøm trong nhaø hoï (Ibid. 51).
Trong caùc tröôøng hôïp naøy vaø caùc tröôøng hôïp khaùc nöõa, söï döûng döng taïo ra thaùi ñoä kheùp kín vaø khoâng daán thaân, vaø nhö theá noù keát thuùc baèng vieäc goùp phaàn vaøo söï vaéng boùng hoaø bình vôùi Thieân Chuùa, voùi tha nhaân vaø vôùi thuï taïo.
Hoaø bình bò ñe doïa bôûi söï döûng döng toaøn caàu hoùa
4. Söï thôø ô vôùi Thieân Chuùa vöôït quaù phaïm vi noäi taâm vaø tinh thaàn cuûa baûn vò rieâng reõ, vaø xaâm laán phaïm vi coâng coäng xaõ hoäi. Nhö Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ khaúng ñònh, "coù moät noái keát maät thieát giöõa vieäc vinh danh Thieân Chuùa vaø hoaø bình cuûa con ngöôøi treân traùi ñaát" (Dieãn vaên trröôùc ngoaïi giao ñoaøn caïnh Toaø Thaùnh 7-1-2013). Thaät theá, "khoâng coù söï roäng môû sieâu vieät, con ngöôøi deã daøng trôû thaønh moài cho chuû thuyeát duy töông ñoái vaø roài seõ khoù maø haønh ñoäng theo coâng lyù vaø daán thaân cho hoøa bình" (Ibidem.). Vieäc laõng queân vaø khöôùc töø Thieân Chuùa daãn ñöa con ngöôøi tôùi choã khoâng thöøa nhaän luaät leä cao hôn mình nöõa, vaø chæ laáy mình laøm quy taéc, vaø chuùng ñaõ taïo ra söï taøn aùc vaø baïo löïc voâ chöøng möïc (Bieån Ñöùc XVI, Phaùt bieåu ngaøy lieân toân caàu nguyeän cho coâng lyù vaø hoaø bình taïi Assisi 27-10-2011).
Treân bình dieän caù nhaân vaø coäng ñoaøn söï thôø ô ñoái vôùi tha nhaân, con ñeû cuûa söï döûng döng ñoái vôùi Thieân Chuùa, mang daùng veû cuûa söï baát ñoäng vaø khoâng daán thaân, chuùng döôõng nuoâi vieäc keùo daøi caùc tình traïng baát coâng vaø maát quaân bình xaõ hoäi traàm troïng. Tôùi löôït mình chuùng coù theå daãn ñöa tôùi caùc xung ñoät, hay trong moïi tröôøng hôïp, laøm naûy sinh ra moät baàu khoâng khí baát maõn coù nguy cô, mau hay chaäm, buøng noå thaønh baïo löïc vaø baát an.
Trong nghóa naøy söï döûng döng vaø khoâng daán thaân nhö haäu quaû taïo thaønh moät thieáu soùt traàm troïng ñoái vôùi boån phaän maø moãi ngöôøi phaûi ñoùng goùp trong möùc ñoä caùc khaû naêng cuûa mình vaø cuûa vai troø mình coù trong xaõ hoäi, cho coâng ích, ñaëc bieät laø cho neàn hoaø bình, laø moät trong caùc thieän ích quyù baùu nhaát cuûa nhaân loaïi (Evangelii gaudium, 217-237).
Theá roài, khi noù ñuïng chaïm tôùi laõnh vöïc cô caáu, thì söï döûng döng ñoái vôùi tha nhaân, phaåm giaù, caùc quyeàn neàn taûng vaø söï töï do cuûa hoï, coäng vôùi moät neàn vaên hoùa ghi ñaäm daáu lôïi nhuaän vaø chuû tröông höôûng thuï, taïo thuaän tieän vaø ñoâi khi bieän minh cho caùc haønh ñoäng vaø chính saùch roát cuoäc taïo ra caùc ñe doïa ñoái vôùi hoaø bình. Thaùi ñoä thôø ô nhö theá cuõng coù theå ñi ñeán choã bieän minh cho vaøi chính saùch kinh teá ñaùng phieàn traùch, laøm sinh soâi nay nôû caùc baát coâng, chia reõ vaø baïo löïc, nhaèm ñaït söï phong phuù rieâng töû hay cuûa quoác gia. Thaät vaäy, khoâng hieám caùc döï aùn kinh teá vaø chính trò cuûa con ngöôøi nhaém muïc ñích chinh phuïc hay duy trì quyeàn bính vaø giaàu sang, caû khi coù chaø ñaïp caùc quyeàn lôïi vaø caùc ñoøi buoäc neàn taûng cuûa ngöôøi khaùc ñi nöõa. Khi caùc daân toäc thaáy caùc quyeàn lôïi sô ñaúng cuûa hoï nhö quyeàn coù thöïc phaåm, nöôùc uoáng, ñöôïc saên soùc söùc khoûe, hay coù coâng aên vieäc laøm, bò khöôùc töø, thì hoï bò caùm doã chieán höõu chuùng baèng baïo löïc (GS 59).
Ngoaøi ra, söï thôø ô ñoái vôùi moâi sinh thieân nhieân, baèng caùch taïo thuaän tieän cho vieäc taøn phaù röøng giaø, gaây oâ nhieãm vaø taïo ra caùc tai öông thieân nhieân, khieán cho toaøn caùc coäng ñoaøn bò nhoå khoûi goác reã moâi sinh cuûa hoï, caùch cuôõng baùch hoï soáng caûnh taïm bôï vaø baát oån, taïo ra caùc ngheøo tuùng môùi, caùc tình traïng baát coâng môùi bôûi caùc haäu quûa taøn haïi lieân quan tôùi an ninh vaø hoaø bình xaõ hoäi. Coù bieát bao nhieâu chieán tranh ñaõ xaûy ra vaø seõ coù bieát bao nhieâu chieán cuoäc khaùc seõ buøng noå vì thieáu caùc taøi nguyeân hay ñeå ñaùp öùng ñoøi hoûi taøi nguyeân thieân nhieân voâ ñoä?
Töø söï döûng döng tôùi loøng thöông xoùt: vieäc hoaùn caûi con tim
5. Caùch ñaây moät naêm trong söù ñieäp cho Ngaøy Hoaø Bình Theá Giôùi "Khoâng coøn laø noâ leä nöõa nhöng laø anh em", toâi ñaõ nhaéc tôùi hình aûnh kinh thaùnh ñaàu tieân cuûa tình huynh ñeä nhaân loaïi, ñoù laø hình aûnh cuûa Cain vaø Abel (x. St 4,1-6) ñeå loâi keùo söï chuù yù treân söï kieän tình huynh ñeä ñaàu tieân ñaõ bò phaûn boäi nhö theá naøo. Cain vaø Abel laø anh em. Caû hai ñeàu phaùt xuaát töø cuøng moät cung loøng, bình ñaúng trong phaåm giaù vaø ñöôïc taïo döïng neân theo hình aûnh vaø gioáng Thieân Chuùa; nhöng tình anh em cuûa hoï bò beû gaãy. "Cain khoâng nhöõng khoâng chòu ñöôïc em mình laø Abel, maø coøn gieát em vì ghen töông nöõa" (Söù ñieäp Ngaøy Hoaø Bình Theá Giôùi 2015, 2). Khi ñoù vieäc gieát em trôû thaønh hình thöùc cuûa söï phaûn boäi, vaø vieäc khöoùc töø tình huynh ñeä cuûa Abel töø phiaù Cain laø söï ñoå beå ñaàu tieân trong caùc töông quan gia ñình cuûa tình huynh ñeä, lieân ñôùi vaø toân troïng laãn nhau.
Khi ñoù, Thieân Chuùa can thieäp ñeå môøi goïi tinh thaàn traùch nhieäm cuûa con ngöôøi ñoái vôùi ngöôøi ñoàng loaïi, y nhö Ngaøi ñaõ laøm khi Añam vaø Evaø, oâng baø nguyeân toå. ñaõ beû gaãy söï hieäp thoâng vôùi Ñaáng Taïo Hoùa. "Khi ñoù Chuùa noùi vôùi Cain: "Abel em ngöôi ñaâu roài?". Cain thöa: "Con khoâng bieát. Con laø ngöôøi canh giöõ em con hay sao?". Chuùa phaùn: "Ngöôi ñaõ laøm gì vaäy? Töø döôùi ñaát tieáng maùu cuûa em ngöôi ñang keâu tôùi Ta" (St 4,9-10).
Cain noùi raèng mình khoâng bieát ñieàu gì ñaõ xaûy ra cho em mình, raèng mình khoâng phaûi laø ngöôøi canh giöõ em. Anh ta khoâng caûm thaáy coù traùch nhieäm ñoái vôùi söï soáng cuûa em, ñoái vôùi soá phaän cuûa em. Anh khoâng caûm thaáy bò lieân luïy. Anh döûng döng ñoái voùi em mình, maëc duø hoï ñöôïc noái keát vôùi nhau bôûi nguoàn goác chung. Thaät buoàn bieát bao! Thaät laø thaûm caûnh huynh ñeä, gia ñình vaø nhaân loaïi! Ñoù ñaõ laø bieåu loä ñaàu tieân cuûa söï thôø ô giöõa anh em vôùi nhau. Thieân Chuùa, traùi laïi, khoâng thôø ô: maùu cuûa Abel coù gia trò lôùn döôùi maét Ngaøi vaø Ngaøi ñoøi Cain phaûi traû leõ. Nhö theá Thieân Chuùa töï veùn môû ngay töø ñaàu nhö laø Ñaáng chuù yù tôùi soá phaän cuûa con ngöôøi. Sau naøy khi con caùi Israel soáng kieáp noâ leä beân Ai Caäp, Thieân Chuùa can thieäp vaø Ngaøi ñaõ nghe tieáng hoï keâu than vì caùc giaùm thò; "Thaät theá, Ta bieát caùc ñau khoå cuûa ngöôi. Ta ñaõ xuoáng ñeå giaûi phoùng ngöôi khoûi baøn tay cuûa Ai Caäp vaø laøm cho ngöôi ra khoûi xöù sôû aáy ñeå ñi veà moät xöù sôû xinh ñeïp vaø roäng raõi, veà moät xöù sôû nôi chaûy söõa vaø maät ong" (Xh 3,7-8). Thaät laø quan troïng ghi nhaän caùc ñoäng töø mieâu taû söï can thieäp cuûa Thieân Chuùa: Ngaøi quan saùt, laéng nghe, hieåu bieát, xuoáng, giaûi thoaùt. Thieân Chuùa khoâng döûng döng. Ngaøi chuù yù vaø haønh ñoäng.
Cuõng theá, trong Ñöùc Gieâsu Con Ngaøi, Thieân Chuùa ñaõ xuoáng giöõa loaøi ngöôøi, ñaõ nhaäp theå vaø toû ra lieân ñôùi vôùi nhaân loaïi: "tröôûng töû giöõa nhieàu em" (Rm 8,29). Ngaøi ñaõ khoâng haøi loøng daäy doã daân chuùng, maø cuõng lo laéng cho hoï nöõa, ñaëc bieät khi troâng thaáy hoï ñoùi (x. Mc 6,34-44) hay khoâng coù coâng aên vieäc laøm (x. Mt 20,3). Caùi nhìn cuûa Ngaøi khoâng chæ höôùng tôùi con ngöôøi, maø cuõng höôùng tôùi caù bieån, chim trôøi, caây coái lôùn nhoû; Ngaøi oâm troïn toaøn thuï taïo trong voøng tay. Ngaøi troâng thaáy, chaéc chaén roài, nhöng khoâng chæ haïn cheá vaøo vieäc naøy, bôûi vì Ngaøi ñuïng chaïm tôùi con ngöôøi, noùi chuyeän vôùi hoï, hoaït ñoäng cho hoï vaø laøm ích cho ngöôøi tuùng thieáu. Nhöng khoâng chæ nhö theá, Ngaøi coøn ñeå cho mình xuùc ñoäng vaø khoùc nöõa (x. Ga 11,33-44). Vaø ngaøi haønh ñoäng ñeå chaám döùt söï khoå ñau, buoàn saàu, baàn cuøng vaø caùi cheát.
Chuùa Gieâsu daäy chuùng ta thöông xoùt nhö Thieân Chuùa Cha (x. Lc 6,36). Trong duï ngoân ngöôøi Samaritano nhaân haäu (x. Lc 10,29-37) Ngaøi toá caùo vieäc boû soùt cöùu giuùp tröôùc söï caáp thieát cuûa tha nhaân: "oâng thaáy vaø ñi qua" (x. Lc 10,31.32). Ñoàng thôøi, qua thí duï naøy, Chuùa môøi goïi caùc thính giaû cuûa Ngaøi, ñaëc bieät laø caùc moân ñeä cuûa Ngaøi, hoïc döøng laïi tröôùc caùc khoå ñau cuûa theá giôùi naøy ñeå laøm vôi nheï chuùng, döøng laïi tröôùc caùc veát thöông cuûa ngöôøi khaùc ñeå chöõa trò chuùng, vôùi caùc phöông tieän hoï coù, baét ñaàu töø thôøi gian, maëc duø coù bieát bao baän roän. Thaät vaäy, söï döûng döng thöôøng tìm côù: trong vieäc tuaân giöõ caùc ñieàu luaät nghi leã, trong haøng ñoáng vieäc phaûi laøm, trong caùc ñoái khaùng khieán cho chuùng ta xa nhau, trong caùc thaønh kieán ñuû loaïi ngaên caûn chuùng ta ñeán gaàn nhau.
Loøng thöông xoùt laø con tim cuûa Thieân Chuùa. Vì theá noù cuõng phaûi laø con tim cuûa taát caû nhöõng ai töï nhaän mình laø chi theå cuûa ñaïi gia ñình duy nhaát cuûa caùc con caùi Ngaøi; moät con tim daán thaân maïnh meõ ñaäp nhòp phaåm giaù con ngöôøi taïi khaép moïi nôi phaûn aùnh göông maët cuûa Thieân Chuùa nôi caùc thuï taïo cuûa Ngaøi. Chuùa Gieâsu caûnh baùo chuùng ta: tình yeâu ñoái vôùi tha nhaân - khaùch ngoaïi kieàu, ngöôøi ñau yeáu, caùc tuø nhaân, ngöôøi khoâng nhaø, cho tôùi caû keû thuø, laø thöôùc ño Thieân Chuùa duøng ñeå phaùn xöû caùc haønh ñoäng cuûa chuùng ta. Soá phaän ñôøi ñôøi cuûa chuùng ta tuyø thuoäc vaøo ñoù. Thaät khoâng ñaùng ngaïc nhieân, khi thaùnh Phaoloâ toâng ñoà môøi goïi caùc kitoâ höõu Roma vui vôùi ngöôøi vui, khoùc vôùi ngöôøi khoùc (x. Rm 12,15) hay khuyeân tín höõu Coârintoâ toå chöùc caùc cuoäc laïc quyeân nhö daáu chæ tình lieân ñôùi vôùi caùc chi theå khoå ñau cuûa Giaùo Hoäi (x. 1 Cr 16,2-3). Coøn thaùnh Gioan thì vieát: "Neáu ai coù cuûa caûi theá gian vaø thaáy anh em mình laâm caûnh tuùng thieáu, maø chaúng ñoäng loøng thöông, thì laøm sao tình yeâu Thieân Chuùa ôû laïi trong ngöôøi aáy ñöôïc?"(1 Ga 3,17; x. Gc 2,15-16).
Ño ñoù taïi sao laïi laø ñieàu "ñònh ñoaït ñoái vôùi Giaùo Hoäi vaø tính caùch ñaùng tin caäy cuûa lôøi loan baùo, vieäc Giaùo Hoäi soáng vaø ñích thaân laøm chöùng cho loøng thöông xoùt. Ngoân ngöõ vaø caùc cöû chæ cuûa Giaùo Hoäi phaûi thoâng truyeàn loøng thöông xoùt ñeå vaøo thaáu traùi tim con ngöôøi vaø khieâu khích hoï tìm ra con ñöôøng trôû veà vôùi Thieân Chuùa Cha. Söï thaät ñaàu tieân cuûa Giaùo Hoäi laø tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ. Giaùo Hoäi laø toâi tôù vaø trung gian cuûa tình yeâu aáy nôi con ngöôøi, tình yeâu ñi tôùi choã tha thöù vaø trao ban chính mình. Vì theá, nôi ñaâu coù Giaùo Hoäi hieän dieän, thì ôû ñoù loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa Cha phaûi hieån nhieân. Nghóa laø trong caùc giaùo xöù, coäng ñoaøn, hieäp hoäi vaø phong traøo cuûa chuùng ta, baát cöù nôi naøo coù caùc kitoâ höõu, thì baát cöù ai cuõng phaûi tìm ñöôïc moät oác ñaûo cuûa loøng thöông xoùt (Misericordiae vulnus, 12).
Nhö vaäy, caû chuùng ta nöõa cuõng ñöôïc môøi goïi bieán tình yeâu, loøng traéc aån, thöông xoùt vaø tình lieân ñôùi trôû thaønh chöông trình soáng, trôû thaønh moät kieåu haønh xöû trong caùc töông quan vôùi nhau (Ibid., 13). Ñieàu naøy ñoøi hoûi vieäc hoaùn caûi con tim: nghóa laø ôn cuûa Thieân Chuùa bieán ñoåi con tim baèng ñaù cuûa chuùng ta thaønh con tim baèng thòt (x. Ed 36,26), coù khaû naêng roäng môû cho tha nhaân vôùi tình lieân ñôùi ñích thaät. Thaät theá, tình lieân ñôùi laø ñieàu nhieàu hôn moät "tình caûm cuûa loøng traéc aån mô hoà hay moät meàm yeáu hôøi hôït ñoái vôùi caùc khoå ñau cuûa bieát bao ngöôøi gaàn xa (Sollecitudo rei socialis, 38). Tình lieân ñôùi laø "söï quyeát taâm vöõng vaøng vaø kieân trì daán thaàn cho coâng ích: hay cho haïnh phuùc cuûa taát caû moïi ngöôøi vaø töøng ngöôøi, bôûi vì taát caû chuùng ta ñeàu thöïc söï coù traùch nhieäm ñoái vôùi moïi ngöôøi" (Ibid.,), bôûi vì söï traéc aån naûy sinh töø tình huynh ñeä.
Ñöôïc hieåu nhö theá, tình lieân ñôùi laø thaùi ñoä luaân lyù ñaïo ñöùc vaø xaõ hoäi, ñaùp traû laïi moät caùch toát nhaát yù thöùc cuûa löông taâm veà caùc veát thöông cuûa thôøi ñaïi chuùng ta vaø veà söï tuyø thuoäc laãn nhau luoân luoân hieän höõu, ñaëc bieät trong moät theá giôùi toaøn caàu hoùa, giöõa cuoäc soáng cuûa töøng ngöôøi vaø cuûa coäng ñoaøn trong moät nôi xaùc ñònh vaø cuoäc soáng cuûa caùc ngöôøi nam nöõ khaùc treân theá giôùi (Ibid.,).
Thaêng tieán moät neàn vaên hoùa lieân ñôùi vaø thuông xoùt ñeå chieán thaéng söï döûng döng
6. Tình lieân ñôùi nhö nhaân ñöùc luaân lyù vaø thaùi ñoä xaõ hoäi, hoa traùi cuûa söï hoaùn caûi caù nhaân, ñoøi buoäc moät daán thaân töø phía ñoâng ñaûo caùc chuû theå coù traùch nhieäm trong laõnh vöïc giaùo duïc vaø ñaøo taïo.
Tö töôûng ñaàu tieân cuûa toâi höôùng tôùi caùc gia ñình ñöôïc môøi goïi cho moät söù meänh giaùo duïc ñaàu tieân vaø khoâng theå khöôùc töø ñöôïc. Caùc gia ñình laø nôi choán ñaàu tieân, trong ñoù ngöôøi ta soáng caùc giaù trò cuûa tình yeâu thöông, tình huynh ñeä, vieäc chung soáng, chia seû, söï chuù yù vaø saên soùc ngöôøi khaùc. Caùc gia ñình cuõng laø moâi tröôøng ñaëc tuyeån cho vieäc thoâng truyeàn ñöùc tin, baét ñaàu töø caùc cöû chæ ñaïo ñöùc ñôn sô nhaát, maø caùc baø meï daäy cho con caùi (Ibid.,).
Lieân quan tôùi caùc nhaø giaùo duïc vaø ñaøo taïo, trong tröôøng hoïc hay caùc trung taâm quy tuï khaùc cuûa treû em vaø ngöôøi treû, coù boån phaän giaùo duïc chuùng, hoï ñöôïc môøi goïi yù thöùc raèng traùch nhieäm cuûa hoï lieân quan tôùi caùc chieàu kích luaân lyù, tinh thaàn vaø xaõ hoäi cuûa con ngöôøi. Caùc giaù trò cuûa söï töï do, loøng toân troïng laãn nhau vaø tình lieân ñôùi coù theå ñöôïc thoâng truyeàn ngay töø tuoåi coøn thô. Khi höôùng tôùi caùc vò höõu traùch cuûa caùc cô caáu coù nhieäm vuï giaùo duïc, Ñöùc Bieån Ñöùc XVI ñaõ khaúng ñònh raèng: "Moãi moät moâi tröôøng giaùo duïc coù theå laø nôi cuûa söï roäng môû cho sieâu vieät vaø tha nhaân: nôi cuûa ñoái thoaïi, cuûa söùc maïnh noái keát vaø laéng nghe, trong ñoù ngöôøi treû caûm thaáy ñöôïc ñaùnh giaù trong caùc tieàm naêng vaø phong phuù noäi taâm, vaø hoïc quùy chuoäng caùc anh chò em khaùc. Öôùc chi noù coù theå daäy cho bieát neám höôûng nieàm vui naûy sinh töø vieäc töøng ngaøy soáng tình baùc aùi vaø traéc aån ñoái vôùi ngöôøi laân caän, vaø töø vieäc tham döï tích cöïc vaøo vieäc xaây döïng moät xaõ hoäi nhaân baûn vaø huynh ñeä hôn" (Söù ñieäp cho Ngaøy Hoaø Bình Theá Giôùi 2012, 2).
Caû caùc ngöôøi hoaït ñoäng vaên hoùa vaø truyeàn thoâng xaõ hoäi cuõng coù traùch nhieäm trong laõnh vöïc giaùo duïc vaø ñaøo taïo, ñaëc bieät trong caùc xaõ hoäi ngaøy nay, trong ñoù vieäc söû duïng caùc phöông tieän thoâng tin vaø truyeàn thoâng ngaøy caøng phoå bieán. Tröôùc heát hoï coù nhieäm vuï phuïc vuï söï thaät chöù khoâng phaûi phuïc vuï caùc lôïi loäc rieâng tö. Thaät theá, caùc phöông tieän truyeàn thoâng "khoâng chæ thoâng tin, maø cuõng ñaøo taïo tinh thaàn caùc ñoái töôïng cuûa chuùng nöõa, vaø vì vaäy coù theå goùp phaàn ñaùng keå vaøo vieäc giaùo duïc ngöôøi treû. Thaät laø quan troïng chuù yù tôùi töông quan raát chaët cheõ giöõa giaùo duïc vaø truyeàn thoâng: thaät theá, giaùo duïc ñeán qua truyeàn thoâng, noù aûnh höôûng moät caùch tích cöïc hay tieâu cöïc treân vieäc ñaøo taïo con ngöôøi" (Ibid.,). Caùc nhaân vieân vaên hoùa vaø truyeàn thoâng cuõng phaûi canh chöøng ñeå kieåu tieáp nhaän vaø phoå bieán caùc tin töùc cuûa hoï luoân ñöôïc hôïp phaùp treân bình dieän phaùp lyù vaø luaân lyù.
Hoaø bình: hoa traùi cuûa moät neàn vaên hoaù lieân ñôùi, thöông xoùt vaø traéc aån
7. YÙ thöùc ñöôïc söï ñe doïa cuûa moät vieäc toaøn caàu hoùa söï döûng döng, chuùng ta khoâng theå khoâng thöøa nhaän raèng, trong boái caûnh nhö mieâu taû treân ñaây, cuõng coù nhieàu saùng kieán vaø hoaït ñoäng tích cöïc laøm chöùng cho söï traéc aån, loøng thöông xoùt vaø tình lieân ñôùi maø con ngöôøi coù khaû naêng laøm ñöôïc. Toâi muoán nhaéc tôùi vaøi thí duï daán thaân ñaùng ca ngôïi chöùng minh cho thaáy laøm sao moãi ngöôøi coù theå chieán thaéng söï thôø ô, khi löïa choïn khoâng rôøi caùi nhìn khoûi ngöôøi laân caän cuûa mình, vaø chuùng coù theå trôû thaønh caùc thöïc haønh toát treân con ñöôøng tieán tôùi moät xaõ hoäi nhaân baûn hôn.
Coù bieát bao nhieâu toå chöùc phi chính quyeàn vaø caùc nhoùm baùc aùi, beân trong cuõng nhö beân ngoaøi Giaùo Hoäi, maø caùc thaønh vieân, trong caùc dòp dòch teã, thieân tai hay xung khaéc vuõ trang, ñöông ñaàu vôùi caùc meät nhoïc vaø nguy hieåm ñeå saên soùc nhöõng ngöôøi bò thöông vaø caùc beänh nhaân, vaø ñeå choân caát caùc ngöôøi ñaõ cheát. Beân caïnh hoï toâi muoái nhaéc ñeán nhöõng ngöôøi vaø nhöõng hieäp hoäi cöùu giuùp caùc ngöôøi di cö baêng qua caùc sa maïc vaø bieån caû ñeå ñi tìm caùc ñieàu kieän soáng toát ñeïp hôn. Caùc hoaït ñoäng naøy laø caùc coâng taùc cuûa loøng thöông xoùt theå lyù vaø tinh thaàn, döïa treân ñoù chuùng ta seõ bò phaùn xöû vaøo cuoái cuoäc soáng cuûa mình.
Toâi cuõng nghó tôùi caùc nhaø baùo vaø caùc chuyeân vieân chuïp hình thoâng tin töùc cho dö luaän coâng coäng lieân quan tôùi caùc tình hình khoù khaên goïi hoûi löông taâm, vaø taát caû nhöõng ngöôøi daán thaân baûo veä caùc quyeàn con ngöôøi, baûo veä caùc phuï nöõ vaø treû em, vaø taát caû nhöõng ai soáng trong caùc ñieàu kieän deã bò toån thöông hôn. Giöõa nhöõng ngöôøi ñoù cuõng coù caùc linh muïc vaø thöøa sai, nhö laø caùc muïc töû nhaân laønh, caùc vò ôû laïi beân caïnh tín höõu vaø naâng ñôõ hoï maëc cho caùc hieåm nguy vaø khoù khaên, ñaëc bieät trong caùc cuoäc xung ñoät vuõ trang.
Theá roài coøn coù bieát bao nhieâu gia ñình daán thaân moät caùch cuï theå ñeå giaùo duïc con caùi hoï "ñi ngöôïc doøng", soáng caùc giaù trò cuûa tình lieân ñôùi, söï caûm thöông vaø tình huynh ñeä, vôùi giaù cuûa bieát bao nhieâu hy sinh, tuy phaûi soáng giöõa bieát bao khoù khaên veà coâng aên vieäc laøm vaø xaõ hoäi. Bieát bao nhieâu gia ñình roäng môû con tim vaø cöûa nhaø cho nhuõng ai soáng trong caûnh thieáu thoán, nhö caùc ngöôøi tî naïn vaø di cö! Toâi muoán caùm ôn moät caùch ñaëc bieät taát caû caùc ngöôøi, caùc gia ñình, caùc giaùo xöù, caùc coäng ñoaøn doøng tu, caùc ñan vieän vaø caùc trung taâm haønh höông ñaõ mau maén ñaùp traû lôøi toâi keâu goïi tieáp ñoùn moät gia ñình tî naïn (Kinh Truyeàn Tin 6-9-2015).
Sau cuøng, toâi muoán nhaéc tôùi caùc ngöôøi treû hieäp nhaát vôùi nhau ñeå thöïc hieän caùc döï aùn lieân ñôùi, vaø taát caû nhöõng ngöôøi môû roäng ñoâi tay trôï giuùp ngöôøi beân caïnh thieáu thoán: trong caùc thaønh phoá, trong queâ höông mình hay trong caùc vuøng mieàn khaùc treân theá giôùi. Toâi muoán caùm ôn vaø khích leä taát caû nhöõng ai daán thaân trong caùc haønh ñoäng loaïi naøy, caû khi hoï khoâng ñöôïc quaûng caùo: söï ñoùi khaùt coâng lyù cuûa hoï seõ ñöôïc no thoaû, loøng thöông xoùt cuûa hoï seõ khieán cho hoï tìm ñöôïc xoùt thöông vaø nhö laø caùc taùc nhaân hoaø bình, hoï seõ ñöôïc goïi laø con caùi cuûa Thieân Chuùa (x. Mt 5,6-9).
Hoaø bình trong daáu chæ cuûa Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt
8. Trong tinh thaàn cuûa Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt, moãi ngöôøi ñöôïc môøi goïi nhaän ra söï thôø ô ñöôïc bieåu loä trong cuoäc soáng cuûa mình nhö theá naøo, vaø löïa choïn moät daán thaân cuï theå ñeå goùp phaàn caûi tieán thöïc taïi trong ñoù mình ñang soáng, baét ñaàu töø gia ñình mình, töø xoùm gieàng cuûa mình hay töø moâi tröôøng laøm vieäc.
Caû caùc Quoác gia cuõng ñöôïc môøi goïi coù caùc cöû chæ cuï theå, coù caùc haønh ñoäng can ñaûm ñoái vôùi caùc ngöôøi gioøn moûng nhaát cuûa xaõ hoäi, nhö caùc tuø nhaân, ngöôøi di cö, ngöôøi thaát nghieäp vaø ngöôøi ñau yeáu.
Lieân quan tôùi caùc tuø nhaân, trong nhieàu tröôøng hôïp xem ra caáp thieát aùp duïng caùc bieän phaùp cuï theå giuùp caûi tieán caùc ñieàu kieän soáng cuûa hoï trong caùc nhaø tuø, baèng caùch cho pheùp chuù yù ñaëc bieät tôùi nhöõng ngöôøi bò maát töï do trong khi chôø ñôïi ñöôïc xeùt xöû, löu taâm tôùi muïc ñích taùi giaùo duïc cuûa hình phaït, vaø löôïng ñònh khaû theå ñöa vaøo trong luaät phaùp quoác gia caùc hình phaït thay theá cho vieäc giam giöõ trong nhaø tuø. Trong boái caûnh aáy toâi öôùc ao canh taân lôøi keâu goïi caùc giôùi chöùc chính quyeàn quoác gia huyû boû aùn töû hình, taïi nôi ñaâu noù coøn höõu hieäu vaø duyeät xeùt laïi khaû theå cuûa moät cuoäc aân xaù.
Lieân quan tôùi caùc ngöôøi di cö, toâi muoán ñöa ra moät lôøi môøi goïi suy tö trôû laïi caùc luaät leä veà di cö, ñeå chuùng ñöôïc linh hoaït bôûi yù chí tieáp ñoùn, trong söï toân troïng hoã töông caùc nhieäm vuï vaø traùch nhieäm, vaø coù theå taïo deã daøng cho vieäc hoäi nhaäp cuûa caùc ngöôøi di cö. Trong vieãn töôïng naøy phaûi coù moät söï chuù yù ñaëc bieät ñoái vôùi caùc ñieàu kieän di truù cuûa ngöôøi di cö, baèng caùch nhôù raèng söï leùn luùt coù nguy cô loâi keùo hoï tôùi toäi phaïm.
Ngoaøi ra toâi cuõng öôùc mong trong Naêm Thaùnh naøy ñöa ra moät lôøi keâu goïi caáp baùch giôùi höõu traùch caùc quoác gia coù caùc cöû chæ cuï theå ñoái vôùi caùc anh chò em khoå ñau vì thieáu coâng aên vieäc laøm, ñaát ñai vaø nhaø ôû. Toâi nghó tôùi vieäc taïo ra caùc choã laøm vieäc xöùng ñaùng ñeå choáng laïi teä naïn xaõ hoäi cuûa söï thaát nghieäp, ñaû thöông nhieàu gia ñình vaø ngöôøi treû vaø coù caùc haäu quaû raát nghieâm troïng lieân quan tôùi ñieàu kieän soáng cuûa toaøn xaõ hoäi. Söï thieáu coâng aên vieäc laøm taán kích moät caùch naëng neà yù thöùc veà phaåm giaù vaø nieàm hy voïng, vaø chæ coù theå ñöôïc buø tröø phaàn naøo bôûi caùc lieân ñôùi caàn thieát daønh cho nhuõng ngöôøi thaát nghieäp vaø gia ñình hoï. Moät söï chuù yù ñaëc bieät caàn phaûi daønh cho phuï nöõ - raát tieác coøn bò kyø thò trong laõnh vöïc coâng aên vieäc laøm - vaø cho vaøi taàng lôùp coâng nhaân, coù caùc ñieàu kieän baáp beânh hay nguy hieåm vaø coù ñoàng löông khoâng töông xöùng vôùi taàm quan troïng söù meänh xaõ hoäi cuûa hoï.
Sau cuøng toâi muoán môøi goïi coù caùc hoaït ñoäng höõu hieäu giuùp caûi tieán caùc ñieàu kieän soáng cuûa caùc beänh nhaân, baèng caùch baûo ñaûm cho taát caû ñöôïc saên soùc y khoa vaø coù thuoác men caàn thieát cho söï soáng, bao goàm caû vieäc ñöôïc saên soùc taïi gia.
Khi höôùng caùi nhìn vöôït ngoaøi caùc ranh giôùi cuûa mình, giôùi höõu traùch caùc quoác gia cuõng ñöôïc môøi goïi canh taân caùc töông quan vôùi caùc daân toäc khaùc, baèng caùch cho pheùp taát caû moïi ngöôøi thöïc söï tham gia vaø bao goàm vaøo cuoäc soáng cuûa coäng ñoàng quoác teá, haàu theå hieän tình huynh ñeä caû beân trong gia ñình quoác gia nöõa.
Trong vieãn töôïng naøy, toâi öôùc mong ñöa ra moät lôøi keâu goïi goàm ba ñieàu: ñöøng loâi cuoán caùc daân toäc khaùc vaøo caùc cuoäc xung ñoät hay caùc chieán tranh khoâng chæ taøn phaù caùc giaàu coù vaät chaát, vaên hoùa vaø xaõ hoäi cuûa hoï, maø cuõng - trong thôøi gian laâu daøi - taøn phaù söï toaøn veïn luaân lyù vaø tinh thaàn cuûa hoï nöõa; xoùa boû hay ñieà haønh coù theå chòu ñöïng noåi nôï naàn quoác teá cuûa caùc nöôùc ngheøo hôn; aùp duïng caùc ñöôøng loái chính trò coäng taùc, toân troïng caùc giaù trò cuûa caùc daân toäc ñòa phöông thay vì gaäp mình tröôùc söï ñoäc taøi cuûa vaøi yù thöùc heä, vaø trong moïi tröôøng hôïp caùc ñöôøng loái chính trò aáy khoâng ñöôïc gaây toån thöông cho quyeàn neàn taûng vaø baát khaû nhöôïng cuûa caùc treû em saép sinh vaøo cuoäc soáng.
Toâi xin phoù thaùc caùc suy tö naøy cuøng vôùi caùc lôøi chuùc möøng naêm môùi toát ñeïp cho naêm môùi cho lôøi baàu cöû cuûa Meï Maria Raát Thaùnh Meï mau maén lo cho caùc nhu caàu cuûa nhaân loaïi, ñeå Meï xin ñöôïc töø Chuùa Gieâsu Con Meï, Hoaøng Töû Hoaø Bình, vieäc khaáng nhaän caùc lôøi khaån naøi cuûa chuùng ta vaø phöôùc laønh cuûa söï daán thaân thöôøng ngaøy cuûa chuùng ta cho moät theá giôùi huynh ñeä vaø lieân ñôùi hôn.
Töø Vaticaêng muøng 8 thaùng 12 naêm 2015 Leã troïng Voâ Nhieãm Nguyeân Toäi cuûa Ñöùc Trinh Nöõ Dieãm Phuùc Maria. Môû Naêm Thaùnh Ngoaïi Thöôøng Loøng Thöông Xoùt.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)