Linh Muïc Alexandre De Rhodes (Cha Ñaéc-Loä)
Khai Sinh Chöõ Quoác Ngöõ
Linh Muïc Alexandre De Rhodes (Cha Ñaéc-Loä) Khai Sinh Chöõ Quoác Ngöõ.
Roma (Vat. 14-12-2015) - Cha Alexandre de Rhodes trôû thaønh nhaø truyeàn giaùo göông maãu vaø laø moät trong nhöõng vò thöøa sai vó ñaïi nhaát cuûa lòch söû Giaùo Hoäi Coâng Giaùo.
Nhaân dòp kyû nieäm 390 naêm (1625-2015) Cha Alexandre de Rhodes cuøng vôùi 4 Linh Muïc doøng Teân vaø moät tín höõu Nhaät Baûn caäp beán Hoäi An (gaàn Ñaø Naüng) xin gôïi laïi nhöõng neùt ñaëc thuø cuûa nhaø truyeàn giaùo coù coâng raát lôùn ñoái vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaø nhaát laø, ñoái vôùi daân toäc Vieät Nam, vì Cha ñaõ khai sinh ra chöõ Quoác Ngöõ.
1. Nhaø Truyeàn Giaùo Göông Maãu Cuûa Theá Kyû XVII
Theo moät soá söû lieäu, Linh Muïc Alexandre de Rhodes - giaùo só Ñaéc-Loä - sinh naêm 1591. Moät soá söû lieäu khaùc ghi naêm 1593.
Linh Muïc Alexandre de Rhodes chaøo ñôøi taïi Avignon, mieàn Nam nöôùc Phaùp. Alexandre gia nhaäp Taäp Vieän doøng Teân taïi Roma vaøo thôøi kyø coâng cuoäc truyeàn giaùo cho caùc daân toäc ñang treân ñaø phaùt trieån raát maïnh. Tuy nhieân, cuøng vôùi ñaø tieán naøy, Giaùo Hoäi Coâng Giaùo cuõng gaëp söùc khaùng cöï vuõ baõo cuûa chính quyeàn caùc daân toäc ñöôïc rao giaûng Tin Möøng. Vì theá, beân caïnh nhieät taâm truyeàn giaùo, coøn phaûi keå öôùc muoán ñoå maùu ñaøo minh chöùng cho Ñöùc Chuùa Gieâsu Kitoâ cuûa caùc vò thöøa sai tieân khôûi.
Trong boái caûnh ñoù, Cha Alexandre de Rhodes ñaõ xin vaø ñöôïc Beà Treân chæ ñònh ñi truyeàn giaùo taïi Nhaät Baûn.
Ngaøy 4 thaùng 4 naêm 1619, Cha leân ñöôøng vôùi soá tuoåi 26, cuøng vôùi kieán thöùc khaù saâu roäng veà thieân vaên hoïc vaø toaùn hoïc.
Cha Alexandre coù thaân hình cöôøng traùng, bieåu loä söùc khoeû doài daøo vaø tính tình vui veû. Nôi Cha, noåi baät ñöùc tính laïc quan, luoân nhìn khía caïnh tích cöïc cuûa vaán ñeà. Cha thích nghi nhanh choùng vôùi moïi moâi tröôøng soáng. Cha cuõng giaûn dò töï nhieân trong giao teá vôùi ngöôøi khaùc. Ngoaøi ra, Cha coù tinh thaàn linh ñoäng, trí nhôù deûo dai vaø taâm hoàn bao dung. Nhaát laø, Cha coù taám loøng nhieät thaønh, khoâng bao giôø luøi böôùc tröôùc khoù khaên hoaëc gian nguy.
Ngay töø xuaân treû, Cha Alexandre bieát queân mình ñeå ñi ñeán vôùi ngöôøi khaùc vaø deã daøng chaáp nhaän ngöôøi khaùc. Vôùi taát caû ñöùc tính cao quyù aáy, Cha Alexandre de Rhodes trôû thaønh nhaø truyeàn giaùo göông maãu vaø laø moät trong nhöõng vò thöøa sai vó ñaïi nhaát cuûa lòch söû Giaùo Hoäi Coâng Giaùo.
Nhôø Cha maø theá giôùi Taây phöông thôøi ñoù hieåu raèng, khoâng phaûi caùi ngheøo ñoùi hoaëc keùm vaên minh cuûa caùc daân toäc Chaâu AÙ loâi keùo söï chuù yù cuûa caùc vò thöøa sai, cho baèng, chính neùt ñeïp cao quyù tinh thaàn cuûa caùc daân toäc AÙ Chaâu ñaõ thu huùt vaø khôi ñoäng nhieät taâm toâng ñoà cuûa caùc nhaø truyeàn giaùo..
Tröôùc tieân, Cha Alexandre de Rhodes caäp beán taïi Goa, ñôïi chôø cô hoäi thuaän tieän ñaët chaân leân ñaát Nhaät Baûn. Nhöng tình hình baùch haïi Kitoâ-Giaùo döõ doäi taïi ñaây khieán caùc Beà Treân buoäc loøng chæ ñònh Cha ñi Trung Quoác. Cha leân taøu ñi Macao. Nôi ngöôõng cöûa Trung Quoác, Cha ghi laïi nhaän xeùt:
- Ngöôøi Trung Hoa raát ngaïc nhieân khi nhìn thaáy baûn ñoà chuùng toâi veõ. Trung Quoác vó ñaïi cuûa hoï chæ laø moät chaám nhoû trong vuõ truï traùi ñaát bao la. Traùi laïi, nôi baûn ñoà traùi ñaát hình vuoâng do hoï veõ, Trung Quoác naèm chính giöõa, ñuùng nhö teân goïi. Sau ñoù, hoï veõ bieån naèm beân döôùi Trung Quoác, trong ñoù raûi raùc maáy ñaûo nhoû, vaø hoï ñeà teân: AÂu Chaâu, Phi Chaâu vaø Nhaät Baûn...
6 naêm truyeàn giaùo taïi Goa vaø taïi Macao, tuy hôi ngaén nguûi, cuõng ñuû giuùp Cha Alexandre de Rhodes coù caùi nhìn ñoäc ñaùo vaø ñuùng ñaén nhaát cuûa vò thöøa sai vaøo theá kyû XVII. Cha vieát:
- Chuùng ta thöôøng toû ra quyù chuoäng nhöõng ngöôøi ngoaïi giaùo. Nhöng khi hoï trôû thaønh Kitoâ-höõu, chuùng ta khoâng ñoaùi hoaøi ñeán hoï nöõa. Thaäm chí coøn baét ngöôøi theo Ñaïo phaûi töø boû y phuïc ñòa phöông. Chuùng ta ñaâu bieát raèng, ñaây laø ñoøi buoäc quaù khaét khe, maø ngay caû Thieân Chuùa, Ngaøi cuõng khoâng ñoøi buoäc! Chuùng ta ngaên caûn ngöôøi ngoaïi giaùo, khoâng cho hoï cô hoäi deã daøng gia nhaäp Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. Rieâng toâi, toâi cöïc löïc phaûn ñoái nhöõng ai muoán baét buoäc ngöôøi ñaøn oâng Trung Hoa, khi theo Ñaïo, phaûi caét boû maùi toùc daøi hoï vaãn ñeå, y nhö caùc phuï nöõ trong xöù. Haønh ñoäng nhö theá, chuùng ta gaây theâm khoù khaên cho caùc nam tín höõu Trung Hoa, moät khi theo Ñaïo Coâng Giaùo, khoâng coøn töï do ñi laïi trong xöù sôû, hoaëc tìm ñöôïc deã daøng coâng aên vieäc laøm. Phaàn toâi, toâi xin giaûi thích raèng, ñieàu kieän ñeå trôû thaønh Kitoâ-höõu laø phaûi töø boû laàm laïc, chöù khoâng phaûi caét boû toùc daøi.
Suy tö cuûa Cha Alexandre de Rhodes laøm noåi baät yù töôûng vaø phöông phaùp tuyeät dieäu cuûa moät vò thöøa sai khoân ngoan, bieát phaân bieät ñaâu laø ñoøi buoäc chính yeáu cuûa Phuùc AÂm vaø ñaâu chæ laø lôïi ích rieâng tö cuûa AÂu Chaâu. Nhöng phaûi ñôïi maõi ñeán 40 naêm sau, 1659, nghóa laø moät naêm tröôùc khi töø traàn, Cha Alexandre môùi troâng thaáy phöông phaùp truyeàn giaùo cuûa mình ñöôïc Toøa Thaùnh chính thöùc coâng nhaän. Trong vaên thö göûi caùc Giaùm Muïc tieân khôûi cuûa Hoäi Thöøa Sai Paris, Boä Truyeàn Giaùo Caùc Daân Toäc vieát:
- Ñöøng maát coâng thuyeát phuïc caùc daân toäc AÙ Chaâu phaûi töø boû caùc leã nghi vaø taäp tuïc cuûa hoï. Khoâng gì ngu xuaån cho baèng, muoán bieán ñoåi ngöôøi Trung Hoa thaønh ngöôøi cuûa moät quoác gia Chaâu AÂu naøo ñoù! Ñöøng tìm caùch ñöa caùc taäp tuïc cuûa chuùng ta vaøo xöù sôû cuûa hoï, nhöng chæ ñöa vaøo ñoù Ñöùc Tin. Ñöùc Tin khoâng heà xua tröø cuõng khoâng laøm toån thöông caùc nghi leã cuøng caùc taäp tuïc, mieãn laø caùc taäp tuïc vaø nghi leã naøy khoâng quaù xaáu xa.
2. Cha Alexandre De Rhodes - Giaùo Só Ñaéc-Loä - Thöøa Sai Taïi Vieät Nam
Sau 6 naêm giaûng ñaïo taïi Goa vaø Macao, vì thôøi cuoäc bieán chuyeån, Beà Treân laïi chæ ñònh Cha Alexandre de Rhodes ñi Vieät Nam.
Ñaàu naêm 1625, Cha Alexandre cuøng vôùi 4 Linh Muïc doøng Teân vaø moät tín höõu Nhaät Baûn, caäp beán Hoäi An, gaàn Ñaø Naüng. Cha baét ñaàu hoïc tieáng Vieät vaø choïn teân Vieät laø Ñaéc-Loä. Thaày daïy tieáng Vieät cho Cha laø moät thieáu nieân traïc tuoåi 10-12. Ñaây laø moät caäu beù thoâng minh. Cha Ñaéc-Loä voâ cuøng moä meán khi noùi veà vò thaày tí hon:
- Chæ trong voøng 3 tuaàn leã, chuù beù ñaõ daïy toâi hoïc bieát taát caû caùc cung gioïng khaùc nhau cuûa tieáng Vieät vaø caùch thöùc phaùt aâm cuûa töøng chöõ. Caäu khoâng heà coù kieán thöùc gì veà ngoân ngöõ Chaâu AÂu, theá maø, cuõng trong voøng 3 tuaàn leã naøy, caäu coù theå hieåu taát caû nhöõng gì toâi muoán dieãn taû vaø muoán noùi vôùi caäu. Ñoàng thôøi, caäu hoïc ñoïc hoïc vieát tieáng La-tinh vaø coù theå giuùp leã. Toâi heát söùc ngaïc nhieân tröôùc trí khoân minh maãn vaø trí nhôù deûo dai cuûa caäu beù. Sau ñoù, caäu trôû thaønh Thaày Giaûng giuùp vieäc caùc Cha Thöøa Sai vaø laø duïng cuï toâng ñoà höõu hieäu trong vieäc loan baùo Tin Möøng nôi queâ höông Vieät Nam thaân yeâu cuûa Thaày vaø nôi vöông quoác Laøo laùng gieàng.
Töø ñoù, Vieät Nam trôû thaønh queâ höông thöù hai cuûa Cha Alexandre de Rhodes, töùc giaùo só Ñaéc-Loä. Tuy nhieân, duyeân nôï cuûa Cha ñoái vôùi queâ höông Vieät-Nam, khoâng xuoâi chaûy vaø veïn toaøn. Cuoäc ñôøi truyeàn giaùo thaät baáp beânh vaø voâ cuøng troâi noåi. Trong voøng 20 naêm, Cha bò truïc xuaát ñeán 6 laàn. Nhöng sau caû 6 laàn aáy, Cha ñeàu tìm caùch trôû laïi Vieät Nam khi cô hoäi cho pheùp. Sau naøy, khi vónh vieãn töø bieät Vieät Nam, Cha ñau ñôùn thuù nhaän:
- Traùi tim toâi vaãn coøn ôû laïi nôi ñoù!
Chính tình yeâu ñaëc bieät Cha daønh cho Vieät Nam giaûi thích cho söï thaønh coâng cuûa Cha, trong laõnh vöïc truyeàn ñaïo cuõng nhö trong laõnh vöïc ngoân ngöõ, vaên hoùa.
Thôøi gian Cha Ñaéc-Loä giaûng ñaïo taïi Vieät Nam cuõng laø thôøi kyø caùc Cha Thöøa Sai doøng Teân hoaït ñoäng raát haêng say vaø höõu hieäu. Rieâng Cha Ñaéc-Loä, Cha truyeàn ñaïo töø Nam ra Baéc. Cha keå laïi coâng cuoäc truyeàn giaùo taïi Baéc Phaàn:
- Khi chuùng toâi vöøa ñeán kinh ñoâ Baéc Kyø, töùc khaéc nhaø vua truyeàn leänh cho toâi phaûi xaây moät nhaø ôû vaø moät nhaø thôø thaät ñeïp. Daân chuùng tuoán ñeán nghe toâi giaûng ñaïo ñoâng ñeán noãi, toâi phaûi giaûng ñeán 4 hoaëc 6 laàn trong moät ngaøy. Ngöôøi chò vua vaø 17 ngöôøi thaân trong gia ñình vua xin laõnh nhaän bí tích Röûa Toäi. Nhieàu töôùng laõnh vaø binh só cuõng xin theo ñaïo. Nhöng ñieàu laøm toâi ngaïc nhieân nhaát laø thaáy caùc vò sö ñaõ mau maén töø boû buït thaàn ñeå theo Ñaïo Coâng Giaùo. Taát caû ñeàu deã daøng chaáp nhaän khi toâi giaûi thích cho hoï hieåu giaùo lyù Coâng Giaùo raát phuø hôïp vôùi lyù trí vaø löông taâm con ngöôøi. Caùc tín höõu Coâng Giaùo Vieät Nam coù Ñöùc Tin vöõng chaéc ñeán ñoä, khoâng gì coù theå ruùt Ñöùc Tin ra khoûi loøng hoï. Nhieàu ngöôøi phaûi ñi boä suoát 15 ngaøy ñaøng ñeå ñöôïc xöng toäi hoaëc tham döï Thaùnh Leã .. Nhöng phaûi thaønh thaät maø noùi, toâi khoâng theå chu toaøn caùch toát ñeïp moïi coâng taùc truyeàn ñaïo naøy, neáu khoâng coù söï trôï giuùp tuyeät vôøi cuûa caùc Thaày Giaûng. Vì nhaän thaáy mình laø Linh Muïc duy nhaát giöõa moät caùnh ñoàng truyeàn ñaïo bao la, neân toâi choïn trong soá caùc tín höõu, nhöõng thanh nieân khoâng laäp gia ñình vaø coù loøng ñaïo ñöùc saâu xa cuõng nhö coù nhieät taâm rao giaûng Tin Möøng, ñeå giuùp toâi. Nhöõng ngöôøi naøy coâng khai theà höùa seõ daâng hieán cuoäc ñôøi ñeå phuïng söï Chuùa, phuïc vuï Giaùo Hoäi, seõ khoâng laäp gia ñình vaø seõ vaâng lôøi caùc Cha Thöøa Sai ñeán Vieät Nam truyeàn ñaïo. Hieän taïi coù taát caû 100 Thaày Giaûng ñang ñöôïc thuï huaán trong chuûng vieän vaø ñöôïc caùc tín höõu trang traûi moïi phí toån.
Nhöng roài, Cha Ñaéc-Loä khoâng ñöôïc ôû maõi nôi queâ höông Vieät Nam Cha haèng yeâu meán. Naêm 1645, Cha bò Chuùa Nguyeãn vónh vieãn truïc xuaát khoûi Vieät Nam.
Khi trôû laïi AÂu Chaâu, Cha Ñaéc-Loä vaän duïng moïi khaû naêng hieåu bieát veà coâng cuoäc rao giaûng Tin Möøng taïi AÙ Chaâu, ñaõ xin Toøa Thaùnh göûi caùc Giaùm Muïc truyeàn giaùo ñeán AÙ Chaâu, ñeå caùc ngaøi coù theå truyeàn chöùc Linh Muïc cho caùc thaày giaûng baûn xöù. Coù theå trong thôøi kyø naøy, nhöõng baøi giaûng thuyeát huøng hoàn cuûa Cha Ñaéc-Loä nôi ñaát Phaùp ñaõ gaây chaán ñoäng maïnh trong taâm hoàn caùc tín höõu Coâng Giaùo Phaùp vaø ñaõ gôïi höùng cho vieäc thaønh laäp Hoäi Thöøa Sai Paris.
3. Cha Alexandre De Rhodes - Giaùo Só Ñaéc-Loä - Khai Sinh Chöõ Quoác Ngöõ
Naêm 1651, chöõ Quoác Ngöõ do Cha Alexandre de Rhodes (giaùo só Ñaéc-Loä) cöu mang, chính thöùc ra ñôøi taïi nhaø in Vatican. Ñoù laø cuoán töï ñieån Vieät-Boà-La.
Nhaân dòp cöû haønh 300 naêm ngaøy qua ñôøi cuûa Cha Ñaéc-Loä, nguyeät san MISSI (Magazine d'Information Spirituelle et de Solidariteù Internationale) do caùc Cha Doøng Teân ngöôøi Phaùp ñieàu khieån, daønh troïn soá thaùng 5 naêm 1961 ñeå töôûng nieäm vaø ca tuïng Cha Ñaéc-Loä, nhaø truyeàn giaùo vó ñaïi cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Hoaøn Vuõ noùi chung vaø cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Vieät Nam noùi rieâng.
Cha Ñaéc-Loä qua ñôøi ngaøy 5 thaùng 11 naêm 1660, taïi thaønh phoá Ispahan, beân Ba-Tö, töùc laø sau 15 naêm chính thöùc bò truïc xuaát khoûi Vieät Nam.
Nguyeät san MISSI noùi veà coâng trình khai sinh chöõ quoác ngöõ vôùi töïa ñeà: "Khi cho Vieät-Nam caùc maãu töï La-tinh, Cha Alexandre de Rhodes ñöa Vieät-Nam ñi tröôùc ñeán 3 theá kyû".
Tieáp ñeán, tôø MISSI vieát:
... Khi chính thöùc xaùc ñònh maãu töï, baèng caùch cho ra ñôøi taïi Roma nôi nhaø in Vatican, quyeån töï ñieån ñaàu tieân vaø caùc saùch ñaàu tieân baèng chöõ quoác ngöõ, Cha Alexandre de Rhodes ñaõ giaûi phoùng nöôùc Vieät Nam.
... Thaät vaäy, gioáng nhö Nhaät-Baûn vaø Trieàu-Tieân, ngöôøi Vieät-Nam luoân luoân söû duïng chöõ vieát cuûa ngöôøi Taøu vaø bò noâ leä vì chöõ vieát naøy. Chæ môùi caùch ñaây khoâng laâu, ngöôøi Trieàu-Tieân môùi cheá bieán ra chöõ vieát rieâng cuûa hoï. Coøn ngöôøi Nhaät thì, sau nhieàu laàn thöû nghieäm, phaûi boù tay vaø ñaønh trôû veà vôùi loái vieát töôïng hình bieåu yù cuûa ngöôøi Taøu.
... Trong khi ñoù, ngöôøi Taøu cuûa Mao-Traïch-Ñoâng ñang tìm caùch duøng caùc maãu töï La-tinh ñeå cheá bieán ra chöõ vieát cuûa mình, nhöng cho ñeán nay vaãn chöa thaønh coâng. Vaäy maø daân toäc Vieät Nam, nhôø coâng ôn Cha Alexnadre de Rhodes Ñaéc-Loä, tieán boä tröôùc ngöôøi Taøu ñeán 3 theá kyû!
... Dó nhieân, khoâng phaûi chæ rieâng Cha Ñaéc-Loä khôûi xöôùng ra chöõ quoác ngöõ. Tröôùc ñoù, caùc Cha Thöøa Sai doøng Teân ngöôøi Boà-Ñaøo-Nha ôû Macao ñaõ nghó ra moät soá phaùt aâm tieáng Vieät, vieát baèng caùc maãu töï La-tinh roài. Tuy nhieân, Cha Ñaéc-Loä laø ngöôøi ñöa coâng trình cheá bieán chöõ quoác ngöõ ñeán choã keát thuùc vónh vieãn vaø thaønh coâng, ngay töø naêm 1651, laø naêm cuoán töï ñieån Vieät-Boà-La chaøo ñôøi. Ñaây cuõng laø naêm sinh chính thöùc cuûa chöõ Quoác Ngöõ. Vaø cuoäc khai sinh dieãn ra taïi Roma, nôi nhaø in Vatican. Chính nôi nhaø in Vatican maø Vieät Nam nhaän ñöôïc chöõ vieát cuûa mình.
... Ñaõ töø laâu ñôøi, ngöôøi Vieät Nam vieát baèng chöõ Taøu, hoaëc baèng chöõ Noâm, do hoï saùng cheá ra. Nhöng ña soá ngöôøi Vieät Nam khoâng theå ñoïc vaø vieát ñöôïc chöõ Taøu, vì theo lôøi Cha Ñaéc-Loä, Taøu coù ñeán 80 ngaøn chöõ vieát khaùc nhau. Caùc nhaø truyeàn giaùo ñaàu tieân khi ñeán Vieät Nam, baét ñaàu duøng maãu töï La-tinh ñeå vieát laïi aâm gioïng maø hoï nghe ñöôïc töø tieáng Vieät. Khi Cha Ñaéc-Loä ñeán Vieät Nam, coù moät soá phaùt aâm tieáng Vieät ñöôïc vieát baèng chöõ La-tinh roài. Vì theá, coù theå noùi raèng, coâng trình saùng taïo ra chöõ quoác ngöõ tröôùc tieân laø coâng trình chung cuûa caùc Nhaø Thöøa Sai taïi Vieät Nam. Nhöng khi chính thöùc in ra coâng trình khaûo cöùu chöõ vieát tieáng Vieät cuûa mình, laø cuøng luùc, Cha Ñaéc-Loä khai sinh ra chöõ vieát naøy, ban ñaàu ñöôïc caùc Nhaø Truyeàn Giaùo söû duïng, sau ñoù, ñöôïc toaøn theå daân toäc Vieät-Nam duøng vaø bieán noù thaønh chöõ quoác ngöõ. Taát caû caùc nöôùc thuoäc mieàn Vieãn Ñoâng töø ñoù öôùc ao ñöôïc coù chöõ vieát cho quoác gia mình y nhö chöõ quoác ngöõ naøy vaäy!
(Treân ñaây laø phaàn trích daãn töø nguyeät san MISSI).
Veà phaàn Cha Ñaéc-Loä, chính Cha vieát veà ngoân ngöõ cuûa moät daân toäc maø Cha raát moä meán nhö sau:
- Khi toâi vöøa ñeán Nam Kyø vaø nghe ngöôøi daân baûn xöù noùi, ñaëc bieät laø phuï nöõ, toâi coù caûm töôûng mình ñang nghe chim hoùt líu lo, vaø toâi ñaâm ra ngaõ loøng, vì nghó raèng, coù leõ khoâng bao giôø mình hoïc noùi ñöôïc moät ngoân ngöõ nhö theá! Theâm vaøo ñoù, toâi thaáy hai Cha Emmanuel Fernandez vaø Buzomi, khi giaûng, phaûi coù ngöôøi thoâng dòch laïi. Chæ coù Cha Francois Pina laø hieåu vaø noùi ñöôïc tieáng Vieät, neân caùc baøi giaûng cuûa Cha Pina thöôøng ñem laïi nhieàu lôïi ích hôn laø cuûa hai Cha Fernandez vaø Buzomi. Do ñoù toâi töï eùp buoäc mình phaûi doàn moïi khaû naêng ñeå hoïc cho ñöôïc tieáng Vieät. Moãi ngaøy toâi chaêm chæ hoïc tieáng Vieät y nhö ngaøy xöa toâi hoïc moân thaàn hoïc ôû Roma. Vaø nhôø ôn Chuùa giuùp, chæ trong voøng 4 thaùng, toâi hoïc bieát ñuû tieáng Vieät ñeå coù theå giaûi toäi vaø sau 6 thaùng, toâi coù theå giaûng ñöôïc baèng tieáng Vieät. Keát quaû caùc baøi giaûng baèng tieáng Vieät lôïi ích nhieàu hôn caùc baøi giaûng phaûi coù ngöôøi thoâng dòch laïi.
... Ñöùc Chuùa Gieâsu ngöôùc maét leân nhìn caùc moân ñeä vaø noùi: "Phuùc cho anh em laø nhöõng keû ngheøo khoù, vì Nöôùc Thieân Chuùa laø cuûa anh em. Phuùc cho anh em laø nhöõng keû baây giôø ñang phaûi ñoùi, vì Thieân Chuùa seõ cho anh em ñöôïc no loøng. Phuùc cho anh em laø nhöõng keû baây giôø ñang phaûi khoùc, vì anh em seõ ñöôïc vui cöôøi. Phuùc cho anh em khi vì Con Ngöôøi maø bò ngöôøi ta oaùn gheùt, khai tröø, sæ vaû vaø bò xoùa teân nhö ñoà xaáu xa. Ngaøy ñoù, anh em haõy vui möøng nhaûy muùa, vì naøy ñaây phaàn thöôûng daønh cho anh em ôû treân Trôøi thaät lôùn lao. Bôûi leõ caùc ngoân söù cuõng ñaõ töøng bò cha oâng hoï ñoái xöû nhö theá .. Thaày noùi vôùi anh em laø nhöõng ngöôøi ñang nghe Thaày ñaây: Haõy yeâu keû thuø vaø laøm ôn cho cho keû gheùt anh em. Haõy chuùc laønh cho keû nguyeàn ruûa anh em vaø caàu nguyeän cho keû vu khoáng anh em. Ai vaû anh em maù beân naøy, thì haõy giô caû maù beân kia nöõa. Ai ñoaït aùo ngoaøi cuûa anh em, thì cuõng ñöøng caûn noù laáy aùo trong. Ai xin thì haõy cho, ai laáy caùi gì cuûa anh em, thì ñöøng ñoøi laïi. Anh em muoán ngöôøi ta laøm gì cho mình, thì cuõng haõy laøm cho ngöôøi ta nhö vaäy .. Anh em haõy yeâu keû thuø, haõy laøm ôn vaø cho vay maø chaúng heà hy voïng ñöôïc ñeàn traû. Nhö vaäy, phaàn thöôûng daønh cho anh em seõ lôùn lao, vaø anh em seõ laø con Ñaáng Toái Cao, vì Ngöôøi vaãn nhaân haäu vôùi caû phöôøng voâ aân vaø quaân ñoäc aùc" (Luca 6,20-23/27-35).
("MISSI" (Magazine d'Information Spirituelle et de Solidariteù Internationale), Mai/1961, trang 147-173)
Sr. Jean Berchmans Minh Nguyeät
(Radio Vatican)