Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ
giaûi thích keá hoaïch Naêm Thaùnh Thöông Xoùt
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ giaûi thích keá hoaïch Naêm Thaùnh Thöông Xoùt.
Roma (VietCatholic News 2-12-2015) - Trong moät cuoäc phoûng vaán môùi ñaây cuûa taïp chí YÙ Credere, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ giaûi thích keá hoaïch Naêm Thaùnh Thöông Xoùt cuûa ngaøi. Ngaøi noùi "toâi tin ñaây laø thôøi thöông xoùt. Taát caû chuùng ta ñeàu laø keû coù toäi, taát caû chuùng ta ñeàu mang nhieàu gaùnh naëng noäi taâm".
Ñöùc Thaùnh Cha noùi raèng: YÙ nieäm Naêm Thaùnh Thöông Xoùt phaûn aûnh moät chuû ñeà ñaõ ñöôïc caùc vò giaùo hoaøng tieàn nhieäm khai trieån. Ngaøi ñaëc bieät nhaéc ñeán Thaùnh Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II, vò giaùo hoaøng ñaõ vieát Thoâng Ñieäp Dives in Misericordia vaø ñaõ thieát laäp Leã Loøng Chuùa Thöông Xoùt. Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi tieáp: vieäc nhaán maïnh tôùi loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa laø moät "canh taân töông ñoái môùi coù gaàn ñaây" nhöng truyeàn thoáng thöông xoùt thì vaãn ñaõ luoân hieän höõu.
Giaûi thích lyù do khieán ngaøi môû Naêm Thaùnh Thöông Xoùt, Ñöùc Thaùnh Cha cho bieát: "Theá giôùi caàn khaùm phaù ra raèng Thieân Chuùa laø Cha, raèng coù loøng thöông xoùt, raèng taøn aùc khoâng phaûi laø ñöôøng loái, leân aùn cuõng khoâng phaûi laø ñöôøng loái, vì chính Giaùo Hoäi ñoâi khi cuõng coù phöông höôùng cöùng raén vaø sa vaøo côn caùm doã muoán theo ñöôøng höôùng cöùng raén vaø chæ nhaán maïnh tôùi luaät leä luaân lyù maø thoâi; nhieàu ngöôøi, vì theá, bò loaïi ra ngoaøi".
Ñöùc Giaùo Hoaøng nhaán maïnh: moïi ngöôøi ñeàu caàn loøng thöông xoùt. Ngaøi thuù nhaän: "toâi vaãn coøn maéc laàm laãn vaø phaïm toäi, vaø toâi xöng toäi moãi 15 hay 20 ngaøy".
Theo Ñöùc Giaùo Hoaøng, Naêm Thaùnh Thöông Xoùt coù theå giuùp tín höõu nhaän ra "chieàu kích maãu tính cuûa Thieân Chuùa". Ngaøi giaûi thích raèng ngaøi muoán noùi veà "söï aâu yeám, raát ñaëc tröng nôi moät baø meï, söï aâu yeám cuûa Thieân Chuùa phaùt xuaát töø phuï tính noäi taïi cuûa Ngöôøi. Thieân Chuùa vöøa laø Cha vöøa laø Meï".
Cuoái cuoäc phoûng vaán, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ tieát loä ngaøi seõ laøm nhieàu cöû chæ coâng khai ñeå nhaán maïnh tôùi chuû ñeà cuûa Naêm Thaùnh. Ngaøi cho hay: "Thöù Saùu moãi thaùng, toâi seõ thöïc hieän moät cöû chæ lôùn" nhöng khoâng noùi roõ ñoù laø nhöõng cöû chæ gì.
Moät soá trích ñoaïn quan troïng cuûa cuoäc phoûng vaán
Ngaøy 2 thaùng 12, Sôû Thoâng Tin cuûa Toøa Thaùnh (VIS) coù phoå bieán moät soá trích ñoaïn quan troïng cuûa cuoäc phoûng vaán cuûa tôø Credere:
Ai cuõng caàn loøng thöông xoùt
"Chuû ñeà thöông xoùt voán ñaõ ñöôïc nhaán maïnh trong ñôøi soáng Giaùo Hoäi, baét ñaàu vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI. Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ laøm noåi baät noù vôùi Thoâng Ñieäp Dives in Misericordia, vôùi vieäc phong hieån thaùnh cho Chaân Phuùc Faustina vaø vôùi vieäc thieát laäp Leã Loøng Chuùa Thöông Xoùt vaøo Tuaàn Taùm Ngaøy cuûa Phuïc Sinh. Theo ñöôøng höôùng naøy, toâi caûm thaáy döôøng nhö ñaây laø yù Chuùa muoán toû Loøng Thöông Xoùt cuûa Ngöôøi cho nhaân loaïi. Ñaây khoâng phaûi laø ñieàu phaùt sinh töø taâm trí toâi, nhöng ñuùng hôn chæ laø moät canh taân töông ñoái môùi coù ñaây ñoái vôùi moät truyeàn thoáng vaãn ñaõ luoân hieän höõu... Ñieàu hieån nhieân laø theá giôùi ngaøy nay raát caàn loøng thöông xoùt vaø thöông caûm, hay ñuùng hôn khaû naêng töông caûm (empathy). Chuùng ta ñaõ trôû neân quen thuoäc vôùi tin xaáu, tin aùc vaø nhöõng taøn aùc toài teä nhaát haèng xuùc phaïm tôùi thaùnh danh vaø söï soáng Thieân Chuùa. Theá giôùi caàn khaùm phaù ra raèng Thieân Chuùa laø Cha, raèng coù loøng thöông xoùt, raèng taøn aùc khoâng phaûi laø ñöôøng loái, raèng leân aùn cuõng khoâng phaûi laø ñöôøng loái, vì chính Giaùo Hoäi coù luùc ñaõ coù ñöôøng höôùng cöùng raén, vaø sa vaøo côn caùm doã muoán theo ñöôøng höôùng cöùng raén vaø chæ nhaán maïnh tôùi luaät leä luaân lyù maø thoâi; vì theá, nhieàu ngöôøi bò loaïi ra ngoaøi. ÔÛ ñaây, hình aûnh Giaùo Hoäi nhö moät beänh vieän daõ chieán sau moät traän ñaùnh xuaát hieän trong taâm trí ta: söï thaät laø quaù nhieàu ngöôøi bò thöông vaø bò dieät!... Toâi tin raèng ñaây laø thôøi cuûa loøng thöông xoùt. Taát caû chuùng ta ñeàu laø nhöõng keû toäi loãi, taát caû chuùng ta ñeàu mang nhieàu gaùnh naëng trong noäi taâm. Toâi caûm thaáy Chuùa Gieâsu muoán môû cöûa daãn vaøo Traùi Tim Ngöôøi, Chuùa Cha muoán toû cho ta loøng thöông xoùt noäi taïi cuûa Ngöôøi, vaø vì lyù do naøy, Ngöôøi ñaõ sai Thaàn Khí cuûa Ngöôøi xuoáng treân chuùng ta... Ñaây laø naêm hoøa giaûi. Moät ñaøng, chuùng ta chöùng kieán vieäc buoân baùn vuõ khí... vieäc cheùm gieát ngöôøi voâ toäi moät caùch daõ man heát söùc töôûng töôïng, vieäc boùc loät ngöôøi ta, boùc loät treû em. Hieän ñang coù moät hình thöùc phaïm thaùnh choáng laïi nhaân loaïi, vì con ngöôøi voán thaùnh thieâng, hoï laø hình aûnh cuûa Thieân Chuùa haèng soáng. Vaø Chuùa Cha töøng noùi "haõy döøng laïi vaø ñeán vôùi ta".
Toâi laø moät ngöôøi toäi loãi
Khi traû lôøi caâu hoûi thöù hai veà taàm quan troïng cuûa loøng Chuùa Thöông Xoùt trong ñôøi soáng Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaxicoâ, ngöôøi voán lieân tieáp quaû quyeát mình laø moät ngöôøi toäi loãi, ngaøi noùi: "Toâi laø moät ngöôøi toäi loãi... Toâi chaéc chaén nhö theá. Toâi laø moät ngöôøi toäi loãi ñöôïc Chuùa ñoaùi nhìn moät caùch thöông xoùt. Nhö toâi ñaõ noùi vôùi caùc tuø nhaân ôû Bolivia, toâi laø moät ngöôøi ñöôïc tha thöù... Toâi vaãn coøn maéc laàm loãi vaø phaïm toäi, vaø toâi xöng toäi moãi 15 hay 20 ngaøy. Vaø sôû dó toâi xöng toäi laø vì toâi caàn caûm nhaän ñöôïc raèng loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa vaãn coøn ôû treân toâi". Ñöùc Phanxicoâ nhaéc laïi raèng ngaøi caûm nhaän ñöôïc caûm giaùc naøy moät caùch ñaëc bieät vaøo ngaøy 21 thaùng Chín naêm 1953, khi ngaøi thaáy caàn phaûi böôùc vaøo moät nhaø thôø vaø xöng toäi vôùi moät vò linh muïc maø ngaøi khoâng quen bieát, vaø töø ñoù, ñôøi ngaøi ñaõ thay ñoåi; ngaøi quyeát ñònh trôû thaønh moät linh muïc vaø vò giaûi toäi cho ngaøi, luùc aáy bò beänh baïch caàu (leukaemia), ñoàng haønh vôùi ngaøi suoát moät naêm. Ñöùc Giaùo Hoaøng cho bieát "Cha qua ñôøi vaøo naêm sau. Sau ñaùm an tang ngaøi, toâi khoùc thaûm thieát, caûm thaáy maát maùt hoaøn toaøn, nhö theå sôï Chuùa boû rôi toâi. Ñoù laø giaây phuùt toâi nghó tôùi loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa, vaø ñieàu naøy lieân heä gaén boù vôùi khaåu hieäu giaùm muïc cuûa toâi: ngaøy 21 thaùng Chín voán laø ngaøy leã kính Thaùnh Maùttheâu, vaø Ñaáng Ñaùng Kính Bede, khi noùi tôùi vieäc hoaùn caûi cuûa Thaùnh Maùttheâu, ñaõ noùi raèng Chuùa Gieâsu nhìn ngaøi "miserando atque eligendo", dòch theo chöõ laø " thöông xoùt vaø tuyeån choïn"...
Khía caïnh nöõ tính cuûa Thieân Chuùa
Caâu hoûi thöù ba nhö sau: "Naêm Thaùnh Thöông Xoùt coù phaûi laø dòp ñeå taùi khaùm phaù 'maãu tính' cuûa Thieân Chuùa khoâng? Lieäu Giaùo Hoäi coù moät khía caïnh gaàn nhö 'nöõ tính' maø ta phaûi traân troïng khoâng?"
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ traû lôøi: "Coù, chính Thieân Chuùa quaû quyeát ñieàu naøy khi Ngöôøi phaùn trong Saùch Isaiah raèng duø ngöôøi meï coù theå queân ñöùa con cuûa mình ñi chaêng nöõa, thì 'Ta, Ta seõ khoâng bao giôø queân con'. ÔÛ ñaây, ta thaáy chieàu kích nöõ tính cuûa Thieân Chuùa. Khoâng phaûi ai cuõng hieåu khi ta noùi tôùi maãu tính cuûa Thieân Chuùa, noù khoâng phaûi laø thaønh phaàn cuûa ngoân töø 'bình daân', theo nghóa toát cuûa noù, vaø xem ra noù coù veû laø ngoân ngöõ baùc hoïc; chính vì lyù do naøy, toâi thích noùi tôùi söï aâu yeám hôn, raát ñaëc tröng cuûa moät baø meï, söï aâu yeám cuûa Thieân Chuùa voán phaùt xuaát töø phuï tính noäi taïi cuûa Ngöôøi. Thieân Chuùa vöøa laø Cha vöøa laø Meï".
Theo Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ, khaùm phaù ra moät Thieân Chuùa hay thöông xoùt vaø xuùc caûm hôn, ñaày tình aâu yeám ñoái vôùi nhaân loaïi "seõ daãn chuùng ta tôùi choã coù moät thaùi ñoä khoan dung, nhaãn naïi vaø aâu yeám hôn. Naêm 1994, taïi Thöôïng Hoäi Ñoàng, trong luùc hoïp nhoùm, toâi coù noùi raèng ñieàu caàn laø phaûi khôûi söï moät cuoäc caùch maïng aâu yeám... vaø toâi tieáp tuïc noùi raèng ngaøy nay caùch maïng laø caùch maïng aâu yeám, vì coâng lyù ñöôïc ruùt ra töø cuoäc caùch maïng naøy... Cuoäc caùch maïng aâu yeám laø ñieàu ngaøy nay chuùng ta phaûi vun xôùi nhö laø hoa traùi cuûa naêm thöông xoùt: tình aâu yeám cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi moãi ngöôøi chuùng ta. Moãi ngöôøi chuùng ta phaûi noùi 'toâi laø moät ngöôøi xaáu xa, nhöng toâi nhö theá naøo Thieân Chuùa yeâu toâi nhö theá; neân toâi phaûi yeâu ngöôøi khaùc nhö vaäy'".
Vuõ Vaên An