Ñöùc Hoàng Y Pietro Parolin leân tieáng
taïi Hoäi Nghò Thöôïng Ñænh Paris veà Khí Haäu
Ñöùc Hoàng Y Pietro Parolin leân tieáng taïi Hoäi Nghò Thöôïng Ñænh Paris veà Khí Haäu.
Paris (VietCatholic News 1-12-2015) - Ngaøy 30 thaùng 11 naêm 2015, taïi hoäi nghò thöôïng ñænh COP-21 veà khí haäu taïi Paris, Quoác Vuï Khanh Toøa Thaùnh, Ñöùc Hoàng Y Pietro Parolin, ñaõ leân tieáng thuùc giuïc caùc nhaø laõnh ñaïo hoaøn caàu höôùng cuoäc thaûo luaän cuûa hoï veà moät muïc tieâu ñaïo ñöùc roõ reät, moät muïc tieâu nhaèm ñaët con ngöôøi, nhaát laø ngöôøi ngheøo, ôû taâm ñieåm.
Phaùc hoïa 3 coät truï chính cuûa "moät thoûa hieäp coù tính hoaøn caàu vaø bieán ñoåi" veà vieäc laøm theá naøo giaûi quyeát vaán ñeà thay ñoåi khí haäu, Ñöùc Hoàng Y noùi raèng coät truï thöù nhaát laø chaáp nhaän moät höôùng ñi ñaïo ñöùc roõ reät, moät höôùng ñi gôïi höùng cho caùc ñoäng löïc vaø muïc tieâu cuûa thoûa hieäp.
Ngaøi cho hay: chính caùc theá heä töông lai, nhöõng theá heä deã bò thöông toån nhaát, laø caùc theá heä chòu aûnh höôûng nhieàu nhaát töø vieäc thay ñoåi khí haäu, trong khi hoï khoâng heà coù moät loãi laàm naøo caû.
Ñöùng tröôùc caùc quan ngaïi ngaøy caøng gia taêng lieân quan tôùi moâi tröôøng, Ñöùc Hoàng Y nhaán maïnh raèng ta khoâng theå ñeå mình bò coâ laäp bôûi caùc haøng raøo xaõ hoäi hay chính trò.
"Chuùng ta laø moät gia ñình nhaân loaïi duy nhaát vaø khoâng heà coù choã cho ñieàu goïi laø 'hoaøn caàu hoùa söï döûng döng'". Ngaøi noùi theâm: tính khaån tröông cuûa tình theá hieän nay ñoøi phaûi coù söï hôïp taùc roäng raõi nhaát ñeå khuoân ñònh moät keá hoaïch cuï theå chung.
Ngaøi cho hay: ñieàu quan troïng laø "thoûa hieäp naøy taäp chuù vaøo vieäc nhìn nhaän caû meänh leänh ñaïo ñöùc phaûi haønh ñoäng trong boái caûnh lieân ñôùi hoaøn caàu, laãn traùch nhieäm chung nhöng dò bieät hoùa cuûa moãi ngöôøi, theo khaû naêng vaø ñieàu kieän cuûa hoï".
Ñöùc Hoàng Y Parolin leân tieáng trong buoåi khai maïc Hoäi Nghò Caùc Beân, moät hoäi nghò haøng naêm nhaèm giaûi quyeát caùc vaán ñeà lieân quan tôùi thay ñoåi khí haäu treân bình dieän chính trò hoaøn caàu.
Dieãn ra taïi Paris töø ngaøy 30 thaùng 11 tôùi ngaøy 11 thaùng 12 naêm 2015, hoäi nghò thöôïng ñænh naøy ñoùn tieáp caùc nhaø laõnh ñaïo cuûa 150 quoác gia, coäng theâm 40,000 ñaïi bieåu ñeán töø 195 quoác gia.
Muïc tieâu cuoäc thaûo luaän laàn naøy laø ñaït ñöôïc moät thoûa hieäp troùi buoäc veà luaät phaùp ñeå giaûm thieåu caùc vieäc thaûi khí "nhaø xanh". Caùc vieäc giaûm thieåu naøy nhaèm giôùi haïn söï gia taêng nhieät ñoä hoaøn caàu döôùi möùc 2 ñoä baùch phaân so vôùi nhieät ñoä hoaøn caàu tröôùc thôøi kyõ ngheä hoùa.
Trong caùc nhaän ñònh cuûa mình, Ñöùc Hoàng Y nhaéc laïi caùc tuyeân boá môùi ñaây cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ taïi Vaên Phoøng Lieân Hieäp Quoác ôû Nairobi, Kenya, raèng laøm vieäc vôùi nhau laø ñieàu caàn thieát ñeå vöôït qua caùc vaán naïn, baát keå laø chính trò, y teá hay phaùt trieån.
Treân chuyeán bay töø Coäng Hoøa Trung Phi trôû laïi Roâma hoâm 30 thaùng 11 naêm 2015, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ laïi ñeà caäp moät laàn nöõa tôùi vaán ñeà thay ñoåi khí haäu. Ngaøi noùi vôùi caùc nhaø baùo thaùp tuøng raèng xaõ hoäi chuùng ta "ñang ôû treân bôø töï saùt, coù theå noùi maïnh nhö theá".
Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi raèng: "Toâi daùm chaéc gaàn nhö toaøn boä nhöõng ngöôøi ñang ôû Paris tham döï Hoäi Nghò COP-21 ñeàu yù thöùc ñöôïc ñieàu ñoù vaø muoán laøm moät ñieàu gì". Ngaøi theâm raèng ngaøi hy voïng vaø caàu nguyeän ñeå hoäi nghò khôûi ñaàu ñöôïc moät giaûi phaùp.
Ñöùc Hoàng Y Parolin laëp laïi lôøi leõ cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng taïi Nairobi ñeå nhaán maïnh 3 muïc tieâu cho hoäi nghò thöôïng ñænh Paris maø chính Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõ phaùc thaûo taïi truï sôû Lieân Hieäp Quoác ôû ñoù: giaûm thieåu taùc ñoäng cuûa vieäc thay ñoåi khí haäu, choáng ngheøo ñoùi vaø thaêng tieán nhaân phaåm.
Ngoaøi vieäc coù moät höôùng ñi ñaïo ñöùc ra, thoûa hieäp Paris cuõng caàn löu yù khoâng nhöõng tôùi vieäc noù seõ ñöôïc thi haønh nhö theá naøo maø treân heát coøn phaûi "phaùt ñi nhöõng tín hieäu roõ raøng ñeå höôùng daãn taùc phong cuûa moïi beân lieân heä".
Ngaøi cho raèng caùc tín hieäu naøy khoâng nhöõng phaûi ñöôïc caùc chính phuû maø coøn phaûi ñöôïc moïi taàng lôùp cuûa xaõ hoäi truyeàn ñi, trong ñoù coù caùc thaåm quyeàn ñòa phöông, xaõ hoäi daân söï vaø caùc coäng ñoàng kinh doanh vaø khoa hoïc.
Vieäc ñaït ñöôïc moät neàn kinh teá ít caùcbon hôn nhaèm phaùt trieån con ngöôøi toaøn dieän tuøy thuoäc ôû vieäc caùc nhaø laõnh ñaïo hôïp taùc ra sao trong vieäc tieáp nhaän "neùt thieân taøi kia nhaèm laøm cho nhaân phaåm thaêng hoa".
Ñöùc Hoàng Y Parolin ñeà caäp tôùi vieäc coå vuõ caùc nguoàn naêng löôïng coù theå ñoåi môùi, vieäc phi vaät chaát hoùa, vieäc quaûn trò röøng khoâng thoûa ñaùng, an toaøn thöïc phaåm laâu daøi vaø cuoäc ñaáu tranh choáng phí phaïm thöïc phaåm nhö caùc phöông theá khaû höõu cuøng vôùi vieäc söû duïng kyõ thuaät thích ñaùng vaø nhu caàu choáng laïi "caùc khoaûn trôï caáp khoâng höõu hieäu vaø ñoâi khi khoâng coâng baèng".
Coät truï thöù ba ñöôïc Ñöùc Hoàng Y nhaéc ñeán laø moät vieãn kieán töông lai laâu daøi. Ngaøi noùi raèng: hoäi nghò thöôïng ñình COP-21 khoâng phaûi laø taän ñieåm hay khôûi ñieåm, maø ñuùng hôn laø "moät giai ñoaïn quan yeáu cuûa moät ñöôøng daøi chaéc chaén khoâng keát thuùc vôùi naêm 2015".
Ngaøi cho raèng thoûa hieäp ñaït ñöôïc phaûi bao goàm vieäc duyeät xeùt caùc cam keát ñaõ ñöa ra cuõng nhö haøng loaït "nhöõng cuoäc theo doõi" coù tính trong saùng, höõu hieäu vaø naêng ñoäng.
Thay ñoåi loái soáng cuõng laø moät ñieàu caàn thieát, nhaát laø khi noùi tôùi caùc moâ thöùc saûn xuaát vaø tieâu thuï beàn vöõng. Theo Ñöùc Hoàng Y, "loái soáng hieän nay, trong boái caûnh vaên hoùa vöùt boû, khoâng beàn vöõng".
Ngaøi nhaán maïnh tôùi söï quan troïng cuûa moät neàn giaùo duïc vaø huaán luyeän thích ñaùng ñeå taïo ra caùc loái soáng beàn vöõng. Theo ngaøi, caùc giaûi phaùp kyõ thuaät khoâng ñuû neáu thieáu vieäc giaùo duïc.
Ñöùc Hoàng Y keát thuùc baøi dieãn vaên baèng caùch hy voïng raèng ba coät truï maø ngaøi phaùc hoïa seõ giuùp ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu maø Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ töøng phaùt bieåu: giaûm thieåu taùc ñoäng cuûa vieäc thay ñoåi khí haäu, choáng ngheøo ñoùi vaø thaêng tieán nhaân phaåm.
Vuõ Vaên An