Thöôïng Hoäi Ñoàng
töôøng trình phaàn hai cuûa nhoùm noùi tieáng Ñöùc
Thöôïng Hoäi Ñoàng, töôøng trình phaàn hai cuûa nhoùm noùi tieáng Ñöùc.
Roma (VietCatholic News 21-10-2015) - Ngaøy 14 thaùng Möôøi naêm 2015, Toøa Thaùnh ñaõ baét ñaàu cho coâng boá caùc baûn töôøng trình caùc cuoäc thaûo luaän veà phaàn thöù hai cuûa Taøi Lieäu Laøm Vieäc do 13 Nhoùm Nhoû cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng veà Gia Ñình ñeä trình, trong ñoù, coù töôøng trình cuûa nhoùm noùi tieáng Ñöùc. Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ cuûa baûn töôøng trình vöøa noùi, döïa treân baûn tieáng Anh cuûa haõng tin CNA:
Ñieàu hôïp vieân: Ñöùc Hoàng Y Christof Schonborn
Töôøng Trình Vieân: Ñöùc Toång Giaùm Muïc Heiner Koch
Chuùng toâi ñaõ thaûo luaän saâu roäng caùc yù nieäm, vaãn luoân ñöôïc coi nhö choáng choïi nhau, laø thöông xoùt vaø söï thaät, ôn thaùnh vaø coâng lyù, vaø moái töông quan thaàn hoïc giöõa chuùng vôùi nhau. Nôi Thieân Chuùa, chuùng khoâng heà choáng choïi nhau: vì Thieân Chuùa laø tình yeâu, nôi Ngöôøi coâng bình vaø thöông xoùt chæ laø moät. Loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa laø söï thaät neàn taûng cuûa maïc khaûi cuûa Ngöôøi, khoâng heà choáng choïi ñoái vôùi caùc söï thaät khaùc cuûa maïc khaûi. Ñuùng hôn, noù veùn môû cho ta neàn taûng saâu xa nhaát cuûa maïc khaûi, vì noù cho ta hay taïi sao Thieân Chuùa laïi töï ñoå mình ra nôi Con moät cuûa Ngöôøi vaø taïi sao Chuùa Gieâsu Kitoâ, baèng lôøi noùi vaø baèng caùc bí tích cuûa Ngöôøi, ñang hieän dieän vaø ôû laïi ñeå cöùu chuoäc ta trong Giaùo Hoäi cuûa Ngöôøi. Qua vieäc naøy, loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa toû cho ta thaáy lyù do vaø muïc ñích cuûa toaøn boä coâng trình cöùu chuoäc. Coâng lyù cuûa Thieân Chuùa chính laø loøng thöông xoùt cuûa Ngöôøi, vôùi noù, Ngöôøi ñaõ laøm ta ra coâng chính.
Chuùng toâi cuõng xeùt xem vieäc ñi saâu vaøo nhau naøy ñem laïi nhöõng haäu quaû naøo cho vieäc chuùng ta ñoàng haønh vôùi hoân nhaân vaø gia ñình. Noù ñoøi phaûi loaïi boû vieäc giaûi thích moät chieàu, theo loái dieãn dòch, laø loái ruùt caùc tình huoáng cuï theå töø moät nguyeân taéc toång quaùt. Theo chieàu höôùng cuûa Thaùnh Toâm Aquinoâ vaø cuõng laø cuûa Coâng Ñoàng Trent, ngöôøi ta mong aùp duïng caùc nguyeân taéc neàn taûng vaøo töøng tình huoáng chuyeân bieät, thöôøng laø phöùc taïp, moät caùch thaän troïng vaø khoân ngoan. ÔÛ ñaây, ngöôøi ta khoâng noùi tôùi caùc ngoaïi leä, maø Lôøi Thieân Chuùa voán khoâng aùp duïng, maø laø noùi tôùi vieäc aùp duïng coâng bình vaø thích ñaùng lôøi leõ cuûa Chuùa Gieâsu moät caùch thaän troïng vaø khoân ngoan, thí duï, lôøi Ngöôøi noùi veà tính baát khaû tieâu cuûa hoân nhaân. Thaùnh Toâma Aquinoâ minh hoïa söï caàn thieát cuûa vieäc aùp duïng cuï theå nhö sau: "vieäc tuøy thuoäc söï thaän troïng khoâng chæ coù nghóa phaûi xem xeùt lyù do, maø caû vieäc aùp duïng vaøo haønh ñoäng nöõa, moät vieäc voán laø cuøng ñích cuûa lyù trí thöïc tieãn" (STh II-II 47.3: "ad prudentiam pertinet non solum consideratio rationis, sed etiam applicatio ad opus, quae est finis practicae rationis").
Moät khía caïnh khaùc ñöôïc chuùng toâi thaûo luaän laø chuû ñeà tieäm tieán daãn ngöôøi ta tôùi bí tích hoân nhaân nhö nhieàu laàn ñöôïc nhaéc ñeán trong chöông ba cuûa phaàn thöù hai Taøi Lieäu Laøm Vieäc, töø caùc moái lieân heä khoâng chính thöùc tôùi nhöõng caëp soáng chung khoâng cheo cöôùi tôùi nhöõng caëp keát hoân daân söï vaø sau cuøng tôùi cuoäc hoân nhaân bí tích vaø coù tính bí tíc theo Giaùo Hoäi. Ñoàng haønh vôùi nhöõng ngöôøi naøy treân nhöõng böôùc khaùc nhau veà muïc vuï laø moät traùch nhieäm muïc vuï lôùn lao, nhöng cuõng laø moät nieàm vui.
Ñieàu cuõng ñaõ trôû neân roõ raøng ñoái vôùi chuùng toâi laø trong nhieàu cuoäc thaûo luaän vaø nhaän xeùt, chuùng toâi suy nghó moät caùch quaù tónh, khoâng ñuû tính lòch söû vaø ñôøi ngöôøi (biographically-historically). Giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi veà hoân nhaân ñaõ theo lòch söû maø phaùt trieån vaø ñöôïc thaâm haäu hoùa. Khôûi ñaàu, noù tìm caùch nhaân baûn hoùa hoân nhaân, nhôø theá maø coù xaùc tín veà ñôn hoân. Döôùi aùnh saùng ñöùc tin Kitoâ Giaùo, phaåm giaù baûn thaân cuûa caùc ngöôøi phoái ngaãu ñöôïc nhìn nhaän moät caùch saâu saéc hôn vaø hình aûnh Thieân Chuùa nôi con ngöôøi ñöôïc nhaän thöùc qua moái töông quan ñaøn oâng ñaøn baø. Böôùc tieáp theo, moät Giaùo Hoäi hoïc veà hoân nhaân ñaõ ñöôïc ñaøo saâu, vaø hoân nhaân ñöôïc hieåu nhö moät Giaùo Hoäi taïi gia.
Cuoái cuøng, baûn chaát bí tích cuûa hoân nhaân ñöôïc Giaùo Hoäi hoaøn toaøn yù thöùc. Ngaøy nay, con ñöôøng thaâm haäu hoùa coù tính lòch söû naøy cuõng ñang ñöôïc phaûn aûnh trong tieåu söû nhieàu con ngöôøi. Thoaït ñaàu, hoï ñöôïc ñaùnh ñoäng bôûi chieàu kích nhaân baûn cuûa hoân nhaân, sau ñoù, hoï ñöôïc thuyeát phuïc bôûi vieãn kieán Kitoâ Giaùo veà hoân nhaân trong ñôøi soáng Giaùo Hoäi, vaø töø ñoù, hoï tìm ra ñöôøng cöû haønh hoân nhaân bí tích. Vieäc phaùt trieån coù tính lòch söû cuûa giaùo huaán Giaùo Hoäi caàn tôùi thôøi gian nhö theá naøo, thì phöông thöùc muïc vuï cuõng phaûi daønh thôøi gian cho ngöôøi ta chín muøi treân ñöôøng tieán tôùi cuoäc hoân nhaân bí tích cuûa hoï nhö theá, chöù khoâng theå haønh ñoäng theo nguyeân taéc "taát caû hay khoâng gì caû".
Chính ôû ñaây, ngöôøi ta thaáy yù nieäm veà moät "dieãn trình naêng ñoäng" (FC soá 9) ñang khai trieån phaûi ñöôïc thaêng tieán, moät yù nieäm töøng ñöôïc Ñöùc Gioan Phaoloâ II trình baày trong Familiaris consortio: "Quan taâm muïc vuï cuûa Giaùo Hoäi seõ khoâng chæ töï giôùi haïn vaøo caùc gia ñình Kitoâ höõu hieän nay; noù seõ keùo daøi tôùi taän chaân trôøi cuûa noù, phuø hôïp vôùi Traùi Tim Chuùa Gieâsu, vaø seõ töï chöùng toû laø soáng ñoäng hôn nöõa ñoái vôùi caùc gia ñình noùi chung vaø caùch rieâng ñoái vôùi caùc gia ñình ñang rôi vaøo caùc tình huoáng khoù khaên hay baát hôïp leä" (FC soá 65). Giaùo Hoäi khoâng traùnh khoûi thaáy mình rôi vaøo moät caêng thaúng ôû ñaây, giöõa moät ñaøng laø giaùo huaán nhaát thieát roõ raøng veà hoân nhaân vaø gia ñình, vaø ñaøng kia laø traùch nhieäm muïc vuï cuï theå phaûi ñoàng haønh vôùi ngöôøi ta vaø thuyeát phuïc hoï, khi loái soáng cuûa hoï chæ moät phaàn phuø hôïp vôùi caùc nguyeân taéc caên baûn cuûa Giaùo Hoäi. Vôùi hoï, Giaùo Hoäi phaûi böôùc theo con ñöôøng daãn tôùi moät cuoäc soáng hoân nhaân vaø gia ñình vieân maõn nhö laø tin möøng caùc lôøi höùa gia ñình.
Ñeå ñaït ñöôïc ñieàu treân, ta caàn phaûi coù moät neàn chaêm soùc muïc vuï nhaém vaøo con ngöôøi, vaø bao goàm nhö nhau tính qui phaïm cuûa giaùo huaán Giaùo Hoäi vaø tính nhaân vò cuûa con ngöôøi nhaân baûn, löu yù tôùi khaû naêng cuûa con ngöôøi coù theå ñaøo taïo ñöôïc löông taâm vaø cuûng coá traùch nhieäm cuûa mình. "Vì, trong traùi tim hoï, con ngöôøi coù moät luaät leä ñöôïc Thieân Chuùa vieát saün ôû ñoù; vaâng phuïc luaät leä naøy chính laø phaåm giaù cuûa hoï; hoï seõ ñöôïc phaùn xeùt theo ñoù. Löông taâm laø coát loõi bí nhieäm nhaát vaø laø cung thaùnh cuûa con ngöôøi. ÔÛ ñoù, hoï moät mình vôùi Thieân Chuùa; tieáng Ngöôøi vang voïng taän thaúm saâu nhaát cuûa hoï" (GS soá 16).
Hôn nöõa, chuùng toâi yeâu caàu baûn cuoái cuøng cuûa vaên kieän naøy neân xem xeùt hai khía caïnh:
Khoâng neân coù baát cöù aán töôïng naøo raèng Thaùnh Kinh chæ ñöôïc duøng nhö moät nguoàn trích daãn cho caùc xaùc tín thuoäc tín ñieàu, luaät leä hay ñaïo ñöùc hoïc maø thoâi. Leà luaät cuûa Taân Öôùc laø coâng trình cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn nôi traùi tim tín höõu (xem Saùch Giaùo Lyù Cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, caùc soá 1965-1966). Lôøi vieát phaûi ñöôïc tích nhaäp vaøo Lôøi Haèng Soáng voán ngöï cö nôi Chuùa Thaùnh Thaàn trong traùi tim con ngöôøi. Ñieàu naøy ñem laïi cho Thaùnh Kinh moät söùc maïnh thieâng lieâng saâu roäng.
Sau cuøng, chuùng toâi vaät loän vôùi yù nieäm hoân nhaân töï nhieân. Trong lòch söû nhaân loaïi, hoân nhaân töï nhieân naøy luoân ñöôïc vaên hoùa leân khuoân. YÙ nieäm hoân nhaân töï nhieân coù theå bao haøm ñieàu naøy: coù moät hình thöùc soáng töï nhieân cho nhaân loaïi maø khoâng caàn baát cöù aûnh höôûng saâu roäng naøo cuûa vaên hoùa. Do ñoù, chuùng toâi ñeà nghò neân vieát theá naøy: "hoân nhaân, nhö ñöôïc ñaët caên baûn treân Taïo Döïng".
Vuõ Vaên An