Truyeän beân leà Thöôïng Hoäi Ñoàng
Truyeän beân leà Thöôïng Hoäi Ñoàng.
Roma (VietCatholic News 16-10-2015) - Döôùi buùt hieäu Xavier-Rhynne II, töï xöng laø haäu dueä cuûa Xavier-Rhynne I, ngöôøi noåi tieáng theo doõi Coâng Ñoàng Vatican II vôùi nhöõng laù thö baát huû goïi laø Laù Thö Töø Coâng Ñoàng, gaàn ñaây lieân tieáp "noái nghieäp cha oâng" göûi ñi nhöõng Laù Thö Töø Thöôïng Hoäi Ñoàng heát söùc chính xaùc vôùi nhöõng nhaän ñònh thaät ñöùng ñaén, raát ñaùng ñoïc, ñeán nay ñaõ laø Laù Thö thöù 14.
Trong Laù Thö thöù 13, Xavier-Rhynne thuaät laïi moät caâu truyeän beân leà maø chaúng beân leà chuùt naøo quanh Thöôïng Hoäi Ñoàng 2015, ñoù laø nhöõng cuoäc hoäi thaûo do caùc thaàn hoïc gia "haïng naëng" thuyeát trình, giuùp caùc nghò phuï naém vöõng caùc khía caïnh chuyeân moân veà thaàn hoïc vaø giaùo luaät.
Taäp quaùn treân chæ laø baûn sao moâ thöùc ñaõ dieãn ra quanh Coâng Ñoàng Vatican II, nôi, caïnh ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ, boãng xuaát hieän hai tieäm caø pheâ noåi tieáng goïi laø "Quaùn Jonah" vaø "Quaùn Mitzvah". Taïi hai quaùn naøy, caùc nghò phuï thöôøng lui tôùi vöøa ñeå thö daõn beân taùch caø pheâ thôm phöùc vöøa "thaät caêng thaúng" caêng tai ra nghe nhöõng baøi thuyeát trình cuûa caùc thaàn hoïc gia côõ Joseph Ratzinger, Hans Kung, von Balthazar, Henri de Lubac vaø Kark Rhaner! Caêng thaúng nhöng voâ cuøng höõu ích, höõu ích ñeán noãi Hoàng Y Karol Wojtyla cuûa Krakow, ngöôøi sau naøy thaønh Thaùnh Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II, ñaõ cho raèng nhöõng baùn-coâng ñoàng (para-council) naøy ñuùng laø moät loaïi tröôøng haäu ñaïi hoïc thöù hai cuûa ngaøi veà thaàn hoïc.
Theo moâ thöùc aáy, ngaøy 12 thaùng Möôøi naêm 2015, Ñöùc Hoàng Y Tim Dolan cuûa New York ñaõ hôïp taùc vôùi Trung Taâm Ñaïo Ñöùc vaø Vaên Hoùa cuûa Ñaïi Hoïc Notre Dame toå chöùc moät buoåi hoäi thaûo nhö theá. Muïc ñích heát söùc ñôn giaûn: chuyeän troø thaân maät vaø côûi môû nhöng caùc nghò phuï coù theå söû duïng cho caùc buoåi thaûo luaän veà Taøi Lieäu Laøm Vieäc taïi Thöôïng Hoäi Ñoàng. Toái ngaøy 12 thaùng 10 naêm 2015, caùc nghò phuï ñöôïc nghe hai dieãn giaû töøng ñoùng goùp ñaùng keå cho neàn thaàn hoïc veà hoân nhaân vaø gia ñình, nhung tieác thay laïi khoâng phaûi laø chuyeân vieân cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng 2015. Ñoù laø Ñöùc OÂng Livio Melina, Chuû Tòch Giaùo Hoaøng Hoïc Vieän Gioan Phaoloâ II Nghieân Cöùu veà Hoân Nhaân vaø Gia Ñình, vaø Ñöùc Cha Jean Laffitte, Thö Kyù cuûa Hoäi Ñoàng Giaùo Hoaøng veá Gia Ñình töø naêm 2009.
Nhaän xeùt môû ñaàu cuûa Ñöùc OÂng Melina ñeà caäp tôùi ñieàu ngaøi coi nhö ba ñieåm gaây vaán ñeà trong Taøi Lieäu Laøm Vieäc cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng, nhöõng ñieåm maø ngaøi hy voïng seõ ñöôïc söûa chöõa trong caùc cuoäc tranh luaän taïi Thöôïng Hoäi Ñoàng.
Ñieåm thöù nhaát laø "luaät tieäm tieán" ("law of graduality") ôû caùc ñoaïn töø 57 trôû ñi cuûa Taøi Lieäu Laøm Vieäc. Giaùo Hoäi phaûi luoân chaøo ñoùn ngöôøi coù toäi, ngaøi noùi theá; nhöng vì caùc lyù do cuûa moät neàn chaêm soùc muïc vuï coù cô sôû, Giaùo Hoäi khoâng theå traùnh neù vieäc thaùch thöùc nhöõng ai ñang soáng trong caùc tình huoáng baát hôïp leä (nhö soáng chung chaúng haïn), phaûi thöøa nhaän raèng nhöõng saép xeáp nhö theá "thieáu caùc lôïi ích cuûa hoân nhaân (nhö sôïi daây coâng khai, loøng trung thaønh, saün saøng chaøo ñoùn söï soáng)... nhöng [ñaõ haønh ñoäng] theo moät luaän lyù hoïc nhaèm baùc boû caùc lôïi ích naøy". Lôøi keâu goïi, tuy luùc naøo cuõng phaûi bieát thöông caûm, phaûi luoân höôùng veà vieäc hoaùn caûi.
Nhaø thaàn hoïc ngöôøi YÙ naøy cuõng quan ngaïi cho raèng Taøi Lieäu Laøm Vieäc (ôû soá 127) moâ taû Thaùnh Theå nhö theå "chuû yeáu... laø moät cuoäc tuï taäp coù tính xaõ hoäi, ñaây laø lyù do taïi sao... ai cuõng neân ñöôïc môøi". Nhöng thöïc ra, Thaùnh Theå "... laø kho baùu cuûa Giaùo Hoäi. Noù laø bí tích cuûa mình vaø maùu thaät cuûa Chuùa Kitoâ, daáu chæ söï keát hôïp phu phuï giöõa Chuùa Kitoâ vaø Giaùo Hoäi cuûa Ngöôøi, lieân heä noäi taïi vôùi bí tích cuûa giao öôùc phu phuï giöõa moät ngöôøi ñaøn oâng vaø moät ngöôøi ñaøn baø". Do ñoù, cho hieäp thoâng Thaùnh Theå "nhöõng ai soáng trong moät keát hôïp khaùc vôùi hoân nhaân bí tích" laø maâu thuaãn vôùi yù nghóa cuûa bí tích. Hôn nöõa, theo ngaøi, trao caùc quyeát ñònh trong vaán ñeà naøy cho "caùc coäng ñoàng quoác gia hay ñòa phöông" vôùi yù nieäm sai laàm cho raèng ñaây laø vaán ñeà "chæ coù ñaëc tính kyû luaät ñôn thuaàn" laø "môû cöûa cho thuyeát duy töông ñoái seõ huûy dieät tính hôïp nhaát bí tích cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo".
Nhö nhieàu vò khaùc ñaõ laøm tröôùc ñaây, Ñöùc OÂng Melina sau ñoù ñaõ gôïi yù raèng moâ taû veà löông taâm taïi soá 137 cuûa Taøi Lieäu Laøm Vieäc coù tính caù nhaân chuû nghóa vaø chuû quan chuû nghóa roõ raøng ngöôïc laïi vôùi giaùo huaán cuûa thoâng ñieäp Veritatis Splendor. Ngaøi cuõng so saùnh loøng thöông xoùt maø khoâng coù söï thaät nhö thöù thuoác xaáu do moät y só baát taøi keâ ñôn. Vaø ñeå keát luaän, ngaøi khaån khoaûn yeâu caàu caùc nghò phuï Thöôïng Hoäi Ñoàng coi gia ñình nhö "tin möøng chöù khoâng phaûi vaán naïn", nghóa laø phaûi khôûi ñaàu "vôùi aùnh saùng ñöùc tin chöù ñöøng vôùi xaõ hoäi hoïc".
Ñöùc Cha Lafitte thì nhaän ñònh raèng duø trong Giaùo Hoäi, ta quen noùi ñeán söù meänh "ad extra" (ñoái ngoaïi)-nghóa laø ñi tôùi nhöõng ngöôøi chöa bao giôø nghe Tin Möøng, nhöng söù meänh "ad extra" naøy nay ñaõ trôû thaønh söù meänh "ad intra" (ñoái noäi) trong caùc tình huoáng nhö tình huoáng taïi xöù sôû chuùng toâi laø nöôùc Phaùp, nôi chæ coù 4 phaàn traêm töï nhaän mình laø Coâng Giaùo ñi leã Chuùa Nhaät thöôøng xuyeân, hay taïi Bæ, nôi tyû leä naøy chæ laø 3 phaàn traêm. Trong vieäc vöôn tay ra vôùi nhöõng ngöôøi ñaõ boû caùc thöïc haønh ñöùc tin thöôøng leä trong vaán ñeà hoân nhaân vaø gia ñình, Ñöùc Cha baûo, ta phaûi baét ñaàu vôùi Maïc Khaûi, vaø "keá saùch cuûa Thieân Chuùa veà söï thaùnh thieän", voán ñaõ ñöôïc maïc khaûi ngay ôû caùc trang ñaàu tieân cuûa Saùch Saùng Theá.
Ñöùc Cha Laffitte cuõng gôïi yù raèng trong vieäc chaêm soùc muïc vuï, Giaùo Hoäi thöôøng (bò ngöôøi ta coi laø) nhaém raát thaáp, ñoái xöû vôùi caùc ngöôøi Coâng Giaùo trong caùc tình huoáng khoù khaên nhö caùc "coâng daân baäc nhì" nhöng thöïc ra caùc lôøi keâu goïi tieán tôùi thaùnh thieän vaø nhaân ñöùc anh huøng coù tính thuyeát phuïc hôn laø vieäc queø quaët thöøa nhaän caùc tieâu chuaån vaên hoùa ñöông thôøi. Ngaøi hoûi: taïi sao ta coù theå yeâu caàu ngöôøi ta soáng anh huøng trong caùc vaán ñeà lieân quan tôùi caùc giôùi raên khaùc, maø laïi khoâng soáng anh huøng trong caùc giôùi raên saùu vaø chín? Ngaøi thaéc maéc, ñieàu gì ngaäp ngöøng ôû ñaây, nhaát laø khi vaán ñeà quan yeáu laø moät "keá saùch" vöøa coù nguoàn goác thaàn thaùnh vöøa daãn ngöôøi ta tôùi haïnh phuùc nhaân baûn?
Vuõ Vaên An