Thöôïng Hoäi Ñoàng ngaøy thöù chín
14 thaùng Möôøi naêm 2015
Thöôïng Hoäi Ñoàng, ngaøy thöù chín, 14 thaùng Möôøi naêm 2015.
Roma (VIetCatholic News 14-10-2015) - Ñaøi Phaùt Thanh Vatican hoâm 14 thaùng 10 naêm 2015 loan tin: caùc Nhoùm Nhoû thaûo luaän phaàn thöù hai cuûa Taøi Lieäu Laøm Vieäc, taäp chuù vaøo söï quan troïng cuûa khoa sö phaïm Thieân Chuùa. Hoâm 14 thaùng 10 naêm 2015, taïi phieân hoïp khoaùng ñaïi laàn thöù taùm, caùc nhoùm cuõng ñaõ noäp baûn töôøng trình caùc cuoäc thaûo luaän cuûa hoï veà phaàn thöù hai naøy.
Haàu heát caùc nhoùm ñeàu ñoàng yù veà vieäc baûn töôøng trình cuoái cuøng cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng phaûi söû duïng ngoân ngöõ cuûa thaàn hoïc Thaùnh Kinh vaø, nhö nhoùm B noùi tieáng Phaùp ñaõ nhaán maïnh, phaûi roõ raøng vaø ñôn giaûn, traùnh haøm hoà vaø hieåu laàm raát coù haïi cho vieäc hieåu ôn goïi vaø söù meänh cuûa gia ñình trong Giaùo Hoäi vaø trong theá giôùi. Ñieàu caàn laø phaûi xeùt tôùi tính moûng doøn vaø ñau khoå cuûa gia ñình, khoâng noùi quaù ñaùng veà tình huoáng hieän nay, vì caùc vaán naïn naøy luoân hieän höõu. Nhaán maïnh veà chieàu kích naøy ñaõ daãn caùc nhoùm tôùi vieäc laøm noåi baät ñieàu sau: Giaùo Hoäi ñoàng haønh vôùi moïi con caùi cuûa mình, vaø phaûi coâng boá Tin Möøng vaø lôøi keâu goïi hoaùn caûi cuûa noù.
Nhoùm B noùi tieáng Anh nhaän ñònh raèng baûn töôøng trình cuoái cuøng cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng phaûi minh taû vieäc sö phaïm Thieân Chuùa ñoái vôùi hoân nhaân vaø gia ñình ñaõ ñoàng haønh ra sao suoát lòch söû cöùu roãi vaø tieáp tuïc cho tôùi taän ngaøy nay. "Chuùng toâi ñeà nghò [khôûi ñaàu] vôùi Saùch Saùng Theá, saùch ñaõ töøng cung caáp caâu ñònh nghóa veà hoân nhaân nhö laø moät cuoäc phoái hôïp ñoäc ñaùo giöõa moät ngöôøi ñaøn oâng vaø moät ngöôøi ñaøn baø, moät cuoäc phoái hôïp toaøn dieän vaø thaân maät ñeán ñoä vì noù ngöôøi ñaøn oâng seõ lìa cha lìa meï ñeå hôïp nhaát vôùi vôï mình. Trình thuaät veà vieäc saùng taïo ra hoân nhaân naøy cuõng trình baày vôùi ta ba ñaëc tính neàn taûng cuûa hoân nhaân, nhö ñaõ coù töø nguyeân thuûy, laø ñôn hoân, vónh vieãn vaø bình ñaúng giöõa caùc giôùi tính# Nhöng sö phaïm Thieân Chuùa trong lòch söû cöùu roãi lieân quan tôùi hoân nhaân vaø gia ñình ñaõ ñaït tôùi ñænh cao cuûa noù vôùi vieäc Con Thieân Chuùa böôùc vaøo lòch söû con ngöôøi". Nhoùm naøy nhìn nhaän raèng "Chæ nhôø suy tö veà sö phaïm Thieân Chuùa, chuùng ta môùi hieåu ñöôïc thöøa taùc vuï cuûa ta laø phaûn chieáu ñöùc nhaãn naïi vaø loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa. Keá hoaïch Thieân Chuùa tieáp dieãn ngay trong thôøi ta. Chính sö phaïm Thieân Chuùa ñaõ cung caáp noäi dung vaø cung gioïng cho giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi". Lieân quan tôùi caùc tình huoáng khoù khaên seõ ñöôïc khaûo saùt ôû phaàn thöù ba, nhoùm naøy nhaán maïnh raèng "chuùng ta neân luoân nhôù raèng Thieân Chuùa khoâng bao giôø töø boû loøng thöông xoùt cuûa Ngöôøi caû. Chính loøng thöông xoùt maïc khaûi göông maët thöïc söï cuûa Thieân Chuùa. Loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa vöôn tôùi moïi ngöôøi chuùng ta, nhaát laø nhöõng ngöôøi ñau khoå, yeáu ñuoái vaø thaát baïi".
Nhoùm noùi tieáng Phaùp do Ñöùc Toång Giaùm Muïc Laurent Ulrich cuûa Lille, Phaùp, laøm töôøng trình vieân, cuõng noùi veà sö phaïm Thieân Chuùa, vaø ñeà nghò "nhaán maïnh ñeán nhieàu cuoäc gaëp gôõ giöõa Chuùa Gieâsu vaø caùc gia ñình" suoát trong caùc Saùch Tin Möøng, taùi khaúng ñònh raèng "sö phaïm Thieân Chuùa haønh ñoäng trong moïi cuoäc maïc khaûi cuûa Thaùnh Kinh vaø phaûi ñöôïc Giaùo Hoäi caûm nghieäm baèng vieäc böôùc theo caùc gia ñình trong caùc vui buoàn cuûa hoï". Moät nhaän xeùt khaùc cuûa nhoùm laø baûn töôøng trình cuoái cuøng cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng neân trình baày moät söï thoáng nhaát roäng raõi hôn veà yù nieäm, chöù khoâng chæ noùi tôùi tính baát khaû tieâu nhö theå ñaây laø quan taâm duy nhaát. " Söï trung thaønh vaø baát khaû tieâu phaûi ñöôïc nhaéc tôùi nhö laø moät ôn phuùc vaø nhö moät lôøi keâu goïi, hôn laø nhö nhöõng haïn töø luaät leä chæ boån phaän; khoâng neân quan nieäm chuùng nhö nhöõng ñieàu choàng leân treân cam keát, maø ñuùng hôn nhö nhöõng ñieàu ñöôïc hoäi nhaäp saâu xa vaøo ngoân ngöõ yeâu thöông vaø beân trong chieàu kích thaàn hoïc cuûa noù. Neân quan nieäm hoân nhaân nhö moät lôøi môøi goïi yeâu thöông vaø hieäp thoâng".
Nhoùm noùi tieáng Taây Ban Nha khuyeán caùo raèng phaûi nhaán maïnh tôùi tính tieäm tieán vaø tính dieãn trình (processuality) trong vieäc thaáu hieåu dieãn trình qua ñoù, Thieân Chuùa thoâng truyeàn ôn thaùnh cuûa Giao Öôùc baèng caùch giaùo duïc moãi ngöôøi, töø töø, trong chính coäng ñoàng cuûa hoï, söûa trò, ñoàng haønh vaø tha thöù. Töôøng trình vieân laø Ñöùc Hoàng Y Jose Luis Lacunza Maestrojuan nhaän ñònh raèng: laø thaønh phaàn cuûa khoa sö phaïm Thieân Chuùa, tính dieãn trình cuõng hieän dieän trong Thaùnh Truyeàn vaø trong Vaên Kieän Aparecida. "Coù nhieàu kieåu noùi bieán hoân nhaân vaø gia ñình thaønh tuyeät ñoái, trong klhi Chuùa Gieâsu töông ñoái hoùa chuùng trong Nöôùc Thieân Chuùa. Coù nhieàu cuoäc gaëp gôõ giöõa Chuùa Gieâsu vaø nhöõng ngöôøi chuyeân bieät trong nhöõng boái caûnh cuõng chuyeân bieät, nhöng ta neân nhaán maïnh tôùi nhöõng cuoäc gaëp gôõ dieãn ra trong boái caûnh gia ñình: Ladaroâ vaø gia ñình oâng, Thaùnh Pheâroâ vaø gia ñình ngaøi... Chuùa Gieâsu luoân môû roäng cöûa. Loøng trung thaønh cuûa Thieân Chuùa ñöôïc dieãn taû trong bí tích hoân phoái, nhöng moät caùch ñaày nhaân baûn: 'baát cöù ñieàu gì ñöôïc nhaän, ñeàu ñöôïc nhaän theo caùch cuûa ngöôøi nhaän' ('quidquid recipitur, ad modum recipientis recipitur'). Loøng trung thaønh baát khaû tieâu cuûa hoân nhaân laø moät maàu nhieäm coù bao haøm tính moûng doøn. Ta coù moät neàn thaàn hoïc gia ñình vaø hoân nhaân, nhöng noù lieân keát chaët cheõ hôn vôùi tính luaân lyù. Huaán Quyeàn neân trình baày Tin Möøng gia ñình döôùi hình thöùc höõu cô vaø hoäi nhaäp. Theo kieåu noùi 'haït gioáng Lôøi Chuùa' ('semina Verbi'), ta khoâng neân quaù coi thöôøng caùc giaù trò tích cöïc nôi caùc loaïi gia ñình khaùc nhau.
Moät soá nhoùm gaùn moät taàm quan troïng lôùn lao cho vieäc chuaån bò hoân nhaân cho caùc caëp treû tuoåi vaø vieäc caàn phaûi hoã trôï hoï trong cuoäc haønh trình cuûa hoï. Trong khi Nhoùm B noùi tieáng Phaùp ghi nhaän coù söï suy giaûm ñaùng keå veà con soá caùc cuoäc hoân nhaân taïi caùc thuû phuû AÂu Chaâu, thì Ñöùc Hoàng Y Lacunza, ngöôøi Myõ Chaâu La Tinh, minh xaùc raèng "khi noùi tôùi ngöôøi treû vaø hoân nhaân, thöôøng laø noùi theo vieãn töôïng sôï seät, ñieàu naøy khoâng ñuû, ñaây laø moät vaán ñeà nhaân hoïc: hoï soáng nhaát thôøi, 'maõi maõi' khoâng aên nhaäp gì ñoái vôùi loái suy nghó cuûa hoï. Coù leõ ta neân noùi tôùi söï baát caàn nghi thöùc (informality): coù leõ ta ñang quaây chaët hoân nhaân trong quaù nhieàu nghi thöùc khoâng coøn aên nhaäp gì vôùi taâm trí ngöôøi treû nöõa; hoï thöôøng ñoàng hoùa nghi thöùc vôùi giaû hình. Hôn nöõa, noùi raèng hoï sôï seät hay khoâng daùm laø maâu thuaãn vôùi kinh nghieäm cuûa nhieàu ngöôøi treû, nhöõng ngöôøi naøy saün saøng chaáp nhaän ruûi ro cuûa vieäc laøm thieän nguyeän hay ruûi ro cuûa caùc cuoäc tranh ñaáu chính trò vaø caùc laõnh vöïc khaùc".
Nhoùm B noùi tieáng Phaùp cuõng töôøng trình raèng caùc thaønh vieân cuûa nhoùm ñaõ nhaát trí boû phieáu uûng hoä ñeà nghò cho raèng "Vieäc coâng boá Tin Möøng gia ñình ngaøy nay ñoøi Huaán Quyeàn phaûi can thieäp ñeå ñôn giaûn hoùa vaø laøm cho gaén boù hôn hoïc lyù thaàn hoïc vaø giaùo luaät hieän haønh veà hoân nhaân", vaø Huaán Quyeàn phaûi hoã trôï caâu ñònh nghóa gia ñình laø "chuû theå cuûa haønh ñoäng muïc vuï".
Veà phöông dieän treân, nhoùm noùi tieáng Phaùp maø töôøng trình vieân laø Ñöùc Toång Giaùm Muïc Paul-Andre Durocher cuûa Gatineau, Gia Naõ Ñaïi, thì nhaän ñònh raèng "caùc kinh nghieäm chung veà muïc vuï daãn chuùng toâi tôùi choã thaáy raèng trong Giaùo Hoäi, noùi tôùi caùc gia ñình laø noùi tôùi moät thöïc taïi nhaân baûn voán ñöôïc ghi khaéc vaøo thôøi gian vaø khoâng gian# Moïi gia ñình ñeàu coù gia phaû cuûa hoï, moät gia phaû coá thuû hoï trong moät lòch söû vaø trong moät neàn vaên hoùa... Söï phöùc taïp naøy laø nôi vaø laø dòp ñeå bieåu loä maàu nhieäm vaø loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa. Chuùng toâi muoán toû baày nieàm hy voïng cuûa chuùng toâi raèng Thöôïng Hoäi Ñoàng seõ môû ra moät thôøi kyø ñeå caùc nhaø thaàn hoïc vaø caùc muïc töû kieân nhaãn tìm toøi vôùi yù ñònh thieát laäp ñöôïc nhöõng höôùng ñi ñuùng cho thöøa taùc muïc vuï gia ñình, dieãn dòch chaân trôøi gia ñình thaønh chaân trôøi hieäp thoâng. Chuùng ta ít caàn caùc thích öùng ñoái vôùi kyû luaät phoå quaùt cho baèng caàn moät caên baûn vöõng chaéc ñeå suy nghó vaø daán thaân muïc vuï".
YÙ nieäm gia ñình nhö moät söù meänh cuõng ñöôïc laëp ñi laëp laïi. Nhoùm C noùi tieáng YÙ ñeà caäp tôùi vieäc "phuùc aâm hoùa giaù trò hoân nhaân vaø gia ñình" vaø keâu goïi cho coù moät "phong thaùi gaàn guõi môùi veà phía Giaùo Hoäi ñoái vôùi caùc gia ñình, moät söï gaàn guõi deã laây, moät söï dòu daøng aâu yeám maïnh meõ vaø ñoøi nhieàu coá gaéng". Caùc thaønh vieân trong nhoùm nhaán maïnh raèng "coäng ñoàng Kitoâ Giaùo phaûi laø moät gia ñình cuûa caùc gia ñình, ño löôøng haønh ñoäng muïc vuï cuûa mình theo phong thaùi cuûa gia ñình vaø baèng caùch naøy thoâng truyeàn moät söùc maïnh coù tính nhaân baûn hoùa vaøo ñôøi soáng theá giôùi, ñeå thaéng vöôït khuynh höôùng caù nhaân chuû nghóa".
Nhoùm A noùi tieáng YÙ vieát raèng "caùc nghò phuï Thöôïng Hoäi Ñoàng thaáy raát höõu ích khi nhaéc tôùi baøi giaùo lyù cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ veà ñieàu caàn phaûi hoaø hôïp vieäc ñeà cao tính bí tích cuûa hoân nhaân vôùi vieäc löu taâm tôùi chieàu kích taïo vaät cuûa noù". Nhoùm cuõng keâu goïi: phaûi boå tuùc baûn vaên cuûa Taøi Lieäu Laøm Vieäc baèng caùch theâm vaøo ñoù chieàu kích thieâng lieâng vaø thaàn khí hoïc, côûi môû ñoái vôùi tính maãn caûm cuûa truyeàn thoáng Ñoâng Phöông. Dieãn dòch thaønh ñeà nghò cuï theå hôn, ñieàu naøy coù nghóa ta phaûi laøm roõ hôn tính öu vieät cuûa ôn thaùnh, phaûi nhìn nhaän toäi loãi vaø caàn gôïi höùng ñeå ngöôøi ta hoaùn caûi. Ôn thaùnh khoâng chæ haønh ñoäng trong luùc cöû haønh bí tích maø ñuùng hôn suoát ñôøi, vì ñaây laø moät bí tích vónh vieãn gioáng nhö Thaùnh Theå".
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Coleridge, thuoäc nhoùm C noùi tieáng Anh, nhaän ñònh veà "vieäc caàn phaûi khaùm phaù hôn nöõa khaû theå caùc caëp laáy nhau theo daân luaät hoaëc chæ soáng chung vôùi nhau saép khôûi söï cuoäc haønh trình tieán tôùi hoân nhaân bí tích vaø hoï caàn ñöôïc khuyeán khích vaø ñoàng haønh treân cuoäc haønh trình naøy". Coøn trong nhoùm D noùi tieáng Anh, moät soá giaùm muïc nhaán maïnh raèng taøi lieäu neân thaêm doø hôn nöõa vai troø cuûa phuï nöõ; caùc ngaøi nhaéc nhôû: nhieàu phuï nöõ vaãn bò choàng baïo haønh. "Chuùng ta caàn phaûi thöïc tieãn ñoái vôùi caùc vaán ñeà hoân nhaân hôn laø chæ khuyeán khích ngöôøi ta tieáp tuïc ôû laïi vôùi nhau", baûn töôøng trình cuûa caùc ngaøi vieát vaäy. Trong cuøng nhoùm naøy, moät vò giaùo phaåm khaùc nhaän ñònh: "ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ñang gaëp tình huoáng ñau khoå, thì ñoâi khi raát khoù ñeå hoï nhìn caùc gia ñình göông maãu nhö laø moät ñieàu tích cöïc". Moät soá vò giaùm muïc gôïi yù raèng baûn vaên neân trình baày caùc lyù do giaùo luaät ñeå caùc ngöôøi phoái ngaãy ly thaân vaø caùc lyù do ñeå hoï xin tuyeân boá voâ hieäu.
Moät yù nieäm chung khaùc laø ôn goïi böôùc vaøo cuoäc soáng gia ñình vaø linh ñaïo gia ñình, vaø do ñoù, Nhoùm A noùi tieáng Anh, maø Ñöùc Toång Giaùm Muïc Joseph E. Kurtz laøm töôøng trình vieân, ñeà nghò neân xem xeùt caùc thöïc haønh toát nhaát, töùc caùc thöïc haønh "coù theå chæ cho caùc gia ñình phaûi soáng ôn goïi cuûa hoï caùch troïn veïn hôn vaø trung thaønh hôn ra sao". Caùc thöïc haønh naøy raát coù theå bao goàm vieäc laõnh nhaän Lôøi Chuùa trong gia ñình, vieäc hoïc giaùo lyù gia ñình vaø minh nhieân khuyeán khích vieäc söû duïng caùc lôøi caàu nguyeän vaø nghi thöùc coù tính caùch aù phuïng vuï trong khung caûnh gia ñình.
Nhoùm cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Coleridge cuõng gôïi yù ñieàu naøy: baûn töôøng trình cuoái cuøng cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng phaûi trình baày moät loaït caùc saùng kieán hay chieán thuaät roõ raøng ñeå giuùp ñôõ caùc gia ñình vaø naâng ñôõ caùc gia ñình ñang gaëp khoù khaên, phuø hôïp vôùi baûn chaát chuû yeáu thöïc teá cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng thöù hai veà gia ñình naøy.
Nhoùm A noùi tieáng Anh nhaän xeùt raèng "trong quaù khöù, Ñöùc Thaùnh Cha thöôøng söû duïng baûn vaên ñaõ ñöôïc chaáp thuaän sau cuøng laøm caên baûn cho moät Toâng Huaán vaø chuùng toâi ñaõ noùi tôùi tính höõu hieäu cuûa phöông thöùc naøy. Tuy nhieân, chuùng toâi nhìn nhaän caùc haïn cheá cuûa moät baûn vaên seõ ñöôïc chaáp thuaän vaøo luùc keát thuùc Thöôïng Hoäi Ñoàng naøy. Duø moïi coá gaéng neân ñöôïc ñöa ra ñeå cung caáp ñöôïc moät ngoân ngöõ hôïp lyù hoùa vaø loâi cuoán, lo ngaïi haøng ñaàu vaãn laø söï minh baïch cuûa nhöõng lôøi giaûi thích coù cô sôû vöõng vaøng ñoái vôùi giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi veà hoân nhaân vaø gia ñình".
Moät laàn nöõa, lieân quan tôùi baûn töôøng trình cuoái cuøng cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng, Nhoùm B noùi tieáng Taây Ban Nha ñaõ caân nhaéc phöông thöùc cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng . Caùc thaønh vieân cuûa nhoùm vieát raèng "Ai cuõng ñaõ bieát tín lyù, nhöng caùc nhu caàu thöïc taïi vaø caùc nhaán maïnh môùi meû trong suy tö thaàn hoïc phaûi ñöôïc xem xeùt ñeå thöïc söï coù ñöôïc caùc ñoùng goùp coù yù nghóa. Coù gôïi yù cho raèng baûn vaên phaûi tham chieáu minh nhieân hôn caû Cöïu Öôùc laãn Taân Öôùc (tình yeâu phu phuï cuûa Thieân Chuùa daønh cho daân cuûa Ngöôøi), cuõng nhö Huaán Quyeàn haäu coâng ñoàng raát phong phuù veà gia ñình".
Nhoùm B noùi tieáng YÙ nhaän ñònh veà vieäc caàn phaûi coù moät vaên kieän coù tính huaán quyeàn: "xeùt vì Thöôïng Hoäi Ñoàng khoâng coù khaû naêng ñaùp öùng nhu caàu phaûi saép xeáp laïi, baèng moät vaên kieän ñaày ñuû vaø thaáu ñaùo, caû moät hoïc lyù phöùc taïp vaø ña daïng veà hoân nhaân vaø gia ñình, neân, moät ñaøng, nhaát thieát ñoøi phaûi coù moät vaên kieän coù tính huaán quyeàn ñeå ñaùp öùng nhu caàu naøy, vaø ñaøng khaùc, phaûi xem xeùt caùc khía caïnh muïc vuï lieân quan tôùi vaán ñeà. Veà phöông dieän naøy, caùc nghò phuï noùi leân nhu caàu sau: trong vieäc thoâng truyeàn hoïc lyù, phaûi xem xeùt söù vuï chuyeân bieät cuûa trung gian muïc vuï.
Vuõ Vaên An