Thöôïng hoäi ñoàng
phuùc trình caùc Nhoùm Nhoû noùi tieáng Phaùp
Thöôïng hoäi ñoàng, phuùc trình caùc Nhoùm Nhoû noùi tieáng Phaùp.
Roma (VietCatholic News 14-10-2015) - Ngaøy 9 thaùng Möôøi naêm 2015, Toøa Thaùnh ñaõ cho coâng boá 13 baûn töôøng trình cuûa caùc Nhoùm Nhoû cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng veà Gia Ñình naêm 2015. Ñaây laø keát quaû cuoäc thaûo luaän cuûa caùc nhoùm veà phaàn thöù nhaát cuûa Taøi Lieäu Laøm Vieäc. Chuùng toâi seõ laàn löôït cho phoå bieán caùc baûn töôøng trình theo caùc nguyeân baûn tieáng Phaùp vaø tieáng Anh cuûa Toøa Thaùnh.
I. Nhoùm A noùi tieáng Phaùp
Ñieàu hôïp vieân: Ñöùc Hoàng Y Geùrald Cyprien LACROIX
Töôøng trình vieân: Ñöùc Cha Laurent ULRICH
1. Voøng baøn luaän veà phaàn nhaäp ñeà vaø phaàn thöù nhaát cuûa Taøi Lieäu Laøm Vieäc ñaõ giuùp chuùng toâi ruùt ra moät soá chuû ñeà chung, nhöng khoâng boû qua caùc dò bieät trong caùch tieáp caän.
Moät phaàn, chuùng toâi raát vui khi phaàn nhaäp ñeà ñaõ ñeà cao veû ñeïp vaø tính bí tích saâu saéc cuûa hoân nhaân. Chuùng toâi nhaéc ñeán nhu caàu phaûi ñeà cao loái soáng toát ñeïp naøy ; chuùng toâi ñöôïc nghe nhaéc ñeán caùc tình huoáng ñau ñôùn, caùc vaán ñeà trong ñôøi soáng gia ñình; chuùng toâi cuõng muoán noùi tôùi caùc thaùch ñoá vaø ôn Chuùa giuùp ñöông ñaàu vôùi caùc thaùch ñoá naøy.
Moät soá vò nhaän ñònh raèng phaàn thöù nhaát ñeà caäp tôùi ñôøi soáng gia ñình noùi chung, chöù khoâng chæ rieâng hoân nhaân: caùch nhìn naøy côûi môû hôn.
Tuy nhieân, moät soá vò khaùc muoán trôû laïi vôùi caùc vaán ñeà do hoân nhaân trong sinh hoaït theá giôùi hieän nay ñaët ra. Trong khi ñoù, moät trong caùc tham döï vieân, ñöôïc söï ñoàng yù cuûa caùc vò khaùc, ñaõ nhaán maïnh söï kieän naøy: neáu Thöôïng Hoäi Ñoàng chæ xoay quanh caùc vaán ñeà vaø caùc cuoäc khuûng hoaûng cuûa caùc gia ñình ôû Taây Phöông maø thoâi, thì ñieàu naøy khoâng toát.
Xem ra chuùng toâi ñaõ coù theå ñoàng yù vôùi nhau veà nhöõng ñieåm sau ñaây, nhöõng ñieåm ñaùng ñöôïc ñaøo saâu vaø khai trieån trong dieãn trình nhaän xeùt vaø söûa ñoåi baûn vaên cuûa Taøi Lieäu Laøm Vieäc.
Moät ñaøng, chuùng ta phaûi khôûi ñi töø nhöõng ñieàu gia ñình ngaøy nay ñaõ töøng soáng vaø ñaõ töøng taïo neân ñieåm töïa cho vieäc coâng boá Tin Möøng: chuùng toâi bieát mình coù theå bieän phaân ñöôïc caùc semina Verbi (haït gioáng Lôøi Chuùa) trong caùc kinh nghieäm cuûa caùc gia ñình ngaøy nay. Nôi naøo cuõng coù caùc vaán ñeà vaø caùc khoù khaên, caùc ñau ñôùn, nhöng ôû khaép moïi nôi treân theá giôùi, cuõng vaãn coù caùc gia ñình soáng haïnh phuùc vieäc hoï baùm reã vaøo Chuùa Kitoâ vaø ñöùc tin.
Baûn vaên cuûa chuùng ta caàn phaûi tieáp nhaän moät aâm saéc côi môû, thuaän lôïi cho cuoäc ñoái thoaïi vôùi ngöôøi cuøng thôøi cuûa ta.
Ñaøng khaùc, chuùng toâi muoán raèng baûn vaên naøy neân ñöa ra quan ñieåm veà ñôøi soáng gia ñình, chöù ñöøng töï giôùi haïn vaøo ñôøi soáng löùa ñoâi vaø vaøo hoân nhaân maø thoâi, duø ta vaãn phaûi chuû yeáu ñeà caäp tôùi ñôøi soáng naøy. Ñieàu chaéc chaén sinh ích laø ñaët laïi ôn goïi vaø söù meänh cuûa gia ñình, döôùi söï soi saùng cuûa Tin Möøng, vaøo ôn goïi vaø söù meänh cuûa toaøn theå nhaân loaïi phaûi trôû neân huynh ñeä hôn. Trôû thaønh anh chò em cuûa moïi ngöôøi chaéc chaên laø kinh nghieäm phoå quaùt nhaát: ngöôøi ta ñau ñôùn nhaän thaáy raèng con ngöôøi khoù tìm ñöôïc choã ñöùng trong gia ñình maùu muû cuûa hoï, trong coäng ñoàng nhaân baûn vaø Kitoâ Giaùo. Nhöng moïi ngöôøi ñeàu coù theå trôû neân vaø ñöôïc môøi goïi trôû neân anh chò em cuûa nhöõng ai voán laø ngöôøi ñaøn oâng vaø ngöôøi ñaøn baø vôùi mình. Ñôøi soáng gia ñình chuaån bò cho vieäc naøy. Ñôøi soáng Giaùo Hoäi cuõng keâu goïi vieäc naøy.
2. Khi chuùng toâi baét tay laøm vieäc, töø chöông naøy qua chöông noï, töø soá naøy qua soá noï, chuùng toâi thaáy chaát lieäu quaû laø ñaùng keå. Chuùng toâi bieát raèng vaán ñeà gia ñình khoâng theå toùm taét vaøo moät hay hai vaán ñeà nhaèm lay ñoäng dö luaän; nhöng chuùng toâi quan nieäm raèng coù raát nhieàu cuoäc côø ôû ñaây, neân taát caû nhöõng gì coù trong Taøi Lieäu Laøm Vieäc ñeàu ñaùng ñöôïc chuùng ta löu yù.
Chuùng toâi muoán nhaän ñònh raèng ñaõ coù nhöõng giôø phuùt laâu daøi daønh cho vieäc trao ñoåi trong nhoùm ñoàng ngoân ngöõ ñeå baøn tôùi chaát lieäu naøy moät caùch troïn veïn, vaø saâu saéc, nhöng ñoàng thôøi chuùng toâi cuõng yù thöùc raèng 15 ngaøy saép tôùi seõ khoâng ñuû ñeå hoaøn thaønh chöông trình naøy!
Duø sao, moät soá vò coù kinh nghieäm toû ra khoâng an taâm, sôï raèng taát caû caùc söûa ñoåi (modi) ñöôïc chuùng toâi ñeà nghò, soaïn thaûo vaø chaáp nhaän sau raát nhieàu baøn caõi seõ khoâng ñöôïc giöõ laïi heát! Taát nhieân, khoâng caù nhaân naøo coù aûo töôûng ñoái vôùi töông lai caùc yù kieán rieâng cuûa mình vaø noùi chung ai naáy ñeàu saün saøng töø boû chuùng, ít nhaát laø töøng phaàn# Nhöng moãi nhoùm chaéc chaén muoán raèng ñieàu naøy ñöøng xaåy ra cho caùc söûa ñoåi tha thieát cuûa mình, nhöõng söûa ñoåi chæ coù ñöôïc sau bao löu taâm, bao cuoäc thaûo luaän ñoøi hoûi khoâng nhöõng nghò löïc maø coøn khoâng bieát bao hy sinh ñeå soaïn ra chuùng sao cho bao goàm ñöôïc heát caùc yù kieán hay nhaát cuûa moïi ngöôøi.
Treân heát, chuùng toâi muoán noùi raèng chuùng toâi raát caûm kích tröôùc cuoäc gaëp gôõ cuûa nhieàu neàn vaên hoùa khaùc nhau nhöng vaãn coù theå theå hieän ñöôïc nôi hai chuïc con ngöôøi duø laø noùi cuøng moät ngoân ngöõ. Caùc tình huoáng taïi Phi Chaâu noùi tieáng Phaùp, taïi Trung vaø Caän Ñoâng, taïi Phaùp, taïi caû Thuïy Só vaø Gia Naõ Ñaïi thaät heát söùc khaùc nhau. Caùc töø ngöõ trong tieáng Phaùp khoâng luoân luoân maëc laáy moät yù nghóa y heät nhö nhau töø bôø naøy tôùi bôø kia cuûa Ñaïi Taây Döông hay cuûa Ñòa Trung Haûi.
3. Nhöng treân heát, caùc boái caûnh lòch söû vaø vaên hoùa khoâng y heät nhö nhau. Ngöôøi ta khoâng theå noùi raèng taïi khaép nôi, con soá caùc cuoäc hoân nhaân (vaø röûa toäi) ñeàu ñang giaûm daàn. Ngöôøi ta khoâng theå noùi cuøng moät caùch veà söï hieän dieän cuûa Giaùo Hoäi trong caùc xaõ hoäi lieân heä. Caùc khaû theå chia seû ñöùc tin taïi caùc xöù sôû cuûa chuùng toâi khoâng hoaøn toaøn ñoàng nhaát, vieäc laøm chöùng nôi coâng coäng coù theå thöïc hieän ôû nhöõng nôi naøy khoâng deã daøng nhö nhau. Vaø cuõng khoâng khoù khaên vì nhöõng lyù do nhö nhau: quyeàn töï do thöïc hieän noù taïi caùc nöôùc "töï do" khoâng heà coù nghóa quyeàn naøy thöïc söï ñöôïc thöøa nhaän, ví noù coù theå daãn tôùi caùc thaùi ñoä maâu thuaãn nhau: nöôùc thì choïn chuû tröông phaûi nhaán maïnh tôùi baûn saéc, trong khi nhieàu nöôùc khaùc muoán thöïc thi moät cuoäc ñoái thoaïi kieân nhaãn duø khoâng ñöôïc thaáu hieåu. Taïi nhieàu nöôùc khaùc, aùp löïc toân giaùo hay vaên hoùa ñoái vôùi cuoäc gaëp gôõ caùc Kitoâ höõu khoâng coù nghóa laø laøm hoï im laëng, nhöng chæ coù nghóa töø nhieàu theá kyû nay, hoï vaãn phaûi theo con ñöôøng ñau khoå.
Treân nguyeân taéc, chuùng toâi bieát roõ ñieàu treân. Nhöng trong moät cuoäc tranh luaän lieân quan tôùi caùc khía caïnh heát söùc cuï theå vaø heát söùc ña daïng veà ñôøi soáng caùc gia ñình, chuùng toâi caûm thaáy: chuùng toâi ñang thöïc hieän ôû ñaây moät traûi nghieäm ñoäc ñaùo veà tính Coâng Giaùo, maø ta khoâng bao giôø ñaït ñöôïc moät caùch döùt khoaùt: ñaây laø moät ôn phuùc Chuùa Ban cho chuùng toâi qua traûi nghieäm naøy veà Giaùo Hoäi, nhöng chuùng toâi phaûi tieáp nhaän ôn phuùc naøy, soáng noù moät caùch trung tín, thaâm haäu hoùa noù trong söï thaät. Chuùng toâi ñaõ daønh thì giôø ñeå nghe nhau, ñeå ñi vaøo thaúm saâu caùc suy tö chung cuûa chuùng toâi; chuùng toâi thöïc söï coá gaéng giaûi thích cho nhau hieåu taïi sao chuùng toâi ñaõ ñeà xuaát yù nieäm naøy yù nieäm noï, döïa vaøo kinh nghieäm naøo chuùng toâi ñaõ phaùt bieåu. Vôùi söï thaän troïng, chuùng toâi ñaõ tieán böôùc, chuùng toâi ñaõ gaëp moät thaùch ñoá heát söùc thích thuù laø ñöôïc chaøo ñoùn vaø laéng nghe nhau.
II. Nhoùm B noùi tieáng Phaùp
Ñieàu hôïp vieân: Ñöùc Hoàng Y Robert SARAH
Töôøng trình vieân: Cha Francois- Xavier DUMORTIER, Doøng Teân
Baûn töôøng trình naøy seõ coù hai phaàn: 1) kinh nghieäm soáng; 2) moät soá ñieåm nhaán maïnh
1. Kinh nghieäm soáng.
1.1 Chuùng con baét ñaàu cuoäc suy tö cuûa chuùng con veà Taøi Lieäu Laøm Vieäc vôùi nhöõng gì ñoaøn keát chuùng con, vì "Giaùo Hoäi ñoàng haønh vôùi nhau ñeå ñoïc caùc thöïc taïi baèng con maét ñöùc tin vaø traùi tim Thieân Chuùa", con xin nhaéc laïi ôû ñaây caùc lôøi leõ maø Ñöùc Thaùnh Cha, thöa Ñöùc Thaùnh Cha, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi vaøo saùng thöù hai, vaø caû nhöõng gì laøm chuùng con khaùc nhau: tính ña daïng veà nguoàn goác quoác gia cuûa chuùng con; haàu nhö coù bao nhieâu thaønh vieân cuûa nhoùm laø coù baáy nhieâu quoác tòch ñöôïc ñaïi dieän trong nhoùm cuûa chuùng con; tính ña daïng trong caùc haønh trình baûn thaân vaø tính ña daïng trong caùc traùch nhieäm hieän ñöôïc uûy thaùc cho ngöôøi naøy ngöôøi noï. Chính trong luùc nghe nhau caùch chaêm chuù, ñaày khoan dung vaø nhaãn naïi töôi cöôøi maø chuùng con cho pheùp mình giaùo huaán laãn nhau. Caùc soá vaø caùc chöông khaùc nhau cuûa phaàn thöù nhaát naøy ñöông nhieân gaây ra nhieàu phaûn öùng, nhaän xeùt, suy tö, caàn tìm ñöôøng ñeå caùc "söûa chöõa" ñöôïc ñeä trình cho moïi ngöôøi phaùn quyeát; chuùng con ñaõ laøm vieäc raát nhieàu khôûi ñi töø baûn vaên vaø treân baûn vaên vaø chuùng con ñaõ boû phieáu cho 20 "söûa chöõa". Coù luùc, chuùng con ñaõ phaûi cöôõng laïi côn caùm doã muoán vieát laïi moät soá phaàn cuûa baûn vaên; neáu con ñöôïc pheùp noùi, thì côn caùm doã naøy raát töï nhieân ñoái vôùi moät nhoùm ngöôøi ñang ñoïc moät baûn vaên maø hoï raát bieát söï quan troïng cuûa noù, söï quan troïng ñoái vôùi Giaùo Hoäi, ñoái vôùi theá giôùi, ñoái vôùi moãi ngöôøi nam nöõ trong chuùng con. Do ñoù, chuùng con ñaõ hoïc hoûi ñöôïc nhieàu: chuùng con ñaõ hoïc ñöôïc caùch laøm vieäc chung vôùi nhau heát buoåi naøy qua buoåi noï; chuùng con ñaõ hoïc ñeå bieát nhau; chuùng con ñaõ hoïc caùch ñoïc vaø nghe baûn vaên hôi khaùc vôùi nhöõng ñieàu ngöôøi naøy ngöôøi noï noùi veà noù.
1.2 Töø phieân hoïp ñaàu tieân cuûa Nhoùm, theo lôøi yeâu caàu cuûa vò ñieàu hôïp vieân cuûa chuùng con, laø Ñöùc Hoàng Y Sarah, chuùng con ñaõ chia seû ñieàu voán ñöôïc chuùng con aáp uû ngay töø ñaàu Thöôïng Hoäi Ñoàng naøy. Con xin ñöôïc pheùp toùm taét noù döôùi ba ñieåm sau ñaây:
1) Caàn phaûi xem xeùt tính ña daïng trong caùc boái caûnh vaên hoùa xaõ hoäi vaø caùc tình huoáng muïc vuï: ñieàu naøy ñoøi hoûi vaø seõ ñoøi hoûi khaû naêng noùi roõ ñöôïc ñieàu gì thuoäc traät töï phoå quaùt vaø ñieàu gì thuoäc traät töï ñaëc thuø, moät lôøi leõ chung maïnh meõ vaø caùc giaûi ñaùp cho caùc tình huoáng cuï theå gaëp phaûi. Veà phöông dieän naøy, moät vò trong chuùng con ñaõ ñeà nghò vaø khoâng bò moïi ngöôøi tranh luaän raèng caùc hoäi ñoàng giaùm muïc ñòa phöông coù theå söû duïng moät soá quyeàn naøo ñoù ñeå cho pheùp caùc muïc töû cuûa caùc ngaøi trôû thaønh "caùc oâng Samaritanoâ nhaân haäu" trong vieäc hoï phuïc vuï Giaùo Hoäi.
2) Nhieàu troâng ñôïi ñaõ ñöôïc phaùt bieåu:
- raèng Thöôïng Hoäi Ñoàng, khi yù thöùc ñöôïc vieäc ngöôøi ñöông thôøi cuûa ta ñang troâng ñôïi raát nhieàu, haõy gôïi höùng vaø moïi ngöôøi hieåu ñöôïc raèng Giaùo Hoäi tin töôûng nôi hoï vaø nôi gia ñình hoï;
-raèng Thöôïng Hoäi Ñoàng ñöa ra caùi ñònh moác laøm ñöôøng ñeå moïi ngöôøi giuùp ñôõ laãn nhau; raèng Thöôïng Hoäi Ñoàng giuùp caùc gia ñình soáng ôn goïi vaø söù meänh cuûa hoï phuø hôïp vôùi keá hoaïch cuûa Thieân Chuùa vaø giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi,
-raèng Thöôïng Hoäi Ñoàng bieát bieåu loä söï naâng ñôõ cuûa mình cho caùc gia ñình taïi Caän vaø Trung Ñoâng, thöôøng bò phaân taùn vaø caùm doã di daân;
-raèng Thöôïng Hoäi Ñoàng neân coù caùi nhìn tích cöïc ñoái vôùi gia ñình ngaøy nay, moät "daây noái keát" trong ñoù, moïi söï khoâng dieãn tieán xaáu traùi laïi luoân maõi laø "tröôøng hoïc cuûa nhaân loaïi";
-raèng khi ñaõ chæ ra ñöôïc caùc nguyeân nhaân saâu xa cuûa moät soá xaùo troän hieän ñang taùc ñoäng leân gia ñình, Thöôïng Hoäi Ñoàng giuùp moät soá gia ñình trôû laïi cuoäc haønh trình cuûa hoï vôùi söùc maïnh cuûa loøng hy voïng, giuùp hoï soáng nhö nhöõng gia ñình.
3) nhieàu con ñöôøng ñaõ ñöôïc ñeà xuaát:
- löu taâm khaûo saùt caùc nguyeân nhaân gaây baát oån aûnh höôûng tôùi gia ñình vaø, qua gia ñình, aûnh höôûng tôùi xaõ hoäi: khi gia ñình chòu ñau khoå thì caû xaõ hoäi cuõng chòu ñau khoå;
- trong caùc suy tö cuûa ta, luoân baùm chaët laáy Chuùa Kitoâ ñeå Ngöôøi daïy doã ta, ñeå nhìn baèng caùi nhìn cuûa Ngöôøi, ñeå coù ñöôïc caùc taâm tö cuûa Ngöôøi;
- huaán quyeàn phaûi can thieäp ñeå ñem laïi nhieàu gaén boù chaët cheõ hôn cho toaøn boä baûn vaên maø hieän nay, caû veà phöông dieän thaàn hoïc laãn giaùo luaät, xem ra nhö choàng ñoáng leân nhau nhieàu hôn laø lieân keát maïch laïc vôùi nhau vaø, nhôø laøm theá, seõ ñôn giaûn hoùa caùch dieãn taû.
2. Moät soá ñieåm nhaán maïnh theo doøng baûn vaên
Veà phaàn thöù nhaát cuûa baûn vaên, hai nhaän xeùt toång quaùt ñaõ ñöôïc caùc thaønh vieân cuûa nhoùm chuùng con ñöa ra: nhaän xeùt thöù nhaát khieán chuùng con löu yù tôùi söï kieän naøy: vieäc phaân tích veà gia ñình thöôøng trình baày ñaëc tính tieâu cöïc vôùi nhöõng haïn töø maïnh meõ nhöng nhieàu ngöôøi khaùc cho raèng gioïng ñieäu laïi ñaët naëng ôû caùc thaùch ñoá; nhaän xeùt thöù hai khieán chuùng con löu yù tôùi söï kieän naøy: baûn vaên ñöôïc ñaùnh daáu baèng moät vaán ñeà coù tính raát "AÂu Chaâu", thaäm chí quaù AÂu Chaâu coù nguy cô nhìn söï vaät qua moät laêng kính naøo ñoù, nhöng nhieàu khaùc coøn noùi raèng moät "moâ thöùc" naøo ñoù veà gia ñình ñaõ ñöôïc phoå bieán vaø toång quaùt hoùa.
Con muoán xaùc ñònh moät soá ñieåm nhaán maïnh ñöôïc caùc "söûa chöõa" cuûa chíng con phaùt bieåu:
- Ñoái vôùi chuùng con ñieàu quan troïng xem ra laø yeâu caàu baûn vaên neân baét ñaàu baèng vieäc nhaéc nhôû ñieàu naøy: "Gia ñình laø coät truï khoâng theå naøo laån traùnh vaø thay theá ñöôïc cuûa ñôøi soáng trong xaõ hoäi", noù laø "neàn taûng cuûa xaõ hoäi" (GS,52) vaø ñieàu naøy, moät caùch naøo ñoù, buoäc Giaùo Hoäi, voán laø "chuyeân vieân cuûa nhaân loaïi", phaûi ñöông ñaàu vôùi vaán ñeà gia ñình ngaøy nay trong ôn goïi vaø söù meänh rieâng cuûa noù.
- "Lyù thuyeát phaùi tính" ñaõ laø ñoái töôïng cho moät cuoäc thaûo luaän saâu roäng trong nhoùm chuùng con: ñaëc tính "yù thöùc heä" cuûa noù ñaõ ñöôïc ghi nhaän, nhaát laø khi noù ñöôïc phoå bieán, thaäm chí aùp ñaët, bôûi moät soá cô quan quoác teá;
- moät ñieåm quan troïng nöõa laø nhaéc nhôù ñieàu naøy: nhöõng ngöôøi chòu traùch nhieäm ích chung, vaø nhaát laø caùc nhaø caàm quyeàn coâng coäng vaø caùc chính khaùch, khoâng theå traùnh neù traùch nhieäm voán laø cuûa hoï ñoái vôùi thieän ích haøng ñaàu laø gia ñình trong caùc chính saùch gia ñình, xaõ hoäi vaø giaùo duïc nhaèm naâng ñôõ vaø khuyeán khích gia ñình vaø öu tieân laø caùc phaàn töû keùm öu ñaõi hôn;
- chuùng con nhaán maïnh raèng nhieàu gia ñình, nhaát laø trong moät soá xaõ hoäi, ñaõ daønh heát choã cuûa hoï cho ngöôøi cao nieân, coi hoï nhö moät "chuùc phuùc";
- chuùng con ñaùnh giaù raát cao caùch Taøi Lieäu Laøm Vieäc nhaán maïnh tôùi phaåm giaù phuï nöõ, tôùi vai troø chính ñaùng cuûa hoï vaø tôùi caùc traùch nhieäm cuûa hoï; ñoái vôùi chuùng con, döôøng nhö vieäc nhaán maïnh chính ñaùng naøy cuõng keâu goïi phaûi xem xeùt "ôn goïi vaø söù meänh" rieâng cuûa ngöôøi ñaøn oâng trong gia ñình trong tö caùch ngöôøi choàng vaø ngöôøi cha, nhöõng ôn goïi vaø söù meänh ñoâi khi bò coi thöôøng hay bò laõng queân.
- nhieàu thaùch ñoá ñaõ thu huùt heát caùc chuù yù vaø suy nghó cuûa chuùng con, nhaát laø thaùch ñoá khuyeát taät, thaùch ñoá kinh teá vaø ñaëc bieät thaùch ñoá di daân vôùi tình huoáng bi thaûm cuûa nhöõng ngöôøi nam nöõ ra ñi hay chaïy troán vaø caàn ñöôïc ñoùn nhaän ôû nôi hoï ñeán. Chuùng con cuõng ñaõ xem xeùt caùc gia ñình thuoäc caùc Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Ñoâng Phöông vaø ñoái vôùi chuùng con hình nhö ñieàu quan troïng laø phaûi nhaán maïnh raèng vieäc choïn di cö hay buoäc phaûi di cö coù vaø seõ coù nhöõng haäu quaû maïnh meõ ñoái vôùi söï hieän dieän cuûa Kitoâ Giaùo taïi Trung Ñoâng.
III. Nhoùm C noùi tieáng Phaùp
Ñieàu hôïp vieân: Ñöùc Cha Maurice PIAT, C.S.Sp (Doøng Xuaân Bích)
Töôøng trình vieân: Ñöùc Cha Paul-Andreù DUROCHER
Phöông phaùp coå ñieån nhìn xem - phaùn ñoaùn - haønh ñoäng maø caùc soaïn giaû Baûn Töôøng Trình Cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng naêm ngoaùi ñaõ choïn vaø ñöôïc caùc nghò phuï Thöôïng Hoäi Ñoàng chöùng duyeät ñaõ ñöôïc thích öùng raát toát vaøo chuû ñeà cuûa chuùng toâi: noù giuùp chuùng toâi toå chöùc chaát lieäu phong phuù moät caùch hôïp luaän lyù vaø coù hieäu quaû. Nhöng chuù yù tôùi ñoái töôïng suy nghó cuûa chuùng toâi töùc gia ñình trong boái caûnh hieän ñaïi cuûa ta, nhaát laø gia ñình Kitoâ Giaùo, Coâng Giaùo laø ñieàu chöa ñuû. Chuùng ta coøn phaûi nhaéc nhôù chuùng ta laø ai, chuùng ta nhöõng ngöôøi ñang thöïc hieän cuoäc suy nghó naøy.
Chuùng ta tröôùc heát laø ngöôøi cuûa gia ñình. Chuùng ta coù cha meï, anh chò em, anh chò em daâu reå, anh chò em hoï, chaùu trai chaùu gaùi. Caùc gia ñình ñöôïc ta noùi tôùi khoâng phaûi laø nhöõng gia ñình xa laï, hoï laø thaønh phaàn trong ñôøi soáng ta, hoï soáng trong ta. Ñieàu naøy phaûi hieän dieän trong ngoân töø cuûa ta, trong aâm saéc cuûa baûn vaên ta, trong lo aâu vaø caûm thöông cuûa ta ñoái vôùi caùc gia ñình treân theá giôùi. Coù söï nguy hieåm khi noùi tôùi 'gia ñình' moät caùch tröøu töôïng, nhö moät thöïc taïi ôû beân ngoaøi ta. Caàn phaûi coá gaéng noùi tôùi 'caùc gia ñình', tôùi 'caùc gia ñình cuûa chuùng ta' trong thöïc taïi cuï theå vaø caù theå cuûa chuùng. Ñaëc bieät, caàn phaûi laøm deã tình lieân ñôùi quoác teá giöõa moïi gia ñình Kitoâ höõu, öu tieân cho caùc gia ñình hieän ñang bò baùch haïi, chieán tranh vaø baáp beânh.
Chuùng ta cuõng laø ngöôøi cuûa ñöùc tin. Caùi nhìn cuûa chuùng ta ñöôïc bieán ñoåi bôûi Tin Möøng ñaõ chaïm ñeán ñôøi ta, bôûi Con Thieân Chuùa ñaõ trôû thaønh xaùc thòt vì ta, ñaõ cheát vì ta, hieän soáng trong ta. Nieàm tin naøy phaûi ñaøo luyeän caùi nhìn cuûa ta vaø giaùo duïc söï suy nghó cuûa ta. Chuùng ta khoâng giaû ñoø laøm nhöõng nhaø taâm lyù hoïc hay xaõ hoäi hoïc hoaëc kinh teá hoïc, cho duø moät soá trong chuùng ta ñöôïc ñaøo taïo cao trong caùc laõnh vöïc naøy. Chuùng ta, tröôùc nhaát, phaûi nhö nhöõng ngöôøi cuûa ñöùc tin, vaø ñieàu naøy phaûi ñöôïc nhìn thaáy ngay trong phaàn thöù nhaát cuûa baûn vaên coù tính phaân tích cuûa ta.
Cuoái cuøng, chuùng ta laø nhöõng muïc töû. Noãi lo laéng cuûa chuùng ta laø söù meänh maø Chuùa Kitoâ uûy thaùc cho Giaùo Hoäi cuûa Ngöôøi, moät söù meänh laø chính Giaùo Hoäi, phaûi caøng ngaøy caøng ñöôïc theå hieän trong chính theá giôùi cuûa chuùng ta hoâm nay. Moïi coá gaéng cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng phaûi höôùng veà coá gaéng naøy. Moïi baûn vaên ñöôïc ta khai trieån phaûi ñöôïc thuùc ñaåy bôûi quan taâm neàn taûng naøy. Caùch rieâng, chuùng toâi muoán giuùp caùc gia ñình cuûa chuùng ta traû lôøi ñöôïc hai caâu hoûi. Moät caâu hoûi veà ôn goïi: 'Gia ñình, ngöôi laø ai?' Vaø caâu hoûi kia laø veà söù meänh: 'gia ñình, ngöôi laøm gì?' Moïi vieäc khaùc, duø ñaùng löu yù bao nhieâu, chæ laø thöù yeáu. Baûn vaên cuûa ta phaûi ñöôïc thanh loïc theo tieâu chuaån naøy. Nhaát laø, ta haõy nhôù raèng muïc vuï gia ñình khoâng phaûi chæ laø haønh ñoäng cuûa Giaùo Hoäi ñònh cheá thöïc hieän cho caùc gia ñình, maø laø haønh ñoäng cuûa Giaùo Hoäi theå hieän trong gia ñình vaø do gia ñình. Ñoù môùi laø ñieàu môùi meû thöïc söï cuûa neàn muïc vuï gia ñình maø chuùng ta ñöôïc keâu goïi khai trieån taïi Thöôïng Hoäi Ñoàng naøy.
Baûn vaên sau cuøng cuûa chuùng ta phaûi "ñem caùi taâm" ñeán cho caùc gia ñình cuûa chuùng ta, phaûi bieåu loä loøng tin töôûng chuùng ta haèng aáp uû cho hoï, phaûi laøm soáng daäy nieàm tin töôûng cuûa hoï ñoái vôùi chuùng ta. Caàn phaûi traùnh, ñöøng ñeå moät soá ngöôøi caûm thaáy bò "loaïi boû" khoûi caùc lo laéng quan taâm cuûa ta, vì moïi gia ñình ñeàu tham döï vaøo söù meänh cuûa Giaùo Hoäi! Chuùng ta haõy nhôù raèng caùc gia ñình trong Thaùnh Kinh cuõng thöôøng gaëp truïc traëc (dysfonctionnelles); tuy nhieân, Lôøi Thieân Chuùa vaãn ñaõ theå hieän nôi hoï vaø do hoï. Thieân Chuùa coù theå thöïc hieän cuøng moät kyø coâng nhö theá moät laàn nöõa trong thôøi ñaïi ta.
Vieäc phaân tích cuûa chuùng ta phaûi saùng suoát, vì chuùng ta muoán raèng neàn muïc vuï cuûa chuùng ta ñöôïc baùm reã saâu trong thöïc taïi. Caùch rieâng, ta caàn thöøa nhaän raèng nhaân hoïc tieàm aån trong neàn vaên hoùa cuûa chuùng ta khoâng heà gaàn guõi vôùi vieãn kieán Kitoâ Giaùo. Vieäc noù nhaán maïnh tôùi caù nhaân, ñöôïc phuù baåm thöù töï do voâ giôùi haïn, thöôøng ñöôïc lieân keát vôùi chuû nghóa duy töông ñoái luaân lyù, hoaøn toaøn traùi ngöôïc vôùi xaùc tín cuûa ta laø con ngöôøi nhaân baûn ñöôïc taïo neân ñeå hieän höõu trong töông quan, phuø hôïp vôùi hình aûnh Thieân Chuùa Ba Ngoâi. Gia ñình coøn hôn moät ñôn vò caên baûn cuûa xaõ hoäi: noù laø töû cung cuûa con ngöôøi nhaân baûn ñang thaønh hình. Phaûi laøm taát caû ñeå khuyeán khích caùc moái töông quan nhaân baûn vaø caùc coäng ñoàng.
Vieäc phaân tích cuûa chuùng ta seõ coù lôïi neáu bieát nhaän ra caùc thuùc ñaåy thöïc söï coù tính nhaân baûn vaø nhaân baûn hoùa ñang naâng ñôõ caùc ñaëc ñieåm cuûa neàn vaên hoùa ñöông thôøi nhöng ñaõ bò toäi loãi xoay höôùng hay laøm thaønh ñoài baïi (trong Thaùnh Kinh, 'phaïm toäi' coù nghóa laø 'lôõ muïc ñích cuûa mình'). Thaønh thöû, ñoái vôùi chuû nghóa duy caù nhaân, ta haõy nhaän ra ñieàu naøy: noù phaùt xuaát töø cuoäc tìm kieám tính chaân chính ñaày cao thöôïng (Thieân Chuùa haù chaúng muoán moãi ngöôûi chuùng ta trôû neân chaân chính troïn veïn ñoù sao, Ngöôøi haù khoâng daønh cho moãi ngöôøi moät ôn goïi ñaëc thuø ñoù sao?) Nhöng söï tìm kieám naøy, khi queân maát baûn chaát cöïc kyø coù tính töông quan cuûa con ngöôøi nhaân baûn, khi queân maát chaân trôøi sieâu vieät bao quanh theá giôùi cuûa mình, seõ rôi vaøo thöù chuû nghia duy caù nhaân daãn tôùi moät nieàm coâ quaïnh gia troïng vaø ñau ñôùn. Chính trong theá giôùi khao khaùt caùc töông quan ñích thöïc naøy maø gia ñình coù theå töï xaùc nhaän mình laø moät Tin Möøng.
Chuùng toâi muoán nhaán maïnh hai khía caïnh cuûa neàn vaên hoùa môùi naøy, neàn vaên hoùa laøm chuùng toâi baän taâm saâu xa. Khía caïnh thöù nhaát laø vieäc xuaát hieän cuûa ñieàu xem ra laø moät yù thöùc heä môùi maø ngöôøi ta thöôøng goïi laø yù thöùc heä phaùi tính. Caùc lyù thuyeát khaùc nhau veà phaùi tính naøy ñaõ ñöôïc khai trieån trong xaõ hoäi hoïc vaø trong trieát hoïc, tìm caùch phaân tích moät soá hieän töôïng nhaân baûn vaø xaõ hoäi coù theå laøm giaàu caùi hieåu cuûa ta veà theá giôùi. Nhöng khi caùc lyù thuyeát naøy trôû thaønh tuyeät ñoái, chuùng coù khuynh höôùng saûn sinh ra moät heä thoáng tö töôûng ñoäc ñaùo muoán xoùa boû moïi ñieàu coù tröôùc noù. Khi tìm caùch aùp ñaët moät quan ñieåm chuyeân baùc boû moái töông quan giöõa baûn saéc tính duïc vaø höõu theå tính duïc laø chính chuùng ta trong thaân xaùc mình, noù ñaõ laøm gia ñình, tö caùch laøm cha meï, tình yeâu nhaân baûn tan raõ khoûi ñieàu cao thöôïng vaø nhaân baûn hoùa baäc nhaát cuûa noù.
Khía caïnh thöù hai cuõng laøm chuùng toâi baän taâm raát nhieàu laø vieäc khai trieån caùc kyõ thuaät ñaïo ñöùc sinh hoïc, cho pheùp ngöôøi ta thaùo gôõ vaø raùp laïi chính sinh vaät. Caû ôû ñaây nöõa, chuùng ta cuõng ca ngôïi thieân taøi cuûa con ngöôøi ñaõ giuùp ta hieåu ñöôïc cô caáu vaät lyù vaø sinh hoïc cuûa theá giôùi naøy ñeán nhöõng chi tieát cöïc vi nhaát. Nhöng caùc khaû naêng thao tuùng cuûa chuùng ta ñaõ vöôït quaù söï khoân ngoan cuûa chuùng ta. Vieäc sinh voâ tính, nhöõng ngöôøi ñeû giuøm, vieäc thao tuùng di truyeàn hoïc ñoái vôùi caû caùc teá baøo sinh saûn, taát caû nhöõng ñieàu naøy coù nguy cô taïo ra moät theá giôùi trong ñoù, ta khoâng coøn coù theå noùi ñieàu gì laø nhaân baûn nöõa. Ñöùng tröôùc hai thöïc taïi naøy, chuùng ta phaûi heát söùc caûnh giaùc vaø toû thaùi ñoä roõ reät. Chuùng toâi muoán noùi ñieàu ñoù.
Chuùng ta haõy trôû laïi vôùi baûn vaên cuûa chuùng ta. Chuùng toâi yeâu caàu ban soaïn thaûo chuaån bò phaàn nhaäp ñeà môùi cho baûn vaên sau cuøng, laø baûn vaên khoâng coøn duøng ñeå laøm vieäc nöõa. Phaàn nhaäp ñeà naøy phaûi nhanh choùng phaùc thaûo phöông phaùp luaän 'nhìn xem - phaùn ñoaùn - haønh ñoäng' seõ ñöôïc khai trieån sau ñoù trong baûn vaên. Noù phaûi vaïch roõ sôïi daây noái keát giöõa Thöôïng Hoäi Ñoàng veà taân phuùc aâm hoùa, Evangelii Gaudium vaø Thöôïng Hoäi Ñoàng naøy veà gia ñình.
Xin ñöôïc noùi ít lôøi veà phöông phaùp maø chuùng ta ñang theo. Chuùng toâi ñaùnh giaù cao caùc goùp yù ngaén hôn vaø coù taäp chuù hôn taïi caùc buoåi hoïp toaøn theå. Chuùng toâi cuõng ñaùnh giaù cao khoâng keùm thì giôø daønh cho caùc nhoùm nhoû. Chuùng toâi khuyeán khích ban phoái hôïp trong vieäc baûo ñaûm vieäc töông taùc ñi veà giöõa caùc nhoùm nhoû, caùc nhoùm lôùn vaø uûy ban soaïn thaûo: ñaây chính laø thaùch ñoá cuûa tính coâng ñoàng vaø söï hieäp thoâng.
Vieäc trao ñoåi cuûa chuùng toâi ñöôïc phong phuù hoùa nhôø söï ña daïng raát lôùn veà vaên hoùa vaø nghi leã cuûa nhoùm chuùng toâi, noù giuùp chuùng toâi yù thöùc ñöôïc söï caàn thieát phaûi duy trì söï phuï ñôùi laønh maïnh trong Giaùo Hoäi, bieát thöøa nhaän söï ñoùng goùp quan troïng cuûa caùc hoäi ñoàng giaùm muïc quoác gia.
Sau cuøng, chuùng toâi tin töôûng vaøo Chuùa Thaùnh Thaàn. Chính töø söï trao ñoåi quan ñieåm vaø söï ngôõ ngaøng vì kình choáng ñaõ naåy sinh ra aùnh saùng, ñaõ maïc khaûi cho chuùng toâi 'caùc ñieàu ngaïc nhieân cuûa Thieân Chuùa' maø Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ raát thích noùi vôùi chuùng ta. Vaâng, chuùng ta haõy tin töôûng vaøo Thaàn Khí.
Vuõ Vaên An