Thöôïng Hoäi Ñoàng ngaøy thöù naêm
9 thaùng Möôøi naêm 2015
Thöôïng Hoäi Ñoàng, ngaøy thöù naêm, 9 thaùng Möôøi naêm 2015.
Roma (VietCatholic News 9-10-2015) - Theo tin cuûa Phoøng Baùo Chí Toøa Thaùnh, saùng ngaøy 9 thaùng 10 naêm 2015, trong phieân hoïp toaøn theå thöù 4, caùc Nhoùm Nhoû ñaõ trình baày keát quaû caùc suy tö cuûa mình veà phaàn thöù nhaát cuûa Taøi Lieäu Laøm Vieäc.
Noùi chung, caùc töôøng trình vieân cuûa caùc nhoùm noùi tieáng Anh, tieáng Phaùp, tieáng Taây Ban Nha, tieáng Ñöùc vaø tieáng YÙ, taát caû laø 13 nhoùm, ñaõ nhaän ñònh raèng, nhö Ñöùc Toång Giaùm Muïc Mark Coleridge cuûa Brisbane, Australia, töøng vieát, ta caàn phaûi cung öùng "moät caùch ñoïc ít tieâu cöïc hôn veà lòch söû, vaên hoùa vaø tình huoáng gia ñình thôøi nay. Ñaõ ñaønh, coù nhöõng löïc löôïng tieâu cöïc ñang haønh ñoäng hieän nay trong lòch söû vaø trong nhieàu neàn vaên hoùa khaùc nhau cuûa theá giôùi; nhöng ñaây khoâng haún laø troïn boä caâu truyeän. Neáu ñaây laø troïn boä caâu truyeän, thì Giaùo Hoäi khoâng theå laøm gì khaùc hôn laø leân aùn. Thöïc ra cuõng coù nhöõng löïc löôïng tích cöïc, thaäm chí coù tính soi saùng nöõa, vaø ta caàn nhaän dieän caùc löïc löôïng naøy vì chuùng raát coù theå laø caùc daáu chæ cuûa Thieân Chuùa trong lòch söû".
Vò giaùo phaåm treân nhaän ñònh theâm: "Giaùo Hoäi khoâng cö nguï trong moät theá giôùi ôû beân ngoaøi thôøi gian, nhö Coâng Ñoàng Vatican II, 'Coâng Ñoàng cuûa lòch söû', ñaõ thöøa nhaän. Maø Giaùo Hoäi cuõng khoâng cö nguï trong moät theá giôùi ôû beân caùc neàn vaên hoùa nhaân baûn; Giaùo Hoäi leân khuoân caùc neàn vaên hoùa vaø caùc neàn vaên hoùa leân khuoân Giaùo Hoäi. Khi xem xeùt hoân nhaân vaø gia ñình ôû ñaây vaø baây giôø, chuùng ta yù thöùc ñöôïc vieäc caàn phaûi ñeà caäp tôùi caùc söï kieän lòch söû vaø caùc thöïc taïi vaên hoùa, baèng caû con maét ñöùc tin laãn traùi tim Thieân Chuùa. Ñoù laø ñieàu coù yù daønh ñeå ta ñoïc ra caùc daáu chæ cuûa thôøi ñaïi".
Moät quan ñieåm nöõa ñöôïc moät soá nhoùm neâu ra laø vieäc caàn phaûi söû duïng nhieàu ngoân töø Thaùnh Kinh hôn, moät ngoân töø "coù theå gaàn guõi hôn vôùi caùc thöïc taïi cuûa traûi nghieäm haøng ngaøy cuûa caùc gia ñình vaø coù theå trôû neân caây caàu noái ñöùc tin vaø ñôøi soáng", traùnh caùc loái noùi bò coi laø quaù "nhaø thôø". Ñöùc Toång Giaùm Muïc Diarmuid Martin giaûi thích raèng ñieàu naøy "seõ giuùp ta hieåu baûn chaát giaác mô cuûa Thieân Chuùa maø caùc gia ñình voán ñöôïc keâu goïi bieán thaønh cuûa rieâng vaø hieåu ra raèng trong caùc khoù khaên cuûa ñôøi soáng, hoï coù theå ñaët loøng tin cuûa hoï nôi moät Thieân Chuùa khoâng laøm ta thaát voïng vaø cuõng khoâng boû rôi ai". Vò giaùo phaåm naøy cuõng nhaän xeùt raèng "vieäc phaân tích tình huoáng gia ñình neân thöøa nhaän vieäc naøy: vôùi söï trôï giuùp cuûa ôn thaùnh, caùc gia ñình, duø khoâng hoaøn haûo, duø soáng trong moät theá giôùi baát toaøn, vaãn thöïc söï theå hieän ñöôïc ôn goïi cuûa hoï, ngay caû khi hoï thaát baïi trong cuoäc haønh trình cuûa hoï. Laø thaønh vieân cuûa nhoùm, chuùng toâi chia seû suy tö, moãi ngöôøi chuùng toâi, veà traûi nghieäm cuûa chính gia ñình chuùng toâi. Ñieàu naåy sinh khoâng heà laø tieâu maãu cuûa moät 'gia ñình lyù töôûng', maø ñuùng hôn laø moät caét daùn caùc gia ñình khaùc nhau veà boái caûnh xaõ hoäi, saéc toäc, vaø toân giaùo. Giöõa nhieàu khoù khaên, caùc gia ñình cuûa chuùng toâi vaãn ban cho chuùng toâi hoàng phuùc yeâu thöông vaø hoàng phuùc ñöùc tin".
Ngöôøi cuûa gia ñình, ngöôøi cuûa ñöùc tin vaø caùc muïc töû: Ñöùc Toång Giaùm Muïc Paul-Andre Durocher cuûa Gatineau, Canada, trình baày raèng: caùc linh muïc vaø caùc giaùm muïc phaûi theo quan ñieåm naøy maø leøo laùi thöøa taùc muïc vuï cuûa caùc ngaøi. Ngaøi noùi: "taát caû chuùng ta, tröôùc nhaát vaø treân heát, ñeàu laø nhöõng ngöôøi cuûa gia ñình. Chuùng ta coù cha meï, anh em, chaùu trai chaùu gaùi, anh chò em hoï. Do ñoù, caùc gia ñình maø chuùng ta noùi tôùi khoâng xa laï ñoái vôùi chuùng ta, chuùng taïo neân moät phaàn ñôøi ta. Ñieàu naøy caàn phaûi thaät trong saùng trong ngoân töø cuûa ta, trong caùc vaên baûn cuûa ta, trong vieäc ta chaêm soùc vaø caûm thöông caùc gia ñình treân theá giôùi. Hieän ñang coù moät nguy hieåm trong vieäc noùi veà 'gia ñình' nhö theå ñaây laø moät ñieàu gì ôû beân ngoaøi ta. Chuùng ta laø ngöôøi cuûa ñöùc tin. Chuùng ta khoâng cho mình laø caùc nhaø taâm lyù hoïc, xaõ hoäi hoïc hay kinh teá hoïc, duø moät soá trong chuùng ta ñöôïc giaùo duïc trong caùc laõnh vöïc naøy. Chuû yeáu, chuùng ta noùi nhö nhöõng ngöôøi cuûa ñöùc tin vaø ñieàu naøy caàn ñöôïc nhìn thaáy trong phaàn thöù nhaát coù tính phaân tích cuûa taøi lieäu. Chuùng ta laø caùc muïc töû. Quan taâm cuûa chuùng ta laø: söù meänh maø Chuùa Kitoâ uûy thaùc cho Giaùo Hoäi cuûa Ngöôøi, moät söù meänh laø chính Giaùo Hoäi, luoân phaûi ñöôïc hoaøn thaønh ngay trong theá giôùi ngaøy nay cuûa chuùng ta. Moïi coá gaéng cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng phaûi höôùng veà muïc tieâu naøy. Moïi vaên kieän ñöôïc chuùng ta soaïn thaûo phaûi phuø hôïp vôùi quan taâm neàn taûng naøy. Caùch rieâng, chuùng toâi muoán giuùp caùc gia ñình cuûa chuùng ta traû lôøi hai caâu hoûi: Veà ôn goïi, caùc baïn laø ai? Vaø veà söù meänh, caùc baïn ñang laøm gì?"
"Taøi lieäu cuoái cuøng cuûa chuùng ta phaûi ñem hy voïng tôùi cho caùc gia ñình cuûa chuùng ta, chöùng toû cho hoï thaáy chuùng ta tin töôûng hoï, vaø phaûi laøm hoï tin töôûng nôi chuùng ta. Chuùng ta phaûi traùnh vieäc gaây cho moät soá ngöôøi caûm thaáy bò loaïi ra ngoaøi söï chaêm soùc cuûa ta, vì moïi gia ñình ñeàu tham döï vaøo söù meänh cuûa Giaùo Hoäi. Chuùng ta phaûi nhôù raèng caùc gia ñình trong Thaùnh Kinh coù luùc cuõng ñaõ haønh xöû leäch laïc, vaø haõy nhôù nhöõng ñieàu Lôøi Thieân Chuùa ñaõ theå hieän nôi hoï vaø cho hoï. Thieân Chuùa coù theå thöïc thi cuøng nhöõng pheùp laï aáy trong thôøi ta".
Moät soá nhoùm nhaän xeùt raèng vieäc phaân tích tình huoáng gia ñình trong Taøi Lieäu Laøm Vieäc khoâng phaûn aûnh ñieàu kieän phoå quaùt, maø ñuùng hôn chæ laø moät vieãn aûnh chuû yeáu coù tính Taây Phöông vaø nhaát laø AÂu Chaâu. Ñöùc Cha Laurent Ulrich vieát raèng "caùc boái caûnh lòch söû vaø caùc neàn vaên hoùa khoâng nhö nhau. Khoâng theå noùi: con soá caùc cuoäc hoân nhaân vaø röûa toäi ñang suy giaûm khaép theá giôùi. Vaø ta cuõng khoâng theå noùi tôùi cuøng moät hình thöùc hieän dieän nhö nhau cuûa Giaùo Hoäi taïi caùc xaõ hoäi lieân heä cuûa ta. Caùc khaû theå chia seû ñöùc tin trong caùc quoác gia cuûa chuùng ta khoâng hoaøn toaøn ñoàng nhaát, vaø chöùng taù coâng coäng coù theå coù cuõng khoâng y nhö nhau. Cuõng theá, chính caùc lyù do taïo ra khoù khaên naøy cuõng khoâng y nhö nhau: töï do haønh ñoäng taïi caùc quoác gia 'töï do' khoâng heà coù nghóa noù thöïc söï ñöôïc nhìn nhaän vaø vaãn coù theå daãn tôùi caùc thaùi ñoä maâu thuaãn. Moät soá nöôùc choïn chuû tröông phaûi khaúng ñònh moät baûn saéc maïnh, trong khi nhieàu nöôùc khaùc choïn cuoäc ñoái thoaïi kieân nhaãn nhöng khoâng luoân ñöôïc thaáu hieåu. Taïi moät soá nöôùc khaùc, aùp löïc toân giaùo hay vaên hoùa ñoái vôùi caùc Kitoâ höõu khoâng coù nghóa hoï caâm laëng, maø ñuùng hôn, sau nhieàu theá kyû, hoï vaãn phaûi ñoái dieän vôùi neûo ñöôøng thoáng khoå".
Chuû ñeà caùc gia ñình Kitoâ höõu taïi Trung Ñoâng ñöôïc nhaéc ñeán khaù nhieàu trong caùc baûn töôøng trình cuûa caùc Nhoùm Nhoû. Ngoaøi vieäc toû tình lieân ñôùi, caùc Nhoùm naøy cuõng caûnh caùo raèng vieäc boû vuøng naøy ra ñi cuûa caùc gia ñình naøy seõ keát lieãu söï hieän dieän haøng maáy thieân nieân kyû cuûa Kitoâ Giaùo taïi ñaây.
Söï ña daïng trong caùc boái caûnh vaên hoùa xaõ hoäi vaø caùc tình huoáng muïc vuï cuõng ñaõ ñöôïc ghi nhaän bôûi nhoùm cuûa Ñöùc Hoàng Y Francois-Xavier Dumortier, Doøng Teân, laøm töôøng trình vieân. Ngaøi nhaán maïnh ñieàu naøy: söï ña daïng naøy ñoøi phaûi noùi roõ ñieàu gì coù tính phoå quaùt vaø ñieàu gì coù tính ñaëc thuø ñoái vôùi chuùng ta, nghóa laø phaûi coù moät lôøi chung maïnh meõ coù khaû naêng ñaùp öùng caùc tình huoáng ñaëc thuø. Veà phöông dieän naøy, nhoùm ñeà nghò: caùc hoäi ñoàng giaùm muïc ñöôïc quyeàn nhaát ñònh cho pheùp caùc muïc töû cuûa mình trôû thaønh caùc ngöôøi Samaritanoâ nhaân haäu trong vieäc phuïc vuï Giaùo Hoäi cuûa hoï. Ñöùc Hoàng Y cuõng yeâu caàu Thöôïng Hoäi Ñoàng laøm deã daøng caùc neûo ñöôøng "ñeå gia ñình soáng ôn goïi vaø söù meänh cuûa hoï theo keá hoaïch cuûa Thieân Chuùa vaø giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi", vaø tìm caùch cung öùng "söï gaén boù hôn nöõa cho vieäc gom nhoùm caùc vaên kieän thaàn hoïc vaø giaùo luaät, maø hieän nay xem ra coù tính choàng ñoáng hôn laø lieân keát vôùi nhau, ñeå coù theå ñôn giaûn hoùa vieäc phaùt bieåu chuùng".
Trong caùc baûn töôøng trình cuûa moïi Nhoùm Nhoû, ñeàu coù nhaéc ñeán vieäc caùc Nhaø Nöôùc caàn phaûi löu taâm hôn nöõa tôùi caùc nhu caàu cuûa caùc gia ñình vaø treân heát tôùi caùc thaønh vieân yeáu ñuoái nhaát cuûa hoï, nhö ngöôøi giaø caû hay taøng taät. Moät soá baûn töôøng trình baày toû quan ngaïi ñoái vôùi lyù thuyeát goïi laø phaùi tính (gender), maø theo lôøi vieát cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Durocher, "ñaõ khai trieån trong xaõ hoäi hoïc vaø trieát hoïc, nhaèm phaân tích caùc hieän töôïng nhaân baûn vaø xaõ hoäi khaùc nhau, coù theå laøm giaàu söï hieåu bieát cuûa ta veà theá giôùi. Tuy nhieân, khi caùc lyù thuyeát naøy trôû thaønh tuyeät ñoái... chuùng daãn tôùi vieäc aùp ñaët moät quan ñieåm nhaèm baùc boû moái lieân heä giöõa baûn saéc tính duïc vaø caùc höõu theå tính duïc laø chính ta trong thaân xaùc cuûa mình".
Nhoùm noùi tieáng Taây Ban Nha, maø töôøng trình vieân laø Ñöùc Hoàng Y Ngöôøi Panama, Jose Luis Lacunza Maestrojuan, trong nhieàu ñieàu khaùc, ñaõ ghi nhaän "thaùch ñoá phaûi canh taân Giaùo Hoäi"."Chuùng ta ñaõ thaát baïi trong 'vieäc ñaøo luyeän Kitoâ Giaùo' vaø trong vieäc 'giaùo duïc ñöùc tin', vaø ñieàu naøy daãn tôùi cuoäc hoân nhaân ñaày hoá phaân caùch vaø queân soùt. Khoâng theå noùi ñaây laø gia ñình ñöôïc. Vaø ñaây khoâng ñôn giaûn chæ laø vaán ñeà chuaån bò vì coù nhieàu caëp vôï choàng, khoâng chuaån bò gì caû, vaãn ñaõ trung thaønh vaø haïnh phuùc, coøn nhieàu gia ñình khaùc tuy ñöôïc chuaån bò chu ñaùo, laïi keát cuïc ôû chia ly". Ñöùc Hoàng Y cuõng noùi tôùi söï phaù vôõ hôïp nhaát giöõa "tình yeâu, tính duïc vaø sinh saûn", vaø cuõng ghi nhaän söï phaân reõ cuûa chieàu kích giaùo duïc. "Moái lieân heä giöõa tình yeâu, tính duïc, hoân nhaân, gia ñình vaø giaùo duïc con caùi ñaõ bò beû gaãy".
Gioáng nhieàu nhoùm khaùc, caùc nghò phuï noùi tieáng YÙ ghi nhaän moái quan ngaïi cuûa caùc ngaøi ñoái vôùi hieän töôïng di daân, ñang aûnh höôûng tôùi nhieàu gia ñình troán chaïy chieán tranh vaø ngheøo ñoùi, vaø caøng ngaøy caøng lieân luïy tôùi caùc gia ñình khaùc vaø tôùi Giaùo Hoäi. Vaán ñeà ñaïo ñöùc sinh hoïc cuõng raát noåi baät, ñaëc bieät nôi caùc caëp vôï choàng khoâng theå coù con. Sau khi taùi khaúng ñònh vieäc bình ñaúng veà phaåm giaù nam nöõ baét nguoàn töø Tin Möøng, nhoùm noùi tieáng YÙ, maø Ñöùc Hoàng Y Mauro Piacenza laø töôøng trình vieân, nhaán maïnh tôùi vieäc caàn phaûi keát aùn "vieäc khai thaùc lao ñoäng treû em, vieäc treû em ñi lính vaø thaân xaùc phuï nöõ (chaúng haïn, bôûi naïn ñó ñieám, ñeû möôùn, baïo haønh vaø saùt nhaân, hieáp daâm trong chieán tranh).
Cuoái cuøng, ngaøi cho raèng caàn phaûi khaúng ñònh raèng Giaùo Hoäi coù moät quan ñieåm tích cöïc veà tính duïc, vì ñaây noùi leân "söï caêng thaúng coù tính hôïp xöôùng giöõa duïc tình vaø ñöùc aùi".
Vuõ Vaên An