Moät soá töôøng thuaät veà Leã Khai Maïc
Thöôïng Hoäi Ñoàng veà Gia Ñình naêm 2015
Moät soá töôøng thuaät veà Leã Khai Maïc Thöôïng Hoäi Ñoàng veà Gia Ñình naêm 2015.
Roma (VietCatholic News 4-10-2015) - Theo Ñaøi Phaùt Thanh Vatican, Chuùa Nhaät 4 thaùng 10 naêm 2015, tieàn ñình Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng Thaùnh Pheâroâ ñaõ ñöôïc trang trí baèng maàu xanh vaø ñoû töôi khi caùc nghò phuï thöôïng hoäi ñoàng tuï taäp quanh baøn thôø cöû haønh thaùnh leã khai maïc Thöôïng Hoäi Ñoàng Thöôøng Leä veà Gia Ñình do Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ chuû toïa.
Chaân lyù vaø baùc aùi
Caùc baûn vaên Thaùnh Kinh laø caùc baûn vaên cuûa Chuùa Nhaät 27 Muøa Thöôøng Nieân, nhöng trong lôøi môû ñaàu baøi giaûng cuûa ngaøi, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ cho raèng "xem ra chuùng ñaõ ñöôïc choïn cho giôø phuùt ôn thaùnh naøy, moät giôø phuùt Giaùo Hoäi ñang traûi nghieäm".
Bôûi vì, theo ngaøi, caùc baøi ñoïc ñaõ xoaùy vaøo ba troïng ñieåm sau ñaây: "coâ ñôn, tình yeâu giöõa ngöôøi ñaøn oâng vaø ngöôøi ñaøn baø, vaø gia ñình".
Coâ ñôn ñaây laø coâ ñôn cuûa Adong, ñöôïc Saùch Saùng Theá thuaät laïi trong baøi ñoïc moät. Vaø cuõng laø noãi coâ ñôn cuûa raát nhieàu ngöôøi hieän nay: ngöôøi giaø, ngöôøi goùa choàng goùa vôï vaø nhöõng ai bò ngöôøi phoái ngaãu boû rôi. Noùi chung: giöõa nhöõng bieät thöï sang troïng vaø nhaø choïc trôøi, theá giôùi hoaøn caàu hoùa caøng ngaøy caøng thieáu hôi aám cuûa maùi nhaø, cuûa gia ñình. Vì con ngöôøi hieän ñaïi "caøng ngaøy caøng keùm nghieâm tuùc trong vieäc xaây döïng caùc lieân heä yeâu thöông sinh hoùa traùi: luùc maïnh khoûe cuõng nhö luùc ñau yeáu, khi thònh vöôïng cuõng nhö luùc gian nan, töø nay suoát ñôøi".
Ñöùc Phanxicoâ khoâng queân noùi tôùi caùc ñaëc tính cuûa hoân nhaân Coâng Giaùo: laâu daøi, trung thaønh, coù yù thöùc, oån ñònh vaø sinh hoa traùi. Ngaøi cuõng nhaéc tôùi nhöõng yeáu toá phaù hoaïi hoân nhaân vaø gia ñình: sinh suaát thaáp, phaù thai, ly dò cao.
Nhöng ngaøi baûo: Thieân Chuùa döïng neân ngöôøi ñaøn oâng ñaøn baø khoâng phaûi ñeå saàu khoå hay coâ ñôn maø laø ñeå haïnh phuùc. Vì theo Tin Möøng hoâm nay, Chuùa Gieâsu daïy raèng: chính Thieân Chuùa chuùc phuùc cho tình yeâu cuûa hoï, Ngöôøi laø Ñaáng keát hôïp traùi tim hai ngöôøi ñeå hoï yeâu thöông nhau, Ngöôøi keát hôïp hoï neân moät vaø vónh vieãn baát khaû phaân.
Moät keá hoaïch toát ñeïp nhö treân, oaùi oaêm thay, laïi bò xaõ hoäi hieän ñaïi cheá nhaïo trong khi vaãn ñi tìm tình yeâu ñích thöïc "Ta thaáy con ngöôøi thôøi nay chaïy theo nhöõng cuoäc tình mau qua trong khi mô öôùc moät cuoäc tình chaân thöïc, hoï chaïy theo caùc thuù vui xaùc thòt nhöng laïi öôùc mong vieäc töï hieán hoaøn toaøn".
Ngaøi cho raèng chính trong tình huoáng oaùi oaêm aáy, "Giaùo Hoäi coù nghóa vuï phaûi thöïc thi söù meänh cuûa mình moät caùch ñaày trung thaønh, söï thaät vaø yeâu thöông".
Giaùo Hoäi phaûi trung thaønh vôùi tieáng noùi cuûa Thaày mình vaø nhôø laøm theá, ñaõ beânh vöïc tính thaùnh thieâng cuûa söï soáng, tính ñôn nhaát vaø baát khaû tieâu cuûa hoân nhaân, vaø laø daáu chæ ôn thaùnh Chuùa vaø khaû naêng con ngöôøi coù theå yeâu thöông moät caùch nghieâm tuùc.
Ñöùc Phanxicoâ lôùn tieáng quaû quyeát raèng söï thaät khoâng thay ñoåi theo sôû thích choùng qua hay theo dö luaän quaàn chuùng. Noù phaûi laø "söï thaät bieát baûo veä caùc caù nhaân vaø nhaân loaïi nhö moät toaøn theå traùnh côn caùm doã laáy mình laøm trung taâm vaø traùnh bieán tình yeâu sinh hoa traùi thaønh loøng ích kyû caèn coãi, bieán cuoäc keát hôïp trung thaønh thaønh nhöõng moái daây taïm bôï".
Dó nhieân phaûi laø söï thaät "trong baùc aùi", nhö Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI voán nhaán maïnh. Giaùo Hoäi phaûi laø moät ngöôøi meï "yù thöùc ñöôïc nghóa vuï cuûa mình laø ñi tìm vaø chaêm soùc cho caùc caëp ñang bò thöông tích baèng daàu noùng chaáp nhaän vaø thöông xoùt". Giaùo Hoäi phaûi laø moät beänh vieän daõ chieán vôùi "nhöõng caùnh cöûa môû roäng ñoùn nhaän baát cöù ai tôùi goõ ñeå ñöôïc giuùp ñôõ vaø naâng ñôõ".
Ngaøi nhaán maïnh raèng: Giaùo Hoäi giaûng daïy vaø baûo veä caùc giaù trò neàn taûng nhöng khoâng queân "Ngaøy Sabaùt ñöôïc taïo neân cho con ngöôøi, chöù khoâng phaûi con ngöôøi ñöôïc taïo neân cho ngaøy Sabaùt" (Mc 2:17).
Roài ngaøi nhaéc laïi lôøi cuûa Thaùnh Gioan Phaoloâ II daïy raèng "Sai laàm vaø söï aùc luoân phaûi ñöôïc keát aùn vaø choáng ñoái; nhöng ngöôøi sa ngaõ hay ngöôøi sai laàm caàn ñöôïc hieåu bieát vaø yeâu thöông# Ta phaûi yeâu thôøi nay vaø giuùp con ngöôøi thôøi nay". Giaùo Hoäi phaûi ñi tìm nhöõng ngöôøi naøy ñeå chaøo ñoùn vaø ñoàng haønh vôùi hoï, ñöøng trôû thaønh raøo caûn maø haõy trôû thaønh nhöõng caây caàu.
Chæ chuù troïng tôùi loøng thöông xoùt
Loái töôøng thuaät treân ñaây heát söùc trung thöïc vì khoâng boû soùt baát cöù ñieåm troïng yeáu naøo trong Huaán Quyeàn Giaùo Hoäi, ñöôïc Ñöùc Phanxicoâ, moât laàn nöõa, noùi leân. Chaéc chaén nhöõng ñieàu ngaøi noùi, khoâng moät nghò phuï naøo khoâng ñoàng yù vì ñoù voán laø quan ñieåm cuûa Giaùo Hoäi xöa nay, cuï theå qua giaùo huaán cuûa hai vò tieàn nhieäm cuûa ngaøi.
Ñaây cuõng laø loái töôøng thuaät cuûa caùc cô quan truyeàn thoâng Coâng Giaùo. Khoâng nhö moät soá cô quan truyeàn thoâng theá tuïc: nhaân nhöõng luùc töôøng thuaät caùc bieán coá cuûa Giaùo Hoäi, luoân nguï moät aån yù naøo ñoù khieán baøi töôøng thuaät ngaû nghieâng sinh haøm hoà. Reuters/AFP, chaúng haïn, ñaët töïa ñeà cho baøi töôøng thuaät cuûa hoï nhö sau: "Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ khai maïc Thöôïng Hoäi Ñoàng tröôùc taám phoâng tranh caõi veà vaán ñeà gaây chia reõ ñoàng tính luyeán aùi".
Hoï coù yù noùi tôùi vò linh muïc "thaâm nieân", cha Krzystof Charamsa, vöøa coâng boá mình laø ngöôøi ñoàng tính vaø ñang soáng trong moái lieân heä ñoàng tính, ngay tröôùc ngaøy khai maïc Thöôïng Hoäi Ñoàng. Duø Toøa Thaùnh coù phaãn noä tröôùc haønh vi ngang ngöôïc cuûa vò linh muïc naøy, ai cuõng thaáy haønh ñoäng cuûa ngaøi khoâng theå coù aûnh höôûng gì tôùi Thöôïng Hoäi Ñoàng naøy caû. AÁy theá maø Reuters/AFP daùm cho raèng "Vôùi caû vieäc Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ bò keùo vaøo cuoäc tranh luaän veà hoân nhaân ñoàng tính taïi Hoa Kyø, xem ra Thöôïng Hoäi Ñoàng ñaõ ñöôïc trieäu taäp chæ ñeå ñeà caäp tôùi vaán ñeà Giaùo Hoäi phaûi tieáp caän ra sao caùc tín höõu ñoàng tính nam nöõ".
Reuters/AFP, nhaân dòp naøy, coøn cho hay ngay tröôùc khi coù haønh ñoäng cuûa vò linh muïc Ba Lan vöøa noùi ôû treân, caùc thaùi ñoä cuûa Coâng Giaùo ñoái vôùi ñoàng tính luyeán aùi cuõng ñaõ taïo ra caùc haøng tít lôùn ñaùng löu yù roài. Toøa Thaùnh cuõng ñaõ phaûi xaùc nhaän vieäc Ñöùc Phanxicoâ oâm hoân ngöôøi baïn cuõ mang chöùng ñoàng tính cuûa ngaøi vaø caû ngöôøi "phoái ngaãu" cuûa oâng ta nöõa trong chuyeán vieáng thaêm Hoa Kyø vaøo thaùng 9 naêm 2015.
Reuters/AFP coù nhaéc tôùi cuoäc gaëp maët, cuõng trong chuyeán vieáng thaêm Hoa Kyø vaøo thaùng 9 naêm 2015, giöõa Ñöùc Phanxicoâ vaø Kim Davis, moät ngöôøi cöïc löïc choáng ñoái hoân nhaân ñoàng tính, nhöng nhaán maïnh laø Vatican khoâng uûng hoä laäp tröôøng cuûa baø naøy.
Noùi toùm laïi, trong ngaøy khai maïc Thöôïng Hoäi Ñoàng veà Gia Ñình, taäp chuù cuûa Reuters/AFP chæ laø loøng thöông xoùt. Tieåu ñeà cuûa hoï: "Ñöùc Phanxicoâ thuùc giuïc Giaùo Hoäi toû loøng thöông xoùt". Tieáp theo, hoï thuaät laïi dieãn trình thaûo luaän veà ñoàng tính luyeán aùi taïi Thöôïng Hoäi Ñoàng naêm ngoaùi vôùi phe caûi caùch muoán Giaùo Hoäi thöøa nhaän caùc lieân heä ñoàng tính vaø phe baûo thuû "coi ñoàng tính luyeán aùi nhö moät thöù beänh" neân ñaõ chaën ñöùng ñöôïc yù muoán kia.
Reuters/AFP coi ñoù laø nhöõng "raïn nöùt saâu xa trong Giaùo Hoäi" trong khi caùc dò bieät trong luùc thaûo luaän chæ laø vieäc bình thöôøng cuûa moät cô caáu bao truøm 1.2 tyû con ngöôøi. Khoâng thaáy ai noùi tôùi nhöõng "raïn nöùt saâu xa" trong phaùn quyeát 5 choïi 4 cuûa Toái Cao Phaùp Vieän Hoa Kyø nhaèm hôïp phaùp hoùa hoân nhaân ñoàng tính!
Maët khaùc, hoï coøn coi lôøi keâu goïi thöông xoùt nhö chæ laø cuûa rieâng Ñöùc Phanxicoâ chöù khoâng phaûi laø cuûa truyeàn thoáng Coâng Giaùo: "taïi taâm ñieåm nghò trình cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng laø nieàm tin cuûa ñöùc Phanxicoâ raèng Giaùo Hoäi phaûi toû loøng thöông xoùt trong coá gaéng giaûi quyeát hoá phaân caùch giöõa ñieàu Giaùo Hoäi hieän ñang noùi veà hoân nhaân, tình yeâu vaø giôùi tính vaø ñieàu haøng chuïc trieäu caùc tín höõu cuûa mình thöïc söï ñang laøm haøng ngaøy.
"Noùi moät caùch cuï theå, ñieàu treân ñöôïc chi tieát hoùa roõ raøng nhaát qua ñoøi hoûi cho nhöõng ngöôøi Coâng Giaùo ly dò vaø taùi hoân ñöôïc pheùp röôùc leã vaø xöng toäi, hôn laø treân thöïc teá bò loaïi ra khoûi Giaùo Hoäi nhö hieän nay".
Khoâng moät lôøi töôøng thuaät naøo noùi tôùi hoân nhaân, tình yeâu, vaø gia ñình chaân thöïc theo quan ñieåm Coâng Giaùo.
Treøo ñeøo
Thieån nghó, John L. Allen Jr. ñaõ nhaän ñònh ñuùng khi moâ taû caùc coá gaéng cuûa Ñöùc Phanxicoâ nhö moät cuoäc treøo ñeøo.
Moät ñaøng, Ñöùc Phanxicoâ roõ raøng muoán duy trì giaùo huaán truyeàn thoáng Coâng Giaùo veà hoân nhaân vaø gia ñình. Ngaøi tin raèng caùc giaùo huaán naøy khoâng laøm cho Giaùo Hoäi thaønh "Baø Baùc Só Chuyeân Noùi Khoâng" vôùi theá giôùi hieän ñaïi, nhöng ñuùng hôn vaïch ra moät con ñöôøng daãn con ngöôøi tôùi choã thaønh toaøn chaân chính.
Nhöng maët khaùc, Ñöùc Phanxicoâ cuõng laø vò giaùo hoaøng töøng noùi caâu "Toâi laø ai maø daùm pheâ phaùn?" lieân quan tôùi nhöõng ngöôøi ñoàng tính coá gaéng soáng cuoäc soáng coù ñöùc tin; ngaøi muoán luøi böôùc tröôùc baát cöù ñieàu gì khieán ngöôøi ta nhìn Giaùo Hoäi nhö ngöôøi baát khoan dung hay khoâng thöông xoùt.
Bôûi theá, ñoái vôùi Thöôïng Hoäi Ñoàng veà Gia Ñình, roõ raøng ngaøi muoán hai ñieàu. Tröôùc nhaát, moät caùch tieáp caän quaân bình ñoái vôùi caùc vaán ñeà noùng boûng nhö ñoàng tính luyeán aùi vaø cho pheùp ngöôøily dò taùi hoân röôùc leã, phoái hôïp vieäc baûo veä thaùnh truyeàn vôùi moät ngoân töø môùi vaø moät phöông thöùc muïc vuï môùi nhaán maïnh tôùi vieäc bao goàm moïi ngöôøi.
Thöù hai, ngaøi khoâng muoán Thöôïng Hoäi Ñoàng bò caùc vaán ñeà neâu treân tieâu hao. Khi ñeà caäp tôùi caùc vaán ñeà naøy, ngaøi thöôøng ñaët chuùng vaøo caùc boái caûnh roäng lôùn hôn. Nhöng ngaøi cuõng khoâng muoán Thöôïng Hoäi Ñoàng traùnh neù xem xeùt caùc vaán ñeà naøy.
Ai cuõng bieát, caùc vaán ñeà treân quaû coù taïo ra moät caêng thaúng taïi Thöôïng Hoäi Ñoàng naêm ngoaùi. Coù ngöôøi hy voïng söï caêng thaúng naøy seõ nguoâi daàn trong khoaûng moät naêm giöõa hai kyø hoïp cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng. Nhöng hieän chöa coù baèng chöùng naøo cho thaáy söï nguoâi ngoai naøy.
Gaàn tôùi ngaøy khai maïc Thöôïng Hoäi Ñoàng naêm 2015, moät nhaø baùo noåi tieáng ôû Roâma ñaõ cho coâng boá moät ebook vôùi caâu hoûi khoâng bieát Thöôïng Hoäi Ñoàng naêm ngoaùi coù bò chôi khaêm hay khoâng, coù yù aùm chæ phe caáp tieán aâm möu ñöa ra caùc quan ñieåm loûng leûo veà ñoàng tính vaø ly dò.
Phe caáp tieán cuõng khoâng vöøa. Ñaõ coù nhöõng "Thöôïng Hoäi Ñoàng trong boùng toái" chính thöùc leân tieáng uûng hoä ñoàng tính vaø Ñöùc HY Kasper thì vaãn tin quan ñieåm cuûa ngaøi seõ ñöôïc nhìn nhaän töùc cho pheùp ngöôøi ly dò taùi hoân ñöôïc röôùc leã. Trong khi aáy coù vuï linh muïc Chamrasa coâng boá haønh vi soáng ñoàng tính cuûa mình, maø coù ngöôøi cho ñoäng löïc laø chuyeän mua baùn cuûa phe uûng hoä ñoàng tính.
Thaønh thöû, caùc coá gaéng cuûa Ñöùc Phanxicoâ haún ñuùng laø caùc coá gaéng cuûa moät ngöôøi treøo ñeøo cao. Tuy nhieân, ngaøi cuõng laø ngöôøi khoâng ngaïi chu toaøn boån phaän cuûa Giaùm Muïc Roâma: ngaøi töøng noùi nhieàu tôùi parrhesia, vaø ngaøi töøng ñöa ra caùc giaûi phaùp maïnh daïn nhö hai töï saéc vöøa qua ñaõ chöùng toû.
Vuõ Vaên An