Cuoäc gaëp gôõ caùc gia ñình theá giôùi
taïi Philadelphia
Cuoäc gaëp gôõ caùc gia ñình theá giôùi taïi Philadelphia.
Philadelphia (VietCatholic News 1-10-2015) - Vôùi chuû ñeà "tình yeâu laø söù meänh cuûa chuùng ta", Cuoäc Gaëp Gôõ Caùc Gia Ñình Theá Giôùi Laàn Thöù Taùm, naêm 2015, ñaõ dieãn ra trong caùc ngaøy töø 22 tôùi 25 thaùng Chín naêm 2015 taïi Philadelphia. Tuy nhieân, leã hoäi vaø thaùnh leã keát thuùc ñaõ dieãn ra vôùi söï hieän dieän cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ vaøo hai ngaøy 26 vaø 27 thaùng Chín naêm 2015.
Saùng kieán toå chöùc loaïi gaëp gôõ naøy laø cuûa Thaùnh Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II vaø cuoäc gaëp gôõ ñaàu tieân ñöôïc toå chöùc vaøo naêm 1994, taïi Roâma. Cöù ba naêm, noù laïi ñöôïc luaân phieân toå chöùc taïi caùc thaønh phoá khaùc nhau: Roma (1994 vaø 2000), Rio de Janeiro (1997), Manila (2003), Valencia, Taây Ban Nha (2006), Mexico City (2009) vaø Milan (2012). Naêm 2016, noù ñöôïc toå chöùc taïi Philadelphia, Hoa Kyø, nöôùc vöøa ñöôïc phaùn quyeát cuûa Toái Cao Phaùp Vieän hôïp phaùp hoùa "hoân nhaân" ñoàng tính.
Chính yeáu toá cuoái cuøng vöøa nhaéc ôû treân, coäng vôùi Thöôïng Hoäi Ñoàng saép khai maïc vaøo ngaøy 5 thaùng Möôøi naêm 2015, cuõng veà gia ñình, ñaõ laøm Cuoäc Gaëp Gôõ Caùc Gia Ñình Theá Giôùi naêm 2015 ñöôïc nhieàu ngöôøi chuù yù ñaëc bieät. Cuï theå laø Giaùo Hoäi Vieät Nam vôùi söï tham döï cuûa 6 vò giaùo phaåm: 4 töø Vieät Nam, 2 töø nöôùc chuû nhaø vaø nöôùc laùng gieàng Canada. Caû hai vò toång giaùm muïc ñöùng ñaàu hai giaùo phaän ñaàu vaø cuoái Vieät Nam laø Ñöùc Hoàng Y Nhôn vaø Ñöùc Toång Giaùm Muïc Ñoïc ñeàu ñaõ tham döï cuøng vôùi caùc Ñöùc Cha Ngaân, Ñöùc Cha Oanh, Ñöùc Cha Löông vaø Ñöùc Cha Hieáu. Vôùi gaàn 2 ngaøn linh muïc vaø giaùo daân nöõa, Giaùo Hoäi Vieät Nam ñöùng haøng thöù ba veà soá ngöôøi tham döï, chæ thua Hoa Kyø vaø Canada.
Theo Ñöùc Toång Giaùm Muïc Chaput cuûa Philadelphia, con soá hôn 17,000 tham döï vieân ñaõ laøm Cuoäc Gaëp Gôõ Caùc Gia Ñình Theá Giôùi naêm 2015 trôû thaønh bieán coá lôùn nhaát loaïi naøy xöa nay. Thöïc vaäy, theo Donna Crilley Farrell, giaùm ñoác ñieàu haønh Cuoäc Gaëp Gôõ Caùc Gia Ñình Theá Giôùi naêm 2015, Cuoäc Gaëp Gôõ Caùc Gia Ñình Theá Giôùi naêm 2012 taïi Milan chæ coù 7,000 ngöôøi ñaêng kyù. Vaû laïi, nhôø söï hieän dieän cuûa Ñöùc Phanxicoâ, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Chaput tieân ñoaùn seõ coù ít nhaát haøng traêm ngaøn ngöôøi tham döï leã hoäi vaø treân moät trieäu ngöôøi tham döï Thaùnh Leã beá maïc.
Ñoàng tính vaø gia ñình
Cuoäc Gaëp Gôõ Caùc Gia Ñình Theá Giôùi naêm 2015 coøn coù coù ñaëc ñieåm lòch söû nöõa laø: laàn ñaàu tieân noù ñöôïc toå chöùc taïi moät quoác gia nôi Ñaïo Coâng Giaùo khoâng chieám ña soá. Bôûi theá, thò tröôûng Philadelphia, Michael Nutter, goïi noù laø "bieán coá coù tính lòch söû nhaát trong lòch söû hieän ñaïi cuûa Philadelphia".
Chæ tieác moät ñieàu, duø tröôùc ñaây voán laø moät caäu giuùp leã, Nutter ñaõ nhaân dòp naøy ñeà cao nghò trình uûng hoä hoân nhaân ñoàng tính cuûa oâng ta. Laïi theâm Thò Tröôûng Roâma, Marino, khoâng ai môøi, cuõng tôùi Philadelphia ñeå coå vuõ cuøng moät nghò trình.
Coù leõ vì theá ban toå chöùc Cuoäc Gaëp Gôõ Caùc Gia Ñình Theá Giôùi ñaõ môøi moät ngöôøi ñoàng tính, moät ngöôøi ñoàng tính soáng thöïc khuynh höôùng ñoàng tính cuûa mình, tôùi noùi chuyeän vôùi ñaïi hoäi. Vì ñaïi hoäi naøy muoán doäi laïi phöông thöùc muïc vuï cuûa Ñöùc Phanxicoâ veà ñoàng tính laø: xem xeùt con ngöôøi, khoâng xem xeùt yù thöùc heä.
Ngöôøi ñoù laø Ron Belgau, moät nhaø vaên vaø laø moät giaûng vieân. Vôùi baø meï beân caïnh, Ron noùi vôùi ñaïi hoäi vaøo hoâm thöù Naêm 24 thaùng 9 naêm 2015 raèng "hôn baát cöù ñieàu gì khaùc, buoåi noùi chuyeän naøy laø veà caâu hoûi: ta coù tin nhöõng ñieàu Giaùo Hoäi daïy laø thaät hay khoâng?"
Ron Belgau laø dieãn giaû ñoàng tính duy nhaát noùi vôùi ñaïi hoäi. Anh voán vieát vaø noùi nhieàu veà quyeát ñònh soáng ñoäc thaân cuûa anh vì giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi daïy raèng thöïc haønh ñoàng tính luyeán aùi laø moät toäi naëng.
Tuy nhieân, anh khoâng muoán trôû thaønh "göông maët chính thöùc cuûa ngöôøi Coâng Giaùo ñoàng tính nam nöõ". Anh chæ hy voïng chia seû caâu truyeän cuûa anh ñeå khuyeán khích hoï trôû veà vôùi gia ñình vaø giaùo xöù, giuùp ngöôøi ta côûi môû hôn trong vieäc ñoàng haønh vôùi nhöõng ai ñang chieán ñaáu, côûi môû hôn trong vieäc chaám döùt im laëng vaø kyø thò choáng ngöôøi Coâng Giaùo ñoàng tính nam nöõ.
Anh baûo: "ngöôøi Coâng Giaùo ñoàng tính nam nöõ, hoaëc neáu caùc baïn muoán, nhöõng ngöôøi Coâng Giaùo hieän ñang chieán ñaáu vôùi caùc loâi cuoán ñoàng tính, khoâng neân sôï thoå loä ñôøi mình moät caùch trung thöïc vôùi gia ñình mình. Chuùng ta cuõng neân laø thaønh phaàn cuûa ñôøi soáng giaùo xöù, goùp phaàn vaøo ñôøi soáng Giaùo Hoäi vaø tieáp nhaän söï chaêm soùc muïc vuï".
Ai cuõng bieát dö luaän Coâng Giaùo Myõ khoâng coù gì döùt khoaùt veà ñoàng tính luyeán aùi. Nhieàu ngöôøi Coâng Giaùo caáp tieán khoâng vui vôùi quyeát ñònh soáng ñoäc thaân cuûa anh, anh naêm nay 40 tuoåi. Nhöng theo anh, soáng ñoäc thaân laø moät lyù töôûng cho nhöõng ngöôøi ñoàng tính nhö anh quyeát theo "neàn ñaïo ñöùc tính duïc Kitoâ Giaùo coå truyeàn" coi sinh hoaït ñoàng tính laø toäi loãi.
Hieän anh ñang chaêm soùc moät blog teân laø "Spiritual Friendship" cuøng vôùi giaùo sö Thaùnh Kinh Taân Öôùc Wesley Hill, chuù taâm chæ caùch cho caùc ngöôøi ñoàng tính Kitoâ giaùo bieát soáng trong saïch, nhaát laø baèng tình baïn, nhaèm taêng tröôûng cuoäc soáng thieâng lieâng. Noùi chung, anh uûng hoä phöông thöùc bao goàm cuûa Ñöùc Phanxicoâ nhaèm môøi goïi ngöôøi ñoàng tính tham döï vaøo ñôøi soáng Giaùo Hoäi. Anh mong muoán ngaøi noùi nhieàu hôn veà ngöôøi ñoàng tính.
Nhöng ai cuõng bieát trong chuyeán vieáng thaêm hai nöôùc Cuba vaø Hoa Kyø laàn naøy, Ñöùc Phanxicoâ khoâng noùi gì chuyeân bieät veà chuû ñeà naøy caû. Thaäm chí, vieäc ngaøi gaëp Kim Davis, ngöôøi thö kyù thaønh phoá töøng ñi tuø vì khöôùc töø caáp chöùng chæ hoân phoái cho caùc caëp ñoàng tính treân cô sôû vieäc naøy ñi ngöôïc laïi xaùc tín toân giaùo cuûa mình, cuõng khoâng ñöôïc Toøa Thaùnh löu yù bao nhieâu.
Ñieàu treân deã hieåu, vì chuû ñeà cuûa cuoäc gaëp gôõ laø gia ñình. Trong caùc baøi giaùo lyù ñeå chuaån bò cho Cuoäc Gaëp Gôõ Caùc Gia Ñình Theá Giôùi, gia ñình ñöôïc ñònh nghóa laø "hình thöùc thaân maät ñoäc ñaùo cuûa tình baïn môøi goïi moät ngöôøi ñaøn oâng vaø moät ngöôøi ñaøn baø yeâu thöông nhau theo cung caùch giao öôùc cuûa Thieân Chuùa... Gia ñình nhaèm muïc ñích chaøo ñoùn söï soáng môùi". Khoâng coù yeáu toá ñoàng tính naøo trong caáu truùc gia ñình.
Hôn nöõa, muïc tieâu cuûa Cuoäc Gaëp Gôõ Caùc Gia Ñình Theá Giôùi khoâng nhaèm soaïn thaûo chính saùch môùi hay vaän ñoäng Giaùo Hoäi cho moät nghò trình ñaëc thuø naøo. Ñuùng hôn nhaèm cuûng coá daây lieân keát cuûa gia ñình Coâng Giaùo treân theá giôùi.
Khoâng daønh rieâng cho Coâng Giaùo
Ñieàu cuõng coù tính lòch söû cuûa Cuoäc Gaëp Gôõ Caùc Gia Ñình Theá Giôùi taïi Philadelphia laø noù ñaõ ñöôïc keát thuùc baèng moät lôøi keâu goïi tôùi gia ñình Kitoâ Giaùo roäng lôùn hôn, bao goàm caû Coâng Giaùo laãn Theä Phaûn.
Thöïc vaäy, buoåi leã keát thuùc ñaõ ñöôïc ñaët döôùi söï ñieàu hôïp cuûa Ñöùc Hoàng Y Sean Patrick O'Malley, Toång Giaùm Muïc Boston vaø cuûa Muïc Sö Rick Warren thuoäc Giaùo Hoäi Tin Laønh Saddleback ôû California. Hai vò ñaõ ñoïc nhöõng tham luaän chuû choát veà "Nieàm Vui Cuûa Tin Möøng Gia Ñình".
Muïc Sö Warren noùi raèng: "ñieàu ta caàn laø taùi sinh löïc hoùa vieäc thôø phöôïng cuûa ta. Ta caàn toái thieåu hoùa caùc dò bieät, ta caàn ñoäng vieân caùc thaønh vieân cuûa ta, ta caàn phuùc aâm hoùa ngöôøi laïc loái vaø taùi leân naêng löïc cho caùc gia ñình cuûa ta".
Lôøi leõ treân doäi laïi söù ñieäp cuûa Ñöùc Phanxicoâ taïi Ground Zero ôû New York tröôùc maët caùc ñaïi bieåu Hoài Giaùo, Do Thaùi Giaùo vaø nhieàu toân giaùo khaùc: "toâi tin töôûng raèng söï hieän dieän cuûa chuùng ta vôùi nhau seõ laø moät daáu hieäu maïnh meõ cho thaáy öôùc nguyeän chung cuûa chuùng ta muoán ñöôïc laø moät löïc löôïng hoøa giaûi, hoøa bình vaø coâng lyù taïi coäng ñoàng naøy vaø treân toaøn theá giôùi".
Noù cuõng ñaõ ñöôïc noùi ra chæ non moät thaùng tröôùc ngaøy kyû nieäm naêm thöù 50 ngaøy coâng boá tuyeân ngoân Nostra Aetate cuûa Coâng Ñoàng Vatican II veà moái lieân heä cuûa Giaùo Hoäi vôùi caùc toân giaùo khoâng phaûi laø Kitoâ Giaùo.
Töôûng cuõng neân bieát caùc dieãn giaû taïi Cuoäc Gaëp Gôõ Caùc Gia Ñình Theá Giôùi Philadelphia bao goàm caû ngöôøi Coâng Giaùo laãn ngöôøi Hoài Giaùo, Do Thaùi Giaùo vaø Tin Laønh. Vaø muïc sö Warren voán ñöôïc Ñöùc Phanxicoâ môøi laøm dieãn giaû sau cuøng taïi Hoäi Nghò Chuyeân Ñeà Quoác Teá veà Tính Boå Tuùc Ñaøn OÂng Ñaøn Baø" ôû Vatican naêm 2014. OÂng cuõng ñöôïc môøi döï cuoäc nghinh ñoùn Ñöùc Phanxicoâ taïi Toøa Baïch OÁc.
OÂng cho hay: Ñöùc Giaùo Hoaøng nhaéc ñi nhaéc laïi moät caâu khieán oâng raát löu yù: "Caùc gia ñình ngaøy nay ñang bò ñe doïa. Hoï ñang bò ñe doaï töø beân trong vaø bò ñe doïa töø beân ngoaøi".
Trong soá caùc ñe doïa naøy, Muïc Sö Warren lieät keâ "toäi loãi ñöôïc bình thöôøng hoùa", "phaù thai ñöôïc bình thöôøng hoùa", "caùc Kitoâ Höõu bò cheá rieãu nhuïc maï" vaø "caùc di daân bò xæ nhuïc".
Coøn Ñöùc Hoàng Y O'Malley thì cho raèng "veû ñeïp vaø nieàm vui laø hai duïng cuï maïnh meõ nhaát ta coù ñeå phuùc aâm hoùa, thaønh thöû, cuøng nhau, chuùng ta muoán mô veà moät theá giôùi nôi veû ñeïp cuûa ñôøi soáng gia ñình loâi cuoán ngöôøi ta".
"Chuùng ta" ôû ñaây ñöôïc Ñöùc Hoàng Y O'Malley hieåu laø caû ngöôøi Coâng Giaùo laãn caùc Kitoâ höõu khaùc. Vì, theo ngaøi, "Chuùa Kitoâ mong muoán söï hôïp nhaát vaø tình huynh ñeä giöõa caùc moân ñeä cuûa Ngöôøi".
Moïi veû ñeïp Thieân Chuùa coù trong Ngöôøi, Ngöôøi ñaõ ban cho gia ñình
Nhö treân ñaõ noùi, Cuoäc Gaëp Gôõ Caùc Gia Ñình Theá Giôùi khoâng nhaèm ñöa ra baát cöù ñieàu gì veà chính saùch, neân caùc vaán ñeà gaây tranh caõi chung quanh hoân nhaân vaø gia ñình khoâng ñöôïc ñaët ra. Taát caû taäp chuù vaøo vieäc cöû haønh veû ñeïp cuûa gia ñình vaø phöông caùch duy trì, cuûng coá vaø thaêng tieán veû ñeïp naøy.
Thöïc vaäy, giöõa khung caûnh ñaàm aám vaø leã hoäi cuûa buoåi toái thöù Baåy 26 thaùng 9 naêm 2015 vôùi ñaïi dieän caùc gia ñình theá giôùi taïi Philadelphia, Ñöùc Phanxicoâ ñaõ laøm noåi baät taäp chuù treân, khi ngaøi öùng khaåu noùi vôùi caùc gia ñình raèng "Moïi tình yeâu Thieân Chuùa coù trong Ngöôøi, moïi veû ñeïp Thieân Chuùa coù trong Ngöôøi, moïi söï thaät Thieân Chuùa coù trong Ngöôøi, Ngöôøi ñeàu ban cho gia ñình".
Ñöùc Phanxicoâ nhaán maïnh raèng "Ñieàu ñeïp ñeõ nhaát maø Thieân Chuùa ñaõ döïng neân laø gia ñình. Ngöôøi döïng neân ngöôøi ñaøn oâng vaø ngöôøi ñaøn baø, vaø Ngöôøi ban cho hoï moïi söï. Ngöôøi ban cho hoï theá giôùi!". Hoï chan hoøa trong tình yeâu cuûa Ngöôøi.
Nhöng roài con ngöôøi töï taùch ra khoûi Ñaáng ñaõ döïng neân hoï. Theá laø hoï maát taát caû, heát anh em (huynh ñeä töông taøn), heát hoøa bình, heát tình yeâu, caùi ñeïp vaø söï thaät. Tuy nhieân, Thieân Chuùa khoâng boû rôi hoï. Ngöôøi muoán cöùu vôùt hoï, vaø Ngöôøi choïn moät gia ñình ñeå ñeán cöùu vôùt hoï!
Gia ñình naøy hoaøn toaøn môû cöûa ñoùn chaøo tình yeâu. Vì Thieân Chuùa luoân muoán goõ cöûa caùc gia ñình hôïp nhaát, yeâu thöông nhau, nuoâi daäy con caùi, giuùp chuùng tieán leân phía tröôùc, taïo ra moät xaõ hoäi toát, thaät vaø ñeïp.
Ñaõ ñaønh, gia ñình coù nhöõng khoù khaên cuûa noù: caõi coï, ñóa bay, con caùi taïo nhöùc ñaàu, laïi coøn meï choàng naøng daâu nöõa, luoân coù thaùnh giaù. Nhöng sau thaùnh giaù coù phuïc sinh. Chính vì theá, "gia ñình laø xöôûng cheá taïo ra hy voïng, hy voïng soáng vaø phuïc sinh. Tình yeâu ñem laïi taát caû nhöõng ñieàu vöøa keå. "Tình yeâu Laø leã hoäi. Tình yeâu laø haân hoan. Tình yeâu ñaåy ta tieán tôùi".
Ngaøi ñaëc bieät löu yù tôùi hai thaønh phaàn trong gia ñình: con caùi vaø oâng baø. Con caùi laø töông lai, laø söùc maïnh, ñaåy ta tieán tôùi, giuùp ta hy voïng. OÂng baø laø kyù öùc cuûa gia ñình, ñem laïi cho ta ñöùc tin, truyeàn thuï ñöùc tin cho ta. Khoâng coù söùc maïnh vaø kyù öùc naøy, laø khoâng coù töông lai.
Chaêm soùc con caùi vaø oâng baø, vì theá, laø daáu chæ tình yeâu, khoâng bieát coù lôùn nhaát hay khoâng nhöng roõ raøng laø daáu chæ tình yeâu nhieàu höùa heïn nhaát cuûa gia ñình, vì noù höùa heïn töông lai.
Tröôùc khi keát thuùc baøi noùi chuyeän öùng khaåu, ngaøi "coá vaán moät ñieàu: ñöøng bao giôø keát thuùc moät ngaøy maø khoâng laøm hoøa trong gia ñình. Trong gia ñình, moät ngaøy khoâng theå keát thuùc baèng chieán tranh".
Haïnh phuùc xaây ñaép baèng nhöõng cöû chæ nhoû beù
Roài trong khung caûnh trang troïng cuûa Thaùnh Leã ñaïi traøo, chính thöùc keát thuùc Cuoäc Gaëp Gôõ Caùc Gia Ñình Theá Giôùi laàn thöù taùm, Ñöùc Phanxicoâ, vaãn theo chieàu höôùng muïc vuï hôn laø tín lyù, ñaõ ñöa ra moät phöông thöùc heát söùc nhoû nhoi, ñôn sô maø thaät thöïc tieãn ñeå nuoâi döôõng vaø phaùt huy veû ñeïp cuûa gia ñình.
Ngaøi baûo: "haïnh phuùc luoân ñöôïc lieân keát vôùi nhöõng cöû chæ nhoû beù" ta hoïc ñöôïc ôû nhaø, trong gia ñình; chuùng maát huùt giöõa moïi ñieàu khaùc ta laøm, nhöng haøng ngaøy chuùng taïo ra nhöõng khaùc bieät. Chuùng laø nhöõng ñieàu aâm thaàm ñöôïc meï, ñöôïc baø, ñöôïc cha, ñöôïc oâng vaø ñöôïc con caùi thöïc hieän. Chuùng laø nhöõng daáu hieäu nhoû beù cuûa dòu hieàn, aâu yeám vaø caûm thöông" bieåu loä qua caùc "böõa toái ñaàm aám", "chuùc laønh tröôùc khi ñi nguû", "oâm hoân khi ñi laøm veà".
Ngaøi cho bieát theâm: "Tình yeâu ñöôïc bieåu loä bôûi nhöõng ñieàu nhoû beù, bôûi vieäc löu yù tôùi nhöõng daáu chæ nhoû beù haøng ngaøy laøm chuùng ta caûm thaáy thoaûi maùi nhö ôû trong nhaø. Ñöùc tin taêng tröôûng khi noù ñöôïc ñem ra soáng vaø ñöôïc khuoân ñuùc bôûi tình yeâu. Ñoù laø lyù do taïi sao caùc gia ñình, caùc maùi aám cuûa ta laø caùc Giaùo Hoäi taïi gia thöïc söï. Chuùng laø nôi thích ñaùng ñeå ñöùc tin trôû thaønh ñôøi soáng, vaø ñôøi soáng trôû thaønh ñöùc tin".
Ñöùc Phanxicoâ cuõng nhaán maïnh tôùi moät ñieàu ñoâi khi raát thieáu nhöng Thieân Chuùa voán ban dö thöøa cho caùc gia ñình ñoù laø loøng ñaïi löôïng. Ngaøi noùi: "noùi veà söï toát laønh vaø trong saïch cuûa con tim, nhöõng con ngöôøi phaøm nhaân chuùng ta chaúng coù bao nhieâu ñeå hieán taëng. Nhöng Chuùa Gieâsu bieát raèng ñoái vôùi con caùi, ta coù khaû naêng ñaïi löôïng voâ haïn" mieãn laø ta môû loøng ra vôùi Thaàn Khí.
Höôùng veà Thöôïng Hoäi Ñoàng thaùng 10 naêm 2015
Khi noùi chuyeän vôùi caùc giaùm muïc theá giôùi tuï veà Philadelphia döï Cuoäc Gaëp Gôõ Caùc Gia Ñình Theá Giôùi laàn thöù taùm, Ñöùc Phanxicoâ khoâng theå khoâng nghó tôùi cuoäc tuï taäp Thöôïng Hoäi Ñoàng vaøo thaùng 10 naêm 2015, tuy khoâng ñoâng baèng, nhöng thöïc söï ñaïi dieän cho toaøn theå giaùm muïc ñoaøn theá giôùi, baøn veà cuøng moät chuû ñeà gia ñình, nhöng theo moät chieáu höôùng khaùc haún: ñöa ra nhöõng neùt chính cho moät neàn muïc vuï gia ñình trong boái caûnh thay ñoåi nhanh choùng cuûa xaõ hoäi hieän nay.
Boái caûnh aáy khieán Thöôïng Hoäi Ñoàng suy tö veå ñuû moïi khía caïnh cuûa ñôøi soáng gia ñình hieän taïi goàm ñuû neùt chaân thieän myõ cuûa noù, cuõng nhö caùc khoù khaên thöû thaùch, caùc thaùch ñoá lôùn nhoû raát nhieàu vaø raát khoù giaûi quyeát cuûa noù. Nhöng baát chaáp tính ña phöùc naøy, gia ñình vaãn laø hoàng phuùc ñoäc ñaùo cuûa Thieân Chuùa vaø vieäc duy trì vaø thaêng tieán veû ñeïp cuûa noù vaãn laø muïc tieâu toái haäu cuûa moïi coá gaéng muïc vuï.
Bôûi theá, Ñöùc Phanxicoâ noùi vôùi caùc vò giaùm muïc treân raèng: "gia ñình, tröôùc nhaát vaø treân heát, khoâng phaûi laø moät vaán ñeà gaây aâu lo, maø ñuùng hôn laø moät xaùc nhaän ñaày haân hoan phuùc laønh Thieân Chuùa ban cho tuyeät taùc naøy cuûa taïo döïng".
Thaønh thöû, thaùch ñoá lôùn nhaát khoâng haún laø tìm caùch thay ñoåi caáu truùc cuûa noù maø "cöông quyeát thöøa nhaän phuùc laønh naøy# Vì gia ñình laø quõy ñaïo neàn taûng cuûa giao öôùc giöõa Giaùo Hoäi vaø taïo theá cuûa Thieân Chuùa. Khoâng coù gia ñình, ñeán Giaùo Hoäi cuõng khoâng hieän höõu. Maø Giaùo Hoäi cuõng khoâng laø ñieàu mình ñöôïc keâu goïi trôû thaønh, töùc 'daáu chæ vaø duïng cuï cuûa söï hieäp thoâng vôùi Thieân Chuùa vaø cuûa söï hôïp nhaát cuûa toaøn theå nhaân loaïi'".
Nhöng ta voán soáng trong moät xaõ hoäi ñang thay ñoåi moät caùch nhanh choùng veà ñuû moïi phöông dieän. Caùc thay ñoåi naøy ñang aûnh höôûng tôùi ta, ta khoâng "mieãn nhieãm" tröôùc caùc thay ñoåi naøy, neân ta phaûi soáng, tin vaø coâng boá trong thöù theá giôùi cuï theå naøy, moät theá giôùi khoâng coøn söï "hoã töông hoã trôï" giöõa noù vaø Giaùo Hoäi nöõa.
Ngaøi mang hai hình aûnh tieäm taïp hoùa ngaøy xöa vôùi caùc lieân heä quen bieát baûn thaân vaø sieâu thò ngaøy nay vôùi tính voâ danh laïnh luøng, ñeå noùi raèng "chuû nghóa duy tieâu thuï aán ñònh ra ñieàu quan troïng". Coù nhöõng moái lieân heä tieâu thuï, coù nhöõng tình baïn tieâu thuï, coù nhöõng toân giaùo tieâu thuï, caùi gì cuõng tieâu thuï# Maø tieâu thuï thì khoâng thích vieäc taïo ra gaén boù, tieâu thuï khoâng thích noùi tôùi caùc lieân heä nhaân baûn. Caùc daây noái keát xaõ hoäi chaúng qua chæ laø phöông theá giuùp toâi thoaû maõn caùc nhu caàu cuûa mình. Haäu quaû laø neàn vaên hoùa vöùt boû taát caû nhöõng gì khoâng coøn höõu duïng hay thoaû maõn söï thöôûng ngoaïn cuûa ngöôøi tieâu thuï. Nghòch lyù thay, thöù vaên hoùa naøy chæ saûn sinh ra coâ ñôn, sôï phaûi cam keát.
Nghó tôùi moät trong caùc chuû ñeà cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng saép tôùi, Ngaøi ñaët caâu hoûi: "ta coù neân keát aùn giôùi treû phaûi soáng trong thöù theá giôùi naøy khoân?" thöù theá giôùi chaùn naûn, phuïc tuøng voâ yù thöùc khieán hoï trì hoaõn vieäc keát hoân? Taát nhieân laø khoâng.
Muoán theá, ngaøi noùi "caùc muïc töû giaùm muïc phaûi gom moïi naêng löïc ñeå boài ñaép loøng höùng khôûi giuùp caùc gia ñình ñaùp öùng ñaày ñuû hôn nöõa ôn phuùc cuûa Thieân Chuùa maø hoï ñöôïc keâu goïi thuï höôûng. Ta caàn ñaàu tö naêng löïc cuûa ta khoâng phaûi vaøo vieäc nhaéc ñi nhaéc laïi caùc nan ñeà cuûa theá giôùi vaø caùc coâng phuùc cuûa ta, maø laø vaøo vieäc thaønh thöïc môøi goïi giôùi treû can ñaûm vaø cöông quyeát choïn hoân nhaân vaø gia ñình".
Ngaøi noùi: caùc vò phaûi maïnh daïn ñoàng haønh vôùi giôùi treû vaø giuùp hoï tröôûng thaønh höôùng tôùi cam keát hoân nhaân. Trong vieäc ñoàng haønh naøy, theo ngaøi, ñöøng luùc naøo cuõng "giaûi thích" giaùo huaán, ñieàu naøy "maát caên baèng moät caùch nguy hieåm". Traùi laïi, phaûi giuùp hoï nghe lôøi Chuùa, giuùp hoï caûm nghieäm ñöôïc lôøi Chuùa höùa. Toùm laïi, ñöøng "noùi nhöng haõy chaêm soùc", nghóa laø ñöùng giöõa ñoaøn chieân, khoâng sôï bò hoûi, tieáp xuùc, ñoàng haønh. Khoâng ngaïi "phí" thì giôø, chia seû vui buoàn vôùi hoï.
Veà gia ñình trong boái caûnh Cuoäc Gaëp Gôõ Caùc Gia Ñình Theá Giôùi laàn thöù taùm vaø gaàn tôùi Thöôïng Hoäi Ñoàng veà gia ñình, Ñöùc Phanxicoâ chæ noùi coù theá vôùi caùc giaùm muïc ñeán töø 100 quoác gia. Ñuû thaáy muïc tieâu thöïc söï cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng naøy khoâng haún chæ quanh quaån ôû caùc chuû ñeà noùng boûng nhö cho pheùp ngöôøi ly dò taùi hoân röôùc leã hay thöøa nhaän ngöôøi ñoàng tính.
Ñieàu treân ñöôïc chính Ñöùc Phanxicoâ minh xaùc khi traû lôøi moät caâu hoûi treân chuyeán bay töø Philadelphia trôû laïi Roâma. Xin ñöôïc trích daãn toaøn vaên:
"Jean Marie Guenois, Baùo Le Figaro: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, Ñöùc Thaùnh Cha hieån nhieân khoâng theå döï öùng cuoäc thaûo luaän cuûa caùc nghò phuï thöôïng hoäi ñoàng, chuùng con bieát roõ ñieàu ñoù. Nhöng chuùng con muoán bieát ngay tröôùc thöôïng hoäi ñoàng naøy, trong traùi tim muïc töû cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, lieäu Ñöùc Thaùnh Cha coù thöïc söï muoán moät giaûi phaùp cho ngöôøi ly dò vaø taùi hoân khoâng. Chuùng con cuõng muoán bieát lieäu "töï saéc" cuûa Ñöùc Thaùnh Cha veà vieäc laøm nhanh dieãn trình tuyeân boá voâ hieäu coù ñaõ ñoùng ñöôïc cuoäc thaûo luaän naøy chöa. Cuoái cuøng, Ñöùc Thaùnh Cha traû lôøi ra sao cho nhöõng ngöôøi sôï raèng vieäc caûi toå naøy, thöïc teá, ñaõ taïo ra ñieàu voán ñöôïc goïi laø "ly dò kieåu Coâng Giaùo". Xin caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha.
Ñöùc Phanxicoâ: Toâi xin baét ñaàu vôùi vaán ñeà cuoái cuøng. Trong vieäc caûi toå thuû tuïc vaø caùch toâi ñoùng cöûa ñoái vôùi ñöôøng loái coù tính haønh chaùnh, laø ñöôøng loái qua ñoù vieäc ly dò coù theå ñöôïc daãn khôûi. Caùc baïn coù theå cho raèng nhöõng ai nghó ñaây laø "ly dò theo kieåu Coâng Giaùo" laø sai, vì vaên kieän môùi nhaát ñaõ ñoùng cöûa ñoái vôùi vieäc ly dò. Vì vôùi phöông thöùc haønh chaùnh, raát deã ly dò. Seõ luoân luoân coù phöông thöùc phaùp lyù. Tieáp ñeán caâu hoûi thöù ba: vaên kieän# toâi khoâng nhôù caâu hoûi thöù ba nhöng baïn coù theå söûa sai.
Jean Marie Guenois, Baùo Le Figaro: Caâu hoûi laø veà yù nieäm ly dò theo kieåu Coâng Giaùo, lieäu töï saéc coù ñaõ ñoùng cöûa cuoäc tranh luaän tröôùc khi coù thöôïng hoäi ñoàng veà chuû ñeà naøy chöa.
Ñöùc Phanxicoâ: Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc ña soá nghò phuï cuûa thöôïng hoäi ñoàng naêm ngoaùi yeâu caàu: giaûn dò hoùa thuû tuïc vì coù nhöõng vuï keùo daøi caû möôi, möôøi laêm naêm, khoâng ñuùng sao? Phaùn quyeát thöù nhaát roài laïi phaùn quyeát thöù hai, vaø sau ñoù, coøn khaùng aùn nöõa, heát khaùng aùn naøy tôùi khaùng aùn noï. Khoâng bao giôø chaám döùt. Phaùn quyeát keùp, khi vieäc khaùng aùn coù giaù trò, ñaõ ñöôïc aán ñònh bôûi Ñöùc Thaùnh Cha Lambertini, töùc Ñöùc Beâneâñíctoâ XIV, vì ôû mieàn trung AÂu Chaâu, toâi seõ khoâng noùi nöôùc naøo, coù nhieàu laïm duïng, vaø ñeå chaám döùt caùc laïm duïng naøy, ngaøi ñaõ ñöa ra theå thöùc naøy nhöng noù khoâng phaûi laø ñieàu chuû yeáu ñoái vôùi dieãn trình. Thuû tuïc thay ñoåi, phaùp cheá thay ñoåi, trôû neân toát hôn. Vaøo thôøi ñoù, caàn thieát phaûi laøm nhö theá, roài Ñöùc Pioâ X muoán hôïp lyù hoùa vaø ñöa ra moät soá thay ñoåi nhöng ngaøi khoâng coù thì giôø hay khaû naêng laøm ñieàu naøy. Caùc nghò phuï Thöôïng Hoäi Ñoàng yeâu caàu vieäc hôïp lyù hoùa naøy, töùc laøm nhanh choùng dieãn trình tuyeân boá voâ hieäu. Vaø toâi döøng ôû ñoù. Vaên kieän naøy, "töï saéc" naøy laøm deã dieãn trình vaø vaán ñeà thì giôø, nhöng ñaây khoâng phaûi laø ly dò vì hoân nhaân laø baát khaû tieâu neáu laø bí tích. Vaø ñieàu naøy Giaùo Hoäi khoâng theå thay ñoåi. Ñaây laø tín lyù. Ñaây laø bí tích baát khaû tieâu. Xöû theo luaät laø chöùng minh raèng ñieàu xem ra laø bí tích thöïc ra khoâng phaûi laø bí tích, vì thieáu töï do chaúng haïn, hay thieáu chín chaén, hoaëc maéc beänh taâm thaàn. Coù thaät nhieàu lyù do ñeå tuyeân boá voâ hieäu, sau khi ñaõ nghieân cöùu, ñieàu tra. Raèng ñoù khoâng heà laø bí tích. Thí duï, ngöôøi ta khoâng ñöôïc töï do. Moät thí duï khaùc: baây giôø thì khoâng thoâng thöôøng laém nhöng trong moät soá khu vöïc cuûa xaõ hoäi bình thöôøng, ít nhaát taïi Buenos Aires, coù nhöõng ñaùm cöôùi luùc ngöôøi ñaøn baø coù thai: "maøy phaûi ñöôïc cöôùi hoûi". ÔÛ Buenos Aires, toâi ñaõ khuyeán caùo caùc linh muïc, moät caùch maïnh meõ, gaàn nhö ngaên caám hoï cöû haønh caùc ñaùm cöôùi trong nhöõng ñieàu kieän nhö theá. Chuùng ta goïi nhöõng ñaùm cöôùi naøy laø "ñaùm cöôùi caáp toác", phaûi khoâng? Ñeå che ñaäy maët muõi. Roài caùc treû thô sinh ra ñôøi, moät soá vuï xong xuoâi nhöng khoâng heà coù töï do vaø roài söï vieäc daàn daàn ra toài teä khieán hoï chia tay maø noùi "toâi bò boù buoäc phaûi keát hoân vì chuùng toâi phaûi che ñaäy tình huoáng naøy noï" vaø ñaây laø moät lyù do ñeå tuyeân boá voâ hieäu. Raát nhieàu lyù do nhö theá. Caùc vuï voâ hieäu, caùc baïn coù, caùc baïn coù theå tìm thaáy caùc lyù do naøy treân lieân maïng, nhieàu laém, ñuùng khoâng? Roài vaán ñeà caùc ñaùm cöôùi laàn thöù hai, cuûa nhöõng ngöôøi ly dò, taïo ra moät cuoäc keát hôïp môùi. Caùc baïn ñoïc gì, caùc baïn coù "Taøi Lieäu Laøm Vieäc", ñieàu ñöôïc ñöa vaøo cuoäc tranh luaän, ñoái vôùi toâi, xem ra hôi quaù ñôn giaûn hoùa khi noùi raèng Thöôïng Hoäi Ñoàng laø (ñeå tìm) giaûi phaùp cho nhöõng ngöôøi naøy vaø nhöõng ngöôøi naøy coù theå ñöôïc röôùc leã. Ñaây khoâng phaûi laø giaûi phaùp duy nhaát. Khoâng, ñieàu ñöôïc "Taøi Lieäu Laøm Vieäc" ñeà nghò nhieàu hôn theá nhieàu, vaø vaán ñeà keát hôïp môùi cuûa caùc ngöôøi ly dò cuõng khoâng phaûi laø vaán ñeà duy nhaát. Trong "Taøi Lieäu Laøm Vieäc" coøn nhieàu vaán ñeà hôn nöõa. Thí duï, giôùi treû khoâng chòu keát hoân chaúng haïn. Hoï khoâng muoán keát hoân. Ñaây laø moät vaán ñeà muïc vuï ñoái vôùi Giaùo Hoäi. Moät vaán ñeà khaùc: tính chín chaén veà xuùc caûm ñeå keát hoân. Moät vaán ñeà khaùc nöõa: ñöùc tin. "con coù tin raèng cuoäc hoân nhaân naøy vónh vieãn khoâng? Coù, coù, coù, con tin". "Nhöng con coù tin ñieàu naøy khoâng?" töùc vieäc chuaån bò hoân nhaân: toâi thöôøng hay nghó raèng ñeå trôû thaønh moät linh muïc, ngöôøi ta caàn chuaån bò tôùi 8 naêm, aáy theá nhöng ñaâu coù gì laø nhaát ñònh, Giaùo Hoäi vaãn coù theå caát caùi baäc giaùo só khoûi baïn. Nhöng ñoái vôùi 1 ñieàu keùo daøi suoát ñôøi, hoï laøm tôùi 4 khoùa! Boán laàn... Haún coù ñieàu gì khoâng ñuùng ô ñaây. Ñoù laø ñieàu Thöôïng Hoäi Ñoàng phaûi ñoái phoù: phaûi chuaån bò hoân nhaân nhö theá naøo. Ñaây laø moät trong nhöõng ñieàu heát söùc khoù khaên.
Coù nhieàu vaán ñeà, taát caû ñeàu ñaõ ñöôïc lieät keâ trong "Taøi Lieäu Laøm Vieäc". Nhöng, toâi thích baïn hoûi veà chuyeän "ly dò theo kieåu Coâng Giaùo". Thöù ñoù khoâng heà coù. Ñaây cuõng khoâng phaûi laø hoân nhaân, ñaây laø tính voâ hieäu, noù khoâng heà hieän höõu. Maø neáu hoân nhaân ñaõ hieän höõu, thì noù baát khaû tieâu. Ñieàu naøy roõ raøng. Caùm ôn baïn".
Nhö theá, theo Ñöùc Phanxicoâ, hai vaán ñeà haøng ñaàu cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng laø laøm sao ñeå ngöôøi treû daùm tieáp nhaän ôn phuùc keát hoân theo nghóa keát hôïp nam nöõ giöõa moät ngöôøi ñaøn oâng vaø moät ngöôøi ñaøn vaø laøm theá naøo chuaån bò hoï cho cuoäc keát hôïp suoát ñôøi aáy, moät keát hôïp khoâng keùm taùo baïo nhö cuoäc daán thaân laøm linh muïc. Nhöng trong khi caàn tôùi moät chuaån bò 8 taùm môùi laøm linh muïc ñöôïc, thì vieäc chuaån bò hoân nhaân, hieän thôøi, phaûi ñöôïc coi laø heát söùc qua laàn chieáu leä, daêm buoåi, nöûa tuaàn! Khieán caøng ngaøy caøng ít ngöôøi keát hoân maø neáu coù keát hoân cuõng chæ keùo daøi ít naêm, khieán vaán ñeà ly dò taùi hoân cöù ôû voøng luaån quaån trieàn mieân, möôøi chöù moät thöôïng hoäi ñoàng cuõng giaûi quyeát khoâng xong.
Vuõ Vaên An