Haäu caûnh chính trò
chuyeán ñi Hoa Kyø cuûa Ñöùc Phanxicoâ
Haäu caûnh chính trò chuyeán ñi Hoa Kyø cuûa Ñöùc Phanxicoâ.
Hoa Kyø (VietCatholic News 17-09-2015) - Nhieàu bình luaän gia cho raèng chuyeán ñi Cuba cuûa Ñöùc Phanxicoâ chæ laø khuùc daïo ñaàu cho chuyeán vaøo Hoa Kyø ngay sau ñoù, vôùi muïc ñích nhaén nhe Hoa Kyø khoâng neân queân moùn nôï caám vaän laâu daøi ngöôøi haøng xoùm ñaùng thöông cuûa mình. Chuyeán vaøo Hoa Kyø môùi laø ñích nhaém chính cuûa ngaøi. Ñieàu naøy chính ngaøi xaùc quyeát khi yeâu caàu tín höõu taïi quaûng tröôøng nhaø thôø Thaùnh Pheâroâ caàu nguyeän cho chuyeán ñi Cuba vaø Hoa Kyø. Ngaøi noùi: "Lyù do chính cuûa chuyeán ñi laø Cuoäc Gaëp Gôõ Laàn Thöù Taùm Caùc Gia Ñình Theá Giôùi, seõ dieãn ra taïi Philadelphia. Toâi cuõng seõ tôùi truï sôû trung öông cuûa Lieân Hieäp Quoác nhaân dòp kyû nieäm 70 naêm ngaøy thaønh laäp".
Catholic World News khi loan tin treân, coù nhaän ñònh raèng: Ñöùc Phanxicoâ ñaët "nieàm hy voïng lôùn lao" vaøo chuyeán ñi naøy. Hoâm qua, chuùng toâi ñaõ ñeà caäp tôùi trieån voïng cuûa chuyeán ñi taïi Cuba, hoâm nay, xin ñeà caäp tôùi cuøng trieån voïng aáy taïi Hoa Kyø, baèng caùch xem xeùt haäu caûnh Hoa Kyø caû trong khía caïnh chính trò, toân giaùo, laãn coâng chuùng noùi chung.
Haäu caûnh chính trò
Tuy lyù do chính cuûa chuyeán ñi laø toân giaùo, ñeå cuûng coá ñöùc tin cuûa anh chò em mình, nhöng Ñöùc Phanxicoâ laø vò giaùo hoaøng ñaàu tieân seõ ñoïc dieãn vaên tröôùc löôõng vieän quoác hoäi Hoa Kyø, neân chuyeán ñi cuûa ngaøi dó nhieân coù maàu saéc chính trò. Coù ñieàu, ngaøi ñeán, luùc oâng Obama saép söûa töø nhieäm vaø cuoäc baàu cöû ngöôøi thay theá oâng thì chöa chính thöùc baét ñaàu, neân khía caïnh ñaûng phaùi hay phe phaùi khoâng heà ñöôïc ai neâu leân.
Vaäy thöû hoûi, haäu caûnh chính trò Hoa Kyø ñoái vôùi ngöôøi ñöùng ñaàu Giaùo Hoäi Coâng Giaùo hieän nay ra sao?
Ñöùc tin ra coâng khai
Theo Linh Muïc Christopher Collins, Doøng Teân, giaùo sö thaàn hoïc taïi Ñaïi Hoïc St Louis, hieän coù söï chaáp nhaän roäng raõi hôn ñoái vôùi Ñaïo Coâng Giaùo trong ñôøi soáng chính trò Hoa Kyø. Thöïc vaäy, thôøi gian ñaõ thay ñoåi giuùp caùc chính trò gia khoâng coøn phaûi che ñaäy ñöùc tin cuûa mình nöõa khi ñaûm nhieäm chöùc vuï coâng, khoâng nhö Toång Thoáng John F. Kennedy phaûi vaát vaû beânh vöïc ñöùc tin cuûa mình caùch nay hôn nöûa theá kyû.
Cha noùi raèng "Caøng ngaøy xem ra ngöôøi ta caøng saün saøng bieåu loä caùc cam keát toân giaùo cuûa mình trong luùc ñaûm nhieäm chöùc vuï coâng, baát keå laø ngöôøi Daân Chuû hay ngöôøi Coäng Hoøa# Ñieàu naøy thaät toát. Ñaây laø moät thöù chuyeån dòch doïc moät heä phoå töø tö rieâng hoùa qua moät toång hôïp gaén boù ñöùc tin nôi nhöõng ngöôøi phuïc vuï coâng vuï".
Ñoïc dieãn vaên tröôùc löôõng vieän quoác hoäi Hoa Kyø, Ñöùc Phanxicoâ seõ thaáy 30% thính giaû cuûa ngaøi taïi ñoù laø tín höõu Coâng Giaùo.
Cha Collins cho raèng gioáng nhö caùc vò tieàn nhieäm Gioan Phaoloâ II vaø Beâneâñíctoâ XVI, chuû ñeà veà chính saùch coâng cuûa Ñöùc Phanxicoâ laø: ñöùc tin Kitoâ Giaùo phaûi môøi goïi ta daán thaân vaøo khu vöïc coâng baát keå caùc khoù khaên vaø ruûi ro. Cha quaû quyeát: "Ñoù laø chuû ñeà nhaát quaùn cuûa Ñöùc Phanxicoâ: ra khoûi tính töï maõn cuûa baïn vaø haõy ñeå Giaùo Hoäi phuïc vuï nhö moät beänh vieän daõ chieán, vaø baïn chæ toå sinh beänh trong tö caùch baûn thaân hay trong tö caùch Giaùo Hoäi khi höôùng veà chính baïn".
John Carr, giaùm ñoác Saùng Kieán Veà Tö Duy Xaõ Hoäi Coâng Giaùo vaø Sinh Hoaït Coâng Coäng taïi Ñaïi Hoïc Georgetown cho raèng theo Ñöùc Phanxicoâ, chính trò laø ôn goïi ñaùng theo. OÂng vieát: "Chuùng ta hieän coù nhieàu ngöôøi Coâng Giaùo ñaûm nhieäm ôn goïi naøy, vaø caøng ngaøy caøng coù nhöõng ngöôøi Coâng Giaùo laõnh ñaïo caû Ñaûng Daân Chuû laãn Ñaûng Coäng Hoøa". OÂng tin raèng Ñöùc Phanxicoâ seõ cuûng coá caùc nhaø laõnh ñaïo Hoa Kyø, theo nghóa ra khoûi caùc khung yù thöùc heä ñeå nghó vaø haønh ñoäng môùi meû hôn.
Ña nguyeân Coâng Giaùo taïi quoác hoäi taïo caân baèng ñaûng phaùi
Moät taùc giaû khaùc, David Hawkings, cho raèng Quoác Hoäi saép söûa nghe Ñöùc Phanxicoâ ñoïc dieãn vaên laø quoác hoäi coù tính Coâng Giaùo nhaát xöa nay, vaø laàn ñaàu tieân, con soá Coâng Giaùo ôû caû hai ñaûng taïi ñaây ngang ngöûa baèng nhau.
Hai thaäp nieân tröôùc ñaây, töùc tröôùc khi Chuû Tòch Haï Vieän John A. Boehner trôû thaønh thaønh vieân cuûa ban laõnh ñaïo Ñaûng Coäng Hoøa ñeå coù theå khôûi dieãn dieãn trình môøi Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi chuyeän, 27% caùc nhaø laäp phaùp laø Coâng Giaùo nhöng chæ coù 1 phaàn 3 soá naøy laø Coäng Hoøa nhö oâng maø thoâi. Maõi moät theá heä sau vaø sau moät vaøi trieàu giaùo hoaøng, vieãn aûnh cuûa oâng môùi thaønh thöïc taïi treân Ñoài Capitol vôùi moät daân soá ñöùc tin khaùc haún.
Trong khi ñaát nöôùc vaø caùc nhaø laäp phaùp lieân bang noùi chung trôû thaønh ña daïng hôn veà toân giaùo, thì daân soá Coâng Giaùo taïi Quoác Hoäi ñaõ taêng moät caùch ñeàu ñaën: 31% caùc nhaø laøm luaät hieän nay töï tuyeân boá mình thuoäc Giaùo Hoäi Coâng Giaùo trong khi chæ coù 22% cöû tri cuûa hoï laø Coâng Giaùo maø thoâi!
Vaø ñieàu cuõng ñaùng löu yù laø vieäc gia taêng daân soá Coâng Giaùo taïi Quoác Hoäi troäi haún veà phía Coäng Hoøa. Ñieàu naøy caøng thaáy roõ hôn trong cuoäc baàu cöû ñaëc bieät gaàn ñaây nhaát, trong ñoù, Darin LaHood trôû thaønh daân bieåu môùi nhaát ñaïi dieän cho Illinois. OÂng laø ngöôøi Coâng Giaùo La Maõ thöù 83 trong haøng nguõ Coäng Hoøa, töông hôïp hoaøn toaøn vôùi con soá Daân Chuû taïi Quoác Hoäi thöù 114 voán thöøa nhaän Ñöùc Giaùo Hoaøng laø nhaø laõnh ñaïo thieâng lieâng cuûa mình.
Theo Michael Sean, moät kyù giaû laõo thaønh cuûa tôø National Catholic Reporter vaø laø taùc giaû cuûa "Left at the Altar: How Democrats Lost the Catholics and How Catholics Can Save the Democrats", trong nhieàu thaäp nieân qua, söï caân baèng noùi treân laø ñieàu khoâng theå khoâng dieãn ra.
OÂng vieát: "khi ngöôøi Daân Chuû trôû neân bò aùm aûnh bôûi neàn chính trò baûn saéc, phaàn lôùn ngöôøi da traéng thuoäc giai caáp coâng nhaân thaáy mình bò boû rôi vaø baét ñaàu ñi tìm nhoùm khaùc. Vieäc baàu raát nhieàu ngöôøi Coâng Giaùo La Maõ trong maáy naêm gaàn ñaây chính laø heä quaû".
Moät phaûn chieáu coù tính bieåu töôïng cuûa theá caân baèng noùi treân seõ xuaát hieän treân maøn hình theá giôùi vaøo ngaøy 24 thaùng Chín naêm 2015 khi Ñöùc Phanxicoâ bieán dieãn ñaøn Quoác Hoäi laàn ñaàu tieân thaønh toøa giaûng cuûa ngoâi vò giaùo hoaøng. Ngoài phía sau ngaøi seõ laø chuû tòch Coâng Giaùo cuûa Thöôïng Vieän, Phoù Toång Thoáng Daân Chuû Joseph R. Biden; beân caïnh oâng laø Boehner, ngöôøi ñang tieáp noái vieäc toân giaùo cuûa mình naém giöõ chöùc chuû tòch Haï Vieän nhieàu laàn nhaát trong thôøi hieän ñaïi (6 trong soá 11 ngöôøi ñöôïc baàu chuû toïa Haï Vieän töø Theá Chieán II laø ngöôøi Coâng Giaùo; ngöôøi thöù baåy, laø Newt Gingrich, thuoäc Ñaûng Coäng Hoøa, naém chöùc vuï naøy khi theo Baptist, nhöng sau ñoù ñaõ trôû laïi Coâng Giaùo).
Tröôùc maët Ñöùc Phanxicoâ vaøo ngaøy 24 thaùng Chín naêm 2015 seõ laø moät Quoác Hoäi nghieâng haún veà phía Coâng Giaùo, chæ vì Ñaûng Coäng Hoøa ñang naém ña soá caû hai vieän. Vaø duø caû Vatican laãn giôùi laõnh ñaïo Hoa Kyø moâ taû chuyeán vieáng thaêm cuûa ngaøi hoaøn toaøn khoâng dính daùng gì tôùi nghò trình chính trò quoác noäi, maøn hình ngaøy ñoù buoäc ngöôøi ta phaûi ñaët caâu hoûi: Ñaûng naøo ñöôïc quaûn trò bôûi nhöõng ngöôøi Coâng Giaùo "toát hôn", ngöôøi Coäng Hoøa döôùi quyeàn ñieàu khieån cuûa nhöõng ngöôøi baûo thuû chuyeân chuù taâm coå vuõ töï do caù nhaân vaø tính thaùng thieâng cuûa söï soáng, hay ngöôøi Daân Chuû döôùi quyeàn kieåm soaùt cuûa nhöõng ngöôøi caáp tieán chæ chuù taâm tôùi vieäc quaûn trò moâi sinh vaø ñaáu tranh choáng baát bình ñaúng?
Obama môøi nhöõng ngöôøi baát ñoàng Coâng Giaùo ñoùn Ñöùc Phanxicoâ
Coù leõ vì theá, theo Tieán Só Thomas D. Williams cuûa A.P., trong moät cöû chæ khieám nhaõ chính trò, Toång Thoáng Obama cho môøi moät soá caù nhaân coâng khai choáng ñoái giaùo huaán Coâng Giaùo, trong ñoù coù moät nöõ tu phoø phaù thai, moät phuï nöõ ñoåi gioáng vaø moät giaùm muïc coâng khai soáng ñoàng tính thuoäc Giaùo Hoäi Tröôûng Laõo, cuøng hai nhaø hoaït ñoäng ñoàng tính Coâng Giaùo, döï buoåi tieáp ñoùn Ñöùc Phanxicoâ taïi Nhaø Traéng.
Moät trong nhöõng ngöôøi ñöôïc môøi, giaùm muïc Tröôûng Laõo ñaõ veà höu, Gene Robinson, töøng taïo lòch söû baèng caùch trôû thaønh giaùm muïc ñaàu tieân coâng khai sinh hoaït ñoàng tính vaøo naêm 2003 vaø sau ñoù cuõng laø giaùm muïc ñaàu tieân ly dò ngöôøi baïn ñôøi ñoàng tính naêm 2014, sau khi ñaõ ly thaân tröôùc ñoù vôùi ngöôøi vôï 14 naêm cuûa oâng ta. OÂng ta töøng tham döï moät soá bieán coá toân giaùo cuøng vôùi oâng Obama, ñoïc lôøi caàu nguyeän khi Obama nhaäm chöùc naêm 2009 vaø tham döï Buoåi Toaøn Quoác AÊn Saùng Caàu Nguyeän naêm 2014.
Mateo Williamson, moät phuï nöõ maëc ñoà ñaøn oâng vaø tröôùc ñaây laø ñoàng chuû tòch Ban Laõnh Ñaïo Ñoåi Gioáng cuûa Dignity USA, cuõng ñaõ ñöôïc môøi döï buoåi tieáp ñoùn Ñöùc Phanxicoâ taïi Nhaø Traéng. Williamson noùi raèng duø nay "naøng" nghó mình laø ñaøn oâng, "naøng" vaãn tieáp tuïc bò phaùi nam loâi cuoán.
Duø Ñöùc Phanxicoâ cho hay ngaøi khoâng muoán keát aùn ai vaø saün sang chaøo ñoùn moïi ngöôøi nhaân danh Chuùa Kitoâ, nhöng ngaøi cuõng noùi raèng ngöôøi Coâng Giaùo khoâng chaáp nhaän naõo traïng ñoåi gioáng hieän nay vaø cho raèng hoân nhaân ñoàng tính laø "möu toan phaù huûy keá hoaïch Thieân Chuùa" cuûa ma quûy.
Ngaøi vieát trong Laudato Si' raèng "chaáp nhaän thaân xaùc ta nhö moät hoàng phuùc Chuùa ban laø ñieàu sinh töû ñoái vôùi vieäc chaøo ñoùn vaø chaáp nhaän toaøn boä theá giôùi nhö moät hoàng phuùc Chuùa Cha ban cho... Trong khi nghó raèng ta coù quyeàn tuyeät ñoái treân thaân xaùc laø nghó raèng ta coù quyeàn tuyeät ñoái treân taïo theá".
Ñaàu thaùng naøy, Toøa Thaùnh chính thöùc tuyeân boá nhöõng ngöôøi ñoåi gioáng khoâng ñöôïc laøm cha meï ñôõ ñaàu luùc röûa toäi.
Nöõ Tu Simone Campbell, moät ngöôøi khaùc ñöôïc Obama môøi ñoùn Ñöùc Phanxicoâ, laø giaùm ñoác ñieàu haønh phoø phaù thai cuûa heä thoáng vaän ñoäng haønh lang goïi laø NETWORK. Nöõ Tu naøy töøng choáng laïi Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Hoa Kyø trong cuoäc ñaáu tranh cuûa Hoäi Ñoàng naøy vôùi Chính Phuû Obama veà Ñaïo Luaät Y Teá. Nöõ Tu Campbell seõ coù maët taïi hai buoåi ñoùn tieáp Ñöùc Phanxicoâ: moät taïi Nhaø Traéng, moät taïi Quoác Hoäi.
Maïo nhaän chính nghóa chung
Xeùt cho cuøng, Obama chæ haønh ñoäng nhaát quaùn vôùi quan ñieåm xöa nay cuûa oâng maø thoâi. OÂng noùi oâng voán coù caûm tình noàng haäu vôùi Ñöùc Phanxicoâ, goïi ngaøi laø "nhaø laõnh ñaïo ñaày bieán caûi" maø aûnh höôûng ñaõ vöôït quaù coäng ñoàng Coâng Giaùo La Maõ. OÂng cho raèng Ñöùc Giaùo Hoaøng uûng hoä nhieàu vaán ñeà ñöôïc chính oâng tìm caùch thaêng tieán, trong ñoù coù vaán ñeà haâm noùng hoaøn caàu, ngheøo ñoùi, vaø chính saùch ngoaïi giao ñoái vôùi Iran vaø Cuba.
Phoù Toång Thoáng Joe Biden, moät ngöôøi Coâng Giaùo, cuõng nghó theá. OÂng tuyeân boá: "Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ thoåi söï soáng môùi vaøo ñieàu toâi tin laø söù meänh chính cuûa ñöùc tin ta: hoïc thuyeát xaõ hoäi Coâng Giaùo".
OÂng noùi theâm: Ñöùc Phanxicoâ "ñaõ trôû thaønh baùnh laùi luaân lyù cho theá giôùi trong moät soá vaán ñeà quan troïng nhaát thôøi ta, töø baát bình ñaúng tôùi thay ñoåi khí haäu".
Caû Obama laãn Biden ñeàu khoâng nhaéc gì tôùi caùc vaán ñeà cuõng raát saâu xa khaùc veà xaõ hoäi nhö phaù thai, hoân nhaân ñoàng tính maø caû hai ngöôøi ñeàu raát töï haøo veà thaønh tích. Hai vaán ñeà aáy chaéc chaén laø noøng coát trong caùc söù ñieäp cuûa Ñöùc Phanxicoâ taïi Hoa Kyø, nôi dieãn ra Cuoäc Gaëp Gôõ Caùc Gia Ñình Theá Giôùi Laàn Thöù Taùm.
Khoâng phaûi laàn ñaàu tieân Obama coá tình phôùt lôø caùc vaán ñeà aáy. Naêm ngoaùi khi ñeán yeát kieán Ñöùc Phanxicoâ taïi Vatican, oâng ñaõ maâu thuaãn vôùi töôøng trình cuûa caùc vieân chöùc Toøa Thaùnh khi cho raèng hai ngöôøi khoâng thaûo luaän chi tieát caùc vaán ñeà xaõ hoäi. Theo caùc vieân chöùc Toøa Thaùnh, hai ngöôøi ñaõ thaûo luaän veà töï do toân giaùo, veà söï soáng, vaø quyeàn phaûn khaùng löông taâm, coá yù noùi tôùi phaù thai, kieåm soaùt sinh saûn vaø luaät yù teá cuûa Obama.
Vuõ Vaên An