Ñöùc Hoàng Y Peter Turkson keâu goïi
xaây döïng moät moâ thöùc
phaùt trieån thöïc teá ña chieàu kích
Ñöùc Hoàng Y Peter Turkson keâu goïi xaây döïng moät moâ thöùc phaùt trieån thöïc teá ña chieàu kích.
Milano (SD 12-09-2015) - Ñöùc Hoàng Y Peter Turkson, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Toaø Thaùnh Coâng Lyù vaø Hoaø Bình, keâu goïi xaây döïng moät moâ thöùc phaùt trieån thöïc teá bao goàm nhieàu chieàu kích khaùc nhau.
Ñöùc Hoàng Y ñaõ ñöa ra lôøi keâu goïi treân ñaây trong baøi thuyeát trình taïi Hoäi chôï quoác teá EXPO 2015 ôû Milano, baéc Italia ngaøy 12 thaùng 9 naêm 2015. Ngaøi khaúng ñònh raèng treân nhieàu khía caïnh coù theå ñònh nghóa Hoäi chôï quoác teá EXPO laø moät aûo töôûng, vì noù laø moät nôi nhaân taïo, töôûng töôïng, ñöôïc döï phoùng vaø xaây döïng vôùi hai muïc ñích: cho pheùp toaøn theá giôùi giôùi thieäu mình qua maãu töï thöïc phaåm, thuùc ñaåy nhaân loaïi ñaët caùc nghi vaán neàn taûng lieân quan tôùi söï soáng coøn vaø haïnh phuùc cuûa mình. Taïi hoäi chôï quoác teá ngöôøi ta coù theå khaâm phuïc oùc saùng taïo phong phuù lieân quan tôùi caùc saûn phaåm, cuõng nhö neám höôûng ñöôïc söï khaùc bieät vaø giaàu coù cuûa neàn vaên hoùa. Trong lòch söû cuûa mình con ngöôøi ñaõ tìm ra bieát bao nhieâu phöông thöùc ñeå cheá bieán caùc saûn phaåm thieân nhieân thaønh löông thöïc, vaø soaïn thaûo caû moät loaït caùc thöïc haønh trình baày yù nghóa saâu xa nhaân chuûng hoïc cuûa vieäc aên uoáng. Hoäi chôï quoác teá chöùng minh cho thaáy trí thoâng minh cuûa con ngöôøi, khaû naêng hieåu bieát caùc luaät leä thieân nhieân, vaø söû duïng noù ñeå bieán ñoåi thöïc taïi trôû thaønh nôi coù theá ôû vaø soáng ñöôïc hôn. Caùc ñaïi hoäi, caùc buoåi thaûo luaän vaø hoäi hoïc laø baèng chöùng söï phong phuù cuûa cuoäc gaëp gôõ giöõa caùc tö töôûng vaø quan ñieåm.
Tuy nhieân, cuõng trong Hoäi chôï quoác teá ngöôøi ta nhaän ra söï khaùc bieät, xa caùch, baát bình ñaúng vaø söï gian aùc nöõa. Vì khoâng phaûi moïi ngöôøi ñeàu coù theå höôûng nhôø söï phong phuù cuûa vieäc taïo döïng vaø caùc saûn phaåm ngoaïi thöôøng do taøi kheùo cuûa con ngöôøi laøm ra. Chæ caàn nhìn vaøo vaøi con soá thoáng keâ do Ñöùc Toång Giaùm Muïc Bernardito Auza, Quan saùt vieân thöôøng tröïc cuûa Toøa Thaùnh caïnh Lieân Hieäp Quoác, ñöa ra trong caùc cuoäc thaûo luaän veà caùc muïc tieâu phaùt trieån ngaøy 23 thaùng 4 naêm nay, thì ñuû hieåu: Caùc tieán trieån ñaït ñöôïc trong hai thaäp nieân qua giuùp 660 trieäu ngöôøi ra khoûi caûnh ngheøo tuùng, nhöng caùc con soá do Ngaân Haøng Theá Giôùi ñöa ra cho thaáy coøn raát nhieàu vieäc phaûi laøm ñeå loaïi boû naïn ngheøo: vì hieän nay treân theá giôùi coøn coù 1.2 tyû ngöôøi khoâng coù ñieän, 870 trieäu ngöôøi thieáu dinh döôõng, 780 trieäu ngöôøi khoâng coù nöôùc trong laønh ñeå uoáng. Ñaây laø ñieàu Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ goïi laø "caùi maâu thuaãn cuûa söï doài daøo": coù thöïc phaåm cho moïi ngöôøi, nhöng khoâng phaûi taát caû moïi ngöôøi ñeàu coù theå aên, trong khi söï phung phí, loaïi boû, tieâu thuï quùa ñaùng, vaø duøng thöïc phaåm cho caùc muïc ñích khaùc hieån nhieân tröôùc maét chuùng ta. Laøm sao trong moät theá giôùi coù khaû naêng ñaït bieát bao nhieâu keát quûa, maø laïi coøn coù nhieàu ngöôøi ngheøo nhö theá, maø khoâng loaïi tröø ñöôïc ngheøo ñoùi vaø thieáu dinh döôõng?
Tieáp ñeán Ñöùc Hoàng Y Turkson duyeät qua tình hình theá giôùi, vaø khaúng ñònh raèng caùc ñöôøng loái chính trò phaùt trieån maø theá giôùi ñang theo ñuoåi, laø cuoäc chieán choáng laïi ngöôøi ngheøo, vì con ngöôøi, phaåm giaù vaø caùc quyeàn cuûa noù bò loaïi boû, khoâng coøn laø trung taâm cuûa caùc phaùt trieån kinh teá, kyõ thuaät vaø taøi chaùnh nöõa, maø thay vaøo ñoù laø tieàn baïc vaø caùc lôïi nhuaän. Caùc muïc tieâu vaø ñöôøng loái chính trò phaùt trieån phaûi duøng ñeå choáng ngheøo tuùng, chöù khoâng phaûi ñeå loaïi tröø ngöôøi ngheøo. Loä trình phaùt trieån maø nhaân loaïò ñaõ theo trong hai theá kyû qua coù muïc ñích caûi tieán caùc ñieàu kieän soáng vaø giaûi phoùng con ngöôøi khoûi ñoùi khaùt vaø ngheøo tuùng. Nhöng noù döïa treân moät yù töôûng sai laàm cho raèng caùc taøi nguyeân cuûa traùi ñaát voâ haïn, vaø caùc heä thoáng moâi sinh coù theå taùi sinh voâ taän, cho pheùp phaùt trieån voâ giôùi haïn. Thaûm caûnh oâ nhieãm moâi sinh chöùng minh cho thaáy ngöôïc laïi.
Moâ thöùc duy kyõ thuaät khieán cho ngöôøi ta coù hai aûo töôûng: cho raèng kinh teá coù theå phaùt trieån voâ giôùi haïn, vaø coù theå tìm ra moät giaûi phaùp thuaàn tuùy kyõ thuaät cho moïi vaán ñeà. Söï tin töôûng thaùi quaù vaøo kyõ thuaät daãn ñöa tôùi choã ñaùnh giaù thaáp söï phöùc taïp cuûa caùc vaán ñeà, vaø khoâng bieát tôùi taàm quan troïng cuûa töông quan giöõa caùc khía caïnh khaùc nhau cuûa thöïc taïi. Ngoaøi ra, coøn coù moät giaûn löôïc nöõa ñoù laø chuû tröông töùc thôøi, nhaán maïnh thaùi quaù treân caùc keát quûa ngaén haïn hay raát ngaén haïn. Noù ghi daáu treân kinh teá taøi chaùnh chæ nhaém tôùi lôïi nhuaän töùc khaéc toái ña, vaø caû treân chính trò nhaèm tìm söï ñoàng thuaän hôn laø tìm coâng ích.
Chính vì theá caàn phaûi ñoåi höôùng ñeå xaây döïng moät moâ thöùc phaùt trieån thöïc teá ña chieàu kích: moâi sinh, kinh teá, chính trò, xaõ hoäi, vaên hoùa lieân ñôùi giöõa caùc theá heä vaø vuøng mieàn, nhaém thaêng tieán cuoäc soáng thöôøng ngaøy cuûa moïi ngöôøi vaø thaêng tieán coâng ích. (SD 12-9-2015)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)