Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ caûi toå
thuû tuïc tuyeân boá hoân nhaân voâ hieäu
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ caûi toå thuû tuïc tuyeân boá hoân nhaân voâ hieäu.
Roma (WHÑ 12-09-2015) - Ngaøy 08 thaùng 09 naêm 2015, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ ban haønh hai Töï saéc "Mitis Iudex Dominus Iesus" (Chuùa Gieâsu, vò Thaåm phaùn hieàn laønh) - daønh cho Giaùo hoäi Coâng giaùo Latinh vaø "Mitis et misericors Iesus" (Chuùa Gieâsu hieàn laønh vaø hay thöông xoùt) - daønh cho caùc Giaùo hoäi Ñoâng phöông, veà vieäc caûi toå tieán trình tuyeân boá hoân nhaân voâ hieäu theo Giaùo luaät, theo höôùng ñôn giaûn hoaù caùc thuû tuïc naøy.
Caû hai vaên kieän ñaõ ñöôïc caùc thaønh vieân cuûa moät UÛy ban ñaëc bieät coù nhieäm vuï nghieân cöùu vieäc caûi toå caùc vuï aùn hoân nhaân theo giaùo luaät, trình baøy trong buoåi hoïp baùo saùng thöù Ba 08 thaùng 09 naêm 2015 taïi Phoøng Baùo chí Toaø Thaùnh. Uyû ban ñaëc bieät naøy do Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ thaønh laäp ngaøy 27 thaùng 08 naêm 2014 vôùi chuû tòch laø Ñöùc oâng Pio Vito Pinto, Chaùnh aùn Toaø Thöôïng Thaåm Rota. Trong soá 11 thaønh vieân cuûa Uyû ban, coù Ñöùc hoàng y Francesco Coccopalmerio, Chuû tòch Hoäi ñoàng Toaø Thaùnh Giaûi thích caùc Vaên baûn luaät.
Trong Lôøi môû ñaàu, Töï saéc vaãn khaúng ñònh nguyeân taéc baát khaû phaân ly cuûa hoân nhaân phaûi ñöôïc toân troïng, nhöng luaät toái thöôïng laø phaàn roãi caùc linh hoàn. Vì theá, "Ñöùc baùc aùi vaø loøng thöông xoùt ñoøi hoûi Giaùo hoäi phaûi nhö ngöôøi meï ñeán vôùi con caùi ñang caûm thaáy mình bò xa lìa". Vaø thay ñoåi ñaàu tieân laø töø nay, chæ caàn moät phaùn quyeát tuyeân boá hoân nhaân voâ hieäu.
Thay ñoåi thöù hai: seõ chæ coù moät thaåm phaùn duy nhaát thuoäc traùch nhieäm cuûa giaùm muïc vaø giaùm muïc phaûi baûo ñaûm vò thaåm phaùn khoâng phaûi laø ngöôøi theo chuû tröông phoùng khoaùng. Giaùm muïc cuõng coù theå ñaûm nhieäm chöùc naêng thaåm phaùn trong moät soá tröôøng hôïp hay taïi caùc giaùo phaän nhoû. Nhö vaäy, ngaøi laø thaåm phaùn theo luaät trong tröôøng hôïp moät vuï aùn coù thuû tuïc ñöôïc ruùt ngaén. Vuï aùn ngaén goïn naøy coù theå dieãn ra khi phaùn quyeát hoân nhaân voâ hieäu döïa treân nhöõng luaän cöù ñaëc bieät hieån nhieân.
Caùc khaùng aùn tröôùc heát phaûi ñöôïc göûi leân toaø aùn cuûa Giaùo tænh, cuoái cuøng coù theå khaùng aùn leân Toaø Thöôïng thaåm Rota cuûa Toaø Thaùnh.
Töï saéc naøy cuõng nhaán maïnh ñeán vai troø cuûa caùc Hoäi ñoàng giaùm muïc. Vieäc taùi laäp moái lieân heä gaàn guõi giöõa vò thaåm phaùn vôùi caùc tín höõu seõ khoâng coù keát quaû neáu caùc Hoäi ñoàng giaùm muïc khoâng coå vuõ vaø khoâng giuùp caùc giaùm muïc thöïc thi vieäc caûi toå caùc vuï aùn hoân nhaân. Caùc Hoäi ñoàng giaùm muïc cuõng phaûi baûo ñaûm tính caùch nhöng khoâng cuûa caùc vuï xeùt xöû, qua ñoù, chöùng toû "tình yeâu nhöng khoâng cuûa Ñöùc Kitoâ".
Nhö vaäy coù nhieàu phöông caùch nhaèm ñöa trôû veà Giaùo hoäi "con soá lôùn lao caùc tín höõu, voán nhieàu khi xa rôøi caùc cô caáu phaùp lyù cuûa Giaùo hoäi vì ôû xa veà maët ñòa lyù hay luaân lyù".
Treân tôø L'Osservatore Romano ra cuøng ngaøy 08 thaùng 09 naêm 2015, Ñöùc oâng Pio Pinto ñaõ noùi veà vieäc Ñöùc Thaùnh Cha ban haønh hai Töï saéc naøy nhö sau: "Nhö vaäy Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ, qua ñieàu luaät cô baûn naøy, ñaõ thöïc söï baét ñaàu coâng cuoäc caûi toå cuûa ngaøi: ñaët ngöôøi ngheøo vaøo trung taâm - ngöôøi ngheøo ôû ñaây nghóa laø ngöôøi ly dò vaø taùi hoân, bò coi nhö hoaëc bò ñoái xöû nhö ngöôøi ôû xa, vaø yeâu caàu caùc giaùm muïc phaûi coù söï thay ñoåi (metanoia) thöïc söï vaø thích hôïp. Ñoù laø thay ñoåi naõo traïng, giuùp caùc ngaøi nhaän ra vaø thuùc ñaåy caùc ngaøi ñi theo lôøi môøi goïi cuûa Chuùa Kitoâ - lôøi môøi goïi naøy ñöôïc göûi ñeán caùc ngaøi qua ngöôøi anh em cuûa caùc ngaøi laø Giaùm muïc Roma, ñeå ñi töø con soá haïn cheá chæ moät vaøi ngaøn tröôøng hôïp ñöôïc tuyeân boá hoân nhaân voâ hieäu ñeán con soá raát nhieàu ngöôøi baát haïnh, muoán ñöôïc tuyeân boá hoân nhaân voâ hieäu (vì roõ raøng khoâng coù ñöùc tin)... nhöng laïi phaûi ñöùng ngoaøi heä thoáng hieän haønh".
Coøn Ñöùc oâng Alejandro W. Bunge, thaåm phaùn Toaø Thöôïng Thaåm Rota, trong buoåi hoïp baùo trình baøy hai Töï saéc cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, sau khi giaûi thích nhöõng ñieåm caûi toå chính, ngaøi keát luaän: "Vinh quang cuûa Thieân Chuùa laø con ngöôøi ñöôïc soáng, vaø toâi xin theâm: con ngöôøi ñöôïc cöùu roãi nhôø Giaùo hoäi chuyeân taâm thöïc thi söù vuï coâng lyù vaø loøng thöông xoùt".
Mai Taâm