Tieáng noùi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
caøng ngaøy caøng ñöôïc Lieân Hieâp Quoác laéng nghe
Tieáng noùi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ caøng ngaøy caøng ñöôïc Lieân Hieâp Quoác laéng nghe.
Phoûng vaán Ñöùc Toång Giaùm Muïc Bernardito Auza, Quan saùt vieân thöôøng tröïc cuûa Toøa Thaùnh caïnh Lieân Hieäp Quoác.
New York (RG 13-08-2015; Vat. 26-08-2015) - Chæ coøn moät thaùng nöõa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ seõ vieáng thaêm Cuba vaø Hoa Kyø. Taïi Hoa Kyø ngoaøi vieäc vieáng thaêm toøa Baïch OÁc, vaø chuû söï cuoäc gaëp gôõ caùc gia ñình theá giôùi taïi Philadelphia, Ñöùc Thaùnh Cha seõ phaùt bieåu tröôùc Quoác Hoäi vaø tröôùc Hoäi Ñoàng Lieân Hieäp Quoác ôû New York. Ñaây cuõng laø laàn ñaàu tieân trong lòch söû moät vò Giaùo Hoaøng ñöôïc môøi phaùt bieåu tröôùc Quoác hoäi Hoa Kyø. Caùc bieán coá naøy seõ coù yù nghóa hôn nöõa töø aâm höôûng roâng lôùn maø Thoâng ñieäp Laudato si' ñaõ daáy leân trong coäng ñoàng quoác teá.
Sau ñaây laø moät soá nhaän ñònh cuûa Ñöùc Toàng Giaùm Muïc Bernardito Auza, Quan saùt vieân thöôøng tröïc cuûa Toøa Thaùnh caïnh caùc toå chöùc Lieân Hieäp Quoác oû New York.
Hoûi: Thöa Ñöùc Toàng Giaùm Muïc Auza, Ñöùc Cha nghó gì veà aâm höôûng maø Thoâng ñieäp Laudato si' cuûa Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ gaây ra treân theá giôùi?
Ñaùp: Toâi xin noùi ngay raèng toâi ñaõ raát haøi loøng veà caùc phaûn öùng raát tích cöïc ñoái vôùi Thoâng ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha: moïi ngöôøi ñeàu ñaõ noùi tôùi noù tröôùc khi Thoâng ñieäp ñöôïc coâng boá vaø roài nhaát laø sau khi noù ñöôïc coâng boá. Nhö moät nhaø ngoaïi giao cuûa moät nöôùc lôùn ñaõ noùi trong khi coù caùc cuoäc thöông thuyeát veà söï phaùt trieån coù theå chòu ñöïng ñöôïc. OÂng ta noùi: "Chuùng ta ñang ôû daây ñeå thöông thuyeát vôùi nhau moät caùch khoù khaên vaø chuùng ta maát bieát bao nhieâu thôøi giôø cho taøi lieäu lieân quan tôùi söï phaùt trieån coù theå chju ñöïng ñöôïc, theá maø xem ra ñieàu naøy thaät ít ñöôïc chuù yù, traùi laïi, taát caû moïi ngöôøi ñeàu bieát vaøi ñieàu veà Thoâng ñieäp". Toâi nghó raèng ñieàu naøy toùm taét moät chuùt chuù yù maø Thoâng ñieäp ñaõ daáy leân, caû trong boái caûnh cuûa Lieân Hieäp quoác nöõa. Toâi coù theå noùi laø toâi ñaõ raát haøi loøng, bôûi vì caû trong caùc cuoäc thöông thuyeát môùi ñaây giöõa caùc chính quyeàn veà lòch trình laøm vieäc sau naêm 2015 veà söï phaùt trieån coù theå chòu ñöïng noåi, bieát bao nhieâu phaùi ñoaøn ñaõ trích daãn Thoâng ñieäp Laudato si'. Vì theá toâi coù theå noùi raèng, beân trong Lieân Hieäp Quoác, Thoâng ñieäp ñaõ ñöôïc tieáp nhaän raát toát.
Hoûi: Thoâng ñieäp ñoøi hoûi moät moâ thöùc môùi cuûa vieäc phaùt trieån kinh teá, chuù yù nhieàu hôn ñeán ngöôøi ngheøo vaø vieäc baûo veä moâi sinh. Noù noái lieàn hai vaán ñeà vôùi nhau. Coù ngöôøi ñaõ chæ trích vieäc nhaéc nhôù naøy cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, Ñöùc Cha nghó sao?
Ñaùp: Trong laõnh vöïc coâng vieäc cuûa toâi taïi Lieân Hieäp Quoác, khi laéng nghe caùc baøi phaùt bieåu chính thöùc cuûa caùc quoác gia thaønh vieân, nhaát laø caùc nöôùc ñang treân ñöôøng phaùt trieån vaø caùc quoác gia cuûa caùc toå chöùc quoác teá lôùn lieân quan tôùi kinh teá vaø thöông maïi, toâi tin raèng mình ñaõ hieåu vaø nhaän ra moät yù thöùc gia taêng ñoái vôùi vieäc hieåu moät neàn kinh teá toaøn veïn, nhö Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi. Lôøi keâu goïi chuùng ta haõy traùnh xa aùm aûnh cuûa moät vieäc phaùt trieån kinh teá chæ döïa treân lôïi töùc quoác gia - ñaây khoâng phaûi laø moät neàn kinh teá naâng ñôõ moät söï phaùt trieån coù theå chòu ñöïng noåi. Ñoù laø söùc maïnh cuûa lôøi keâu goïi löïa choïn moät neàn kinh teá chuù yù nhieàu hôn ñeán caùc ngöôøi ngheøo, löu taâm nhieàu hôn tôùi moâi sinh, vaø ñoù chính laø tinh thaàn maø Lieân Hieäp Quoác muoán ñöa vaøo trung taâm chöông trình laøm vieäc lieân quan tôùi söï phaùt trieån coù theå chòu ñöïng ñöôïc cho tôùi naêm 2030.
Hoûi: Thöa Ñöùc Toàng Giaùm Muïc Auza, vaøo thaùng 11 tôùi ñaây seõ coù hoäi nghò thöôïng ñænh veà khí haäu taïi Paris. Ñöùc Toàng Giaùm Muïc coù nghó raèng lôøi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ seõ coù moät vai troø aûnh höôûng treân caùc quyeát ñònh cuûa Lieân Hieäp Quoác trong thôøi ñieåm gaëp gôõ quan troïng naøy hay khoâng?
Ñaùp: Toâi nghó laø coù. AÛnh höôûng gôïi höùng maø Thoâng ñieäp ñaõ gaây ra ñoái vôùi toâi thaät laø hieån nhieân, ngay trong caùc cuoäc thöông thuyeát veå phaùt trieån. Hoäi nghò taïi Paris vaøo thaùng 11 tôùi ñaây chaéc chaén seõ laø hoäi nghò kyõ thuaät. Nhöng trong khi noùi chuyeän vôùi caùc phaùi ñoaøn toâi nghó raèng söï gôïi höùng vaø caû trieát lyù vaø thaàn hoïc luaân lyù thuùc ñaåy caùc quoác gia, caùc ngöôøi nam nöõ ñaït tôùi moät thoaû hieäp, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñeà ra trong Thoâng dieâp naøy.
Hoûi: Chæ coøn khoâng ñaày moät thaùng nöõa Ñöùc Thaùnh Cha seõ vieáng thaêm vaø noùi chuyeän taïi Lieân Hieäp Quoác. Baàu khí chôø ñôïi taïi daây nhö theá naøo. Ngöôøi ta coù ñôïi chôø naøo ñoái vôùi bieán coá quan troïng naøy thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Daáu chæ ñaàu tieân cuûa söï chôø ñôïi lôùn lao naøy ñoái vôùi chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha ñoù laø ñaõ coù haøng ngaøn ñôn xin veù tham döï cuoäc gaëp gôõ vôùi Ñöùc Thaùnh Cha, nhöng raát tieác laø chuùng toâi khoâng theå cho ñöôïc. Taïi Lieân Hieäp Quoác chuùng toâi noùi chuyeän moãi ngaøy vaø toâi ñaõ gaëp caùc vò höõu traùch chöông trình cuoäc gaëp gôõ ñeå xem coù caùch naøo ñaùp öùng moät caùch toát ñeïp nhaát bieát bao chôø mong vaø ñôn xin coù theå nhìn thaáy Ñöùc Thaùnh Cha, caû töø xa xa. Chaéc chaén laø chuùng toâi muoán soáng kinh nghieäm cuoäc gaëp gôõ naøy - moät bieán coá lôùn ñoái vôùi caû Lieân Hieäp Quoác nöõa.
* * *
Lieân quan tôùi Thoâng ñieäp Laudato si' cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong caùc ngaøy töø muøng 10 ñeán 23 thaùng 8 naêm 2015 Chöông trình YÙ ngöõ ñaøi Vaticaêng ñaõ cho phaùt noäi dung vaøo luùc 6 giôø 30 chieàu, vôùi caùc gioïng ñoïc vaø caùc thöù tieáng ñoäng cuûa thieân nhieân, chim hoùt, nöôùc chaûy vv... Ñaây ñaõ laø moät dòp raát toát giuùp cuøng nhau suy tö veà giaù trò cuûa thuï taïo, vaø söï toân troïng maø moïi ngöôøi trong gia ñình nhaân loaïi ñeàu phaûi coù ñoái vôùi thieân nhieân vaø moâi sinh, Sau ñaây laø moät vaøi nhaän xeùt cuûa cha Federico Lombardi, Toång giaùm ñoác ñaøi Vaticaêng.
Hoûi: Thöa Cha, cha coù nhaän xeùt gì veà Thoâng ñieäp Laudato si' cuûa Ñöùc Thaùnh Cha?
Ñaùp: Thoâng ñieäp Laudato si' cuûa Ñöùc Thaùnh Cha chaéc chaén laø taøi lieäu chính cuûa giai ñoaïn naøy. Chuùng ta bieát laø noù ñaõ coù tieáng vang raát lôùn treân toaøn theá giôùi, Nhöng cuõng caàn phaûi ñoïc noù, laéng nghe noù, chöù khoâng phaûi chæ nghe noùi veà thoâng ñieäp maø thoâi. Veà phaàn mình, ñaøi Vaticaêng nghó laø phaûi phoå bieán thoâng ñieäp vôùi duïng cuï vaø kyõ thuaät thích hôïp, qua vieäc soaïn caùc chöông trình phaùt, coáng hieán khaû theå laéng nghe cho thính giaû moät caùch thích thuù, moät taøi lieäu raát bao la vaø cuõng haáp ñeà caäp tôùi raát nhieàu vaán ñeà ngoaïi thöôøng vaø raát quan troïng ñoái vôùi thôøi söï vaø töông lai cuûa nhaân loaïi. Ñaây thaät laø moät taøi lieäu toaøn caàu. Ñaøi Vaticaêng ñaõ chuyeån taøi lieäu thaønh tieáng noùi vaø aâm thanh coù ñeäm nhaïc... Ñaõ coù baûn CD tieáng YÙ, seõ coù baûn tieáng Anh vaø tieáng Boà Ñaøo Nha cho Brasil. Baûn CD tieáng YÙ laø baûn maãu daãn loái ñöôïc thöïc hieän vôùi söï ñoàng yù cuûa Nhaø xuaát baûn Vaticaêng, coù quyeàn treân moïi taøi lieäu vieát cuûa Ñöùc Thaùnh Cha.
Hoûi: Ñaây laø dòp giuùp laéng nghe vaø suy tö cho taát caû moïi ngöôøi, caùch rieâng cho caùc anh chò em bò muø, khoâng ñoïc ñöôïc caùc vaên baûn vaø taøi lieäu cuûa caùc Giaùo Hoaøng, coù ñuùng theá khoâng thöa cha?
Ñaùp: Vaâng, chaéc chaén roài. Ñaây laø truyeàn thoáng raát toát ñeïp cuûa ñaøi Vaticaêng, vì trong soá caùc thính giaû cuûa chuùng toâi coù caû caùc anh chò em khieám thò vaø nhöõng ngöoøi gaëp khoù khaên trong vieäc ñoïc saùch, nhöng hoï coù theå laéng nghe vaø thích nghe. Töø raát laâu vôùi chöông trình "Chaân trôøi kitoâ" laø chöông trình tu ñöùc vaø ñaøo taïo ñöùc tin, vaø hieän nay vôùi chöông trình "Caùc troø chôi cuûa söï haøi hoøa" chuùng toâi coù raát ñoâng thính giaû. Saùng kieán chuyeån vaên baûn Thoâng ñieäp thaønh lôøi ñoøi hoûi nhieàu daán thaân vì vaên baûn raát daøi vaø suùc tích, chuùng toâi cuõng nhaém phuïc vuï caùc thính giaû loaïi naøy. Toâi phaûi noùi laø chuùng toâi ñaõ nhaän ñöôïc raát nhieàu khích leä uy tín. Chaúng haïn Ñöùc Hoàng Y Agostino Vallini, Giaùm Quaûn Roma, ñaõ xin vaø khích leä ñaøi Vaticaêng laøm vieäc naøy cho caùc ngöôøi taøn taät, nhaân dòp coâng boá Thoâng ñieäp.
Hoûi: Nhö vaäy ai coù vaán ñeà thò giaùc cuõng coù theå vaøo Website ñaøi Vaticaêng ñeå nghe caùc chöông trình naøy?
Ñaùp: Ñuùng theá. Ñaây khoâng phaûi chæ laø nhöõng ngöôøi khieám thò, nhöng cuõng cho nhöõng ngöôøi nhìn khoâng roõ. Ñoái vôùi caùc anh chò em naøy ñaøi ñaõ phaùt trieån caùc kyõ thuaät caàn thieát cho vieäc nhìn trong trang Web tieáng YÙ vaø tieáng Anh thích hôïp vôùi vieäc ñoïc taøi lieäu baèng tieáng cho ngöôøi khieám thò.
Hoûi: Trong muøa heø 2015 Thoâng ñieäp Laudato si' cuûa Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ laø moät trong nhöõng cuoán saùch ñöôïc nhieàu ngöôøi ñoïc nhaát: coù söï taùi khaùm phaù ra neàn vaên hoùa moâi sinh khoâng, hay chæ laø moät vieäc tình côø thöa cha?
Ñaùp: Khoâng, toâi seõ noùi noù laø daáu chæ Ñöùc Thaùnh Cha, vôùi taøi lieäu naøy, ñaõ bieát ñeà caäp tôùi caùc caâu hoûi raát soáng ñoäng, caùc vaán naïn lieân quan tôùi nhaân loaïi trong toång theå cuûa noù, bôûi vì thaønh coâng naøy cuûa vieäc in aán khoâng chæ lieân quan tôùi tieáng YÙ, maø cuõng lieân quan tôùi nhieàu ngoân ngöõ khaùc nöõa. Ñieàu naøy coù nghóa laø trong taát caû moïi neàn vaên hoùa, trong caùc ñaïi luïc khaùc nhau, ngöôøi ta yù thöùc ñöôïc söï nghieâm troïng vaø caáp baùch cuûa caùc vaán ñeà Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñeà caäp tôùi vaø söï kieän chuùng ñöôïc nhaéc tôùi vôùi moät uy tín luaân lyù, moät khaû tín vaø caû moät söï quaân bình vaø ñaøo saâu thöïc söï lôùn lao, Vì theá Thoâng ñieäp laø moät taøi lieäu ñöôïc thính giaû vaø daân chuùng toaøn caàu toân troïng.
(RG 13-8-2015)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)