Lao ñoäng laø thaùnh thieâng
vaø laø moät phaàn cuûa ôn goïi laøm ngöôøi
Lao ñoäng laø thaùnh thieâng vaø laø moät phaàn cuûa ôn goïi laøm ngöôøi.
Vatican (Vat. 19-08-2015) - Trong buoåi tieáp kieán chung saùng thöù tö 19 thaùng 8 naêm 2015 Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ khai trieån ñeà taøi gia ñình vaø coâng aên vieäc laøm. Leã nghæ vaø lao ñoäng laø hai yeáu toá trong chöông trình taïo döïng cuûa Thieân Chuùa. Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
Ngöôøi ta thöôøng noùi vieäc laøm caàn thieát ñeå duy trì gia ñình, nuoâi naáng con caùi lôùn leân, vaø baûo ñaûm cho nhöõng ngöôøi thaân moät cuoäc soáng xöùng ñaùng. Ñeà caäp ñeán moät ngöôøi nghieâm chænh, lieâm khieát, ñieàu ñeïp nhaát maø ngöôøi ta coù theå noùi laø: "Ñoù laø moät ngöôøi laøm vieäc", hoï thaät laø moät ngöôøi laøm vieäc, laø moät ngöôøi khoâng soáng treân vai ngöôøi khaùc trong coäng ñoaøn. Toâi thaáy coù nhieàu ngöôøi Argentina ôû ñaây vaø toâi seõ noùí nhö chuùng ta thöôøng noùi: "No vive de arriba Khoâng soáng treân cao"
Thaät theá, coâng vieäc laøm, trong haøng ngaøn hình thaùi cuûa noù, baét ñaàu töø coâng vieäc noäi trôï, cuõng lo laéng cho coâng ích. Vaø ngöôøi ta hoïc kieåu soáng caàn maãn naøy ôû ñaâu? Tröôùc heát trong gia ñình. Gia ñình giaùo duïc laøm vieäc vôùi göông cuûa cha meï: cha meï laøm vieäc cho thieän ích cuûa gia ñình vaø xaõ hoäi.
Trong Phuùc AÂm, Thaùnh Gia Nagiareùt xuaát hieän nhö moät gia ñình coâng nhaân, vaø chính Chuùa Gieâsu cuõng ñöôïc goïi laø "con baùc thôï moäc" (Mt 13,55) hay moät caùch tröïc tieáp laø "baùc thôï moäc" (Mc 6,3). Vaø thaùnh Phaoloâ seõ caûnh caùo caùc kitoâ höõu: "Ai khoâng laøm vieäc thì cuõng ñöøng aên" (2 Tx 3,10). Ñaây laø moät phöông phaùp toát giuùp gaày ñi, khoâng laøm thì ñöøng aên! Thaùnh Toâng Ñoà roõ raøng aùm chæ khuynh höôùng duy linh giaû doái cuûa vaøi ngöôøi soáng treân vai caùc anh chò em khaùc maø "khoâng laøm vieäc gì caû" (2 Tx 3,11).
Daán thaân laøm vieäc vaø soáng cuoäc soáng tinh thaàn, trong quan nieäm kitoâ, thaät ra khoâng traùi nghòch nhau. Hieåu roõ ñieàu naøy thaät laø quan troïng! Caàu nguyeän vaø laøm vieäc coù theå vaø phaûi hoøa hôïp vôùi nhau, nhö thaùnh Bieån Ñöùc daäy. Thieáu coâng aên vieäc laøm cuõng gaây haïi cho tinh thaàn cuõng nhö thieáu caàu nguyeän cuõng laøm haïi cho sinh hoaït cuï theå.
Toâi xin laäp laïi lao ñoäng, trong haøng ngaøn hình thaùi cuûa noù, laø ñaëc ñieåm cuûa con ngöôøi. Noù dieãn taû phaåm giaù cuûa con ngöôøi ñöôïc taïo döïng gioáng hình aûnh cuûa Thieân Chuùa. Vì theá ngöôøi ta noùi raèng coâng vieäc laø thaùnh thieâng. Do ñoù vieäc quaûn trò coâng aên vieäc laøm laø moät traùch nhieäm lôùn cuûa con ngöôøi vaø cuûa xaõ hoäi, khoâng theå ñeå trong tay moät ít ngöôøi hay ñöôïc giao cho moät "thò tröôøng" ñöôïc thaàn thaùnh hoùa. Laøm maát ñi choã laøm vieäc coù nghóa laø gaây ra cho xaõ hoäi moät thieät haïi nghieâm troïng. Toâi caûm thaáy buoàn, khi troâng thaáy coù ngöôøi khoâng coù coâng aên vieäc laøm, khoâng tìm ra vieäc vaø khoâng coù phaåm giaù ñem baùnh veà cho gia ñình. Vaø toâi vui möøng bieát bao, khi troâng thaáy caùc vò laõnh ñaïo laøm moïi coá gaéng ñeå tìm ra coâng aên vieäc laøm vaø ñeå cho taát caû moïi ngöôøi ñeàu coù moät vieäc laøm. Vieäc laøm laø thaùnh thieâng, vieäc laøm trao ban phaåm giaù cho moät gia ñình. Chuùng ta phaûi caàu nguyeän ñeå khoâng thieáu vieäc laøm cho moät gia ñình.
Nhö vaäy cuõng gioáng ngaøy leã, coâng vieäc laøm laø moät phaàn trong chöông trình cuûa Thieân Chuùa Taïo Vaät. Trong saùch Saùng Theá, ñeà taøi traùi ñaát nhö laø nhaø - vöôøn ñöôïc trao phoù cho söï saên soùc vaø vieäc canh taùc cuûa con ngöôøi (St 2,8.15) ñaõ ñuôïc dieãn taû tröôùc vôùi moät ñoaïn raát ñaùnh ñoäng: "Khi Chuùa laø Thieân Chuùa laøm ra ñaát vaø trôøi, chöa coù buïi caây ngoaøi ñoàng naøo treân maët ñaát, chöa coù ñaùm coû ngoaøi ñoàng naøo moïc leân, vì Chuùa laø Thieân Chuùa chöa cho möa xuoáng ñaát vaø khoâng coù ngöôøi ñeå canh taùc ñaát ñai, vaø Ngöôøi laøm traøo leân töø ñaát nöôùc cuûa caùc con kinh ñeå töôùi" (St 2,4b-6). Ñaây khoâng phaûi laø chuyeän thô moäng, maø laø maïc khaûi cuûa Thieân Chuùa. Vaø chuùng ta coù traùch nhieäm hieåu bieát noù vaø thaám nhuaàn noù tôùi nôi tôùi choán. Thoâng ñieäp Laudato si' ñeà nghò moät moâi sinh toaøn veïn cuõng coù söù ñieäp naøy: veû ñeïp cuûa traùi ñaát vaø phaåm giaù cuûa coâng vieäc laøm ñöôïc laøm ra ñeå noái keát vôùi nhau. Caû hai chuùng ñi vôùi nhau: traùi ñaát trôû neân xinh ñeïp, khi noù ñöôïc con ngöôøi canh taùc. ÑTC noùi theâm trong baøi huaán duï:
Khi coâng vieäc laøm bò taùch rôøi khoûi giao öôùc cuûa Thieân Chuùa vôùi ngöoøi nam vaø ngöôøi nöõ, khi noù bò taùch rôøi khoûi caùc phaåm tính tinh thaàn cuûa chuùng, khi noù laø con tin cuûa caùi luaän lyù lôïi nhuaän thoâi, vaø khinh reû caùc taâm tình cuûa cuoäc soáng, vieäc laøm giaûm giaù trò cuûa linh hoàn khieán oâ nhieãm taát caû: keå caû khí, nöôùc, coû caây vaø thöïc phaåm... Cuoäc soáng daân söï bò hö thoái vaø moâi sinh bò hö hoaïi. Vaø caùc haäu quaû aâm höôûng nhaát laø treân nhöõng ngöôøi ngheøo nhaát vaø caùc gia ñình ngheøo nhaát. Vieäc toå chöùc coâng aên vieäc laøm taân tieán ñoâi khi cho thaáy moät khunh höôùng nguy hieåm coi gia ñình nhö laø moät chöôùng ngaïi, moät gaùnh naëng, moät söï thuï ñoäng ñoái vôùi söï saûn xuaát cuûa coâng vieäc laøm. Nhöng chuùng ta haõy töï hoûi: söï saûn xuaát naøo ñaây? Vaø saûn xuaát cho ai? Caùi goïi laø "thaønh thò thoâng minh" chaéc chaén laø giaàu vieäc phuïc vuï vaø toå chöùc. Tuy nhieân, noù thöôøng thuø nghòch vôùi treû em vaø ngöôøi giaø.
Ñoâi khi ngöôøi ñeà ra döï aùn chuù yù tôùi vieäc quaûn trò söùc maïnh vieäc laøm caù nhaân, caàn quy tuï, söû duïng hay gaït boû, tuøy theo söï phuø hôïp kinh teá. Gia ñình laø moät tröôøng thöû nghieäm lôùn. Khi söï toå chöùc vieäc laøm baét noù laøm con tin, hay teä hôn ngaên caûn ñöôøng ñi cuûa noù, thì khi ñoù chuùng ta chaéc chaén laø xaõ hoäi loaøi ngöôøi ñaõ baét ñaàu laøm vieäc choáng laïi chính noù.
Caùc gia ñình kitoâ nhaän ñöôïc töø vieäc keát hieäp naøy moät thaùch ñoá vaø moät söù meänh lôùn. Chuùng ñem vaøo ñoù caùc yeáu toá neàn taûng coâng trình taïo döïng cuaû Thieân Chuùa: caên tính vaø moái daây noái keát cuûa nguôøi nam vaø ngöôøi nöõ, vieäc sinh con caùi, vieäc laøm khieán cho ñaát ñai ñöôïc thuaàn thuïc vaø theá giôùi coù theå ôû ñöôïc. Ñaùnh maát ñi caùc neàn taûng naøy laø moät vieäc voâ cuøng nghieâm troïng, vì trong caên nhaø chung ñaõ coù quaù nhieàu veát nöùt raïn roài! Nhieäm vuï khoâng deã. Ñoâi khi ñoái vôùi caùc hieäp hoäi gia ñình coù theå xem ra nhö Ñavít ñöùng tröôùc maët Goâliaùt... nhöng chuùng ta bieát caâu chuyeän thaùch thöùc aáy ñaõ keát thuùc ra sao! Caàn phaûi coù ñöùc tin vaø söï khoân kheùo. Xin Thieân Chuùa ban cho chuùng ta tieáp ñoùn lôøi keâu goïi cuûa Ngaøi vôùi nieàm vui vaø loøng hy voïng, trong luùc khoù khaên naøy cuûa lòch söû cuûa chuùng ta, ôn goïi laøm vieäc ñeå trao ban phaåm giaù cho chính mình vaø cho gia ñình mình.
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chaøo caùc nhoùm haønh höông Phaùp, ñaëc bieät caùc linh muïc trong ngaøy leã thaùnh Jean Eudes. Ngaøi noùi trong luùc khoù khaên naøy cuûa lòch söû chuùng ta haõy xin Chuùa naâng ñôõ caùc gia ñình trong cuoäc soáng thöôøng ngaøy vaø trong söù meänh cuûa chuùng. Xin Chuùa cho caùc gia ñình can ñaûm vaø trung thaønh giöõ gìn caùc giaù trò neàn taûng cuûa thuï taïo.
Chaøo caùc nhoùm noùi tieáng Anh, nhaát laø caùc ñoaøn haønh höông Nhaät Baûn, Ñöùc Thaùnh Cha xin Chuùa Kitoâ cuûng coá ñöùc tin cuûa hoï vaø cuûa gia ñình hoï ñeå hoï coù theå laø daáu chæ tình yeâu vaø loøng thöông xoùt Chuùa giöõa loøng theá giôùi.
Chaøo caùc nhoùm noùi tieáng Boà Ñaøo Nha, ñaëc bieät caùc tín höõu Brasil, ngaøi caàu chuùc chuyeán haønh höông cuûng coá ñöùc tin cuûa hoï nôi Chuùa Gieâsu Kitoâ, laø Ñaáng môøi goïi caùc gia ñình coäng taùc vaøo vieäc xaây döïng moät theá giôùi coâng baúng vaø toát ñeïp hôn.
Vôùi caùc nhoùm Ba Lan Ñöùc Thaùnh Cha noùi muøa heø laø thôøi gian nghæ ngôi vaø taùi taïo söùc maïnh cho thaân xaùc vaø tinh thaàn ñeå chu toaøn caùc nhieäm vuï cuûa mình, cuõng nhö suy tö veà yù nghóa coâng vieäc laøm trong cuoäc soáng caù nhaân, gia dình vaø xaõ hoäi. Vieäc laøm coù theå laø con ñöôøng neân thaùnh, neáu noù ñöôïc thöïc thi nhö laø söï tieáp tuïc coâng trình saùng taïo cuûa Thieân Chuùa vaø dieãn taû tình yeâu ñoái vôùi tha nhaân, nhaát laø caùc ngöôøi thaân trong gia ñình.
Chaøo caùc nhoùm tieáng YÙ ngaøi noùi: Ngaøy mai coäng ñoaøn ñaïi keát Taizeù kyû nieäm 75 naêm thaønh laäp, toâi muoán göûi lôøi chaøo keøm theo lôøi caàu nguyeän tôùi caùc anh em ñan só, trong nieàm töôûng nhôù vò saùng laäp yeâu quyù laø thaày Roger Shutz, maø caùch ñaây ba ngaøy chuùng ta ñaõ töôûng nieäm 10 naêm qua ñôøi. Xin chuùc coäng ñoaøn tieán böôùc toát ñeïp.
Chaøo caùc baïn treû ngöôøi ñau yeáu vaø caùc ñoâi taân hoân Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc cho moïi ngöôøi bieát hoâm qua Giaùo Hoäi nhôù thaùnh Jean Eudes. Xin loøng suøng kính Thaùnh Taâm Chuùa vaø Traùi Tim Meï Maria cuûa thaùnh nhaân daäy giôùi treû caàn söï baàu cöû cuûa ngöôøi treân con ñöôøng thieâng lieâng; khích leä caùc anh chò em beänh nhaân ñöông ñaàu vôùi khoå ñau trong döùc tin; vaø khuyeán khích caùc ñoâi taân hoân bieát giaùo duïc con caùi Chuùa seõ ban cho hoï.
Buoåi tieáp kieán ñaõ keát thuùc vôùi Kinh Laäy Cha vaø pheùp laønh toøa thaùnh Ñöùc Thaùnh Cha ban cho moïi ngöôøi.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)