Hoäi Thaùnh Tin Laønh taïi Ñöùc
xin loãi veà vieäc ñaõ phaù huûy
tranh aûnh toân giaùo trong cuoäc Caûi Caùch
Hoäi Thaùnh Tin Laønh taïi Ñöùc xin loãi veà vieäc ñaõ phaù huûy tranh aûnh toân giaùo trong cuoäc Caûi Caùch.
Hamburg, Ñöùc (WHÑ 31-07-2015) - Trong moät cuoäc gaëp gôõ taïi Hamburg giöõa hai phaùi ñoaøn cuûa Toaø Thöôïng phuï Constantinopolis vaø Hoäi Thaùnh Tin Laønh Ñöùc (EKD), Giaùm muïc Tin Laønh Petra Bosse-Huber ñaõ ñöa ra lôøi xin loãi veà phong traøo baøi vieäc suøng baùi tranh aûnh thaùnh do Tin Laønh ñeà xöôùng vaøo theá kyû XVI.
"Hoäi Thaùnh Tin Laønh leân aùn vieäc phaù huûy tranh aûnh toân giaùo. Caùc tranh aûnh thaùnh naøy töø laâu ñaõ trôû thaønh moät caùch dieãn taû loøng suøng ñaïo cuûa Tin Laønh". Khi phaùt bieåu caùc lôøi naøy, vò giaùm muïc Tin Laønh phía Baéc (NEK), cuõng laø thaønh vieân cuûa Hoäi Thaùnh Tin Laønh Ñöùc (EKD), moät caùch naøo ñoù, ñaõ leân tieáng xin loãi veà vieäc phaù huûy moät soá lôùn tranh aûnh toân giaùo trong cuoäc Caûi Caùch.
Thöïc vaäy, trong nöûa ñaàu theá kyû XVI, moät soá lôùn boä tranh, böùc traïm, kính maøu, böùc hoïa vaø bieåu töôïng veà Ñöùc Meï vaø caùc Thaùnh, vaø caû caùc di vaät cuøng caùc ñoà vaät coù lieân quan ñeán pheùp laï hay mang yù nghóa sieâu nhieân, ñaõ bò phaù huûy moät caùch coù heä thoáng hay bò ñöa ra khoûi caùc nhaø thôø, nhaø nguyeän Coâng giaùo, ñaëc bieät taïi Thuïy Só, Haø Lan, taïi mieàn nam nöôùc Ñöùc vaø taïi Anh.
Jean Calvin khôûi xöôùng
Vaøo naêm 1531, taïi thaønh phoá Ulm, mieàn nam nöôùc Ñöùc, ngöôøi theo Caûi Caùch, vieän côù caùi goïi laø "Ngaøy choáng thôø quaáy" (Gotzentag), ñaõ laáy ñi caùc baøn thôø vaø hai ñaøn ñaïi phong caàm khoûi nhaø thôø chính toøa. Taïi Geneøve cuõng vaäy, do Jean Calvin khôûi xöôùng, moät soá lôùn caùc taùc phaåm Kitoâ giaùo trong soá nhöõng coâng trình quyù giaù nhaát cuûa thaønh phoá ñaõ bò phaù huûy.
Taïi Phaùp, caùc vuï phaù huûy naøy cuõng ñaõ dieãn ra, chuû yeáu trong cuoäc chieán tranh toân giaùo laàn thöù nhaát vaøo naêm 1562. Nhieàu nhaø thôø bò phaù huûy hoaøn toaøn vaø nhieàu ñeàn ñaøi ñoà soä bò hö hoûng traàm troïng, nhö tröôøng hôïp caùc Vöông cung thaùnh ñöôøng Thaùnh Martin thaønh Tours, Thaùnh Maria Mañaleâna ôû Veùzelay, nhaø thôø chính toøa Thaùnh Pheâroâ ôû Angouleøme, nhaø thôø chính toøa Thaùnh Giaù ôû Orleùans hay tu vieän Jumieøges...
Baøi tröø vieäc toân thôø tranh aûnh thaùnh
Ñoái vôùi caùc tín höõu Tin Laønh theá kyû XVI, ñaây chæ ñôn thuaàn laø vieäc caám moïi söï suøng kính aûnh töôïng ñaïo, ñöôïc ñoàng hoùa vôùi vieäc toân thôø tranh aûnh thaùnh vaø do ñoù, mang tính caùch ngoaïi ñaïo. Khi aáy, ngöôøi ta goïi ñaây laø phong traøo baøi aûnh töôïng thaùnh Tin Laønh - aùm chæ tôùi phong traøo töông töï dieãn ra vaøo theá kyû VIII.
Caùc lôøi phaùt bieåu cuûa Giaùm muïc Petra Bosse-Huber taïi cuoâc gaëp gôõ ôû Hamburg ñeå baøn veà "tranh thaùnh" theo quan ñieåm Chính Thoáng giaùo vaø Tin Laønh, coù yù nghóa lôùn ñoái vôùi söï bieán chuyeån cuûa Tin Laønh, ñaõ dieãn ra töø nhieàu thaäp nieân, lieân quan ñeán vaán ñeà tranh aûnh, vaø moät caùch roäng lôùn hôn, ñeán vaán ñeà bieåu töôïng vaø thaåm myõ.
Vaøo thôøi ñieåm ngöôøi Tin Laønh ñang chuaån bò cöû haønh kyû nieäm 500 naêm cuoäc Caûi Caùch (vaøo naêm 2017), tuyeân boá naøy laïi caøng coù yù nghóa.
(La Croix)
Mai Taâm