Tuyeân ngoân cuûa thò tröôûng
caùc thaønh phoá lôùn daán thaân baûo veä moâi sinh
Tuyeân ngoân cuûa thò tröôûng caùc thaønh phoá lôùn daán thaân baûo veä moâi sinh.
Vatican (SD 22-07-2015) - Chieàu 21 thaùng 7 naêm 2015 haøng traêm thò tröôûng caùc thaønh phoá lôùn toaøn theá giôùi ñaõ cuøng Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ kyù vaøo tuyeân ngoân chung, cam keát daán thaân baûo veä moâi sinh, loaïi tröø caùc laïm duïng, khai thaùc, buoân baùn ngöôøi vaø moïi hình thöùc noâ leä môùi.
Ñöùc Thaùnh Cha vieát trong baûn tuyeân ngoân tieáng Taây Ban Nha: "Toâi ñaùnh giaù cao tuyeân ngoân naøy. Toâi öôùc mong noù ñem laïi nhieàu toát ñeïp".
Caùc thò tröôûng vaø giôùi chöùc daân söï thuoäc nhieàu neàn vaên hoùa vaø ñieàu kieän xaõ hoäi khaùc nhau ñaõ tham döï ñaïi hoäi do Haøn laâm vieän caùc khoa hoïc vaø Khoa hoïc xaõ hoäi cuûa Toøa Thaùnh toå chöùc ñeå thaûo luaän veà hai ñeà taøi caáp thieát: ñoù laø caùc thay ñoåi khí haäu do con ngöôøi gaây ra, vaø vieäc bò gaït boû beân leà xaõ hoäi qua naïn ngheøo ñoùi cuøng cöïc, noâ leä môùi vaø buoân ngöôøi. Tuyeân ngoân khaúng ñònh raèng caùc thay ñoåi khí haäu do con ngöôøi gaây ra laø moät thöïc taïi khoa hoïc, vaø vieäc giôùi haïn chuùng laø moät boån phaän luaân lyù ñoái vôùi nhaân loaïi. Caùc neàn vaên hoùa ñeàu khaúng ñònh phaåm giaù noäi taïi cuûa moãi baûn vò con nguôøi gaén lieàn vôùi coâng ích cuûa toaøn theå nhaân loaïi. Chuùng neâu baät veû ñeïp, söï kyø dieäu vaø baûn chaát toát laønh noäi taïi cuûa theá giôùi, laø moùn quaø quyù baùu ñöôïc giao phoù cho loaøi ngöôøi saên soùc. Toân troïng chöù khoâng taøn phaù noù laø boån phaän luaân lyù cuûa con ngöôøi.
Caùc ngöôøi ngheøo, tuy khoâng gaây ra naïn khí haäu thay ñoåi, nhöng laïi laø nhöõng thaønh phaàn chòu caùc ñe doïa kinh khuûng nhaát cuûa teä naïn naøy do con ngöôøi gaây ra nhö: haïn haùn ngaøy caøng thöôøng xuyeân hôn, caùc traän baõo ngaøy caøng taøn phaù hôn, caùc ñôït noùng vaø möïc nöôùc bieån daâng cao. Ngaøy nay nhaân loaïi coù caùc hieåu bieát kyõ thuaät vaø phöông tieän taøi chaùnh ñeå xoay chieàu caùc thay ñoåi khí haäu ñoù, ñoàng thôøi chaám döùt naïn ngheøo tuùng cuøng cöïc, qua caùc giaûi phaùp phaùt trieån coù theå chòu ñöïng ñöôïc, trong ñoù coù caùc heä thoáng naêng löôïng ít thaûi thaùn khí vaøo khoâng trung hôn, vaø sö yeåm trôï kyõ thuaät cuûa vieäc thoâng tin vaø truyeàn thoâng. Caùc tieán boä kyõ thuaät coù theå giuùp saûn xuaát caùc nguoàn naêng löôïng coù theå canh taân, thaûi ít thaùn khí hôn. Vieäc lieân læ kieám tìm hoaø bình cho pheùp söû duïng caùc ngaân khoaûn quaân söï cho caùc ñaàu tö caáp thieát cho vieäc phaùt trieån. Hoäi nghò thöôïng ñænh veà khí haäu taïi Paris vaøo cuoái naêm nay coù theå laø dòp may cuoái cuøng cho caùc thoûa hieäp aán ñònh vieäc söùc noùng gia taêng döôùi 2 ñoä C. Neáu khoâng thì loä trình ñi theo cho tôùi nay coù theå khieán cho söùc noùng treân theá giôùi leân tôùi quaù 4 ñoä C vôùi caùc haäu quaû taøn phaù nghieâm troïng.
Caùc vò laõnh ñaïo chính trò vaø moïi nöôùc thaønh vieân Lieân Hieäp Quoác daëc bieät coù traùch nhieäm ñoái vôùi thoaû hieäp naøy veà khí haäu, ñeå baûo ñaûm möùc an ninh cho toaøn nhaân loaïi vaø che chôû caùc daân toäc ngheøo vaø deã bò toån thöông nhaát tröôùc naïn thay ñoåi khí haäu. Caùc quoác gia giaàu phaûi taøi trôï cho caùc nöôùc ngheøo nhö ñaõ höùa ñeå giaûm bôùt caùc haäu quûa tai haïi naøy. Caùc thay ñoåi caàn thieát phaûi ñöôïc thöïc thi trong boái caûnh caùc muïc ñích phaùt trieån coù theå chòu ñöïng ñöôïc vaø ñi song song vôùi vieäc choáng laïi naïn ngheøo tuùng cuøng cöïc, thaêng tieán vieäc saên soùc y teá cho moïi ngöôøi, gia taêng phaåm chaát giaùo duïc, cung caáp nöôùc trong laønh vaø naêng löôïng coù theå chòu ñöïng ñöôïc, cuõng nhö chaám döùt naïn buoân ngöôøi vaø moïi hình thöùc noâ leä môùi.
Nhö laø caùc thò tröôûng, chuùng toâi daán thaân trong caùc thaønh phoá cuûa mình, ñeå giaûi thoaùt daân ngheøo vaø nhöõng ngöôøi coù ñieàu kieän soáng deã bò toån thöông, giaûm thieåu caùc nguy cô phaùt xuaát töø caùc toài teä moâi sinh, kinh teá hay xaõ hoäi taïo ra vuøng ñaát maàu môõ cho naïn buoân ngöôøi vaø cöôõng baùch di cö. Ñoàng thôøi chuùng toâi cuõng daán thaân chaám döùt caùc laïm duïng, khai thaùc, buoân ngöôøi, vaø moïi hình thöùc noâ leä môùi. Caùc toäi phaïm choáng laïi nhaân loaïi naøy bao goàm caû vieäc cöôõng baùch lao ñoäng, maïi daâm, buoân cô phaän ngöôøi, vaø laøm vieäc nhö noâ leä trong caùc gia ñình. Chuùng toâi cuõng daán thaân phaùt trieån caùc chöông trình taùi hoäi nhaäp vaø hoäi nhaäp xaõ hoäi treân bình dieän quoác gia ñeå traùnh vieäc cöôõng baùch hoài höông caùc naïn nhaân cuûa vieäc buoân ngöôøi. (SD 22-7-2015)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)