Noäi dung baøi phoûng vaán Ñöùc Thaùnh Cha

treân chuyeán bay töø Assuncion veà Roma

Noäi dung baøi phoûng vaán Ñöùc Thaùnh Cha treân chuyeán bay töø Assuncion veà Roma.

Roma (SD 13-07-2015) - Chieàu Chuùa Nhaät 12 thaùng 7 naêm 2015 treân chuyeán bay töø Paraquay veà Roma, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ daønh cho caùc nhaø baùo quoác teá moät cuoäc phoûng vaán daøi, lieân quan tôùi chuyeán vieáng thaêm taïi ba nöôùc Ecuador, Bolivia vaø Paraguay, cuõng nhö lieân quan tôùi moät vaøi vaán ñeà thôøi söï nhö cuoäc khuûng hoaûng cuûa Hy Laïp, cuoäc ñoái thoaïi giöõa Cuba vaø Hoa Kyø, tình hình Colombia vaø Venenezuela vv...

Say ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quyù vò noäi dung baøi phoûng vaán. Boán caâu ñaàu Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ traû lôøi baèng tieáng Taây Ban Nha, caùc caâu sau baèng tieáng YÙ.

Nhaø baùo Anibal Velazquez cuûa nhaät baùo ABC Color Paraguay hoûi: thöa Ñöùc Thaùnh Cha, daân chuùng vui möøng vì Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ naâng ñeàn thaùnh Caacupeù leân haøng Vöông cung thaùnh ñöôøng, nhöng hoï töï hoûi Paraguay coù toäi gì maø chöa coù Hoàng Y?

Ñaùp: Khoâng coù Hoàng Y khoâng phaûi laø moät toäi. Ña soá caùc nöôùc treân theá giôùi khoâng coù Hoàng Y. Quoác tòch cuûa caùc Hoàng Y laø thieåu soá. Ñuùng thaät laø cho tôùi nay Paraguay chöa coù Hoàng Y naøo. Toâi khoâng bieát lyù do. Ñoâi khi ñeå choïn caùc Hoàng Y ngöôøi ta caân nhaéc, ñoïc vaø nghieân cöùu caùc hoà sô cuûa töøng vò, xem xeùt con ngöôøi, nhaát laø ñaëc suûng cuûa Hoàng Y seõ ñöôïc choïn ñeå coá vaán cho Ñöùc Giaùo Hoaøng vaø trôï giuùp Giaùo Hoaøng trong vieäc cai quaûn Giaùo Hoäi hoaøn vuõ. Hoàng Y tuy thuoäc veà moät Giaùo Hoäi ñòa phöông nhöng ñöôïc gia nhaäp vaøo Giaùo Hoäi Roma vaø coù moät caùi nhìn ñaïi ñoàng. Ñieàu naøy khoâng coù nghóa laø taïi Paraguay khoâng coù caùc Giaùm Muïc coù quan ñieåm vuõ hoaøn. Nhöng lyù do vì khoâng theå chæ ñònh quùa 120 Hoàng Y coù quyeàn baàu Giaùo Hoaøng. Uruguay ñaõ coù hai vò. Moät vaøi nöôùc Trung Myõ cuõng ñaõ coù Hoàng Y, nhöng taát caû tuyø thuoäc caùc hoaøn caûnh, con ngöôøi vaø ñaëc suûng. Nhöng söï kieän naøy khoâng coù nghóa laø caùc Giaùm Muïc Paraguay khoâng coù giaù trò gì. Paraguay coù caùc Giaùm Muïc thieân taøi. Toâi nhôù laø coù hai Giaùm Muïc Bogarin ñaõ laøm neân lòch söû Paraguay. Neáu nhìn vaøo Giaùo Hoäi Paraguay thì Paraguay ñaùng coù hai Hoàng Y, nhöng noù khoâng lieân quan gì tôùi coâng nghieäp. Paraguay laø moät Giaùo Hoäi soáng ñoäng, töôi vui, moät Giaùo Hoäi chieán ñaáu vaø coù moät lòch söû vinh quang.

Hai chò Priscilla Quiroga cuûa ñaøi truyeàn hình Keânh A vaø chò Cecillia Dorado Nava cuûa nhaät baùo El Deber Bolivia hoûi: xin Ñöùc Thaùnh Cha cho bieát yù kieán lieân quan tôùi öôùc muoán cuûa Bolovia trong cuoäc thöông thuyeát vôùi Chile ñeå coù loái ra Thaùi Bình Döông. Trong tröôøng hôïp hai nöôùc xin Toøa Thaùnh laøm trung gian Ñöùc Thaùnh Cha coù nhaän khoâng?

Ñaùp: Laøm trung gian laø moät vieäc raát teá nhò vaø nhö laø böôùc cuoái cuøng. Cuõng nhö trong tröôøng hôïp giöõa Argentina vaø Chile ñeå traùnh moät cuoäc chieán. Tình hình ñaõ raát laø caêng thaúng neân Toøa Thaùnh ñaõ daán thaân, vì theá Thaùnh Gioan Phaoloâ II ñaõ luoân chuù yù, ngoaøi ra coù thieän chí cuûa caû hai nöôùc muoán thöông thuyeát. Coù ñieàu laï, ít nhaát laø beân Argentina coù moät nhoùm khoâng muoán söï trung gian naøy, vaø khi toång thoáng Alfonsin toå chöùc tröng caàu daân yù coù muoán chaáp nhaän ñeà nghò trung gian khoâng, thì ñöông nhieân ña soá daân noùi laø coù, nhöng coù moät nhoùm khoâng muoán. Luoân luoân khi coù vaán ñeà trung gian, thì khoù coù chuyeän toaøn daân ñeàu ñoàng yù. Nhöng vieäc laøm trung gian laø böôùc cuoái cuøng, vì luoân luoân coù caùc göông maët ngoaïi giao vaø caùc ngöôøi taïo thuaän tieän khaùc trôï giuùp giaøn xeáp vaán ñeà.

Trong luùc naøy thì toâi cho raèng phaûi raát toân troïng ñeå cho Bolivia ñöa vaán ñeà ra moät toaø aùn quoâc teá. Vì vaäy, neáu toâi bình luaän trong luùc naøy - toâi laø thuû laõnh cuûa moät quoác gia - noù seõ coù theå bò giaûi thích nhö laø xen mình vaøo hay gaây aùp löïc hoaëc gì khaùc. Toâi cho raèng caàn toân troïng quyeát ñònh cuûa nhaân daân Bolivia. Vaø cuõng caàn xem tröôùc ñaây ñaõ coù caùc yeâu caàu ñoái thoaïi hay chöa. Toâi khoâng roõ. Ñieàu toâi bieát ñoù laø vaøo thôøi toång thoáng Lagos cuûa Chile, toâi khoâng nhôù roõ thôøi gian chính xaùc, ngöôøi ta ñaõ tìm moät giaûi phaùp. Ñaây laø bình luaän maø Ñöùc Hoàng Y Errazuris noùi vôùi toâi. Do ñoù, toâi khoâng muoán noùi gì veà ñieàu naøy caû.

Ñieåm thöù ba maø toâi muoán thöøa nhaän roõ raøng. Ñoù laø trong nhaø thôø chính toøa Bolivia toâi ñaõ ñeà caäp ñeán moät vaán ñeà raát teá nhò, khi chuù yù tôùi tình hình caäy nhôø toaø aùn quoác teá. Toâi nhôù roõ mình ñaõ noùi: "Laø anh em thì caàn ñoái thoaïi, caùc daân toäc myõ latinh caàn ñoái thoaïi ñeå taïo döïng quoác gia lôùn, ñoái thoaïi caàn thieát" Tôùi ñoù toâi thinh laëng roài noùi "Toâi nghó tôùi bieån", vaø tieáp tuïc noùi: "ñoái thoaïi vaø ñoái thoaïi". Toâi tin raèng söï can thieäp cuûa toâi nhaéc tôùi vaán ñeà naøy, nhöng toân troïng tình hình hieän nay. Vì trong moät toøa aùn quoác teá thì khoâng theå noùi tôùi vieäc laøm trung gian, cuõng nhö taïo thuaän tieän, maø chæ hy voïng thoâi.

Hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, nhö theá öôùc voïng cuûa nhaân daân Bolivia coù chính ñaùng khoâng?

Ñaùp: Luoân luoân coù moät neàn taûng coâng lyù, khi coù vieäc thay ñoåi ranh giôùi, vaø nhaát laø sau moät cuoäc chieán. Caàn phaûi lieân tuïc xem xeùt laïi. Toâi seõ noùi raèng vieäc ñeà nghò moät chuyeän thuoäc loaïi naøy, öôùc voïng naøy khoâng phaûi laø khoâng chính ñaùng. Toâi nhôù laø hoài naêm 1961, khi ñang hoïc trieát hoïc naêm thöù nhaát, chuùng toâi nhaän ñöôïc moät taøi lieäu veà Bolivia do moät cha töø Bolivia ñem sang, toâi tin noù coù ñeà töïa laø "Möôøi ngoâi sao". Cha hoûi: "Bolivia coù maáy vuøng?" Chuùng toâi traû lôøi laø coù 9 vuøng. Cha traû lôøi "coù 10 vuøng", roài giôùi thieäu töøng vuøng moät ,vaø sau cuøng laø vuøng thöù 10 cha nhìn bieån vaø khoâng noùi lôøi naøo caû. Toâi raát xuùc ñoäng. Ñoù laø hoài naêm 1961. Neáu ngöôøi ta thaáy laø coù moät khaùt voïng, thì roõ raøng roài, sau moät traän chieán loaïi naøy daáy leân caùc maát maùt, thì toâi tin ñieàu quan troïng nhaát laø ñoái thoaïi, laø thöông thuyeát laønh maïnh. Giôø ñaây trong luùc naøy vieäc ñoái thoaïi coù ñöôïc laø chaïy tôùi toøa aùn La Haye.

OÂng Fredy Paredes, thuoäc nhaät baùo Teleamazonas Ecuador hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, tröôùc chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha nöôùc Ecuador naùo loaïn, sau khi Ñöùc Thaùnh Cha rôøi nöôùc naøy, nhöõng ngöôøi choáng ñoái chính quyeàn laïi xuoáng ñöôøng bieåu tình. Xem ra söï hieän dieän cuûa Ñöùc Thaùnh Cha taïi Ecuador bò söû duïng cho muïc ñích chính trò ñaëc bieät caâu Ñöùc Thaùnh Cha noùi: "Nhaân daân Ecuador ñaõ ñöùng leân vôùi phaåm giaù". Con xin hoûi Ñöùc Thaùnh Cha theo thöù töï neáu ñöôïc: "Caâu naøy traû lôøi cho caùi gì? Ñöùc Thaùnh Cha coù thieän caûm vôùi döï aùn chính trò cuûa toång thoáng Correa khoâng? Ñöùc Thaùnh Cha coù tin raèng caùc lôøi nhaén nhuû chung maø Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñöa ra trong chuyeán vieáng thaêm taïi Ecuador nhaèm khích leä söï taêng tröôûng, ñoái thoaïi, xaây döïng daân chuû vaø khoâng tieáp tuïc ñöôøng loái chính trò gaït boû nhö Ñöùc Thaùnh Cha noùi, coù ñöôïc thöïc thi taïi Ecuador hay khoâng?

Ñaùp: Ñöông nhieân laø coù caùc vaán ñeà chính trò vaø caùc cuoäc bieåu tình. Ñieàu naøy thì ngöôøi ta bieát roài. Toâi khoâng bieát caùc khoù khaên cuûa neàn chính trò taïi Ecuador, neân vieäc ñöa ra moät yù kieán töø phía toâi seõ laø ñieàu voâ nghóa. Theá roài ngöôøi ta noùi vôùi toâi, nhö moät daáu ngoaëc trong chuyeán vieáng thaêm cuûa toâi, laø toân troïng chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng, ñoù laø dieàu toâi xin caùm ôn vaø traân troïng. Giôø ñaây caùc söï vaät bieán chuyeån, vaø ñöông nhieân laø caùc vaán ñeà vaø caùc thaûo luaän chính trò tieáp dieãn. Lieân quan tôùi caâu noùi maø anh ñeà caäp ñeán, toâi coù yù aùm chæ yù thöùc lôùn hôn maø ngöôøi daân Ecuador coù ñoái vôùi giaù trò cuûa hoï. Moät traän chieán bieân giôùi vôùi Peru khoâng laøm ñöôïc nhieàu. Coù caùc lòch söû chieán tranh. Roài coù moät yù thöùc lôùn hôn ñoái vôùi söï khaùc bieät vaø phong phuù chuûng toäc cuûa Ecuador. Vaø dieàu naøy trao ban phaåm giaù. Ecuador khoâng phaûi laø moät nöôùc bò gaït boû. Noù quy chieáu toaøn daân vaø taát caû phaåm giaù cuûa daân toäc naøy, sau cuoäc chieán bieân giôùi, hoï ñaõ ñöùng leân vôùi phaåm giaù, vaø ñaõ coù yù thöùc hôn veà phaåm giaù vaø söï phong phuù cuûa söï hieäp nhaát trong khaùc bieät cuûa mình. Khoâng theå gaùn cho moät tình hình cuï theå, bôûi vì cuõng chính caâu naøy - ngöôøi ta bình luaän, nhöng toâi khoâng thaáy nhö theá - bò leøo laùi ñeå giaûi thích caû hai tình traïng: chính quyeàn ñaõ ñöùng leân taïi Ecuador hay nhöõng ngöôøi choáng chính quyeàn ñaõ döùng leân. Moät caâu noùi coù theå bò leøo laùi, vaø vì theá toâi tin laø caàn raát thaän troïng. Toâi xin caùm ôn caâu hoûi cuaû anh, bôûi vì ñoù laø moät kieåu caån thaän. Vaø anh ñang neâu göông caån thaän ñaáy.

Neáu anh chò em cho pheùp. Vieäc giaûi thích moät vaên baûn thaät raát quan troïng trong coâng vieäc cuûa anh chò em. Khoâng theå giaûi thích noù chæ vôùi moät caâu. Coù nhöõng caâu laø chiaø khoùa cuûa vieäc giaûi thích, vaø coù nhöõng caâu khoâng laø chìa khoùa nhöng laø nhöõng caâu qua ñi, hay linh ñoäng. Vì vaäy, caàn xem xeùt heát boái caûnh, tình hình vaø lòch söû. Nhìn lòch söû cuûa luùc naøy, hay chuùng ta ñang noùi tôùi quùa khöù, giaûi thích moät söï kieän quaù khöù vôùi kieåu giaûi thích cuûa thôøi ñoù. Chaúng haïn nhö caùc cuoäc chieán cuûa thaäp töï quaân caàn phaûi giaûi thích chuùng vôùi kieåu giaûi thích cuûa thôøi baáy giôø. Ñieàu noøng coát laø giaûi thích moät dieãn vaên, hay baát cöù baûn vaên naøo, vôùi moät loaïi giaûi thích toaøn veïn, chöù khoâng coâ laäp.

Chò Stefania Falasca cuûa nhaät baùo Avvenire cuûa Italia hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, trong baøi noùi chuyeän vôùi caùc Phong traøo bình daân taïi Bolivia Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñeà caäp tôùi phong traøo taân thöïc daân vaø vieäc toân thôø thaàn tieàn khoáng cheá neàn kinh teá vaø aùp ñaët caùc chính saùch thaét löng buoäc buïng luoân luoân thieät thoøi cho daân ngheøo. Töø nhieàu tuaàn nay beân AÂu chaâu chuùng ta coù tröôøng hôïp cuûa Hy Laïp vaø soá phaän cuûa nöôùc naøy coù nguy cô ra khoûi khoái Euro. Ñöùc Thaùnh Cha nghó gì veà nhöõng ñieàu ñang xaûy ra taïi Hy Laïp vaø cuõng lieân quan tôùi AÂu chaâu?

Ñaùp: Tröôùc heát bôûi vì söï can thieäp naøy cuaû toâi trong ñaïi hoäi cuûa caùc Phong traøo bình daân laø laàn can thieäp thöù hai. Laàn thöù nhaát laø taïi Vaticaêng trong phong hoïp cuõ cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Theá Giôùi, hoài ñoù coù 120 tham döï vieân. Cuoäc hoäi naøy ñaõ do Hoäi Ñoàng Toaø Thaùnh Coâng Lyù vaø Hoaø Bình toå chöùc. Toâi gaàn guõi vôùi noù, bôûi vì noù laø moät hieän töôïng treân toaøn theá giôùi. Keå caû beân Ñoâng phöông, beân Philippines, AÁn Ñoä, Thaùi Lan. Chuùng laø caùc phong traøo ñöôïc toå chöùc giöõa chuùng, khoâng phaûi chæ ñeå phaûn ñoái maø ñeå tieán tôùi vaø coù theå soáng. Vaø chuùng laø caùc phong traøo coù söùc maïnh, vaø caùc anh chò em naøy ñoâng bieát bao. Hoï khoâng caûm thaáy ñöôïc ñaïi dieân bôûi caùc nghieäp ñoaøn, vì hoï noùi raèng caùc nghieäp ñoaøn ngaøy nay laø moät nghieäp hoäi, khoâng tranh ñaáu nöõa - toâi ñang ñôn giaûn hoùa moät chuùt - nhöng yù töôûng cuûa bieát bao nhieâu ngöôøi cuûa caùc anh chò em naøy ñoù laø caùc nghieäp ñoaøn khoâng tranh ñaáu cho caùc quyeàn lôïi cuûa ngöôøi ngheøo. Vaø Giaùo Hoäi khoâng theå thôø ô. Giaùo Hoäi coù moät Giaùo lyù xaõ hoäi vaø ñoái thoaïi vôùi phong traøo naøy vaø ñoái thoaïi toát. Anh chò em ñaõ thaáy loøng haêng haùi caûm nhaän ñöôïc raèng Giaùo Hoäi khoâng xa caùch chuùng ta, Giaùo Hoäi coù moät giaùo lyù giuùp chuùng ta tranh ñaáu cho ñieàu naøy. Ñoù laø moät cuoäc ñoái thoaïi. Khoâng phaûi Giaùo Hoäi löïa choïn con ñöôøng voâ chính phuû. Khoâng. Hoï khoâng voâ chính phuû. Hoï laø nhöõng ngöôøi laøm vieäc, tìm laøm bieát bao coâng vieäc, keå caû vôùi nhöõng gì bò vöùt boû, nhöõng gì thöøa thaõi. Hoï thöïc suï laø caùc coâng nhaân. Ñoù laø taàm quan troïng cuûa söï kieän naøy.

Lieân quan tôùi Hy Laïp vaø heä thoáng quoác teá: toâi raát dò öùng vôùi kinh teá, bôûi vì cha toâi ñaõ laø moät keá toaùn vieân vaø khi khoâng laøm xong vieäc ôû sôû, thì ngöôøi ñem veà nhaø laøm, caû ngaøy thöù baåy vaø Chuùa Nhaät, vôùi caùc saùch thôøi ñoù, vieát theo kieåu chöõ goâ tích, vaø ngöôøi laøm vieäc# vaø toâi troâng thaáy cha toâi nhö vaäy, vaø toâi dò öùng. Toâi khoâng hieàu roõ söï vieäc ra sao, nhöng chaéc chaén seõ ñôn sô khi noùi raèng loãi chæ laø taïi phaàn naøy. Caùc chính quyeàn Hy Laïp ñaõ ñöa tình traïng nôï naàn quoác teá tôùi dieåm naøy cuõng coù phaàn traùch nhieäm cuûa hoï. Vôùi chính quyeàn môùi ngöôøi ta ñaõ ñi tôùi moät vieäc duyeät xeùt hôi ñuùng. Toâi caàu mong vaø ñaây laø ñieàu duy nhaát toâi coù theå noùi vôùi chò, vì toâi khoâng bieát roõ# toâi caàu mong hoï tìm ra moät con ñöôøng deå giaûi quyeát vaán ñeà Hy Laïp, vaø caû moät con ñöôøng ñeå giaùm saùt khoâng ñeå xaûy ra vaán ñeà naøy trong caùc nöôùc khaùc; vaø öôùc gì ñieàu naøy giuùp chuùng ta tieán tôùi, bôûi vì con ñöôøng vay möôïn vaø nôï naàn sau cuøng khoâng bao giôø taän. Ngöôøi ta ñaõ noùi vôùi toâi caùch ñaây moät naêm raèng Lieân Hieäp Quoác coù moät chöông trình (neáu ai trong anh chò em bieát thì xin giaûi thích ), moät chöông trình theo ñoù moät quoác gia coù theå tuyeân boá mình vôõ nôï, khoâng phaûi laø tình traïng default, nhöng moät chöông trình toâi ñaõ nghe vaø khoâng bieát noù ñaõ ñi tôùi ñaâu roài, vaø coù thaät hay khoâng. Toâi noùi theå ñeå minh giaûi thoâi, neáu moät haõng xöôûng coù theå tuyeân boá mình vôï nôï, thì taïi sao moät nöôùc laïi khoâng theå laøm nhö theá, vaø ñi tôùi söï trôï giuùp cuûa caùc nöôùc khaùc? Ñoù ñaõ laø caùc neàn taûng cuûa döï aùn, nhöng toâi khoâng theå noùi theâm gì khaùc.

Lieân quan tôùi caùc taân thöïc daân: ñöông nhieân laø chuùng lieân quan tôùi moïi giaù trò roài. Thöïc daân cuûa chuû thuyeát tieâu htuï. Chieác aùo cuûa huynh höôùng tieâu thuï ñaõ laø moät tieán boä cuûa thöïc daân. Vì noù ñöa tôùi cho baïn moät thoùi quen khoâng phaûi laø cuûa baïn, vaø noù cuõng khieán cho baïn maát thaêng baèng. Chuû thuyeát tieâu thuï cuõng khieán cho neàn kinh teá beân trong moät nöôùc maát thaêng baèng, caû coâng lyù xaõ hoäi vaø söùc khoeû theå lyù vaø taâm thaàn cuõng maát thaêng baèng. Ñoù laø moät thí duï thoâi.

Chò Anna Matranga, phoùng vieân cuûa ñaøi trruyeàn hình CBS hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha moät trong caùc söù ñieäp maïnh meõ nhaát cuûa chuyeán coâng du naøy ñoù laø heä thoáng kinh teá toaøn caàu thöôøng aùp ñaët taâm thöùc cuûa lôïi nhuaän baèng moïi giaù, gaây thieät hai cho daân ngheøo. Ñieàu naøy bò daân Myõ coi nhö laø lôøi chæ trích tröïc tieáp heä thoáng kinh teá vaø kieåu soáng cuûa hoï. Ñöùc Thaùnh Cha traû lôøi theá naøo cho nhaän thöùc naøy? Vaø ñaâu laø löôïng ñònh cuûa Ñöùc Thaùnh Cha ñoái vôùi aûnh höôûng cuûa Hoa Kyø treân theá giôùi?

Ñaùp: Ñieàu toâi ñaõ noùi, caâu noùi aáy khoâng môùi meû. Toâi ñaõ noùi trong Thoâng ñieäp Nieàm Vui Phuùc AÂm: "neàn kinh teá naøy gieát cheát". Toâi nhôù roõ caâu naøy. Coù moät boái caûnh. Vaø toâi cuõng noùi trong Thoâng ñieäp "Laudato si' ", vieäc chæ trích khoâng phaûi laø moät ñieàu môùi laï, ngöôøi ta bieát ñoù. Toâi ñaõ nghe raèng beân Hoa Kyø ñaõ coù vaøi lôøi chæ trích. Toâi ñaõ nghe, nhöng toâi chöa ñoïc vaø nghieân cöùu ñeå roài ñoái thoaïi. Chò seõ hoûi toâi nghó gì, nhöng neáu toâi chöa ñoái thoaïi vôùi nhöõng ngöôøi ñaõ chæ trích, thì toâi khoâng coù quyeàn ñöa ra moät tö töôûng, coâ laäp khoûi cuoäc ñoái thoaïi.

Hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha giôø ñaây Ñöùc Thaùnh Cha seõ sang Hoa Kyø, Ñöùc Thaùnh Cha coù nghó mình seõ ñöôïc tieáp ñoùn nhö theá naøo khoâng, Ñöùc Thaùnh Cha coù yù töôûng naøo veà quoác gia naøy khoâng?

Ñaùp: Khoâng, baây giôø toâi phaûi baét ñaàu nghieân cöùu, bôûi vì cho tôùi nay toâi ñaõ nghieân cöùu ba nöôùc raát xinh ñeïp môùi vieáng thaêm naøy, chuùng laø moät söï phong phuù vaø laø moät veû ñeïp. Baây giôø toâi phaûi baét ñaàu nghieân cöùu nöôùc Cuba, vì toâi seõ vieáng thaêm trong hai ngaøy röôõi, roài Hoa Kyø, ba thaønh phoá mieàn Ñoâng - vì toâi khoâng theå ñi ñeán mieàn Taây - laø Washington, New York vaø Philadelphia, toâi phaûi baét ñaàu nghieân cöùu caùc chæ trích naøy roài ñoái thoaïi moät chuùt.

Chò Aura Vistas Miguel hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ caûm thaáy gì khi troâng thaáy caây thaùnh giaù hình buùa lieàm vaø Chuùa Kitoâ treân ñoù, do toång thoáng Morales daâng taëng? Vaø caây Thaùnh Giaù aáy ñaâu roài?

Ñaùp: Thaät laø laï, toâi khoâng bieát ñieàu naøy vaø toâi cuõng khoâng bieát laø cha Espinal ñaõ laø moät nhaø ñieâu khaéc vaø cuõng laø thi só. Toâi môùi chæ bieát trong caùc ngaøy naøy thoâi. Toâi ñaõ thaáy caây thaùnh giaù, vaø ñoái vôùi toâi noù ñaõ laø moät ngaïc nhieân. Ñieàu thöù hai, coù theå coi noù nhö loaïi ngheä thuaät phaûn ñoái. Chaúng haïn taïi Buenos Aires, caùch ñaây vaøi naêm, ñaõ coù moät cuoäc trieån laõm cuûa moät ñieâu khaéc gia raát gioûi, coù oùc saùng taïo, ngöôøi Argentina. Baây giôø oâng ta cheát roài. Noù ñaõ laø ngheä thuaät phaûn khaùng, vaø toâi nhôù coù moät taùc phaåm laø "Chuùa Kitoâ bò ñoùng ñanh treân moät maùy bay boû bom ñang lao ñaàu xuoáng". Ñoù ñaõ laø moät chæ trích choáng laïi Kitoâ giaùo lieân minh vôùi cheá ñoä tö baûn laø maùy bay boû bom. Nhö theá, ñieåm thöù nhaát toâi ñaõ khoâng bieát, ñieåm thöù hai toâi ñònh tính noù nhö laø ngheä thuaät phaûn khaùng, trong moät vaøi tröôøng hôïp coù theå gaây xuùc phaïm. Thöù ba, trong tröôøng hôïp cuï theå ôû ñaây Cha Espinal thuoäc loaïi naøy. Ñieàu naøy thì toâi bieát, vì hoài ñoù toâi laø phaân khoa tröôûng phaân khoa thaàn hoïc, vaø ngöôøi ta ñaõ noùi nhieàu tôùi chuyeän naøy, tôùi caùc khuynh höôùng khaùc nhau vaø ai laø caùc ngöôøi ñaïi dieän. Trong cuøng naêm aáy Cha Beà Treân toång quyeàn doøng Teân Arrupe ñaõ vieát moät böùc thö cho toaøn doøng lieân quan tôùi vieäc phaân tích thöïc taïi thaàn hoïc theo khuynh höôùng maùc xít, vaø khaúng ñònh raèng laøm nhö theá laø khoâng ñöôïc. Chuùng laø caùc ñieàu khaùc nhau, laøm nhö theá laø khoâng ñöôïc vaø khoâng ñuùng ñaén. Vaø boán naêm sau, naêm 1984 Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin coâng boá taäp saùch nhoû ñaàu tieân chæ trích ñieàu naøy, ñoù laø tuyeân boá ñaàu tieân veà neàn thaàn hoïc giaûi phoùng. Roài ñeán taäp thöù hai môû ra caùc vieãn töôïng coù tính chaát kitoâ hôn. Toâi ñang ñôn giaûn hoaù moät chuùt coù phaûi theá khoâng aï? Chuùng ta haõy giaûi thích thôøi ñoù Espinal ñaõ laø moät ngöôøi höùng khôûi ñoái vôùi phaân tích naøy cuûa thöïc taïi maùc xít, cuõng nhö cuûa thöïc taïi thaàn hoïc, baèng caùch duøng chuû thuyeát maùc xít. Taùc phaåm naøy phaùt xuaát töø ñoù. Caû caùc baøi thô cuûa cha Espinal cuõng thuoäc loaïi phaûn khaùng naøy, nhöng ñoù ñaõ laø cuoäc soáng, tö töôûng cuûa cha, cha ñaõ laø moät ngöôøi ñaëc bieät, vôùi bieát bao nhieâu taøi naêng thieân phuù, vaø cha tranh ñaáu trong yù höôùng ngay laønh. Toâi ñaõ phaûi giaûi thích nhö theá vaø noùi vôùi anh chò em ñeå ñöøng coù caùc yù kieán sai laàm. Caây thaùnh giaù aáy giôø ñaây toâi mang theo vôùi toâi, ñi vôùi toâi. Coù leõ chò ñaõ nghe bieát laø toång thoáng Morales ñaõ muoán trao taëng toâi hai huaân chöông, huaân chöông quan troïng nhaát nöôùc Bolivia vaø huaân chöông kia thuoäc Hoäi cha Espinal, moät hoäi môùi. Toâi ñaõ khoâng bao giôø nhaän moät huaân chöông, noù khoâng thích hôïp vôùi toâi. Nhöng toång thoáng ñaõ laøm ñieàu naøy vôùi taát caû thieän chí vôùi öoùc mong khieán cho toâi haøi loøng. Vaø toâi nghó raèng chuùng ñeán töø nhaân daân Bolivia. Toâi ñaõ caàu nguyeän treân caùc huaân chöông aáy, vaø toâi ñaõ nghó, neáu toâi ñem veà Vaticaêng, thì chuùng seõ naèm trong moät vieän baûo taøng, vaø seõ khoâng coù ai troâng thaáy. Do ñoù toâi ñaõ nghó ñeå chuùng laïi cho Ñöùc Baø Copacabana, laø Meï cuûa daân nöôùc Bolivia. Chuùng seõ ñöôïc ñem ñeán ñeàn thaùnh Ñöùc Meï Copacabana, toâi ñaõ giao hai huaân chöông aáy roài. Traùi laïi Chuùa Kitoâ thì toâi ñem theo vôùi toâi.

Chò Anaiis Feuga hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, trong thaùnh leã taïi Guayaquil Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi raèng Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc phaûi laøm chín muøi moät söï phaân ñònh ñeå tìm ra caùc giaûi phaùp cuï theå cho caùc khoù khaên cuûa gia ñình. Roài Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ xin tín höõu caàu nguyeän cho nhöõng gì ñoái vôùi chuùng ta xem ra laø oâ ueá, gaây göông muø göông xaáu, hay khieán cho chuùng ta sôï haõi, ñeå Thieân Chuùa coù theå bieán ñoåi thaønh pheùp laï. Xin Ñöùc Thaùnh Cha xaùc ñònh ñaâu laø caùc tình traïng oâ ueá hay gaây hoaûng sôï hoaêc gaây göông muø göong xaáu maø Ñöùc Thaùnh Cha muoán aùm chæ.?

Ñaùp: ÔÛ ñaây nöõa toâi cuõng seõ giaûi thích boái caûnh vaên baûn. Toâi ñaõ noùi tôùi pheùp laï röôïu ngon, vaø toâi noùi raèng caùc vaïi nöôùc ñaày, nhöng laø ñeå cho vieäc thanh taåy. Moãi ngöôøi vaøo döï leã cöôùi ñeàu thanh taåy vaø ñeå caùc dô nhôùp tinh thaàn cuûa mình ôû ngoaøi. Ñoù laø leã nghi thanh taåy tröoùc khi vaøo moät nhaø naøo hay vaøo ñeàn thôø. Moät leã nghi maø baây giôø chuùng ta coù trong nöôùc thaùnh: noù laø phaàn coøn laïi cuûa leã nghi do thaùi xöa kia. Toâi ñaõ noùi raèng chính Chuùa Gieâsu ñaõ laøm ra röôïu ngon nhaát vôùi nöôùc ñeå röûa caùc nhô nhôùp, röûa caùi toài teä nhaát. Noùi chung chung, toâi ñaõ nghó tôùi vieäc chuù giaûi naøy: gia ñình bò khuûng hoaûng - chuùng ta taát caû ñeàu bieát - chæ caàn ñoïc taøi lieäu laøm vieäc cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà gia ñình maø anh chò em bieát ñoù, vì noù ñaõ ñöôïc trình baày trong ñoù roài. Chuùng toâi ñaõ aùm chæ taát caû nhöõng ñieàu aáy: öôùc chi Chuùa thanh taåy chuùng ta khoûi cuoäc khuûng hoaûng naøy, khoûi bieát bao nhieâu ñieàu ñöôïc mieâu taû trong Taøi lieäu laøm vieäc. Noù laø moät ñieàu chung chung, chöù toâi ñaõ khoâng nghó ñeán moät ñieåm ñaëc bieät naøo. Xin Chuùa khieán cho chuùng ta trôû neân toát laønh hôn, cho gia ñình cuûa chuùng ta tröôûng thaønh vaø toát laønh hôn. Gia ñình ñang gaëp khuûng hoaûng, xin Chuùa thanh taåy chuùng ta vaø chuùng ta tieán tôùi. Nhöng caùc ñieåm ñaëc bieät cuûa cuoäc khuûng hoaûng naøy thì ôû trong Taøi lieäu laøm vieäc cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc, maø anh chò em coù.

Anh Javier Martinez Brocal cuûa haõng thoâng tin Romereports hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, xin caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha vì cuoäc ñoái thoaïi giuùp caù nhaân chuùng con cuõng nhö coâng vieäc cuûa chuùng con. Con hoûi thay maët taát caû caùc nhaø baùo noùi tieáng Taây Ban Nha. Chuùng ta ñaõ thaáy vieäc trung gian giöõa Cuba vaø Hoa Kyø xuoâi chaûy. Ñöùc Thaùnh Cha coù nghó laø coù theå laøm ñieàu gì ñoù gioáng nhö theá trong caùc tình hình teá nhò khaùc cuûa Chaâu Myõ Latinh hay khoâng, con nghó tôøi Venezuela vaø caû Colombia nöõa? Roài con coù moät toø moø: con nghó tôùi cha con ít hôn Ñöùc Thaùnh Cha vaøi tuoåi, nhöng chæ coù phaân nöûa naêng löïc cuûa Ñöùc Thaùnh Cha thoâi. Chuùng con ñaõ troâng thaáy naêng löïc aáy cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong chuyeán vieáng thaêm naøy, vaø töø hai naêm röôõi nay. Ñöùc Thaùnh Cha coù bí quyeát naøo vaäy?

Ñaùp: Ñaâu laø loaïi "ma tuyù" Ñöùc Thaùnh Cha duøng, anh aáy muoán hoûi vaäy aáy maø. Ñoù ñaõ laø caâu hoûi.

Tieán trình giöõa Cuba vaø Hoa Kyø ñaõ khoâng coù söï trung gian naøo. Noù ñaõ khoâng coù tính caùch trung gian. Ñaõ coù öôùc muoán töø hai phía. Vaø toâi xin noùi thaät, ñieàu naøy ñaõ xaûy ra hoài thaùng gieâng naêm ngoaùi vaø ba thaùng troâi qua trong ñoù toâi ñaõ chæ caàu nguyeän cho vieäc naøy thoâi, toâi ñaõ khoâng quyeát ñònh gì: maø coù theå laøm gì cho hai nöôùc naøy sau 50 naêm hoï ôû trong tình traïng nhö theá? Nhöng Chuùa ñaõ laøm cho toâi nghó tôùi moät Hoàng Y. Ngaøi ñaõ qua ñoù, ñaõ noùi chuyeän, roài toâi cuõng ñaâu coù bieát gì ñaâu, roài moät hoâm Ñöùc Hoàng Y Quoác Vuï Khanh Toøa Thaùnh, cuõng hieän dieän ôû ñaây, ñeán noùi vôi toâi: Ngaøy mai chuùng con coù cuoäc hoïp vôùi hai phaùi ñoaøn# "Maø laøm sao?" "Vaâng hoï noùi chuyeän vôùi nhau giöõa hai nhoùm vaø hoï ñang laøm ñieàu ñoù". Noù ñaõ chaïy moät mình, ñaõ khoâng coù vieäc laøm trung gian. Ñoù ñaõ laø thieän chí cuûa hai nöôùc: coâng lao laø cuûa hoï, chính hoï ñaõ laøm ñieàu naøy. Chuùng toâi haàu nhö ñaõ khoâng laøm gì caû, chæ laøm caùc ñieàu beù nhoû thoâi, vaø giöõa thaùng 12 thì tin ñöôïc loan ra. Caâu chuyeän laø nhö theá, thöïc söï khoâng coù gì khaùc nöõa. Ñieåu toâi lo laéng laø trong luùc naøy ñaây tieán trình hoøa bình ñöøng ngöng laïi, vaø trong nghóa naøy chuùng toâi luoân luoân saün saøng giuùp ñôõ, trong bieát bao caùch theá. Nhöng seõ laø ñieàu xaáu, neáu caâu chuyeän khoâng tieán tôùi. Beân Venezuela Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc laøm vieäc ñeå ñem laïi moät chuùt hoøa bình, nhöng ôû ñaây cuõng theá ñaõ khoâng coù vieäc laøm trung gian. Trong tröôøng hôïp cuûa Hoa Kyø ñoù ñaõ laø do Chuùa vaø hai vieäc tình côø, roài noù tieán tôùi moät mình. Ñoái vôùi Colombia toâi caàu mong vaø caàu nguyeän, vaø chuùng ta phaûi caàu nguyeän ñeå tieán trình naøy ñöøng döøng laïi. Noù laø moät tieán trình ñaõ keùo daøi hôn 50 naêm nay roài, vaø ñaõ coù bieát bao nhieâu ngöôøi cheát! Toâi nghe noùi laø coù haøng trieäu. Lieân quan tôùi Venzuela toâi khoâng coù gì ñeå noùi.

Ah coøn chuyeän "ma tuyù". Nhöng maø chæ coù traø mate giuùp toâi thoâi, toâi ñaõ khoâng neám coca. Ñieàu naøy roõ roài chöù?

Anh Ludwig Ring-Eifel thuoäc haõng thoâng taán KNA cuûa Ñöùc hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, trong chuyeán coâng du naøy chuùng con ñaõ nghe bieát bao nhieâu söù ñieäp maïnh meõ cho ngöôøi ngheøo, caû caùc söù ñieäp maïnh meõ vaø ñoâi khi ngheâm khaéc nöõa ñoái vôùi ngöôøi giaàu vaø keû quyeàn th. Nhöng coù moät ñieàu maø chuùng con ñaõ nghe noùi tôùi raát ít ñoù laø caùc söù ñieäp cho giôùi trung löu, nghóa laø nhöõng ngöôøi laøm vieäc, traû thueá, daân thöôøng. Con muoán hoûi taïi sao trong huaán quyeàn cuûa Ñöùc Thaùnh Cha laïi coù ít söù ñieäp cho lôùp trung löu nhö vaäy? Vaø neáu coù thì ñoù laø söù ñieäp naøo?

Ñaùp: Xin caùm ôn anh raát nhieàu, ñoù laø moät söûa sai raát ñeïp. Xin caùm ôn. Anh coù lyù, ñoù laø moät sai laàm töø phía toâi. Toâi phaûi nghó tôùi ñieàu naøy. Toâi seõ ñöa ra vaøi bình luaän, nhöng khoâng phaûi ñeå bieän minh cho toâi. Anh coù lyù, toâi phaûi suy nghó moät chuùt. Theá giôùi naøy coù nhieàu cöïc. Lôùp trung löu trôû thaønh beù nhoû hôn. Coù söï toaøn caàu hoùa lôùn giöõa ngöôøi giaàu vaø ngöôøi ngheøo. Ñaây laø ñieàu coù thaät, vaø coù leõ ñieàu naøy khieán cho toâi ñaõ khoâng chuù yù tôùi giôùi trung löu. Toâi noùi veà theá giôùi, vaøi nöôùc thì khoâng, chuùng chaïy raát toát, nhöng treân theá giôùi noùi chung ngöôøi ta troâng thaáy vieäc taïo thaønh hai cöïc naøy vaø con soá ngöôøi ngheøo raát lôùn. Theá roài taïi sao toâi noùi tôùi ngöôøi ngheøo? Bôûi vì noù laø troïng taâm cuûa Tin Möøng, vaø toâi luoân luoân noùi töø Tin Möøng veà söï ngheøo khoù, töï noù coù tính caùch xaõ hoäi hoïc. Toâi cuõng coù vaøi lôøi noùi veà lôùp trung löu, nhöng chæ löôùt qua. Nhöng ngöôøi daân ñôn sô, ngöoøi daân thöôøng, lôùp coâng nhaân, giai taàng aáy coù giaù trò lôùn. Nhöng toâi tin raèng anh ñaõ noùi tôùi moät ñieàu maø toâi phaûi laøm, toâi phaûi ñaøo saâu hôn giaùo huaán veà ñieåm naøy, Toâi xin caùm ôn anh veà söï trôï giuùp.

Chò Vania De Luca thuoäc chöông trình truyeàn hình Rainews 24 giôø hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, trong caùc ngaøy naøy Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ nhaán maïnh treân söï caàn thieát cuûa caùc loä trình hoäi nhaäp, bao goàm xaõ hoäi, choáng laïi taâm thöùc gaït boû. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ uûng hoä caû caùc döï aùn ñi theo höôùng naøy cuûa vieäc soáng haïnh phuùc. Caû khi Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ cho bieát phaûi nghó tôùi chuyeán vieáng thaêm Hoa Kyø, Ñöùc Thaùnh Cha coù nghó tôùi vieäc ñeà caäp tôùi caùc vaán ñeà naøy taïi Lieân Hieäp Quoác, taïi Toøa Baïch OÁc hay khoâng? Ñöùc Thaùnh Cha coù nghó tôùi chuyeán coâng du naøy khi noùi tôùi caùc vaán ñeà naøy hay khoâng?

Ñaùp: Khoâng, toâi ñaõ chæ nghó ñeán chuyeán vieáng thaêm cuï theå naøy vaø tôùi theá giôùi noùi chung. Nhöng nôï naàn cuûa caùc nöôùc treân theá giôùi trong luùc naøy thaät kinh khuûng, Taát caû moïi nöôùc ñeàu nôï, vaø coù moät vaøi nöôùc ñaõ mua nôï cuûa caùc nöôùc lôùn. Ñaây laø moät vaán ñeà quoác teá. Nhöng vôùi ñieàu naøy toâi ñaõ khoâng ñaëc bieät nghó tôùi chuyeán ñi Hoa Kyø.

Anh Courtney Wals cuûa ñaøi Fox News hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, chuùng ta ñaõ noùi moät chuùt veà Cuba, nôi Ñöùc Thaùnh Cha seõ vieáng thaêm vaøo thaùng 9 tôùi ñaây tröôùc khi ñi Hoa Kyø, cuõng nhö noùi tôùi vai troø cuûa Vaticaêng trong vieäc laøm cho hai nöôùc xích laïi gaàn nhau. Baây giôø Cuba seõ coù moät vai troø lôùn hôn trong coäng ñoàng quoác teá, theo Ñöùc Thaùnh Cha chính quyeàn La Habana coù phaûi caûi tieán danh tieáng cuûa mình lieân quan tôùi vieäc toân troïng caùc quyeàn con ngöôøi keå caû quyeàn töï do toân giaùo khoâng? Vaø ÑTC coù tin raèng Cuba coù nguy cô maát ñi ñieàu gì trong lieân heä môùi naøy vôùi quoác gia maïnh nhaát theá giôùi hay khoâng?

Ñaùp: Caùc quyeàn con ngöôøi laø ñeå cho taát caø moïi ngöôøi vaø ngöôøi ta toân troïng caùc quyeàn con ngöôøi chæ trong moät hai nöôùc maø thoâi. Toâi seõ noùi raèng trong bieát bao nhieâu nöôùc, trong bieát bao nhieâu mieàn treân theá giôùi naøy ngöôøi ta khoâng toân troïng caùc quyeàn con ngöôøi.

Cuba maát caùi gì vaø Hoa Kyø maát caùi gì? Ñieàu maø caû hai nöôùc ñeàu coù ñöôïc ñoù laø hoøa bình. Ñaây laø ñieàu chaéc chaén. Söï gaëp gôõ, tình baïn, söï coäng taùc: ñoù laø ñieàu chieám ñöôïc. Nhöng hai nöôùc maát caùi gì thì toâi chöa nghó ra ñöôïc; seõ laø nhöõng ñieàu cuï theå, nhöng luoân luoân trong moät cuoäc thöông thuyeát nguôøi ta ñöôïc vaø maát. Trôû laïi vôùi caùc quyeàn con ngöôøi vaø töï do toân giaùo, anh chò em haõy nghó treân theá giôùi coù caùc nöoùc, keå caû vaøi nöôùc aâu chaâu, vì caùc lyù do khaùc nhau ngöôøi ta khoâng ñeå cho baïn laøm moät daáu chæ toân giaùo nöõa. Vaø trong caùc ñaïi luïc khaùc cuõng theá, ñuùng khoâng? Ñieàu naøy ñuùng, Töï do toân giaùo khoâng ñöôïc toân troïng treân toaøn theá giôùi, trong bieát bao nhieâu nöôùc xaûy ra nhö theá.

Anh Benedicte Lutaud hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, Ñöùc Thaùnh Cha nhö laø vò laõnh ñaïo quoác teá môùi cuûa caùc chính saùch thay theá , con muoán bieát taïi sao Ñöùc Thaùnh Cha laïi chuù yù tôùi caùc Phong traøo bình daân, vaø ít chuù yù tôùi theá giôùi kinh doanh nhö vaäy, vaø Ñöùc Thaùnh Cha coù nghó raèng Giaùo Hoäi seõ theo Ñöùc Thaùnh Cha trong vieäc giang tay ra cho caùc phong traøo bình daân raát ñôøi hay khoâng?

Ñaùp: Theá giôùi cuûa caùc Phong traøo bình daân laø moät thöïc taïi; noù laø moät thöïc taïi raát to lôùn treân toaøn theá giôùi. Vaäy toâi ñaõ laøm gì? Ñieàu toâi ñaõ laøm laø trao ban giaùo lyù xaõ hoäi cuûa Giaùo Hoäi cho noù, ñoù cuõng laø ñieàu toâi laøm ñoái vôùi giôùi kinh doanh. Coù moät giaùo lyù xaõ hoäi cuûa Giaùo Hoäi. Neáu anh ñoïc ñieàu toâi ñaõ noùi vôùi caùc Phong traøo bình daân, laø moät dieãn vaên khaù daøi, noù laø moät toùm löôïc giaùo lyù cuûa Giaùo Hoäi. Taát caû nhöõng gì toâi ñaõ noùi laø giaùo lyù xaõ hoäi cuûa Giaùo Hoäi, vaø khi toâi phaûi noùi vôùi theá giôùi kinh doanh toâi cuõng noùi cuøng ñieàu ñoù, nghóa laø Giaùo lyù xaõ hoäi cuûa Giaùo Hoäi noùi gì vôùi theá giôùi kinh doanh. Thí duï trong Thoâng ñieäp "Laudato si'" coù moät ñoaïn veà coâng ích vaø caû nôï naàn xaõ hoäi cuûa tö saûn ñi theo chieàu höôùng naøy ñoù laø aùp duïng giaùo lyù xaõ hoäi cuûa Giaùo Hoäi.

Hoûi: Ñöùc Thaùnh Cha coù nghó raèng Giaùo Hoäi seõ theo Ñöùc Thaùnh Cha trong vieäc giang tay naøy khoâng?

Ñaùp: ÔÛ ñaây chính toâi theo Giaùo Hoäi, bôûi vì toâi chæ ñôn sô rao giaûng Giaùo Lyù xaõ hoäi cuûa Giaùo Hoäi cho Phong traøo naøy. Ñoù khoâng phaûi laø moät baøn tay giang ra cho moät keû thuø, noù khoâng phaûi laø moät söï kieän chính trò, khoâng. Noù laø moät söï kieän daäy giaùo lyù. Toâi muoán raèng ñieàu naøy roõ raøng.

Chò Cristina Cabrejas hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, Ñöùc Thaùnh Cha coù sôï haõi raèng caùc dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha bò leøo laùi bôûi caùc chính quyeàn, caùc nhoùm quyeàn löïc, caùc phong traøo khoâng?

Ñaùp: Toâi laäp laïi moät chuùt nhöõng gì ñaõ noùi töø ñaàu. Moãi moät lôøi noùi, moãi moät caâu cuûa moät dieãn vaên coù theå bò leøo laùi. Ñoù laø ñieàu nhaø baùo Ecuador ñaõ hoûi toâi. Cuøng moät caâu aáy nhöng coù vaøi nguôøi noùi laø phoø chính quyeàn, vaø ngöôøi khaùc thì noùi laø choáng chính quyeàn. Ñoâi khi coù caùc tin töùc chæ laáy moät caâu vaø beân ngoaøi boái caûnh. Vaâng, toâi khoâng sôï, toâi chæ noùi moät caùch ñôn sô nhöng anh chò em haõy nhìn boái caûnh. Neáu toâi sai, thì vôùi moät chuùt xaáu hoå toâi xin loãi thoâi vaø tieáp tuïc.

Hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, xin cho pheùp con hoûi ñuøa moät chuùt. Ñöùc Thaùnh Cha nghó gì veà taát caû caùc hình töï chuïp giöõa thaùnh leã maø giôùi treû, treû em vaø caùc baïn beø hoï laøm?

Ñaùp: Toâi nghó gì aáy aø? Ñoù laø moät neàn vaên hoùa khaùc. Toâi caûm thaáy mình laø oâng coá noäi. Hoâm nay khi töø giaõ, moät anh caûnh saùt to lôùn, coù leõ khoaûng 40 tuoåi, ñaõ noùi vôùi toâi: con xin chuïp moät böùc hình vôùi Ñöùc Thaùnh Cha. Toâi ñaõ noùi vôùi anh: maø anh laø moät thieáu nieân. Vaâng, ñoù laø moät neàn vaên hoùa khaùc, nhöng toâi toân troïng noù.

Anh Andrea Tornielli hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, ñuùc keát laïi, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ muoán ñeå laïi cho Giaùo Hoäi taïi chaâu Myõ Latinh söù ñieäp naøo trong nhöõng ngaøy naøy? Vaø Giaùo Hoäi Myõ Latinh coù vai troø naøo, keå caû nhö daáu chæ trong theá giôùi?

Ñaùp: Giaùo Hoäi Myõ Latinh coù moät söï phong phuù lôùn: ñoù laø moät Giaùo Hoäi treû vaø ñieàu naøy quan troïng. Moät Giaùo Hoäi treû vôùi moät söï töôi maùt, caû vôùi moät vaøi khoâng hình thöùc. Noù cuõng coù moät neàn thaàn hoïc, moät nghieân cöùu phong phuù. Toâi ñaõ muoán trao ban taâm hoàn cho Giaùo Hoäi treû naøy vaø toâi tin raèng Giaùo Hoäi treû naøy coù theå cho chuùng ta bieát bao nhieâu ñieàu hay ñeïp. Trong caû ba quoác gia doïc ñöôøng coù caùc ngöôøi cha caùc baø meï vôùi treû em; hoï cho thaáy caùc em. Chöa bao giôø toâi ñaõ laïi troâng thaáy nhieàu treû em nhö vaäy, bieát bao nhieâu treû em. Ñoù laø moät daân, vaø Giaùo Hoäi cuõng nhö vaäy, ñoù laø moät baøi hoïc cho chuùng ta, cho AÂu chaâu, nôi soá sinh giaûm suùt gaây hoaûng sôï moät chuùt, vaø caû vieäc cuõng ít coù caùc ñöôøng loái chính trò trôï giuùp caùc gia ñình ñoâng con. Toâi nghó tôùi nöôùc Phaùp coù moät ñöôøng loái chính trò ñeïp trôï giuùp caùc gia ñình ñoâng con neân ñaõ ñaït hôn 2% soá sinh, trong khi caùc nöôùc khaùc thì coù soá sinh gaàn zero, caû khi khoâng phaûi moïi nöôùc ñeàu nhö theá. Toâi tin raèng beân Albania coù 45%, nhöng beân Paraguay coù toùi hôn 70% daân soá töø 40 tuoåi trôû xuoáng. Söï phong phuù cuûa daân toäc vaø Giaùo Hoäi naøy ñoù laø moät Giaùo Hoäi soáng ñoäng. Ñoù laø moät söï phong phuù, moät Giaùo Hoäi cuûa söï soáng. Ñieàu naøy quan troïng. Toâi tin raèng chuùng ta phaûi hoïc hoûi töø ñieàu naøy vaø söûa chöõa laïi, bôûi neáu khoâng, neáu khoâng coù con caùi# Ñoù laø ñieàu maø toâi ñaõ noùi bieát bao laàn veà söï gaït boû! Ngöôøi ta gaït boû treû em, ngöôøi ta gaït boû ngöôøi giaø, vaø vôùi söï kieän thieáu coâng aên vieäc laøm ngöôøi ta gaït boû ngöôøi treû. Vì theá caùc daân toäc môùi, caùc daân toäc treû trao ban cho chuùng ta nhieàu söùc maïnh hôn. Ñoái vôùi Giaùo Hoäi toâi seõ noùi raèng moät Giaùo Hoäi treû - vôùi bieát bao nhieâu vaán ñeà, bôûi vì coù caùc vaán ñeà - toâi tin raèng ñoù laø söù ñieäp maø toâi tìm thaáy: ñöøng sôï haõi cho tuoåi treû naøy vaø cho söï töôi maùt naøy cuûa Giaùo Hoäi. Coù theå ñoù laø moät Giaùo Hoäi hôi voâ kyû luaät moät chuùt, nhöng vôùi thôøi gian seõ kyõ luaät vaø trao ban cho chuùng ta bieát bao ñieàu toát ñeïp.

(SD 13-7-2015)

(coøn tieáp)

Linh Tieán Khaûi

(Radio Vatican)

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page