Dieãn Vaên cuûa Ñöùc Phanxicoâ
ôû leã nghinh ñoùn taïi La Paz, Bolivia
Dieãn Vaên cuûa Ñöùc Phanxicoâ ôû leã nghinh ñoùn taïi La Paz, Bolivia.
Bolivia (VietCatholic News 09-07-2015) - Chieàu thöù Tö 08 thaùng 07 naêm 2015, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ rôøi Ecuador ñeå ñeán Bolivia, chaëng thöù hai trong chuyeán toâng du keùo daøi 8 ngaøy taïi ba nöôùc chaâu Myõ Latinh.
"Chuùng ta khoâng theå tin Thieân Chuùa Cha neáu khoâng nhìn moïi ngöôøi nhö anh chò em, vaø chuùng ta khoâng theå theo Chuùa Gieâsu neáu khoâng hieán ñôøi ta cho nhöõng ngöôøi maø chính vì hoï, Ngöôøi ñaõ cheát treân thaùnh giaù".
Ñoù laø lôøi Ñöùc Phanxicoâ noùi trong buoåi leã nghinh ñoùn ngaøi taïi La Paz, Bolivia, ngaøy 8 thaùng 7 naêm 2015. Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên baøi dieãn vaên cuûa ngaøi:
Kính thöa Toång Thoáng,
Kính thöa caùc nhaø caàm quyeàn cao quí,
Kính thöa caùc hieàn huynh giaùm muïc,
Anh chò em thaân meán,
ÔÛ ñaàu chuyeán vieáng thaêm muïc vuï cuûa toâi, toâi caàu xin hoøa bình vaø thònh vöôïng xuoáng treân moïi ngöôøi daân cuûa ñaát nöôùc naøy. Toâi caùm ôn Toång Thoáng cuûa Quoác Gia Ña Saéc Toäc Bolivia vì söï tieáp ñoùn noàng haäu vaø lôøi leõ chaøo möøng toát ñeïp cuûa ngaøi. Toâi cuõng caùm ôn caùc boä tröôûng chính phuû vaø caùc nhaø chöùc traùch quoác gia, quaân löïc vaø caûnh saùt quoác gia, vì söï hieän dieän cuûa quí vò. Toâi xin chaøo kính caùc hieàn huynh giaùm muïc, caùc linh muïc, caùc tu só nam nöõ, caùc tín höõu giaùo daân, vaø toaøn boä Giaùo Hoäi löõ haønh cuûa Bolivia, trong moät tinh thaàn hieäp thoâng trong Chuùa. Toâi ñaëc bieät nghó tôùi caùc con trai con gaùi cuûa laõnh thoå naøy vì nhieàu lyù do khaùc nhau ñaõ phaûi ñi tìm "maûnh ñaát khaùc" ñeå cö nguï; moät nôi khaùc ôû choã ñoù traùi ñaát naøy cho pheùp hoï trôû thaønh höõu duïng vaø tìm ñöôïc caùc khaû theå ôû trong ñôøi.
Toâi raát haøi loøng ñöôïc coù maët ôû ñaây, treân xöù sôû ñeïp ñeõ coù moät khoâng hai naøy, ñöôïc Thieân Chuùa chuùc phuùc suoát caùc vuøng khaùc nhau: cao nguyeân vaø thung luõng, mieàn Amazon, caùc sa maïc vaø nhöõng maët hoà khoâng gì saùnh kòp. Lôøi môû ñaàu Hieán Phaùp cuûa quí vò ñaõ daønh moät moâ taû thô moäng cho veû ñeïp töï nhieân naøy: "Thôøi xa xöa, nuùi moïc leân, soâng ñoåi doøng vaø hoà thaønh hình. Vuøng Amazon cuûa ta, ñaàm laày vaø caùc cao nguyeân cuûa ta, vaø caùc ñoàng baèng cuøng thung luõng ñöôïc traûi ñaày caây coû vaø hoa laù". Noù laøm toâi hieåu moät laàn nöõa raèng "thay vì laø moät vaán ñeà phaûi giaûi quyeát, theá giôùi laø moät maàu nhieäm vui töôi ñeå chieâm ngaém vôùi nieàm haân hoan vaø taï ôn" (Laudato Si', 12). Nhöng treân heát, Bolivia laø laõnh thoå ñöôïc chuùc phuùc nôi ngöôøi daân cuûa noù. Ñaây laø toå aám cuûa raát nhieàu neàn vaên hoùa vaø saéc daân khaùc nhau, vöøa laø nguoàn vó ñaïi ñeå phong phuù hoùa vöøa laø lôøi môøi goïi khoâng ngöøng phaûi toân troïng vaø ñoái thoaïi hoã töông. ÔÛ ñaây, coù nhöõng daân toäc thoå daân coå xöa vaø nhöõng daân toäc baûn ñòa gaàn ñaây hôn. Ngoân ngöõ Taây Ban Nha ñöôïc ñem ñeán laõnh thoå naøy hieän ñang vui veû cuøng soáng vôùi 36 ngoân ngöõ baûn ñòa, nhöõng ngoân ngöõ ñeán vôùi nhau ñeå taïo neân veû ñeïp vaø söï hôïp nhaát trong ña daïng, gioáng nhö maàu ñoû vaø maàu vaøng trong caùc loaïi hoa quoác gia Kantura vaø Patujuù. Vieäc coâng boá Tin Möøng ñaõ beùn reã saâu vaøo laõnh thoå vaø ngöôøi daân ôû ñaây, vaø qua naêm thaùng, noù tieáp tuïc roõi saùng leân xaõ hoäi, goùp phaàn vaøo vieäc phaùt trieån quoác gia vaø leân khuoân neàn vaên hoùa cuûa noù.
Trong tö caùch moät ngöôøi khaùch vaø moät ngöôøi haønh höông, toâi ñeán ñeå cuûng coá ñöùc tin cuûa nhöõng ngöôøi tin Chuùa Kitoâ Phuïc Sinh, ñeå, trong cuoäc haønh höông treân coõi ñôøi naøy, caùc tín höõu chuùng toâi coù theå trôû thaønh chöùng nhaân cho tình yeâu cuûa Ngöôøi, thaønh men cho moät theá giôùi toát ñeïp hôn vaø thaønh nhöõng ngöôøi hôïp taùc trong vieäc xaây döïng moät xaõ hoäi coâng bình vaø huynh ñeä hôn.
Bolivia ñang thöïc hieän ñöôïc nhöõng böôùc quan troïng höôùng tôùi vieäc bao goàm nhieàu giôùi khaùc nhau vaøo ñôøi soáng kinh teá, xaõ hoäi vaø chính trò cuûa ñaát nöôùc. Hieán phaùp cuûa quí vò nhìn nhaän quyeàn cuûa caùc caù nhaân, caùc nhoùm thieåu soá vaø moâi tröôøng töï nhieân, vaø chu caáp cho caùc ñònh cheá ñeå hoï coå vuõ chuùng. Muoán ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu naøy, caàn phaûi coù moät tinh thaàn hôïp taùc vaø ñoái thoaïi coâng daân, cuõng nhö söï tham döï cuûa caùc caù nhaân vaø caùc nhoùm xaõ hoäi vaøo nhöõng vaán ñeà ñöôïc moïi ngöôøi löu taâm. Vieäc thaêng tieán toaøn boä moät quoác gia ñoøi caùc caù nhaân phaûi bieát ñaùnh giaù caùc giaù trò cao hôn vaø vieäc hoï phaûi caøng ngaøy caøng xích laïi gaàn nhau hôn trong caùc lyù töôûng chung maø moïi ngöôøi coù theå laøm vieäc vôùi nhau, khoâng ai bò loaïi tröø hay boû queân. Moät taêng tröôûng chæ coù tính vaät chaát seõ luoân coù nguy cô taïo ra caùc chia reõ môùi, söï giaàu coù cuûa moät soá ngöôøi ñöôïc xaây döïng treân caûnh ngheøo cuûa ngöôøi khaùc. Do ñoù, ngoaøi söï trong saùng ñònh cheá, söï hôïp nhaát xaõ hoäi ñoøi phaûi coù caùc coá gaéng ñeå coå vuõ neàn giaùo duïc coâng daân.
Trong nhöõng ngaøy saép tôùi, toâi muoán khuyeán khích ôn goïi cuûa caùc moân ñeä Chuùa Kitoâ bieát chia seû nieàm vui Tin Möøng, trôû thaønh muoái ñaát vaø aùnh saùng theá gian. Tieáng noùi cuûa caùc giaùm muïc, moät tieáng noùi caàn phaûi coù tính tieân tri, ngoû vôùi xaõ hoäi nhaân danh Giaùo Hoäi, Meï chuùng ta, theo [giaùo huaán] öu tieân choïn ngöôøi ngheøo cuûa Tin Möøng. Tình baùc aùi anh em, voán laø bieåu thöùc soáng ñoäng cuûa giôùi raên môùi cuûa Chuùa Gieâsu, ñaõ ñöôïc phaùt bieåu trong caùc chöông trình, coâng trình vaø ñònh cheá nhaèm laøm vieäc cho vieäc phaùt trieån toaøn boä con ngöôøi, cuõng nhö ñeå chaêm soùc vaø baûo veä nhöõng ai yeáu theá nhaát. Chuùng ta khoâng theå tin Thieân Chuùa Cha neáu khoâng nhìn moïi ngöôøi nhö anh chò em, vaø chuùng ta khoâng theå theo Chuùa Gieâsu neáu khoâng hieán ñôøi ta cho nhöõng ngöôøi maø chính vì hoï, Ngöôøi ñaõ cheát treân thaùnh giaù.
Trong moät thôøi ñaïi khi caùc giaù trò neàn taûng thöôøng bò queân laõng hay boùp meùo, gia ñình ñaùng ñöôïc caùc ngöôøi coù traùch nhieäm ñoái vôùi ích chung chuù yù ñaëc bieät, vì gia ñình laø teá baøo caên baûn cuûa xaõ hoäi. Caùc gia ñình phaùt huy caùc moái daây hôïp nhaát beàn vöõng treân ñoù vieäc soáng chung nhaân baûn ñöôïc ñaët cô sôû, vaø, qua vieäc cöu mang vaø giaùo duïc con caùi, hoï baûo ñaûm vieäc ñoåi môùi xaõ hoäi.
Giaùo Hoäi cuõng caûm thaáy moät quan taâm ñaëc bieät ñoái vôùi giôùi treû, nhöõng ngöôøi, nhôø cam keát ñoái vôùi ñöùc tin vaø traân troïng caùc lyù töôûng cao vôøi, laø höùa heïn cuûa töông lai, "nhöõng lính canh coâng boá aùnh saùng cuûa höøng ñoâng vaø muøa xuaân môùi cuûa Tin Möøng" (Ñöùc Gioan Phaoloâ II, Söù Ñieäp cho Ngaøy Giôùi Treû Theá Giôùi Laàn Thöù 18, 6). Chaêm soùc treû em vaø giuùp giôùi treû soáng theo caùc lyù töôûng cao quí laø moät baûo ñaûm cho töông lai cuûa xaõ hoäi. Moät xaõ hoäi seõ khaùm phaù ñöôïc söùc maïnh ñoåi môùi khi bieát ñaùnh giaù, toân troïng, vaø chaêm soùc ngöôøi cao nieân cuûa mình, khi bieát quyeát ñònh phaùt huy "neàn vaên hoùa hoaøi nieäm" coù khaû naêng bieát chaéc ñieàu naøy: ngöôøi cao nieân khoâng nhöõng bieát thöôûng thöùc phaåm chaát söï soáng trong caùc naêm thaùng cuoái ñôøi cuûa hoï maø coøn laø söï aâu yeám nöõa, nhö hieán phaùp cuûa quí vò ñaõ vieát raát hay.
Kính thöa Toång Thoáng, anh chò em thaân meán, toâi caùm ôn quùi vò veà söï hieän dieän cuûa quùi vò. Trong maáy ngaøy naøy, chuùng ta coù theå mong chôø nhöõng thôøi khaéc gaëp gôõ, ñoái thoaïi vaø cöû haønh ñöùc tin. Toâi raát haøi loøng ñöôïc coù maët ôû ñaây, taïi moät ñaát nöôùc töï xöng mình laø duy hoøa bình, moät ñaát nöôùc bieát phaùt huy neàn vaên hoùa hoøa bình vaø quyeàn hoøa bình.
Toâi xin phoù thaùc chuyeán vieáng thaêm naøy cho Nöõ Trinh Dieãm Phuùc Copacabana, Nöõ Vöông Bolivia, vaø toâi caàu xin ngaøi che chôû moïi con caùi cuûa ngaøi. Xin caùm ôn quùi vò. Xin Chuùa chuùc laønh cho quí vò! Jallalla (vaïn tueá?) Bolivia.
Vuõ Van An