Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ

gaëp gôõ chính quyeàn Bosni Erzegovine

Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ gaëp gôõ chính quyeàn Bosni Erzegovine.

Sarajevo (Vat. 6-06-2015) - Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ keâu goïi chính quyeàn Bosni Erzegovine ñoái xöû ñoàng ñeàu vôùi moïi coâng daân.

Ngaøi ñöa ra lôøi keâu goïi treân ñaây trong cuoäc gaëp gôõ chính quyeàn Coäng hoøa Bosni Erzegovine saùng ngaøy 6 thaùng 6 naêm 2015 laø sinh hoaït ñaàu tieân trong chuyeán vieáng thaêm muïc vuï cuûa ngaøi taïi nöôùc naøy.

Vaøi neùt veà Bosni Erzegovine

Coäng hoøa naøy chæ roäng gaàn 51,200 caây soá vuoâng vôùi 3 trieäu 830 ngaøn daân cö, trong ñoù coù 439 ngaøn tín höõu Coâng Giaùo, töông ñöông vôùi 11.5% daân soá toaøn quoác, thuoäc 4 giaùo phaän, vôùi 304 giaùo xöù. Veà nhaân söï muïc vuï, Giaùo Hoäi taïi Bosni coù 6 Giaùm Muïc vôùi söï coäng taùc cuûa 624 Linh Muïc, trong soá naøy 280 vò laø Linh Muïc giaùo phaän vaø 344 LM thuoäc caùc doøng tu, 14 tu huynh vaø 537 nöõ tu. Giaùo Hoäi taïi ñaây coù 120 ñaïi chuûng sinh vaø 96 tieåu chuûng sinh.

Soá tín höõu Coâng Giaùo taïi Bosni giaûm maát moät nöûa töø sau chieán tranh töø 1991 ñeán 1995: töø hôn 800 ngaøn xuoáng coøn 439 ngaøn ngöôøi nhö vöøa noùi. Cuoäc chieán naøy cuõng laøm cho khoaûng 1 ngaøn thaùnh ñöôøng vaø cô sôû cuûa Coâng Giaùo bò phaù huûy. Tình traïng xuaát cö tieáp tuïc keùo daøi.

Coäng hoøa Bosni Erzegovine laâm vaøo tình traïng noäi chieán, xung ñoät chuûng toäc, töø 1991 ñeán 1996, laøm cho 12 ngaøn ngöôøi cheát trong ñoù coù 400 treû em. Hoài ñoù, daân thaønh Sarajevo bò giaûm maát moät nöûa, vì 335 ngaøn ngöôøi phaûi di taûn ñi nôi khaùc. Hieäp ñònh kyù keát taïi Dayton Hoa kyø chaám döùt cuoäc chieán. Bosni Erzegovine bò chia thaønh 3 vuøng khaùc nhau: ngöôøi Bosniac theo Hoài giaùo ñoâng nhaát vôùi 40%, vuøng thuoäc ngöôøi Serbi theo Chính Thoáng giaùo, vaø vuøng cuûa ngöôøi Coâng giaùo vôùi ña soá laø daân Croaùt, vôùi 11.5%. Taïi vuøng thuoäc ngöôøi Serbi, 94% treân toång soá 150 ngaøn tín höõu Coâng Giaùo di taûn ñi nôi khaùc. Moät toång thoáng ñoaøn goàm 3 vò ñaïi dieän cho 3 saéc toäc, thay phieân nhau ñöùng ñaàu ñaát nöôùc, moãi vò 8 thaùng.

Ñöùc Hoàng Y Vinko Puljic, Toång Giaùm Muïc Sarajevo, thöôøng than phieàn veà söï thieät thoøi maø caùc tín höõu Coâng Giaùo phaûi chòu cho ñeán nay. Hoï khoâng ñöôïc ñoái xöû ñoàng ñeàu vaø cho ñeán nay chính quyeàn vaãn chöa traû laïi cho hoï caùc taøi saûn ñaõ bò Nhaø nöôùc coäng saûn tröôùc kia tòch thu.

Ñoùn tieáp Ñöùc Thaùnh Cha

Ñöùc Thaùnh Cha töø Roma ñeán thuû ñoâ Sarajevo luùc 9 giôø saùng sau chuyeán bay hôn 1 tieáng töø Roma. Lieàn ñoù ngaøi ñi chieác xe beù nhoû ñeán phuû Toång thoáng vaø ñöôïc Toång thoáng ñoaøn ñoùn tieáp, ñöùng ñaàu laø OÂng Mladan Ivanic, ngöôøi Serbi. Sau cuoäc hoäi kieán rieâng vôùi Toång thoáng, Ñöùc Thaùnh Cha gaëp gôõ chính quyeàn daân söï, ngoaïi giao ñoaøn, caùc Giaùm Muïc, caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo khaùc cuûa Bosni.

Trong lôøi chaøo möøng, Toång thoáng Ivanic noùi vôùi Ñöùc Thaùnh Cha raèng:

"Cuoäc vieáng thaêm cuûa Ngaøi taïi Bosni Erzegovine ñöôïc moïi ngöôøi coi laø moät thôøi ñieåm maïnh meõ noùi leân tình thöông, söï bao dung, khieâm toán vaø caûm thoâng laãn nhau, trong toaøn theá giôùi Ngaøi ñöôïc coi nhö moät vò laõnh ñaïo toân giaùo gaàn guõi ngöôøi daân thöôøng, moät vò laõnh ñaïo toân giaùo thaêng tieán loøng bao dung vôùi tha nhaân vaø vôùi nhöõng ngöôøi khaùc bieät... Nhöõng söù ñieäp hoøa bình cuûa Ngaøi thöïc söï khích leä chuùng toâi".

Toång thoáng Ivanic cuõng cho bieát Bosni Erzegovine laø moät trong nhöõng nöôùc ñaàu tieân ôû vuøng Balcan ban haønh luaät töï do cuûa caùc Giaùo hoäi vaø coäng ñoaøn toân giaùo, vaø cho ñeán nay ñaõ kyù hieäp ñònh vôùi Toøa Thaùnh cuõng nhö Giaùo hoäi Chính thoáng Serbi ôû Belgrade.. Chuùng toâi xaùc tín maïnh meõ raèng cuoäc vieáng thaêm cuûa Ngaøi laø moät khích leä treân con ñöôøng ñoái thoaïi ñeå tìm ra moät giaûi phaùp khoâng nhöõng cho caùc vaán ñeà lieân toân, nhöng caû nhöõng vaán ñeà soáng chung daân söï nöõa".

Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha

Leân tieáng sau dieãn vaên chaøo möøng cuûa Toång thoáng Ivanic, Ñöùc Thaùnh Cha ca ngôïi söï soáng chung hoøa hôïp trong quaù khöù giöõa caùc chuûng toäc vaø coäng ñoaøn toân giaùo khaùc nhau taïi Sarajevo. Caû veà maët kieán truùc, taïi ñaây ngöôøi ta thaáy caùc Hoäi ñöôøng Do thaùi, thaùnh ñöôøng Kitoâ vaø Ñeàn thôø Hoài giaùo chæ caùch nhau khoâng bao xa, ñeán ñoä thaønh phoá naøy ñöôïc goïi laø "Jerusalem cuûa AÂu chaâu". Vaø thöïc vaäy thaønh naøy laø moät ngaõ tö caùc neàn vaên hoùa, daân nöôùc vaø toân giaùo; vaø vai troø ñoù ñoøi phaûi luoân luoân kieán taïo nhöõng caây caàu môùi, vaø chaêm soùc, tu boå nhöõng caây caàu hieän höõu, ñeå ñoù moät söï giao thoâng deã daøng, vöõng chaéc vaø vaên minh.

Ñöùc Thaùnh Cha khaúng ñònh raèng:

"Chuùng ta caàn ñaû thoâng, khaùm phaù nhöõng phong phuù cuûa nhau, ñeà cao giaù trò cuûa nhöõng gì lieân keát chuùng ta vaø coi nhöõng khaùc bieät nhö moät cô hoäi ñeå taêng tröôûng trong söï toân troïng moïi ngöôøi. Caàn coù moät söï ñoái thoaïi kieân nhaãn vaø tín nhieäm nhau, laøm sao ñeå caùc gia ñình vaø caùc coäng ñoaøn coù theå thoâng truyeàn caùc giaù trò vaên hoùa cuûa mình vaø ñoùn nhaän ñieàu toát ñeán töø nhöõng kinh nghieäm cuûa ngöôøi khaùc.

"Nhö theá, caû nhöõng veát thöông traàm troïng cuûa quaù khöù gaàn ñaây cuõng coù theå ñöôïc haøn gaén vaø ta coù theå nhìn veà töông lai trong hy voïng, ñöông ñaàu vôùi caùc vaán ñeà thöôøng nhaät vôùi moät taâm hoàn khoâng sôï haõi vaø oaùn haän."

Ñöùc Thaùnh Cha ghi nhaän ñaõ coù nhöõng tieán boä töø sau Hoøa Öôùc kyù keát taïi Dayton naêm 1995, nhöng ngaøi cuõng noùi raèng: "Ñieàu quan troïng laø khoâng haøi loøng vôùi nhöõng gì ñaõ thöïc hieän ñöôïc, nhöng tìm caùch thöïc hieän theâm nhöõng böôùc tieán ñeå cuûng coá söï tín nhieäm vaø taïo ra nhöõng cô hoäi laøm gia taêng söï hieåu bieát vaø quí chuoäng nhau. Ñeå taïo ñieàu kieän deã daøng cho haønh trình aáy, ñieàu quan troïng laø söï gaàn guõi vaø coäng taùc cuûa coäng ñoàng quoác teá, ñaëc bieät laø Lieân hieäp AÂu Chaâu vaø caùc toå chöùc ñang hieän dieän vaø hoaït ñoäng treân laõnh thoå Bosni Erzegovine."

Ñöùc Thaùnh Cha cuõng nhaéc ñeán "moät nghóa vuï cao quí cuûa caùc nhaø chính trò laø phuïc vuï caùc coäng ñoaøn cuûa mình baèng caùch baûo toàn tröôùc tieân caùc quyeàn caên baûn cuûa con ngöôøi, trong ñoù noåi baät laø töï do toân giaùo. Nhö theá coù theå kieán taïo moät caùch cuï theå moät xaõ hoäi an bình vaø coâng chính hôn, khôûi söï giaûi quyeát nhieàu vaán ñeà trong ñôøi soáng thöôøng nhaät cuûa daân chuùng."

"Nhöng ñeå ñieàu ñoù xaûy ra, coù moät ñieàu kieän khoâng theå thieáu ñöôïc, ñoù laø phaûi coù söï bình ñaúng thöïc söï cuûa moïi coâng daân tröôùc maët phaùp luaät vaø trong vieäc thi haønh luaät phaùp, baát kyø hoï thuoäc chuûng toäc, toân giaùo vaø ñòa lyù naøo: nhö theá taát caû seõ caûm thaáy mình hoaøn toaøn tham gia vaøo ñôøi soáng coâng coäng, ñöôïc höôûng caùc quyeàn lôïi nhö nhau, vaø coù theå tích cöïc ñoùng goùp cho coâng ích".

Sau cuøng, Ñöùc Thaùnh Cha cho bieát Giaùo Hoäi Coâng Giaùo tham gia vaøo coâng cuoäc taùi thieát Bosni Erzegovine veà vaät chaát cuõng nhö tinh thaàn, chia seû vui möøng vaø lo aâu, mong muoán laøm chöùng veà söï gaàn guõi nhöõng ngöøôi ngheøo vaø tuùng thieáu, qua söï daán thaân thöïc söï.

Baøi dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong dòp naøy cuõng nhö trong toaøn cuoäc vieáng thaêm ñeàu baèng tieáng YÙ vaø ñöôïc phieân dòch tröïc tieáp cho nhöõng ngöôøi hieän dieän. Nhöõng baøi trong dòp khaùc thì ñöôïc dòch sau khi ngaøi ñaõ noùi töøng ñoaïn.

Sau khi gaëp gôõ chính quyeàn Bosni Erzegovine, vaø tröôùc khi rôøi phuû Toång Thoáng, Ñöùc Thaùnh Cha coøn thöïc hieän moät cöû chæ ñaëc bieät laø thaû 7 con chim boà caâu hoøa bình. Moät gia ñình chuyeân nuoâi chim caâu du haønh ñaõ cung caáp caùc chim boà caâu cho cöû chæ naøy.

G. Traàn Ñöùc Anh, OP

(Radio Vatican)

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page