Truyeàn thoâng laø moät chinh phuïc nhaân baûn
Truyeàn thoâng laø moät chinh phuïc nhaân baûn.
Moät soá nhaän ñònh cuûa Ñöùc OÂng Paul Tighe, thö kyù Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh veà Truyeàn Thoâng Xaõ Hoäi.
Roma (RG 28-05-2015; Vat. 5-06-2015) - Ngaøy 27 thaùng 5 naêm 2015 Ñöùc Toång Giaùm Muïc Bernardito Auza, Quan saùt vieân thöôøng tröïc cuûa Toøa Thaùnh caïnh caùc toå chöùc cuûa Lieân Hieäp Quoác ôû New York, ñaõ keâu goïi coäng ñoàng quoác teá baûo veä caùc nhaø baùo trong caùc vuøng coù giao tranh. Ñöùc Toång Giaùm Muïc Auza ñaõ ñöa ra lôøi keâu goïi treân ñaây trong cuoäc thaûo luaän cuûa Hoäi Ñoàng Baûo An Lieân Hieäp Quoác lieân quan tôùi vieäc baûo veä caùc nhaø baùo trong caùc tình traïng chieán tranh. Ñöùc Cha Auza cho bieát trong hai naêm 2014-2015 ñaõ coù 337 nhaø baùo vaø phoùng vieân chieán tröôøng bò gieát hay bò baét vaø giam tuø trong khi haønh ngheà taïi nhöõng vuøng coù giao tranh. Ngaøi noùi: Khoâng theå coù caùc lôøi baøo chöõa, bôûi vì caùc phe lieân heä trong xung ñoät khoâng baûo veä vaø che chôû caùc nhaø baùo, bôûi leõ caùc phöông tieän truyeàn thoâng phuïc vuï coâng ích; vaø thoâng tin töùc laø moät trong caùc duïng cuï chính cuûa söï chia seû daân chuû. Noù laø moät phöông theá neàn taûng vaø caàn thieát cho coäng ñoaøn nhaân loaïi. Caùc nhaø baùo vaø phoùng vieân chieán tröôøng coáng hieán moät moû neo cöùu thoaùt cho nhöõng ngöôøi bò keït ñaøng sau caùc laèn ranh thuø nghòch, hay bò baén bôûi laèn ñaïn cuûa caû hai phe.
Trong baøi phaùt bieåu Ñöùc Toång Giaùm Muïc Auza cuõng nhaán maïnh söï kieän taàm quan troïng cuûa caùc phoùng vieân aáy tieáp tuïc gia taêng trong theá giôùi ngaøy caøng ñöôïc noái keát vôùi nhau hôn. Thaät theá, vieäc phaùt trieån kyõ thuaät khieán cho coäng ñoaøn cuûa toaøn theá giôùi lieân tuïc nhaän ñöôïc caùc tin töùc töø caùc vuøng coù chieán tranh. Vaø neáu ñieàu ñoù laø moät thieän ích cho vieäc thaêng tieán tình lieân ñôùi toaøn caàu vaø caùc trôï giuùp nhaân ñaïo ñoái vôùi caùc naïn nhaân, thì ñoàng thôøi noù cuõng dieãn taû moät khoù khaên, khi phaûi löôïng ñònh tích caùch khaùch quan cuûa caùc tin töùc nhaän ñöôïc. Thaät theá, vì caùc phe lieân luïy trong cuoäc xung ñoät khoâng theå laø caùc nguoàn ñaùng tin caäy cuûa moät thoâng tin khaùch quan. Vaø chính ôû ñaây ngöôøi ta nhaän ra taàm quan troïng cuûa caùc nhaø baùo bieát chuù yù tôùi söï thaät, noùi leân söï thaät vaø thaêng tieán coâng ích. Vaø cuõng luoân luoân taïi ñaây ngöôøi ta hieåu "nguy cô traàm troïng" maø moät trong caùc keû tranh chaáp muoán thuû tieâu moät nhaø baùo trung thaønh vôùi nhieäm vuï töôøng thuaät khaùch quan cuûa mình.
Tieáp tuïc baøi phaùt bieåu vò ñaïi dieän Toøa Thaùnh nhaéc nhôû raèng coäng ñoàng quoác teá ñaõ ñeà ra moät vaøi duïng cuï giuùp baûo veä caùc phoùng vieân chieán tröôøng, nhö Hieäp Öôùc Geneøve vaø caùc khoaûn theâm vaøo ñaõ xaùc ñònh. Tuy nhieân, ñieàu ñoù chöa ñuû, vì trong 90% caùc tröôøng hôïp vieäc saùt haïi caùc nhaø baùo xaûy ra moät caùch voâ côù, vaø chæ coù ít hôn 5% caùc thuû phaïm bò baét vaø bò xöû aùn. Khoâng chæ coù theá, trong boái caûnh hieän nay, trong ñoù caùc cuoäc xung ñoät do caùc löïc löôïng khoâng phaûi quoác gia chuû möu, thaät laø quan troïng duyeät xeùt laïi heä thoáng caùc quyeàn lôïi vaø vieäc baûo veä caùc phoùng vieân trong caùc cuoäc xung ñoät, ñeå xem noù coù coøn thích hôïp hay traùi laïi, caàn phaûi coù caùc bieän phaùp môùi. Trong boái caûnh naøy coäng ñoàng quoác teá coù theå naém giöõ moät vai troø quan troïng trong vieäc cung caáp söï trôï giuùp kyõ thuaät vaø taøi chaùnh cho caùc nöôùc caàn coù chuùng ñeå caûi tieán caùc ñöôøng loái chính trò baûo veä caùc phoùng vieân chieán tröôøng vaø ñoái phoù vôùi caùc vuï vi phaïm ñaõ xaûy ra.
Ñöùc Cha Auza cuõng nhaán maïnh boån phaän cuûa caùc nhaø baùo vaø phoùng vieân. Tröôùc heát hoï phaûi söû duïng söï beùn nhaäy, ñaëc bieät trong caùc tình traïng, trong ñoù boån phaän phaûi khaùch quan ñuïng ñoä vôùi vieäc toân troïng caùc giaù trò vaên hoùa vaø nieàm tin toân giaùo cuûa moät daân toäc bò lieân luïy trong chieán tranh. Thaät theá, trong khi thieáu tin töùc khaùch quan laø moät vieäc khoâng phuïc vuï söï thaät vaø coù theå khieán cho caùc maïng soáng vaø ñöôøng loái chính trò cuûa moät quoác gia laâm nguy, thì vieäc thieáu toân troïng ñoái vôùi neàn vaên hoaù vaø toân giaùo coù theå khieán cho chính cuoäc xung ñoät trôû thaønh traàm troïng hôn. Sau cuøng, vò ñaïi dieän Toøa Thaùnh höôùng tö töôûng tôùi taát caû caùc nhaân vieân truyeàn thoâng ñöùng ôû haøng tieàn phong, ñeå cho tieáng keâu khoùc cuûa caùc naïn nhaân caùc cuoäc chieán coù theå ñöôïc nghe thaáy, vaø tieáng noùi cuûa nhöõng ngöôøi yeâu chuoäng hoøa bình ñöôïc vang voïng. Nhöng nhaát laø caàn taát caû moïi ngöôøi cuøng nhau laøm vieäc ñeå loaïi tröø chieán tranh vaø xung khaéc, ñeå ñöøng coù ai phaûi lieàu tính maïng vaø söï an toaøn theå lyù cuûa mình.
Maët khaùc, cuõng trong caùc ngaøy cuoái thaùng 5 naêm 2015 Ñöùc OÂng Paul Tighe, Thö kyù Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh veà Truyeàn Thoâng Xaõ Hoäi, ñaõ tham döï ñaïi hoäi quoác teá veà xaõ hoäi tin hoïc taïi Geneøve vaø ñaõ phaùt bieåu tröôùc ñaïi hoäi. Ñöùc OÂng Paul Tighe, cuõng laø thaønh vieân cuûa UÛy ban caûi toå truyeàn thoâng cuûa Toøa Thaùnh Vaticaêng, ñaõ khaúng ñònh raèng: "Moät vieäc truyeàn thoâng toát luoân luoân laø moät chinh phuïc nhaân baûn hôn laø moät chính phuïc kyõ thuaät".
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quyù vò baøi phoûng vaán Ñöùc OÂng lieân quan tôùi baøi phaùt bieåu tröôùc ñaïi hoäi quoác teá taïi Geneve.
Hoûi: Thöa Ñöùc OÂng, caùc kyõ thuaät soá vaø vi tính taân tieán ngaøy nay naém vai troø naøo trong laõnh vöïc truyeàn thoâng?
Ñaùp: Roõ raøng laø chuùng ta phaûi thöøa nhaän vaø nhaán maïnh tieàm naêng cuûa caùc kyõ thuaät môùi, ñeå taïo ra caùc neàn taûng cho vieäc phaùt trieån nhaân baûn, Tuy nhieân, ñoàng thôøi toâi ñaõ muoán noùi raèng caùc kyõ thuaät khoâng thoâi töï chuùng khoâng theå thay ñoåi theá giôùi, vaø caàn phaûi coù söï daán thaân cuûa con ngöôøi. Chuùng ta haõy luoân luoân chaéc chaén duøng caùc taøi nguyeân naøy ñeå trôï giuùp taát caû moïi ngöôøi. Ñoái vôùi toâi ñaõ thaät laø quan troïng noùi raèng truyeàn thoâng laø moät chinh phuïc nhaân baûn, chöù khoâng phaûi chæ ñôn thuaàn laø moät kyõ thuaät maø thoâi. Thaät laø quan troïng nhöõng ngöôøi keát noái vôùi Maïng coù ñöoïc moät khaû theå lôùn ñeå tieán trieån trong laõnh vöïc giaùo duïc vaø trong laõnh vöïc kinh teá. Tuy nhieân, coù nhöõng ngöôøi ñaõ bò loaïi tröø khoûi khaû theå naøy, vì ngheøo tuùng. Seõ thaät laø moät ñieàu kinh khuûng, neáu Maïng Löôùi môùi naøy laïi coøn gaït boû hôn nöõa nhöõng ngöôøi voán ñaõ ngheøo vaø bò loaïi tröø ngoaøi leà xaõ hoäi.
Hoûi: Nhö vaäy laøm theá naøo ñeå thaêng tieán moät chieán thuaät khoâng loaïi boû ai khoûi cuoäc caùch maïng kyõ thuaät naøy, thöa Ñöùc OÂng?
Ñaùp: Khi laéng nghe caùc phaùi ñoaøn khaùc phaùt bieåu trong hoäi nghò, xem ra coù moät daán thaân lôùn treân bình dieän toaøn caàu. Moät trong caùc noã löïc cuûa hoäi nghò laø noái lieàn taát caû caùc suy tö naøy lieân quan tôùi caùc kyõ thuaät vôùi yù töôûng cuûa vieäc phaùt trieån nhaân baûn. Theá roài toâi coøn tìm thaáy trong ñaïi hoäi nhieàu Toå chöùc phi chính quyeàn toaøn theá giôùi ñang hoaït ñoäng trong laõnh vöïc phaùt trieån vaø ñang nghó tôùi moät chieán thuaät ñeå trôï giuùp vieäc phaùt trieån aáy. Hoï ñang tìm ñaët ôû haøng ñaàu coá gaéng phaùt trieån caùc cô caáu haï taàng treân bình dieän quoác gia, cho pheùp toaøn theá giôùi hieän dieän trong moâi tröôøng môùi naøy, baét ñaàu töø caùc quoác gia ngheøo nhaát, bôûi vì hoï giaûi thích ñieàu hoï ñang laøm ñeå chaéc chaén raèng beân trong moät quoác gia, khoâng chæ coù ngöôøi giaàu, nhöng taát caû moïi ngöôøi ñeàu coù khaû theå töï dieãn taû vaø caûm nhaän ñöôïc ñieàu ñang xaûy ra trong caùc laõnh vöïc naøy.
Hoûi: Thöa Ñöùc OÂng, Giaùo Hoäi coù theå ñoùng goùp gì cho vieäc truyeàn thoâng luoân ñöôïc tham döï nhieàu hôn, hieån nhieân nhö ngaøy nay, trong caùc maïng löôùi xaõ hoäi khaùc nhau?
Ñaùp: Coù moät ñieàu quan troïng: ñoù laø Giaùo Hoäi baét ñaàu töø caùc cô sôû giaùo duïc hieän dieän taïi khaép nôi treân theá giôùi naøy, baèng caùch baûo ñaûm raèng kieåu daäy doã cuûa chuùng ta ruùt tiaû ra lôïi ích töø caùc kyõ thuaät môùi, vaø baèng caùch baûo ñaûm raèng ñaây laø ñieàu moïi ngöôøi ñeàu coù theå ñöôïc höôûng. Theá roài, coù caùc saùng kieán chuyeân bieät, nhö saùng kieán beân Chaâu Myõ Latinh, nôi maïng löôùi RIIAL, laø maïng löôùi tin hoïc cuûa Giaùo Hoäi, ñang tìm coäng taùc vôùi caùc coäng ñoaøn cô baûn, ñeå taän duïng khai thaùc caùc tieàm naêng cuûa caùc kyõ thuaät taân tieán naøy. Theá roài, nhö laø Giaùo Hoäi, xem ra chuùng toâi ñaõ laø moät maïng löôùi truyeàn thoâng roài, chuùng toâi ñaõ laø moät coäng ñoaøn cuûa caùc coäng ñoaøn, vaø ñieàu naøy laø ngoân ngöõ maø nhieàu ngöôøi duøng ñeå mieâu taû caû lieân maïng Internet.
Hoûi: Töø kinh nghieäm hay ñeïp naøy, Ñöùc OÂng coù nhaän ñöôïc gôïi höùng naøo khoâng, khi nghó tôùi vieäc canh caûi caùc phöông tieän truyeàn thoâng cuûa Toøa Thaùnh Vaticaêng, maø ngöôøi ta hieän ñang noùi ñeán raát nhieàu, thöa Ñöùc OÂng?
Ñaùp: Toâi tin raèng coù moät ñieàu roõ raøng ñoái vôùi taát caû moïi ngöôøi, moät dieàu giuùp toâi hieåu raèng taát caû moïi ngöôøi "chieán ñaáu" ñeå hieåu cho roõ thaùch ñoá, vaø raèng chuùng toâi khoâng laø nhöõng ngöôøi duy nhaát treân theá giôùi naøy phaûi suy tö trôû laïi kieåu truyeàn thoâng, hieän dieän treân Maïng. Töø ñoù cuõng thaät laø quan troïng laéng nghe, hieåu bieát ñieàu caùc quoác gia khaùc ñang laøm, trong caùc xaõ hoäi khaùc. Thaät vaäy, baây giôø chuùng ta coù khaû theå cuøng nhau hoïc hoûi.
(RG 28-5-2015)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)