Thöôïng hoäi ñoàng trong boùng toái
Thöôïng hoäi ñoàng trong boùng toái.
Roma (VietCatholic News 1-06-2015) - Ngaøy 26 thaùng Naêm naêm 2015, khoaûng 50 tham döï vieân goàm caùc giaùm muïc, thaàn hoïc gia vaø ñaïi dieän truyeàn thoâng ñaõ döï moät phieân hoïp taïi Ñaïi Hoïc Gregorian ôû Roâma, maø coù ngöôøi ñaët teân laø Thöôïng Hoäi Ñoàng trong boùng toái (Shadow Synod).
Phieân hoïp chæ keùo daøi 1 ngaøy vaø chæ bao goàm moät nhoùm caù nhaân coù choïn löïa, muïc ñích laø ñeå thuùc ñaåy "caùc caûi tieán muïc vuï" taïi Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà Gia Ñình vaøo thaùng 10 naêm 2015. Ñaây laø saùng kieán cuûa caùc vò chuû tòch caùc hoäi ñoàng giaùm muïc Ñöùc, Thuïy Só vaø Phaùp, töùc Ñöùc Hoàng Y Reinhard Marx, Ñöùc Cha Markus Buchel vaø Ñöùc Toång Giaùm Muïc Georges Pontier.
Theo Edward Pentin, moät trong caùc chuû ñeà chuû yeáu ñöôïc thaûo luaän trong cuoäc hoïp kín cöûa naøy laø laøm theá naøo Giaùo Hoäi coù theå chaøo ñoùn toát hôn nhöõng ngöôøi hieän soáng trong caùc cuoäc keát hôïp ñoàng tính, vaø theo töôøng trình, "khoâng moät ai" choáng ñoái vieäc Giaùo Hoäi thöøa nhaän nhöõng vuï keát hôïp naøy coù giaù trò caû.
Caùc tham döï vieân cuõng noùi tôùi vieäc caàn phaûi "phaùt trieån" giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi veà tính duïc con ngöôøi vaø keâu goïi khoâng phaûi moät neàn thaàn hoïc thaân xaùc, nhö ñaõ ñöôïc Thaùnh Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II giaûng daïy, maø laø moät "neàn thaàn hoïc tình yeâu".
Moät linh muïc Thuïy Só thaûo luaän "söï quan troïng cuûa sinh löïc tính duïc (sex drive) con ngöôøi" trong khi moät tham döï vieân khaùc, khi noùi veà vieäc cho ngöôøi ly dò taùi hoân ñöôïc röôùc leã, ñaõ ñaët caâu hoûi: "Laøm sao ta coù theå baùc boû vieäc naøy, nhö theå laø moät hình phaït ñoái vôùi nhöõng ngöôøi thaát baïi nhöng nay ñaõ tìm ñöôïc moät ngöôøi baïn ñöôøng môùi ñeå khôûi söï moät cuoäc soáng môùi?"
Marco Ansaldo, moät phoùng vieân cuûa nhaät baùo YÙ La Repubblica, cho raèng lôøi leõ trong cuoäc hoïp khaù "caùch maïng, töø cöûa mieäng caùc giaùo só".
Nhaø thaùnh kinh hoïc ngöôøi Phaùp vaø laø ngöôøi laõnh giaûi Ratzinger, Anne-Marie Pelletier, cho raèng cuoäc ñoái thoaïi giöõa caùc nhaø thaàn hoïc vaø caùc giaùm muïc laø "daáu chæ thôøi ñaïi thöïc söï". Theo nhaät baùo YÙ La Stampa, Pelletier cho raèng Giaùo Hoäi caàn böôùc vaøo "cuoäc laéng nghe naêng ñoäng hoã töông" trong ñoù, huaán quyeàn tieáp tuïc höôùng daãn löông taâm ngöôøi ta, nhöng baø tin raèng Giaùo Hoäi chæ coù theå laøm theá neáu bieát "doäi laïi ngoân töø cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ chòu pheùp röûa".
Baø cho raèng cuoäc hoïp naøy "lieàu maïng ñi tìm caùi môùi, nhöng vaãn trung thaønh vôùi Chuùa Kitoâ". Baøi baùo treân cuõng tröng daãn lôøi moät tham döï vieân cho raèng thöôïng hoäi ñoàng saép tôùi seõ thaát baïi neáu chæ tieáp tuïc khaúng ñònh ñieàu Giaùo Hoäi xöa nay voán giaûng daïy.
Cuoäc hoïp treân dieãn ra chæ vaøi ngaøy sau khi daân chuùng AÙi Nhó Lan boû phieáu taùn thaønh hoân nhaân ñoàng tính vaø cuøng ngaøy vôùi cuoäc hoïp cuûa Hoäi Ñoàng Thöôøng Leä cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Theá Giôùi taïi Roâma. Moät soá quan saùt vieân cho raèng ñaây khoâng haún laø moät truøng hôïp ngaãu nhieân.
Hoäi ñoàng cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng laø cô quan coù nhieäm vuï soaïn thaûo instrumentum laboris (taøi lieäu laøm vieäc) cho thöôïng hoäi ñoàng veà gia ñình vaøo thaùng Möôøi naøy. Toång nhaäp vaøo taøi lieäu naøy seõ laø caùc caâu traû lôøi cho moät baûn caâu hoûi ñaõ ñöôïc göûi tôùi giaùo daân khaép theá giôùi. Nhöõng caâu traû lôøi naøy, ñaëc bieät laø caùc caâu traû lôøi töø Thuïy Só vaø Ñöùc, xem ra maïnh meõ uûng hoä vieäc Giaùo Hoäi thích öùng caùc giaùo huaán cuûa mình ñoái vôùi theá giôùi theá tuïc.
Taïi sao thieáu coâng khai?
Khoâng bieát taïi sao cuoäc hoïp treân ñaõ dieãn ra moät caùch kín ñaùo, kín ñaùo ñeán noãi ngay caùc tu só Doøng Teân noåi danh taïi Ñaïi Hoïc Gregorian cuõng khoâng hay bieát gì. Ngöôøi ta chæ bieát tôùi noù, nhôø nhaø baùo Jean-Marie Gueùnois "baät mí" treân tôø Le Figaro.
Noùi vôùi tôø Catholic Register cuûa Myõ luùc rôøi cuoäc hoïp, Ñöùc Hoàng Y Marx cho raèng cuoäc hoïp khoâng coù gì bí maät caû. Nhöng ngaøi toû ra khoù chòu khi bò doàn hoûi taïi sao noù khoâng ñöôïc quaûng caùo; ngaøi chæ cuït luûn cho raèng ngaøi tôùi Roâma vôùi tö caùch rieâng vaø ngaøi coù quyeàn laøm nhö theá. Gaàn guõi vôùi Ñöùc Phanxicoâ vaø laø thaønh phaàn cuûa hoäi ñoàng 9 vò Hoàng Y coá vaán toái cao cho Ñöùc Giaùo Hoaøng, Ñöùc Hoàng Y Marx noåi tieáng laø ngöôøi heát söùc tha thieát vôùi vieäc caûi toå caùch tieáp caän cuûa Giaùo Hoäi ñoái vôùi ngöôøi ñoàng tính. Trong baøi giaûng leã Chuùa Thaùnh Thaàn vöøa qua, ngaøi keâu goïi Giaùo Hoäi phaûi coù moät "neàn vaên hoùa chaøo ñoùn" ñoái vôùi hoï, nhaán maïnh raèng "caùc dò bieät khoâng ñaùng keå, chæ nhöõng gì keát hôïp môùi ñaùng keå maø thoâi".
Ngaøi khoâng ñôn ñoäc: trong soá caùc vò tham döï cuoäc hoïp, nhieàu vò cuøng tham gia vôùi ngaøi ñeå ñaåy maïnh caùc thay ñoåi caên ñeå trong sinh hoaït Giaùo Hoäi. Vò chuû tòch caùc giaùm muïc Thuïy Só, Ñöùc Cha Buchel cuûa giaùo phaän St. Gallen, ñaõ coâng khai noùi tôùi vieäc uûng hoä phuï nöõ laøm linh muïc. Ñöùc Toång Giaùm Muïc Pontier, chuû tòch caùc giaùm muïc Phaùp, cuõng coù cuøng moät khuynh höôùng.
Caùc nhaø toå chöùc cuoäc hoïp ngaàn ngaïi khoâng muoán tieát loä teân tuoåi caùc tham döï vieân. Nhöng tôø Catholic Register ñaõ naém ñöôïc danh saùch ñaày ñuû cuûa hoï. Danh saùch naøy bao goàm linh muïc Doøng Teân Hans Langend#rfer, toång thö kyù hoäi ñoàng giaùm muïc Ñöùc, ngöôøi chuû choát ñöùng ñaøng sau cuoäc caûi toå luaät lao ñoäng cuûa Giaùo Hoäi Ñöùc nhaèm cho pheùp caùc ngöôøi ly dò taùi hoân vaø ñoàng tính ñöôïc laøm vieäc taïi caùc ñònh cheá cuûa Giaùo Hoäi.
Cha Schockenhoff
Trong soá caùc chuyeân vieân, ngöôøi ta thaáy Cha Eberhard Schockenhoff, moät nhaø thaàn hoïc luaân lyù. Caùc ngöôøi Coâng Giaùo Ñöùc trung thaønh heát söùc ngôõ ngaøng tröôùc vieäc noåi tieáng cuûa ngaøi; ai cuõng hieåu ngaøi laø ngöôøi chuû trí ñöùng phía sau thaùch thöùc cuûa caùc giaùm muïc Ñöùc ñoái vôùi caùc giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi, vaø do ñoù, ñoái vôùi thöôïng hoäi ñoàng veà gia ñình.
Laø moät ngöôøi noåi tieáng chæ trích thoâng ñieäp Söï Soáng Con Ngöôøi (Humanae Vitae) cuõng nhö laø ngöôøi heát loøng uûng hoä caùc giaùo só ñoàng tính vaø nhöõng ai ñoøi caûi toå ñaïo ñöùc hoïc tính duïc, Cha Schockenhoff coøn noåi tieáng laøm coá vaán haøng ñaàu cuûa caùc giaùm muïc Ñöùc trong nhöõng ngaøy daãn tôùi thöôïng hoäi ñoàng.
Naêm 2010, trong moät cuoäc phoûng vaán, ngaøi ca ngôïi tính vónh vieãn vaø tình lieân ñôùi trong caùc lieân heä ñoàng tính nhö laø "coù giaù trò veà ñaïo ñöùc". Ngaøi nhaán maïnh raèng baát cöù söï ñaùnh giaù naøo ñoái vôùi haønh vi ñoàng tính "cuõng phaûi ôû gheá sau" vì leõ: caùc tín höõu "ngaøy caøng trôû neân xa laï ñoái vôùi neàn luaân lyù tính duïc cuûa Giaùo Hoäi" moät neàn luaân lyù roõ raøng "khoâng thöïc teá vaø thuø nghòch ñoái vôùi hoï". Ngaøi cho raèng: Ñöùc Giaùo Hoaøng vaø caùc giaùm muïc neân "coi troïng vaán ñeà naøy chöù khoâng neân baùc boû, coi noù nhö loûng leûo".
Cha Schockenhoff cuõng ñaõ coù laàn tuyeân boá raèng thaàn hoïc luaân lyù phaûi "ñöôïc giaûi thoaùt khoûi luaät töï nhieân" vaø löông taâm neân ñaët caên baûn treân "kinh nghieäm soáng cuûa tín höõu".
Ngaøi cuõng khö khö cho raèng tính baát khaû tieâu cuûa hoân nhaân "khoâng bò ñaët thaønh nghi vaán nghieâm troïng" khi cho pheùp ngöôøi ly dò taùi hoân röôùc leã. Ngaøi coøn vieát moät cuoán saùch ñeå ñaåy maïnh luaän ñeà cuûa mình vaøo naêm 2011 vôùi töïa ñeà "Caùc cô hoäi ñeå hoaø giaûi?: Giaùo Hoäi vaø caùc ngöôøi ly dò vaø taùi hoân". Ngaøi coøn ñeà nghò xa hôn raèng neân baõi boû haïn töø "Giaùo Hoäi chính thöùc" vì hieän coù moät hoá saâu phaân caùch giöõa Giaùo Hoäi ñònh cheá vaø Giaùo Hoäi cuûa caùc tín höõu.
Laøm chuyeân vieân coøn coù Marco Impagliazzo, chuû tòch phong traøo giaùo daân Sant'Egidio; linh muïc Doøng Teân Andreas Batlogg, giaùo sö trieát hoïc vaø thaàn hoïc cuõng nhö chuû buùt taäp san caáp tieán Stimmen der Zeit (Tieáng Noùi Thôøi Ñaïi), moät taäp san ñaõ daønh soá thaùng Saùu naêm 2015 cho caùc lieân heä ñoàng tính vaø thöôïng hoäi ñoàng...
Tham döï cuûa truyeàn thoâng
Ñieàu cuõng ñaùng ghi nhaän laø con soá ñoâng ñaûo caùc ñaïi dieän cuûa giôùi truyeàn thoâng. Caùc kyù giaû cuûa caùc tôø Frankfurter Allgemeine Zeitung, caùc cô sôû truyeàn thanh truyeàn hình Ñöùc nhö ZDF vaø ARD, nhaät baùo YÙ La Repubblica vaø nhaät baùo Phaùp La Croix vaø I-Media ñeàu ñaõ hieän dieän. Söï hieän dieän naøy quaû laø aùp ñaûo, nhaèm quaûng baù saâu roäng nghò trình cuûa chuû ñeà ñang ñöôïc thaûo luaän daãn tôùi thöôïng hoäi ñoàng vaøo thaùng 10 naêm 2015.
Cuoäc hoïp naøy laø coá gaéng cuoái cuøng nhaèm kheùo leùo leøo laùi thöôïng hoäi ñoàng saép tôùi ñi theo chieàu höôùng bò nhieàu tín höõu Coâng Giaùo trung thaønh phaûn ñoái. Moät baûn tuyeân boá veà cuoäc hoïp treân do hoäi ñoàng giaùm muïc Ñöùc coâng boá ngaøy 26 thaùng Naêm naêm 2015 noùi raèng ñaây laø moät "suy tö veà khoa chuù giaûi thaùnh kinh", moät kieåu noùi boùng baåy ñeå chæ caùch hieåu Thaùnh Kinh khaùc vôùi Thaùnh Truyeàn, vaø "moät suy tö veà neàn thaàn hoïc tình yeâu".
Caùc nhaø pheâ bình cho raèng caû ñieàu sau cuõng ñang phaù hoaïi giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi. Khi thay theá neàn thaàn hoïc thaân xaùc baèng neàn thaàn hoïc tình yeâu, ngöôøi ta ñaõ taïo ra loái giaûi thích tröøu töôïng nhaèm taùch tính duïc ra khoûi vieäc sinh saûn, do ñoù, cho pheùp nhieàu hình thöùc keát hôïp ngoaøi hoân nhaân vaø caùc loái cuoán ñoàng tính, chæ döïa vaøo xuùc caûm hôn laø thöïc taïi xaùc thaân. Caùc nhaø pheâ bình cho hay: quan ñieåm treân ñaõ trieät haï quan ñieåm cuûa Coâng Giaùo veà hoân nhaân, moät quan ñieåm voán coi muïc ñích cuûa hoân nhaân laø sinh saûn con caùi.
Baûn tuyeân boá treân, trong khi khoâng heà nhaéc chi tôùi toäi loãi, ñaõ keát thuùc baèng caùch cho raèng "caùc thaûo luaän xa hôn veà töông lai hoân nhaân vaø gia ñình laø ñieàu caàn thieát vaø khaû höõu" vaø cuoäc thaûo luaän naøy "seõ ñöôïc phong phuù hoùa nhôø moät suy tö thaàn hoïc xa hôn vaø coù chieàu saâu hôn". Ñaây cuõng laø moät kieåu noùi boùng baåy nguï yù caàn coù söï thay ñoåi trong giaùo huaán, khieán ngöôøi ta nghó raèng tín lyù trong phaïm vi naøy coù theå thay ñoåi ñöôïc. Nhöng ñoái vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, tín lyù laø ñieàu ñaõ ñöôïc xaùc ñònh döùt khoaùt.
Töôøng thuaät veà cuoäc hoïp treân, Andrea Gagliarducci, kyù giaû vaø laø moät chuyeân gia thaàn hoïc cuûa YÙ, nhaän ñònh raèng thöôïng hoäi ñoàng trong boùng toái naøy ñaõ yeâu caàu caùc kyù giaû tham döï khoâng ñöôïc tröng daãn baát cöù dieãn giaû naøo baèng teân; hoï chæ ñöôïc toùm löôïc caùc cuoäc thaûo luaän, chöù khoâng ñöôïc trích daãn noù moät caùch ñaày ñuû. Caùc tham döï vieân cuõng khoâng ñöôïc pheùp noùi vôùi giôùi truyeàn thoâng, duø moät soá vò, sau ñoù, coù cho giôùi truyeàn thoâng phoûng vaán, qua ñoù, caùc vò nhaán maïnh raèng cuoäc hoïp naøy dieãn ra theo leä hoïp haøng naêm giöõa caùc giaùm muïc 3 nöôùc.
Garglarducci cho raèng moät trong caùc chuû ñích cuûa cuoäc hoïp naøy laø cho coâng boá moät taøi lieäu thaàn hoïc seõ ñöôïc xuaát baûn trong thaùng Chín, gaàn saùt leã khai maïc thöôïng hoäi ñoàng hoài thaùng Möôøi, khieán phe ñoái nghòch khoâng kòp trôû tay phaûn coâng. Muïc tieâu laø ñeå ñaåy maïnh, ñaåy xa caùc yù nieäm caáp tieán nhaát lieân quan tôùi thöôïng hoäi ñoàng saép tôùi.
Nhöng Gagliarducci cho raèng ñieàu aáy chæ chöùng toû phe caáp tieán ñang hoang mang hoaûng sôï. Vì luùc khôûi ñaàu, hoï raát hy voïng ñöôïc Ñöùc Phanxicoâ coå vuõ caùc yù töôûng cuûa hoï. Nhöng nay, hoï ñang lo laéng saâu saéc khi thaáy lieân tieáp trong 6 tuaàn qua, Ñöùc Phanxicoâ chæ noùi veà gia ñình truyeàn thoáng trong caùc baøi giaùo lyù haøng tuaàn. Vaø ngaøy 28 thaùng Naêm vöøa qua, khi tieáp caùc giaùm muïc cuûa Coäng Hoøa Dominican tôùi vieáng moä caùc Thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ, ngaøi yeâu caàu caùc vò uûng hoä gia ñình truyeàn thoáng.
Duø sao, thì vôùi chieán thuaät tinh teá cuûa ba hoäi ñoàng giaùm muïc Taây AÂu ñaày chaát caáp tieán, nay ñaõ tôùi luùc caùc hoäi ñoàng giaùm muïc baûo thuû vaø oân hoøa khaùc caàn leân tieáng ñeå quaân bình hoùa ñieàu maø ta voán hieåu laø caûm thöùc ñöùc tin nôi coäng ñoàng tín höõu theá giôùi.
Vuõ Van An