Naêm Thaùnh Thöông Xoùt
tha caùc toäi bò döùt pheùp thoâng coâng
Naêm Thaùnh Thöông Xoùt tha caùc toäi bò döùt pheùp thoâng coâng.
Roma (SD 9-05-2015; Vat. 27-05-2015) - Noùi chuyeän vôùi Linh Muïc Arturro Cattaneo thaàn hoïc gia vaø chuyeân vieân giaùo luaät, giaùo sö Phaân khoa thaàn hoïc Lugano, baéc Italia
Trong saéc leänh coâng boá Naêm Thaùnh Thöông Xoùt "Misericordiae vultus" Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ khaúng ñònh raèng trong Muøa Chay cuûa Naêm Thaùnh ngaøi seõ göûi tôùi trong moïi giaùo phaän toaøn theá giôùi caùc "Thöøa sai cuûa Loøng Thöông Xoùt" nhö "daáu chæ soáng ñoäng cho thaáy Thieân Chuùa Cha tieáp ñoùn taát caû nhöõng ai kieám tìm söï tha thöù cuûa Ngaøi nhö theá naøo". Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích raèng ñoù seõ laø caùc Linh Muïc maø ngaøi ban cho quyeàn tha caû caùc toäi daønh cho Ngai Toøa Thaùnh Pheâroâ.
Theá nhöng ñaâu laø caùc toäi ñaëc bieät naøy maø Ñöùc Thaùnh Cha ban naêng quyeàn giaûi chuùng cho caùc Thöøa Sai cuûa Loøng Thöông Xoùt?
Sau ñaây laø caùc caâu traû lôøi cuûa Linh Muïc Arturo Cattaneo, Linh muïc thuoäc giaùo haït toøng nhaân Opus Dei, thaàn hoïc gia kieâm chuyeân vieân giaùo luaät, giaùo sö Phaân khoa thaàn hoïc Lugano, baéc Italia, lieân quan tôùi caùc nhieäm vuï cuûa caùc Linh Muïc ñaëc bieät naøy troïng Naêm Thaùnh Thöông Xoùt.
Hoûi: Thöa cha, caùc toäi daønh cho quyeàn cuûa Toaø Thaùnh laø caùc toäi naøo, coù phaûi laø caùc toäi troïng maø chæ coù Ñöùc Gíaùo Hoaøng môùi coù quyeàn tha hay khoâng?
Ñaùp: Caùc toäi daønh cho quyeàn cuûa Toaø Thaùnh laø caùc toäi maø Giaùo Hoäi cho laø caùc toäi ñaëc bieät naëng, bôûi vì chuùng gaây thieät haïi cho caùc thieän ích quan troïng maø Giaùo Hoäi cho laø phaûi che chôû moät caùch ñaëc bieät. Vì theá Giaùo Hoäi khoâng chæ coi ñoù laø caùc toäi troïng maø laø caùc "toäi phaïm" ñích thaät, vaø vì theá thaáy tröôùc moät hình phaït giaùo luaät. Thaät vaäy, nhöõng ai phaïm caùc toäi naøy, trong moät vaøi tröôøng hôïp, thì moät caùch töï ñoäng, rôi vaøo moät hình phaït giaùo luaät, hình phaït naëng nhaát laø bò döùt pheùp thoâng coâng. Vaøi toäi phaïm naøy ñöôïc daønh rieâng cho Toøa Thaùnh, trong nghóa chæ coù Ñöùc Giaùo Hoaøng môùi coù quyeàn tha caùc hình phaït töông ñöông maø thoâi.
Hoûi: Theá ñaâu laø caùc toäi maø chæ coù Toøa Thaùnh môùi coù quyeàn tha caùc hình phaït töông ñöông?
Ñaùp: Hieän nay theo Giaùo Luaät hieän haønh coù 5 toäi phaïm, nhöng Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ theâm vaøo toäi thöù saùu lieân quan tôùi "vi phaïm bí maät cuûa Maät Nghò Baàu Giaùo Hoaøng". Naêm toäi phaïm ñaõ ñöôïc Giaùo Luaät keå ra laø: thöù nhaát, xuùc phaïm ñeán Mình Maùu Thaùnh Chuùa; thöù hai duøng baïo löïc theå lyù choáng laïi Ñöùc Giaùo Hoaøng; thöù ba, truyeàn chöùc Giaùm Muïc khoâng coù söï uyû quyeàn cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng: thí duï ñieån hình laø vuï Ñöùc Toång Giaùm Muïc Lefebvre phong chöùc Giaùm Muïc maø khoâng coù pheùp cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng; thöù tö, ban pheùp giaûi toäi cho toøng phaïm trong toäi daâm duïc töùc ñieàu raên thöù saùu; thöù naêm tröïc tieáp vi phaïm AÁn bí tích, nghóa laø vi phaïm bí maät toøa giaûi toäi.
Hoûi: Taát caû caùc toäi keå treân ñeàu coù hình phaït laø bò vaï tuyeät thoâng töï ñoäng, vaø chæ coù Ñöùc Giaùo Hoaøng môùi coù theå tha, coù ñuùng theá khoâng thöa cha?
Ñaùp: Vaâng, trong caû 6 tröôøng hôïp keå treân vieäc tha vaï tuyeät thoâng ñöôïc daønh cho Toøa Thaùnh. Thaät theá, ñaây laø hình phaït tuyeät thoâng goïi laø "latae sententiae", ai phaïm moät trong caùc toäi naøy thì töï ñoäng vaø töùc khaéc bò döùt pheùp thoâng coâng, maø khoâng caàn phaûi coù lôøi tuyeân boá hay ñöa ra hình phaït "döùt pheùp thoâng coâng" töø Ñöùc Giaùo Hoaøng, hay töø Giaùm Muïc, hoaëc moät toøa aùn cuûa Giaùo Hoäi. Vaï döùt pheùp thoâng coâng cuõng coù theå ñöôïc tuyeân boá cho roõ raøng hôn nhö ñaõ xaûy ra cho tröôøng hôïp cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Lefebvre chaúng haïn, caû khi noù khoâng caàn thieát cho caùc muïc ñích giaùo luaät.
Bình thöôøng Ñöùc Giaùo Hoaøng ban pheùp cho vò Chaùnh AÙn Toaø AÂn Giaûi Toái Cao, hieän nay laø Ñöùc Hoàng Y Mauro Piacenza, quyeàn tha caùc hình phaït naøy. Tuy nhieân, coù caùc toäi troïng khaùc maø Giaùo Hoäi coi laø caùc "toäi phaïm", vaø bao goàm hình phaït vaï tuyeät thoâng nhöng khoâng daønh cho Toøa Thaùnh, maø daønh cho Giaùm Muïc giaùo phaän. Trong moãi giaùo phaän coù moät vò Chaùnh AÙn toái cao coù quyeàn tha caùc hình phaït aáy. Caû caùc linh muïc tuyeân uùy caùc nhaø tuø vaø caùc nhaø thöông cuõng coù quyeàn ñoù.
Hoûi: Thöa cha, theá coøn tröôøng hoûp phaù thai thì sao?
Ñaùp: Tröôøng hôïp phaù thai laø tröôøng hôïp ñöôïc bieát nhieàu nhaát bao goàm hình phaït vaï tuyeät thoâng, nhöng vieäc giaûi vaï khoâng ñöôïc daønh cho Toøa Thaùnh. Phaù thai laø moät tröôøng hôïp ñaëc bieät töï ñoäng bò vaï tuyeät thoâng, khoâng phaûi chæ cho ngöôøi meï ñaõ phaù thai, maø caû cho ngöôøi choàng hay caùc ngöôøi baø con ñaõ khieán cho ngöôøi meï phaù thai, vaø nhaân vieân y teá töùc caùc baùc só vaø y taù coäng taùc tích cöïc vaøo vieäc phaù thai.
Hoûi: Caùc thöøa sai cuûa Loøng Thöông Xoùt coù caùc quyeàn naøy khoâng thöa cha?
Ñaùp: Caùc Thöøa Sai cuûa Loøng Thöông Xoùt seõ ñöôïc ban cho quyeàn tha baát cöù hình phaït naøo theo giaùo luaät. Töø vaï tuyeät thoâng daønh cho Toøa Thaùnh, cho tôùi caùc vaï tuyeät thoâng khaùc nöõa, maø thöôøng chæ coù Giaùm Muïc giaùo phaän hay Kinh Só Chaùnh AÙn cuûa giaùo phaän môùi coù quyeàn tha.
Hoûi: Theá noäi dung cuûa vaï tuyeät thoâng bao goàm nhöõng gì thöa cha?
Ñaùp: Haäu quûa chính cuûa vaï tuyeät thoâng laø caám laõnh nhaän caùc bí tích, bao goàm caû bí tích Hoøa Giaûi, töùc bí tích Giaûi Toäi. Vì theá, moät ngöôøi bò vaï tuyeät thoâng khoâng theå laõnh nhaän bí tích Hoøa Giaûi, neáu tröôùc ñoù ñaõ khoâng ñöôïc giaûi vaï tuyeät thoâng. Bình thöôøng cha giaûi toäi khoâng coù quyeàn tha vaï tuyeät thoâng. Vì vaäy khi linh muïc giaûi toäi tieáp nhaän moät hoái nhaân vaø nhaän thaáy hoï bò vaï tuyeät thoâng, thì khoâng theå ban pheùp giaûi tha toäi cho hoï, maø phaûi göûi hoï, tuøy theo tröôøng hôïp, tôùi vôùi vò Chaùnh AÙn Toøa AÂn Giaûi Toái Cao thay theá Ñöùc Giaùo Hoaøng, hay tôùi linh muïc Chaùnh AÙn giaùo phaän, ñeå hoï coù theå ñöôïc tha vaï tuyeät thoâng tröôùc khi nhaän vieäc xaù giaûi bí tích. ÔÛ ñaây göông maët cuûa caùc Thöøa Sai Loøng Thöông Xoùt noåi baät, vì caùc vò coù quyeàn tröïc tieáp tha vaï tuyeät thoâng, roài ban pheùp giaûi toäi ñeå khieán cho vieäc hoøa giaûi cuûa caùc tín höõu ñöôïc deã daøng hôn.
Hoûi: Cha nghó gì veà saùng kieán naøy cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trong Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt?
Ñaùp: Vieäc taïo ra hình aûnh naøy cuûa vò Thöøa Sai Loøng Thöông Xoùt laø moät yù töôûng raát hay ñeïp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha. Moät maët noù khieán cho tín höõu suy tö veà söï traàm troïng cuûa vaøi toäi. Nhaát laø toâi nghó tôùi toäi phaù thai, laø moät trong caùc toäi phaïm bò vaï tuyeät thoâng, laø moät toäi chaéc chaén raát thöôøng xaûy ra. Nhöng ñoàng thôøi Ñöùc Thaùnh Cha cuõng ñi gaëp gôõ caùc tín höõu qua cöû chæ naøy, baèng caùch khieán cho hoï coù theå tieáp nhaän loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa moät caùch deã daøng hôn, ñöôïc toû hieän qua Giaùo Hoäi.
Hoûi: Ñaây cuõng laø moät kieåu giuùp taùi khaùm phaù ra vieäc xöng toäi hay laõnh bí tích Hoøa Giaûi, coù ñuùng vaäy khoâng thöa cha?
Ñaùp: Vaâng, ñuùng theá. Toâi tin töôûng raèng Naêm Thaùnh ngoaïi thöôøng naøy coù theå giuùp nhieàu tín höõu taùi khaùm phaù ra veû ñeïp cuûa bí tích cuûa Loøng Thöông Xoùt, laø bí tích Giaûi Toäi. Nhöõng tröôøng hôïp maø chuùng ta ñaõ keå ra treân ñaây laø nhöõng tröôøng hôïp ñaëc bieät, nhöng coù bieát bao tín höõu ñaõ ñaùnh maát ñi giaù trò cuûa bí tích naøy, laø bí tích coù theå sinh ích lôïi lôùn lao vaø trôï giuùp bieát bao ngöôøi. Vì theá, ngay töø ñaàu trieàu ñaïi cuûa ngaøi Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ daán thaân môøi goïi tín höõu hoøa giaûi vôùi Thieân Chuùa, vaø khoâng meät moûi xin ôn tha thöù. Toâi caàu mong raèng moät trong caùc hoa traùi cuûa Naêm Thaùnh naøy laø chính vieäc ñöa bieát bao ngöôøi tôùi gaàn veû ñeïp vaø nieàm vui cuûa söï Hoaø Giaûi.
(SD 9-5-2015)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)