Ñaïi hoäi veà gia ñình
Ñaïi hoäi veà gia ñình.
Moät soá nhaän ñònh cuûa baø Chiara Giaccardi, giaùo sö Ñaïi hoïc coâng giaùo Thaùnh Taâm Milano.
Roma (RG 8-05-2015; Vat. 20-05-2015) - Ngaøy muøng 6 thaùng 5 naêm 2015 moät ñaïi hoäi veà gia ñình ñaõ dieãn ra trong vöông cung thaùnh ñöôøng Santa Maria in Montesanto ôû Roma. Ñaïi hoäi do giaùo phaän Roma toå chöùc vaø baûo trôï cuøng vôùi toå chöùc phi chính quyeàn "Hieäp thoâng vaø vaên hoùa" cuûa doøng Paoline vaø Ñaïi hoïc giaùo hoaøng Laterano. Ñaïi hoäi coù ñeà taøi laø "Thoâng truyeàn gia ñình nhö moâi tröôøng ñaëc aân cuûa söï gaëp gôõ trong tình yeâu nhöng khoâng". Muïc ñích cuûa ñaïi hoäi laø chuaån bò cho Ngaøy truyeàn thoâng quoác teá laàn thöù 49.
Trong söù ñieäp göûi Ngaøy truyeàn thoâng quoác teá 2015 veà ñeà taøi: "Thoâng truyeàn gia ñình: moâi tröôøng ñaëc aân cuûa söï gaëp gôõ trong söï nhöng khoâng cuûa tình yeâu", Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ nhaán maïnh vai troø quan troïng cuûa gia ñình laø nôi ñaàu tieân, trong ñoù con ngöôøi hoïc truyeàn thoâng.
Laáy bieán coá Ñöùc Maria ñeán thaêm baø Elidabeùt laøm ñieåm khôûi haønh suy tö, Ñöùc Thaùnh Cha noùi caâu chuyeän naøy cho thaáy truyeàn thoâng nhö laø moät cuoäc doái thoaïi giao thoa vôùi ngoân ngöõ cuûa thaân xaùc. Caâu traû lôøi ñaàu tieân cho lôøi chaøo cuûa Ñöùc Maria laø vieäc Gioan nhaûy möøng trong loøng meï. Nhaûy möøng vì nieàm vui gaëp gôõ trong moät nghóa naøo ñoù laø moät kieåu vaø moät bieåu töôïng cuûa moïi cuoäc gaëp gôõ khaùc, maø chuùng ta hoïc tröôùc khi ra ñôøi. Cung loøng tieáp ñoùn chuùng ta laø tröôøng hoïc truyeàn thoâng ñaàu tieân, bao goàm söï laéng nghe vaø tieáp xuùc theå xaùc, nôi chuùng ta taäp quen vôùi theá giôùi beân ngoaøi trong moät moâi tröôøng ñöôïc che chôû vaø vôùi tieáng noùi traán an cuûa nhòp ñaäp cuûa traùi tim ngöôøi meï.
Sau khi chaøo ñôøi, trong moät nghóa naøo ñoù, chuùng ta vaãn coøn ôû trong moät cung loøng laø gia ñình. Laø moät cung loøng ñöôïc laøm thaønh bôûi caùc ngöôøi khaùc nhau, trong töông quan, gia ñình laø "nôi ngöôøi ta hoïc chung soáng trong söï khaùc bieät" (Evangelium gaudium, 66), khaùc bieät veà gioáng vaø caùc theá heä tröôùc heát truyeàn thoâng vôùi nhau vì chaáp nhaän nhau bôûi coù moät moái daây noái keát. Reû quaït caùc töông quan vaø caùc löùa tuoåi caøng roäng bao nhieâu, thì moâi tröôøng cuoäc soáng cuûa chuùng ta caøng phong phuù baáy nhieâu. Vaø daây noái keát laø neàn taûng cuûa lôøi noùi, tôùi löôït noù, cuûng coá daây noái keát. Chính trong gia ñình maø chuùng ta hoïc ngoân ngöõ meï ñeû, nghóa laø tieáng noùi cuûa caùc tieàn nhaân. Trong gia ñình chuùng ta nhaän thöùc raèng caùc ngöôøi khaùc ñaõ ñi tröôùc chuùng ta vaø ñaët ñeå chuùng ta trong ñieàu kieän hieän höõu vaø coù theå sinh ra söï soáng vaø laøm ñieàu gì toát laønh vaø xinh ñeïp...
Ñöùc Thaùnh Cha vieát tieáp trong söù ñieäp: Kinh nghieäm söï noái keát ñi tröôùc chuùng ta khieán cho gia ñình cuõng laø moâi tröôøng, trong ñoù ngöôøi ta thoâng truyeàn hình thöùc truyeàn thoâng neàn taûng laø lôøi caàu nguyeän. Chính trong gia ñình ña soá chuùng ta ñaõ hoïc chieàu kích toân giaùo cuûa söï truyeàn thoâng thaám nhuaàn tình yeâu, tình yeâu cuûa Thieân Chuùa töï trao ban cho chuùng ta vaø chuùng ta coáng hieán cho tha nhaân.
Chính trong gia ñình vôùi khaû naêng oâm hoân nhau, naâng ñôõ nhau, ñoàng haønh vôùi nhau, cuøng cöôøi cuøng khoùc vôùi nhau giuùp chuùng ta hieåu thöïc söï truyeàn thoâng nhö khaùm phaù vaø xaây döïng söï gaàn guõi coù nghóa laø gì. Giaûm ñi caùc xa caùch, tôùi gaëp gôõ nhau vaø tieáp ñoùn nhau laø lyù do cuûa söï bieát ôn vaø nieàm vui. Thaêm vieáng bao goàm môû cöûa, khoâng ñoùng kín trong nhaø, nhöng di ra vaø gaêp gôõ tha nhaân.
Hôn moïi nôi choán khaùc, gia ñình cuõng laø nôi chuùng ta soáng kinh nghieäm caùc haïn heïp cuûa mình vaø cuûa ngöôøi khaùc, caùc vaán ñeà lôùn nhoû cuûa vieäc cuøng hieän höõu, ñoàng yù vôùi nhau. Khoâng coù gia ñình toaøn haûo, nhöng khoâng caàn sôï haõi söï baát toaøn, gioøn moûng vaø caû caùc xung khaéc; caàn taäp ñöông daàu vôùi chuùng moät caùch xaây döïng. Vì theá gia ñình, trong ñoù ngöôøi ta yeâu thöông nhau vôùi caùc haïn heïp vaø toäi loãi cuûa mình, trôû thaønh tröôøng hoïc tha thöù. Tha thöù laø moät naêng ñoäng cuûa truyeàn thoâng, bò hao moøn, bò gaãy ñoå, nhöng qua söï hoái haän ñöôïc baày toû vaø tieáp nhaän, coù theå noái laïi vaø laøm cho lôùn leân. Moät treû em trong gia ñình taäp laéng nghe ngöôøi khaùc vaø noùi moät caùch kính troïng, baày toû quan dieåm cuûa mình, maø khoâng choái boû quan ñieåm cuûa ngöôøi khaùc, seõ laø moät ngöôøi xaây döïng ñoái thoaïi vaø hoøa giaûi trong xaõ hoäi.
Lieân quan tôùi caùc haïn heïp cuûa truyeàn thoâng caùc gia ñình coù con caùi taøn taät coù theå daäy chuùng ta nhieàu ñieàu. Caùc khuyeát taät luoân luoân coù theå laø moät caùm doã kheùp kín, nhöng nhôø tình yeâu cuûa cha meï, anh chò em vaø baïn beø, coù theå trôû thaønh moät kích thích roäng môû, chia seû, truyeàn thoâng moät caùch bao goàm, vaø coù theå trôï giuùp hoïc ñöôøng, giaùo xöù, caùc hieäp hoäi trôû thaønh tieáp ñoùn hôn vôùi taát caû moïi ngöôøi, khoâng loaïi tröø ai heát.
Theá roài trong moät theá giôùi, nôi ngöôøi ta thöôøng nguyeàn ruûa, noùi xaáu, gieo coû luøng, gaây oâ nhieãm moâi tröôøng soáng vôùi caùc beùp xeùp, gia ñình coù theå laø moät tröôøng hoïc truyeàn thoâng nhö phuùc laønh, keå caû taïi nôi xem ra thaéng theá thuø haän vaø baïo löïc... Chuùc laønh hôn laø chuùc döõ, vieáng thaêm thay vì ñaåy xa, tieáp ñoùn thay vì chieán ñaáu laø phöông theá duy nhaát giuùp beû gaãy voøng xoaùy cuûa söï döõ, ñeå chöùng minh raèng söï thieän luoân laø ñieàu coù theå, nhaèm giaùo duïc con caùi soáng tình huynh ñeä.
Caùc phöông tieän truyeàn thoâng ngaøy nay coù theå ngaên caûn cuõng nhö trôï giuùp söï thoâng truyeàn trong gia ñình vaø giöõa caùc gia ñình vôùi nhau. Caû trong laõnh vöïc naøy nöõa, cha meï cuõng laø nhöõng nhaø giaùo duïc ñaàu tieân. Nhöng coäng ñoaøn kitoâ ñöôïc môøi goïi ñoàng haønh vôùi hoï trong nhieäm vuï naøy vaø khoâng ñeå hoï coâ ñôn.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quyù vò thính giaû moät vaøi nhaän ñònh cuûa baø Chiara Giaccardi, giaùo sö Ñaïi hoïc coâng giaùo Thaùnh Taâm Milano, veà ñaïi hoäi naøy.
Hoûi: Thöa giaùo sö Giaccardi, qua ñoái thoaïi naûy sinh taát caû moïi haït gioáng cuûa gia ñình hieän coù treân theá giôùi naøy. Vaø ñaây laø thaùch ñoá maø gia ñình ngaøy nay gaëp phaûi. Gia ñình ñöôïc môøi goïi roäng môû cho tha nhaân chöù khoâng ñoùng kín trong chính mình, coù ñuùng theá khoâng?
Ñaùp: Toâi tin raèng veû ñeïp cuûa söï thoâng truyeàn trong gia ñình laø söï ña dieän cuûa caùc caùch thöùc dieãn taû töø caùi oâm hoân cho tôùi nöôùc maét, cho tôùi söï thinh laëng, trong ñoù ngöôøi ta caûm thaáy gaàn nhau vaø nhaát laø söï tha thöù, bôûi vì gia ñình laø moät nhaân toá chaët cheõ, vaø vì theá trong ñoù ngöôøi ta thöïc söï ôû saùt beân nhau - ñuïng löng nhau - do ñoù thaät deã xaûy ra ñieàu gì ñoù gaây thöông tích cho ngöôøi khaùc, cuõng nhö vaøi hieåu laàm, vaøi meät nhoïc. Nhö vaäy söï tha thöù laø ñieàu cho pheùp tieán tôùi, laø ñieàu cho pheùp baét ñaàu trôû laïi, vaøo ñôøi nhö laø nhöõng ngöôøi môùí meû yeâu thöông nhau.
Hoûi: Töï do beân trong hoân nhaân coù nghóa laø gì thöa giaùo sö?
Ñaùp: Trong hoân nhaân ngöôøi ta coù cô may quùy baùu cuûa söï töï do, bôûi vì moät ngöôøi quyeát ñònh coät buoäc ñôøi mình vaøo vaøo caùi gì vaø quyeát ñònh laøm coâng trình naøy cuûa cuoäc soáng mình: quyeát ñònh chaïy vaøo cuoäc maïo hieåm cuûa cuoäc ñôøi vôùi moät ngöôøi khaùc. Noù laø moät tình traïng thaùm hieåm, bôûi vì ñeå ôû trong cuoäc maïo hieåm ñoù caàn phaûi bieát saùng taïo thöïc söï, vì neáu ngöôøi ta ñeå cho caùi baát ñoäng cuûa caùc söï vaät ñaåy ñöa, thì seõ khoâng thaønh coâng trong vieäc ôû vôùi nhau nöõa. Nhöng ñoù laø moät thaùch ñoá gaây höùng khôûi, neáu ngöôøi ta soáng noù cho tôùi taän cuøng.
Hoûi: Phaûi laøm theá naøo ñeå khuyeán khích caùc ngöôøi treû laäp gia ñình, thöa giaùo sö?
Ñaùp: Baèng caùch khích leä hoï ñöøng sôï haõi, vaø nhaát laø khoâng caàn caùc ñieàu voâ ích. Cuõng caàn ñaùnh caù moät chuùt treân söï kieän caùc vieäc ñöôïc xaây döïng töøng tí moät, vaø coù bieát bao nhieâu vieäc ñoái vôùi chuùng ta xem ra caàn thieát, nhöng trong thöïc teá chuùng laïi khoâng caàn thieát, trong khi coù bieát bao nhieâu vieäc khaùc quan troïng, maø chuùng ta laïi khoâng chuù yù vun troàng chuùng ñuû. Vaø veû ñeïp cuûa gia ñình ñöôïc dieãn taû ra qua ôn nhöng khoâng cuûa tình yeâu cho pheùp lôùn leân vaø sinh hoa traùi.
- - - - - - - - - -
Tieáp theo ñaây laø nhaän ñònh cuûa Ñöùc Cha Vincenzo Paglia, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Toaø Thaùnh veà gia ñình:
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha, Ñöùc Cha nghó gì veà söï nhöng khoâng cuûa tình yeâu?
Ñaùp: Söï nhöng khoâng cuûa tình yeâu coù nghóa laø chuùng ta phaûi gioáng Thieân Chuùa Cha treân Trôøi, khoâng chôø ñôïi nhöõng ngöôøi khaùc ñeán. Chính Ngaøi ñi gaëp gôõ hoï. Khi ñoù toâi tin raèng ñoái vôùi caùc gia ñình ngaøy nay, Giaùo Hoäi phaûi taùi khaùm phaù ra noãi ñam meâ lôùn lao naøy laø ôû beân caïnh caùc gia ñình, bôûi vì töông quan giöõa Giaùo Hoäi vaø gia ñình laø baát khaû phaân ly. Ñoù, söï ñam meâ naøy ñoái vôùi gia ñình, ñoái vôùi nhöõng gì chuùng ta bieát veà gia ñình, phaûi laø ñieàu chuùng ta phaûi taùi khaùm phaù ra vaø soáng noù, ñeå moãi moät ñam meâ trôû thaønh moät ngheä thuaät: ngheä thuaät ôû beân caïnh, noùi maø khoâng xuùc phaïm; ngheä thuaät khoâng phaùn ñoaùn moät caùch khinh thò; ngheä thuaät cuûa tình yeâu bieát söûa daäy maø khoâng gaây thöông tích. Neáu caàn phaûi caét tiaû, thì caét tiaû, nhöng ñeå taát caû mang laïi nhieàu hoa traùi hôn.
- - - - - - - - - - - -
Trong ñaïi hoäi giaûi thöôûng Paoline veà truyeàn thoâng vaø vaên hoùa 2015 cuõng ñaõ ñöôïc phaùt cho gia ñình oâng Enrico vaø baø Chiara Petrillo, vì ñaõ bieát laøm chöùng cho tình yeâu cuûa Thieân Chuùa qua hoân nhaân cuûa hoï, caû trong nhöõng luùc khoù khaên nhö khi baø Chiara bò beänh, khi 28 tuoåi baø ñaõ hy sinh maïng soáng, baèng caùch giaõn caùc chöõa trò beänh taät ñeå chôø cho ñöùa con maø hoï chôø ñôïi sinh ra.
Sau ñaây laø chöùng taù cuûa oâng Roberto Corbella, thaân phuï cuûa baø Chiara:
Hoûi: Thöa oâng, gia ñình cuûa con gaùi oâng ñaõ laø moät gia ñình nhö theá naøo?
Ñaùp: Toâi tin raèng ñoù laø moät gia ñình daëc bieät vì noù laø moät gia ñình bình thöôøng. Tröôùc heát laø tình yeâu giöõa Chiara vaø Enrico: hai ngöôøi yeâu thöông nhau. Hoân nhaân cuûa hai ngöôøi ñaõ thöïc söï laø moät cuoäc hoân nhaân xaùc tín vaø khi hai ngöôøi laáy nhau ñoù ñaõ laø moät thôøi ñieåm cuûa haïnh phuùc. Khi chaùu Francesco chaøo ñôøi, thì nieàm haïnh phuùc aáy laïi caøng lôùn hôn nöõa, bôûi vì sau hai ngöôøi anh ñaõ leân trôøi ngay laäp töùc, Francesco ñaõ laø ñöùa con khieán cho hai ngöôøi neám höôûng tình yeâu. Toâi tin raèng söï kieän hoï soáng haïnh phuùc nhö vaäy, vaø toâi duøng ñoäng töø ôû thì hieän taïi, bôûi vì ngaøy nay hoï vaãn haïnh phuùc, caû khi Chiara khoâng coøn nöõa, Francesco vaø Enrico vaãn caûm thaáy Chiara nhö thaønh phaàn cuûa gia ñình. Toâi tin raèng söï kieän naøy coù theå laø moät göông maãu noùi leân raèng caùc chuyeän trong ñôøi khoâng caàn phaûi ñöôïc soáng moät caùch phöùc taïp. Khoâng coù caùc chöông trình lôùn lao phaûi laøm.. Theá roài Chiara raát thích caâu noùi cuûa caùc cha doøng: "böôùc ñi caùc böôùc beù nhoû coù theå": khoâng theå yeâu saùch vaø nghó raèng phaûi giaûi quyeát taát caû moïi chuyeän vaø hieåu bieát moïi söï, caàn phaûi ñöông ñaàu moät chuùt vôùi caùc bieán coá nhö chuùng ñeán, vaø roài moïi söï ñeàu coù khía caïnh tích cöïc cuûa noù.
(RG 8-5-2015)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)