Daân nöôùc Cuba noùng loøng chôø ñôïi
chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
Daân nöôùc Cuba noùng loøng chôø ñôïi chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha.
Moät soá nhaän ñònh cuûa Ñöùc Hoàng Y Beniamino Sltella, Toång tröôûng Boä Giaùo Só.
Roma (RG 2-05-2015; Vat. 13-05-2015) - Vaøo thaùng 9 naêm 2015 Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ seõ vieáng thaêm muïc vuï Cuba nhaân chuyeán coâng du Hoa Kyø. Ñaây seõ laø chuyeán vieáng thaêm thöù ba sau chuyeán coâng du ba nöôùc Myõ chaâu Latinh laø Ecuador, Bolivia vaø Paraguay trong caùc ngaøy töø muøng 6 ñeán 12 thaùng 7 naêm 2015. Chuyeán vieáng thaêm chaâu Myõ latinh laàn tieân dieãn ra hoài naêm naêm 2013, nhaân naøy quoác teá giôùi treû taïi Brasil.
Trong caùc ngaøy töø 22 ñeán 28 thaùng 4 naêm 2015 Ñöùc Hoàng Y Beniamino Stella, Toång tröôûng Boä giaùo só, nguyeân laø Söù Thaàn Toaø Thaùnh taïi Cuba, ñaõ vieáng thaêm Cuba vaø gaëp gôõ Chuû tòch Raul Castro.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quyù vò thính giaû moät soá nhaän ñònh cuûa Ñöùc Hoàng Y lieân quan tôùi chuyeán vieáng thaêm naøy.
Hoûi: Thöa Ñöùc Hoàng Y trong maáy ngaøy cuoái thaùng 4 vöøa qua Ñöùc Hoàng Y ñaõ vieáng thaêm Cuba, nôi Ñöùc Hoàng Y ñaõ töøng laø Söù Thaàn Toøa Thaùnh. Ñöùc Hoàng Y thaáy baàu khí Giaùo Hoäi Cuba chôø ñôïi chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha nhö theá naøo?
Ñaùp: Khiaù caïnh huynh ñeä cuûa Giaùo Hoäi Cuba ñaõ luoân luoân ñaùnh ñoäng toâi. Ñaây laø moät Giaùo Hoäi thanh thaûn, töôi vui, nôi ngöôøi ta vaãn coøn mang vaøi gaùnh naëng vaø khoù khaên coù tính caùch "lòch söû", nhöng vôùi thaùi ñoä thung dung, tin töôûng vaø nieàm hy voïng. Khía caïnh naøy toâi cuõng ñaõ noùi leân vôùi caùc Giaùm Muïc cuõng nhö caùc linh muïc. Ñoâi khi trong caùc hoaøn caûnh khoù khaên, ngöôøi ta than van, ngöôøi ta buoàn chaùn# moät ít vì ñaëc tính cuûa ngöôøi daân nöôùc naøy vaø cuõng vì ñöùc tin saâu ñaäm cuûa giaùo höõu, cuûa caùc linh muïc, caùc giaùm muïc. Ngöôøi ta soáng trong caùc hoaøn caûnh khoù khaên, baát an, nhöng vôùi söï tin töôûng: tin töôûng nôi Thieân Chuùa vaø cuõng tin töôûng nôi thieän chí cuûa haøng laõnh ñaïo Giaùo Hoäi, vaø ñöông nhieân cuõng nhö cuûa ngöôøi coù nhieäm vuï laõnh ñaïo soá phaän cuûa ñaát nöôùc nöõa.
Hoûi: Lieân quan tôùi vieäc naøy, trong chuyeán vieáng thaêm taïi Cuba Ñöùc Hoàng Y ñaõ coù theå gaëp gôõ Chuû tòch Raul Castro. Ñöùc Hoàng Y coù theå cho bieát veà cuoäc gaëp gôõ naøy hay khoâng?
Ñaùp: Ñoù ñaõ laø moät cuoäc noùi chuyeän daøi; moät chuùt kyù öùc cuûa chuû tòch Coäng hoøa veà moät quaù khöù, maø hieån nhieân giôùi laõnh ñaïo Cuba giöõ saâu trong con tim, nhöng cuõng vôùi söï chuù yù vaø moät döï phoùng veà töông lai. Kyù öùc veà nhöõng bieán coá trong quùa khöù raát laø maïnh meõ, nhö ngöôøi ta coù theå hieåu. Tuy nhieân, ngöôøi ta cuõng coù caûm giaùc roõ raøng raèng caàn phaûi nhìn veà phía tröôùc ñeå caäp nhaät caùc tình traïng khoù khaên, haàu tìm ra caùc giaûi phaùp cho caùc vaán ñeà ngaøy nay, ñaëc bieät laø trong laõnh vöïc kinh teá. Vì theá oâng chuû tòch ñaõ noùi raèng chính quyeàn ñang nghieân cöùu caùc caûi caùch lieân quan tôùi caùc khía caïnh kinh teá, nhöng cuõng lieân quan tôùi söï hieän dieän vaø hoaït ñoäng cuûa Giaùo Hoäi nöõa. Coù bieát bao nhieâu vieäc chaéc chaén ñang ñöôïc chuù yù: chính toâi cuõng ñaõ nhaán maïnh vôùi oâng chuû tòch vaøi ñeà taøi quan troïng maø caùc Giaùm Muïc ñang chôø ñôïi caùc caâu traû lôøi trong boái caûnh chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, nhöng caû trong töông lai gaàn nöõa. Coù vaán ñeà tu söûa vaø xaây caát caùc nhaø thôø môùi; coù vaán ñeà caùc khoù khaên maø bieát bao nhieâu linh muïc gaëp phaûi trong vieäc di chuyeån trong nöôùc. Toâi ñaõ raát kinh ngaïc vaø toâi xin loãi neáu toâi noùi leân ñieàu ñoù trong luùc naøy. Coù moät linh muïc taïi Camaguey sau moät cuoäc hoïp ñaõ laáy laïi chieác xe ñaïp cuûa cha vaø noùi vôùi toâi: Ñaây laø moät chieác xe ñaïp vaøo thôøi xa xöa, khi coù ñoâng ngöôøi Nga hieän dieän taïi Cuba. Vaø toâi töï nhuû: ñoù laø moät chieác xe ñaïp cuûa vieän baûo taøng# Nhöng ñoù laø phöông tieän di chuyeån cuûa caùc linh muïc, vaø ñöôøng xa chöù khoâng gaàn, vì moät linh muïc thöôøng phaûi troâng coi nhieàu coäng ñoaøn, khí haäu nhieät ñôùi laïi aåm thaáp. Giaùo Hoäi caàn coù theå di chuyeån vôùi caùc nhaân vieân muïc vuï cuûa mình, nhaát laø caùc linh muïc caàn di chuyeån vôùi caùc phöông tieän ít meät nhoïc hôn vaø tieâu thuï ít naêng löôïng hôn.
Hoûi: Thöa Ñöùc Hoàng Y, coøn caùc ñeà taøi naøo khaùc ñöôïc Ñöùc Hoàng Y ñeà caäp tôùi vôùi chuû tòch Raul Castro khoâng?
Ñaùp: Ñeà taøi thöù ba cuõng raát laø thôøi söï ñoù laø vieäc Giaùo Hoäi coù theå söû duïng caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi. Ñaõ coù caùc tieán boä vaø ñaây laø moät trong caùc daáu chæ cuûa vieäc tieán tôùi caùc khoaûng khoâng töï do phuø hôïp vôùi Giaùo Hoäi. Tuy nhieân, toâi tin raèng chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha cuõng seõ mang tôùi caùc môùi meû raát ñöôïc mong öôùc trong phöông tieän truyeàn thoâng. Caùc Giaùm Muïc öôùc mong coù theå laøm vieäc trong laõnh vöïc naøy, vaø coù theå thoâng truyeàn vôùi caùc tín höõu. Söï kieän laø ngaøy nay nhö quyù vò bieát, ngay caû taïi ñaøi Vaticaêng nöõa, khoâng chæ laø truyeàn hình thoâi, khoâng phaûi laø radio maø laø lieân maïng Internet, laø truyeàn thoâng soá, maø Giaùo Hoäi Cuba raát öôùc muoán coù ñöôïc vaøi ñieàu môùi meû. Ngöôøi ta ñaõ noùi vôùi toâi laø hoï ñang nghieân cöùu, caàn phaûi cuûng coá moät chuùt vieäc yeåm trôï kyõ thuaät cuûa caùc ñieàu môùi meû naøy cho Giaùo Hoäi Cuba trong laõnh vöïc Internet. Toâi hy voïng laø chuùng seõ tôùi mau. Coøn coù moät ñieàu khaùc toâi ñaõ noùi vôùi haøng laõnh ñaïo Cuba ñoù laø vieäc chaêm soùc caùc coäng ñoaøn nhoû treân vuøng nuùi. Coù bieát bao nhieâu coäng ñoaøn nhoû soáng treân caùc vuøng nuùi raûi raùc trong khaép nöôùc, nôi khoâng coù caùc ñeàn thôø nhöng chæ coù caùc caên nhaø truyeàn giaùo, nôi caùc linh muïc, ñoâi khi caùc phoù teá, caùc giaùo lyù vieân ñeán thaêm. Caàn phaûi ñöa ra con soá thaät laøm sao ñeå Giaùo Hoäi coù caùc ñieåm töïa cho daán thaân rao truyeàn Tin Möøng cuûa mình. Caû trong laõnh vöïc naøy nöõa ñaõ coù nhieàu vieäc ñöôïc laøm vaø toâi tin raèng chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha seõ thöïc suï môû ra moät caùnh cöûa soå lôùn, moät laõnh vöïc lôùn lao giuùp gia taêng chieàu kích cuûa vieäc rao truyeàn Tin Möøng vaø coâng taùc truyeàn giaùo.
Hoûi: Caâu traû lôøi cuûa Ñöùc Hoàng Y ñaõ chöùa ñöïng vaøi yeáu toá. Coù söï chôø ñôïi naøo cho chuyeán coâng du cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ taïi Cuba vaøo thaùng 9 hay khoâng, vì chuyeán vieáng thaêm ñaõ ñöôïc loan baùo trong khi Ñöùc Hoàng Y ñang ôû Cuba?
Ñaùp: Coù chöù. Coù moät söï chôø ñôïi lôùn. Coù söï toø moø muoán bieát Ñöùc Thaùnh Cha seõ ñi ñaâu, töø ñaâu vaøo Cuba, seõ khôûi haønh töø ñaâu, moät chuùt toø moø töï nhieân cuûa bieát bao tín höõu Cuba, laø nhöõng ngöôøi ñaõ bieát Ñöùc Gioan Phaoloâ II, Ñöùc Bieån Ñöùc XVI, vaø giôø ñaây Ñöùc Phanxicoâ. Ngöôøi ta coù moät kyù öùc raát soáng ñoäng veà hai chuyeán vieáng thaêm tröôùc cuûa caùc Giaùo Hoaøng.Vì theá chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ vaøo thaùng 9 tôùi ñaây raát ñöôïc ao öôùc, cuõng vì Ñöùc Thaùnh Cha laø moät ngöôøi cuûa Chaâu Myõ Latinh, moät Giaùo Hoaøng noùi tieáng Taây Ban Nha... Vì theá toâi tin raèng coù moät caûm nhaän töï nhieân giöõa theá giôùi myõ latinh, vaø Cuba trong tröôøng hôïp cuûa chuùng ta vôùi Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ. Toâi nghó noù seõ laø moät thôøi ñieåm saâu ñaäm cuûa Giaùo Hoäi, cuûa thoâng truyeàn vaø hy voïng lôùn lao cho moïi ngöôøi daân Cuba, nhöng ñaëc bieät ñoái vôùi nhöõng ai laøm vieäc vaø tranh ñaáu vôùi ñöùc tin cho cuoäc soáng, cho Giaùo Hoäi trong moâi tröôøng cuoäc soáng coâng giaùo.
Hoûi: Ñöùc Hoàng Y ñaõ nhaán maïnh caùc chuyeán vieáng thaêm tröôùc ñaây cuûa caùc Giaùo Hoaøn. Nhö laø Söù Thaàn Toaø Thaùnh taïi La Habana trong thaäp nieân 1990 Ñöùc Hoàng Y ñaõ toå chöùc chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II. Trong chuyeán vieáng thaêm ñoù Ñöùc Wojtila coù noùi moät caâu ñaùng ghi nhôù: "Uôùc gì Cuba môû cöûa cho theá giôùi vaø theá giôùi môû cöûa cho Cuba", vaø trong moät caùch theá naøo ñoù lôøi caàu mong ñoù cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II dang ñöôïc hieän thöïc, coù ñuùng theá khoâng thöa Ñöùc Hoàng Y?
Ñaùp: Chôù noùi laø toâi ñaõ toå chöùc chuyeán vieáng thaêm ñoù. Toâi ñaõ chæ hieän dieän taïi Cuba trong thôøi ñieåm ñoù maø thoâi: chuùng toâi ñaõ chôø ñôïi laâu, chuùng toâi ñaõ chôø ñôïi vôùi söï noân noùng roài vôùi nieàm vui lôùn; chuùng toâi ñaõ laøm vieäc. Khaùc vôùi chuyeán vieáng thaêm laàn naøy, chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ ñöôïc chuaån bò raát laâu, toâi nghó laø moät naêm. Nhö vaäy, keå caû treân bình dieän saép xeáp, ñoù ñaõ laø moät chuyeán coâng du ñöôïc suy tö nhieàu, ñöôïc caáu truùc nhieàu, ñöôïc döï kieán trong bieát bao nhieâu chi tieát.
Traùi laïi, chuyeán vieáng thaêm naøy ñaõ xaûy ra vôùi moät thôøi gian chuaån bò hôi thu ngaén, tuy nhieân coù kinh nghieäm cuûa hai chuyeán vieáng thaêm raát ñeïp tröôùc ñoù vaø vì vaäy coøn coù caùc caáu truùc hieän höõu cuûa caùc chuyeán vieáng thaêm tröôùc. Toâi nghó raèng trong boán thaùng coøn laïi tröôùc chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Phanxicoâ ngöôøi ta seõ laøm vieäc. Ngöôøi ra ñang laøm vieäc keå caû caùc khiaù caïnh phoái hôïp cuõng coù theå ñöôïc giaûi quyeát. Ñieàu quan troïng laø söï tham döï, ñieàu quan troïng laø vieäc gaây yù thöùc cho caùc tín höõu coâng giaùo Cuba. Vaø thöïc teá ñieàu quan troïng laø ñoù laø tín höõu coù theå di chuyeån, coù theå ñi ñeán nhöõng nôi tuï taäp, nôi Ñöùc Thaùnh Cha seõ döøng laïi trong chuyeán vieáng thaêm naøy, laø chuyeán vieáng thaêm hoaøn toaøn muïc vuï, ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha mong moûi vôùi caùc thôøi gian khaùc roäng raõi, laøm sao ñeå Ñöùc Thaùnh Cha hieän dieän, cöû haønh, vieáng thaêm vaø coù theå thoâng truyeàn vôùi Giaùo Hoäi Cuba ngoaïi thöôøng naøy, moät Giaùo Hoäi gia taêng maïnh meõ vaø vôùi bieát bao nhieâu giaù trò kitoâ vaø nhaân baûn, ñöôïc nhaän thöùc roõ raøng vaø vôùi con tim hieän dieän trong caùc vuøng cuûa ñaát nöôùc naøy.
Hoûi: Thöa Ñöùc Hoàng Y, toång thoáng Barack Obama vaø chuû tòch Raul Castro, khi loan baùo vieäc tan giaù baêng giöõa Hoa Kyø vaø Cuba, ñaõ nhaán maïnh vaøi troø tích cöïc quan troïng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ. Giaùo Hoäi cuõng seõ goùp phaàn vaøo vieäc cuûng coá söï ñoái thoaïi giöõa ngöôøi Cuba vaø ngöôøi Myõ trong töông lai, coù ñuùng theá khoâng?
Ñaùp: Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ thöïc söï laø ngöôøi ñaõ coáng hieán lôøi caàu nguyeän, ñöùc tin vaø caû ñaëc suûng cuûa ngaøi cho bieán coá naøy. Toâi khoâng nghi ngôø gì, ñeà taøi Cuba ñaõ laø ñeà taøi ngaøi caûm nhaän saâu xa, vaø vì theá ngaøi ñaõ ñöa ra caùc saùng kieán ngoaïi giao. Vaø töø ngöõ maø ngaøi duøng, ngaøi ñaõ laøm trong tö caùch laø chuû chaên moät caùch töï nhieân... Vaø toâi nghó laø chuùng ta phaûi bieát ôn ngaøi raát nhieàu, bieát ôn con tim vaø oùc saùng taïo cuûa ngaøi. Vaø Giaùo Hoäi Cuba chaéc chaén laø ñoàng thanh moät caùch hoaøn toaøn vôùi Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ, vaø seõ bieát tieáp tuïc caùc saùng kieán aáy qua trung gian cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc. Ñieàu quan troïng ñoù laø Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc laø toå chöùc ñaûm traùch daán thaân coâng khai trong caùc hình thöùc ñoái thoaïi vôùi chính quyeàn cuûa quoác gia naøy. Vaø roài moãi Giaùm Muïc, tôùi löôït mình, cuõng thoâng dòch, cuõng hoaït ñoäng cho caùc saùng kieán naøy moät caùch coâng khai, laøm sao ñeå söï xích laïi gaàn nhau naøy coù theå tieáp tuïc luoân hieän thöïc ngaøy caøng nhieàu hôn, vaø chuùng ta coù theå troâng thaáy sôùm chöøng naøo coù theå. Caùc ñeà taøi laøm vieäc cuûa hai nöôùc thì toâi nghó khoâng ñôn sô, chuùng khoâng nhieàu laém, vì theá neáu coù yù chí thì toâi nghó khoâng coù caùc chöôùng ngaïi vaø khoâng coù ngoïn nuùi cao naøo maø khoâng treøo qua ñöôïc. Vaø nhö vaäy chuùng toâi vaø rieâng toâi öôùc mong moät caùch khieâm toán raèng ngöôøi ta coù theå ñi ñeán caùc keát quûa lôïi ích lôùn lao mau chöøng naøo coù theå, ñeå chuùng môû ra moät giai ñoaïn môùi moät caùch vónh vieãn vaø ñaëc bieät tích cöïc trong caùc quan heä giöõa hai nöôùc.
(RG 2-5-2015)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)