Xin pheùp, caùm ôn vaø xin loãi
Xin pheùp, caùm ôn vaø xin loãi.
Vatican (Vat. 13-05-2015) - Xin pheùp, caùm ôn vaø xin loãi laø ba töø giuùp chuùng ta böôùc vaøo trong tình yeâu cuûa gia ñình, duy trì cuoäc soáng haïnh phuùc vaø bình an trong gia ñình vaø trong xaõ hoäi, vì chuùng giuùp traùnh caùc raïn nöùt coù theå trôû thaønh caùc hoá saâu ngaên caùch. Vì theá ñöøng bao giôø keát thuùc ngaøy soáng trong gia ñình maø khoâng laøm hoøa vôùi nhau.
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ noùi nhö treân vôùi hôn 50,000 tín höõu vaø du khaùch haønh höông trong buoåi tieáp kieán chung saùng thöù tö haøng tuaàn hoâm 13 thaùng 5 naêm 2015.
Trong baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ khai trieån ñeà taøi Gia ñình vaø ba lôøi noùi vieát treân cöûa: Xin pheùp, caùm ôn vaø xin loãi. Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
Baøi giaùo lyù hoâm nay gioáng nhö cöûa vaøo cuûa moät loaït caùc suy tö veà cuoäc soáng gia ñình, cuoäc soáng thöïc teá cuûa noù vôùi caùc thôøi ñieåm vaø caùc bieán coá. Treân caùnh cöûa naøy coù vieát ba töø: "Coù ñuôïc pheùp khoâng?", "caùm ôn", "xin loãi". Thaät theá caùc töø naøy môû ra con ñöôøng giuùp soáng haïnh phuùc trong gia ñình...
Chuùng laø caùc töø ñôn sô, nhöng thöïc thi chuùng thì laïi khoâng ñôn sô nhö theá! Chuùng goùi gheùm moät söùc maïnh lôùn: söùc maïnh gìn giöõ gia ñình caû qua haøng ngaøn khoù khaên vaø thöû thaùch; traùi laïi vieäc thieáu chuùng, töø töø môû ra caùc nöùt raïn coù theå laøm cho noù suïp ñoå.
Chuùng ta thöoøng coi caùc töø ñoù nhö caùc töø cuûa "neàn giaùo duïc toát". Ñuùng neàn giaùo duïc toát quan troïng. Moät Giaùm Muïc lôùn laø thaùnh Phanxicoâ de Sales, thöôøng noùi: "neàn giaùo duïc toát laø moät nöûa söï thaùnh thieän". Tuy nhieân haõy chuù yù trong lòch söû chuùng ta cuõng nhaän ra moät khuynh höôùng hình thöùc cuûa caùc cung caùch haønh xöû coù theå trôû thaønh maët naï che daáu söï khoâ caèn cuûa taâm hoàn vaø söï thôø ô ñoái vôùi tha nhaân. Ngöôøi ta thöôøng noùi :"Ñaøng sau caùc cung caùch toát aån daáu caùc thoùi quen xaáu". Caû toân giaùo cuõng khoâng thoaùt khoûi nguy cô naøy, khieán cho vieäc tuaân giöõ hình thöùc rôi vaøo tinh thaàn theá tuïc. Ma quûy caùm doã Chuùa Gieâsu ñöa ra caùc cung caùch toát vaø trích daãn caû Thaùnh Kinh nöõa. Xem ra noù laø moät thaàn hoïc gia. Kieåu cuûa noù beà ngoaøi ñuùng ñaén, nhöng yù höoùng cuûa noù laø nhaèm laøm sai leäch söï thaät cuûa tình yeâu Thieân Chuùa. Chuùng ta traùi laïi hieåu neàn giaùo duïc toát trong caùc phaïm truø ñích thöïc, nôi kieåu cuûa caùc töông quan toát ñaâm reã saâu trong tình yeâu söï thieän vaø trong söï toân troïng tha nhaân. Gia ñình soáng nhôø söï tinh teá aáy cuûa tình yeâu thöông nhau.
Tieáp tuïc baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha khai trieån töøng töø moät. Tröôùc heát laø "xin pheùp" hay hoûi "Coù ñöôïc pheùp khoâng?" Khi chuùng ta lo laéng xin moät caùch leã pheùp, caû khi chuùng ta nghó raúng coù theå yeâu saùch, laø chuùng ta ñaët moät söï baûo veä ñích thaät cho tinh thaàn soáng chung trong hoân nhaân vaø gia ñình. Böôùc vaøo trong cuoäc soáng cuûa ngöôøi khaùc, caû khi noù laø moät phaàn cuoäc soáng cuûa chuùng ta, ñoøi hoûi söï teá nhò cuûa moät thaùi ñoä khoâng xaâm laêng, canh taân loøng tin töôûng vaø söï kính troïng. Chuyeän rieâng khoâng cho pheùp coi moïi söï laø töï nhieân. Vaø tình yeâu caøng thaân tình vaø saâu xa bao nhieâu laïi caøng ñoøi hoûi vieäc toân troïng söï töï do vaø khaû naêng chôø ñôïi ngöôøi khaùc môû cöûa taâm loøng hoï baáy nhieâu. Lieân quan tôùi ñieåm naøy chuùng ta haõy nhôù lôøi Chuùa Gieâsu noùi trong saùch Khaûi Huyeàn: "Naøy ñaây Ta ñöùng tröôùc cöûa vaø goõ. Ai nghe tieáng Ta vaø môû cöûa thì Ta seõ vaøo nhaø ngöôøi aáy, seõ duøng böõa vôùi ngöôøi aáy, vaø ngöôøi aáy seõ duøng böõa vôùi Ta" (Kh 3, 20). Caû Chuùa cuõng xin pheùp ñeå vaøo! Chuùng ta ñöøng queân ñieàu ñoù.
Töø thöù hai laø "caùm ôn". Vaøi laàn ngöôøi ta nghó raèng chuùng ta ñang trôû thaønh moät neàn vaên minh cuûa caùc cung caùch haønh xöû xaáu vaø caùc lôøi noùi xaáu, laøm nhö theå chuùng laø daáu chæ cuûa söï thoaùt ly. Nhieàu laàn chuùng ta cuõng nghe noùi coâng khai nhö theá. Söï töû teá vaø khaû naêng caùm ôn ñöôïc xem nhö moät daáu chæ cuûa söï yeáu ñuoái, coù khi laïi daáy leân ngôø vöïc. Phaûi choáng laïi khuynh höôùng naøy ngay rong gia ñình. Chuùng ta phaûi ñoøi hoûi ñoái vôùi vieäc giaùo duïc soáng bieát ôn, nhôù ôn : phaåm giaù con ngöôøi vaø coâng baèng xaõ hoäi ñeàu ñi qua ñoù. Neáu cuoäc soáng gia ñình lô laø loái soáng naøy, caû cuoäc soáng xaõ hoäi cuõng seõ maát noù. Theá roài, ñoái vôùi moät tín höõu loøng bieát ôn laø trung taâm cuûa ñöùc tin : moät kitoâ höõu khoâng bieát caùm ôn laø moät ngöôøi ñaõ queân ñi tieáng noùi cuûa Thieân Chuùa. Chuùng ta haõy nhôù caâu Chuùa Gieâsu hoûi khi chöõa möôøi ngöôøi phong cuøi vaø thaáy chæ coù moät ngöôøi trong boïn hoï trôû laïi caùm ôn (x. Lc 17,18).
Lôøi thöù ba laø " xin loãi ". Ñaây laø lôøi khoù noùi, chaén chaén roài nhöng caàn thieát. Khi thieáu noù, caùc nöùt raïn nhoû trôû thaønh lôùn hôn - caû khi khoâng muoán - cho tôùi khi trôû thaønh caùc hoá saâu. Khoâng phaûi voâ tình trong lôøi kinh Laäy Cha Chuùa Gieâsu daäy chuùng ta tìm thaáy kieåu noùi naøy : " Xin tha nôï chuùng con nhö chuùng con cuõng tha keû coù nôï chuùng con " (Mt 6,12). Thöøa nhaän daõ thieáu soùt vaø öôùc ao traû laïi nhöõng gì ñaõ bò laáy maát - toân troïng, chaân thaønh, yeâu thöông - khieán ñaùng ñöôïc tha thöù. Vaø nhö theá laø chuùng ta ngaên chaën nhieãm truøng...
Neáu chuùng ta khoâng coù khaû naêng xin loãi, thì coù nghóa laø chuùng ta cuõng khoâng coù khaû naêng tha thöù. Trong gia ñình nôi ngöôøi ta khoâng xin loãi thì baét ñaàu thieáu döôõng khí, nöôùc tuø ñoïng. Bieát bao nhieâu veát thöông ñoái vôùi loøng yeâu meán, bieát bao nhieâu xaâu xeù trong caùc gia ñình baét ñaàu vôùi söï maát ñi lôøi noùi quùy baùu naøy " Xin loãi ". Trong cuoäc soáng hoân nhaân ngöôøi ta caõi nhau bieát bao nhieâu laàn... coù khi ñiaõ cheùn bay nöõa, nhöng toâi xin cho anh chò em moät lôøi khuyeân : ñöøng bao giôø keát thuùc ngaøy soáng maø khoâng laøm hoøa vôùi nhau. Vaø ñeå laøm ñieàu ñoù thì chæ caàn moät cöû chæ beù nhoû, moät caùi vuoát ve...
Ba lôøi chìa khoùa naøy cuûa gia ñình laø nhöõng lôøi ñôn sô vaø coù leõ ban ñaàu chuùng khieân cho chuùng ta cöôøi. Nhöng khi chuùng ta queân chuùng, thì khoâng coù gì ñeå maø cöôøi, coù ñuùng theá khoâng ? Coù leõ neân giaùo duïc cuûa chuùng ta boû beâ chuùng quaù. Xin Chuùa giuùp chuùng ta ñaët ñeå chuùng trôû laïi vaøo ñuùng choã, trong con tim chuùng ta, trong nhaø chuùng ta vaø trong caû cuoäc soáng chung xaõ hoäi nöõa.
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chaøo caùc ñoaøn haønh höông ñeán töø caùc nöoùc Baéc Myõ vaø AÂu chaâu, cuõng nhö caùc ñoaøn haønh höông ñeán töø Ñaøi Loan, Camerun, Meâhicoâ, Honduras, Argentina, Brasil. Ngaøi ñaëc bieät chaøo caùc thaønh vieân Hoäi Töông trôï truyeàn giaùo quoác teá Phaùp hoaït ñoäng trong laõnh vöïc y teá vaø coå voõ truyeân giaùo trong caùc giaùo phaän vaø doøng tu.
Chaøo caùc ñoaøn haønh höôïng noùi tieáng Boà Ñaøo Nha Ñöùc Thaùnh Cha noùi 13 thaùng 5 laø leã Ñöùc Meï Fatima. Ngaøi xin tín höõu gia taêng caùc cöû chæ haèng ngaøy toân suøng Meï vaø noi göông Meï vaø haõy tín thaùc cho Meï moïi söï ñeå trôû thaønh duïng cuï loøng thöông xoùt vaø hieàn dòu cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi caùc thaønh phaàn khaùc trong gia ñình cuõng nhö baïn beø thaân höõu. ÑTC môøi ñöùc oâng ngöôøi Boà Ñaøo Nha ñoïc moät kinh Kính Möøng baèng tieáng Boà kính Ñöùc Meï.
Ngaøi cuõng chaøo caùc treû em Ba Lan môùi röôùc leã laàn ñaàu vaø chuùc caùc em caøng ngaøy caøng yeâu Chuùa Gieâsu hôn, tín thaùc nôi Chuùa vaø soáng thaân tình vôùi Chuùa.
Trong caùc nhoùm tieáng YÙ Ñöùc Thaùnh Cha ñaëc bieät chaøo caùc linh muïc sinh vieân tröôøng Thaùnh Phaoloâ cuûa Boä Truyeàn giaùo ñaõ xong chöông trình hoïc vaø chuaån bò veà nöôùc laøm vieäc. Ngaøi khích leä caùc vò ñöøng bao giôø ñaùnh maát ñi loøng haêng say truyeàn giaùo.
Chaøo giôùi treû ngöôøi ñau yeáu vaø caùc ñoâi taân hoân Ñöùc Thaùnh Cha khuyeân moïi ngöôøi vun troàng loøng toân suøng Meï Maria, sieâng naêng laàn haït moãi ngaøy vaø caûm thaáy Meï luoân gaàn guõi ñaëc bieät trong nhöõng luùc khoù khaên.
Buoåi tieáp kieán ñaõ keát thuùc vôùi Kinh Laäy Cha vaø pheùp laønh toøa thaùnh Ñöùc Thaùnh Cha ban cho moïi ngöôøi.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)