Baøi giaûng trong buoåi Suy Toân Thaùnh Giaù
taïi Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ
Thöù Saùu Tuaàn Thaùnh 2015
Baøi giaûng trong buoåi Suy Toân Thaùnh Giaù taïi Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ Thöù Saùu Tuaàn Thaùnh 2015.
Roma (VietCatholic News 3-04-2015) - Luùc 5 giôø chieàu Thöù Saùu Tuaàn Thaùnh ngaøy muøng 3 thaùng 4 naêm 2015 Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ chuû söï caùc leã nghi töôûng nieäm cuoäc khoå naïn vaø caùi cheát cuûa Chuùa Gieâsu vôùi nghi thöùc toân thôø Thaùnh Giaù Chuùa. Giaûng trong buoåi cöû haønh phuïng vuï, vò thuyeát giaûng cuûa Toaø Thaùnh, cha Raniero Cantalamessa neâu baät hình aûnh cuûa Chuùa Gieâsu bò ñaùnh ñoøn, ñaàu ñoäi maõo gai, mình ñaày maùu vaø thöông tích, moät ngöôøi hoaøn toaøn baát löïc, nguyeân maãu cuûa taát caû moïi naïn nhaân cuûa baát coâng trong lòch söû loaøi ngöôøi. Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ baøi giaûng trong buoåi Suy Toân Thaùnh Giaù taïi Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ Thöù Saùu Tuaàn Thaùnh 2015:
Trình baøy: Cha Raniero Cantalamessa, Giaûng Thuyeát Vieân Phuû Giaùo Hoaøng
"ECCE HOMO!" - Ñaây laø ngöôøi!
Chuùng ta vöøa nghe trình thuaät veà Chuùa Gieâsu tröôùc toøa cuûa Philatoâ. Coù moät ñieåm ñaëc bieät trong trình thuaät naøy maø chuùng ta caàn phaûi döøng laïi ñeå suy tö.
Baáy giôø oâng Philatoâ truyeàn ñem Ðöùc Gieâsu ñi vaø ñaùnh ñoøn Ngöôøi. Boïn lính keát moät voøng gai laøm vöông mieän, ñaët leân ñaàu Ngöôøi, vaø khoaùc cho Ngöôøi moät aùo choaøng ñoû. Hoï ñeán gaàn vaø noùi: "Kính chaøo Vua daân Do Thaùi!", roài vaû vaøo maët Ngöôøi...Vaäy, Ñöùc Gieâsu böôùc ra ngoaøi, ñaàu ñoäi vöông mieän baèng gai, mình khoaùc aùo choaøng ñoû. OÂng Philatoâ noùi vôùi hoï: "Ñaây laø ngöôøi! [Ecce Homo!] (Ga 19: 1-3, 5)
Trong voâ soá nhöõng böùc tranh laáy Ecce Homo laøm chuû ñeà, coù moät böùc tranh ñaõ luoân luoân gaây aán töôïng cho toâi. Ñoù laø böùc tranh cuûa moät hoïa só ngöôøi mieàn Baéc nöôùc Bæ soáng ôû theá kyû thöù möôøi saùu laø Jan Mostaert. Haõy ñeå toâi coá gaéng moâ taû böùc tranh naøy. Ñieàu ñoù seõ giuùp ghi moät daáu aán toát hôn trong taâm trí cuûa chuùng ta veà bieán coá naøy, vì ngöôøi ngheä só ñaõ trung thaønh sao cheùp thaønh tranh caùc söï kieän cuûa trình thuaät Phuùc AÂm, ñaëc bieät laø Phuùc AÂm cuûa Thaùnh Maùccoâ (xem Mc 15: 16-20).
Chuùa Gieâsu ñaàu ñoäi moät maõo gai. Moät boù nhöõng nhaùnh caây ñaày gai ñöôïc tìm thaáy trong saân, coù leõ duøng ñeå nhoùm löûa, ñaõ cho caùc caùc binh só moät cô hoäi ñeå cheá gieãu vöông quyeàn cuûa Ngaøi. Nhöõng gioït maùu chaûy xuoáng treân khuoân maët Ngaøi. Mieäng Ngaøi môû ra moät nöûa, nhö moät ngöôøi ñang bò khoù thôû. Vai Ngaøi khoaùc moät aùo choaøng naëng vaø baïc theách, gioáng nhö laøm baèng thieác hôn laø baèng vaûi. Treân vai Chuùa laø nhöõng veát thöông ngang doïc töø traän ñoøn gaàn ñaây. Hai coå tay cuûa Ngaøi bò buoäc laïi vôùi nhau baèng moät sôïi daây thöøng thoâ thaét hai voøng. Chuùng baét Ngaøi caàm moät caây saäy trong tay nhö vöông tröôïng, coøn tay kia chuùng baét ngaøi caàm nhöõng nhaønh laù nhö nhöõng bieåu töôïng nhaèm cheá gieãu vöông quyeàn cuûa Ngaøi. Chuùa Gieâsu khoâng theå di chuyeån duø chæ moät ngoùn tay; ñaây laø moät con ngöôøi bò chaø ñaïp xuoáng ñeán möùc hoaøn toaøn baát löïc, laø nguyeân maãu cuûa taát caû nhöõng con ngöôøi trong lòch söû vôùi baøn tay bò khoùa chaët.
Khi suy nieäm veà cuoäc thöông khoù, nhaø trieát hoïc Blaise Pascal ñaõ vieát nhöõng lôøi naøy moät ngaøy naøo ñoù: "Chuùa Kitoâ seõ coøn phaûi ñau ñôùn cho ñeán ngaøy taän theá; chuùng ta ñöøng meâ nguû trong thôøi gian naøy." Coù moät yù nghóa trong nhöõng lôøi naøy raát ñuùng vôùi chính con ngöôøi cuûa Chuùa Kitoâ, nghóa laø ñuùng vôùi Ñaáng laø ñaàu cuûa nhieäm theå, chöù khoâng chæ ñuùng vôùi caùc thaønh vieân cuûa nhieäm theå aáy. Khoâng phaûi laø chuùng ta boû qua söï kieän laø Chuùa ñaõ soáng laïi vaø ñang soáng, nhöng chính vì Ngaøi ñaõ soáng laïi vaø ñang soáng. Nhöng thoâi, chuùng ta haõy boû qua moät beân yù nghóa khoù hieåu naøy vaø thay vaøo ñoù ñeà caäp ñeán moät yù nghóa roõ raøng nhaát cuûa nhöõng lôøi naøy. Chuùa Gieâsu seõ coøn phaûi ñau ñôùn cho ñeán ngaøy taän theá trong moãi ngöôøi nam nöõ ñang cuøng moät noãi thoáng khoå cuûa Ngaøi. "Caùc ngöôi ñaõ laøm cho chính Ta!" (Mt 25:40). Ngaøi noùi nhöõng lôøi naøy khoâng chæ vôùi caùc tín höõu ñaët nieàm tin nôi Ngöôøi; nhöng laø vôùi moãi ngöôøi nam nöõ ñang ñoùi khaùt, traàn truoàng, chòu ngöôïc ñaõi, giam caàm.
Xin ñöôïc moät laàn ñöøng noùi chung chung veà nhöõng teä naïn xaõ hoäi: ngheøo ñoùi, baát coâng, vaø boùc loät nhöõng ngöôøi yeáu theá. Nhöõng teä naïn naøy vaãn thöôøng ñöôïc noùi ñeán (duø chaúng bao giôø laø ñuû), nhöng coù nguy cô laø nhöõng teä naïn aáy trôû thaønh tröøu töôïng, thaønh nhöõng phaïm truø chöù khoâng phaûi laø nhöõng con ngöôøi. Thay vaøo ñoù, chuùng ta haõy nghó ñeán nhöõng ñau khoå cuûa caùc caù nhaân, nhöõng ngöôøi coù teân tuoåi vaø danh tính cuï theå; haõy noùi ñeán nhöõng nhuïc hình do con ngöôøi quyeát ñònh ñöa ra trong maùu laïnh vaø trong söï töï nguyeän ñeå laøm thöông toån nhöõng ngöôøi khaùc, keå caû caùc haøi nhi taïi thôøi ñieåm naøy.
Coù bieát bao nhöõng tröôøng hôïp "Ecce homo" ("Ñaây laø ngöôøi!") treân caùi theá giôùi naøy! Coù bieát bao nhöõng tuø nhaân thaáy mình ñöùng tröôùc tình traïng töông töï nhö Chuùa Gieâsu tröôùc toøa Philatoâ: coâ ñôn, tay bò coøng, bò tra taán, chæ coøn bieát troâng ñôïi nôi loøng thöông xoùt cuûa ñaùm quaân lính thoâ baïo ñaày thuø haän laø nhöõng keû tham gia vaøo taát caû caùc loaïi taøn aùc veà theå chaát vaø taâm lyù vaø laø nhöõng keû thích thuù tröôùc nhöõng ñau khoå cuûa ngöôøi khaùc. "Chuùng ta ñöøng meâ nguû; chuùng ta ñöøng boû hoï moät mình!"
Tieáng hoâ "Ecce homo!" aùp duïng khoâng chæ cho caùc naïn nhaân nhöng coøn cho nhöõng keû tra taán. Noù coù nghóa laø, "Ñaây laø nhöõng gì con ngöôøi coù theå laøm ñöôïc!" Vôùi söï sôï haõi vaø run raåy, chuùng ta cuõng haõy noùi, "Ñaây laø nhöõng gì nhaân loaïi coù theå laøm ñöôïc!" Chuùng ta ñaõ tieán ñöôïc bao xa trong cuoäc dieãn haønh tieán veà phía tröôùc khoâng theå ngaên caûn ñöôïc, so vôùi homo sapiens sapiens (con ngöôøi hieän ñaïi thôøi Khai Saùng), so vôùi loaïi ngöôøi, maø moät soá ngöôøi naøo ñoù cho raèng ñaõ ñöôïc sinh ra töø caùi cheát cuûa Thöôïng Ñeá ñeå thay theá cho Ngaøi!
* * *
Kitoâ höõu taát nhieân khoâng phaûi laø nhöõng naïn nhaân duy nhaát cuûa baïo löïc gieát ngöôøi treân theá giôùi, nhöng chuùng ta khoâng theå boû qua söï kieän laø taïi nhieàu quoác gia, hoï laø nhöõng naïn nhaân chòu ñau khoå thöôøng xuyeân nhaát. Vaø ngaøy hoâm nay coù tin töùc laø 147 Kitoâ höõu ñaõ bò taøn saùt trong côn cuoàng noä cuûa nhöõng keû thaùnh chieán Hoài Giaùo cöïc ñoan Somali taïi moät tröôøng ñaïi hoïc ôû Kenya. Chuùa Gieâsu ñaõ töøng noùi vôùi caùc moân ñeä cuûa Ngaøi, "Seõ ñeán giôø nhöõng keû gieát anh em cuõng töôûng ñoù laø phuïng thôø Thieân Chuùa." (Ga 16:2) Coù leõ töø tröôùc ñeán nay chöa bao giôø nhöõng lôøi naøy ñöôïc thöïc hieän chính xaùc ñeán theá nhö trong thôøi ñaïi chuùng ta ngaøy nay.
Moät giaùm muïc soáng ôû thaønh Alexandria vaøo theá kyû thöù ba laø Dionysius ñaõ ñeå laïi cho chuùng ta moät chöùng taù veà hoaøn caûnh cöû haønh leã Phuïc sinh cuûa caùc tín höõu Kitoâ trong caùc cuoäc baùch haïi khoác lieät bôûi ñaïi ñeá La Maõ Decius:
Ñaàu tieân chuùng toâi bò chæ ñònh nôi cö truù, vaø bò bao vaây bôûi nhöõng keû baét bôù vaø gieát ngöôøi, nhöng chuùng toâi vaãn laø nhöõng ngöôøi duy nhaát giöõ ngaøy leã naøy thaäm chí sau khi ñaõ bò coâ laäp nhö vaäy. Moãi nôi maø chuùng toâi bò taán coâng ñaõ trôû thaønh moät ñòa ñieåm möøng leã duø laø ôû caùnh ñoàng, sa maïc, treân taøu, trong caùc nhaø troï, hay nhaø tuø. Ngaøy leã huy hoaøng nhaát trong taát caû caùc ngaøy leã naøy ñöôïc giöõ bôûi caùc vò töû ñaïo, nhöõng ngöôøi giôø ñaây ñang möøng leã naøy treân thieân quoác.
Ñaây cuõng laø tình caûnh maø nhieàu Kitoâ höõu möøng leã Phuïc Sinh naêm nay, naêm 2015 sau Chuùa Giaùng Sinh.
Coù nhöõng ngöôøi, treân baùo chí theá tuïc, coù can ñaûm toá caùo söï thôø ô ñaùng lo ngaïi cuûa caùc toå chöùc vaø dö luaän treân theá giôùi tröôùc nhöõng söï gieát choùc caùc Kitoâ höõu naøy, trong khi gôïi nhôù ñeán nhöõng söï thôø ô nhö theá trong quaù khöù. Taát caû chuùng ta vaø taát caû caùc toå chöùc cuûa chuùng ta ôû phöông Taây coù nguy cô trôû thaønh nhöõng Philatoâ ñang röûa tay [tröôùc maùu ngöôøi voâ toäi].
Tuy nhieân, chuùng ta laïi khoâng ñöôïc pheùp ñöa ra baát cöù toá caùo naøo ngaøy hoâm nay. Chuùng ta seõ phaûn boäi maàu nhieäm ñang ñöôïc cöû haønh. Chuùa Gieâsu trong giôø haáp hoái, ñaõ keâu leân "Laïy Cha, xin tha cho chuùng; vì chuùng khoâng bieát vieäc chuùng laøm" (Lc 23:34). Lôøi caàu nguyeän naøy khoâng chæ laø lôøi thì thaàm trong hôi thôû cuûa Ngaøi; noù coøn laø tieáng keâu to leân ñeå moïi ngöôøi coù theå nghe roõ. Ñoù cuõng chaúng phaûi laø moät lôøi caàu nguyeän; ñoù laø moät yeâu caàu quyeát lieät ñöôïc ñöa ra trong cöông vò cuûa ngöôøi Con: "Laïy Cha, xin tha cho chuùng" vaø vì chính Chuùa ñaõ töøng cho bieát laø Chuùa Cha luoân nhaäm lôøi caàu nguyeän cuûa Ngaøi (xem Ga 11:42), chuùng ta phaûi tin raèng Chuùa Cha ñaõ nghe lôøi caàu nguyeän cuoái cuøng naøy töø caây thaùnh giaù vaø do ñoù nhöõng keû ñaõ ñoùng ñinh Chuùa Kitoâ vaøo thaùnh giaù ñaõ ñöôïc Thieân Chuùa tha thöù (taát nhieân laø vôùi moät loøng aên naên caùch naøo ñoù) vaø ñöôïc ôû vôùi Ngaøi treân thieân ñöôøng, ñeå laøm chöùng muoân ñôøi cho thaáy tình yeâu cuûa Thieân Chuùa coù khaû naêng ñi xa ñeán möùc naøo.
Söï thieáu hieåu bieát nhö theá voán toàn taïi moät caùch ñaëc bieät trong ñaùm lính traùng. Nhöng lôøi caàu nguyeän cuûa Chuùa Gieâsu khoâng chæ daønh rieâng cho hoï. Söï huøng vó thaùnh thieâng trong söï tha thöù cuûa Ngaøi bao goàm caû söï kieän laø noù cuõng ñöôïc trao ban cho nhöõng keû thuø taøn nhaãn nhaát cuûa Ngaøi. Lyù do thieáu hieåu bieát ñöôïc ñöa ra chính xaùc laø daønh cho hoï. Maëc duø hoï ñaõ haønh ñoäng ñaày xaûo quyeät vaø ranh ma, nhöng trong thöïc teá, hoï khoâng bieát nhöõng gì hoï ñang laøm; hoï khoâng nghó raèng hoï ñaõ ñoùng ñinh vaøo thaäp giaù moät ngöôøi ñaøn oâng thöïc söï laø Ñaáng Thieân Sai vaø laø Con Thieân Chuùa! Thay vì caùo buoäc ñoái thuû cuûa mình, hoaëc tha cho hoï vaø uûy thaùc nhieäm vuï traû thuø cho Cha treân trôøi cuûa mình, Ngaøi ñaõ ñöùng ra baûo veä hoï.
Ngaøi ñöa ra cho caùc moân ñeä cuûa mình moät ví duï veà söï roäng löôïng voâ haïn. Ñeå tha thöù vôùi cuøng moät söï vó ñaïi trong taâm hoàn nhö theá khoâng chæ ñoøi hoûi moät thaùi ñoä tieâu cöïc trong ñoù ta töø boû ao öôùc muoán thaáy keû aùc gaëp aùc; nhöng coøn phaûi ñöôïc bieán ñoåi xa hôn thaønh moät yù chí tích cöïc laø laøm ñieàu thieän cho hoï, thaäm chí cho duø ñoù chæ laø moät lôøi caàu nguyeän vôùi Thieân Chuùa nhaân danh hoï. "Haõy caàu nguyeän cho nhöõng ngöôøi baét bôù anh em" (Mt 5:44). Kieåu tha thöù naøy khoâng tìm söï haû daï trong hy voïng nôi söï tröøng phaït cuûa Thieân Chuùa. Noù phaûi ñöôïc linh höùng töø moät loøng baùc aùi tha cho keû laân caän, tuy nhieân, khoâng nhaém maét laïi vôùi söï thaät nhöng traùi laïi laø phaûi môû maét ra ñeå ngaên chaën keû gian ngoõ haàu hoï seõ khoâng gaây haïi theâm cho ngöôøi khaùc vaø cho chính hoï.
Chuùng ta coù theå muoán noùi raèng "Laïy Chuùa, Chuùa yeâu caàu chuùng con phaûi laøm nhöõng ñieàu khoâng theå!" Ngaøi seõ traû lôøi, "Ta bieát, nhöng Ta ñaõ cheát ñeå ban cho anh em nhöõng gì Ta yeâu caàu anh em. Ta khoâng chæ truyeàn cho anh em phaûi tha thöù vaø khoâng chæ ñöa ra cho anh em moät taám göông anh huøng veà söï tha thöù, nhöng qua caùi cheát cuûa Ta, Ta cuõng mang laïi cho anh em nhöõng aân suûng ñeå anh em coù theå thöù tha. Ta khoâng chæ ban cho theá giôùi giaùo huaán veà loøng thöông xoùt nhö nhieàu ngöôøi khaùc ñaõ töøng laøm. Ta cuõng laø Chuùa vaø Ta ñoå ra cho anh em nhöõng con soâng cuûa loøng thöông xoùt qua caùi cheát cuûa Ta. Töø ñoù, anh em coù theå kín muùc loøng thöông xoùt bao nhieâu cuõng ñöôïc trong Naêm Thaùnh Töø Bi saép tôùi".
***
Ai ñoù coù theå noùi, "Neáu theá thì chaúng leõ theo Chuùa Kitoâ luoân luoân coù nghóa laø töø boû chính mình moät caùch thuï ñoäng ñeå bò ñaùnh baïi vaø bò gieát cheát hay sao?" Khoâng, traùi ngöôïc laïi! Chuùa Gieâsu noùi vôùi caùc moân ñeä cuûa Ngaøi: "Haõy vui leân" tröôùc khi böôùc vaøo cuoäc thöông khoù cuûa Ngaøi: "Ta ñaõ chieán thaéng theá gian" (Ga 16:33). Chuùa Kitoâ ñaõ chieán thaéng theá gian baèng caùch vöôït qua söï gian aùc cuûa theá giôùi naøy. Chieán thaéng cuoái cuøng cuûa caùi thieän tröôùc caùi aùc ñoù seõ ñöôïc theå hieän vaøo cuoái thôøi ñieåm ñaõ ñeán, chính thöùc vaø thöïc teá, treân thaùnh giaù cuûa Chuùa Kitoâ. Ngaøi noùi "Baây giôø laø giôø Phaùn xeùt cuûa theá giôùi naøy" (Ga 12:31). Töø ngaøy ñoù, söï aùc ñang thua daàn, vaø noù ñang thua nhieàu hôn khi xem ra noù ñang coù veû thaéng nhieàu hôn. Noù ñaõ bò xeùt xöû vaø keát aùn trong nhöõng bieåu hieän cuoái cuøng cuûa noù vôùi moät baûn aùn khoâng theå naøo khaùng caùo.
Chuùa Gieâsu ñaõ vöôït qua baïo löïc khoâng phaûi vôùi baïo löïc lôùn hôn nhöng baèng caùch chòu ñöïng noù vaø phôi baøy taát caû söï baát coâng vaø voâ voïng cuûa noù. Ngaøi khai môû moät loaïi chieán thaéng môùi ñaõ ñöôïc Thaùnh Augustinoâ toùm goïn trong ba chöõ: "Victor quia victima" (Chieán thaéng vì laø naïn nhaân). Chính vì thaáy Ngaøi cheát nhö theá maø vieân ñoäi tröôûng La Maõ ñaõ thoát leân: "Quaû thaät, ngöôøi naøy laø Con Thieân Chuùa!" (Mc 15:39). Nhöõng ngöôøi khaùc hoûi nhau xem nhöõng "tieáng keâu lôùn" töø Chuùa Gieâsu ñang haáp hoái coù nghóa laø gì (xem Mc 15:37). Vieân ñoäi tröôûng La Maõ, laø moät chuyeân gia veà nhöõng chieán binh vaø nhöõng traän ñaùnh, nhaän ra ngay laäp töùc ñoù laø moät tieáng keâu cuûa chieán thaéng.
Nhöõng vaán ñeà baïo löïc laøm chuùng ta quan ngaïi, söûng soát, vaø ngaøy nay noù ñaõ phaùt minh ra nhöõng hình thaùi môùi hôn vaø khuûng khieáp hôn cuûa söï taøn baïo vaø man rôï. Kitoâ höõu chuùng ta ñang kinh haõi vôùi yù töôûng trong ñoù ngöôøi ta coù theå gieát ngöôøi nhaân danh Thieân Chuùa. Tuy nhieân, moät ngöôøi naøo ñoù coù theå phaûn ñoái "Nhöng khoâng phaûi laø Kinh Thaùnh cuõng ñaày nhöõng caâu chuyeän baïo löïc ñoù sao? Khoâng phaûi laø Thieân Chuùa ñöôïc goïi laø 'Chuùa caùc ñaïo binh' sao? Khoâng phaûi Chuùa ñaõ töøng leân aùn toaøn boä moät thaønh phoá phaûi bò tieâu dieät sao? Khoâng phaûi laø chính Ngöôøi ñaõ quy ñònh bao nhieâu nhöõng tröôøng hôïp phaûi töû hình trong Luaät Moâseâ ñoù sao?"
Neáu hoï ñaõ ñöa ra nhöõng phaûn ñoái naøy vôùi Chuùa Gieâsu trong cuoäc ñôøi Ngaøi, chaéc chaén Ngaøi seõ ñaùp laïi nhö nhöõng gì Ngaøi ñaõ noùi veà ly dò: "Vì caùc oâng loøng chai daï ñaù, neân oâng Moâseâ ñaõ cho pheùp caùc oâng raãy vôï, chöù thuôû ban ñaàu, khoâng theá ñaâu." (Mt 19: 8). Ñieàu naøy cuõng ñuùng ñoái vôùi baïo löïc: "Luùc ñaàu noù khoâng phaûi nhö vaäy." Chöông ñaàu tieân cuûa Saùch Saùng Theá trình baøy moät theá giôùi nôi maø baïo löïc giöõa con ngöôøi vôùi nhau hay giöõa con ngöôøi vaø caùc loaøi ñoäng vaät khoâng heà coù, thaäm chí caû trong trí töôûng töôïng. Khoâng ñöôïc pheùp gieát ngöôøi ngay caû laø ñeå traû thuø cho caùi cheát cuûa Abel, vaø qua ñoù tröøng phaït moät keû gieát ngöôøi (xem Saùng Theá 4:15).
YÙ ñònh thöïc söï cuûa Thieân Chuùa ñöôïc theå hieän nôi ñieàu raên "Chôù gieát ngöôøi" hôn laø nôi nhöõng ngoaïi leä ñoái vôùi leänh truyeàn ñoù trong luaät phaùp, laø moät söï nhöôïng boä tröôùc "söï cöùng loøng" vaø tröôùc nhöõng thöïc haønh cuûa con ngöôøi. Baïo löïc, cuøng vôùi toäi loãi, laø moät phaàn ñaùng tieác trong ñôøi soáng, vaø Cöïu Öôùc, trong ñoù phaûn aûnh ñôøi soáng vaø phaûi laø höõu ích cho ñôøi soáng nhö noù ñang xaûy ra, ñaõ tìm hieåu caùc luaät leä vaø hình phaït töû hình ít nhaát laø ñeå coâ laäp vaø ngaên chaën khoâng ñeå cho baïo löïc bieán thaønh moät löïa choïn caù nhaân ñeå roài moïi ngöôøi xaâu xeù laãn nhau.
Thaùnh Phaoloâ ñeà caäp ñeán moät khoaûng thôøi gian ñöôïc ñaëc tröng bôûi "söï nhaãn naïi" cuûa Thieân Chuùa (Rm 3:25). Thieân Chuùa nhaãn naïi tröôùc baïo löïc nhö Ngaøi nhaãn naïi tröôùc tình traïng ña theâ, ly dò, vaø nhöõng thöù khaùc, nhöng Ngaøi ñang chuaån bò daân Ngaøi cho moät thôøi gian trong ñoù hoaïch ñònh nguyeân thuûy cuûa Ngöôøi cho nhaân loaïi ñöôïc "taùi laäp" vaø ñöôïc phuïc hoài trong danh döï, nhö theå thoâng qua moät saùng taïo môùi. Thôøi aáy ñaõ ñeán vôùi Chuùa Gieâsu, Ñaáng ñaõ coâng boá treân nuùi, "Anh em ñaõ nghe Luaät daïy raèng: Maét ñeàn maét, raêng ñeàn raêng. Coøn Thaày, Thaày baûo anh em: ñöøng choáng cöï ngöôøi aùc, traùi laïi, neáu bò ai vaû maù beân phaûi, thì haõy giô caû maù beân traùi nöõa... Anh em ñaõ nghe Luaät daïy raèng: Haõy yeâu ñoàng loaïi vaø haõy gheùt keû thuø. Coøn Thaày, Thaày baûo anh em: haõy yeâu keû thuø vaø caàu nguyeän cho nhöõng keû ngöôïc ñaõi anh em." (Mt 5: 38-39, 43-44).
"Baøi Giaûng Treân Nuùi" thöïc söï thay ñoåi lòch söû, tuy nhieân, khoâng phaûi laø baøi giaûng ñaõ ñöôïc ñöa ra treân moät ngoïn ñoài ôû Galileâ, nhöng laø baøi giaûng giôø ñaây ñöôïc coâng boá laëng leõ töø treân thaùnh giaù. Treân ñoài Canveâ, Chuùa Kitoâ ñöa ra moät tieáng noùi "khoâng" döùt khoaùt vôùi baïo löïc, ñaët ñoái laäp vôùi noù khoâng chæ laø baát baïo ñoäng, nhöng coøn laø söï tha thöù, hieàn laønh, vaø tình yeâu. Maëc duø baïo löïc vaãn seõ tieáp tuïc toàn taïi, noù seõ khoâng coøn coù theå ñöôïc lieân keát duø laø xa xoâi ñi chaêng nöõa vôùi Thieân Chuùa vaø khoâng theå nuùp döôùi quyeàn naêng cuûa Ngaøi. Laøm nhö theá laø laøm cho khaùi nieäm veà Thieân Chuùa suy thoaùi ngöôïc laïi vaøo nhöõng thôøi kyø sô khai vaø thoâ thieån trong moät lòch söû ñaõ ñöôïc vöôït qua bôûi löông taâm toân giaùo vaø vaên minh cuûa nhaân loaïi.
* * *
Nhöõng vò töû ñaïo chaân chính vì Chuùa Kitoâ khoâng cheát vôùi baøn tay naém chaët nhöng vôùi baøn tay chaép laïi trong lôøi caàu nguyeän. Chuùng ta ñaõ coù nhieàu ví duï gaàn ñaây veà ñieàu naøy. Chuùa Kitoâ laø Ñaáng ñaõ ban cho 21 Kitoâ höõu Coptic bò quaân khuûng boá Hoài Giaùo IS chaët ñaàu taïi Libya hoâm 22 thaùng 2 söùc maïnh ñeå cheát trong khi thì thaàm keâu teân Chuùa Gieâsu.
Laïy Chuùa Gieâsu Kitoâ, chuùng con caàu nguyeän cho nhöõng anh chò em trong ñöùc tin cuûa chuùng con ñang bò ñaøn aùp vaø cho taát caû nhöõng con ngöôøi laø nhöõng Ecce Homo treân maët ñaát naøy taïi thôøi ñieåm hieän nay, laø Kitoâ höõu cuõng nhö nhöõng ngöôøi khoâng phaûi laø Kitoâ höõu.
Laïy Meï Maria, döôùi chaân thaäp giaù, Meï keát hieäp vôùi Con cuûa Meï, vaø Meï thì thaàm theo Ngaøi, "Laïy Cha, xin tha cho chuùng!" Xin haõy giuùp chuùng con chieán thaéng söï aùc baèng ñieàu thieän, khoâng chæ treân tröôøng theá giôùi nhöng caû trong cuoäc soáng haøng ngaøy cuûa chuùng con, beân trong caùc böùc töôøng ngoâi nhaø cuûa chuùng con. Meï ñaõ chia seû nhöõng ñau khoå cuûa Ngöôøi khi Ngöôøi cheát treân thaùnh giaù. Nhö vaäy, moät caùch raát ñaëc bieät, Meï ñoàng coâng cöùu chuoäc baèng söï vaâng phuïc cuûa Meï, nieàm tin, hy voïng vaø loøng baùc aùi böøng chaùy. Xin Meï linh höùng cho nhöõng ngöôøi nam nöõ trong thôøi ñaïi chuùng con vôùi nhöõng yù nghó hoøa bình vaø loøng thöông xoùt. Vaø vôùi söï tha thöù. Amen.
J.B. Ñaëng Minh An dòch