Ñaø gia taêng cuûa Kitoâ Giaùo
Ñaø gia taêng cuûa Kitoâ Giaùo.
Roma (VietCatholic News 26-02-2015) - Cuoäc ñieàu tra haøng naêm töïa laø "Tình Traïng Kitoâ Giaùo Hoaøn Caàu" cuûa International Bulletin of Missionary Research (Taäp San Nghieân Cöùu Truyeàn Giaùo Quoác Teá) cung caáp cho ta nhieàu con soá ña daïng: moät soá khaù aám loøng, moät soá khaù ngaõ loøng; nhöng phaàn lôùn giuùp ta naém ñöôïc baûn chaát giaây phuùt hieän taïi trong lòch söû Kitoâ Giaùo.
Cuoäc ñieàu tra naêm 2015 laáy naêm 1900 laøm moác ñeå ñöa ra caùc döï phoùng cho naêm 2050. Trong khoaûng 1 theá kyû röôõi naøy, coù nhieàu tin vui veà ñieàu kieän nhaân baûn khaép theá giôùi maø ta caàn löu yù khi nhôù laïi nhöõng tin buoàn cuûa theá kyû 20 vaø ñaàu theá kyû 21. Thí duï: naêm 1900, 27.6 phaàn traêm ngöôøi tröôûng thaønh trong toång soá 1.6 tyû ngöôøi treân theá giôùi bieát ñoïc bieát vieát. Naêm 2015, 81 phaàn traêm ngöôøi tröôûng thaønh trong toång soá 7.3 tyû ngöôøi treân theá giôùi bieát ñoïc bieát vieát, vaø ngöôøi ta döï ñoaùn, ñeán naêm 2050, 88 phaàn traêm ngöôøi tröôûng thaønh trong moät theá giôùi goàm 9.5 tyû ngöôøi seõ bieát ñoïc bieát vieát. Quaû laø moät thaønh töïu lôùn lao.
Trong soá 7.3 tyû ngöôøi hieän nay treân theá giôùi, 89 phaàn traêm laø tín höõu caùc toân giaùo, trong khi 1.8 phaàn traêm cho laø mình voâ thaàn vaø 9 phaàn traêm khaùc cho laø mình baát tri (agnostics): ñieàu naøy cho thaáy nhöõng ngöôøi hoâ hoaùn voâ thaàn nhö Richard Dawkins vaø baèng höõu oâng ta khoâng haún ñang thaéng theá...
Naêm 1900, coù 267 trieäu ngöôøi Coâng Giaùo treân theá giôùi; ngaøy nay, Giaùo Hoäi hoaøn caàu ñeám ñöôïc 1.2 tyû chi theå vaø soá naøy ñöôïc döï phoùng taêng leân 1.6 tyû vaøo giöõa theá kyû naøy. Tuy vaäy, vaøo 1 phaàn tö cuoái cuøng cuûa theá kyû 20, Coâng Giaùo bò Hoài Giaùo chieám maát ñòa vò coäng ñoàng toân giaùo lôùn nhaát hoaøn caàu, khi daân soá Hoài Giaùo khaép theá giôùi taêng töø 571 trieäu ngöôøi naêm 1970 leân 1.7 tyû ngöôøi hieän nay.
Trong hôn moät theá kyû qua, söï gia taêng kyø dieäu nhaát trong Kitoâ Giaùo dieãn ra taïi Phi Chaâu: naêm 1900, soá Kitoâ höõu taïi ñaây chæ laø 8.7 trieäu ngöôøi, ngaøy nay, hoï laø 542 trieäu ngöôøi vaø coù leõ seõ taêng tôùi 1.2 tyû ngöôøi vaøo naêm 2050, luùc con soá Kitoâ höõu Phi Chaâu seõ baèng con soá Kitoâ höõu Myõ Chaâu La Tinh vaø AÂu Chaâu gom laïi. Kitoâ Giaùo theá kyû 21 cuõng laø moät thöïc taïi coù tính ñoâ thò hôn so vôùi 100 naêm tröôùc ñaây. Naêm 1900, 29 phaàn traêm daân soá Kitoâ Giaùo theá giôùi soáng taïi caùc ñoâ thò; nay laø 65 phaàn traêm, maëc duø döï phoùng tôùi naêm 2050, coù theå giaûm xuoáng 59 phaàn traêm. Nhöng coù leõ caùc con soá ñaùng ngaïc nhieân nhaát trong cuoäc ñieàu tra laàn naøy lieân quan tôùi caùc Kitoâ höõu Nguõ Tuaàn vaø Ñaëc Suûng. Naêm 1900, hoï chæ laø 981,000 ngöôøi, ngaøy nay hoï laø 643,661,000 ngöôøi; vaø tôùi naêm 2050, döï phoùng hoï seõ leân tôùi hôn 1 tyû ngöôøi. Chæ xeùt veà con soá maø thoâi, Kitoâ Giaùo Nguõ Tuaàn vaø Ñaëc Suûng laø hieän töôïng phaùt trieån nhanh nhaát trong lòch söû toân giaùo theá giôùi.
Ba hieän töôïng treân, töùc gia taêng taïi Phi Chaâu, ñoâ thò hoùa vaø Phaùi Nguõ Tuaàn, cuõng goùp phaàn giaûi thích söï phaân maûnh caøng ngaøy caøng lôùn lao hôn cuûa theá giôùi Kitoâ Giaùo. Ñieàu coù theå goïi laø Kitoâ Giaùo töï laäp (entrepreneurial), töùc töï laäp ra chính Giaùo Hoäi cuûa mình, laø thaønh phaàn coù maët caû ôû ba hieän töôïng naøy. Chính vì theá, con soá caùc heä phaùi Kitoâ Giaùo taêng töø 1,600 naêm 1900, leân 45,000 hieän nay, vaø döï phoùng seõ leân tôùi 70,000 vaøo naêm 2050.
Duø coù söï gia taêng toát ñeïp nhö treân, Kitoâ Giaùo xem ra khoâng tieán trieån bao nhieâu neáu keå veà phaàn traêm so vôùi daân soá theá giôùi. Thöïc vaäy, naêm 1900, phaàn traêm aáy laø 34.5; ñeán naêm 1970, xuoáng coøn 33.3, roài 32.4 naêm 2000; nhöng leân 33.4 hieän nay, vaø döï phoùng seõ leân 33.7 naêm 2025 vaø 36 naêm 2050.
Hieän töôïng treân phaàn lôùn do söï giaûm suùt Kitoâ Giaùo taïi AÂu Chaâu. Taïi ñaây, ngöôøi ta thaáy phaàn traêm gia taêng ngöôøi Kitoâ höõu haøng naêm ñöôïc keå laø thaáp nhaát: 0.16 phaàn traêm. Noùi veà con soá Kitoâ höõu so vôùi daân soá Kitoâ Giaùo theá giôùi, thì Kitoâ Giaùo AÂu Chaâu giaûm suùt ñaùng keå hôn caû: naêm 1900, hoï chieám 66 phaàn traêm, hieän nay, hoï chæ laø 23 phaàn traêm. Ñieàu naøy khieán ngöôøi ta khoù chòu khi caùc laõnh tuï Kitoâ Giaùo AÂu Chaâu, baát keå laø Coâng Giaùo hay Theä Phaûn, leân maët "daïy ñaïo" caû theá giôùi, coi ngöôøi khoâng baèng mình. Nhö tröôøng hôïp Ñöùc HY Kasper taïi Thöôïng Hoäi Ñoàng naêm roài, coi thöôøng caùc ñoùng goùp cuûa Phi Chaâu.
Moät con soá ñöôïc George Weigel toû ra aùi ngaïi laø theo döï phoùng cuûa cuoäc ñieàu tra, chæ coù 14 phaàn traêm nhöõng ngöôøi khoâng phaûi laø Kitoâ höõu hieän nay bieát tôùi 1 ngöôøi Kitoâ höõu. Ñieàu naøy cho thaáy caû söï coâ laäp giöõa caùc nhoùm toân giaùo vôùi nhau laãn söï thaát baïi cuûa vieäc truyeàn giaûng Tin Möøng. Bôûi theá, vaãn coøn caàn raát nhieàu thôï gaët treân caùnh ñoàng truyeàn giaùo, nhaát laø nôi nhöõng ngöôøi chöa bao giôø tieáp xuùc vôùi ñöùc tin.
Vuõ Van An