Taøi lieäu chuaån bò cho

Ñaïi hoäi thöôøng leä laàn thöù XIV

Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc

 

Taøi lieäu chuaån bò cho Ñaïi hoäi thöôøng leä laàn thöù XIV Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc.

Roma (WHÑ 09-03-2015) - Ngaøy 09 thaùng 12 naêm 2014, Vaên phoøng Thö kyù Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc ñaõ cho coâng boá "Taøi lieäu chuaån bò" (Lineamenta) cuûa Ñaïi hoäi Thöôøng leä laàn thöù XIV Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc veà gia ñình - seõ dieãn ra töø ngaøy 04 ñeán 25 thaùng 10 naêm 2015.

"Taøi lieäu chuaån bò" (baèng tieáng YÙ) goàm hai phaàn: Baûn Töôøng trình veà Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc Ñaïi hoäi Ngoaïi leä laàn III (Relatio Synodi) vaø moät baûn caâu hoûi keøm theo.

Vaên phoøng Thö kyù Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc cuõng ñaõ göûi "Taøi lieäu chuaån bò" naøy ñeán caùc Hoäi ñoàng Giaùm muïc treân toaøn theá giôùi. Caùc baûn traû lôøi caàn ñöôïc göûi veà Vaên phoøng Thö kyù Thöôïng Hoäi ñoàng tröôùc ngaøy 15 thaùng Tö naêm 2015, ñeå coù theå coâng boá Taøi lieäu laøm vieäc (Instrumentum laboris) tröôùc muøa Heø 2015.

"Taøi lieäu chuaån bò" ñaõ ñöôïc Vaên phoøng Thö kyù Hoäi ñoàng Giaùm muïc Vieät Nam chuyeån ngöõ sang tieáng Vieät. Xin vui loøng taûi veà taïi ñaây (file pdf, 390 KB, daøi 24 trang A4).

 

Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc

Ñaïi Hoäi Thöôøng Leä thöù XIV (4-25/10/2015)

Ôn Goïi Vaø Söù Maïng Cuûa Gia Ñình

Trong Giaùo Hoäi Vaø Trong Theá Giôùi Ngaøy Nay

 

Taøi Lieäu Chuaån Bò

(Lineamenta)

Vatican 2014

 

Muïc Luïc

 

Daãn nhaäp

Baûn Töôøng trình veà Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc Ñaïi hoäi Ngoaïi leä laàn III

 

Giôùi thieäu

 

Phaàn I

Laéng nghe: boái caûnh vaø nhöõng thaùch ñoá veà gia ñình

Boái caûnh vaên hoùa - xaõ hoäi

Söï quan troïng cuûa ñôøi soáng tình caûm

Thaùch ñoá muïc vuï

 

Phaàn II

Chieâm ngaém Ñöùc Kitoâ: Tin möøng veà gia ñình

Chieâm ngaém Chuùa Gieâsu vaø khoa sö phaïm cuûa Thieân Chuùa trong lòch söû cöùu ñoä

Gia ñình trong keá hoaïch cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa

Gia ñình trong caùc vaên kieän cuûa Giaùo hoäi

Söï baát khaû phaân ly cuûa hoân nhaân vaø nieàm vui chung soáng

Chaân lyù vaø veû ñeïp cuûa gia ñình vaø söï caûm thöông

ñoái vôùi caùc gia ñình bò thöông toån vaø deã ñoå vôõ

 

Phaàn III

Nhöõng vieãn töôïng muïc vuï phaûi ñoái dieän

Loan baùo Tin möøng veà gia ñình ngaøy nay trong caùc boái caûnh khaùc nhau

Höôùng daãn nhöõng ngöôøi ñính hoân chuaån bò hoân nhaân

Ñoàng haønh trong nhöõng naêm ñaàu cuûa ñôøi hoân nhaân

Muïc vuï daønh cho nhöõng ngöôøi soáng chæ trong hoân nhaân daân söï

hoaëc soáng chung (khoâng keát hoân)

Chaêm soùc caùc gia ñình bò toån thöông

(ly thaân, ly dò khoâng taùi hoân, ly dò taùi hoân, gia ñình ñôn thaân, moät cha hoaëc moät meï)

Quan taâm muïc vuï ñoái vôùi nhöõng ngöôøi coù khuynh höôùng ñoàng tính

Truyeàn sinh vaø thaùch ñoá cuûa vieäc giaûm soá sinh

Thaùch ñoá cuûa vieäc giaùo duïc vaø vai troø cuûa gia ñình trong coâng cuoäc loan baùo Tin möøng

 

Keát luaän

Nhöõng caâu hoûi ñeå hieåu vaø ñaøo saâu baûn Töôøng trình veà Thöôïng Hoäi ñoàng

Caâu hoûi daãn ñöôøng lieân heä ñeán taát caû caùc phaàn cuûa baûn Töôøng trình

 

Nhöõng caâu hoûi veà Phaàn I

Laéng nghe: boái caûnh vaø nhöõng thaùch ñoá veà gia ñình

Boái caûnh vaên hoùa xaõ hoäi (ss. 5-8)

Söï quan troïng cuûa ñôøi soáng tình caûm (ss. 9-10)

Thaùch ñoá muïc vuï (s. 11)

 

Nhöõng caâu hoûi veà Phaàn II

Chieâm ngaém Ñöùc Kitoâ: Tin möøng veà gia ñình

Chieâm ngaém Chuùa Gieâsu vaø khoa sö phaïm thaàn linh trong lòch söû cöùu ñoä (ss. 12-14)

Gia ñình trong keá hoaïch cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa (ss. 15-16)

Gia ñình trong caùc vaên kieän cuûa Giaùo hoäi (ss. 17-20)

Söï baát khaû phaân ly cuûa hoân nhaân vaø nieàm vui chung soáng (ss. 21-22)

Chaân lyù vaø veû ñeïp cuûa gia ñình vaø söï caûm thöông

ñoái vôùi caùc gia ñình bò thöông toån vaø deã ñoå vôõ (ss. 23-28)

 

Nhöõng caâu hoûi veà Phaàn III

Nhöõng vieãn töôïng muïc vuï phaûi ñoái dieän

Loan baùo Tin möøng veà gia ñình ngaøy nay trong caùc boái caûnh khaùc nhau (ss. 29-38)

Höôùng daãn nhöõng ngöôøi ñính hoân chuaån bò hoân nhaân (ss. 39-40)

Ñoàng haønh trong nhöõng naêm ñaàu cuûa ñôøi hoân nhaân (s. 40)

Muïc vuï daønh cho nhöõng ngöôøi soáng chæ trong hoân nhaân daân söï

hoaëc soáng chung (khoâng keát hoân) (ss. 41-43)

Chaêm soùc caùc gia ñình bò toån thöông

(ly thaân, ly dò khoâng taùi hoân, ly dò taùi hoân, gia ñình ñôn thaân, moät cha hoaëc moät meï) (ss. 44-

54)

Quan taâm muïc vuï ñoái vôùi nhöõng ngöôøi coù khuynh höôùng ñoàng tính (ss. 55-56)

Truyeàn sinh vaø thaùch ñoá cuûa vieäc giaûm soá sinh (ss. 57-59)

Thaùch ñoá cuûa vieäc giaùo duïc vaø vai troø cuûa gia ñình

trong coâng cuoäc loan baùo Tin möøng (ss. 60-61)

 

* * * * *

 

Daãn Nhaäp

 

Cuoái Ñaïi hoäi ngoaïi thöôøng laàn III Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc veà chuû ñeà Caùc thaùch ñoá veà muïc vuï gia ñình trong boái caûnh loan baùo Tin möøng, dieãn ra naêm 2014, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ quyeát ñònh coâng boá Baûn Töôøng trình veà Thöôïng Hoäi ñoàng (Relatio Synodi), laø taøi lieäu ñuùc keát coâng trình cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng. Ñoàng thôøi, Ñöùc Thaùnh Cha cuõng xaùc ñònh taøi lieäu naøy seõ laøm Taøi lieäu Chuaån Bò (Lineamenta) cho Ñaïi hoäi thöôøng leä laàn XIV cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng veà chuû ñeà Ôn goïi vaø söù maïng cuûa gia ñình trong Giaùo hoäi vaø trong theá giôùi ngaøy nay, seõ dieãn ra töø ngaøy 4 ñeán 25 thaùng 10 naêm 2015.

Baûn Töôøng trình veà Thöôïng Hoäi ñoàng, ñöôïc göûi ñeán nhö Taøi lieäu Chuaån bò, keát thuùc vôùi nhöõng lôøi sau ñaây: "Nhöõng suy tö ñeà nghò treân ñaây, voán laø keát quaû cuûa coâng trình laøm vieäc cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng trong baàu khí töï do vaø laéng nghe laãn nhau, nhaèm ñöa ra nhöõng vaán ñeà vaø xaùc ñònh nhöõng vieãn caûnh caàn phaûi ñöôïc laøm cho chín muoài vaø chính xaùc hôn nhôø suy tö cuûa caùc Giaùo hoäi ñòa phöông trong naêm tôùi höôùng tôùi Ñaïi hoäi Thöôøng leä cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc" (Relatio Synodi s. 62).

Moät chuoãi caùc caâu hoûi ñöôïc theâm vaøo ñeå taïo ra Taøi lieäu laøm vieäc (Lineamenta) ñeå bieát ñöôïc söï naém baét taøi lieäu vaø ñeå kích thích vieäc ñaøo saâu taøi lieäu veà Thöôïng Hoäi ñoàng ñaõ ñöôïc khôûi ñaàu trong Thöôïng Hoäi ñoàng ngoaïi thöôøng vöøa qua. Vaán ñeà laø "suy nghó laïi moät caùch môùi meû vaø nhieät tình nhöõng gì ñaõ ñöôïc maïc khaûi truyeàn thoâng trong Ñöùc tin cuûa Hoäi thaùnh, veà vai troø vaø phaåm giaù cuûa gia ñình" (Relatio Synodi s. 4). Trong vieãn töôïng ñoù chuùng ta ñöôïc keâu goïi soáng "moät naêm phaùt trieån, coù phaân ñònh thieâng lieâng, cho ñeán chín muoài nhöõng yù töôûng ñaõ ñeà xuaát vaø tìm ra nhöõng giaûi phaùp cuï theå cho nhieàu khoù khaên vaø voâ soá caùc thaùch ñoá maø gia ñình phaûi ñoái dieän" (ÑGH Phanxicoâ, Dieãn vaên keát thuùc 18/10/2014). Keát quaû cuûa cuoäc tham khaûo yù kieán chung naøy cuøng vôùi Baûn Töôøng trình veà Thöôïng Hoäi ñoàng seõ taïo neân chaát lieäu cho Taøi lieäu laøm vieäc cuûa Ñaïi hoäi Thöôøng leä laàn XIV naêm 2015.

Caùc Hoäi ñoàng Giaùm muïc ñöôïc môøi goïi choïn löïa nhöõng caùch thöùc phuø hôïp ñeå thöïc hieän muïc ñích naøy baèng caùch keâu goïi caùc thaønh phaàn cuûa Giaùo hoäi ñòa phöông vaø caùc hoïc vieän, caùc toå chöùc, caùc coäng ñoaøn daân söï vaø Hoäi thaùnh khaùc tham gia.

 

Baûn Töôøng Trình Veà Thöôïng Hoäi Ñoàng

Ñaïi hoäi Ngoaïi leä laàn III

(5 - 19/10/2014)

 

Giôùi thieäu

1. Thöôïng Hoäi ñoàng caùc Giaùm muïc quaây quaàn quanh Ñöùc Thaùnh Cha höôùng caùc suy tö cuûa mình veà taát caû caùc gia ñình treân theá giôùi, vôùi taâm tình hieäp thoâng vôùi hoï trong nieàm vui, noãi nhoïc nhaèn vaø caû hy voïng. Caùch ñaëc bieät, Thöôïng Hoäi ñoàng thaáy mình coù boån phaän caûm taï Chuùa vì söï trung tín quaûng ñaïi cuûa bao nhieâu gia ñình Kitoâ höõu ñaõ ñaùp laïi ôn goïi vaø söù maïng cuûa hoï. Hoï soáng ñieàu aáy trong nieàm haân hoan vaø trong ñöùc tin caû khi treân cuoäc haønh trình gia ñình hoï gaëp bao trôû ngaïi, hieåu laàm vaø khoå ñau. Toaøn theå Hoäi thaùnh vaø Thöôïng Hoäi ñoàng naøy quyù troïng, bieát ôn vaø khích leä caùc gia ñình aáy. Trong buoåi toái canh thöùc caàu nguyeän taïi Quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ ngaøy thöù Baûy 04 thaùng 10 naêm 2014 ñeå chuaån bò cho Thöôïng Hoäi ñoàng veà gia ñình, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ khôi gôïi, caùch ñôn sô maø cuï theå, kinh nghieäm gia ñình laø trung taâm cuûa ñôøi soáng moïi con ngöôøi, ngaøi noùi nhö sau: "Giôø ñaây chieàu ñaõ buoâng xuoáng treân toaøn theå ñoaøn chuùng ta. Ñaây laø giôø khaéc ai naáy saün saøng trôû veà nhaø mình ñeå quaây quaàn gaëp gôõ nhau quanh baøn aên vôùi bao tình caûm aám aùp, taï ôn vì bao ñieàu toát ñeïp ñaõ xaûy ra vaø ñoùn nhaän, vì nhöõng gaëp gôõ laøm aám loøng vaø laøm gia taêng tình nghóa, vì röôïu ngon khai vò tröôùc caùc cuoäc leã voâ taän nhöõng ngaøy cuûa ñôøi ngöôøi. Nhöng ñaây cuõng laø thôøi gian raát naëng neà ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ñôn ñoäc coâ thaân, ñang trong tình traïng xuoáng doác, cay ñaéng vì vôõ moäng tan trình. Bao nhieâu ngöôøi ñang keùo leâ nhöõng ngaøy daøi trong ngoõ cuït cuûa thaát nghieäp, bò boû rôi, coù khi cuûa thuø haän. Bao nhieâu gia ñình thieáu vaéng tieáng cöôøi vui vaø höông vò - maø cuõng laø söï khoân ngoan - cuûa cuoäc soáng... Chieàu hoâm nay chuùng ta haõy cuøng nhau caát tieáng caàu nguyeän, daâng lôøi caàu nguyeän cho taát caû moïi ngöôøi".

2. Laø trung taâm saûn sinh bao nieàm vui noãi khoù, laø cung loøng mang chôû bao tình caûm saâu naëng vaø chaát chöùa caùc quan heä coù khi bò thöông tích, gia ñình thöïc söï laø moät "tröôøng hoïc daïy nhaân tính" (x. Gaudium et Spes, 52), raát caàn thieát cho ngaøy nay. Daãu cho coù bao nhieâu laø daáu hieäu cuûa khuûng hoaûng veà ñònh cheá gia ñình trong caùc vuøng caùc mieàn khaùc nhau cuûa "ngoâi laøng toaøn caàu", nhöng khao khaùt keát hoân vaø taïo laäp moät gia ñình vaãn luoân soáng ñoäng, nhaát laø nôi ngöôøi treû. Ñieàu ñoù thuùc ñaåy Giaùo hoäi, voán laø chuyeân vieân veà nhaân baûn vaø trung thaønh vôùi söù vuï mình, loan baùo khoâng ngöøng vaø vôùi moät xaùc tín saâu xa "Tin möøng veà gia ñình" voán ñaõ ñöôïc giao phoù cho mình vôùi maïc khaûi tình yeâu Thieân Chuùa trong Ñöùc Gieâsu Kitoâ vaø ñöôïc caùc Giaùo phuï, caùc Thaày daïy ñaøng thieâng lieâng vaø Huaán quyeàn Hoäi thaùnh truyeàn daïy. Ñoái vôùi Hoäi thaùnh, gia ñình coù moät vai troø quan troïng hoaøn toaøn ñaëc bieät, vaø trong khi moïi tín höõu ñöôïc môøi goïi ñi ra khoûi chính mình, gia ñình caàn khaùm phaù laïi mình nhö laø chuû theå coát yeáu cuûa coâng cuoäc loan baùo Tin möøng. Coøn phaûi nghó ñeán chöùng taù truyeàn giaùo cuûa bao nhieâu gia ñình nöõa.

3. Taïi Ñaïi hoäi ngoaïi thöôøng thaùng 10 naêm 2014, Giaùm muïc Roâma ñaõ keâu goïi Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc suy tö veà thöïc taïi gia ñình, raát quan troïng vaø quyù giaù, ñeå roài ñaøo saâu suy tö hôn nöõa trong Ñaïi hoäi thöôøng leä thaùng 10 naêm 2015, cuõng nhö trong suoát naêm tôùi thôøi giöõa hai söï kieän Thöôïng Hoäi ñoàng treân. "Noäi söï kieän quy tuï hieäp nhaát (convenire in unum) quanh Giaùm muïc Roâma ñaõ laø moät söï kieän aân suûng, trong ñoù giaùm muïc ñoaøn töï bieåu loä mình ñang böôùc treân con ñöôøng cuûa phaân ñònh thieâng lieâng vaø muïc vuï". Ñoù laø nhöõng lôøi Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ noùi ñeå moâ taû kinh nghieäm veà Thöôïng Hoäi ñoàng, trong khi ngaøi chæ roõ nhieäm vuï phaûi vöøa laéng nghe caùc daáu chæ cuûa Thieân Chuùa vaø vöøa laéng nghe daáu chæ cuûa lòch söû con ngöôøi, cuøng vôùi moät söï trung thaønh theo sau ñoù.

4. Döôùi aùnh saùng cuûa nhöõng lôøi höôùng daãn naøy chuùng ta ñaõ thu thaäp caùc keát quaû cuûa nhöõng suy tö vaø baøn luaän cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng vaø trình baøy laïi theo ba phaàn sau ñaây: laéng nghe, nghóa laø nhìn saâu vaøo thöïc teá cuûa gia ñình ngaøy hoâm nay trong toaøn theå caû veà maët saùng laãn maët toái cuûa noù; chieâm ngaém, chaêm chuù nhìn leân Ñöùc Kitoâ ñeå suy xeùt laïi moät caùch môùi meû vaø nhieät thaønh nhöõng gì maïc khaûi, thoâng truyeàn qua ñöùc tin cuûa Hoäi thaùnh, noùi vôùi ta veà veû ñeïp, vai troø vaø phaåm giaù cuûa gia ñình; ñoái dieän trong aùnh saùng cuûa Chuùa Gieâsu ñeå phaân ñònh ñöôïc nhöõng caùch thöùc Hoäi thaùnh vaø xaõ hoäi coù theå ñoåi môùi trong khi daán thaân chaêm soùc cho gia ñình, voán laø thöïc theå xaây döïng treân neàn taûng cuûa hoân nhaân giöõa moät ngöôøi nam vaø moät ngöôøi nöõ.

 

Phaàn I

Laéng nghe: boái caûnh vaø nhöõng thaùch ñoá veà gia ñình

 

Boái caûnh vaên hoùa xaõ hoäi

5. Trung thaønh vôùi giaùo huaán cuûa Ñöùc Kitoâ, chuùng toâi nhìn vaøo thöïc teá cuûa gia ñình ngaøy nay trong toaøn theå tính phöùc taïp cuûa noù, caû veà maët saùng vaø maët toái cuûa vaán ñeà. Chuùng toâi nghó ñeán caùc cha meï, oâng baø, anh chò em, nhöõng baø con thaân nhaân gaàn xa vaø moái lieân keát hai gia ñình do hoân nhaân taïo ra. Caùc thay ñoåi veà nhaân hoïc vaø vaên hoùa ngaøy nay ñaõ aûnh höôûng tôùi moïi khía caïnh cuûa cuoäc soáng vaø ñoøi hoûi moät caùch tieáp caän mang tính phaân tích vaø ña daïng. Tröôùc heát, caùc khía caïnh tích cöïc caàn ñöôïc laøm noåi baät, ñoù laø: söï töï do cuûa con ngöôøi ñöôïc bieåu loä nhieàu hôn, quyeàn cuûa phuï nöõ vaø treû em ñöôïc nhìn nhaän nhieàu hôn, ít laø taïi moät soá khu vöïc treân theá giôùi. Ñaøng khaùc, cuõng caàn phaûi xeùt ñeán nguy cô ngaøy caøng taêng veà moät chuû nghóa caù nhaân baát oån laøm bieán daïng caùc moái lieân keát gia ñình vaø keát cuïc coi moãi thaønh vieân gia ñình nhö moät oác ñaûo coâ laäp, ñoâi khi coøn noåi leân tö töôûng cho raèng con ngöôøi taïo neân chính mình bôûi caùc öôùc muoán rieâng tö voán ñöôïc xem nhö tuyeät ñoái. Theâm vaøo ñoù, cuoäc khuûng hoaûng ñöùc tin aûnh höôûng ñeán raát nhieàu ngöôøi coâng giaùo, vaø thöôøng naèm ôû ñaàu nguoàn cuûa cuoäc khuûng hoaûng hoân nhaân vaø gia ñình.

6. Moät trong caùc khía caïnh ngheøo naøn nhaát cuûa neàn vaên hoùa hieän nay laø noãi coâ ñôn, do thieáu vaéng Thieân Chuùa trong ñôøi soáng con ngöôøi vaø do tính mong manh cuûa caùc moái quan heä. Chuùng ta cuõng coù caûm giaùc chung veà moät söï baát löïc tröôùc caùc thöïc taïi kinh teá - xaõ hoäi thöôøng ñeø beïp caùc gia ñình. Ñoù laø tröôøng hôïp naïn ngheøo ñoùi vaø thaát nghieäp ngaøy caøng gia taêng, hoaøn caûnh ñoù ñoâi khi trôû thaønh côn aùc moäng thöïc söï, hoaëc tröôøng hôïp hoaøn caûnh quaù thieáu thoán taøi chaùnh ñeán noãi nhöõng ngöôøi treû khoâng daùm keát hoân. Caùc gia ñình thöôøng caûm thaáy bò boû rôi vì caùc toå chöùc khoâng quan taâm hoaëc ít chuù yù ñeán hoï. Nhöõng heä quaû tieâu cöïc töø quan ñieåm toå chöùc xaõ hoäi raát roõ raøng: töø cuoäc khuûng hoaûng daân soá ñeán caùc khoù khaên trong giaùo duïc, töø noãi khoù khaên ñoùn chaøo söï soáng môùi ñeán tình traïng caûm thaáy söï hieän dieän cuûa nhöõng ngöôøi cao nieân nhö moät gaùnh naëng, ñeán möùc lan roäng söï böïc boäi ñoâi khi coøn sinh ra baïo haønh. Nhaø Nöôùc coù traùch nhieäm phaûi thoâng qua caùc ñaïo luaät vaø taïo coâng aên vieäc laøm ñeå baûo ñaûm töông lai cho ngöôøi treû vaø giuùp hoï thöïc hieän döï phoùng taïo laäp gia ñình.

7. Moät soá boái caûnh vaên hoùa vaø toân giaùo ñaët ra nhieàu thaùch ñoá ñaëc thuø. Taïi moät soá nôi, ña hoân vaãn coøn ñöôïc thöïc haønh vaø trong moät soá boái caûnh truyeàn thoáng laâu ñôøi, vaãn giöõ taäp tuïc "keát hoân töøng giai ñoaïn". Taïi moät soá nôi khaùc, vaãn tieáp tuïc toàn taïi nhöõng cuoäc hoân nhaân saép ñaët. Taïi caùc nöôùc maø ñaïo Coâng giaùo laø thieåu soá, coù nhieàu hoân phoái hoãn hôïp vaø khaùc toân giaùo, keøm theo ñoù laø taát caû nhöõng khoù khaên lieân heä ñeán vaán ñeà phaùp lyù, Pheùp Röûa toäi vaø giaùo duïc con caùi vaø söï toân troïng töï do tín ngöôõng cuûa nhau. Trong nhöõng cuoäc hoân nhaân naøy coù theå coù nhöõng nguy cô cuûa chuû nghóa töông ñoái hoaëc döûng döng, nhöng cuõng coù theå laø cô hoäi cho vieäc soáng tinh thaàn ñaïi keát vaø ñoái thoaïi lieân toân, trong moät coäng ñoaøn caùc toân giaùo khaùc bieät chung soáng hoøa hôïp taïi moät nôi. Taïi nhieàu nôi, khoâng chæ ôû caùc nöôùc Taây phöông, moãi ngaøy moät lan roäng hieän töôïng soáng chung tröôùc hoân nhaân, vaø thaäm chí soáng chung maø khoâng coù yù ñònh keát hôïp vôùi nhau baèng moät hình thöùc raøng buoäc ñònh cheá naøo ñoù. Theâm vaøo ñoù, thöôøng luaät daân söï coøn thieát ñaët nhöõng ñieàu khoaûn thoûa hieäp vôùi hoân nhaân vaø gia ñình. Nhieàu nôi treân theá giôùi do aûnh höôûng cuûa söï tuïc hoùa ngöôøi ta ñaõ khoâng coøn noùi ñeán Thieân Chuùa nöõa vaø ñöùc tin khoâng coøn ñöôïc xaõ hoäi ñoùn nhaän roäng raõi.

8. Nhieàu treû em sinh ra ôû ngoaøi hoân nhaân, caùch rieâng ôû moät soá quoác gia soá naøy raát nhieàu, vaø nhieàu em sau ñoù lôùn leân trong hoaøn caûnh chæ vôùi moät meï hoaëc cha ñôn thaân hoaëc trong moät baàu khí gia ñình nôùi roäng hay hoãn hôïp (vôùi anh chò em cuøng/khaùc meï hoaëc khaùc cha). Con soá ly dò gia taêng, nhieàu tröôøng hôïp laáy nhau chæ vì lyù do kinh teá. Con caùi thöôøng laø nguyeân côù cuûa söï tranh caõi giöõa cha meï vaø cuõng laø naïn nhaân thöïc söï cuûa gia ñình tan vôõ. Caùc ngöôøi cha, thöôøng vaéng nhaø khoâng nguyeân bôûi lyù do kinh teá, caàn ñaûm nhaän laáy traùch nhieäm caùch roõ raøng hôn ñoái vôùi con caùi vaø gia ñình. Phaåm giaù cuûa ngöôøi phuï nöõ vaãn coøn caàn phaûi ñöôïc baûo veä vaø coå xuùy. Thöïc teá ngaøy nay taïi nhieàu nôi phuï nöõ vaãn coøn bò kyø thò, vaø phuùc laøm meï thöôøng vaãn coøn bò coi laø moät hình phaït hôn laø ñöôïc quyù troïng. Cuõng khoâng ñöôïc queân tình traïng gia taêng baïo haønh maø naïn nhaân thöôøng laø phuï nöõ, vaø khoâng may laø xaûy ra ngay trong caùc gia ñình, vaø trong moät soá neàn vaên hoùa, ôû ñoù vaãn coøn thoùi tuïc kinh khuûng vaø phoå bieán laø caét boû boä phaän sinh duïc cuûa hoï. Roài coøn phaûi keå ñeán tình traïng laïm duïng tình duïc treû em, laø moät thöïc teá ñaùng xaáu hoå vaø toài teä trong xaõ hoäi ngaøy nay. Hôn nöõa, trong caùc xaõ hoäi ñi qua caûnh baïo löïc do chieán tranh, khuûng boá, hoaëc do söï hieän dieän cuûa toäi aùc coù toå chöùc, ñôøi soáng gia ñình trôû neân toài teä hôn, nhaát laø taïi caùc khu ngoaïi vi cuûa thaønh phoá lôùn, hieän töôïng "treû lang thang ñöôøng phoá" lan roäng. Ngoaøi ra, hieän töôïng di daân cuõng laø moät daáu chæ khaùc cuûa thôøi ñaïi chuùng ta caàn phaûi ñoái dieän vaø tìm hieåu vôùi taát caû söùc naëng cuûa nhöõng haäu quaû gaây ra cho gia ñình.

Söï quan troïng cuûa ñôøi soáng tình caûm

9. Tröôùc hoaøn caûnh xaõ hoäi nhö theá taïi nhieàu nôi treân theá giôùi ngöôøi ta caûm thaáy coù nhu caàu lôùn caàn phaûi chaêm soùc chính baûn thaân mình, bieát chính mình nhieàu hôn, soáng hoøa hôïp hôn vôùi caùc caûm xuùc caù nhaân vaø caùc tình caûm rieâng cuûa mình, coá gaéng soáng caùc moái töông quan tình caûm coù phaåm chaát toát nhaát. Khao khaùt chính ñaùng aáy coù theå môû ra öôùc muoán daán thaân xaây döïng caùc moái quan heä daâng hieán vaø hoã töông saùng taïo, giuùp taêng cöôøng söùc maïnh vaø söï naâng ñôõ nhö caùc quan heä trong gia ñình. Moái nguy hieåm cuûa chuû nghóa caù nhaân vaø nguy cô soáng ích kyû vaãn ñaùng löu yù. Thaùch ñoá cho Hoäi thaùnh laø giuùp caùc caëp vôï choàng soáng tröôûng thaønh tình caûm vaø phaùt trieån tình caûm qua vieäc coå vuõ ñoái thoaïi, caùc nhaân ñöùc vaø tin töôûng vaøo tình yeâu thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa. Cam keát troïn veïn maø hoân nhaân Kitoâ giaùo ñoøi hoûi coù theå laø moät lieàu thuoác maïnh giaûi tröø caùm doã chuû nghóa caù nhaân vò kyû.

10. Theá giôùi hieän nay coù nhieàu xu höôùng vaên hoùa coù veû muoán ñeà cao tình caûm voâ giôùi haïn trong ñoù ngöôøi ta muoán thaùm hieåm moïi khía caïnh, caû nhöõng khía caïnh phöùc taïp nhaát cuûa noù. Thöïc ra, ngaøy nay tình caûm moûng manh deã tan vôõ laø moät vaán ñeà raát thôøi söï. Thöù tình caûm chæ töï yeâu baûn thaân, ñaày baát oån vaø hay thay ñoåi khoâng luoân giuùp con ngöôøi lôùn leân ñeán möùc tröôûng thaønh. Ñieàu ñaùng lo laø söï phoå bieán ñaày raãy nhöõng saûn phaåm khieâu daâm vaø maõi daâm thaân xaùc con ngöôøi, laïi coøn ñöôïc khuyeán khích bôûi naïn laïm duïng maïng toaøn caàu (internet), vaø caàn phaûi toá caùo tình caûnh cuûa nhöõng ngöôøi phaûi laâm vaøo nghieäp baùn daâm. Trong boái caûnh ñoù, coù khi caùc caëp vôï choàng baên khoaên, do döï vaø doø tìm moät caùch khoù khaên nhöõng caùch theá ñeå lôùn leân. Nhieàu ngöôøi coù khuynh höôùng ôû laïi caùc giai ñoaïn ban ñaàu cuûa ñôøi soáng tình caûm vaø tình duïc. Khuûng hoaûng ñôøi soáng ñoâi löùa laøm gia ñình baát oån, vaø bôûi ly thaân hay ly dò coù theå daãn ñeán nhöõng haäu quaû traàm troïng cho ngöôøi lôùn, treû con vaø caû xaõ hoäi, khieán cho caùc caù nhaân vaø moái lieân keát xaõ hoäi yeáu ñi. Ngoaøi ra, vieäc giaûm suùt daân soá, do naõo traïng khoâng muoán sinh con vaø laïi coøn ñöôïc coå xuùy bôûi caùc chính saùch theá giôùi veà söùc khoûe sinh saûn, khoâng nhöõng taïo neân moät tình huoáng trong ñoù moái lieân heä giöõa caùc theá heä khoâng coøn ñöôïc baûo ñaûm, maø coøn moái nguy hieåm naøy, laø: vôùi thôøi gian kinh teá seõ ngheøo naøn ñi vaø ngöôøi ta maát heát hy voïng vaøo töông lai. Söï phaùt trieån cuûa coâng ngheä sinh hoïc cuõng ñaõ taïo ra moät taùc ñoäng maïnh meõ leân soá sinh xaõ hoäi.

Thaùch ñoá muïc vuï

11. Trong boái caûnh naøy Hoäi thaùnh thaáy caàn phaûi noùi leân lôøi chaân lyù vaø hy voïng. Caàn phaûi ñi töø xaùc tín naøy, laø con ngöôøi xuaát phaùt töø Thieân Chuùa, vaø do ñoù, moät suy tö naøo maø khaû dó ñaët laïi vaán ñeà lôùn veà yù nghóa cuûa nhaân sinh ñeàu coù theå ñaùp öùng nhöõng mong ñôïi saâu xa nhaát cuûa nhaân loaïi. Caùc giaù trò lôùn veà hoân nhaân vaø gia ñình Kitoâ giaùo töông hôïp vôùi cuoäc kieám tìm cuûa hieän höõu nhaân sinh caû trong nhöõng thôøi ñaïi nhö hieän nay, moät thôøi ñaïi ñang chaïy theo chuû nghóa caù nhaân vaø ñeà cao laïc thuù. Ngöôøi ta caàn ñöôïc ñoùn nhaän trong hoaøn caûnh cuï theå cuûa hoï, chuùng ta caàn bieát caùch trôï giuùp hoï trong cuoäc tìm kieám ñoù, khuyeán khích nieàm khaùt khao Thieân Chuùa nôi hoï vaø öôùc muoán ñöôïc thaáy mình hoaøn toaøn thuoäc veà Hoäi thaùnh, caû ôû nôi nhöõng ngöôøi ñaõ gaëp thaát baïi hoaëc ñang ôû trong nhöõng tình caûnh khaùc nhau. Thoâng ñieäp cuûa Kitoâ giaùo luoân chöùa ñöïng trong mình loøng thöông xoùt vaø chaân lyù nhö thöïc taïi naêng ñoäng hoäi tuï nôi Ñöùc Kitoâ.

 

Phaàn II

Chieâm ngaém Ñöùc Kitoâ: Tin möøng cho gia ñình

 

Chieâm ngaém Chuùa Gieâsu vaø khoa sö phaïm cuûa Thieân Chuùa trong lòch söû cöùu ñoä

12. Nhaèm ñeå "chöùng thöïc böôùc ñöôøng cuûa ta ñi treân maûnh ñaát ñaày nhöõng thaùch ñoá hieän nay, ñieàu kieän quyeát ñònh laø luoân chaêm chuù nhìn leân Chuùa Gieâsu Kitoâ, döøng laïi chieâm ngaém vaø thôø laïy dung nhan Ngöôøi [...]. Thöïc vaäy, moãi khi ta trôû veà vôùi nguoàn maïch cuûa kinh nghieäm Kitoâ giaùo, nhieàu ngaû ñöôøng môùi vaø nhöõng khaû naêng chöa ai nghó tôùi môû ra" (ÑGH Phanxicoâ, Dieãn vaên ngaøy 04.10.2014). Chuùa Gieâsu nhìn nhöõng ngöôøi nam vaø nöõ Ngöôøi gaëp baèng moät caùi nhìn ñaày yeâu thöông vaø dòu daøng, luoân ñoàng haønh vôùi hoï baûo ñaûm böôùc ñi trong chaân lyù, trong kieân nhaãn vaø nhaân töø, trong khi vaãn coâng boá caùc ñoøi hoûi cuûa Nöôùc Thieân Chuùa.

13. Vì traät töï cuûa taïo thaønh ñöôïc xaùc ñònh bôûi ñònh höôùng höôùng veà Chuùa Kitoâ, neân caàn phaân bieät maø khoâng taùch bieät caùc bình dieän khaùc nhau qua ñoù Thieân Chuaù thoâng truyeàn ôn thaùnh giao öôùc cuûa Ngaøi cho nhaân loaïi. Vì lyù do sö phaïm thaàn linh, theo ñoù bình dieän taïo döïng dieãn tieán trong bình dieän cöùu chuoäc qua nhieàu giai ñoaïn noái tieáp nhau, neân ta caàn hieåu söï môùi meû cuûa bí tích Hoân phoái Kitoâ giaùo trong söï lieân tuïc cuûa noù vôùi hoân nhaân töï nhieân töø luùc khôûi thuûy. ÔÛ ñaây, caùch thöùc Thieân Chuùa thi haønh coâng cuoäc cöùu chuoäc, trong taïo döïng cuõng nhö trong ñôøi soáng Kitoâ höõu, cuõng ñöôïc hieåu nhö theá. Trong taïo döïng, vì taát caû ñaõ ñöôïc taïo thaønh nhôø Ñöùc Kitoâ vaø cho Ñöùc Kitoâ (x. Cl 1,16), neân caùc Kitoâ höõu "vui möøng khaùm phaù vaø luoân traân troïng nhöõng haït maàm cuûa Lôøi Chuùa ñang tieàm aån trong ñoù; ñoàng thôøi cuõng phaûi quan taâm ñeán nhöõng chuyeån bieán saâu xa ñang dieãn ra giöõa caùc daân toäc" (Ad Gentes, 11). Trong ñôøi soáng Kitoâ höõu, bôûi ngöôøi tín höõu do pheùp Röûa toäi ñöôïc thaùp nhaäp vaøo Hoäi thaùnh qua Hoäi thaùnh taïi gia töùc gia ñình, neân hoï böôùc vaøo moät "tieán trình naêng ñoäng trong ñoù hoï tích hôïp daàn caùc ôn hueä cuûa Thieân Chuùa" (Familiaris Consortio, 9), qua cuoäc hoaùn caûi lieân tuïc ñeå trôû veà vôùi tình yeâu cöùu ta thoaùt khoûi toäi loãi vaø ban cho ta söï soáng vieân maõn.

14. Chính Ñöùc Gieâsu, khi noùi veà yù ñònh nguyeân thuûy cuûa Thieân Chuùa cho ñoâi vôï choàng con ngöôøi, khaúng ñònh laïi söï keát hôïp baát khaû phaân ly giöõa hai ngöôøi nam vaø nöõ, noùi raèng "chính vì söï cöùng loøng cuûa caùc oâng maø Moâseâ ñaõ cho pheùp caùc oâng ly dò vôï, nhöng thuôû ban ñaàu khoâng coù nhö theá" (Mt 19,8). Söï baát khaû phaân ly cuûa hoân nhaân ("söï gì Thieân Chuùa ñaõ keát hôïp, con ngöôøi khoâng ñöôïc phaân ly" Mt 19,6), tröôùc heát khoâng neân hieåu nhö moät "caùi aùch" aùp ñaët leân con ngöôøi, nhöng nhö laø moät "hoàng phuùc" daønh cho choàng vaø vôï keát hôïp vôùi nhau trong hoân phoái. Baèng caùch ñoù, Ñöùc Gieâsu cho thaáy Thieân Chuùa ñoaùi thöông luoân ñoàng haønh vôùi con ngöôøi treân böôùc ñöôøng löõ thöù traàn gian, Ngaøi chöõa laønh vaø bieán ñoåi traùi tim cöùng coûi baèng aân suûng Ngaøi, baèng caùch höôùng con ngöôøi trôû veà vôùi yù ñònh thuôû ban ñaàu cuûa Ngaøi, ngang qua con ñöôøng thaäp giaù. Caùc saùch Tin möøng laøm noåi baät roõ Ñöùc Gieâsu laø maãu göông cuûa Hoäi thaùnh. Thöïc vaäy, Ñöùc Gieâsu ñaõ sinh ra trong moät gia ñình, Ngöôøi baét ñaàu laøm caùc daáu laï taïi tieäc cöôùi Cana, Ngöôøi ñaõ coâng boá thoâng ñieäp veà hoân nhaân coù yù nghóa nhö laø söï vieân maõn cuûa maïc khaûi phuïc hoài laïi keá hoaïch nguyeân thuûy cuûa Thieân Chuùa (x. Mt 19, 3). Nhöng ñoàng thôøi Ngöôøi ñaõ thöïc haønh ñaïo lyù ñöôïc daïy baèng caùch bieåu loä qua ñoù yù nghóa ñích thaät cuûa loøng töø bi. Ñieàu ñoù ñöôïc thaáy roõ trong nhöõng cuoäc gaëp gôõ vôùi chò phuï nöõ Samaria (x. Ga 4,1-30) vaø vôùi chò phuï nöõ ngoaïi tình (x. Ga 8,1-11). Trong nhöõng laàn ñoù, Chuùa Gieâsu, toû roõ thaùi ñoä yeâu thöông ñoái vôùi ngöôøi toäi loãi, daãn hoï ñeán choã saùm hoái vaø hoaùn caûi ("haõy ñi vaø ñöøng phaïm toäi nöõa"), voán laø ñieàu kieän ñeå ñöôïc tha thöù.

Gia ñình trong keá hoaïch cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa

15. Nhöõng lôøi ñem laïi söï soáng ñôøi ñôøi maø Ñöùc Gieâsu ñaõ noùi vôùi caùc moân ñeä Ngöôøi bao haøm giaùo huaán veà hoân nhaân vaø gia ñình. Giaùo huaán naøy giuùp ta phaân bieät ba giai ñoaïn caên baûn trong keá hoaïch cuûa Thieân Chuùa veà hoân nhaân vaø gia ñình. Thuôû ban ñaàu, coù moät gia ñình nguyeân toå luùc Thieân Chuùa Taïo Hoùa thieát laäp hoân nhaân nguyeân thuûy giöõa Añam vaø Evaø laøm neàn taûng vöõng chaéc cho gia ñình. Thieân Chuùa khoâng chæ taïo döïng con ngöôøi coù nam coù nöõ (x. St 1,27), nhöng coøn chuùc laønh cho hoï ñeå hoï sinh soâi naûy nôû cho ñaày maët ñaát (x. St 1,28). Bôûi theá, "ngöôøi ñaøn oâng seõ lìa cha meï maø gaén boù vôùi vôï mình, vaø caû hai thaønh moät xöông moät thòt" (St 2,24). Hoân phoái naøy ñaõ bò xaâm haïi bôûi toäi loãi vaø trôû thaønh moät hình thaùi lòch söû cuûa hoân nhaân trong Daân Chuùa, qua ñoù oâng Moâseâ ñaõ nhaân nhöôïng cho pheùp ngöôøi ta raãy boû vôï baèng caùch trao moät chöùng thö ly dò (x. Ñnl 24,1tt). Moâ thöùc hoân nhaân ñoù ñaõ töøng raát phoå bieán thôøi cuûa Chuùa Gieâsu. Khi Ngöôøi ñeán vaø giao hoøa theá gian toäi loãi laïi vôùi Thieân Chuùa nhôø coâng trình cöùu chuoäc cuûa Ngöôøi, thì Ngöôøi cuõng chaám döùt kyû nguyeân (cuûa cöïu öôùc) do Moâseâ khai môû.

16. Ñöùc Gieâsu, Ñaáng giao hoøa moïi söï trong Ngöôøi, ñaõ khoâi phuïc hoân nhaân vaø gia ñình trôû laïi hình thaùi nguyeân thuûy cuûa chuùng (x. Mc 10,1-12). Hoân nhaân vaø gia ñình ñaõ ñöôïc Chuùa Kitoâ cöùu chuoäc (Ep 5,21-32), ñöôïc phuïc hoài trôû laïi hình aûnh Thieân Chuùa Ba Ngoâi, maàu nhieäm maø töø ñoù, moïi tình yeâu chaân thöïc khôûi sinh. Giao öôùc phu theâ, baét nguoàn töø trong taïo thaønh vaø ñöôïc maïc khaûi trong lòch söû cöùu ñoä, tieáp nhaän ñöôïc yù nghóa ñaày ñuû cuûa noù trong Ñöùc Kitoâ vaø Hoäi thaùnh Ngöôøi. Qua Hoäi thaùnh, Ñöùc Kitoâ ban cho hoân nhaân vaø gia ñình aân suûng caàn thieát ñeå laøm chöùng cho tình yeâu Thieân Chuùa vaø soáng cuoäc soáng hieäp thoâng. Tin möøng Gia ñình traûi daøi suoát lòch söû theá giôùi keå töø luùc taïo döïng con ngöôøi gioáng hình aûnh vaø hoïa aûnh Thieân Chuùa (x. St 1,26-27) cho tôùi luùc taän cuøng thôøi gian, khi hoaøn taát maàu nhieäm Giao öôùc trong Ñöùc Kitoâ vôùi leã cöôùi cuûa Chieân Con (x. Kh 19,9; x. Gioan Phaoloâ II, Giaùo lyù veà Tình yeâu con ngöôøi).

Gia ñình trong caùc vaên kieän cuûa Giaùo hoäi

17. "Trong caùc theá kyû qua, Hoäi thaùnh vaãn thöôøng xuyeân coù nhöõng giaùo huaán cuûa mình veà hoân nhaân vaø gia ñình. Huaán quyeàn veà vaán ñeà naøy dieãn taû cao nhaát laø nôi Coâng ñoàng Vatican II; Hieán cheá muïc vuï Gaudium et spes (Vui möøng vaø Hy voïng) ñaõ daønh troïn caû moät chöông ñeå ñeà cao phaåm giaù cuûa hoân nhaân vaø gia ñình (x. Gaudium et spes, 47-52). Hieán cheá ñaõ ñònh nghóa hoân nhaân nhö laø moät coäng ñoàng söï soáng vaø tình yeâu (x. Gaudium et spes, 48), vaø ñaët tình yeâu vaøo taâm ñieåm cuûa gia ñình vaø ñoàng thôøi cho thaáy söï thaät cuûa tình yeâu naøy ñöùng tröôùc nhöõng hình thaùi khaùc nhau cuûa chuû nghóa giaûn löôïc hieän coù trong vaên hoùa hieän nay. "Tình yeâu ñích thaät giöõa choàng vaø vôï" (Gaudium et spes, 49) bao haøm söï töï hieán cho nhau vaø thaâu hôïp trong ñoù caû chieàu kích tính duïc vaø tình caûm, hôïp vôùi yù ñònh cuûa Thieân Chuùa (x. Gaudium et spes, 48-49). Hôn nöõa, Gaudium et spes 48 coøn nhaán maïnh ñeán vieäc vôï choàng phaûi baùm reã vaøo Chuùa Kitoâ: Chuùa Kitoâ "böôùc vaøo ñôøi soáng cuûa ñoâi vôï choàng Kitoâ höõu nhôø bí tích hoân nhaân", vaø ôû laïi vôùi hoï. Luùc nhaäp theå, Ngöôøi maëc laáy tình yeâu nhaân loaïi, thanh luyeän noù, laøm cho noù thaønh toaøn, vaø thoâng ban cho ñoâi vôï choàng, vôùi Thaàn Khí cuûa Ngöôøi, khaû naêng soáng tình yeâu aáy vaø laøm cho noù thaám nhieãm moïi ngoùc ngaùch ñôøi soáng ñöùc tin, ñöùc caäy vaø ñöùc meán cuûa hoï. Baèng caùch ñoù, ñoâi vôï choàng nhö ñöôïc thaùnh hieán vaø, nhôø ôn thaùnh cuûa Ngöôøi, hoï xaây döïng Nhieäm theå Chuùa Kitoâ vaø laäp neân moät Hoäi thaùnh taïi gia (x. Lumen Gentium, 11), ñeán noãi, ñeå hieåu ñöôïc troïn veïn maàu nhieäm cuûa mình, Hoäi thaùnh nhìn vaøo gia ñình laø thöïc taïi bieåu loä Hoäi thaùnh caùch chaân thöïc (Instrumentum Laboris, 4).

18. "Noái böôùc Coâng ñoàng Vatican II, Huaán quyeàn giaùo hoaøng ñaøo saâu giaùo thuyeát veà hoân nhaân vaø gia ñình. Ñaëc bieät, Ñöùc Phaoloâ VI, vôùi thoâng ñieäp Humanae Vitae (Söï soáng con ngöôøi), trình baøy moái lieân keát thaâm saâu giöõa tình yeâu vôï choàng vôùi truyeàn sinh. Thaùnh Gioan Phaoloâ II ñaõ daønh söï chuù yù ñaëc bieät cho gia ñình qua caùc baøi giaùo lyù cuûa ngaøi veà tình yeâu con ngöôøi, qua Thö Gratissimam Sane (Thö göûi caùc gia ñình) vaø nhaát laø Toâng huaán Familiaris Consortio (Caùc Boån phaän Gia ñình). Trong caùc vaên kieän naøy, Ñöùc Giaùo hoaøng goïi gia ñình laø 'con ñöôøng cuûa Giaùo hoäi'; ñöa ra moät caùi nhìn khaùi quaùt veà ôn goïi cuûa ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ höôùng tôùi tình yeâu vaø ñeà xöôùng caùc chæ daãn neàn taûng cho vieäc chaêm soùc muïc vuï gia ñình vaø cho söï hieän dieän cuûa gia ñình trong xaõ hoäi. Ñaëc bieät, khi noùi veà tình yeâu vôï choàng (x. Familiaris Consortio, 13), ngaøi moâ taû caùch thöùc maø caùc ñoâi vôï choàng, khi yeâu thöông nhau, ñoùn nhaän ôn hueä Thaàn Khí cuûa Chuùa Kitoâ vaø soáng ôn goïi neân thaùnh (Instrumentum Laboris, 6).

19. "Ñöùc Beâneâñictoâ XVI, trong thoâng ñieäp Deus Caritas Est, moät laàn nöõa noái tieáp chuû ñeà söï thaät cuûa tình yeâu giöõa moät ngöôøi nam vaø moät ngöôøi nöõ, söï thaät aáy chæ coù theå ñöôïc hieåu ñaày ñuû döôùi aùnh saùng cuûa tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ chòu ñoùng ñinh (x. Deus Caritas Est, 2). Ngaøi nhaán maïnh raèng: 'hoân nhaân ñaët cô sôû treân moät tình yeâu ñoäc chieám vaø döùt khoaùt trôû thaønh bieåu töôïng cho moái quan heä cuûa Thieân Chuùa vôùi daân Ngaøi vaø ngöôïc laïi. Caùch thöùc yeâu thöông cuûa Thieân Chuùa trôû thaønh thöôùc ño cho tình yeâu con ngöôøi' (Deus Caritas Est, 11). Ngoaøi ra, trong thoâng ñieäp Caritas in Veritate ngaøi nhaán maïnh tôùi taàm quan troïng cuûa tình yeâu, coi ñoù nhö laø nguyeân taéc soáng trong xaõ hoäi (x. Caritas in Veritate, 44), nôi ngöôøi ta hoïc traûi nghieäm thieän ích chung" (Instrumentum Laboris, 6).

20. Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ, trong thoâng ñieäp Lumen Fidei, khi noùi tôùi lieân heä giöõa gia ñình vaø ñöùc tin, vieát raèng: "Moät khi gaëp gôõ ñöôïc Ñöùc Kitoâ, ñeå cho mình ñöôïc tình yeâu Ngöôøi chieám laáy vaø höôùng daãn, hoï seõ ñöôïc môû roäng taàm chaân trôøi cuûa cuoäc soáng, ñöôïc thoâng ban cho moät nieàm hy voïng vöõng chaéc. Ñöùc tin khoâng phaûi laø nôi truù aån cho nhöõng ngöôøi nhaùt ñaûm, nhöng laøm taêng tröôûng söï soáng ta. Ñöùc tin giuùp ta khaùm phaù ra moät ôn goïi tuyeät dieäu, ôn goïi soáng yeâu thöông, vaø baûo ñaûm tình yeâu naøy ñaùng tin caäy, vaø phoù thaùc, vì noù ñaët neàn taûng treân söï trung thaønh cuûa Thieân Chuùa, voán maïnh meõ hôn nhöõng yeáu heøn cuûa chuùng ta" (Lumen Fidei, 53)" (Instrumentum Laboris, 7).

Söï baát khaû phaân ly cuûa hoân nhaân vaø nieàm vui chung soáng

21. Söï trao hieán cho nhau trong bí tích Hoân phoái coù cô sôû töø ôn thaùnh suûng cuûa bí tích Röûa toäi, laø bí tích thieát laäp moät giao öôùc neàn taûng cuûa moãi ngöôøi vôùi Ñöùc Kitoâ trong Hoäi thaùnh. Khi ñoùn nhaän nhau vaø vôùi aân suûng cuûa Ñöùc Kitoâ caùc caëp ñính hoân ñoan höùa trao hieán troïn veïn, trung thaønh vaø saün saøng ñoùn nhaän con caùi. Hoï nhìn nhaän caùc ôn hueä maø Thieân Chuùa ban cho hoï nhö laø nhöõng yeáu toá cô baûn cuûa hoân nhaân, ñang khi hoï traân troïng nhöõng cam keát maø, nhaân danh Ngaøi vaø tröôùc maët Hoäi thaùnh, hoï daønh cho nhau. Giôø ñaây, trong ñöùc tin ta coù theå nhaän laáy nhöõng thieän ích ñoù cuûa hoân nhaân nhö nhöõng traùch vuï ñöôïc naâng ñôõ toát hôn nhôø söï trôï giuùp cuûa aân suûng bí tích. Thieân Chuùa thaùnh hieán tình yeâu cuûa ñoâi vôï choàng vaø xaùc nhaän tình yeâu aáy baát khaû phaân ly, baèng vieäc thoâng ban cho hoï ôn trôï giuùp ñeå soáng söï trung thaønh, taän hieán cho nhau vaø saün saøng ñoùn nhaän con caùi. Bôûi theá, Hoäi thaùnh luoân höôùng veà ñoâi vôï choàng nhö laø traùi tim cuûa caû gia ñình, coøn gia ñình thì höôùng veà Chuùa Kitoâ.

22. Cuõng trong vieãn töôïng ñoù, phuø hôïp vôùi giaùo huaán cuûa thaùnh Phaoloâ Toâng ñoà theo ñoù toaøn theå taïo thaønh ñaõ ñöôïc hoaïch ñònh trong Ñöùc Kitoâ vaø vì Ñöùc Kitoâ (x. Cl 1,16), Coâng ñoàng Vatican II muoán baøy toû söï quí troïng ñoái vôùi hoân nhaân töï nhieân vaø ñoái vôùi caùc yeáu toá hôïp phaùp coù maët trong caùc toân giaùo khaùc (x. Nostra Aetate, 2) vaø trong caùc neàn vaên hoùa duø coù giôùi haïn vaø khieám khuyeát (x. Redemptoris Missio, 55). Söï hieän dieän cuûa haït gioáng Lôøi trong caùc neàn vaên hoùa (x. Ad Gentes,11) coù theå ñöôïc aùp duïng, veà moät soá phöông dieän, caû trong thöïc taïi hoân nhaân vaø gia ñình cuûa nhieàu neàn vaên hoùa vaø nhöõng ngöôøi ngoaøi Kitoâ giaùo. Bôûi theá, cuõng coù nhöõng yeáu toá hôïp phaùp trong moät soá hình thöùc beân ngoaøi hoân nhaân Kitoâ giaùo (ñöôïc xaây döïng treân neàn taûng quan heä beàn vöõng vaø ñích thaät giöõa moät ngöôøi nam vaø moät ngöôøi nöõ), duø sao nhö chuùng toâi nghó cuõng quy höôùng veà hoân nhaân ñoù. Löu yù ñeán söï khoân ngoan nhaân loaïi cuûa caùc daân toäc vaø cuûa caùc neàn vaên hoùa, Hoäi thaùnh cuõng nhìn nhaän nhöõng gia ñình aáy laø teá baøo caên baûn caàn thieát vaø phong nhieâu cuûa ñôøi soáng chung nhaân loaïi.

Chaân lyù vaø veû ñeïp cuûa gia ñình vaø söï caûm thöông caùc gia ñình bò thöông toån vaø deã vôõ

23. Höôùng veà caùc gia ñình vaãn trung thaønh vôùi giaùo huaán cuûa Tin möøng, trong nieàm vui vaø an uûi saâu xa, Hoäi thaùnh caûm ôn vaø khuyeán khích hoï tieáp tuïc soáng chöùng taù. Quaû thaät, nhôø hoï maø veû ñeïp cuûa hoân nhaân baát khaû phaân ly vaø trung thaønh maõi maõi trôû neân ñaùng tin caäy. Trong gia ñình, "coù theå ñöôïc goïi laø Hoäi thaùnh taïi gia" (Lumen Gentium, 11), kinh nghieäm ñaàu tieân veà söï hieäp thoâng Hoäi thaùnh giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi, nhôø thaùnh aân maø phaûn chieáu maàu nhieäm Thieân Chuùa Ba Ngoâi, ñöôïc phaùt trieån daàn cho ñeán tröôûng thaønh. "Chính nôi ñaây ngöôøi ta hoïc bieát söï lao nhoïc vaø nieàm vui cuûa lao ñoäng, hoïc yeâu thöông vôùi tình nghóa anh em, bieát tha thöù bao dung, moãi ngaøy moãi khaùc, vaø nhaát laø hoïc bieát thôø phöôïng Chuùa qua caàu nguyeän vaø hy sinh hieán daâng chính cuoäc soáng mình" (GLHTCG, 1657). Thaùnh gia Nazaret laø maãu möïc tuyeät vôøi, laø tröôøng daïy chuùng ta "hieåu taïi sao ta phaûi duy trì moät kæ luaät taâm linh, neáu ta muoán tuaân theo caùc giaùo huaán Tin möøng vaø trôû thaønh moân ñeä cuûa Ñöùc Kitoâ" (Phaoloâ VI, Dieãn vaên taïi Nazaret ngaøy 5.01.1964). Tin möøng veà Gia ñình cuõng nuoâi döôõng caùc haït gioáng ñang coøn ñôïi chôø ñöôïc lôùn leân chín daàn, vaø phaûi chaêm soùc nhöõng caây naøo heùo khoâ vaø caàn ñöôïc cöùu chöõa.

24. Hoäi thaùnh, nhö laø ngöôøi Thaày tin caäy vaø ngöôøi Meï aân caàn, daãu nhìn nhaän raèng ñoái vôùi nhöõng ngöôøi Kitoâ höõu daây hoân phoái cuõng ñoàng thôøi laø lieân keát bí tích, vaø moïi söï phaù vôõ moái daây aáy ñeàu ñi ngöôïc laïi vôùi thaùnh yù Thieân Chuùa, nhöng cuõng bieát raèng raát nhieàu con caùi cuûa mình yeáu ñuoái vaø khoå nhoïc ñi treân ñöôøng löõ haønh ñöùc tin naøy. "Do ñoù, khoâng giaûm bôùt giaù trò cuûa lyù töôûng Tin möøng, nhöng ta caàn phaûi ñoàng haønh trong söï kieân nhaãn vaø töø bi töøng giai ñoaïn phaùt trieån coù theå coù cuûa ñôøi ngöôøi voán caàn ñöôïc xaây döïng ngaøy naøy qua ngaøy khaùc. [...] Moät böôùc tieán nhoû, giöõa bao giôùi haïn lôùn cuûa nhaân loaïi, coù theå laøm vui loøng Chuùa hôn moät cuoäc ñôøi beà ngoaøi oån thoûa nhöng troâi qua eâm thaém maø khoâng gaëp phaûi moät noãi khoù quan troïng naøo. Moïi ngöôøi ñeàu caàn ñöôïc an uûi vaø khích leä bôûi tình yeâu cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa, voán hoaït ñoäng maàu nhieäm trong moãi ngöôøi vöôït treân caùc khieám khuyeát vaø sa ngaõ cuûa hoï" (Evangelii Gaudium, 44).

25. Khi xem xeùt ñeå tìm moät phöông thöùc muïc vuï cho nhöõng ngöôøi ñaõ keát hoân daân söï, nhöõng ngöôøi ñaõ ly dò taùi hoân, hoaëc nhöõng ngöôøi chæ soáng chung, Hoäi thaùnh coù traùch nhieäm phaûi giuùp hoï hieåu ñöôøng loái sö phaïm cuûa aân suûng Thieân Chuùa traûi trong cuoäc ñôøi hoï vaø giuùp hoï vöôn tôùi keá hoaïch vieân maõn cuûa Thieân Chuùa daønh cho hoï. Theo caùi nhìn cuûa Chuùa Kitoâ, aùnh saùng Ngöôøi chieáu soi moïi ngöôøi (x. Ga 1,9; Gaudium et spes, 22), Hoäi thaùnh yeâu thöông höôùng nhìn ñeán nhöõng ngöôøi ñang döï phaàn vaøo ñôøi soáng cuûa Hoäi thaùnh caùch chöa troïn veïn, ñoàng thôøi cuõng thöøa nhaän aân suûng Thieân Chuùa cuõng hoaït ñoäng trong cuoäc ñôøi hoï baèng caùch ban cho hoï nghò löïc ñeå laøm ñieàu thieän, ñeå aân caàn chaêm soùc laãn nhau vaø phuïc vuï coäng ñoàng nôi hoï soáng vaø laøm vieäc.

26. Hoäi thaùnh baên khoaên tröôùc vieäc nhieàu ngöôøi treû thieáu tin töôûng daán thaân vaøo hoân nhaân, ñau ñôùn tröôùc söï kieän raát nhieàu tín höõu quyeát ñònh voäi vaõ keát thuùc daây hoân phoái ñaõ keát öôùc maø taïo laäp hoân phoái môùi. Nhöõng ngöôøi tín höõu naøy, voán laø thaønh phaàn cuûa Hoäi thaùnh, caàn ñöôïc chaêm soùc muïc vuï vôùi loøng töø aùi vaø khích leä, nhöng ñoàng thôøi caàn phaân bieät caùch thích ñaùng moãi hoaøn caûnh. Caùc tín höõu treû caàn ñöôïc khuyeán khích chôù ngaàn ngaïi böôùc vaøo hoân phoái bí tích voán seõ laøm phong phuù caùc döï phoùng tình yeâu cuûa hoï, vaø seõ neân maïnh meõ nhôø ñöôïc naâng ñôõ bôûi aân suûng Ñöùc Kitoâ vaø nhôø ñöôïc tham döï troïn veïn vaøo ñôøi soáng cuûa Hoäi thaùnh.

27. Theo höôùng ñoù, moät phöông dieän môùi cuûa muïc vuï gia ñình ngaøy nay ñoù laø quan taâm ñeán thöïc teá caùc cuoäc hoân nhaân daân söï giöõa moät ngöôøi nam vaø moät ngöôøi nöõ, ñeán caùc cuoäc hoân nhaân truyeàn thoáng vaø, vôùi moät söï phaân bieät, quan taâm caû ñeán caùc moái quan heä soáng chung. Khi söï keát hôïp ñaït tôùi möùc oån ñònh ñaùng keå naøo ñoù qua moät daây lieân keát coâng khai, bieåu loä moät tình caûm saâu naëng, moät traùch nhieäm ñoái vôùi con caùi, moät khaû naêng vöôït qua ñöôïc nhöõng thöû thaùch, thì coù theå ñöôïc xem nhö moät hoaøn caûnh thích hôïp ñeå giuùp hoï höôùng tôùi bí tích hoân nhaân. Nhöng thöïc teá raát thöôøng coù nhöõng caëp soáng chung oån ñònh maø khoâng nhaèm tôùi moät hoân nhaân khaû dó naøo trong töông lai, khoâng coù yù ñònh xaây döïng moät quan heä ñònh cheá beàn vöõng.

28. Ñeå phuø hôïp vôùi loøng töø bi hay thöông xoùt cuûa Chuùa Gieâsu, Hoäi thaùnh phaûi chuù taâm vaø chaêm soùc ñoàng haønh vôùi con caùi mình nhaát laø nhöõng ngöôøi yeáu ñuoái nhaát, nhöõng ngöôøi mang veát thöông ræ cuûa moät tình yeâu laïc loái, baèng caùch phuïc hoài laïi nôi hoï nieàm tin töôûng vaø hy voïng, nhö aùnh saùng ngoïn haûi ñaêng ôû beán caûng hoaëc cuûa ngoïn ñuoác mang ñeán giöõa moïi ngöôøi soi ñöôøng cho nhöõng ai laïc loái hay ñang gaëp soùng gioù. YÙ thöùc loøng töø aùi cao caû chính laø noùi söï thaät trong tình thöông yeâu, neân chuùng ta phaûi böôùc tôùi xa hôn söï thöông caûm. Töø aùi thì haáp daãn vaø hôïp nhaát, maø cuõng bieán caûi vaø naâng ngöôøi ta daäy. Noù môøi goïi ngöôøi ta hoaùn caûi. Cuõng caùch thöùc nhö theá chuùng ta hieåu thaùi ñoä cuûa Chuùa, khi Ngöôøi ñaõ khoâng keát aùn ngöôøi phuï nöõ ngoaïi tình maø yeâu caàu naøng ñöøng phaïm toäi nöõa (x. Ga 8,1-11).

 

Phaàn III

Nhöõng vieãn töôïng muïc vuï phaûi ñoái dieän

 

Loan baùo Tin möøng veà gia ñình ngaøy nay trong caùc boái caûnh khaùc nhau

29. Thaûo luaän cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng döøng taïi moät soá yeâu saùch muïc vuï caáp baùch nhaát vaø trao phoù cho caùc Hoäi thaùnh ñòa phöông tieáp tuïc cuï theå hoùa caùc vaán ñeà, trong tinh thaàn hieäp thoâng lieân keát vôùi vaø phuïc tuøng ñaáng keá vò thaùnh Pheâroâ ("cum Petro et sub Petro"). Loan baùo Tin möøng veà Gia ñình laø ñieàu caáp baùch cho coâng cuoäc Taân Phuùc-aâm-hoùa. Hoäi thaùnh ñöôïc keâu goïi thöïc thi ñieàu naøy baèng moät tình yeâu dòu daøng cuûa ngöôøi meï vaø baèng moät söï minh baïch cuûa ngöôøi thaày (x. Ep 4,15), trung thaønh vôùi tình thöông töï huûy (kenosis) cuûa Chuùa Kitoâ. Chaân lyù ñaõ maëc laáy moät xaùc theå moûng manh, khoâng ñeå keát aùn xaùc theå nhöng cöùu ñoä noù (x. Ga 3,16-17).

30. Phuùc-aâm-hoùa laø traùch nhieäm cuûa toaøn theå Daân Chuùa, moãi ngöôøi goùp phaàn tuøy theo nhieäm vuï vaø ñaëc suûng rieâng. Vieäc loan baùo aáy, maø khoâng coù nhöõng chöùng töø soáng vui cuûa caùc ñoâi vôï choàng vaø gia ñình, hoäi thaùnh taïi gia, thì daãu cho coù ñuùng ñaén theá naøo cuõng coù nguy cô bò hieåu laàm hoaëc chìm læm trong môù ngoân töø hoãn ñoän cuûa xaõ hoäi chuùng ta (x. Novo Millennio Ieunte, 50). Caùc nghò phuï cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng ñaõ nhieàu laàn nhaán maïnh raèng caùc gia ñình Coâng giaùo bôûi aân suûng cuûa bí tích hoân phoái ñöôïc keâu goïi chính mình haõy trôû neân chuû theå tích cöïc cuûa muïc vuï gia ñình.

31. Ñieàu quan troïng laø laøm noåi baät tính toái thöôïng cuûa aân suûng, nhöõng khaû naêng Chuùa Thaùnh Thaàn coù theå thoâng ban cho trong bí tích. Vaán ñeà laø laøm sao ñeå caûm nghieäm ñöôïc Tin möøng veà Gia ñình laø nieàm vui "ngaäp traøn taâm hoàn vaø toaøn theå cuoäc soáng", bôûi vì trong Ñöùc Kitoâ chuùng ta ñöôïc "giaûi thoaùt khoûi moïi toäi loãi, saàu buoàn, troáng roãng trong taâm hoàn, coâ ñoäc" (Evangelii Gaudium, 1). Duï ngoân ngöôøi gieo gioáng (x. Mt 13,3) cho thaáy nhieäm vuï cuûa chuùng ta laø hôïp taùc trong cuoäc gieo vaõi haït gioáng Tin möøng naøy. Cuõng khoâng ñöôïc queân raèng Hoäi thaùnh rao giaûng veà gia ñình laø daáu ñeå cho ngöôøi ñôøi choáng baùng.

32. Bôûi theá,Toaøn theå Hoäi thaùnh ñöôïc yeâu caàu phaûi hoaùn caûi höôùng ñeán truyeàn giaùo: khoâng ñöôïc döøng laïi chæ ôû vieäc loan baùo moät söù ñieäp lyù thuyeát maø khoâng coù lieân heä gì ñeán caùc vaán ñeà thöïc teá cuûa con ngöôøi. Khoâng bao giôø ñöôïc queân khuûng hoaûng ñöùc tin daãn ñeán cuoäc khuûng hoaûng veà hoân nhaân vaø gia ñình, vaø töø ñoù, thöôøng coù söï giaùn ñoaïn vieäc löu truyeàn ñöùc tin töø cha meï xuoáng ñeán con caùi. Tröôùc moät ñöùc tin maïnh meõ, moät soá vieãn töôïng vaên hoùa laøm suy yeáu gia ñình vaø hoân nhaân, coù aùp ñaët theá naøo cuõng khoâng aûnh höôûng gì.

33. Chuùng ta cuõng caàn hoaùn caûi veà ngoân ngöõ vì noù cuõng taïo hieäu quaû thöïc söï coù yù nghóa. Loan baùo phaûi giuùp ngöôøi ta kinh nghieäm raèng Tin möøng veà Gia ñình ñaùp öùng nhöõng mong ñôïi saâu xa nhaát cuûa con ngöôøi: cho phaåm giaù cuûa con ngöôøi vaø laøm cho töông giao, hieäp thoâng vaø phong nhieâu ñöôïc thöïc hieän ñaày ñuû. Vaán ñeà khoâng chæ laø ñöa ra nhöõng leà luaät nhöng laø ñeà ra nhöõng giaù trò, vaø ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu veà nhöõng giaù trò ñoù voán ñöôïc nhìn nhaän ngaøy hoâm nay caû trong caùc nöôùc theá tuïc hoùa nhaát.

34. Lôøi Chuùa laø nguoàn maïch söï soáng vaø laø nguoàn suoái linh ñaïo cho gia ñình. Toaøn boä muïc vuï gia ñình caàn phaûi ñöôïc khuoân ñuùc töø beân trong vaø ñaøo taïo caùc thaønh vieân cuûa hoäi thaùnh taïi gia qua vieäc ñoïc Saùch thaùnh trong baàu khí caàu nguyeän vaø coäng ñoaøn Hoäi thaùnh. Lôøi Chuùa khoâng chæ laø moät tin laønh cho cuoäc soáng rieâng tö cuûa nhöõng con ngöôøi, nhöng coøn laø moät tieâu chuaån phaùn quyeát vaø laø aùnh saùng giuùp phaân ñònh nhöõng thaùch ñoá maø caùc ñoâi vôï choàng vaø caùc gia ñình phaûi ñoái dieän.

35. Ñoàng thôøi nhieàu nghò phuï ñaõ nhaán maïnh ñeán moät loái tieáp caän tích cöïc hôn ñoái vôùi nguoàn raát phong phuù caùc kinh nghieäm toân giaùo, maø khoâng coi thöôøng nhöõng khoù khaên noäi taïi. Vôùi thöïc teá nhieàu toân giaùo khaùc nhau naøy vaø vaên hoùa raát ña daïng ñaëc tröng cuûa caùc quoác gia, ñaõ ñeán luùc ta phaûi bieát quyù troïng tröôùc heát nhöõng ñieàu tích cöïc khaû dó trong caùc toân giaùo - vaên hoùa vaø treân cô côû ñoù môùi ñaùnh giaù caùc giôùi haïn vaø thieáu soùt cuûa chuùng.

36. Hoân nhaân Kitoâ giaùo laø moät ôn goïi caàn ñöôïc ñaûm nhaän trong ñöùc tin baèng moät tieán trình chuaån bò thích ñaùng, moät söï phaân ñònh tröôûng thaønh, chöù khoâng ñöôïc xem chæ nhö moät truyeàn thoáng vaên hoùa hay moät ñoøi hoûi xaõ hoäi hay phaùp lyù. Theá neân, caàn coù nhöõng chöông trình huaán luyeän ñoàng haønh caù nhaân vaø ñoâi baïn sao cho cuøng vôùi vieäc thoâng truyeàn noäi dung ñöùc tin keát hôïp vôùi chia seû kinh nghieäm soáng cuûa toaøn theå coäng ñoàng Giaùo hoäi.

37. Ñöôïc nhaéc ñi nhaéc laïi nhieàu laàn trong Thöôïng Hoäi ñoàng, caàn thieát phaûi ñoåi môùi trieät ñeå thöïc haønh muïc vuï döôùi aùnh saùng cuûa Tin möøng Gia ñình, vöôït treân caùc loái nhìn duy caù nhaân haïn heïp vaãn coøn thaáy trong thöïc haønh muïc vuï hieän nay. Bôûi theá caùc nghò phuï nhieàu laàn nhaán maïnh caàn phaûi ñoåi môùi vieäc ñaøo taïo linh muïc, phoù teá, giaùo lyù vieân vaø nhöõng taùc vieân muïc vuï khaùc, sao cho chính caùc gia ñình tham gia tích cöïc hôn nöõa.

38. Cuõng nhö theá, caàn ñöôïc nhaán maïnh raèng vieäc loan baùo Tin möøng phaûi thaúng thaén toá giaùc caùc nhaân toá vaên hoùa, xaõ hoäi, chính trò vaø kinh teá, ñaõ quaù coi troïng kieåu lyù luaän thò tröôøng ñeán ñoä laøm caûn trôû cuoäc soáng gia ñình ñích thöïc, ñoàng thôøi cho thaáy nhöõng söï phaân bieät baát coâng, ngheøo ñoùi, nhöõng loaïi tröø, baïo löïc. Bôûi theá, caàn phaùt huy cuoäc ñoái thoaïi vaø hôïp taùc vôùi caùc toå chöùc xaõ hoäi, khích leä vaø naâng ñôõ nhöõng ngöôøi giaùo daân daán thaân nhö laø Kitoâ höõu trong caùc laõnh vöïc vaên hoùa vaø chính trò - xaõ hoäi.

Höôùng daãn nhöõng ngöôøi ñính hoân chuaån bò hoân nhaân

39. Tình hình thöïc teá xaõ hoäi phöùc taïp vaø nhöõng thaùch ñoá maø gia ñình ngaøy nay ñöôïc keâu goïi phaûi ñoái dieän ñoøi hoûi toaøn theå coäng ñoàng Kitoâ giaùo phaûi daán thaân nhieàu hôn nöõa cho vieäc chuaån bò hoân nhaân cho caùc caëp vôï choàng töông lai. Caàn nhaéc nhôû ñeán taàm quan troïng cuûa caùc nhaân ñöùc. Trong ñoù, ñöùc khieát tònh quaû laø ñieàu raát quyù giaù cho söï taêng tröôûng thöïc söï cuûa tình yeâu giöõa nhöõng con ngöôøi. Veà maët naøy, caùc nghò phuï Thöôïng Hoäi ñoàng ñoàng loøng nhaán maïnh tôùi vieäc toaøn theå coäng ñoàng phaûi can döï nhieàu hôn nöõa baèng caùch ñeà cao chöùng töø cuûa chính caùc gia ñình, ngoaøi vieäc chuaån bò kyõ löôõng cho hoân nhaân trong tieán trình khai taâm Kitoâ giaùo, coøn nhaán maïnh tôùi söï lieân keát giöõa hoân nhaân vôùi bí tích Röûa toäi vaø caùc bí tích khaùc. Caùc ngaøi cuõng thaáy roõ raøng caàn thieát coù nhöõng chöông trình chuyeân bieät chuaån bò gaàn cho hoân nhaân, giuùp ngöôøi ta coù kinh nghieäm thöïc söï tham döï vaøo ñôøi soáng cuûa Hoäi thaùnh vaø hoïc hoûi saâu roäng caùc maët khaùc nhau cuûa cuoäc soáng gia ñình.

Ñoàng haønh trong nhöõng naêm ñaàu cuûa ñôøi hoân nhaân

40. Caùc naêm ñaàu cuûa hoân nhaân laø moät thôøi kyø raát quan troïng vaø teá nhò, trong ñoù caùc ñoâi vôï choàng ngaøy caøng tröôûng thaønh hôn trong yù thöùc veà nhöõng thaùch ñoá vaø caû yù nghóa cuûa hoân nhaân. Töø ñaây chuùng ta thaáy nhu caàu ñoøi hoûi phaûi coù söï tieáp tuïc ñoàng haønh muïc vuï sau cöû haønh bí tích (x. Familiaris Consortio, phaàn III). Töø ñoù ta cuõng thaáy trong muïc vuï naøy söï hieän dieän cuûa caùc caëp vôï choàng coù kinh nghieäm raát laø quan troïng. Giaùo xöù ñöôïc coi nhö laø moät nôi caùc caëp vôï choàng daøy daïn kinh nghieäm naøy saün saøng ñeå phuïc vuï, giuùp höôùng daãn caùc caëp vôï choàng treû hôn, coù theå qua söï keát hôïp vôùi caùc hoäi ñoaøn, phong traøo coâng giaùo tieán haønh vaø caùc coäng ñoaøn môùi. Caàn phaûi khích leä caùc caëp vôï choàng veà cô baûn coù thaùi ñoä côûi môû luoân saün saøng ñoùn nhaän con caùi nhö hoàng aân Chuùa ban. Caàn nhaán maïnh tôùi taàm quan troïng cuûa linh ñaïo gia ñình, söï caàu nguyeän vaø tham döï thaùnh leã Chuùa nhaät, khuyeán khích caùc caëp vôï choàng gaëp gôõ thöôøng xuyeân ñeå coå voõ söï thaêng tieán ñôøi soáng thieâng lieâng vaø tình lieân ñôùi qua caùc nhu caàu cuï theå cuûa cuoäc soáng. Caùc nghò phuï cuõng nhaéc tôùi caùc cöû haønh phuïng vuï, caùc vieäc ñaïo ñöùc, vaø Thaùnh leã cho caû gia ñình, nhaát laø caùc dòp kyû nieäm hoân phoái, laø raát caàn thieát ñeå thuùc ñaåy coâng cuoäc Phuùc-AÂm-hoùa qua gia ñình.

Muïc vuï daønh cho nhöõng ngöôøi chæ soáng hoân nhaân daân söï hoaëc soáng chung (maø khoâng keát hoân)

41. Ñang khi khoâng ngöøng loan baùo vaø coå voõ hoân nhaân Kitoâ giaùo, Thöôïng Hoäi ñoàng vaãn khuyeán khích caàn coù muïc vuï chaêm soùc, trong yù thöùc coù söï phaân bieät, cho raát nhieàu ngöôøi ôû hoaøn caûnh khoâng coøn soáng thöïc taïi hoân nhaân aáy nöõa. Ñieàu quan troïng laø phaûi ñi tôùi ñoái thoaïi muïc vuï vôùi nhöõng ngöôøi aáy nhaèm tìm ra ñöôïc nhöõng yeáu toá trong cuoäc soáng cuûa hoï coù theå giuùp hoï côûi môû hôn nöõa vôùi Tin möøng troïn veïn veà hoân nhaân. Caùc muïc töû phaûi nhaän dieän ñöôïc nhöõng yeáu toá naøo thuaän lôïi cho vieäc Phuùc-AÂm-hoùa vaø cho söï thaêng tieán veà nhaân baûn vaø taâm linh. Muïc vuï ngaøy hoâm nay caàn moät caûm thöùc nhaïy beùn môùi meû, bieåu loä qua söï ñoùn nhaän caùc yeáu toá tích cöïc coù maët trong caùc cuoäc hoân nhaân daân söï vaø, caùc ñoâi baïn soáng chung (khaùc vôùi söï keát hôïp hoân nhaân). Duø trình baøy söù ñieäp Kitoâ giaùo moät caùch roõ raøng, Hoäi thaùnh cuõng caàn phaûi chæ roõ caùc yeáu toá xaây döïng trong caùc tình huoáng naøy, laø nhöõng hoaøn caûnh chöa hay khoâng coøn phuø hôïp söù ñieäp aáy nöõa.

42. Chuùng ta cuõng nhaän thaáy raèng taïi nhieàu quoác gia "ñang gia taêng con soá nhöõng caëp soáng chung vôùi nhau ñeå thöû nghieäm (ad experimentum), goïi laø 'soáng thöû' maø khoâng keát hoân caû theo Giaùo luaät laãn daân luaät" (Instrumentum Laboris, 81). Trong moät soá nöôùc, ñieàu naøy ñaëc bieät xaûy ra trong hoân nhaân truyeàn thoáng, do söï saép xeáp cuûa hai gia ñình vaø thöôøng ñöôïc cöû haønh qua nhieàu giai ñoaïn khaùc nhau. Taïi moät soá nöôùc khaùc ngöôøi ta ñang chöùng kieán söï gia taêng lieân tuïc con soá nhöõng ngöôøi sau khi soáng chung vôùi nhau moät thôøi gian daøi, yeâu caàu ñöôïc cöû haønh hoân phoái cuûa hoï trong Hoäi thaùnh. Söï choïn löïa chæ coù soáng chung thöôøng laø do loái suy nghó chung cuûa ngöôøi ta muoán choáng laïi caùc cô cheá vaø nhöõng thöù cam keát vónh vieãn, maø cuõng coøn laø vì lyù do cuoäc soáng: ngöôøi ta muoán ñôïi ñeán khi coù moät coâng vieäc vaø moät thu nhaäp oån ñònh. Vaø sau cuøng, trong moät soá nöôùc khaùc, coù raát nhieàu caùc caëp soáng chung treân thöïc teá (unioni di fatto); hoï soáng nhö theá khoâng phaûi chæ vì hoï choái boû caùc giaù trò veà gia ñình vaø hoân nhaân, nhöng nhaát laø vì, ñoái vôùi hoï trong ñieàu kieän xaõ hoäi cuûa hoï hieän giôø, keát hoân laø moät ñieàu xa xæ toán keùm. Söï ngheøo tuùng ñaåy ñöa hoï ñeán choã phaûi soáng chung treân thöïc teá maø khoâng keát hoân.

43. Taát caû caùc tình huoáng naøy caàn phaûi ñöôïc ñoái dieän vôùi tinh thaàn xaây döïng, ñang khi tìm caùch bieán ñoåi chuùng thaønh cô hoäi ñi ñeán hoân nhaân gia ñình troïn veïn döôùi aùnh saùng cuûa Tin möøng. Caùc caëp naøy caàn ñöôïc ñoùn nhaän vaø chaêm soùc moät caùch kieân nhaãn vaø teá nhò. Nhaèm muïc ñích ñoù, moät ñieàu quan troïng laø caàn coù caùc chöùng töø haáp daãn cuûa caùc gia ñình Kitoâ höõu ñích thöïc, vôùi tö caùch nhö laø chuû theå cuûa coâng cuoäc loan baùo Tin möøng.

Chaêm soùc caùc gia ñình bò toån thöông (ly thaân, ly dò khoâng taùi hoân, ly dò taùi hoân, gia ñình ñôn thaân moät cha hoaëc moät meï)

44. Khi caùc caëp vôï choàng gaëp nhöõng vaán ñeà trong quan heä giöõa hoï vôùi nhau, hoï neân troâng caäy vaøo söï giuùp ñôõ vaø höôùng daãn cuûa Hoäi thaùnh. Muïc vuï cuûa loøng töø bi vaø baùc aùi höôùng ñeán giuùp hoï hoài phuïc laïi baûn thaân vaø caùc moái quan heä cuûa hoï. Kinh nghieäm cho thaáy raèng neáu coù moät söï trôï giuùp thích ñaùng vaø thöïc haønh giao hoøa vôùi aân suûng thì tæ leä caùc cuoäc hoân nhaân vöôït qua ñöôïc khuûng hoaûng raát thoûa ñaùng. Bieát tha thöù vaø caûm nhaän ñöôïc thöù tha laø moät kinh nghieäm cô baûn trong ñôøi soáng hoân nhaân. Vôï choàng bieát tha thöù cho nhau seõ mang laïi moät traûi nghieäm veà tình yeâu vónh cöûu khoâng bao giôø phai taøn (x. 1Cr 13,8). Ñoâi khi cuõng khoù tha thöù, theá nhöng, ñoái vôùi nhöõng ai ñaõ nhaän ñöôïc ôn tha thöù cuûa Thieân Chuùa thì seõ coù söùc maïnh ñeå coù theå tha thöù thaät söï, söï tha thöù nhö theá laøm taùi sinh ñöôïc con ngöôøi.

45. Taïi Thöôïng Hoäi ñoàng ngöôøi ta thaáy roõ söï caàn thieát phaûi coù nhöõng löïa choïn muïc vuï can ñaûm. Trong khi quyeát lieät taùi xaùc nhaän loøng trung thaønh vôùi Tin möøng veà Gia ñình vaø, nhìn nhaän raèng ly thaân vaø ly dò luoân laø veát thöông gaây ñau ñôùn saâu saéc cho nhöõng caëp vôï choàng soáng trong tình caûnh aáy vaø cho caû nhöõng ñöùa con cuûa hoï, caùc nghò phuï Thöôïng Hoäi ñoàng ñaõ caûnh baùo söï caáp thieát phaûi coù nhöõng loái ñöôøng muïc vuï môùi meû, sao cho phaûi xuaát phaùt töø thöïc teá mong manh cuûa ñôøi soáng gia ñình, vaø ñoàng thôøi nhaän bieát raèng caùc caëp vôï choàng thöôøng "laâm" vaøo caûnh huoáng nhöùc nhoái naøy hôn laø töï yù choïn löïa chuùng. Vaán ñeà laø phaûi xem xeùt caùc hoaøn caûnh thöïc teá khaùc nhau veà con ngöôøi hay veà vaên hoùa vaø kinh teá-xaõ hoäi. Caàn coù moät caùi nhìn khaùc nhö thaùnh Gioan Phaoloâ II ñaõ gôïi yù (x. Familiaris Consortio, 84).

46. Moãi gia ñình tröôùc heát caàn ñöôïc laéng nghe vôùi loøng kính troïng vaø yeâu thöông vaø ñöôïc ñoàng haønh nhö Ñöùc Kitoâ ñoàng haønh vôùi caùc moân ñeä treân ñöôøng veà Emmaus. Nhöõng lôøi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ caùch rieâng coù theå ñöôïc aùp duïng trong caùc tình caûnh naøy: "Hoäi thaùnh phaûi khai taâm cho caùc thaønh vieân cuûa mình - linh muïc, tu só vaø giaùo daân - ñi vaøo "ngheä thuaät ñoàng haønh" naøy, ñeå moïi ngöôøi luoân phaûi côûi deùp mình ra tröôùc khi böôùc vaøo laõnh ñòa thaùnh thieâng cuûa tha nhaân (x. Xh 3,5). Chuùng ta phaûi ñoàng haønh vôùi nhòp ñoä ñeàu ñaën vöõng chaõi vaø vôùi loøng kính troïng vaø ñaày caûm thöông, ñieàu ñoù ñoàng thôøi seõ giuùp chöõa laønh, giaûi thoaùt vaø khuyeán khích cuoäc soáng Kitoâ höõu trieån nôû tröôûng thaønh" (Evangelii Gaudium, 169).

47. Caàn coù moät söï phaân ñònh ñaëc bieät khi höôùng daãn muïc vuï nhöõng ngöôøi ly thaân, ly dò, nhöõng ngöôøi bò boû rôi. Caàn bieát ñoùn nhaän vaø quyù troïng treân heát noãi khoå ñau cuûa nhöõng ngöôøi phaûi chòu ly thaân, ly dò hay bò boû rôi caùch baát coâng, hoaëc nhöõng ngöôøi bò ngöôøi phoái ngaãu mình ngöôïc ñaõi taøn teä ñeán möùc ñoå vôõ cuoäc chung soáng hoân nhaân. Tha thöù vì söï baát coâng maø mình phaûi chòu laø ñieàu khoâng deã daøng, nhöng ñoù laø moät haønh trình trong ñoù aân suûng giuùp ta daàn daàn coù theå tha thöù ñöôïc. Nhö theá, caàn thieát phaûi coù muïc vuï giao hoøa vaø laøm trung gian hoøa giaûi nhôø caùc trung taâm laéng nghe chuyeân moân ñöôïc thieát laäp trong caùc giaùo phaän. Ñoàng thôøi, caùc nghò phuï cuõng luoân nhaán maïnh caàn phaûi ñaûm nhaän laáy, moät caùch trung thaønh vaø xaây döïng, caùc haäu quaû cuûa ly thaân, hay ly dò ñoái vôùi con caùi, duø trong tröôøng hôïp naøo cuõng laø caùc naïn nhaân voâ toäi do hoaøn caûnh. Khoâng ñöôïc bieán con caùi thaønh "ñoái töôïng" ñeå tranh chaáp vaø phaûi tìm moïi caùch toát nhaát ñeå con caùi vöôït qua ñöôïc chaán thöông gaây ra bôûi söï tan vôõ gia ñình vaø lôùn leân caùch bình yeân nhaát. Trong tröôøng hôïp naøo ñi nöõa, Giaùo hoäi cuõng phaûi luoân luoân noùi leân söï baát coâng gaây ra raát thöôøng xuyeân töø hoaøn caûnh ly dò. Caàn ñaëc bieät quan taâm ñeán vieäc ñoàng haønh vôùi caùc gia ñình ñôn thaân moät meï/moät cha, nhaát laø caàn phaûi giuùp ñôõ caùc chò em moät thaân moät mình gaùnh vaùc traùch nhieäm gia ñình vaø giaùo duïc con caùi.

48. Raát nhieàu nghò phuï Thöôïng Hoäi ñoàng ñaõ nhaán maïnh söï caàn thieát phaûi laøm cho caùc thuû tuïc nhaèm xin tuyeân boá baát thaønh hoân nhaân sao cho deã daøng vaø giaûn tieän hôn, vaø khoâng toán phí. Trong nhöõng ñeà nghò coù theå keå ra, nhö sau: mieãn chuaån yeâu caàu phaûi coù aùn toøa caáp hai ñoàng thuaän; ñeà xuaát khaû naêng veà moät thuû tuïc haønh chaùnh döôùi traùch nhieäm cuûa giaùm muïc giaùo phaän; moät tieán trình ñôn giaûn hôn cho nhöõng tröôøng hôïp tính voâ hieäu cuûa hoân phoái ñaõ roõ raøng. Tuy nhieân, moät soá nghò phuï Thöôïng Hoäi ñoàng choáng laïi ñeà nghò naøy, vì thaáy raèng chuùng khoâng baûo ñaûm ñöa ra nhöõng phaùn quyeát ñaùng tin. Trong tröôøng hôïp naøo ñi nöõa ñieàu quan troïng laø phaûi xaùc nhaän söï chaân thöïc cuûa daây hoân phoái thaønh hay khoâng thaønh söï. Roài ñeán nhöõng ñeà nghò khaùc, laø cuõng neân xeùt ñeán khaû naêng veà vai troø cuûa ñöùc tin cuûa nhöõng ngöôøi keát hoân laøm neân tính thaønh söï cuûa bí tích hoân nhaân, trong khi vaãn xaùc quyeát moïi hoân phoái hôïp leä giöõa caùc Kitoâ höõu luoân laø bí tích.

49. Vieäc ñôn giaûn hoùa thuû tuïc toøa aùn hoân phoái, maø nhieàu yù kieán ñaõ ñeà xuaát taïi Thöôïng Hoäi ñoàng, ngoaøi yeâu caàu phaûi chuaån bò ñuû soá caùc nhaân vieân, goàm caû giaùo só vaø giaùo daân laøm vieäc toaøn thôøi gian, coøn ñoøi hoûi vò giaùm muïc giaùo phaän quan taâm ñeán traùch nhieäm naøy cuûa mình nhieàu hôn. Ngaøi coù theå ñaët cöû trong giaùo phaän mình caùc nhaø tö vaán ñöôïc ñaøo taïo caùch ñaëc bieät ñeå hoï tö vaán mieãn phí caùc beân lieân heä veà söï voâ hieäu hay baát thaønh söï hoân nhaân cuûa hoï. Chöùc naêng ñoù coù theå ñöôïc thi haønh taïi moät vaên phoøng hoaëc bôûi moät hay vaøi ngöôøi coù chuyeân moân (x. Dignitas Connubi, art. 113, 1).

50. Nhöõng ngöôøi ly dò maø khoâng taùi hoân thöôøng laø nhöõng chöùng nhaân veà lôøi theà höùa thuûy chung hoân nhaân, hoï caàn phaûi ñöôïc khuyeán khích tìm cuûa aên thieâng lieâng nuoâi döôõng nôi Thaùnh Theå, maø hoï caàn ñeán ñeå naâng ñôõ hoï trong tình traïng hieän thôøi cuûa hoï. Coäng ñoaøn ñòa phöông vaø caùc muïc töû phaûi ñoàng haønh vôùi nhöõng ngöôøi naøy trong söï aân caàn, nhaát laø khi hoï coù con caùi hoaëc khi hoï ôû trong tình caûnh ngheøo tuùng traàm troïng.

51. Hoaøn caûnh cuûa nhöõng ngöôøi ly dò taùi hoân cuõng ñoøi phaûi coù moät söï phaân ñònh caån troïng vaø ñoàng haønh vôùi loøng heát söùc kính troïng, trong khi traùnh moïi kieåu noùi vaø thaùi ñoä khieán hoï caûm thaáy bò kyø thò, neân khuyeán khích hoï tham gia vaøo ñôøi soáng cuûa coäng ñoaøn. Vieäc coäng ñoaøn Kitoâ höõu chaêm soùc hoï khoâng laøm suy giaûm ñöùc tin vaø suy yeáu chöùng töø cuûa mình veà hoân nhaân baát khaû phaân ly, maø traùi laïi bieåu loä ñöùc aùi cuûa mình ra qua söï chaêm soùc naøy.

52. Caùc nghò phuï cuõng suy nghó ñeán khaû naêng nhöõng ngöôøi ly dò vaø taùi hoân ñöôïc pheùp hay khoâng laõnh nhaän caùc bí tích Thoáng hoái vaø Thaùnh Theå. Nhieàu nghò phuï Thöôïng Hoäi ñoàng nhaán maïnh tôùi phaûi duy trì kyû luaät hieän nay, vì moái lieân heä cô baûn giöõa vieäc tham döï Thaùnh Theå vaø söï hieäp thoâng vôùi Hoäi thaùnh vaø giaùo huaán cuûa Hoäi thaùnh veà hoân nhaân baát khaû phaân ly. Caùc nghò phuï khaùc ñöa ra yù kieán chaáp nhaän moät soá tröôøng hôïp rieâng cho tham döï vaøo baøn tieäc Thaùnh Theå vaø trong vaøi hoaøn caûnh ñaëc bieät vaø döôùi nhöõng ñieàu kieän nhaát ñònh, chuû yeáu laø nhöõng tröôøng hôïp khoâng theå ñaûo ngöôïc vaø lieân heä ñeán caùc boån phaän luaân lyù ñoái vôùi con caùi, nhöõng keû coù theå ñaõ phaûi chòu nhöõng ñau khoå baát coâng. Vieäc laõnh nhaän caùc bí tích naøy chæ coù theå ñöôïc neáu coù tröôùc ñoù moät thöïc haønh thoáng hoái, theå thöùc do traùch nhieäm cuûa giaùm muïc giaùo phaän aán ñònh. Vaán ñeà coøn caàn ñöôïc ñaøo saâu hôn nöõa, vaø luoân löu yù tôùi söï khaùc bieät giöõa hoaøn caûnh toäi loãi khaùch quan vaø nhöõng tình huoáng giaûm khinh, vì xeùt raèng "moät haønh ñoäng coù theå ñöôïc giaûm hoaëc khoâng coøn bò quy traùch vaø traùch nhieäm do caùc nhaân toá taâm lyù hay xaõ hoäi hoïc" (GLHTCG, 1735).

53. Moät soá nghò phuï chuû tröông raèng nhöõng ngöôøi ly dò vaø taùi hoân hay nhöõng ngöôøi soáng chung (khoâng keát hoân) coù theå röôùc leã thieâng lieâng, ñaây cuõng moät laø söï kieän raát hieäu quaû. Caùc nghò phuï khaùc laïi ñaët caâu hoûi: neáu nhö theá taïi sao hoï khoâng ñöôïc röôùc leã vôùi bí tích thöïc. Bôûi ñoù, caùc nghò phuï khôi leân moät vaán ñeà caàn phaûi ñöôïc nghieân cöùu ñeà taøi saâu xa hôn ñeå laøm sao noåi leân ñaëc tính rieâng cuûa hai hình thöùc röôùc leã vaø söï noái keát cuûa chuùng vôùi thaàn hoïc bí tích hoân nhaân.

54. Caùc vaán ñeà lieân quan tôùi caùc hoân nhaân hoãn hôïp thöôøng ñöôïc neâu ra trong tham luaän cuûa caùc nghò phuï Thöôïng Hoäi ñoàng. Nhöõng khaùc bieät veà kyû luaät hoân nhaân cuûa caùc Giaùo hoäi chính thoáng ñaët ra nhieàu vaán ñeà trong moät soá boái caûnh trong ñoù ta caàn phaûi suy tö trong laõnh vöïc cuûa ñaïi keát. Töông töï nhö theá, söï ñoùng goùp cuûa cuoäc ñoái thoaïi vôùi caùc toân giaùo cuõng laø ñieàu raát quan troïng ñoái vôùi caùc cuoäc hoân nhaân lieân toân.

Quan taâm muïc vuï ñoái vôùi nhöõng ngöôøi coù khuynh höôùng ñoàng tính

55. Moät soá gia ñình traûi nghieäm coù moät vaøi thaønh vieân coù khuynh höôùng ñoàng tính luyeán aùi. Veà vieäc naøy, caùc nghò phuï töï hoûi caàn coù quan taâm muïc vuï nhö theá naøo cho thích hôïp tröôùc hoaøn caûnh naøy maø vaãn phuø hôïp vôùi giaùo huaán cuûa Hoäi thaùnh: "Khoâng heà coù moät cô sôû naøo ñeå coi caùc cuoäc keát hôïp ñoàng tính laø töông töï hay gioáng xa xa nhö theá naøo ñoù vôùi yù ñònh cuûa Thieân Chuùa veà hoân nhaân vaø gia ñình". Tuy nhieân, nhöõng anh chò em coù khuynh höôùng ñoàng tính caàn phaûi ñöôïc tieáp ñoùn caùch traân troïng vaø teá nhò. "Caàn traùnh moïi daáu hieäu toû söï kyø thò baát coâng ñoái vôùi hoï" (Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin, Nhöõng xem xeùt lieân quan ñeán caùc döï aùn phaùp lyù nhìn nhaän caùc cuoäc keát hôïp giöõa nhöõng ngöôøi ñoàng tính, 4).

56. Hoaøn toaøn khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc nhöõng chuyeän nhö caùc vò muïc töû trong Hoäi thaùnh phaûi chòu nhöõng aùp löïc veà vieäc naøy, vaø caùc toå chöùc quoác teá taøi trôï cho caùc nöôùc ngheøo keøm theo ñieàu kieän raøng buoäc phaûi phaùp lyù hoùa thaønh ñònh cheá "hoân nhaân" caùc cuoäc keát hôïp ñoàng tính.

Truyeàn sinh vaø thaùch ñoá cuûa vieäc giaûm soá sinh

57. Deã thaáy raèng ngaøy nay phoå bieán moät naõo traïng muoán giaûm thieåu vieäc sinh con ñeå cuoäc soáng thuaän tieän phuø hôïp vôùi döï phoùng caù nhaân hay cuûa ñoâi baïn. Caùc nhaân toá veà kinh teá aûnh höôûng ñoâi khi coù tính quyeát ñònh vaø goùp phaàn laøm cho soá sinh giaûm maïnh, ñieàu ñoù laøm suy yeáu ñi caáu truùc xaõ hoäi, vaø taùc haïi ñeán moái töông quan giöõa caùc theá heä vaø vieãn töôïng töông lai trôû neân baáp beânh. Côûi môû tröôùc söï soáng laø ñoøi hoûi noäi taïi cuûa tình yeâu vôï choàng. Trong aùnh saùng ñoù, Hoäi thaùnh naâng ñôõ caùc gia ñình ñoùn nhaän, giaùo duïc vaø aâu yeám ñuøm boïc nhöõng ñöùa con khuyeát taät theo nhöõng phöông dieän khaùc nhau.

58. Caû ôû trong laõnh vöïc naøy ta cuõng caàn khôûi ñi töø vieäc laéng nghe ngöôøi ta vaø nhìn nhaän veû ñeïp vaø söï thaät cuûa thaùi ñoä côûi môû hoaøn toaøn vôùi söï soáng, ñoù laø ñieàu caàn thieát cho moät tình yeâu nhaân baûn ñöôïc soáng caùch troøn ñaày. Chính treân cô sôû naøy môùi coù theå ñaët neàn cho moät giaùo huaán thích hôïp veà caùc phöông phaùp töï nhieân veà truyeàn sinh coù traùch nhieäm. Chuùng giuùp caùc ñoâi vôï choàng soáng hieäp thoâng caùch yù thöùc vaø haøi hoøa vôùi nhau, trong moïi phöông dieän, ñoàng thôøi vôùi vieäc truyeàn sinh coù traùch nhieäm. Caàn khaùm phaù laïi thoâng ñieäp Humanae Vitae cuûa Ñöùc Phaoloâ VI nhaán maïnh raèng, caàn phaûi kính troïng phaåm giaù cuûa nhaân vò khi löôïng ñònh caùc phöông phaùp ñieàu hoøa sinh saûn veà phöông dieän luaân lyù. Vieäc nhaän con nuoâi, treû moà coâi vaø bò boû rôi, ñoùn nhaän chuùng nhö con ruoät cuûa mình, laø moät hình thöùc ñaëc thuø cuûa toâng ñoà gia ñình (x. Apostolicam Actuositatem, 11), vaø vaãn ñöôïc Huaán quyeàn nhieàu laàn khôi gôïi laïi vaø khuyeán khích (x. Familiaris Consortio, 41; Evangelii Gaudium, 93). Choïn nhaän con nuoâi vaø ñaûm nhaän nuoâi daïy treû em bieåu loä tính phong nhieâu ñaëc thuø cuûa kinh nghieäm vôï choàng, khoâng chæ trong tröôøng hôïp hieám muoän maø thoâi. Choïn löïa aáy laø daáu chæ thuyeát phuïc cuûa moät tình yeâu gia ñình, laø cô hoäi laøm chöùng cho ñöùc tin cuûa mình vaø phuïc hoài phaåm giaù laøm con cho nhöõng keû bò töôùc maát noù.

59. Caàn giuùp caùc ñoâi baïn soáng phöông dieän tình caûm, caû trong quan heä vôï choàng, nhö moät haønh trình tröôûng thaønh daàn, luoân coá gaéng tieáp ñoùn tha nhaân moãi luùc moät saâu saéc hôn vaø luoân hieán daâng mình ngaøy moät troïn veïn hôn. Theo höôùng ñoù, ta thaáy caàn thieát laäp nhöõng khoùa huaán luyeän giuùp döôõng sinh ñôøi soáng vôï choàng, vaø thaáy vai troø cuûa giaùo daân ñoàng haønh vôùi caùc caëp taïo neân chöùng töø soáng ñoäng thaät quan troïng. Moät ñieàu chaéc chaén raát coù ích, ñoù laø, göông saùng cuûa moät ñoâi vôï choàng yeâu thöông nhau caùch trung thaønh vaø saâu ñaäm, qua söï bieåu loä dòu daøng vaø kính troïng nhau, cuûa moät tình yeâu coù khaû naêng trieån nôû theo thôøi gian vaø trong söï côûi môû vôùi söï truyeàn sinh coù theå giuùp caûm nhaän veà moät maàu nhieäm sieâu vieät troåi vöôït ta.

Thaùch ñoá cuûa vieäc giaùo duïc vaø vai troø cuûa gia ñình trong coâng cuoäc loan baùo Tin möøng

60. Moät trong nhöõng thaùch thöùc raát cô baûn caùc gia ñình ngaøy ñang phaûi ñoái dieän haún laø thaùch thöùc veà giaùo duïc con caùi, thaùch thöùc ñoù caøng trôû neân khoù khaên vaø phöùc taïp hôn do neàn vaên hoùa hieän nay vaø do aûnh höôûng raát maïnh meõ cuûa truyeàn thoâng. Bôûi theá, ta caàn phaûi chuù taâm hôn nöõa ñeán nhöõng ñoøi hoûi vaø nhöõng mong ñôïi cuûa caùc gia ñình coù theå coù trong cuoäc soáng thöôøng nhaät, nôi töøng ngaøy söï soáng taêng tröôûng, nôi caùc nhaân ñöùc kieán taïo neân boä daïng cuoäc soáng ñöôïc thoâng truyeàn, moät caùch coát yeáu vaø cuï theå. Töø ñoù, ta thaáy cha meï coù theå choïn löïa töï do ñöôøng loái giaùo duïc con caùi tuøy theo xaùc tín rieâng cuûa hoï.

61. Hoäi thaùnh coù vai troø heát söùc quyù giaù laø naâng ñôõ caùc gia ñình, baét ñaàu töø söï khai taâm ñöùc tin Kitoâ giaùo, nhôø caùc coäng ñoaøn tieáp nhaän. Ngaøy nay coøn hôn ngaøy xöa, Hoäi thaùnh coøn ñöôïc yeâu caàu giuùp ñôõ caùc cha meï, trong nhöõng hoaøn caûnh phöùc taïp khoù khaên cuõng nhö hoaøn caûnh bình thöôøng, giaùo duïc con caùi hoï. Laøm sao ñeå ñoàng haønh vôùi caùc treû con, vôùi caùc thanh thieáu nieân vaø giôùi treû trong tieán trình phaùt trieån cuûa chuùng, qua caùc chöông trình muïc vuï haáp daãn thaân tình coù theå giuùp daãn chuùng vaøo hieåu saâu yù nghóa troïn veïn cuûa söï soáng, vaø khôi gôïi nôi chuùng bieát choïn löïa vaø soáng traùch nhieäm döôùi aùnh saùng cuûa Tin möøng. Ñöùc Meï Maria, moät ngöôøi meï dòu daøng, töø aùi, tinh teá, coù theå nuoâi döôõng nhaân loaïi ñoùi khaùt söï soáng, caäy nhôø ñeán Meï maø caùc gia ñình vaø daân Chuùa keâu caàu. Vieäc muïc vuï vaø suøng kính Ñöùc Meï laø moät khôûi ñieåm thích hôïp cho cuoäc loan baùo Tin möøng veà gia ñình.

 

Keát luaän

 

62. Nhöõng suy tö ñaõ ñeà ra, voán laø hoa quaû cuûa coâng trình cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng ñaõ dieãn ra trong söï hoaøn toaøn töï do vaø trong tinh thaàn laéng nghe nhau, nhaèm neâu ra caùc vaán ñeà vaø chæ ra vieãn töôïng caàn ñöôïc ñaøo saâu chín chaén hôn vaø xaùc ñònh chính xaùc hôn veà sau, taïi caùc Hoäi thaùnh ñòa phöông trong naêm saép tôùi chuaån bò cho Ñaïi hoäi thöôøng leä cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc döï kieán vaøo thaùng Möôøi naêm 2015, ñöôïc daønh ñeå baøn veà chuû ñeà ôn goïi vaø söù meänh cuûa gia ñình trong Giaùo hoäi vaø theá giôùi ngaøy nay. Chuùng khoâng phaûi laø nhöõng quyeát ñònh ñaõ ñöa ra vaø cuõng khoâng phaûi laø nhöõng quan ñieåm deã daõi. Tuy nhieân, trong cuoäc haønh trình cuøng nhau cuûa giaùm muïc ñoaøn vaø söï lieân ñôùi cuûa toaøn theå Daân Chuùa, döôùi taùc ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, vaø chieâm ngaém maãu göông cuûa Thaùnh Gia Thaát, coù theå giuùp chuùng ta tìm ra nhöõng con ñöôøng chaân lyù vaø töø aùi vôùi taát caû moïi ngöôøi. Ñoù laø öôùc nguyeän cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ toû baøy ngay töø ñaàu coâng vieäc cuûa chuùng ta, khi ngaøi môøi goïi chuùng ta phaûi can ñaûm trong ñöùc tin vaø khieâm nhöôøng vaø chaân thaønh ñoùn nhaän söï thaät trong ñöùc aùi.

* * *

 

Nhöõng caâu hoûi ñeå hieåu vaø ñaøo saâu Baûn Töôøng trình veà Thöôïng Hoäi ñoàng

 

Caâu hoûi daãn ñöôøng lieân heä ñeán taát caû caùc phaàn cuûa Baûn Töôøng trình

Moâ taû thöïc teá veà gia ñình ngaøy nay trong Baûn Töôøng trình coù phuø hôïp vôùi nhöõng gì xaûy ra thöïc söï trong Giaùo hoäi vaø xaõ hoäi ngaøy nay khoâng? Coøn coù nhöõng maët naøo thieáu soùt caàn ñöôïc gaén keát boå tuùc vaøo khoâng?

 

Nhöõng caâu hoûi veà Phaàn I

Laéng nghe: boái caûnh vaø nhöõng thaùch ñoá veà gia ñình

 

Nhö ñaõ cho thaáy trong phaàn Daãn nhaäp (ss. 1-4), Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc ñaõ coù yù höôùng veà taát caû moïi gia ñình treân theá giôùi, muoán thoâng döï vaøo nhöõng nieàm vui, nhöõng noãi nhoïc nhaèn vaø nhöõng hy voïng cuûa hoï. Höôùng veà caùc gia ñình Kitoâ höõu trung tín vôùi ôn goïi cuûa hoï, Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc ñaëc bieät muoán bieåu loä söï bieát ôn, vaø muoán khuyeán khích hoï haõy daán thaân quyeát lieät hôn nöõa vaøo söù vuï hoâm nay cuûa "Hoäi thaùnh ñi ra", ñoàng thôøi khaùm phaù laïi gia ñình laø chuû theå thieát yeáu cuûa coâng cuoäc Loan baùo Tin möøng, nhaát laø trong söï nuoâi döôõng nôi chính hoï cuõng nhö nôi caùc gia ñình gaëp khoù khaên caùi "khaùt khao veà gia ñình" voán vaãn luoân soáng ñoäng vaø laø neàn taûng cho xaùc tín "taùi xuaát phaùt töø gia ñình" ñeå loan baùo Tin möøng coát loõi moät caùch höõu hieäu laø ñieàu heát söùc caàn thieát.

Con ñöôøng canh taân maø Thöôïng Hoäi ñoàng ngoaïi leä vöøa qua vaïch ra ñöôïc ñöa vaøo trong boái caûnh Hoäi thaùnh roäng lôùn hôn maø Toâng huaán Evangelium Gaudium cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ cho thaáy. Ñoù laø khôûi ñi töø caùc "vuøng bieân cuoäc soáng" vôùi moät muïc vuï noåi baät "vaên hoùa gaëp gôõ", coù khaû naêng nhaän bieát coâng trình töï do cuûa Chuùa vaãn hoaït ñoäng caû beân ngoaøi nhöõng khuoân maãu ñaõ quen thuoäc cuûa chuùng ta, ñaûm nhaän caùch deã daøng ñieàu kieän laøm vieäc cuûa thöù "beänh vieän daõ chieán" ñieàu raát laø höõu ích cho vieäc loan baùo Tình Thöông Xoùt cuûa Thieân Chuùa. Tröôùc nhöõng thaùch thöùc ñoù, nhöõng soá cuûa Phaàn I cuûa Baûn Töôøng trình veà Thöôïng Hoäi ñoàng traû lôøi, ñoàng thôøi tröng baøy nhöõng maët taïo neân böùc tranh quy chieáu cuï theå nhaát veà hoaøn caûnh thöïc cuûa caùc gia ñình ñeå maø tieáp tuïc suy tö.

Nhöõng caâu hoûi ñeà xuaát sau ñaây, tham khaûo roõ raøng ñeán caùc maët cuûa Phaàn I cuûa Baûn Töôøng trình, nhaèm giuùp cho moãi ñaáng Giaùm muïc suy tö caàn thieát veà thöïc teá, laøm sao caùc caâu traû lôøi khaû dó cuûa caùc ngaøi traùnh theo nhöõng khuoân maãu vaø quan ñieåm rieâng maø rôi vaøo moät thöù muïc vuï chæ thuaàn tuùy aùp duïng giaùo thuyeát, boû qua nhöõng keát luaän cuûa Ñaïi hoäi Thöôïng Hoäi ñoàng ngoaïi leä vaø suy tö xa rôøi khoûi loä trình Thöôïng Hoäi ñoàng töø nay ñaõ vaïch ra.

Boái caûnh vaên hoùa xaõ hoäi (ss. 5-8)

1. Ñaâu laø nhöõng saùng kieán ñang ñöôïc thi haønh vaø ñaõ laäp trình öùng vôùi nhöõng thaùch thöùc maø caùc neàn vaên hoùa hieän nay ñang ñaët ra cho gia ñình (x. ss. 6-7): nhöõng saùng kieán höôùng tôùi thöùc tænh con ngöôøi yù thöùc söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa trong ñôøi soáng gia ñình; nhöõng saùng kieán höôùng veà giaùo duïc vaø thieát laäp caùc moái quan heä lieân vò vöõng chaéc; nhöõng saùng kieán theo höôùng taïo nhöõng ñieàu kieän thuaän lôïi veà chính trò, xaõ hoäi vaø kinh teá, höõu ích cho gia ñình; nhöõng saùng kieán laøm giaûm bôùt nhöõng khoù khaên lieân heä ñeán chaêm soùc treû em, ngöôøi giaø vaø caùc ngöôøi beänh taät trong gia ñình; nhöõng saùng kieán ñoái dieän vôùi boái caûnh vaên hoùa ñaëc thuø hôn maø Hoäi thaùnh ñòa phöông lieân quan?

2. Nhöõng phöông tieän phaân tích naøo ñang ñöôïc söû duïng, vaø ñaâu laø nhöõng keát quaû noåi baät nhaát veà caùc khía caïnh (tích cöïc cuõng nhö khoâng tích cöïc) cuûa söï bieán chuyeån nhaân hoïc vaên hoùa? (x. s.5). Trong nhöõng keát quaû nhaän bieát ñöôïc coù khaû naêng tìm ra ñöôïc nhöõng yeáu toá chung trong tình hình ña nguyeân vaên hoùa hieän nay khoâng?

3. Ngoaøi vieäc loan baùo vaø toá caùo, ñaâu laø nhöõng maãu thöùc ñöôïc choïn ñeå hieän dieän vôùi tö caùch nhö laø Giaùo hoäi beân caïnh caùc gia ñình trong nhöõng hoaøn caûnh cuøng khoán? (x. s.8). Ñaâu laø nhöõng chieán löôïc giaùo duïc ñeå döï phoøng chuùng? Chuùng ta coù theå laøm gì ñeå giuùp ñôõ vaø cuûng coá caùc gia ñình tín höõu trung thaønh vôùi daây lieân keát hoân phoái?

4. Giaùo hoäi trong haønh ñoäng muïc vuï cuûa mình phaûn öùng nhö theá naøo tröôùc tình hình ngaøy nay phoå bieán chuû tröông duy töông ñoái veà vaên hoùa trong xaõ hoäi theá tuïc hoùa vaø tröôùc heä quaû laø nhieàu ngöôøi töø boû maãu gia ñình truyeàn thoáng xaây döïng treân daây lieân keát hoân phoái giöõa moät ngöôøi nam vaø moät ngöôøi nöõ côûi môû vôùi truyeàn sinh?

Söï quan troïng cuûa ñôøi soáng tình caûm (ss. 9-10)

5. Baèng caùch naøo vaø vôùi nhöõng hoaït ñoäng naøo caùc gia ñình Kitoâ höõu daán thaân laøm chöùng cho caùc theá heä môùi veà söï tieán boä cuûa quaù trình tröôûng thaønh tình caûm? (x. ss. 9-10). Coù theå giuùp ñôõ nhö theá naøo vieäc ñaøo taïo caùc thöøa taùc vieân chöùc thaùnh lieân quan ñeán caùc chuû ñeà naøy? Ñaâu laø dieän maïo cuûa taùc nhaân muïc vuï coù chuyeân moân ñaëc bieät maø ta caûm thaáy caáp thieát nhaát?

Thaùch ñoá muïc vuï (s. 11)

6. Muïc vuï gia ñình thoâng thöôøng höôùng ñeán nhöõng keû ôû xa tôùi möùc ñoä naøo (vôùi tyû leä bao nhieâu), vaø baèng caùch naøo? (x. s.11). Ñaâu laø höôùng haønh ñoäng döï kieán nhaèm khôi daäy vaø toân quyù "khaùt voïng veà gia ñình" maø Ñaáng Taïo Hoùa ñaõ gieo trong loøng moãi ngöôøi, vaø nhaát laø nôi nhöõng ngöôøi treû, vaø caû nôi nhöõng ngöôøi ñang laâm vaøo trong hoaøn caûnh cuûa nhöõng gia ñình soáng khoâng hôïp vôùi quan ñieåm cuûa Kitoâ giaùo? Söù vuï höôùng ñeán hoï gaëp phaûi nhöõng hieäu öùng naøo töø hoï? Nhöõng cuoäc hoân nhaân töï nhieân (lieân heä tôùi öôùc muoán laäp gia ñình) hieän dieän maïnh meõ tôùi möùc naøo trong nhöõng ngöôøi khoâng coâng giaùo?

 

Nhöõng caâu hoûi veà Phaàn II

Chieâm ngaém Ñöùc Kitoâ: Tin möøng veà gia ñình

 

Tin möøng veà gia ñình, ñöôïc Hoäi thaùnh trung thaønh gìn giöõ qua doøng maïc khaûi ñöôïc ghi trong saùch thaùnh vaø löu truyeàn, ñoøi hoûi phaûi ñöôïc loan baùo cho theá giôùi ngaøy nay vôùi moät nieàm vui vaø hy voïng luoân luoân môùi meû, ñang khi maét chuùng ta vaãn luoân ñaêm ñaêm nhìn veà Ñöùc Gieâsu Kitoâ. Ôn goïi vaø söù meänh cuûa gia ñình ñöôïc ñònh hình ñaày ñuû treân bình dieän saùng taïo vaø ñöôïc phaùt trieån treân bình dieän cöùu chuoäc, ñöôïc Coâng ñoàng toång hôïp nhö sau: "Chính caùc ñoâi baïn, voán ñöôïc taïo döïng theo hình aûnh cuûa Thieân Chuùa haèng soáng vaø ñöôïc thoâng ban cho moät phaåm giaù ngoâi vò ñích thöïc, phaûi keát hôïp baèng moät tình thöông meán bình ñaúng nhö nhau, baèng cuøng moät caùch thöùc caûm nhaän nhö nhau, bôûi cuøng moät söï thaùnh thieän chung. Laøm nhö theá naøo ñoù ñeå, trong khi böôùc theo Ñöùc Kitoâ Ñaáng khai nguoàn söï soáng trong nieàm vui vaø hy sinh cuûa cuoäc soáng ôn goïi cuûa hoï, qua tình yeâu trung tín cuûa hoï, hoï trôû thaønh chöùng nhaân cho maàu nhieäm tình yeâu maø Chuùa ñaõ maïc khaûi cho theá gian nôi caùi cheát vaø söï phuïc sinh cuûa Ngöôøi" (Gaudium et spes, 52; x. GLHTCG 1533-1535).

Döôùi aùnh saùng ñoù, caùc caâu hoûi naûy sinh töø Baûn Töôøng trình veà Thöôïng Hoäi ñoàng coù muïc ñích khôi leân nhöõng traû lôøi trung thaønh vaø can ñaûm töø caùc ñaáng muïc töû vaø töø trong daân Chuùa ñeå laøm theá naøo ta coù ñöôïc lôøi loan baùo Tin möøng gia ñình caùch môùi meû.

Chieâm ngaém Chuùa Gieâsu vaø khoa sö phaïm thaàn linh trong lòch söû cöùu ñoä (ss. 12-14)

Ñaùp lôøi môøi goïi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ, Giaùo hoäi nhìn leân Ñöùc Kitoâ trong chaân lyù thöôøng haèng cuûa Ngöôøi vaø trong söï töôi môùi khoân cuøng, voán cuõng doïi saùng treân moïi gia ñình. "Ñöùc Kitoâ laø 'Tin vui muoân ñôøi' (Kh 14,6), vaø Ngöôøi vaãn laø nhö theá 'hoâm qua, hoâm nay, vaø maõi maõi' (Dt 13,8), theá nhöng söï giaøu coù vaø veû ñeïp cuûa Ngöôøi thì baát taän. Ngöôøi maõi maõi treû trung vaø laø nguoàn suoái luoân töôi môùi" (Evangelium Gaudium, 11).

7. Nhìn ngaém Ñöùc Kitoâ môû ra cho ta nhöõng khaû naêng môùi. "Thaät vaäy, moãi laàn chuùng ta trôû veà nguoàn kinh nghieäm Kitoâ giaùo coù nhöõng con ñöôøng môùi ñöôïc môû ra vaø nhöõng khaû naêng môùi baát ngôø" (s.12). Giaùo huaán cuûa Thaùnh Kinh ñöôïc aùp duïng nhö theá naøo vaøo muïc vuï gia ñình? Chieâm ngaém Ngöôøi nhö theá nuoâi döôõng nhö theá naøo moät muïc vuï gia ñình can ñaûm vaø trung thaønh?

8. Nhöõng giaù trò hoân nhaân vaø gia ñình naøo ñöôïc caùc ngöôøi treû vaø caùc ñoâi vôï choàng thöïc hieän? vaø döôùi hình thöùc naøo? Coù nhöõng giaù trò naøo coù theå ñöôïc ñöa ra aùnh saùng? (x. s.13) Nhöõng maët naøo cuûa toäi loãi phaûi traùnh vaø vöôït leân treân?

9. Loái sö phaïm nhaân baûn naøo caàn ñöôïc xem xeùt - phuø hôïp vôùi ñöôøng loái sö phaïm cuûa Thieân Chuùa - ñeå hieåu saâu hôn nöõa nhöõng gì muïc vuï cuûa Hoäi thaùnh ñöôïc yeâu caàu tröôùc söï tröôûng thaønh moãi ngaøy cuûa ñôøi soáng löùa ñoâi, höôùng tôùi töông lai hoân nhaân? (x. s.13).

10. Chuùng ta phaûi laøm gì ñeå cho theá giôùi thaáy taát caû veû huy hoaøng vaø ñeïp ñeõ cuûa ôn baát khaû phaân ly (trong hoân nhaân), ñeå sao cho khôi leân öôùc muoán maïnh meõ soáng vaø xaây döïng ñieàu aáy moãi ngaøy moät nhieàu hôn? (x. s.14)

11. Coù theå laøm sao giuùp ngöôøi ta hieåu raèng töông quan vôùi Chuùa seõ giuùp ta vöôït thaéng söï moûng manh yeáu ñuoái cuûa con ngöôøi voán coøn aên saâu trong caùc caùc moái quan heä phu theâ? (x. s.14) Laøm sao laøm chöùng veà phuùc laønh cuûa Thieân Chuùa keøm theo moãi cuoäc hoân nhaân ñích thöïc? Laøm sao cho thaáy aân suûng cuûa bí tích naâng ñôõ caùc ñoâi vôï choàng trong toaøn theå cuoäc haønh trình ñôøi soáng cuûa hoï?

Gia ñình trong keá hoaïch cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa (ss. 15-16)

Ôn goïi tình yeâu nam nöõ cuûa loaøi ngöôøi chuùng ta ñoùn nhaän hình thöùc ñaày ñuû cuûa noù töø bieán coá Vöôït Qua cuûa Chuùa Kitoâ, Ñaáng ñaõ töï hieán mình khoâng ngaïi ngaàn cöùu chuoäc Hoäi thaùnh, Thaân Mình huyeàn nhieäm cuûa Ngöôøi. Hoân nhaân Kitoâ giaùo, ñöôïc kín muùc aân suûng cuûa Ñöùc Kitoâ, nhö theá trôû thaønh con ñöôøng cho nhöõng ngöôøi ñöôïc goïi soáng ñôøi hoân nhaân treân ñoù hoï tieán böôùc ñeán moät tình yeâu hoaøn haûo, laø söï thaùnh thieän.

12. Laøm theá naøo ñeå giuùp ngöôøi ta hieåu hoân nhaân Kitoâ giaùo phuø hôïp vôùi keá hoaïch nguyeân thuûy cuûa Thieân Chuùa vaø laø moät kinh nghieäm cuûa ñôøi soáng vieân maõn, daãu coøn giôùi haïn? (x. s.13)

13. Hieåu gia ñình nhö laø "Hoäi thaùnh taïi gia" (x. Lumen Gentium 11), laø chuû theå vaø laø ñoái töôïng cuûa coâng cuoäc Phuùc-aâm-hoùa nhaèm phuïc vuï cho Nöôùc Thieân Chuùa, nhö theá naøo?

14. Laøm theá naøo ñeå phaùt huy yù thöùc veà daán thaân truyeàn giaùo nôi caùc gia ñình?

Gia ñình trong caùc vaên kieän cuûa Giaùo hoäi (ss. 17-20)

Quyeàn giaùo huaán cuûa Giaùo hoäi vôùi taát caû söï phong phuù cuûa nguoàn aáy phaûi ñöôïc Daân Chuùa nhaän thöùc nhieàu hôn nöõa. Linh ñaïo phu theâ ñöôïc nuoâi döôõng bôûi giaùo huaán thöôøng xuyeân cuûa caùc ñaáng muïc töû, voán chaêm soùc ñoaøn chieân mình, vaø nuoâi chuùng lôùn leân nhôø laéng nghe thöôøng xuyeân Lôøi Chuùa, nhôø caùc bí tích cuûa ñöùc tin vaø ñöùc aùi.

15. Gia ñình Kitoâ giaùo soáng tröôùc thaùnh nhan Chuùa daáu yeâu vaø trong töông quan thaân maät vôùi Ngöôøi lôùn leân nhö moät coäng ñoaøn söï soáng vaø tình yeâu ñích thöïc. Laøm theá naøo ñeå phaùt trieån linh ñaïo gia ñình, vaø laøm sao ñeå giuùp caùc gia ñình trôû thaønh nôi choán cho söï soáng môùi trong Ñöùc Kitoâ ? (x. s.21)

16. Laøm theá naøo ñeå phaùt trieån vaø coå voõ caùc saùng kieán veà huaán giaùo ñeå giuùp ngöôøi ta hoïc bieát vaø soáng giaùo huaán cuûa Hoäi thaùnh veà gia ñình, giuùp vöôït qua khoaûng caùch giöõa ñieàu ta soáng vaø ñieàu ta tuyeân xöng vaø coå voõ caùc con ñöôøng hoaùn caûi?

Söï baát khaû phaân ly cuûa hoân nhaân vaø nieàm vui chung soáng (ss. 21-22)

"Tình yeâu phu theâ chaân thöïc ñöôïc ñaûm nhaän vaøo trong tình yeâu thaàn linh vaø ñöôïc naâng ñôõ vaø laøm cho phong phuù nhôø quyeàn naêng cöùu chuoäc cuûa Ñöùc Kitoâ vaø haønh ñoäng cöùu ñoä cuûa Hoäi thaùnh, ñeå caùc caëp vôï choàng ñöôïc daãn ñeán vôùi Chuùa vaø ñöôïc giuùp ñôõ vaø cuûng coá moät caùch hieäu quaû trong khi thöïc hieän söù vuï cao caû laøm cha laøm meï. Bôûi theá, caùc ñoâi baïn Kitoâ höõu ñöôïc taêng söùc vaø nhö ñöôïc thaùnh hieán bôûi moät bí tích ñaëc bieät cho caùc nghóa vuï vaø phaåm giaù cuûa baäc soáng hoï. Vaø, vôùi naêng löïc cuûa bí tích aáy trong khi thöïc hieän nghóa vuï hoân nhaân vaø gia ñình cuûa hoï, vaø ñöôïc thaàn khí Chuùa Kitoâ thaám nhaäp, nhôø ñoù toaøn theå cuoäc soáng hoï traøn ñaày ñöùc tin, caäy, meán, hoï luoân nhaém ñaït ñeán söï hoaøn haûo cuûa mình moãi ngaøy moät hôn vaø thaùnh hoùa laãn nhau, vaø cuøng nhau ca tuïng vinh quang Thieân Chuùa" (Gaudium et spes, 48).

17. Ñaâu laø nhöõng saùng kieán ñeå giuùp ngöôøi ta hieåu ñöôïc giaù trò cuûa hoân nhaân baát khaû phaân ly vaø phong nhieâu nhö con ñöôøng thöïc hieän nhaân vò vieân maõn? (x. s.21)

18. Dieãn taû nhö theá naøo vieäc gia ñình laø nôi duy nhaát theå hieän nieàm vui cuûa con ngöôøi veà nhieàu phöông dieän?

19. Coâng ñoàng Vatican II ñaõ dieãn taû söï quyù troïng ñoái vôùi hoân nhaân töï nhieân, ñoåi môùi moät truyeàn thoáng xöa trong Giaùo hoäi. Trong möùc ñoä naøo nhöõng muïc vuï cuûa giaùo phaän cuõng bieát söï khoân ngoan ñoù cuûa caùc daân, nhö laø neàn taûng cho neàn vaên hoùa vaø xaõ hoäi chung? (x. s.22)

Chaân lyù vaø veû ñeïp cuûa gia ñình vaø söï caûm thöông ñoái vôùi caùc gia ñình bò thöông toån vaø deã ñoå vôõ (ss. 23-28)

Sau khi ñaõ xem xeùt veû ñeïp cuûa caùc cuoäc hoân nhaân thaønh coâng vaø cuûa caùc gia ñình vöõng beàn, vaø ñaõ toân vinh chöùng taù quaûng ñaïi cuûa nhöõng ngöôøi vaãn coøn trung thaønh vôùi daây hoân phoái maëc duø ngöôøi phoái ngaãu ñaõ boû rôi, caùc ñaáng muïc töû taïi Thöôïng Hoäi ñoàng ñöôïc chaát vaán - moät caùch côûi môû vaø can ñaûm, khoâng phaûi laø caùc ngaøi khoâng baän taâm vaø chuù yù gì - Giaùo hoäi phaûi coù caùi nhìn nhö theá naøo ñoái vôùi caùc ngöôøi Coâng giaùo chæ keát hôïp theo hoân nhaân daân söï, ñoái vôùi nhöõng ngöôøi soáng chung vaø ñoái vôùi nhöõng ngöôøi sau khi keát hoân hôïp phaùp maø ñaõ ly dò vaø taùi hoân daân söï.

YÙ thöùc nhöõng giôùi haïn minh nhieân cuøng nhöõng söï baát toaøn hieän coù trong nhöõng hoaøn caûnh khaùc bieät, caùc nghò phuï ñaõ tích cöïc mang laáy vieãn töôïng maø Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ chæ ra, theo ñoù "khoâng laøm suy giaûm giaù trò lyù töôûng Tin möøng, nhöng ta caàn phaûi ñoàng haønh vôùi loøng töø bi vaø kieân nhaãn qua caùc giai ñoaïn taêng tröôûng cuûa con ngöôøi voán phaûi ñöôïc xaây döïng daàn töøng ngaøy" (Evangelii Gaudium, 44).

20. Laøm theá naøo giuùp ngöôøi ta hieåu raèng khoâng ai bò loaïi tröø ra khoûi Loøng Thöông Xoùt cuûa Chuùa vaø laøm sao ñeå dieãn taû chaân lyù naøy trong hoaït ñoäng muïc vuï cuûa Giaùo hoäi höôùng veà gia ñình, caùch rieâng nhöõng gia ñình bò toån thöông vaø deã ñoå vôõ? (x. s.28)

21. Caùc tín höõu coù theå bieåu loä nhö theá naøo, cho nhöõng ngöôøi coøn chöa ñaït tôùi söï hieåu bieát ñaày ñuû veà hoàng aân tình yeâu cuûa Ñöùc Kitoâ, moät thaùi ñoä ñoùn tieáp vaø ñoàng haønh ñaùng tin caäy, maø khoâng bao giôø choái töø loan baùo nhöõng yeâu saùch cuûa Tin möøng? (x. s.24)

22. Chuùng ta coù theå laøm gì ñeå trong caùc hình thöùc keát hôïp khaùc nhau - trong ñoù caùc giaù trò nhaân baûn coù theå ñoái ñaàu vôùi nhau - ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ caûm thaáy ñöôïc kính troïng, tin töôûng, vaø khích leä taêng tröôûng trong söï thieän haûo töø phía Hoäi thaùnh vaø ñeå ñöôïc giuùp ñôõ ñaït ñeán taàm voùc vieân maõn cuûa hoân nhaân Kitoâ giaùo? (x. s.25)

 

Nhöõng caâu hoûi veà Phaàn III

Nhöõng vieãn töôïng muïc vuï phaûi ñoái dieän

 

Khi ñaøo saâu Phaàn III Baûn Töôøng trình veà Thöôïng Hoäi ñoàng, ñieàu quan troïng laø phaûi theo söï höôùng daãn muïc vuï maø Thöôïng Hoäi ñoàng ngoaïi leä ñaõ khôûi phaùc, xuaát phaùt töø giaùo huaán cuûa Coâng ñoàng Vatican II vaø huaán quyeàn cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ. Caùc Hoäi ñoàng Giaùm muïc ñöôïc môøi goïi cuøng tieáp tuïc laøm coâng vieäc ñaøo saâu naøy, ñoàng thôøi keát hôïp moät caùch hôïp thôøi hôïp caûnh hôn vôùi toaøn theå caùc thaønh phaàn cuûa Hoäi thaùnh, laøm cho vaán ñeà tìm kieám ñöôïc cuï theå hôn trong boái caûnh ñaëc thuø cuûa chuùng. Caàn phaûi laøm heát söùc ñeå khoâng phaûi khôûi ñi laïi töø con soá khoâng, nhöng ñaûm nhaän tieáp con ñöôøng maø Thöôïng Hoäi ñoàng ngoaïi leä naøy ñaõ vaïch ra nhö khôûi ñieåm.

Loan baùo Tin möøng veà gia ñình ngaøy nay trong caùc boái caûnh khaùc nhau (ss. 29-38)

Bôûi nhu caàu cuûa gia ñình vaø ñoàng thôøi do nhöõng thaùch ñoá voán raát nhieàu vaø phöùc taïp ñang coù trong theá giôùi ngaøy nay, Thöôïng Hoäi ñoàng ñaõ nhaán maïnh söï quan troïng cuûa moät cuoäc daán thaân môùi meû ñeå loan baùo Tin möøng veà gia ñình, moät caùch thaúng thaén vaø yù nghóa.

23. Trong ñaøo taïo linh muïc vaø caùc thöøa taùc vieân muïc vuï khaùc, laøm theá naøo ñeå vun troàng yù thöùc vaø phaùt trieån chieàu kích gia ñình? Laøm theá naøo ñeå chính caùc gia ñình tham gia vaøo coâng taùc aáy?

24. Ngöôøi ta coù yù thöùc söï phaùt trieån nhanh choùng cuûa xaõ hoäi ngaøy nay ñoøi hoûi phaûi thöôøng xuyeân löu yù ñeán ngoân ngöõ trong giao tieáp muïc vuï khoâng? Phaûi laøm chöùng nhö theá naøo cho hieäu quaû raèng aân suûng laø treân heát, ñeå sao cho ñôøi soáng gia ñình ñöôïc hoaïch ñònh vaø ñöôïc soáng côûi môû ñoùn nhaän Chuùa Thaùnh Thaàn?

25. Trong khi loan baùo Tin möøng veà gia ñình, ta laøm theá naøo ñeå coù theå taïo ra nhöõng hoaøn caûnh ñeå moãi gia ñình soáng nhö Thieân Chuùa muoán vaø ñöôïc xaõ hoäi nhìn nhaän phaåm giaù vaø söù vuï cuûa mình? Chuùng ta caàn thöïc hieän "hoaùn caûi muïc vuï" naøo vaø ñaøo saâu theá naøo theo höôùng ñoù?

26. Söï hôïp taùc vôùi caùc toå chöùc xaõ hoäi chính trò ñeå phuïc vuï cho gia ñình coù ñöôïc nhìn trong toaøn theå taàm quan troïng cuûa noù hay khoâng? Thöïc hieän ñieàu aáy nhö theá naøo trong thöïc teá? Ñieàu aáy ñöôïc caûm höùng töø nhöõng tieâu chuaån naøo? Theo höôùng ñoù thì nhöõng hieäp hoäi gia ñình coù theå coù vai troø gì? Söï hôïp taùc ñoù coøn ñöôïc naâng ñôõ nhö theá naøo bôûi lôøi toá giaùc thaúng thaén cuûa caùc quaù trình vaên hoùa, kinh teá vaø chính trò ñang laøm toån haïi ñeán thöïc taïi gia ñình?

27. Taïo ñieàu kieän nhö theá naøo cho moái quan heä giöõa gia ñình vaø chính trò xaõ hoäi sao cho ñem laïi ích lôïi cho gia ñình? Coå voõ nhö theá naøo söï naâng ñôõ cuûa coäng ñoàng quoác teá vaø caùc nöôùc cho gia ñình?

Höôùng daãn nhöõng ngöôøi ñính hoân chuaån bò hoân nhaân (ss. 39-40)

Thöôïng Hoäi ñoàng ñaõ nhaän thaáy nhöõng böôùc ñaõ hoaøn taát trong nhöõng naêm gaàn ñaây ñeå giuùp ngöôøi treû coù ñöôïc moät chuaån bò thích ñaùng toát hôn nöõa cho hoân nhaân. Nhöng Thöôïng Hoäi ñoàng cuõng nhaán maïnh caàn thieát caû coäng ñoàng Kitoâ giaùo daán thaân nhieàu hôn nöõa khoâng nhöõng cho söï chuaån bò hoân nhaân maø coøn cho ñôøi soáng gia ñình nhöõng naêm ñaàu.

28. Caùc khoùa chuaån bò hoân nhaân caàn phaûi ñöôïc ñeà xöôùng nhö theá naøo ñeå coù theå laøm noåi baät leân ôn goïi vaø söù vuï cuûa gia ñình theo ñöùc tin Kitoâ giaùo? Chuùng coù ñöôïc thöïc hieän nhö laø moät söï cung caáp kinh nghieäm chaân thöïc cuûa Hoäi thaùnh khoâng? Laøm sao ñeå canh taân vaø laøm cho hoaøn bò hôn caùc khoùa aáy?

29. Daïy giaùo lyù khai taâm Kitoâ giaùo giôùi thieäu nhö theá naøo thaùi ñoä côûi môû vôùi ôn goïi vaø söù vuï cuûa gia ñình? Nhöõng giai ñoaïn naøo ñöôïc xem laø khaån thieát hôn? Ñeà xuaát nhö theá naøo moái töông quan giöõa bí tích Röûa toäi - Thaùnh Theå vaø Hoân nhaân? Caàn phaûi laøm noåi leân nhö theá naøo ñaëc tính giai ñoaïn döï toøng vaø daãn vaøo maàu nhieäm cuûa caùc khoùa chuaån bò hoân nhaân thöôøng ñaûm nhaän? Laøm theá naøo ñeå toaøn theå coäng ñoaøn döï phaàn vaøo söï chuaån bò naøy?

Ñoàng haønh trong nhöõng naêm ñaàu cuûa ñôøi hoân nhaân (s.40)

30. Chöùng töø vaø söï naâng ñôõ töø caùc gia ñình, töø caùc hieäp hoäi vaø phong traøo gia ñình voán dó raát quan troïng trong giai ñoaïn chuaån bò hoân nhaân cuõng nhö trong nhöõng naêm ñaàu ñôøi hoân nhaân cuûa ñoâi baïn, coù ñöôïc traân troïng thích ñaùng chöa? Coù nhöõng kinh nghieäm tích cöïc naøo coù theå ñem chia seû vaø thuaät laïi trong laõnh vöïc naøy hay khoâng?

31. Muïc vuï ñoàng haønh vôùi caùc ñoâi vôï choàng treû trong nhöõng naêm ñaàu cuûa ñôøi soáng gia ñình (ñaõ ñöôïc xem xeùt baøn thaûo taïi Thöôïng Hoäi ñoàng) caàn phaûi ñöôïc trieån khai sau naøy nhieàu hôn nöõa. Coù chaêng nhöõng saùng kieán naøo coù yù nghóa nhaát ñaõ ñöôïc thöïc hieän? Nhöõng khía caïnh naøo caàn ñöôïc taêng cöôøng hôn nöõa ôû caáp giaùo xöù, caáp giaùo phaän hay trong laõnh vöïc caùc hieäp hoäi vaø caùc phong traøo?

Muïc vuï daønh cho nhöõng ngöôøi soáng chæ trong hoân nhaân daân söï hoaëc soáng chung (ss. 41-43)

Trong hoäi nghò Thöôïng Hoäi ñoàng caùc hoaøn caûnh khaùc bieät ña daïng ñöôïc nhaéc ñeán, do nhieàu yeáu toá vaên hoùa vaø kinh teá, caùc thöïc haønh beùn reã töø trong truyeàn thoáng, khoù khaên cuûa nhöõng ngöôøi treû khi choïn löïa daán thaân suoát cuoäc ñôøi.

32. Ñaâu laø nhöõng tieâu chuaån cho moät phaân ñònh muïc vuï ñuùng ñaén nhöõng hoaøn caûnh rieâng bieät caàn ñöôïc xem xeùt döôùi aùnh saùng cuûa giaùo huaán cuûa Hoäi thaùnh, bôûi ñoù nhöõng yeáu toá cô baûn cuûa hoân nhaân laø duy nhaát, baát khaû phaân ly vaø côûi môû vôùi vieäc truyeàn sinh?

33. Coäng ñoaøn Kitoâ höõu, veà maët muïc vuï, coù theå daán mình vaøo nhöõng tình huoáng naøy hay khoâng? Giuùp phaân ñònh nhö theá naøo nhöõng yeáu toá tích cöïc vaø yeáu toá tieâu cöïc cuûa ñôøi soáng cuûa nhöõng ngöôøi chæ keát hoân daân söï, nhaèm ñeå höôùng hoï vaø giuùp hoï tieán böôùc treân con ñöôøng phaùt trieån vaø hoaùn caûi ñaït tôùi bí tích Hoân phoái? Giuùp nhöõng ngöôøi soáng chung maø khoâng keát hoân theá naøo ñeå hoï töï quyeát ñònh ñi ñeán hoân nhaân thöïc söï?

34. Caùch rieâng, traû lôøi nhö theá naøo cho nhöõng vaán ñeà ñaët ra nhö laøm sao duy trì nhöõng hình thöùc truyeàn thoáng cuûa hoân nhaân qua töøng giai ñoaïn hoaëc keát giao giöõa caùc gia ñình vôùi nhau?

Chaêm soùc caùc gia ñình bò toån thöông (ly thaân, ly dò khoâng taùi hoân, ly dò taùi hoân, gia ñình ñôn thaân) (ss. 44-54)

Thöôïng Hoäi ñoàng baøn thaûo vaø thaáy roõ caàn thieát coù moät muïc vuï ñuùng ñaén nhôø ngheä thuaät ñoàng haønh, trong ñoù "tieáp caän gaëp gôõ ñeàu ñaën caùc gia ñình aáy vôùi loøng kính troïng vaø ñaày caûm thöông nhöng ñoàng thôøi giuùp chöõa laønh, giaûi thoaùt vaø khuyeán khích hoï tieán leân treân con ñöôøng laønh thaùnh ñôøi Kitoâ höõu" (Evangelii Gaudium, 169).

35. Coäng ñoaøn Kitoâ höõu coù saün saøng chaêm soùc caùc gia ñình bò thöông toån haàu giuùp hoï ñöôïc traûi nghieäm loøng thöông xoùt cuûa Chuùa Cha khoâng? Laøm theá naøo daán mình vaøo vieäc caát ñi nhöõng nhaân toá xaõ hoäi - kinh teá thöôøng taùc ñoäng treân caùc gia ñình? Ñaâu laø nhöõng böôùc ñaõ hoaøn taát vaø coøn phaûi laøm ñeå gia taêng haønh ñoäng naøy vaø gaây yù thöùc truyeàn giaùo voán thuùc ñaåy raát nhieàu?

36. Laøm sao thuùc ñaåy vieäc xaùc ñònh nhöõng ñöôøng höôùng muïc vuï chung ôû caáp Giaùo hoäi ñòa phöông? Laøm theá naøo phaùt trieån ñoái thoaïi giöõa caùc Giaùo hoäi ñòa phöông trong söï "hieäp thoâng vaø vaâng phuïc ñaáng keá vò thaùnh Pheâroâ" (cum Petro e sub Petro)?

37. Laøm theá naøo ñeå caùc thuû tuïc xin chöùng thöïc tieâu hoân ñöôïc ñôn giaûn, deã daøng hôn, vaø coù theå bôùt hay khoâng toán phí?

38. Muïc vuï bí tích lieân heä ñeán nhöõng ngöôøi ly dò taùi hoân caàn ñöôïc nghieân cöùu saâu xa hôn nöõa, vaø cuõng neân quan taâm quyù troïng thöïc haønh cuûa Chính Thoáng giaùo vaø xeùt ñeán "söï khaùc bieät giöõa hoaøn caûnh khaùch quan cuûa toäi vaø nhöõng hoaøn caûnh giaûm khinh" (s.52). Ñaâu laø nhöõng vieãn töôïng trong ñoù nhöõng ngöôøi naøy ñang soáng? Ñaâu laø nhöõng böôùc ñi khaû dó caàn thieát? Coù nhöõng gôïi yù naøo ñeå giuùp gôõ boû nhöõng ngaên trôû voâ tình hay khoâng caàn thieát?

39. Luaät leä hieän nay coù cho pheùp traû lôøi caùch thích ñaùng tröôùc nhöõng thaùch ñoá ñaët ra bôûi hoân phoái hoãn hôïp vaø hoân phoái khaùc toân giaùo khoâng? Coù caàn phaûi xeùt ñeán nhöõng yeáu toá khaùc khoâng?

Quan taâm muïc vuï ñoái vôùi nhöõng ngöôøi coù khuynh höôùng ñoàng tính (ss. 55-56)

Muïc vuï chaêm soùc nhöõng ngöôøi coù xu höôùng ñoàng tính ngaøy nay bò ñaët tröôùc nhöõng thaùch ñoá môùi, thaùch ñoá coøn do caùch thöùc maø xaõ hoäi coâng nhaän caùc quyeàn cuûa hoï.

40. Coäng ñoaøn Kitoâ höõu quan taâm veà muïc vuï nhö theá naøo ñeán caùc gia ñình coù thaønh vieân vôùi xu höôùng ñoàng tính? Coá traùnh moïi söï kyø thò baát coâng, caùc coäng ñoaøn chaêm soùc nhöõng ngöôøi trong tình caûnh aáy döôùi aùnh saùng cuûa Tin möøng nhö theá naøo? Ñeà nghò vôùi nhöõng ngöôøi aáy nhöõng ñoøi hoûi cuûa thaùnh yù Chuùa treân hoaøn caûnh cuûa hoï nhö theá naøo?

Truyeàn sinh vaø thaùch ñoá cuûa vieäc giaûm soá sinh (ss.57-59)

Truyeàn sinh laø yeáu toá neàn taûng cuûa ôn goïi - söù meänh cuûa gia ñình: "caùc ñoâi vôï choàng phaûi bieát raèng mình laø ngöôøi hôïp taùc vôùi Thieân Chuùa Taïo Hoùa vaø nhö nhöõng ngöôøi thoâng ngoân cuûa Ngaøi trong nhieäm vuï thoâng truyeàn söï soáng con ngöôøi vaø giaùo duïc. Ñoù phaûi ñöôïc xem nhö laø söù vuï ñaëc thuø rieâng cuûa hoï" (Gaudium et spes, 50).

41. Döôùi aùnh saùng chaúng haïn cuûa thoâng ñieäp Humanae Vitae cuûa Ñöùc Chaân phöôùc Phaoloâ VI, coù chaêng nhöõng chuyeån bieán thaät yù nghóa ñaõ thöïc hieän ñeå loan baùo vaø thuùc ñaåy caùch hieäu quaû phaùt trieån söï côûi môû vôùi söï soáng vaø vôùi veû ñeïp cuõng nhö phaåm giaù con ngöôøi cuûa vieäc laøm cha laøm meï? Laøm theá naøo ñeå thuùc ñaåy söï ñoái thoaïi vôùi caùc khoa hoïc vaø coâng ngheä y-sinh hoïc, sao cho truyeàn sinh vaø sinh thaùi nhaân vaên ñöôïc toân troïng?

42. Thöïc thi söù meänh laøm cha vaø laøm meï quaûng ñaïi caàn ñeán nhöõng cô caáu vaø phöông tieän khaùch quan thích ñaùng. Coäng ñoaøn Hoäi thaùnh soáng tình lieân ñôùi vaø boå trôï cuï theå nhö theá naøo? Giaùo hoäi coù can ñaûm ñeà nghò nhöõng giaûi phaùp hôïp leä caû treân bình dieän chính trò-xaõ hoäi khoâng? Laøm sao khuyeán khích vieäc nhaän con nuoâi vaø nhaän baûo trôï treû em nhö daáu chæ raát cao caû cuûa moät tinh thaàn quaûng ñaïi phong nhieâu? Laøm sao coå voõ vieäc chaêm soùc vaø toân troïng treû nhoû?

43. Kitoâ höõu thöïc thi nhieäm vuï laøm cha laøm meï nhö laø lôøi ñaùp laïi moät ôn goïi. Trong huaán giaùo chuùng ta coù nhaán maïnh ôn goïi naøy cho ñuû hay khoâng? Coù nhöõng khoùa huaán luyeän naøo ñöôïc ñeà nghò ñeå höôùng daãn caùc ñoâi baïn thöïc söï yù thöùc veà ôn goïi naøy cuûa mình khoâng? Ngöôøi ta coù yù thöùc nhöõng heä quaû nghieâm troïng do söï bieán ñoåi nhaân khaåu hoïc hay khoâng?

44. Giaùo hoäi ñaõ chieán ñaáu nhö theá naøo vôùi veát lôû loeùt laø naïn phaù thai vaø coå voõ ra sao neàn vaên hoùa cuûa söï soáng ñeå thöïc söï coù hieäu quaû?

Thaùch ñoá veà giaùo duïc vaø vai troø cuûa gia ñình trong coâng cuoäc loan baùo Tin möøng (ss.60-61)

45. Hoaøn thaønh söù meänh giaùo duïc khoâng phaûi luùc naøo cuõng deã daøng ñoái vôùi nhöõng ngöôøi laøm cha meï: hoï coù nhaän thaáy ñöôïc lieân ñôùi vaø giuùp ñôõ trong coäng ñoaøn Hoäi thaùnh khoâng? Caàn ñeà nghò nhöõng khoùa ñaøo taïo naøo? Ñaâu laø nhöõng böôùc tieán haønh ñeå cho nhieäm vuï giaùo duïc cuûa caùc cha meï ñöôïc nhìn nhaän caû ôû treân bình dieän chính trò - xaõ hoäi ?

46. Laøm theá naøo ñeå thuùc ñaåy caùc baäc laøm cha meï vaø gia ñình Kitoâ giaùo yù thöùc boån phaän thoâng truyeàn ñöùc tin voán dó laø chieàu kích noäi taïi cuûa chính caên tính Kitoâ giaùo?

 

WHÑ

 

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page