Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ coâng boá
môû Naêm Thaùnh ñaëc bieät vaøo cuoái naêm 2015
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ coâng boá môû Naêm Thaùnh ñaëc bieät vaøo cuoái naêm 2015.
Roma (WHÑ 14-03-2015) - Ngaøy 13 thaùng Ba naêm 2015, taïi Ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ coâng boá môû moät "Naêm Thaùnh ñaëc bieät" goïi laø "Naêm Thaùnh Loøng Thöông xoùt". Naêm Thaùnh baét ñaàu vôùi vieäc môû Cöûa Thaùnh taïi Ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ vaøo ngaøy 08 thaùng 12 naêm 2015, Ñaïi leã Ñöùc Meï Voâ Nhieãm nguyeân toäi, vaø keát thuùc vaøo ngaøy 20 thaùng 11 naêm 2016, Ñaïi leã Chuùa Gieâsu Kitoâ, Vua Vuõ Truï.
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ coâng boá môû Naêm Thaùnh khi ngaøi giaûng trong cöû haønh phuïng vuï saùm hoái baét ñaàu "24 giôø cho Chuùa". Saùng kieán naøy do Hoäi ñoàng Toaø Thaùnh veà Taân Phuùc-AÂm-hoaù ñeà ra nhaèm môøi goïi caùc giaùo hoäi ñòa phöông treân toaøn theá giôùi môû cöûa nhaø thôø trong hai ngaøy 13 vaø 14 thaùng Ba naêm 2015 ñeå caùc tín höõu ñeán laõnh nhaän bí tích Hoaø giaûi vaø chaàu Mình Thaùnh Chuùa. Chuû ñeà "24 giôø cho Chuùa" naêm nay (2015) laø "Thieân Chuùa giaøu loøng thöông xoùt" (EÂpheâxoâ 2,4).
Vieäc môû Naêm Thaùnh 2015 dieãn ra nhaân dòp kyû nieäm 50 naêm beá maïc Coâng ñoàng Vatican II vaøo naêm 1965. Ñieàu naøy thaät yù nghóa, vì Naêm Thaùnh seõ thuùc ñaåy Giaùo hoäi tieáp tuïc coâng trình maø Vatican II ñaõ khôûi söï.
Trong Naêm Thaùnh, caùc baøi ñoïc Thaùnh leã Chuùa nhaät cuûa Muøa Thöôøng nieân seõ ñöôïc laáy trong Phuùc AÂm theo Thaùnh Luca, ngöôøi vaãn ñöôïc goïi laø "taùc giaû Phuùc AÂm cuûa loøng thöông xoùt". Dante Alighieri thì moâ taû Thaùnh Luca laø "scriba mansuetudinis Christi" (ngöôøi keå laïi neùt dòu hieàn cuûa Chuùa Kitoâ). Coù raát nhieàu duï ngoân noåi tieáng veà loøng thöông xoùt trong Phuùc AÂm Thaùnh Luca: con chieân ñi laïc, ñoàng tieàn ñaùnh maát, ngöôøi cha ñaày loøng thöông xoùt.
Vieäc long troïng coâng boá chính thöùc Naêm Thaùnh seõ dieãn ra vôùi vieäc coâng boá Saéc leänh taïi tröôùc Cöûa Thaùnh vaøo ngaøy Leã kính Loøng Chuùa Thöông xoùt - ngaøy leã naøy do Thaùnh giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II thieát laäp vaø cöû haønh vaøo Chuùa nhaät thöù II Phuïc sinh.
Trong truyeàn thoáng Do Thaùi coå, Naêm Hoàng aân ñöôïc toå chöùc moãi 50 naêm, ñeå khoâi phuïc söï bình ñaúng trong taát caû con caùi cuûa Israel, taïo cô hoäi môùi cho caùc gia ñình ñaõ maát taøi saûn vaø caû töï do caù nhaân nöõa. Ngoaøi ra, Naêm Hoàng aân coøn laø lôøi nhaéc nhôù cho nhöõng ngöôøi giaøu coù raèng seõ ñeán thôøi maø caùc noâ leä Do Thaùi cuûa hoï laïi ñöôïc bình ñaúng vôùi hoï vaø coù theå ñoøi laïi quyeàn lôïi cuûa mình. "Coâng lyù, theo Luaät cuûa Israel, tröôùc heát laø ñeå baûo veä nhöõng ngöôøi yeáu" (Thaùnh Gioan Phaoloâ II, Tertio millenio Adveniente 13).
Truyeàn thoáng Coâng giaùo veà Naêm Thaùnh baét ñaàu vôùi Ñöùc giaùo hoaøng Boânifaxioâ VIII vaøo naêm 1300. Ñöùc Boânifaxioâ VIII ñaõ aán ñònh moãi theá kyû seõ coù moät naêm Thaùnh. Töø naêm 1475, ñeå giuùp moãi theá heä ñeàu ñöôïc höôûng Naêm Thaùnh, Naêm Thaùnh thöôøng leä ñöôïc cöû haønh moãi 25 naêm. Tuy nhieân, khi coù moät söï kieän coù taàm quan troïng ñaëc bieät, Ñöùc giaùo hoaøng coù theå coâng boá môû Naêm Thaùnh ñaëc bieät.
Cho ñeán nay, ñaõ coù 26 Naêm Thaùnh thöôøng leä ñöôïc môû, gaàn ñaây nhaát laø Naêm Thaùnh 2000. Vieäc môû Naêm Thaùnh ñaëc bieät coù töø theá kyû XVI. Trong theá kyû vöøa qua ñaõ coù hai Naêm Thaùnh ñaëc bieät: naêm 1933, do Ñöùc giaùo hoaøng Pioâ XI coâng boá ñeå kyû nieäm 1900 naêm Ôn Cöùu chuoäc vaø naêm 1983, do Ñöùc giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II coâng boá vaøo dòp 1950 naêm Ôn Cöùu chuoäc.
Hoäi Thaùnh Coâng giaùo ñaõ ñem laïi moät yù nghóa thieâng lieâng hôn cho naêm Hoàng aân cuûa Do Thaùi giaùo, goàm coù ôn tha thöù chung, aân xaù daønh cho moïi ngöôøi, ñeå canh taân moái quan heä vôùi Thieân Chuùa vaø vôùi tha nhaân. Nhö vaäy, Naêm Thaùnh luoân laø moät cô hoäi ñeå ñaøo saâu ñöùc tin vaø canh taân chöùng taù Kitoâ giaùo.
Vôùi "Naêm Thaùnh Loøng Thöông xoùt", Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ muoán ñaët troïng taâm nôi loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng môøi goïi caùc tín höõu trôû veà vôùi Ngöôøi. Gaëp gôõ Chuùa seõ giuùp chuùng ta bieát thöïc thi loøng thöông xoùt.
Nghi thöùc khai maïc Naêm Thaùnh laø vieäc môû Cöûa Thaùnh. Cöûa naøy laø cöûa chæ ñöôïc môû trong thôøi gian dieãn ra Naêm Thaùnh vaø ñoùng laïi vaøo taát caû caùc naêm khaùc. Boán Ñaïi Vöông cung thaùnh ñöôøng ôû Roma ñeàu coù Cöûa Thaùnh, ñoù laø caùc Vöông cung thaùnh ñöôøng: Thaùnh Pheâroâ, Thaùnh Gioan Lateâranoâ, Thaùnh Phaoloâ Ngoaïi thaønh vaø Ñöùc Baø Caû. Nghi thöùc môû Cöûa Thaùnh bieåu tröng yù nghóa: trong Naêm Thaùnh, caùc tín höõu ñöôïc ban cho moät "con ñöôøng ñaëc bieät" ñeå höôûng Ôn cöùu roãi.
Caùc Cöûa Thaùnh cuûa caùc Vöông cung thaùnh ñöôøng khaùc cuõng seõ ñöôïc môû sau khi môû Cöûa Thaùnh Vöông cung thaùnh ñöôøng Thaùnh Pheâroâ.
Nhö moät phöông caùch ñeà cao taàm quan troïng cuûa söï tha thöù vaø canh taân moái töông quan cuûa moãi ngöôøi chuùng ta vôùi Thieân Chuùa, ôn toaøn xaù seõ ñöôïc ban trong Naêm Thaùnh. AÂn xaù laø vieäc tha caùc hình phaït taïm vì toäi - thöôøng ñöôïc ban cho nhöõng tín höõu haønh höông ñeán Roâma cuøng vôùi moät soá ñieàu kieän khaùc: xöng toäi, röôùc leã, caàu nguyeän theo yù Ñöùc giaùo hoaøng vaø thöïc hieän vieäc nhöõng vieäc baùc aùi ñôn giaûn nhö thaêm vieáng beänh nhaân...
Nhöõng ai khoâng theå haønh höông ñeán Roâma cuõng coù theå ñöôïc höôûng aân xaù baèng caùch xöng toäi vaø röôùc leã, caàu nguyeän theo yù Ñöùc giaùo hoaøng, khi ñi vieáng hay tham döï moät cöû haønh phuïng vuï chung taïi moät nhaø thôø ñöôïc Ñöùc giaùm muïc ñòa phöông chæ ñònh.
Loøng thöông xoùt laø moät chuû ñeà maø Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ raát thöôøng noùi ñeán, nhö ñöôïc theå hieän trong chaâm ngoân giaùm muïc ngaøi ñaõ choïn: "miserando atque eligendo" (Ñöôïc thöông xoùt vaø ñöôïc choïn). Caâu naøy trích töø baøi giaûng cuûa Thaùnh Beâña veà söï kieän Chuùa Gieâsu nhìn thaáy ngöôøi thu thueá Matheâu vaø goïi oâng ñi theo Ngöôøi: Chuùa Gieâsu thaáy moät ngöôøi thu thueá, Ngöôøi nhìn oâng vôùi aùnh maét thöông xoùt vaø choïn oâng, Ngöôøi noùi vôùi oâng: Haõy theo toâi! Ñaây laø baøi giaûng toân vinh loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa.
Trong buoåi ñoïc kinh Truyeàn Tin ñaàu tieân sau khi ñöôïc baàu laøm giaùo hoaøng, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ noùi: "Dung maïo cuûa Thieân Chuùa laø dung maïo cuûa moät ngöôøi Cha ñaày loøng thöông xoùt, ñaày nhaãn naïi vôùi chuùng ta. Ngöôøi thaáu hieåu chuùng ta, chôø ñôïi chuùng ta vaø luoân tha thöù cho chuùng ta maø khoâng bao giôø meät moûi, neáu chuùng ta chaïy ñeán vôùi Ngöôøi vôùi taâm hoàn saùm hoái... Loøng thöông xoùt seõ bieán ñoåi theá giôùi. Moät chuùt loøng thöông xoùt thoâi cuõng laøm cho theá giôùi bôùt laïnh leõo vaø theâm coâng chính" (Kinh Truyeàn Tin, 17-03-2013).
Trong buoåi ñoïc kinh Truyeàn Tin ngaøy 11 thaùng 01 naêm 2015, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ coøn noùi: "Ngaøy nay chuùng ta raát caàn ñeán loøng thöông xoùt, Ñieàu quan troïng laø caùc tín höõu soáng loøng thöông xoùt aáy vaø ñem vaøo caùc moâi tröôøng xaõ hoäi khaùc nhau. Anh chò em haõy leân ñöôøng! Chuùng ta ñang soáng trong thôøi ñaïi cuûa loøng thöông xoùt, ñaây laø thôøi ñaïi cuûa loøng thöông xoùt".
Roài trong Söù ñieäp Muøa Chay naêm 2015, Ñöùc Thaùnh Cha cuõng baøy toû: "Toâi mong muoán bieát bao raèng nôi naøo Giaùo hoäi hieän dieän, ñaëc bieät laø caùc giaùo xöù vaø caùc coäng ñoaøn cuûa chuùng ta, nôi aáy seõ trôû thaønh nhöõng haûi ñaûo thöông xoùt giöõa loøng ñaïi döông voâ caûm!"
Trong Toâng huaán Evangelii Gaudium, thuaät ngöõ "loøng thöông xoùt" cuõng ñöôïc laëp laïi raát nhieàu laàn.
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ uyû thaùc cho Hoäi ñoàng Toaø Thaùnh veà Taân Phuùc-AÂm-hoaù vieäc toå chöùc Naêm Thaùnh Loøng Thöông xoùt.
Minh Ñöùc