Moät soá keát quaû caùc cuoäc khaûo nghieäm khoa hoïc
veà Taám Khaên Lieäm thaønh Torino
Moät soá keát quaû caùc cuoäc khaûo nghieäm khoa hoïc veà Taám Khaên Lieäm thaønh Torino.
Roma (Vat. 17-03-2015) - Nhaân dòp kyû nieäm 200 naêm sinh nhaät cuûa thaùnh Gioan Bosco, Taám Khaên Lieäm Thaùnh thaønh Torino seõ ñöôïc tröng baày cho tín höõu khaép nôi kính vieáng töø ngaøy 19 thaùng 4 cho tôùi ngaøy 24 thaùng 6 naêm 2015. Tính ñeán giöõa thaùng 2 naêm 2015 ñaõ coù 600 ngaøn tín höõu ghi danh kính vieáng. Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ cuõng seõ ñeán Torino kính vieáng Khaên Lieäm Thaùnh ngaøy 21 thaùng 6 naêm 2015. Phaùt bieåu veà Taám Khaên Lieäm Thaùnh thaønh Torino Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi: "Ngöôøi cuûa Taám Khaên Lieäm môøi goïi chuùng ta chieâm ngöôõng Ñöùc Gieâsu thaønh Nagiareùt... vaø thuùc ñaåy chuùng ta leân Nuùi Calvarioâ ñeå ñaém chìm trong söï thinh laëng huøng hoàn cuûa tình yeâu".
Trong naêm 2015 coù nhieàu saùng kieán ñöôïc ñeà ra ñeå trình baày Taám Khaên Lieäm Thaùnh. Trong caùc ngaøy cuoái thaùng gieâng naêm 2015 giaùo sö Giuseppe Baldacchini, chuyeân vieân Khaên Lieäm Thaùnh ñaõ noùi chuyeän vôùi tín höõu trong nhaø thôø giaùo xöù thaùnh Toâma thaønh Villanova ôû Castel Gandolfo.
Lòch söû Taám Khaên Lieäm thaønh Torino
Taám Khaên Lieäm thaønh Torino hay Taám Khaên Lieäm Thaùnh laø moät khaên vaûi gai, ñöôïc löu giöõ trong nhaø thôø chính toøa Torino, trung baéc Italia, treân ñoù coù hình cuûa moät ngöôøi mang caùc daáu veát ñoái xöû vaø tra taán taøn teä phuø hôïp vôùi caùc daáu veát ñöôïc mieâu taû trong cuoäc khoå naïn cuûa Ñöùc Gieâsu. Truyeàn thoáng kitoâ ñoàng hoùa hình ngöôøi vôùi Ñöùc Gieâsu vaø taám khaên vôùi taám khaên lieäm xaùc Chuùa Gieâsu.
Töø Sindone baét nguoàn töø tieáng Hy laïp "Sindon" coù nghóa laø moät taám vaûi roäng nhö vaûi giöôøng vaø coù theå laø vaûi gai toát hay vaûi AÁn Ñoä. Vaøo thôøi xa xöa töø Sindon ñaõ khoâng lieân quan tôùi vieäc toân kính ngöôøi cheát hay vieäc an taùng, nhöng ngaøy nay noù ñaõ trôû thaønh ñoàng nghóa vôùi taám vaûi lieäm xaùc ngöôøi cheát trong truyeàn thoáng Do thaùi.
Naêm 1988 vieäc khaûo cöùu baèng carbon 14 ñöôïc thöïc hieän moät caùch ñoäc laäp bôûi caùc phoøng thí nghieäm Oxford beân Anh quoác, Tucson beân Hoøa Kyø vaø Zurich beân Thuïy Só, ñaõ xaùc ñònh thôøi gian taám khaên lieäm giöõa caùc naêm 1260-1390, laø thôøi gian töông öùng vôùi khôûi ñaàu lòch söû Taám Khaên Lieäm. Tuy nhieân tính caùch xaùc thöïc cuûa noù tieáp tuïc laø ñoái töôïng cuûa caùc tranh luaän raát maïnh meõ. Lyù do laø vì caùc maãu vaûi duøng ñeå nghieân cöùu chaéc ñaõ ñöôïc laáy töø vaûi theâm vaøo sau naøy trong caùc laàn tu söûa taám khaên lieäm. Caùc cuoäc nghieân cöùu khaùc cho bieát taám khaên lieäm phaùt xuaát töø Palestina thuoäc theá kyû thöù I vaø coù nhieàu veát phaán hoa cuûa caùc loaïi thaûo moäc moïc beân Thaùnh Ñòa.
Trong caùc thôøi gian qua Taám Khaên Lieäm thaønh Torino ñaõ ñöôïc tröng baày cho tín höõu kính vieáng vaøo caùc naêm 1978, 1998, 2000, 2010 vaø 2013 vôùi video söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ.
Taám Khaên Lieäm daøi 4.41 meùt, roäng 1.11 meùt, daày 0.34 mm vaø naëng 2 kyù 450 gr, ñöôïc deät baèng tay. Hình treân taám khaên lieäm laø hình cuûa moät ngöôøi nam tröôûng thaønh traàn truoàng, coù raâu vaø toùc daøi, treân traùn coù veát maùu chaûy, muõi bò ñaùnh gaãy, thaân mình ñaày veát roi ñaùnh töø treân xuoáng döôùi chaân, phía tröôùc cuõng nhö sau löng, ñaøng sau gaùy beâ beát maùu. Tay phaûi ñeå cheùo treân tay traùi, coå tay phaûi coù daáu ñinh ñoùng vaø maùu, chaân traùi coù veát ñinh ñoùng vaø maùu.
Khi ñöùng xa khoaûng 2 meùt coù theå nhaän ra hình ngöôøi raát roõ vôùi caùc chi tieát keå treân.
Caùc söû gia ñeàu ñoàng yù cho raèng lòch söû Taám Khaên Lieäm ñaõ coù töø giöõa theá kyû XIV, töùc vôùi chöùng tích lòch söû chính xaùc naêm 1353. Ngaøy 20 thaùng 6 naêm 1353 hieäp só Geoffroy de Charny ñaõ cho xaây moät nhaø nguyeän trong thaønh phoá Lirey nôi oâng ôû, roài trao cho caùc kinh só nhaø nguyeän moät taám khaên vaø noùi raèng ñoù laø Taám Khaên Lieäm xaùc Chuùa Gieâsu. Nhöng oâng khoâng giaûi thích taïi sao oâng laïi coù ñöôïc noù. Söï kieän oâng sôû höõu Taám Khaên Lieäm cuõng ñöôïc chöùng minh bôûi moät chieác meà ñai vôùt ñöôïc trong soâng Senne hoài theá kyû XX, vaø hieän ñöôïc löu giöõ trong vieän baûo taøng Cluny ôû Paris, treân ñoù coù hình Taám Khaên Lieäm trong theá chieàu ngang vôùi hình maët phía beân traùi. Treân meà ñai cuõng coù hình caùc khí giôùi cuûa nhaø Charny vaø nhaø Vergy cuûa baø Jeanne vôï oâng.
Coù vaøi tin töùc thôøi aáy lieân quan tôùi Taám Khaên Lieäm nhö "Kyù öùc cuûa Arcis" laø moät laù thö Ñöùc Cha Pierre d' Arcis, Giaùm Muïc thaønh Troyes vieát naêm 1389 cho Nguïy Giaùo Hoaøng Clemente VII hoài ñoù ñöôïc nöôùc Phaùp coi laø Giaùo Hoaøng hôïp phaùp, ñeå phaûn ñoái vieäc tröng baày Taám Khaên Lieäm do Geoffroy II, con cuûa Geoffroy toå chöùc. Ñöùc Cha D' Arcis vieát raèng Taám Khaên Lieäm ñaõ ñöôïc tröng baày laàn ñaàu tieân tröôùc ñoù 34 naêm, töùc vaøo naêm 1355, nhöng thaät ra nhieàu söû gia cho raèng vaøo naêm 1357, töùc sau khi Geoffroy qua ñôøi trong traän ñaùnh taïi Poitiers ngaøy 19 thaùng 9 naêm 1356. Vaø Ñöùc Cha D'Arcis cho bieát vò tieàn nhieäm cuûa ngaøi laø Ñöùc Cha Henry de Poitiers ñaõ môû aùn choáng laïi Kinh só tröôûng vì nghi ngôø tính chaát xaùc thöïc cuûa khaên lieäm, do ñoù taám khaên môùi bò giaáu ñi ñeå khoâng bò tòch thu vaø nghieân cöùu. Caùc nhaø thaàn hoïc ñöôïc Ñöùc Cha Henry de Poitiers tham khaûo baûo ñaûm laø khoâng coù Taám Khaên Lieäm vôùi hình cuûa Chuùa Gieâsu, bôûi neáu khoâng thì caùc Phuùc AÂm ñaõ noùi tôùi. Ngoaøi ra, coù moät hoïa só ñaõ thuù nhaän oâng ñaõ veõ taám khaên, nhöng Ñöùc Cha D' Arsis khoâng cho bieát teân.
Tuy nhieân, coù nhieàu nghi ngôø ñoái vôùi Kyù öùc cuûa Ñöùc Cha D'Arsis. Ñaõ khoâng coù taøi lieäu naøo xaùc ñònh vieäc Ñöùc Cha Henry de Poitiers ñaõ cho môû cuoäc ñieàu tra Taám Khaên Lieäm. Trong moät thö vieát cho Geoffroy de Charny naêm 1356 ngaøi ñaõ khoâng ñaû ñoäng gì tôùi Khaên Lieäm. Coù vaøi söû gia cho raèng Ñöùc Giaùm Muïc D'Arsis muoán tuyeân boá Taám Khaên Lieäm laø khaên giaû, vì thaáy noù loâi cuoán quùa nhieàu tín höõu haønh höông tôùi Lirey, vaø nhö theá gaây thieät haïi cho soá tieàn thu vaøo ôû nhaø thôø chính toøa Troyes, vì trong chính naêm 1389 maùi nhaø thôø ñaõ bò saäp vaø ñang raát caàn taøi chaùnh deå tu söûa.
Coâng töôùc Geoffroy cuõng göûi cho Ñöùc Clemente VII moät böùc thö phaûn khaùng, vì theá naêm 1390 Ñöùc Clemente VII môùi ñöa ra moät giaûi phaùp dung hoøa. Moät ñaøng ngaøi ra saéc leänh cho pheùp tröng baày Taám Khaên Lieäm, ñaøng khaùc laïi baét phaûi tuyeân boá raèng noù laø moät böùc veõ vaø hình ngöôøi treân taám khaên lieäm khoâng phaûi laø hình cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ, nhöng laø moät böùc veõ hay baûn veõ baét chöôùc Taám Khaên Lieäm. Nhöng vaøi thaùng sau ñoù coù leõ vì nhaän ñöôïc caùc tin töùc khaùc neân Ñöùc Clemente VII thay ñoåi kieåu dieãn taû vaø noùi taám khaên laø moät hình aûnh hay moät dieãn taû khoâng loaïi tröø tính caùch xaùc thöïc cuûa noù. Ngoaøi ra, Ñöùc Giaùo Hoaøng cuõng caám Ñöùc Cha D' Arcis khoâng ñöôïc noùi choáng laïi Taám Khaên Lieäm, neáu khoâng seõ bò vaï tuyeät thoâng.
Vaøi naêm sau ñoù khoaûng naêm 1415 quaän coâng Humbert de la Roche, choàng cuûa baø Marguerite de Charny, con gaùi Geoffroy II, nhaän Taám Khaên Lieäm vaø caát kyõ khi xaûy ra chieán tranh giöõa Bourgogne vaø nöôùc Phaùp. Sau ñoù baø Marguerite töø choái khoâng giao Taám Khaên Lieäm cho kinh só ñoaøn nhaø nguyeän Lirey nöõa. Caùc kinh só toá caùo baø, nhöng vuï kieän keùo daøi nhieàu naêm, vaø baø Marguerite baét ñaàu toå chöùc caùc cuoäc tröng baày taïi nhieàu nôi trong AÂu chaâu. Naêm 1449 taïi Chimay beân Bæ sau moät cuoäc tröng baày Taám Khaên Lieäm, Ñöùc Giaùm Muïc ñòa phöông ra leänh ñieàu tra vaø buoäc baø Marguerite trình saéc chæ cuûa Ñöùc Clemente VII ñònh nghóa Taám Khaên laø moät böùc hoïa vì theá khoâng ñöôïc pheùp tröng baày cho daân chuùng kính vieáng nöõa, vaø baø Marguerite bò truïc xuaát khoûi thaønh phoá. Trong caùc naêm tieáp theo baø tieáp tuïc töø choái traû taám khaên laïi cho caùc kinh só Lirey, roài naêm 1453 baø baùn taám khaên cho nhaø Savoia. Vì cung caùch haønh xöû naøy naêm 1457 baø bò döùt pheùp thoâng coâng.
Nhaø Savoia caát giöõ Taám Khaên Lieäm taïi Chambeùry vaø naêm 1502 cho xaây moät nhaø nguyeän ñeå giöõ Taám Khaên Lieäm. Naêm 1506 Ñöùc Giaùo Hoaøng Giulio II cho pheùp tín höõu coâng khai toân kính Taám Khaên Lieäm. Ñeâm muøng 3 raïng ngaøy muøng 4 thaùng 12 naêm 1532 nhaø nguyeän Chambeùry bò chaùy. Moät vò coá vaán cuûa coâng töôùc vaø hai tu só cuûa tu vieän gaàn ñoù ñaõ cuøng vaøi baùc thôï reøn phaù coång vaøo nhaø nguyeän vaø voäi vaøng ñem hoøm baèng baïc ñöïng Taám Khaên Lieäm ra ngoaøi. Vaøi gioït baïc bò nung chaûy ra rôi treân Taám Khaên Lieäm vaø ñoát chaùy nhieàu choã. Sau ñoù Taám Khaên Lieäm ñöôïc giao cho caùc nöõ tu Clara Chambeùry giöõ. Caùc chò ñaõ tu söûa Khaên Lieäm baèng caùch khaâu vaù caùc maûnh vaûi bò chaùy lôùn nhaát vaø khaâu Khaên Lieäm vaøo moät taám vaûi khaùc ñeäm beân döôùi. Trong cuøng thôøi gian ñoù tin ñoàn Taám Khaên Lieäm ñaõ bò chaùy hay bò ñaùnh caép khieán ngöôøi ta cho môû cuoäc ñieàu tra chính thöùc vaø thu thaäp chöùng töø cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ troâng thaáy Taám Khaên Lieäm tröôùc vaø sau cuoäc hoûa hoaïn. Keát quûa chöùng nhaän raèng ñoù laø Taám Khaên Lieäm thaät vaø naêm 1534 noù laïi ñöôïc tröng baày cho tín höõu kính vieáng.
Moät soá keát quaû caùc cuoäc khaûo nghieäm khoa hoïc veà Taám Khaên Lieäm thaønh Torino
Truyeàn thoáng coâng giaùo vaãn tin raèng ñaây ñaõ laø taám khaên lieäm xaùc Chuùa Gieâsu.
Giaùo Hoäi Coâng Giaùo khoâng chính thöùc leân tieáng lieân quan tôùi tính caùch ñích thöïc cuûa taám khaên lieäm vaø ñeå cho khoa hoïc nhieäm vuï duyeät xeùt caùc chöùng côù thuaän vaø nghòch, nhöng cho pheùp toân kính nhö laø hình aûnh cuoäc Khoå Naïn cuûa Chuùa Gieâsu. Tuy nhieân, caùc Giaùo Hoaøng töø Ñöùc Pio XI tôùi thaùnh Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II ñaõ baày toû xaùc tín ñoù ñaõ laø taám khaên lieäm xaùc Chuùa Gieâsu.
Sau ñaây laø keát quûa cuûa moät soá caùc cuoäc khaûo nghieäm khoa hoïc lieân quan tôùi caùc chi tieát cuûa Taám Khaên Lieäm.
Naêm 1978 Ñöùc Hoàng Y Torino Ballestrero cho pheùp caùc chuyeân vieân cuûa Toå chöùc nghieân cöùu Taám Khaên Lieäm phaân tích khaên lieäm. OÂng Walter McCrone cho raèng Khaên Lieäm laø moät böùc veõ duøng caùc saéc toá maàu ñoû cuûa thaûo moäc raát thònh haønh trong vuøng Trung Ñoâng. Nhöng caùc keát luaän cuûa oâng khoâng ñuû söùc thuyeát phuïc. Toå chöùc chæ ñònh hai chuyeân vieân khaùc laø John Heller vaø Alan Edler thöïc hieän caùc phaân tích môùi. Hai ngöôøi ñi tôùi keát luaän tìm ra caùc phaân töû hoàng huyeát caàu troän laãn vôùi daàu thôm, vaø chuùng phaùt xuaát töø caùc chaát ñaïm chöù khoâng phaûi töø caùc saéc toá khoaùng chaát hay thaûo moäc. Ngoaøi ra, hoï thaáy quaàng phaûn xaï chung quanh caùc veát maùu ñöôïc taïo thaønh bôûi huyeát thanh. Caùc maãu laáy töø khaên lieäm khoâng chöùa caùc oác xi saét maø oâng McCrone cho laø son ñoû, nhöng chöùa ñöïng 10 khoaùng chaát hieän dieän trong maùu (Na, Mg, Al, Si, P, S, Cl, K, Ca, Fe).
Naêm 1982 söï hieän dieän cuûa maùu cuõng ñöôïc caùc khoa hoïc gia Baima Bollone, Jorio vaø Masarro khaúng ñònh laø thuoäc nhoùm AB. Phaân tích naøy cuõng ñaõ ñöôïc Toå chöùc nghieân cöùu Taám Khaên Lieäm laäp laïi vaø xaùc nhaän. Toå chöùc vaø oâng Bollone cho raèng caùc daáu maùu ñoù phaùt xuaát töø söï kieän Taám Khaên Lieäm tieáp caän thaúng vôùi thaân mình cuûa ngöôøi ñöôïc cuoän trong ñoù.
Vaûi cuûa Taám Khaên Lieäm ñaõ ñöôïc caùc khoa hoïc gia Virgilio Timossi, Silvio Curto giaùm ñoác Vieän baûo taøng Ai Caäp Torino, vaø nhieàu ngöôøi khaùc xeùt nghieäm. Sau khi gôõ taám vaûi ñeäm beân döôùi, ñöôïc tu söûa vaø uûi thaúng Khaên Lieäm daøi 442 cm, beân traùi roäng 113 cm beân phaûi roäng 113.7 cm. Noù laø vaûi gai ñöôïc deät baèng tay. Caùc sôïi cho thaáy caùc daáu veát khoâng ñeàu cuûa vieäc deät baèng tay.
Treân bình dieän khaûo coå caùc khaên lieäm do thaùi thuoäc theá kyû thöù I khaùc vôùi Taám Khaên Lieäm thaønh Torino veà loaïi vaûi cuõng nhö kieåu deät, kieåu xe sôïi vaø caùch cuoán quanh thaân theå ngöôøi cheát. Moät taám khaên lieäm tìm thaáy taïi Akeldamaø thuoäc naêm 50-70 sau coâng nguyeân raát khaùc vôùi Khaên Lieäm thaønh Torino: hai caùnh tay doïc hai beân thaân theå, coå, caùc coå tay vaø coå chaân ñöôïc cuoán baêng. Vaûi lieäm baèng len coù caáu truùc 1:1, trong khi Taám Khaên Lieäm thaønh Torino coù caáu truùc xöông soáng caù 3:1, vaø sôïi ngang hình chöõ S, trong khi Taám Khaên Lieäm sôïi ngang hình chöõ Z. Caùc khaên lieäm khaùc cuøng thôøi xaùc nhaän sö hieän dieän cuûa caùc sôïi deät ngang ñôn sô hôn kieåu deät cuûa Taám Khaên Lieäm thaønh Torino. Ñieàu naøy khieán ngöôøi ta nghi ngôø noù ñaõ khoâng ñöôïc saûn xuaát trong vuøng Do thaùi.
Hình ngöôøi treân Taám Khaên Lieäm thieáu caùc meùo moù chuyeân bieät raát nôû giaõn nhaát laø maët cuûa hình moät thaân xaùc tieáp caän vôùi moät taám khaên lieäm. Ngoaøi ra, vì söùc naëng cuûa thaân theå hình löng ñaùng lyù ra phaûi ñaäm hôn phía tröôùc, nhöng ñaây khoâng phaûi laø tröôøng hôïp cuûa Taám Khaên Lieäm thaønh Torino. Cho tôùi nay ngöôøi ta ñaõ khoâng tìm thaáy caùc maãu vaûi thuoäc theá kyû thöù I gioáng Taám Khaên Lieäm thaønh Torino deät theo hình xöông caù. Traùi laïi coù moät maãu ñöôïc giöõ trong vieän baûo taøng Victoria vaø Albert beân Luaân Ñoân thuoäc theá kyû XIV. Ngöôøi ta cuõng ñaõ tìm thaáy vaøi khaên lieäm, hay phaàn khaên lieäm, thuoäc theá kyû thöù I baèng vaûi gai hay baèng len, coù sôïi ngang deät kieåu 1:1 hay 2:2 theo hình chöõ S, vaø caùc taám vaûi vaø daây theo kieåu boù xaùc nhö keå trong Phuùc AÂm thaùnh Gioan.
OÂng Shimon Gibson, nhaø khaûo coå ngöôøi do thaùi, ñaõ tìm ra khaên lieäm Akeldamaø cuõng tìm thaáy moät taám khaên tay che maët. Döïa treân caùc khaùc bieät vaø keát quûa thöû nghieäm carbon 14 oâng cho raèng Taám Khaên Lieäm thaønh Torino khoâng phaûi laø khaên lieäm thaät, vì kieåu moät taám khaên daøi duy nhaát nhö theá khoâng thuoäc kieåu thöïc haønh choân caát chung cuûa thôøi Chuùa Gieâsu.
Lieân quan tôùi vieäc xeùt nghieäm baùc só hôïp phaùp oâng Baima Bollone, chuyeân vieân giaûi phaãu beänh lyù, cho raèng hình ngöôøi in treân Taám Khaên Lieäm töông ñöông vôùi moät thaân hình bò ñoùng ñanh, cöùng ñô bôûi caùi cheát khaéc nghieät. Theá naèm cuûa cô theå khoâng töï nhieân, caùnh tay phaûi thoõng xuoáng 100 ñoä vaø caùnh tay traùi 90 ñoä so vôùi vai... ñaàu hôi ngaû veà phía tröôùc vaø ñaàu goái cuõng vaäy, vì theá cuûa thaân mình bò treo treân thaäp giaù. Caùc baép thòt ngöïc vaø ñuøi cho thaáy ngöôøi treân Taám Khaên Lieäm ôû trong traïng thaùi cöùng ñô.
Theo oâng Garlaschelli, chuyeân vieân hoùa hoïc, vò theá cuûa thaân theå khoâng phuø hôïp nôi moät xaùc cheát, vaø hai caùnh tay cheùo treân xöông mu, nhöng ñieàu naøy khoâng theå coù ñöôïc nôi moät xaùc cheát. Vò theá naøy ñoøi buoäc caùc baép thòt phaûi caêng thaúng, hay hai tay bò buoäc, nhöng treân khaên lieäm khoâng coù daáu daây coät, trong khi hai tay giaõn xaû cuûa moät xaùc cheát thöôøng leân cao hôn, vaø choàng leân nhau treân vuøng daï daày.
Lieân quan tôùi caùc daáu ñinh oâng Pierre Barbet khaúng ñònh ñaõ kieåm thöïc vôùi caùc thöû nghieäm treân caùc xaùc cheát vaø caùc chi theå bò caét chaët. Vieäc ñoùng ñinh treân loøng baøn tay laø ñieàu khoâng theå ñöôïc, vì döôùi söùc naëng cuûa thaân theå caùc cô meàm cuûa baøn tay seõ raùch, vaø ngöôøi bò ñoùng ñinh seõ rôi khoûi thaäp giaù. Do ñoù ñinh ñöôïc ñoùng vaøo coå tay giöõa caùc khôùp xöông coù theå giöõ söùc naëng cuûa thaân theå. Ñinh ñoùng vaøo choã naøy gaây thöông tích cho gaân khieán cho naïn nhaân raát ñau ñôùn, vaø laøm co ngoùn caùi. Thaät theá, ngöôøi ta khoâng troâng thaáy caùc ngoùn caùi cuûa hình ngöôøi treân Taám Khaên Lieäm. Haàu nhö taát caû moïi chuyeân vieân nghieân cöùu ñeàu theo yù kieán cuûa oâng Barbet vaø cho raèng vò trí caùc ñinh ôû coå tay laø moät daáu chæ laøm chöùng cho tính caùch ñích thöïc cuûa Taám Khaên Lieäm.
Veà caùc kyõ thuaät ñoùng ñinh cuûa thôøi naøy ngöôøi ta chæ bieát tôùi moät thi theå bò ñoùng ñinh tìm thaáy taïi Givat at Ha Mivtar, moät khu phoá phía ñoâng thaønh Gieârusalem. Noù cho thaáy caùc khaùc bieät vôùi hình ngöôøi treân Taám Khaên Lieäm. Döïa treân vieäc döïng laïi caùc daáu veát tìm thaáy thuoäc theá kyû thöù I, caùc tay cuûa ngöôøi bò ñoùng ñinh naøy bò coät vaø hai chaân bò ñoùng ñinh vôùi hai goùt bò ñaâm thaâu bôûi ñinh saét coù ñöôøng kính 1 cm vaø daøi khoaûng 11.5 cm, vaø theá cuûa hai chaân laø hai beân thaäp giaù.
Treân hình ngöôøi cuûa Taám Khaên Lieäm ngöôøi ta ñeám ñöôïc 120 veát ñaùnh ñoøn treân khaép mình, töø treân xuoáng döôùi ñaøng tröôùc cuõng nhö ñaøng sau löng. Theo nhöõng ngöôøi cho Taám Khaên Lieäm laø thaät, ñoù laø caùc daáu ñaùnh ñoøn cuûa lính Roma. Nhöng ngöôøi ta khoâng thaáy caùc daáu maùu hay caùc gioït maùu nhö chôø ñôïi. Ngoaøi ra, caùc veát ñaùnh ñaëc bieät song song caân ñoái vaø ñeàu ñaën treân toaøn thaân mình. Ñaây laø ñieàu khoù coù theå xaûy ra trong moät vuï ñaùnh ñoøn toäi nhaân. Xem ra noù phuø hôïp hôn vôùi moät böùc veõ.
Lieân quan tôùi maïo gai. Ngöôøi ta nhaän thaáy nhieàu daáu ñaâm troøn coù hình daùng caùc veát thöông, töø ñoù coù maùu chaûy ra. Nhöõng ngöôøi coi Taám Khaên Lieäm laø thaät cho raèng ñoù laø caùc veát do maïo gai gaây ra, khi lính Roma ñaët voøng gai treân ñaàu Chuùa Gieâsu ñeå cöôøi nhaïo Ngaøi laø Vua daân Do thaùi.
Theo moät soá caùc nhaø nghieân cöùu vaø pheâ bình caùc daáu maùu chaûy khoâng thaät, vì maùu ñaõ dính beâ beát treân toùc laøm thaønh caùc veát khoâng phaân bieät ñöôïc. Nhöng oâng Frederick Zugibe giaûi thích raèng Ngöôøi treân Taám Khaên Lieäm ñaõ ñöôïc röûa sô tröôùc khi ñöôïc cuoán vaøo trong khaên lieäm, vaø nhö theá maùu chaûy trong khi coøn bò treo treân thaäp giaù ñaõ ñöôïc laáy ñi, vaø treân Taám Khaên Lieäm chæ in daáu caùc veát thtöông aåm öôùt vì ñöôïc röûa.
Ngoaøi ra coù vaøi ngöôøi cho Taám Khaên Lieäm laø thaät noùi raèng hoï ñaõ tìm thaáy moát soá vaät duïng in daáu treân Taám Khaên Lieäm nhö hai ñoàng tieàn ñaët treân hai maét ñeå kheùp maét cho ngöôøi cheát, vaø cho raèng chuùng thuoäc theá kyû thöù I vaø ñöôïc ñuùc khoaûng naêm 30.
Khi quan saùt hình Taám Khaên Lieäm chuïp naêm 1931, tu só Francis Filas doøng Teân cuõng nhö hai giaùo sö Alan vaø Mary Whanger khaúng ñònh raèng ñaõ nhaän ra daáu veát cuûa hai vaät troøn treân hai maét cuûa Ngöôøi treân Taám Khaên Lieäm. Caùc vò naøy cho raèng ñoù laø caùc ñoàng tieàn do quan khaâm sai Ponzio Pilato ñuùc naêm 29-30, ñöôïc ñaët ñeå kheùp maét cho ngöôøi cheát. Treân maét phaûi hoï nhaän ra moät caây gaäy cong goïi laø "lituus" ñaëc bieät trong caùc ñoàng tieàn cuûa quan Pilato, vaø boán chöõ UCAI laø chöõ khaéc treân ñoàng tieàn TIBERIOU KAISAROS, nghóa laø Tiberio Cesar. Tu só Filas cuõng tìm thaáy caùc thí duï vôùi söï khaùc bieät TIOU CAISAROS coù caùc chöõ chính giöõa töông ñöông vôùi boán chöõ UCAI. Treân maét traùi coù caùc chöõ ARO vaø caùc nhaùnh luùa. Trong tröôøng hôïp naøy ñaây laø moät ñoàng tieàn ñöôïc duùc ñeå vinh danh baø Giulia meï hoaøng ñeá Tiberio. Hai oâng Pier Luigi Baima Bollone vaø Nello Balossino tuyeân boá ñaõ tìm ra daáu veát moät ñoàng tieàn thöù ba treân loâng maøy traùi, cuõng laø loaïi tieàn ñeå vinh danh hoaøng thaùi haäu Giulia. Tuy nhieân vieäc tìm kieám naøy döïa treân caùc hình chuïp naêm 1931 chöù khoâng phaûi treân caùc hình chuïp sau naøy. Ngöôøi ta cuõng phaûn ñoái cho raèng thoùi quen ñeå caùc ñoàng tieàn treân maét laø cuûa daân ngoaïi chöù khoâng phaûi cuûa ngöôøi do thaùi. Theo giaùo sö Levi Rahmani, giaùm ñoác coå vaät cuûa chính quyeàn Israel, coù ít tröôøng hôïp ngöôøi ta tìm thaáy ñoàng tieàn nhöng trong mieäng ngöôøi cheát theo thoùi quen cuûa ngöôøi hy laïp, ñeå ngöôøi cheát traû tieàn coâng cho Caronte laø vò thaàn chôû hoï sang soâng qua bôø beân kia cuûa cuoäc soáng. Giaùo sö Luigi Gonella, chuyeân vieân vaät lyù ñaïi hoïc baùch khoa Torino, vaø laø coá vaán khoa hoïc cuûa Ñöùc Hoàng Y Ballestrero, khaúng ñònh raèng caùc daàu veát treân Taám Khaên Lieäm raát nhoû, keå caû caùc daáu maùu chæ lôùn nöûa centimeùt. Khi phoùng lôùn leân, ngöôøi ta coù theå troâng thaáy caû nhöõng gì khoâng coù treân ñoù.
Hai giaùo sö Alan vaø Mary Whanger cuõng tuyeân boá ñaõ tìm thaáy hình cuûa caùc hoa vaø nhieàu vaät ôû caïnh hình ngöôøi treân taám khaên. Trong khi giaùo sö Avinoam Danin, chuyeân vieân thöïc vaät hoïc, tuyeân boá ñaõ tröïc tieáp quan saùt ñöôïc vaøi loaïi hoa treân Taám Khaên Lieäm trong laàn tröng baày naêm 1998. Giaùo sö tuyeân boá ñaõ nhaän dieän ñöôïc 28 loaïi khaùc nhau, vaø theo caùc nghieân cöùu thì nôi duy nhaát taát caû chuùng hieän dieän laø vuøng giöõa Gieârusalem vaø Gieâricoâ. Raát nhieàu loaïi trong soá naøy töông öùng vôùi caùc phaán hoa ñaõ do giaùo sö Max Frei nhaän ra. Tuy nhieân, nhieàu chuyeân vieân khoâng tin vaøo caùc nghieân cöùu naøy, vaø caùc nghieân cöùu cuûa giaùo sö Danin ñaõ khoâng ñöôïc coâng boá treân caùc taïp chí khoa hoïc.
Moät vaøi khaùm phaù khaùc treân Taám Khaên Lieäm thaønh Torino
Ngoaøi daáu veát caùc ñoàng tieàn tìm thaáy treân hai maét cuûa hình ngöôøi in treân Taám Khaên Lieäm, hai oâng baø giaùo sö Alan vaø Mary Whanger cuõng khaúng ñònh ñaõ nhaän ra daáu veát caùc duïng cuï cuûa cuoäc khoå naïn: caùc ñinh, moät löôõi ñoøng, moät mieáng boït bieån vaø moät sôïi daây, hai chieác kìm vv... Hoï cho raèng moïi vaät duïng naøy ñaõ ñöôïc ñaët trong moä vôùi Chuùa Gieâsu vì coù dính maùu cuûa Ngaøi. Thoùi quen do thaùi thöôøng choân maùu vôùi ngöôøi cheát; coøn caùc loaïi hoa thôm laø duøng ñeå aùt muøi xaùc thoái röõa. Hai giaùo sö Alan vaø Mary Whanger ñaõ gaëp raát nhieàu duïng cuï cuoäc khoå naïn ñöôïc veõ treân nhieàu caûnh Ñoùng ñinh trong thôøi gian sau naêm 1350, khi Taám Khaên Lieäm ñöôïc tröng baày taïi Lirey, vaø chuùng thöôøng coù hình gioáng caùc hình ôû treân Taám Khaên Lieäm. Hai ngöôøi giaû thieát raèng vì tieán trình vaûi gai töø töø ngaû maàu vaøng, nhaát laø sau vuï hoaû hoaïn naêm 1532, vaøo thôøi ñoù hình treân Taám Khaên Lieäm roõ raøng hôn hieän nay, vaø caùc vaät duïng naøy cuõng ñaõ ñöôïc quan saùt treân khaên vaø ñöôïc caùc hoïa só veõ laïi. Tuy nhieân, nhieàu chuyeân vieân khaên lieäm hoïc coi Taám Khaên laø thaät cuõng ghi ngôø caùc khaùm phaù naøy.
Lieân quan tôùi hình sau löng, naêm 2002 trong dòp thay theá taám vaûi ñeäm beân döôùi Khaên Lieäm ngöôøi ta cuõng ñaõ chuïp hình phiaù sau Khaên Lieäm khoâng troâng thaáy ñöôïc cho tôùi luùc ñoù. Caùc hình chuïp cuõng cho thaáy hình, nhöng yeáu hôn nhieàu so vôùi phiaù tröôùc. Ñaëc bieät phiaù sau Khaên Lieäm ngöôøi ta thaáy hình maët vaø caùc tay, nhöng khoâng thaáy moät hình töông ñöông vôùi daáu löng.
Veà kích thöôùc hình ngöôøi treân Khaên Lieäm, ngay trong caùc theá kyû qua ngöôøi ta ñaõ tìm caùch ño chieàu cao. Nhaø Savoia thöôøng ñöa cho caùc khaùch thaêm vieáng caùc daûi baêng daøi töông ñöông vôùi chieàu cao cuûa hình treân Khaên Lieäm laø 183 cm, ñuùng nhö söû gia Bisantin Niceforo Callisto ñaõ cho bieát hoài theá kyû XIV. Söï kieân naøy cuûng coá giaû thuyeát cho raèng Taám Khaên Lieäm thaønh Torino cuõng laø Taám Khaên Lieäm ñaõ ñöôïc giöõ taïi Costantinopoli cho tôùi naêm 1204.
Caùc vuï ño môùi sau naøy cho thaáy moät chuùt khaùc bieät töø goùt chaân leân tôùi ñaàu laø 184 cm theo giaùo sö G. Judica Cardiglia vaø 188 cm theo giaùo sö Luigi Gedda. Nhöng söï xeâ xích naøy laø do söï kieän taám khaên ñaõ bò gaáp nhieàu laàn. Ña soá caùc chuyeân vieân cho raèng chieàu cao cuûa Ngöôøi treân Taám Khaên Lieäm laø giöõa 178 cm vaø 185 cm.
Lieân quan tôùi caùc phaán hoa naêm 1973 chuyeân vieân toäi phaïm hoïc ngöôøi Thuïy Só oâng Max Frei Sulzer, cöïu giaùm ñoác caûnh saùt khoa hoïc Zurich, ñaõ duøng baêng keo daùn ñeå laáy caùc maãu buïi vaø phaán hoa treân Taám Khaên Lieäm vaø nghieân cöùu treân kính hieån vi ñieän töû. Naêm 1976 oâng ñaõ coâng boá keát quûa caùc cuoäc phaân tích cuûa mình. OÂng Frei ñaõ khoâng cho bieát tìm ñuôïc bao nhieâu phaán hoa, nhöng chæ haïn cheá trong vieäc keâ khai ra 60 loaïi phaán hoa khaùc nhau, trong ñoù coù 21 loaïi ñaëc thuø cuûa ñaát Palestina, 6 loaïi vuøng Anatolia vaø 1 loaïi vuøng Costantinopoli. Töø ñoù oâng ñi ñeán keát luaän laø ngoaøi Phaùp vaø Italia ra, Taám Khaên Lieäm ñaõ ñöôïc giöõ taïi Palestina cuõng nhö beân Thoå Nhó Kyø. Ñieàu naøy phuø hôïp vôùi vieäc döïng laïi lòch söû Taám Khaên Lieäm tröôùc theá kyû XIV.
Vieäc nghieân cöùu cuûa oâng Max Frei ñaõ bò nhieàu hoïc giaû pheâ bình, vì cho raèng oâng ñaõ khoâng chuù yù tôùi caùc oâ nhieãm töø caùc khaùch haønh höông, vì trong bao theá kyû Taám Khaên Lieäm ñaõ ñöôïc haèng traêm ngaøn baøn tay tín höõu sôø vaøo. Ngoaøi ra theo caùc hoïc giaû, khoâng theå xaùc ñònh loaïi cuûa moät caây coù phaán hoa, tröø vaøi tröôøng hôïp raát hoïa hieám. Bình thöôøng phaán hoa chæ cho pheùp xaùc ñònh caùc nhoùm loaïi, hay gioáng, hoaëc gia ñình thoâi. Giaùo sö Baruch ñaõ duyeät xeùt laïi caùc nghieân cöùu cuûa oâng Frei vaø giaûn luôïc xuoáng coøn ba loaïi phaán hoa, trong khi ñoái vôùi caùc phaán hoa khaùc chæ coù theå nhaän dieän gioáng. Vaøo naêm 2000 caùc keát luaän cuûa giaùo sö Baruch bò giaùo sö V. M. Bryant phaûn ñoái, vì oâng Baruch daõ chæ duøng moät kính hieån vi quang hoïc, chöù khoâng phaûi laø kính hieån vi ñieän töû. Theá roài caùc phaán hoa dính keo khoù coù theå ñöôïc phaân tích.
Maëc duø coù caùc nghi ngôø, caùc keát quûa nghieân cöùu cuûa oâng Max Frei ñaõ ñöôïc laáy laïi trong caùc naêm 1997-1998 bôûi vaøi hoïc giaû coi Taám Khaên Lieäm laø thaät, vaø hoï cho raèng nôi phaùt xuaát Taám Khaên Lieäm laø moät vuøng raát gaàn vôùi Gieârusalem. Tuy nhieân, vieäc nhaän dieän caùc loaïi phaán hoa khaùc nhau töï noù khoâng chæ cho thaáy nôi choán, neáu khoâng quy chieáu quang phoå cuûa noù, nghóa laø caùc giaù trò phaàn traêm cuûa tuøng loaïi phaán hoa hieän dieän trong chaát lieäu nghieân cöùu. Giaùo sö Gaetano Ciccone khaúng ñònh raèng oâng Frei ñaõ khoâng ño quang phoå phaán hoa, maø chæ lieät keâ caùc phaán hoa vaø goïi chuùng moât caùch khoâng ñuùng laø quang phoå phaán hoa. Ngoaøi ra caùc phaán hoa khoâng theå choáng laïi moät moâi tröôøng coù khí haèng traêm naêm. Neáu phaán hoa bò tröng baày ngoaøi khoâng khí, thì chæ trong moät thôøi gian ngaén seõ bò phaù huûy, vì döôõng khí laøm hao moøn khieán cho phaán hoa seõ bò phaù huûy bôûi caùc thöù naám vaø vi khuaån. Giaùo sö Marta Mariotti Lippi thöû tìm ño vieäc duy trì cuûa phaán hoa, vaø cho bieát chæ sau hai thaùng caùc phaán hoa maát ñi 77%.
Hoài naêm 2010 giaùo sö Danin ñaõ duyeät xeùt toaøn boä caùc phaân tích cuûa oâng Frei vaø keát luaän raèng khoù coù theå chæ duøng caùc phaán hoa ñeå xaùc ñònh vuøng ñòa lyù phaùt xuaát ra Taám Khaên Lieäm.
Môùi hôn nöõa laø vieäc phaân tích cuûa giaùo sö Litt qua kính hieån vi quang hoïc taân tieán vaø kính hieån vi ñoàng tieâu cöï döïa treân tia hoàng ngoaïi ñaõ chöùng minh cho thaáy khoâng theå xaùc ñònh caùc phaán hoa treân bình dieän gioáng, vaø laïi caøng khoâng theå xaùc ñònh loaïi cuûa chuùng.
Giaùo sö Raymond Rogers ñaõ ñeà nghò moät phöông phaùp hoùa hoïc ñeå ñònh tuoåi Taám Khaên Lieäm baèng caùch ño chaát vanillina hieän dieän treân khaên. Theo oâng chaát vanillina hieän dieän trong chaát goã cuûa teá baøo vaûi gai maát ñi raát chaäm chaïp theo thôøi gian. Noù phaûi hieän höõu, neáu Khaên Lieäm thuoäc thôøi Trung Coå. Neáu khoâng coù söï hieän dieän cuûa noù, thì khaên coå xöa hôn. Döïa treân keát quaû do oâng coâng boá naêm 2005 Taám Khaên Lieäm thuoäc thôøi gian naêm 1000 tôùi 700 sau coâng nguyeân. OÂng Rogers duøng phöông trình cuûa Arrhenius ñeå phoûng ñoaùn thôøi gian caàn thieát cho vieäc maát ñi 95% vanillina, 1,319 naêm vôùi nhieät ñoä thöôøng haèng laø 25 ñoä C, 1,845 naêm vôùi nhieät ñoä 23 ñoä C, vaø 3,095 naêm vôùi nhieät ñoä 20 ñoä C, baèng caùch coi caùc nhieät ñoä naøy cuûa caùc öôùc löôïng nhieät ñoä höõu lyù, trong ñoù Taám Khaên Lieäm ñöôïc giöõ gìn.
Nhieàu nhaø nghieân cöùu khaùc ñaõ löu yù raèng chaát vanillina maát ñi nhanh choùng hôn khi gia taêng nhieät ñoä, vaø hoï cho raèng caùc nhieät ñoä do oâng Rogers ñöa ra khoâng chính xaùc. Vieäc gia taêng 5 ñoä C so vôùi 25 ñoä C do oâng Rogers giaû thuyeát, nghóa laø khi ôû 30 ñoä C, seõ khieán maát ñi 95% vanillina chæ noäi trong 579 naêm. Nhöng söï kieän Taám Khaên Lieäm ñöôïc giöõ ôû nhieät ñoä 30 hay 25 ñoä C trong bao theá kyû, ngaøy ñeâm muøa heø cuõng nhö muøa ñoâng, laø ñieàu khoâng thaät. Nhieät ñoä trung bình haèng naêm taïi Torino laø döôùi 15 ñoä C.
Vieäc tröng baày Taám Khaên Lieäm döôùi aùnh saùng cuûa caùc ngoïn ñuoác cuõng coù theå laáy maát ñi chaát vanillina. Tuy nhieân, thôøi gian tröng baày coäng chung laïi chæ keùo daøi vaøi thaùng, caû khi coù cho noù laø moät naêm ñi nöõa, ñeå cho hieäu quûa vieäc tieâu thuï 95% chaát vanillina naøy xaûy ra thì phaûi gia taêng nhieät ñoä tôùi 75 ñoä C laø nhieät ñoä quùa möùc.
Caùc nhieät ñoä khaùc maø Taám Khaên Lieäm phaûi chòu, khoaûng 200 ñoä trong vuï hoûa hoaïn naêm 1542, ñaõ khieán cho chaát vanillina maát ñi raát nhanh. Chaúng haïn ôû nhieät ñoä 200 ñoä C thì chæ caàn trong voøng 7 phuùt. Nhöng oâng Rogers luaän cöù raèng vuï hoûa hoaïn naêm 1542 ñaõ khoâng aûnh höôûng nhieàu treân chaát vanillina, vì vaûi gai daãn nhieät raát thaáp, vaø Taám Khaên Lieäm ôû xa choã chaùy. Nhöng caàn phaûi traû lôøi caâu hoûi taïi sao trong caùc maãu duøng ñeå thöû Carbon 14 chaát vanillina ñaõ khoâng bò maát. Do ñoù caùc nghieân cöùu cuûa oâng bò coi laø "raát ngheøo naøn" vaø thieáu soùt treân bình dieän phöông phaùp döôùi ba khía caïnh. Thöù nhaát, phöông phaùp ñaõ duøng ñeå kieåm thöïc caùc daáu veát vanillina trong caùc sôïi vaûi gai: oâng Rogers ñaõ duøng thöû nghieäm phaåm ñeå xaùc ñònh caùc keát quaû veà löôïng. Thöù hai, vieäc kieåm soaùt: trong vieäc tìm toøi oâng Rogers ñaõ khoâng duøng caùc maãu kieåm soaùt. Thöù ba, tính taùi thöïc hieän caùc thí nghieäm: caùc phaân tích cuûa oâng Rogers ñaõ chæ ñöôïc laøm coù moät laàn, vì theá thieáu caùc kieåm soaùt caàn thieát ñeå ño moät leà sai laàm trong vieäc ñònh tuoåi Taám Khaên Lieäm.
Khi chaáp nhaän Taám Khaên Lieäm laø moät di tích thöïc söï lieân quan tôùi moät ngöôøi ñaõ soáng beân Palestina vaøo theá kyû thöù I, coù vaøi nhaø nghieân cöùu ñaõ thöû tính xaùc xuaát ngöôøi ñoù khoâng töông öùng vôùi Ñöùc Gieâsu Kitoâ döïa treân caùc ñaëc thaùi cuûa Taám Khaên Lieäm. Naêm 1902 oâng Yves Delage, giaùo sö giaûi phaãu hoïc so saùnh thuoäc ñaïi hoïc Sorbone, ñaõ trình baày cho Haøn laâm vieän Khoa hoïc moät baûn töôøng trình trong ñoù oâng ñaõ duyeät xeùt caùc söï kieän ñöôïc bieát cho tôùi luùc ñoù veà Taám Khaên Lieäm vaø caùc ñaëc thaùi vaät lyù vaø giaûi phaãu hoïc cuûa hình ngöôøi vaø löôïng ñònh moät caùch chuû quan raèng vieäc Taám Khaên Lieäm khoâng phaûi laø taám khaên lieäm xaùc Chuùa Gieâsu, theo oâng, chæ döôùi 1 treân 10 tyû laàn.
Vaøo thaäp nieân 1970 oâng Bruno Barberis, giaùo sö ñaïi hoïc Torino, vaø laø giaùm ñoác Trung taâm quoác teá Khaên Lieäm hoïc, cuõng ñaõ ñöa ra nhaän xeùt chuû quan nhö theá, döïa treân caùc döõ kieän môùi. Xaùc xuaát maø oâng giaû thieát laø 1 treân 200 tyû laàn. Ñaây cuõng ñaõ laø caùc löôïng ñònh chuû quan cuûa nhaø toaùn hoïc vaø khaên lieäm hoïc Tino Zeuli, nguyeân giaùo sö ñaïi hoïc Torino. Nghóa laø caùc giaùo sö noùi treân cho raèng Taám Khaên Lieäm thaønh Torino ñaõ laø taám khaên lieäm xaùc Chuùa Gieâsu.
Tuy nhieân, caàn minh xaùc raèng caùc löôïng ñònh giaû thieát treân ñaây laø caùc yù kieán chuû quan döïa treân caùc lyù luaän loaïi suy, chöù khoâng phaûi döïa treân caùc tính toaùn khoa hoïc, thoáng keâ hay toaùn hoïc trong nghóa kyõ thuaät cuûa caùc töø naøy.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)