Taân hoàng y vaø tính coâng giaùo cuûa Giaùo Hoäi
Taân hoàng y vaø tính coâng giaùo cuûa Giaùo Hoäi.
Roma (VietCatholic News 12-02-2015) - Choïn taân Hoàng Y laø moät caùch ñeå caùc vò giaùo hoaøng noùi leân laäp tröôøng hay chuû tröông cuûa mình, vaø laàn naøy, ñieàu Ñöùc Phanxicoâ muoán noùi lieân quan tôùi danh saùch caùc taân Hoàng Y cuûa ngaøi roõ raøng laø thöïc taïi hoaøn caàu cuûa Ñaïo Coâng Giaùo. Thöïc vaäy, 20 vò taân Hoàng Y seõ ñöôïc taán phong vaøo ngaøy 14 thaùng Hai naêm 2015, thöïc teá ñaõ phaùt xuaát töø khaép nôi treân theá giôùi: Mieán Ñieän, Cape Verde, Vieät Nam.
Tuy nhieân, nôi maø ngöôøi ta voán cho raèng khoâng coù trieån voïng gì coù ñöôïc moät vò Hoàng Y laø moät nöôùc nhoû xíu ôû Nam Thaùi Bình Döông, töùc Tonga, goàm tôùi 176 hoøn ñaûo, nhöng toång soá daân chæ laø 100,000 ngöôøi, trong ñoù, ngöôøi Coâng Giaùo chæ laø 15,000. Nhöng Ñöùc Phanxicoâ vaãn ñaõ daønh cho hoï moät choã ngoài ôû Hoàng Y ñoaøn cuûa Giaùo Hoäi.
Ngöôøi ñöôïc choïn ñeå chieám choã ngoài ñoù laø Ñöùc Cha Soane Patita Paini Mafi, chæ laø vò giaùm muïc thöù tö cuûa caû nöôùc vaø nay laø Hoàng Y tieân khôûi. Muoán laõnh muõ Hoàng Y, ngaøi phaûi vöôït 11,000 haûi lyù, qua boán laàn ñoåi maùy bay môùi tôùi ñöôïc Roâma!
Löïa ñöôïc moät vò Hoàng Y töø caùi choán xa xaêm heûo laùnh aáy roõ raøng ñaõ noùi heát cung caùch Ñöùc Phanxicoâ muoán nhaán maïnh tôùi yù nghóa coäi nguoàn cuûa chöõ Coâng Giaùo: tính phoå quaùt (haèng coù ôû khaép theá naøy).
Vôùi 53 tuoåi ñôøi trôû thaønh vò Hoàng Y treû nhaát theá giôùi, Ñöùc Taân Hoàng Y Mafi quaû laø moät vò giaùo só theo khuoân maãu Ñöùc Phanxicoâ: khoâng töï phuï, khoâng chính trò vaø taàm thöôøng ñeán "laøm ngöôøi ta maùt loøng". Ngaøi laø maãu ngöôøi saün saøng thöøa nhaän raèng noãi aân haän duy nhaát ñöôïc laøm Hoàng Y laø khoâng coøn bao nhieâu thì giôø ñeå queùt doïn chuoàng heo nhoû beù cuûa gia ñình taïi queâ nhaø.
AÁy theá nhöng Ñöùc Taân Hoàng Y Mafi raát yù thöùc ñöôïc danh döï naøy. Ngaøi baûo: "Vieäc naøy coù yù nghóa lôùn lao ñoái vôùi ngöôøi Tonga chuùng toâi". Ngaøi cho bieát khi ngaøi trôû veà, caû nöôùc döï tính seõ coù moät leã hoäi lôùn theo kieåu Tonga. Vöøa cöôøi, ngaøi vöøa noùi: "Nhieàu con heo seõ bò gieát! Nhöng toâi seõ coá gaéng cöùu caøng nhieàu con caøng hay".
ÔÛ Roâma, Ñöùc Taân Hoàng Y Mafi nguï taïi truï sôû Doøng Marist, laø Doøng ñaõ ñem ñöùc tin Coâng Giaùo tôùi Tonga vaø cuõng laø Doøng cung caáp 3 vò giaùm muïc ñaàu tieân cuûa xöù sôû. Taïi ñaây, ngaøi ñaõ daønh cho taïp chí Crux moät cuoäc phoûng vaán.
Trong cuoäc phoûng vaán treân, ngaøi cho bieát: ngaøi bieát tin ñöôïc choïn laøm Hoàng Y töø em trai laø Peter, ngöôøi hieän ñang soáng taïi San Francisco, laøm ca tröôûng taïi moät giaùo xöù Coâng Giaùo. Ngöôøi em trai naøy goïi cho ngaøi luùc 4 giôø saùng, giôø Tonga, khieán ngaøi phaûi daäy khoûi giöôøng ñeå tieáp chuyeän. Vì Ñöùc Cha Mafi khoâng heà bieát gì veà ñoäng thaùi naøy, neân ngaøi baùn tín baùn nghi, voäi loâi chieác laptop ra vaø raø trang maïng cuûa Vatican ñeå bieát roõ söï thaät.
Ngaøi baûo "ñeán laøm giaùm muïc toâi cuõng khoù maø tin ñöôïc, chöù laøm Hoàng Y, coù bao giôø toâi nghó tôùi, khoâng bao giôø".
Ngaøi cho bieát haøng chuïc ngaøn ngöôøi Tonga thuoäc moïi giai taàng xaõ hoäi göûi lôøi chuùc möøng vaø caàu chuùc ngaøi nhaân dòp naøy, trong ñoù coù caû Vua Tupou VI vaø Hoaøng Haäu Nanasipau'u. Hai vò döï tính coù maët taïi buoåi leã cuûa maät nghò Hoàng Y vaøo thöù Baåy 14 thaùng 2 naêm 2015.
Ñöùc Taân Hoàng Y Mafi noùi raèng ngaøi khoâng ñöôïc choïn vì baát cöù lieân heä baûn thaân naøo vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng. Thöïc vaäy, tröôùc ñaây, ngaøi chæ môùi gaëp Ñöùc Phanxicoâ coù moät laàn duy nhaát, vaø raát ngaén nguûi, nhaân dòp Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc hoài muøa thu 2014, chæ ñeå noùi vôùi Ñöùc Phanxicoâ laø Tonga ôû ñaâu treân baûn ñoà theá giôùi. Ñöùc Phanxicoâ chæ ñaùp laïi: "Xa laém, xa laém!"
Duø phaùt xuaát töø moät nôi nhoû beù, nhöng Ñöùc Taân Hoàng Y Mafi khoâng phaûi laø ngöôøi "queâ muøa": ngaøi töøng tham döï 2 Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc theá giôùi: Thöôïng Hoäi Ñoàng naêm 2012 veà Taân Phuùc AÂm Hoùa vaø Thöôïng Hoäi Ñoàng naêm 2014 veà gia ñình. Chaéc chaén, ngaøi seõ tham döï Thöôïng Hoäi Ñoàng naêm 2015.
Veà Thöôïng Hoäi Ñoàng naêm 2014, ngaøi noùi: "toâi thích tinh thaàn côûi môû... ÔÛ ñaáy thöïc söï coù tình thaân höõu vaø ñöôïc töï do thaûo luaän. Toâi caûm thaáy Thaàn Khí, Chuùa Thaùnh Thaàn, haønh ñoäng qua söï côûi môû naøy. Toâi vaãn coøn môùi vaø ñang caàn hoïc hoûi, nhöng toâi hy voïng raèng tinh thaàn aáy seõ tieáp dieãn taïi Thöôïng Hoäi Ñoàng saép tôùi".
Veà vaán ñeà gai goùc lieäu coù neân cho ngöôøi Coâng Giaùo ly dò vaø taùi hoân röôùc leã hay khoâng, Ñöùc Taân Hoàng Y Mafi cho bieát: ngaøi khoâng böôùc vaøo cuoäc tranh luaän vôùi moät chuû tröông coá ñònh. Ngaøi baûo: "laø caùc muïc töû, chuùng toâi thöôøng gaëp nhöõng ngöôøi hoûi 'khi naøo Giaùo Hoäi nôùi loûng vaán ñeà naøy? Chuùng con caàn ñöôïc röôùc leã'. Chuùng toâi gaëp ñieàu naøy khaù thöôøng xuyeân. Toâi tin vieäc phaûi bieän phaân, Giaùo Hoäi phaûi laéng nghe vaø côûi môû. Khoâng phaûi moät ngöôøi quyeát ñònh. Khoâng phaûi yù kieán caù nhaân. Toâi tin nhö theá [vaø] toâi tieáp tuïc côûi môû".
Trong thaäp nieân 1990, Ñöùc Taân Hoàng Y Mafi voán theo hoïc taïi Ñaïi Hoïc Loyola ôû Maryland, Myõ. Ngaøi thöøa nhaän raèng ôû tuoåi 53, coù leõ ngaøi seõ laøm Hoàng Y ít nhaát cuõng moät phaàn tö theá kyû. Coù theå, ngaøi seõ tham döï maät nghò Hoàng Y baàu giaùo hoaøng 2, 3 laàn nöõa khoâng bieát chöøng.
Ngaøi cho hay: ngaøi chöa caûm nhaän ñöôïc tính lôùn lao cuûa traùch nhieäm, vì vaãn coøn ñang raát ngôõ ngaøng. Noùi cho ngay, theo ngaøi, trôû thaønh Hoàng Y khoâng haún ñaùng sôï nhö khi ñöôïc choïn laøm giaùm muïc naêm 2007, luùc ngaøi buoäc phaûi theà giöõ bí maät caû moät thaùng trôøi, phaûi giöõ kín tin töùc, khoâng daùm noùi caû vôùi meï.
Ngaøi baûo: baø coá caûm thaáy ngaøi bò ñieàu gì ñoù ñeø naëng, nhöng khoâng daùm toïc maïch. Tuy nhieân, roài cuõng ñeán ngaøy phaûi thoâng baùo. Ngaøi tôùi nhaø baø coá ñeå loan tin. Hoâm aáy, ngaøi aên vaän y phuïc linh muïc chænh teà ñeå sau ñoù coøn ñeán trình dieän nhaø vua vaøo buoåi chieàu.
Ñöùc Taân Hoàng Y Mafi cho bieát: hoâm aáy ngaøi xuùc ñoäng ñeán noãi noùi khoâng neân lôøi, cöù ñöùng moät choã maø khoùc. Meï ngaøi töôûng chuyeän khoâng laønh, an uûi ngaøi: "coù gì ñaâu con, con coù quyeát ñònh boû chöùc linh muïc thì meï cuõng ñaâu coù buoàn!"
Dó nhieân, khoâng nhöõng khoâng boû chöùc linh muïc, ngaøi coøn ñöôïc thaêng thöôûng treân baäc thang giaùo só. Khi ñaõ hieåu chuyeän, meï ngaøi cho ngaøi lôøi khuyeân maø theo ngaøi, seõ khoâng bao giôø ngaøi queân ñöôïc: "haõy khieâm nhöôøng, con aï, vaø ca khen vaø vinh danh Thieân Chuùa".
Sau khi ñaõ thaéng "vaän heân" ñeå trôû thaønh moät giaùm muïc vaø moät Hoàng Y, Ñöùc Taân Hoàng Y Mafi bieát vaãn coøn moät chöùc vuï nöõa trong Ñaïo Coâng Giaùo, moät chöùc vuï cuõng chöa coù ngöôøi Tonga naøo töøng laøm. Nhöng ngaøi cho raèng yù nieäm veà moät vò giaùo hoaøng ngöôøi Tonga laø chuyeän "laáp bieån vaù trôøi", khoâng theå naøo coù ñöôïc. "Luùc ñoù chaéc laø taän theá!" Ngaøi cöôøi noùi theá.
Vuõ Van An