Leã Ñöùc Meï Loä Ñöùc
Ngaøy phuïc vuï Beänh nhaân
Leã Ñöùc Meï Loä Ñöùc: Ngaøy phuïc vuï Beänh nhaân.
Roma (VietCatholic News 11-02-2015) - Môû ñaàu Söù ñieäp Ngaøy Theá Giôùi caùc Beänh nhaân 2015, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ ngoû lôøi vôùi caùc beänh nhaân vaø vôùi nhöõng ngöôøi phuïc vuï: "Taát caû anh chò em ñang mang gaùnh naëng beänh taät vaø qua nhieàu caùch thöùc khaùc nhau, anh chò em ñang keát hieäp vôùi Chuùa Kitoâ chòu ñau khoå; cuõng nhö vôùi anh chò em laø nhöõng ngöôøi chuyeân nghieäp vaø nhöõng ngöôøi thieän nguyeän trong laõnh vöïc y teá".
Chuû ñeà Söù ñieäp trích daãn töø caâu noùi cuûa saùch OÂng Gioùp: "Toâi ñaõ laø ñoâi maét cho ngöôøi muø, ñoâi chaân cho ngöôøi queø" (G 29,15). OÂng Gioùp phuïc vuï nhöõng ngöôøi tuùng thieáu. OÂng Gioùp coù uy tín vaø ñöôïc caùc kyø laõo trong thaønh kính neå. Uy tín ñöôïc bieåu loä trong vieäc phuïc vuï ngöôøi ngheøo vaø saên soùc keû moà coâi, ngöôøi goùa buïa. (Soá 2).
Ñöùc Thaùnh Cha ñeà cao nhöõng chöùng nhaân phuïc vuï beänh nhaân. Ngaøi goïi "hoï laø 'ñoâi maét cho ngöôøi muø' vaø laø 'ñoâi chaân cuûa ngöôøi queø!', hoï laø nhöõng ngöôøi gaàn guõi caùc beänh nhaân ñang caàn ñöôïc giuùp ñôõ lieân tuïc, giuùp ñôõ ñeå taém röûa, maëc quaàn aùo, aên uoáng. Vieäc phuïc vuï beänh nhaân trong thôøi gian daøi neân vaát vaû vaø naëng neà. Ñoù laø moät ñaïi loä ñeå thaùnh hoùa!". Ngaøi noùi raèng: "Thôøi gian traûi qua caïnh ngöôøi beänh laø moät thôøi gian thaùnh. Laø chuùc tuïng Thieân Chuùa, Ñaáng laøm cho chuùng ta ñöôïc ñoàng hình daïng vôùi Con cuûa Ngaøi, Ñaáng ñaõ khoâng ñeán ñeå ñöôïc phuïc vuï, nhöng ñeå phuïc vuï vaø hieán maïng soáng mình ñeå cöùu chuoäc nhieàu ngöôøi" (Soá 3).
Ngaøy Chuùa Nhaät 08 thaùng 02 naêm 2015, nhö thöôøng leä, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñoïc kinh Truyeàn Tin vaøo luùc 12giôø tröa tröôùc söï hieän dieän cuûa vaøi chuïc ngaøn khaùch haønh höông taïi quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ. Trong baøi giaûng, Ngaøi nhaén nhuû moïi ngöôøi haõy quan taâm chaêm soùc nhöõng ai yeáu ñau beänh taät vì hoï chính laø thaân mình cuûa Ñöùc Kitoâ. Quan taâm ñeán moät ngöôøi yeáu ñau, ñoùn nhaän ngöôøi ñoù, phuïc vuï ngöôøi ñoù laø phuïc vuï Ñöùc Kitoâ: ngöôøi yeáu ñau laø thòt cuûa Ñöùc Kitoâ (RV).
Nhöõng ai phuïc vuï beänh nhaân, haõy noi göông Ñöùc Gieâsu, Ñaáng Cöùu Ñoä ñaõ luoân gaàn guõi, thaêm vieáng vaø chöõa laønh caùc beänh nhaân.
Nhaéc ñeán söï quan taâm cuûa Ñöùc Gieâsu ñoái vôùi ngöôøi beänh taät, Ñöùc Thaùnh Cha noùi: "Ngöï ñeán traàn gian ñeå loan baùo vaø hieän thöïc hoùa söï cöùu ñoä cho taát caû moïi ngöôøi, Ñöùc Gieâsu ñaõ baøy toû moät söï öu aùi ñaëc bieät ñoái vôùi nhöõng ai ñang bò toån thöông nôi theå xaùc cuõng nhö tinh thaàn: nhöõng ngöôøi ngheøo khoå, caùc toäi nhaân, nhöõng ngöôøi bò quyû aùm, nhöõng ai yeáu ñau, vaø caû nhöõng ai bò gaït ra ngoaøi leà xaõ hoäi. Nhö theá, Ngaøi töï maïc khaûi chính mình nhö löông y cuûa taát caû caùc linh hoàn vaø moïi theå xaùc, nhö ngöôøi Samaritanoâ nhaân haäu vaäy". Môøi goïi phaûn tænh veà yù nghóa cuûa vieäc chöõa laønh beänh taät cuûa Ñöùc Gieâsu, Ñöùc Thaùnh Cha noùi: "Thöïc taïi cuûa vieäc chöõa laønh caùc beänh taät cuûa Ñöùc Gieâsu môøi goïi chuùng ta phaûn tænh veà yù nghóa vaø giaù trò cuûa beänh taät. Ñaây cuõng laø ñieàu maø Ngaøy Quoác teá beänh nhaân - voán seõ ñöôïc cöû haønh vaøo ngaøy thöù tö 11 thaùng 02 naêm 2015, dòp leã nhôù Ñöùc Trinh Nöõ Maria Loä Ñöùc - cuõng taùi keâu goïi chuùng ta" (RV).
Ñoïc Phuùc AÂm, chuùng ta thaáy Chuùa Gieâsu luoân toû ra ñaëc bieät quan taâm tôùi nhöõng ngöôøi yeáu ñau. Nhieàu caâu chuyeän chöõa laønh tuyeät vôøi ñöôïc keå laïi: "Thieân haï ñem ñeán cho ngöôøi moïi keû oám ñau, maéc ñuû thöù beänh hoaïn taät nguyeàn, nhöõng keû bò quyû aùm, kinh phong, baïi lieät vaø Ngöôøi ñaõ chöõa hoï." (Mt 4, 24); "Chuùa Gieâsu treân nuùi ñi xuoáng, ñaùm ñoâng luõ löôït ñi theo Ngöôøi. Vaø kìa, moät ngöôøi phong huõi tieán laïi... Ngöôøi giô tay ñuïng vaøo anh vaø baûo, toâi muoán, anh saïch ñi. Laäp töùc, anh ñöôïc saïch beänh phong huûi." (Mt 8, 1-3); "Chuùa Gieâsu ñi khaép caùc thaønh thò, laøng maïc, giaûng daïy trong caùc hoäi ñöôøng cuûa hoï, rao giaûng Tin Möøng Nöôùc Trôøi vaø chöõa caùc beänh hoaïn taät nguyeàn." (Mt 9, 35)...
Quan nieäm cuûa Cöïu Öôùc cho raèng beänh gaén lieàn vôùi toäi. Beänh taät nhö laø moät söï tröøng phaït bôûi toäi loãi gaây ra. Vì theá, ngöôøi ta xa laùnh beänh nhaân, nhaát laø beänh phong cuøi. Ñoù laø moät beänh nan y bò moïi ngöôøi kinh tôûm, khoâng chæ vì söï dô baån "oâ ueá theo luaät Do thaùi", hay laây nhieãm, maø coøn bò xa laùnh nhö xa laùnh keû toäi loãi.
Trong Ñaïo Do Thaùi, ngöôøi maéc beänh phong bò gaït ra ngoaøi leà xaõ hoäi. Hoï khoâng ñöôïc soáng chung vôùi thaân nhaân trong xoùm laøng. Hoï bò xua ñuoåi vaøo trong röøng nuùi hay trong sa maïc. Hoï phaûi aên maëc raùch röôùi. Ñi ñeán ñaâu phaûi keâu leân: "OÂ ueá, oâ ueá", cho moïi ngöôøi bieát maø traùnh xa. Ai tieáp xuùc vôùi ngöôøi beänh phong ñeàu bò coi laø oâ ueá. Ai ñuïng chaïm vaøo ngöôøi beänh phong bò coi nhö ngöôøi maéc toäi raát naëng. Chaúng ai daùm ñeán gaàn ngöôøi beänh phong.
Ngöôøi beänh nhö theá, khoâng nhöõng bò nhöõng veát thöông treân thaân xaùc haønh haï ñau ñôùn maø coøn bò nhöõng noãi ñau, noãi nhuïc trong taâm hoàn daèn vaët khoå sôû. Hoï bò xaõ hoäi khinh khi loaïi tröø. Hoï bò moät maëc caûm chua chaùt daøy voø. Nhaân phaåm khoâng ñöôïc toân troïng, hoï soáng maø coi nhö ñaõ cheát.
Tin Möøng Chuùa Nhaät VI keå caâu chuyeän: Chuùa Gieâsu ñaõ vöôït qua nhöõng bieân giôùi caám kî khi ñeán gaàn ngöôøi beänh phong. Ngöôøi coøn ñöa tay chaïm vaøo thaân mình lôõ loeùt aáy. Loøng thöông yeâu ñaõ khieán Chuùa Gieâsu laøm taát caû. Vì thöông ngöôøi beänh, Chuùa Gieâsu ñaõ baát chaáp nhöõng ñieàu ñöôïc coi laø caám kî cuûa Ñaïo Do Thaùi.
Khi chöõa khoûi beänh phong, Chuùa Gieâsu giaûi thoaùt ngöôøi beänh khoûi nhöõng ñau ñôùn phaàn xaùc. Töø nay, anh khoâng coøn bò nhöõng veát thöông haønh haï. Thaân theå anh trôû neân laønh laën. Da deû anh trôû laïi hoàng haøo töôi taén. Khuoân maët anh raïng rôõ.
Khi chöõa khoûi beänh phong, ñoàng thôøi Chuùa Gieâsu cuõng giaûi phoùng anh khoûi nhöõng maëc caûm ñeø naëng taâm hoàn bao naêm thaùng qua. Khi chaïm ñeán thaân theå anh thì Ngöôøi cuõng chaïm ñeán taâm hoàn anh. Tröôùc kia anh caûm thaáy bò moïi ngöôøi xa laùnh, nay qua Chuùa Gieâsu anh caûm thaáy moïi ngöôøi gaàn guõi thaân thöông. Tröôùc kia anh caûm thaáy bò khinh mieät, nay anh caûm thaáy ñöôïc traân troïng. Tröôùc kia anh caûm thaáy bò boû rôi, nay anh caûm thaáy ñöïoc yeâu thöông voã veà.
Muoán cho moïi ngöôøi chaáp nhaän anh taùi hoäi nhaäp vaøo ñôøi soáng xaõ hoäi, Chuùa Gieâsu baûo anh ñi trình dieän vôùi Thaày Caû theo luaät ñònh. Tröôùc kia anh bò loaïi tröø, bò gaït ra beân leà xaõ hoäi, nay anh ñöôïc ñoùn nhaän anh trôû laïi vôùi xaõ hoäi loaøi ngöôøi. Nhaân phaåm ñöôïc phuïc hoài, danh döï ñöôïc toân troïng. Giôø ñaây anh coù theå töï tin, vui soáng giöõa moïi ngöôøi nhö moïi ngöôøi.
Chuùa Gieâsu ñaõ chöõa laønh theå xaùc vaø taâm hoàn cuûa ngöôøi beänh phong. Chính thaùi ñoä tin töôûng, ñôn sô cuûa anh ñaõ chaïm ñeán loøng thöông xoùt cuûa Chuùa. Pheùp laï phaùt sinh töø loøng tin cuûa beänh nhaân vaø töø yù muoán ñaày quyeàn naêng cuûa Chuùa Gieâsu.
Coù moät moân ñeä theo göông Thaày Chí Thaùnh ñaõ ñeán ôû giöõa ngöôøi cuøi, cuøng soáng vaø ñaõ cheát giöõa hoï. Ñoù laø Cha Ñamieân "Toâng Ñoà ngöôøi huûi". Ngaøi ñaõ ñöôïc Giaùo Hoäi phong Thaùnh. Trong cuoán saùch "Nhöõng ngöôøi löõ haønh treân ñöôøng hy voïng", Ñöùc Hoàng Y Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän ñaõ keå chuyeän cuoäc ñôøi Cha Ñamien.
Molokai, quaàn ñaûo xa xaêm aáy naèm coâ ñôn giöõa loøng Thaùi Bình Döông meânh moâng. Treân ñaûo toaøn laø ngöôøi huûi: cuït tay, ñöùt chaân, maét ñui, moâi lôû, raêng ruïng... Moät hoâm, Ñöùc Giaùm Muïc ñaëc traùch quaàn ñaûo naøy gioùng tieáng keâu goïi caùc Linh Muïc ôû AÂu Chaâu tình nguyeän hy sinh sang ñoù phuïc vuï. Moät Linh Muïc treû, ñeïp trai, thoâng minh, khoeû maïnh haêng haùi ñaùp lôøi. Ñoù laø Cha Ñamien, ngöôøi veà sau ñöôïc theâm bieät danh: "Toâng Ñoà ngöôøi huûi".
Chieàu hoâm ñoù, trong Nhaø Thôø ôû ñaûo Molokai ñoâng ngheït nhöõng ngöôøi huûi da ngaêm ñen vôùi muøi hoâi tanh noàng naëc, Ñöùc Giaùm Muïc ñöùng treân Baøn Thôø quay xuoáng giôùi thieäu vôùi Giaùo Daân: "Caùc con thaân meán, caùc con haèng mong öôùc coù moät Linh Muïc ñeán cuøng caùc con, thì ñaây, cha Ñamien, moät Linh Muïc ngöôøi Bæ seõ soáng chung vôùi caùc con töø nay cho ñeán cheát. Caùc con coù sung söôùng khoâng?"
Caû Nhaø Thôø xoân xao, thì thaàm to nhoû. Cha Ñamien ñöùng caïnh Ñöùc Giaùm Muïc chaúng hieåu tyù naøo. Roài hoï töø töø tieán leân Cung Thaùnh, daùng ñieäu chaát phaùc ñôn sô. Cha Damien caøng nhìn thaáy hoï ñeán gaàn mình thì caøng sôûn toùc gaùy. Hoï troâng nhö nhöõng thaây ma coøn soáng, nhö nhöõng quaùi thai maát haún daùng ngöôøi. Hoï laøm gì ñaây? Hoï tieán ñeán beân cha sôø vaøo maët, vaøo tay, vaøo aùo cha...
Cha hoûi Ñöùc Giaùm Muïc: "Thöa Ñöùc Cha, hoï laøm gì theá? Hoï noùi gì theá?" Ñöùc Cha traû lôøi: "Hoï noùi, hoï khoâng theå töôûng töôïng ñöôïc moät ngöôøi ôû phöông xa, chaúng baø con huyeát thoáng gì vôùi hoï, coøn treû, ñeïp trai, khoâng beänh taät nhö cha, töï nhieân laïi ñeán phuïc vuï hoï treân maûnh ñaát khoán cuøng naøy. Hoï khoâng tin maét mình neân môùi ñeán sôø moù vaøo ngöôøi cha, xem thöû cha coù thöïc söï bò phung huûi nhö hoï khoâng. Roài hoï noùi vôùi nhau: "Khoâng, Cha ñeïp quaù!".
Daàn daàn, cha Ñamien hoaø ñoàng ñöôïc vôùi hoï. Ngaøi khoâng coøn caûm thaáy tôûm gôùm hoï nhö ngaøy ñaàu. Noùi ñuùng hôn, ngaøi quaù yeâu Chuùa Gieâsu bò boû rôi trong hoï neân chaúng coøn thaáy e sôï, gôùm ghieác chi. Moät ngaøy kia, ñeán löôït cha cuõng bò maéc beänh phong huûi. Thaân hình cha lôû loeùt, nhöùc nhoái. Maët maøy cha suø sì, ñen ñuûi, u naàn troâng raát deã sôï.
Moät soá baùo ôû Bæ ñaêng hình cha Ñamien ñeå moâ taû söï hy sinh vó ñaïi cuûa cha. Baø cuï thaân sinh cuûa cha maét môø khoâng ñoïc ñöôïc, nhìn vaøo böùc hình cuõng chaúng nhaän ra noåi ngöôøi con yeâu. Baø hoûi caùc con trong gia ñình: "Hình ai ñaây maø troâng maø troâng gheâ sôï vaäy?" Caùc con ñeàu traû lôøi meï: "Thöa meï, ñoù laø moät trong nhöõng ngöôøi huûi treân ñaûo Molokai cuûa anh Ñamien ñaáy". Qua maët ñöôïc baø coá, nhöng hoï laïi nhìn nhau vaø khoâng ai baûo ai, taát caû ñeàu xoùt xa rôi leä... Cha Ñamien ñaõ soáng vôùi ngöôøi huûi cho ñeán cheát. Tình yeâu Chuùa ñaõ giuùp cha hy sinh suoát ñôøi vì hoï.
ÔÛ Vieät Nam coù hai traïi cuøi lôùn: traïi Di Linh treân ñöôøng leân Ñaø Laït vaø traïi Quy Hoaø ôû ngoaïi oâ thò xaõ Quy Nhôn. Ñöùc Cha Jean Cassaigne ñaõ gaén boù vôùi anh em daân toäc K'Hor ôû Di Linh bò phong cuøi moät thôøi gian daøi, roài sau 15 naêm laøm Toång Giaùm Muïc Saøi goøn, ñaõ laïi xin tình nguyeän quay trôû veà soáng giöõa nhöõng ngöôøi beänh cuøi ôû Di Linh. Ngaøi soáng vôùi hoï theâm 18 naêm roài laây beänh vaø qua ñôøi naêm 1973. Traùi tim cuûa ngöôøi Vieät Nam vaø caû theá giôùi ñeàu rung caûm, ai cuõng caûm phuïc taám göông chöùng nhaân cuûa ngaøi.
Cha Paul Mahu, moät Linh Muïc ngöôøi Phaùp ñaõ töø giaõ queâ höông vôùi cuoäc soáng tieän nghi ñeán soáng giöõa nhöõng ngöôøi cuøi ôû Quy Hoaø cho ñeán cheát. Xaùc ngaøi ñöôïc choân caát ngay giöõa laøng cuøi beân caïnh nhöõng ngöôøi ngaøi thöông yeâu nhaát.
Ngaøy nay caùc Giaùo Xöù khaép nôi gaàn xa thöôøng toå chöùc haønh höông ñeán Di Linh, Quy Hoaø ñeå vieáng moä Ñöùc Cha Cassaigne vaø Cha Mahu, thaêm vieáng vaø taëng quaø cho caùc beänh nhaân.
Caùc Nöõ Tu cuûa caùc Doøng Nöõ Töû Baùc AÙi Vinh Sôn vaø Phan Sinh Thöøa Sai Ñöùc Meï ñaõ ñeán soáng phuïc vuï giöõa nhöõng ngöôøi bò xaõ hoäi xa laùnh loaïi tröø. Chính tình yeâu Chuùa Kitoâ ñaõ thuùc ñaåy caùc moân ñeä ñeán soáng vôùi hoï, yeâu meán hoï, chaêm soùc phuïc vuï hoï.
Chuùa Gieâsu ñaõ cuùi xuoáng, sôø ñeán ngöôøi cuøi vaø hoï lieàn ñöôïc laønh saïch. Caùc moân ñeä cuûa Chuùa cuõng sôø vaøo ngöôøi cuøi, soáng vôùi ngöôøi cuøi ñem laïi cho hoï tình thöông, bình an vaø nieàm vui.
Tinh thaàn daán thaân phuïc nhöõng ngöôøi cuøng khoå mang moät yù nghóa Tin Möøng saâu xa nhö lôøi Ñöùc Thaùnh Cha Beâneâñictoâ trong Söù ñieäp ngaøy Theá Giôùi caùc beänh nhaân 2012: "Söï quan taâm vaø chaêm soùc muïc vuï cho caùc beänh nhaân, moät ñaøng laø daáu chæ söï dòu hieàn cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi ngöôøi ñang ñau khoå, vaø ñaøng khaùc mang laïi lôïi ñieåm tinh thaàn cho caû caùc Linh muïc vaø toaøn theå coäng ñoaøn Kitoâ, vôùi yù thöùc raèng nhöõng gì ñöôïc laøm cho ngöôøi beù nhoû nhaát, chính laø laøm cho Chuùa Gieâsu" (soá 3).
Ñeå phuïc vuï beänh nhaân theo ñöùc aùi Kitoâ giaùo, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ caên daën: "öu tieân tuyeät ñoái caàn 'ra khoûi mình ñeå ñeán vôùi ngöôøi anh em', nhö moät trong hai giôùi raên chính laøm neàn taûng cho moïi qui luaät luaân lyù vaø nhö daáu chæ roõ raøng nhaát ñeå phaân ñònh treân haønh trình taêng tröôûng tinh thaàn ñaùp laïi söï hieán thaân tuyeät ñoái nhöng khoâng cuûa Thieân Chuùa" (Soá 4).
"Xin Ñöùc Maria, söùc maïnh cuûa nhöõng ngöôøi ñau oám, chuyeån caàu ñeå moãi ngöôøi khi ñau beänh coù theå caûm thaáy söï naâng ñôõ töø söï chaêm soùc cuûa nhöõng ngöôøi ôû beân caïnh, cuõng nhö söùc maïnh cuûa tình yeâu Thieân Chuùa vaø söï an uûi vì tình maãu töû aâu yeám cuûa Meï" (RV).
"Laïy Meï Maria laø Toøa Ñaáng Khoân Ngoan, trong tö caùch laø Meï, xin caàu baàu cho taát caû caùc beänh nhaân vaø nhöõng ngöôøi saên soùc hoï. Amen". (Soá 6).
Lm Giuse Nguyeãn Höõu An