Dung maïo Thöôïng Hoäi Ñoàng 2015
döïa vaøo moät soá thaønh vieân
vöøa ñöôïc Ñöùc Phanxicoâ xaùc nhaän
Dung maïo Thöôïng Hoäi Ñoàng 2015 döïa vaøo moät soá thaønh vieân vöøa ñöôïc Ñöùc Phanxicoâ xaùc nhaän.
Roma (VietCatholic News 3-02-2015) - Nhö ñaõ bieát, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ vöøa xaùc nhaän 48 vò giaùo phaåm laøm thaønh vieân cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng veà Gia Ñình naêm 2015, sau khi caùc vò ñöôïc caùc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc quoác gia ñeà cöû. John L. Allen Jr., phuï taù chuû buùt cuûa taïp chí Crux, döïa vaøo danh saùch naøy, ñeå ñöa ra nhaän ñònh: tuy danh saùch naøy chöa ñaày ñuû vì coøn chôø caùc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc khaùc ñeä naïp danh saùch vaø chính Ñöùc Phanxicoâ boå nhieäm caùc thaønh vieân cuûa caùc boä vaø cuûa rieâng ngaøi, nhöng chæ caàn nhìn vaøo noù, ngöôøi ta cuõng thaáy: khoâng coù lyù do gì ñeå tin raèng Thöôïng Hoäi Ñoàng naêm 2015 khaùc Thöôïng Hoäi Ñoàng naêm 2014 veà ñoä tranh caõi soâi ñoäng, laém khi ñaït tôùi ngôõ ngaøng.
Töôûng cuõng neân nhaéc laïi raèng Thöôïng Hoäi Ñoàng naêm 2014 suy xeùt nhieàu vaán ñeà veà gia ñình, trong ñoù, coù nhieàu vaán ñeà khoâng gaây tranh caõi chi caû nhö vieäc Giaùo Hoäi caàn laøm nhieàu hôn nöõa ñeå hoã trôï caùc caëp vôï choàng luoân luoân trung thaønh, vaø vieäc Giaùo Hoäi mong muoán xaõ hoäi phaûi ñaàu tö nhieàu hôn vaøo gia ñình.
Tuy nhieân, nhöõng vaán ñeà sau ñaõ ñöôïc tranh luaän gay gaét taïi Thöôïng Hoäi Ñoàng naøy:
* Giaùo Hoäi neân coù thaùi ñoä chaøo ñoùn ra sao ñoái vôùi ngöôøi ñoàng tính, löôõng tính vaø bieán tính (transgender)?
* Giaùo Hoäi neân tích cöïc ra sao ñoái vôùi caùc moái lieân heä "baát hôïp leä" nhö soáng chung vôùi nhau khoâng caàn cöôùi xin gì caû?
* Caùc ngöôøi Coâng Giaùo ly dò vaø sau ñoù keát hoân maø khoâng ñöôïc tuyeân boá hoân nhaân tröôùc voâ hieäu coù neân ñöôïc röôùc leã hay khoâng?
Döïa vaøo caùc nhaân vaät vöøa ñöôïc Ñöùc Phanxicoâ xaùc nhaän, ngöôøi ta thaáy caùc ñoùng goùp trong Thöôïng Hoäi Ñoàng naêm 2015 seõ heát söùc ña daïng khieán cho caùc phieân hoïp seõ soâi ñoäng ít nhaát cuõng baèng Thöôïng Hoäi Ñoàng naêm 2014.
Cuõng nhö naêm 2014, caùc vò giaùo phaåm Phi Chaâu xem ra seõ coù tieáng noùi vang doäi taïi Thöôïng Hoäi Ñoàng naêm 2015. Thí duï, moät trong hai ñaïi dieän cuûa Kenya laø Ñöùc Hoàng Y Njue cuûa Nairobi. Ngaøi voán noåi tieáng laø ngöôøi raát thaúng thaén trong vieäc beânh vöïc caû giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi laãn caùc phong thaùi vaên hoùa Phi Chaâu. Khi Toång Thoáng Barack Obama thaêm Nairobi naêm 2008 vaø leân tieáng uûng hoä vieäc hôïp phaùp hoùa hoân nhaân ñoàng tính, Ñöùc Hoàng Y Njue laäp töùc phaûn phaùo:
"Nhöõng ngöôøi töøng phaù hoaïi xaõ hoäi cuûa hoï... ñöøng ñeå hoï trôû thaønh thaày daïy ñeå baûo chuùng ta phaûi ñi ñaâu. Toâi nghó chuùng ta caàn haønh ñoäng theo caùc truyeàn thoáng vaø caùc nieàm tin cuûa chuùng ta".
Vò giaùm muïc khaùc cuûa Kenya laø Ñöùc Cha James Wainaina Kungu cuûa Muranga thì noåi tieáng trong vieäc coå vuõ caùc chöông trình baøi AIDS trong giaùo phaän cuûa ngaøi, goïi laø "Nhaø Trung Thaønh" döïa treân tieát duïc vaø loøng trung thaønh hôn laø ngöøa thai.
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Charles Palmer-Buckle cuûa Ghana laø moät ñieån hình khaùc. Môùi ñaây, ngaøi coù ñaêng taûi moät kieán nghò tieàn Thöôïng Hoäi Ñoàng cuûa moät lieân minh caùc nhaø baûo thuû veà vaên hoùa khaép theá giôùi leân trang Facebook cuûa toång giaùo phaän cuûa ngaøi.
Nhoùm "con thaûo" treân keâu goïi Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñöa ra lôøi tuyeân boá roõ raøng choáng laïi vieäc baõi boû leänh caám röôùc leã ñoái vôùi ngöôøi ly dò vaø taùi hoân ôû toaø ñôøi, vaø choáng laïi baát cöù söï thay ñoåi naøo ñoái vôùi chuû tröông cuûa Giaùo Hoäi veà ñoàng tính luyeán aùi.
Ñöùc Cha Gervais Bashimiyubusa, chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Burundi vaø moät ñaïi bieåu Thöôïng Hoäi Ñoàng khaùc môùi ñaây chæ trích caùc coá gaéng cuûa Taây Phöông nhaèm voå vuõ vieäc ngöøa thai, goïi ngöøa thai laø "moät ñe doïa ñoái vôùi moïi gia ñình Burundi".
Taïi Myõ Chaâu La Tinh, tình hình coù phöùc taïp hôn, vì coù nhöõng tieáng noùi maïnh thuoäc caû hai khuynh höôùng. Töø AÙ Caên Ñình, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Joseù María Arancedo, hoài thaùng Möôøi vöøa qua, cho tôø La Nacion hay: "Neân coù côûi môû ñoái vôùi vaán ñeà ngöôøi ly dò vaø taùi hoân".
Ñöùc Hoàng Y Mario Poli, ngöôøi thay theá Ñöùc Phanxicoâ taïi Toång Giaùo Phaän Buenos Aires, cuõng coù cuøng moät cung gioïng, khi goïi vieäc cho ngöôøi ly dò vaø taùi hoân röôùc leã laø moät "vaán ñeà muïc vuï" khoâng lieân heä gì tôùi caùc vaán ñeà khaùc veà luaân lyù tính duïc nhö hoân nhaân ñoàng tính.
Ñieàu ñaùng löu yù laø caùc giaùm muïc AÙ Caên Ñình ñaõ baàu Ñöùc Toång Giaùm Muïc Heùctor Rubeùn Aguer cuûa La Plata laøm ngöôøi döï khuyeát, vì vò giaùo phaåm naøy voán noåi tieáng baûo thuû, coù laàn ñaõ "ñoï kieám" vôùi vò giaùo hoaøng töông lai trong nhöõng cuoäc tranh luaän taïi baøn hoäi nghò.
ÔÛ Chile cuõng theá, Ñöùc Hoàng Y Ricardo Ezzati Andrello töøng phaùt bieåu oân hoøa veà caùc vaán ñeà gia ñình vaø ngaøi töøng uûng hoä caùc cuoäc keát hôïp daân söï cuûa caùc caëp ñoàng tính, duø khoâng ñöôïc höôûng troïn quyeàn nhö caùc cuoäc hoân nhaân.
Ñaøng khaùc, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Antonio Arregui Yarza cuûa Ecuador laø moät thaønh vieân tu hoäi Opus Dei, ngöôøi töøng laõnh ñaïo caùc giaùm muïc nöôùc naøy choáng ñoái caùc bieän phaùp sinh saûn "laønh maïnh" vaø caùc cuoäc keát hôïp ñoàng tính trong taân hieán phaùp quoác gia ñöôïc thoâng qua naêm 2008.
Phaàn lôùn 4 ñaïi bieåu cuûa Meã Taây Cô taïi Thöôïng Hoäi Ñoàng xem ra seõ tham gia haøng nguõ caùc vò baûo thuû, trong ñoù coù Ñöùc Cha Rodrigo Aguilar Martínez cuûa Tehuacaùn, ngöôøi voán lôùn tieáng trong nhieàu naêm qua choáng "caùc yù thöùc heä phaù hoaïi chính quan nieäm gia ñình".
Töø Hoa Kyø, 4 thaønh vieân Thöôïng Hoäi Ñoàng do Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc baàu ra döôøng nhö seõ boû phieáu "khoâng" choáng laïi vieäc thay ñoåi chuû tröông truyeàn thoáng cuûa Giaùo Hoäi. Boán vò naøy laø Ñöùc Toång Giaùm Muïc Joseph Kurtz cuûa Louisville, chuû tòch Hoäi Ñoàng; Ñöùc Hoàng Y Daniel DiNardo cuûa Galveston-Houston, phoù chuû tòch; Ñöùc Toång Giaùm Muïc Charles Chaput cuûa Philadelphia, ngöôøi seõ laø chuû nhaø ñoùn tieáp Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ vaøo thaùng Chín naøy taïi Ñaïi Hoäi Theá Giôùi Caùc Gia Ñình do Toøa Thaùnh baûo trôï; vaø Ñöùc Toång Giaùm Muïc Joseù Goùmez cuûa Los Angeles, vò giaùo phaåm cao caáp nhaát goác Myõ Chaâu La Tinh trong haøng giaùo phaåm Hoa Kyø.
Trong moät cuoäc phoûng vaán cuûa Crux naêm 2014, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Kurtz noùi raèng caùc giaùm muïc Hoa Kyø noùi chung thaän troïng ñoái vôùi vieäc thay ñoåi qui luaät veà nhöõng ngöôøi ly dò vaø taùi hoân, vì caùc ngaøi "raát quan ngaïi ñoái vieäc duy trì daây hoân phoái, söï toaøn veïn cuûa sôïi daây naøy".
Tuy nhieân, moät soá vò giaùo phaåm AÙ Chaâu vöøa ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ xaùc nhaän, xem ra côûi môû hôn ñoái vôùi vieäc suy nghó laïi. Ñöùc Toång Giaùm Muïc Buøi Vaên Ñoïc cuûa Vieät Nam, chaúng haïn, trong moät cuoäc phoûng vaán vaøo naêm 2014, noùi raèng vaán ñeà ngöôøi ly dò vaø taùi hoân laøm roõ neùt söï caêng thaúng giöõa "chaân lyù vaø baùc aùi" vaø cho bieát chöa coù caâu traû lôøi hieån nhieân, goïi vaán ñeà naøy "khuùc maéc" (knotty).
Cuõng theá, hieän coù nhöõng chuû tröông töông phaûn nhau moät caùch maïnh meõ nôi moät soá caùc giaùm muïc AÂu Chaâu. Ñöùc Toång Giaùm Muïc Georges Pontier cuûa Marseille (Phaùp) ñaõ ra daáu cho thaáy söï côûi môû ñoái vôùi caùch tieáp caän môùi caùc vaán ñeà veà gia ñình. Trong moät cuoäc hoïp baùo cuûa Toøa Thaùnh vaøo naêm ngoaùi, ngaøi noùi raèng Thöôïng Hoäi Ñoàng khoâng neân chæ laëp laïi ngoân ngöõ quen thuoäc lieân quan tôùi giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi veà hoân nhaân. Ngaøi cho bieát: "ñoù khoâng phaûi laø ñieàu Ñöùc Thaùnh Cha mong muoán".
Ñöùc Hoàng Y Vincent Nichols cuûa Westminster (Anh), luùc keát thuùc Thöôïng Hoäi Ñoàng naêm 2014, tuyeân boá raèng ngaøi seõ uûng hoä vieäc röôùc leã cuûa ngöôøi ly dò vaø taùi hoân, sau ñieàu ngaøi goïi laø "con ñöôøng thoáng hoái ñaày ñoøi hoûi".
Nhöng maët khaùc, cuõng coù nhöõng vò baûo thuû vaên hoùa maïnh meõ trong caùc giaùm muïc AÂu Chaâu, trong ñoù coù Ñöùc Hoàng Y Wim Eijk cuûa Hoøa Lan vaø Ñöùc Hoàng Y Audrys Backis cuûa Lithuania, ngöôøi chaéc chaén seõ tham gia caùc coá gaéng nhaèm ñaåy lui caùc ñeà xuaát nhö treân.
Vaø caû töø Ñaïi Döông Chaâu, cuõng khoù tieân ñoaùn ñöôïc chieàu höôùng töông lai. Thí duï, Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc nhoû beù cuûa Taân Taây Lan coù theå seõ phaùi vò taân Hoàng Y cuûa hoï laø John Dew tôùi Thöôïng Hoäi Ñoàng. Vò naøy voán coù thaønh tích uûng hoä vieäc cho ngöôøi ly dò vaø taùi hoân röôùc leã. Nhöng ngaøi chæ ñöôïc baàu laøm ngöôøi döï khuyeát, coøn Ñöùc Cha Charles Drennan cuûa Palmerston North, môùi laø thaønh vieân chính thöùc. Vò giaùo phaåm naøy coù moät ñöôøng höôùng teá nhò hôn ñoái vôùi ngöôøi ly dò vaø taùi hoân.
Trong moät khaûo luaän gaàn ñaây, Ñöùc Cha Drennan caûnh caùo raèng caùc giaûi phaùp ñeà xuaát döïa vaøo loøng thöông xoùt khoâng ñöôïc xaâm haïi tôùi "vieäc nhìn nhaän söï thaät"; ít nhaát, ngaøi cuõng cho thaáy nieàm hoaøi nghi naøo ñoù ñoái vôùi chuû tröông caûi caùch.
Thöôïng Hoäi Ñoàng naêm 2015, vì theá, khoù coù theå ñaït ñöôïc nhaát trí cao, ít nhaát veà nhöõng vaán ñeà hieän ñang gaây tranh caõi. Noù coù theå laø kính vaïn hoa phaûn aûnh moïi ñieàu daân Chuùa, trong tính ña daïng cuûa noù, ñang aáp uû. Lôøi hôïp nhaát cuoái cuøng cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ vì theá môùi laø ñieàu ngöôøi ta mong ñôïi.
Vuõ Van An