Kyû nieäm möôøi naêm
Huaán thò Dignitas connubii
veà tính voâ hieäu cuûa hoân nhaân
Kyû nieäm möôøi naêm Huaán thò Dignitas connubii veà tính voâ hieäu cuûa hoân nhaân.
Roma (WHÑ 26-01-2015) - Chieàu thöù Baûy 24 thaùng 01 naêm 2015, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ gaëp gôõ caùc tham döï vieân ñang tham döï Hoäi nghò quoác teá kyû nieäm ñuùng möôøi naêm ban haønh Huaán thò Dignitas connubii (Phaåm giaù cuûa hoân nhaân). Huaán thò naøy nhaèm höôùng daãn caùc toaø aùn giaùo phaän vaø lieân giaùo phaän trong vieäc xeùt xöû caùc vuï aùn veà tính voâ hieäu cuûa hoân nhaân.
Môû ñaàu, Ñöùc Thaùnh Cha noùi raèng con soá raát ñoâng caùc tham döï vieân tham döï Hoäi nghò naøy chöùng toû "loøng quaûng ñaïi cuûa caùc thöøa taùc vieân ñích thöïc cuûa caùc toaø aùn Giaùo hoäi ñaõ ñaùp laïi söù vuï quan troïng naøy vì lôïi ích cuûa caùc linh hoàn".
Ñieàu ñoù cuõng cho thaáy "taàm quan troïng cuûa Huaán thò Dignitas connubii, voán khoâng daønh cho caùc chuyeân gia veà luaät, nhöng nhaèm höôùng daãn nhöõng ngöôøi laøm vieäc taïi caùc toaø aùn ñòa phöông. Thaät vaäy, Huaán thò naøy laø moät caåm nang (vademecum) ngaén goïn nhöng höõu ích maø caùc thöøa taùc vieân cuûa caùc toaø aùn luoân coù trong tay ñeå giuùp cho vieäc thi haønh caùc vuï xeùt xöû vöøa chaéc chaén vöøa nhanh choùng".
"Chaéc chaén, bôûi vì Huaán thò neâu leân vaø giaûi thích roõ raøng muïc tieâu cuûa chính vuï aùn, ñoù laø tính chaéc chaén veà luaân lyù: ñieàu naøy ñoøi hoûi phaûi hoaøn toaøn loaïi boû moïi hoà nghi caùch thaän troïng raèng roõ raøng coù sai laàm, ngay caû neáu chæ laø coù theå coù ñieàu ngöôïc laïi cuõng khoâng ñöôïc loaïi tröø", Ñöùc Thaùnh Cha trích daãn Ñieàu 247, muïc 2 cuûa Huaán thò.
"Nhanh choùng vì - nhö kinh nghieäm chung thöôøng daïy chuùng ta - ai bieát roõ ñöôøng ñi thì seõ ñi nhanh hôn. Söï hieåu bieát - toâi muoán noùi vieäc söû duïng höôùng daãn naøy, caû trong töông lai nöõa - coù theå giuùp caùc thöøa taùc vieân toaø aùn ruùt ngaén tieán trình vuï aùn maø caùc ñoâi vôï choàng thöôøng cho raèng noù keùo daøi vaø gaây meät moûi".
"Cho ñeán nay, khoâng phaûi taát caû caùc bieän phaùp maø Huaán thò naøy ñeà ra ñeå giuùp tieán haønh nhanh choùng caùc vuï aùn, traùnh ñöôïc moïi chuû nghóa hình thöùc, ñaõ ñöôïc xem xeùt; vaø chuùng ta cuõng khoâng loaïi tröø khaû naêng trong töông lai seõ coù theâm caùc vaên baûn luaät khaùc nhaém ñeán cuøng muïc tieâu aáy".
"Trong caùc moái quan taâm maø Huaán thò Dignitas connubii theå hieän, toâi ñaõ nhaéc ñeán moái quan taâm veà söï ñoùng goùp thaät söï vaø ñoäc ñaùo cuûa ngöôøi baûo heä trong caùc vuï aùn hoân nhaân. Söï tham gia vaø thöïc hieän nhieäm vuï caùch trung thaønh cuûa ngöôøi baûo heä khoâng "chi phoái" thaåm phaùn, nhöng giuùp cho phaùn ñoaùn cuûa vò thaåm phaùn ñöôïc voâ tö, nhôø vieäc trình baøy caùc laäp luaän uûng hoä vaø choáng laïi tuyeân boá hoân nhaân voâ hieäu".
Hoäi nghò Dignitas Connubii dieãn ra trong ba ngaøy, do phaân khoa giaùo luaät cuûa Ñaïi hoïc Giaùo hoaøng Gregorianoâ toå chöùc, vôùi söï coäng taùc cuûa Hoäi ñoàng Toaø Thaùnh veà Vaên baûn phaùp lyù vaø Hieäp hoäi quoác teá coå voõ nghieân cöùu giaùo luaät.
Huaán thò Dignitas Connubii, ñöôïc ban haønh ngaøy 25 thaùng 01 naêm 2005, do Hoäi ñoàng Toaø Thaùnh veà Vaên baûn phaùp lyù soaïn thaûo, vôùi söï coäng taùc cuûa caùc Boä Giaùo lyù Ñöùc tin, Phuïng töï vaø Kyû luaät caùc Bí tích, Toaø AÂn giaûi Toái cao vaø Toaø Thöôïng thaåm.
Tröôùc ñoù, hoâm thöù Saùu 23 thaùng 01 naêm 2015, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ tieáp kieán caùc thaåm phaùn vaø luaät sö cuûa Toaø Thöôïng Thaåm Roâma, nhaân dòp khai maïc naêm tö phaùp 2015 cuûa Toaø Thöôïng Thaåm. Toaø Thöôïng Thaåm laø toaø aùn phuùc thaåm thoâng thöôøng cao nhaát trong heä thoáng tö phaùp cuûa Giaùo hoäi. Phaàn lôùn coâng vieäc cuûa Toaø aùn naøy laø phaùn quyeát nhöõng vuï aùn veà tính voâ hieäu cuûa hoân nhaân hay "tieâu hoân", theo caùch noùi thoâng thöôøng.
Ngoû lôøi vôùi caùc thaåm phaùn vaø luaät sö, Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc nhôû raèng luaät toái thöôïng laø "salus animarum - phaàn roãi caùc linh hoàn". Giaùo hoäi caàn coù nhöõng cô caáu phaùp lyù ñeå phuïc vuï caùc tín höõu vaø söù maïng roäng lôùn hôn cuûa Giaùo hoäi, ñoù laø giuùp caû theá giôùi laéng nghe vaø soáng ôn goïi neân thaùnh phoå quaùt. Ñöùc Thaùnh Cha noùi: "Vì theá, toâi muoán khuyeán khích anh em haõy haêng say vaø taän taâm hôn nöõa trong söù vuï, ñeå baûo veä söï hieäp nhaát trong aùn leä cuûa Giaùo hoäi.
Nhaéc ñeán moät soá lôùn tín höõu ñang soáng trong tình traïng hoân nhaân baát hôïp leä, Ñöùc Thaùnh Cha keâu goïi caùc vieân chöùc cuûa Toaø Thöôïng thaåm phaûi heát söùc löu taâm vaø beùn nhaïy vôùi taàm quan troïng cuûa löông taâm ñaõ ñöôïc huaán luyeän - hoaëc chöa - veà baûn chaát vaø muïc ñích cuûa hoân nhaân, vaø nhöõng phöông caùch maø trong ñoù löông taâm coù theå aûnh höôûng ñeán chính tính thaønh söï cuûa caùc ñoâi hoân phoái. Ñieàu naøy thaät söï laø moät khoù khaên lôùn cho söù maïng cuûa anh em, cuõng nhö vôùi caùc thaåm phaùn ôû caùc giaùo phaän nhöng "ñöøng ñeå ôn cöùu roãi cuûa con ngöôøi bò giam haõm trong söï heïp hoøi cuûa chuû nghóa duy luaät phaùp".
Keát luaän, Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc nhôû raèng moïi tín höõu ñeàu coù quyeàn tieáp caän nhöõng cô caáu phaùp lyù vaø caùc ngöôøi ñaïi dieän luaät phaùp coù chuyeân moân vaø coù thaåm quyeàn, vaø Giaùo hoäi coù nhieäm vuï phuïc vuï maø khoâng caàn ñeå yù ñeán hoï coù khaû naêng traû caùc chi phí hay khoâng. Ñöùc Thaùnh Cha noùi: "Ñaây laø ñieàu toâi muoán nhaán maïnh: Bí tích thì mieãn phí. Bí tích ban aân suûng cho chuùng ta - nhöng caùc thuû tuïc tö phaùp laïi laøm cho Bí tích Hoân phoái bò toån thöông. Toâi raát muoán taát caû caùc vuï aùn hoân phoái ñeàu ñöôïc mieãn phí".
Hoài cuoái thaùng Taùm naêm 2014, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ quyeát ñònh thaønh laäp moät Uyû ban ñaëc bieät ñeå nghieân cöùu vieäc caûi toå caùc vuï aùn hoân nhaân theo giaùo luaät, nhaèm muïc tieâu ñôn giaûn hoaù thuû tuïc phaùp lyù, laøm cho thuû tuïc ñöôïc hôïp lyù hôn, vaø vaãn baûo veä nguyeân taéc baát khaû phaân ly cuûa hoân nhaân. Uyû ban do Ñöùc oâng Pio Vito Pinto, Chaùnh aùn Toaø Thöôïng Thaåm Rota, laøm chuû tòch.
An Phuù Só