Ñöùc hoàng y Filoni thaêm giaùo phaän Ñaø Naüng
Ñöùc hoàng y Filoni thaêm giaùo phaän Ñaø Naüng.
Ñaø Naüng (WHÑ 24-01-2015) - Sau moät ñeâm an bình döôùi voøng tay chôû che cuûa Ñöùc Meï La Vang, saùng ngaøy 23 thaùng 1 naêm 2015 phaùi ñoaøn cuûa Ñöùc hoàng y Fernando Filoni, Boä tröôûng Boä Loan baùo Tin möøng cho caùc Daân toäc, rôøi khoûi thaùnh ñòa La Vang trong maøn söông muø daøy ñaëc, leân ñöôøng ñeán Quaûng Nam - Ñaø Naüng, nôi ghi daáu lòch söû caùch nay boán traêm naêm Tin Möøng coù maët nôi ñaát Vieät trôøi Nam.
Vieáng Ñeàn thaùnh Anreâ Phuù Yeân
Khi ñoaøn xe tôùi giaùo xöù Phöôùc Kieàu, thuoäc xaõ Ñieän Phöông, huyeän Ñieän Baøn, tænh Quaûng Nam, ñoàng hoà ñaõ ñieåm 11g30. Nhö vaäy, chaëng haønh trình ñi maát boán giôø laên baùnh (khôûi haønh khoaûng 7g30).
Con ñöôøng daãn töø ngoaøi loä lôùn ñeán Ñeàn thaùnh Anreâ Phuù Yeân khaù nhoû heïp neân phaùi ñoaøn phaûi xuoáng xe, raûo boä khoaûng hai traêm meùt. Vuøng queâ nôi ñaây soáng trong moät beà daøy truyeàn thoáng ñaëc bieät, truyeàn thoáng trong ngheà nghieäp ñuùc ñoàng noåi tieáng vaø truyeàn thoáng gieo maàm ñöùc tin Kitoâ cuõng ñaõ vaøi theá kyû. Giaùo daân taïi ñaây ñöùng chôø saün ven con ñöôøng nhoû, haân hoan chaøo ñoùn Ñöùc hoàng y Boä tröôûng cuøng phaùi ñoaøn, trong ñoù coù Ñöùc Toång giaùm muïc Leopoldo Girelli (Ñaïi dieän Toaø Thaùnh taïi Vieät Nam), Ñöùc Toång giaùm muïc Phaoloâ Buøi Vaên Ñoïc (Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam), Ñöùc giaùm muïc Giuse Chaâu Ngoïc Tri (giaùo phaän sôû taïi Ñaø Naüng), Ñöùc oâng Barnabeâ Nguyeãn Vaên Phöông vaø caùc giaùm muïc thuoäc giaùo tænh Hueá...
Ñöùc hoàng y Boä tröôûng cuøng phaùi ñoaøn ñaõ daønh ít phuùt thinh laëng caàu nguyeän tröôùc Chuùa Thaùnh Theå trong ngoâi ñeàn thaùnh Anreâ Phuù Yeân nhoû beù bình dò. Sau ñoù, cha Phaoloâ Traàn Ngoïc Hoaøng, quaûn nhieäm Ñeàn thaùnh Anreâ Phuù Yeân, ñaõ löôïc toùm vaøi neùt veà vò chöùng nhaân ngöôøi Vieät Nam töû ñaïo tieân khôûi: Chaân phöôùc Anreâ Phuù Yeân sinh naêm 1625 taïi Maèng Laêng (tænh Phuù Yeân); tuy nhieân nôi choán maø vò chöùng taù tieân khôûi gia nhaäp Hoäi Thaày giaûng vaø sau ñoù chòu haønh hình vì Danh Chuùa ñeàu xaûy ra treân maûnh ñaát Quaûng Nam vaøo naêm 1644. Chaân phöôùc Anreâ Phuù Yeân hy sinh ôû ñoä tuoåi 19 - tuoåi treû trung vaø gan daï, trong taâm tình quaûng ñaïi: "Haõy laáy tình yeâu ñaùp ñeàn tình yeâu".
Ñöùc hoàng y Fernando Filoni ñaõ daønh ít phuùt chia seû moät caùch coâ ñoïng vaø saâu saéc vôùi coäng ñoaøn hieän dieän: "Thaät yù nghóa khi möøng bieán coá ñaïi leã 400 naêm Tin Möøng ñeán vôùi Vieät Nam, baét ñaàu baèng chuyeán haønh höông kính vieáng Ñeàn thaùnh Anreâ Phuù Yeân... Ôn Ñöùc Tin khoâng daønh rieâng cho moãi anh chò em nôi ñaây, maø caàn chia seû cho ngöôøi khaùc, laøm cho sinh hoa keát quaû".
Thaêm Nhaø thôø Coâng giaùo Hoäi An
Rôøi Ñeàn thaùnh An reâ Phuù Yeân, phaùi ñoaøn cuûa Ñöùc hoàng y Fernando Filoni ñi ñeán Nhaø thôø Coâng giaùo Hoäi An (106 ñöôøng Nguyeãn Tröôøng Toä) luùc 12g40. Ñaây laø moät ñòa ñieåm ñoùng vai troø raát ñaëc bieät trong giaùo söû ñaïo Chuùa. Baûng nieân ñaïi lòch söû treo tröôùc maët tieàn cuûa Nhaø thôø long troïng ghi raèng: "Ñaây laø giaùo xöù ñöôïc hình thaønh ñaàu tieân taïi Vieät Nam". Ñieàu naøy ñöôïc cha quaûn xöù Marcello Ñoaøn Minh höùng khôûi trình baøy tröôùc Ñöùc hoàng y Fernando Filoni cuøng phaùi ñoaøn: "Caùch nay 400 naêm, vaøo ngaøy 18 thaùng 1 naêm 1615 Tin Möøng ñaõ ñöôïc rao giaûng tröôùc tieân taïi Hoäi An, Quaûng Nam bôûi caùc vò thöøa sai doøng Teân - trong ñoù coù ngaøi Francesco Buzomi ngöôøi YÙ". Ngoâi nhaø thôø giaùo xöù Hoäi An hieän nay ñöôïc xaây döïng treân neàn cuõ coù dieän tích 720m2. Nhieàu du khaùch laãn tín höõu haønh höông ñeàu ñaën tôùi ñòa ñieåm ñaëc bieät naøy moãi naêm". Keát thuùc phaàn giôùi thieäu, cha quaûn xöù noùi: "Xin Ñöùc hoàng y caàu nguyeän cho chuùng con soáng Ñöùc tin Kitoâ trong hoaøn caûnh hieän nay moät caùch trung thaønh vaø trung thöïc".
Nhaân dòp naøy, cha quaûn xöù ñaõ ñaïi dieän coäng ñoaøn daâng taëng Ñöùc hoàng y Boä tröôûng moät böùc tranh veõ khung caûnh Hoäi An khi giaùo só Buzomi ñeán truyeàn ñaïo.
Ñaùp töø, Ñöùc hoàng y Boä tröôûng nhaán maïnh: "Phuùc thay nhöõng ai rao giaûng Tin Möøng, vaø cuõng phuùc thay nhöõng ai bieát ñoùn nhaän Tin Möøng. Trong 400 naêm rao giaûng, tín höõu Kitoâ khoâng ngöøng bò baùch haïi, nhöng haït maàm Tin Möøng ñaõ ñöôïc gieo xuoáng vaø troå sinh nhieàu boâng haït phong phuù".
Sau ñoù, Ñöùc hoàng y Boä tröôûng cuøng caùc vò giaùm muïc trong ñoaøn ñaõ ra vieáng moä caùc thöøa sai, kính caån thaép höông töôûng nhôù tôùi caùc vò giaùm muïc Guillermo Mahot (rao giaûng trong caùc naêm 1682-1684), giaùm muïc Phanxicoâ Perez (1691-1728), giaùm muïc Gioan Valere Rist (1735-1737), linh muïc thöøa sai Pierre Auguste Gallioz - quaûn trò vaø xaây döïng nhaø thôø Hoäi An naêm 1935...
Taïi ñaây, phaùi ñoaøn cuûa Ñöùc hoàng y Boä tröôûng cuõng ñaõ ñeán chieâm ngaém böùc töôïng baèng ñaù caåm thaïch "400 naêm Vieät Nam minh chöùng Tin Möøng 1615-2015" raát ñeïp vaø thanh thoaùt, do ñieâu khaéc gia Phaïm Vaên Haïng thöïc hieän. Ñöùc hoàng y Boä tröôûng, cuøng vôùi Ñöùc Toång giaùm muïc Leopoldo Girelli, Ñöùc Toång giaùm muïc Phaoloâ Buøi Vaên Ñoïc, Ñöùc giaùm muïc Giuse Chaâu Ngoïc Tri, Ñöùc Toång giaùm muïc Phanxicoâ Xavie Leâ Vaên Hoàng, Ñöùc giaùm muïc Maùttheâu Nguyeãn Vaên Khoâi, Ñöùc giaùm muïc Giuse Voõ Ñöùc Minh, cha quaûn xöù Marcello Ñoaøn Minh ñaõ laàn löôït kyù teân vaøo chaân ñeá cuûa böùc töôïng.
Sau ñoù Phaùi ñoaøn cuûa Ñöùc hoàng y Boä tröôûng vaø quan khaùch duøng côm tröa taïi nhaø xöù Hoäi An.
Taïi Nhaø thôø chính toaø Ñaø Naüng
Vaøo luùc 16g15, Ñöùc hoàng y Boä tröôûng ñaõ gaëp gôõ linh muïc ñoaøn Ñaø Naüng taïi hoäi tröôøng nhaø xöù Ñaø Naüng. Ngaøi nhaéc nhôû caùc linh muïc ñöøng chæ laø nhöõng nhaø quaûn trò nhöng haõy haêng say ñi "ra ngoaøi" loan baùo Tin Möøng; haõy laøm cho Tin Möøng coù söùc thu huùt baèng chính cuoäc soáng ñoàng hình ñoàng daïng vôùi Ñöùc Kitoâ, göông maãu veà luaân lyù, theå hieän veû ñeïp cuûa ñöùc khoù ngheøo, vaâng lôøi, khieát tònh vaø nhieät thaønh truyeàn giaùo.
Buoåi chieàu ngaøy 23 thaùng 1 naêm 2015 ñaõ trôû thaønh moät söï kieän lòch söû trong giaùo phaän Ñaø Naüng noùi rieâng, vaø Giaùo hoäi Coâng giaùo Vieät Nam noùi chung khi moät Thaùnh leã sau ñoù ñöôïc cöû haønh troïng theå taïi Nhaø thôø chính toaø, vöøa ñeå beá maïc Naêm Thaùnh taïi giaùo phaän sôû taïi (Naêm Thaùnh baét ñaàu töø 18 thaùng 1 naêm 2013), vöøa kyû nieäm 50 naêm thaønh laäp giaùo phaän Ñaø Naüng, ñoàng thôøi cuõng ñaùnh daáu 400 naêm Tin Möøng ñeán Vieät Nam. Luùc 17g15, giöõa lôøi ca tieáng haùt cuûa haøng ngaøn ngöôøi ñöùng chaät khuoân vieân Nhaø thôø chính toaø, Ñöùc hoàng y chuû teá Fernando Filoni cuøng ñoaøn röôùc ñoàng teá töø nhaø xöù ñi nöûa voøng khuoân vieân, tieán vaøo leã ñaøi ñaët taïi tieàn saûnh cuûa nhaø thôø.
Taïi leã ñaøi, cha Toång ñaïi dieän cuûa giaùo phaän sôû taïi ñoïc lôøi chaøo möøng Ñöùc hoàng y Boä tröôûng vaø giôùi thieäu lòch söû Tin Möøng ñeán Vieät Nam. Cuøng vôùi vieäc rao giaûng Tin Möøng, caùc vò thöøa sai coøn coù nhöõng ñoùng goùp quan troïng trong lòch söû vaên hoaù cuûa daân toäc Vieät Nam, chaúng haïn coâng trình saùng taïo chöõ quoác ngöõ vôùi coâng lao cuûa giaùo só Francesco de Pina... Moät hoaït caûnh - mang noäi dung taùi hieän quaù trình loan baùo vaø ñoùn nhaän Tin Möøng caùch nay 400 naêm - ñaõ ñöôïc daøn döïng sinh ñoäng, thu huùt toaøn theå coäng ñoaøn coù maët taïi Nhaø thôø chính toaø.
Tieáp ñoù laø phaàn phaùt bieåu cuûa Ñöùc giaùm muïc Giuse Chaâu Ngoïc Tri, giaùm muïc giaùo phaän Ñaø Naüng; ngaøi nhaéc ñeán nhöõng thaùch ñoá, trong ñoù coù söï ngoä nhaän veà ñieàu goïi laø "vai troø thöïc daân" trong quaù trình "du nhaäp" ñaïo Coâng giaùo. Kyø thöïc vieäc truyeàn giaùo mang yù nghóa cao caû vöôït leân treân nhöõng bieán ñoäng lòch söû, vôùi vai troø cuûa caùc thöøa sai ñaàu tieân khoâng phaûi laø "thöïc daân Phaùp" maø laø ngöôøi YÙ nhö giaùo só Buzomi, ngöôøi Boà Ñaøo Nha nhö giaùo só Francesco de Pina...
Ñieàu baát ngôø thuù vò laø "hai moùn quaø" daâng taëng Ñöùc hoàng y Fernando Finoli: moät tieát muïc ñôn ca vôùi gioïng haùt raát trong treûo ñaày cuoán huùt cuûa moät coâ beù cha YÙ meï Vieät; moät cuoán Tin Möøng khoå lôùn ñöôïc cheùp tay töø 400 ngöôøi goàm ñuû caùc thaønh phaàn daân Chuùa Ñaø Naüng, töø caùc linh muïc, tu só nam nöõ cho ñeán caùc giaùo daân.
Trong phaàn ñaùp töø, Ñöùc hoàng y Boä tröôûng nhaéc nhôû: "Haõy ñi ra khoûi mình, loan baùo Tin Möøng cho nhöõng ngöôøi chöa nhaän bieát Chuùa, ñeå hoï cuõng ñöôïc haïnh phuùc röôùc Mình Thaùnh Chuùa vaøo loøng". Ngaøi ñaõ taëng cho giaùo phaän Ñaø Naüng moät Cheùn Thaùnh ñeå luoân ghi nhôù bieán coá troïng ñaïi 400 naêm Tin Möøng coù maët taïi Vieät Nam.
Luùc 18g, Thaùnh leã baét ñaàu ñöôïc cöû haønh troïng theå. Trong Thaùnh leã, ñaëc bieät coù coù cöû haønh caùc bí tích khai taâm Kitoâ giaùo cho 50 döï toøng. Vì theá, trong baøi giaûng leã, vò Hoàng y chuû teá nhaéc nhôû moïi ngöôøi ñöôïc röûa toäi haõy yù thöùc raèng aùnh saùng ñaõ böøng leân trong baûn thaân mình, haõy soáng cho ñeïp ôn ñöùc tin vaø haõy chia seû ñöùc tin cho moïi ngöôøi. Sau baøi giaûng, Ñöùc hoàng y Filoni, Ñöùc Toång giaùm muïc Girelli, Ñöùc Toång giaùm muïc Phaoloâ Buøi Vaên Ñoïc vaø Ñöùc giaùm muïc Giuse Chaâu Ngoïc Tri ñaõ röûa toäi vaø ban bí tích Theâm Söùc cho caùc döï toøng.
Cuoái Thaùnh leã laø nghi thöùc "Sai ñi" do Ñöùc giaùm muïc chính toaø Ñaø Naüng chuû söï. Haøng ngaøn ngoïn neán lung linh hoaø quyeän vôùi lôøi ca ñaày soát saéng: "Vì con muoán laø men, muoán laø muoái öôùp cho maën ñôøi. Vì con muoán lieàu thaân, ñem Tin Möøng ñi khaép nôi". Keát thuùc nghi thöùc "Sai ñi" laø maøn ñoàng dieãn "Leân ñöôøng" vôùi 400 baïn treû (bieåu tröng cho 400 naêm Tin Möøng ñeán Ñaø Naüng) thaû 400 traùi bong boùng bay vuùt leân trôøi cao, roài theå hieän nhöõng cöû ñieäu leân ñöôøng truyeàn giaùo thaät huøng traùng.
Thaùnh leã kheùp laïi luùc 20g15 trong nieàm haân hoan lôùn cuûa Pheùp Laønh Toaøn xaù, cuøng vôùi nhöõng nieàm vui nho nhoû cuûa nhieàu ngöôøi ñöôïc chuïp hình löu nieäm vôùi nhau vaø nhaän nhöõng hoäp baùnh maø Ban toå chöùc taëng cho caùc giaùo daân tham döï.
(Nguoàn: tgpsaigon.net)
Nguyeân Chöông & Linh Höõu