Nhöõng Buoåi Gaëp Gôõ ÔÛ Colombo, Sri Lanka
Saâu Ñaäm Tình Ñoàng Höông
Ñoàng Nieàm Tin Thieân Chuùa-Trôøi-Phaät
Nhöõng Buoåi Gaëp Gôõ ÔÛ Colombo, Sri Lanka - Saâu Ñaäm Tình Ñoàng Höông - Ñoàng Nieàm Tin Thieân Chuùa-Trôøi-Phaät
Sri Lanka (Vietcatholic News 15-1-2015) - Sau thaùnh leã phong vò thaùnh Tieân Khôûi Joseph Vaz - First Saint of or for Sri Lanka - cuûa Ñaát Nöôùc vaø Giaùo Hoäi Sri Lanka, chuùng toâi cuøng theo doøng luõ ngöôøi rôøi Galle Face Green, Colombo veà laïi khaùch saïn. Ñòa ñieåm phong thaùnh, neáu ngaøy thöôøng, chæ maát khoaûng 10 phuùt laùi xe hay ñi taxi, nhöng chuùng toâi cöù theo doøng luõ ñaåy ñöa cho ñeán khi ra ngoaøi khu vöïc haønh leã vaø veà ñeán khaùch saïn maát hôn 2 tieáng ñoàng hoà.
Doøng luõ ngöôøi theo nhö baùo chí hay nhöõng thoâng taán xaõ nhaän ñònh ñaõ ñeán tham döï leã nghi Phong Thaùnh Joseph Vaz do Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ chuû phong coù theå öôùc löôïng khoaûng 500,000 ngöôøi hieän dieän trong khuoân vieân haønh leã. Ñoù laø chöa keå ñeán soá ngöôøi theo doõi Leã Nghi Phong Thaùnh ôû nhaø, nôi coâng coäng hay coâng sôû do caùc keânh truyeàn hình tröïc tieáp truyeàn thanh vaø truyeàn hình toaøn boä leã nghi phong thaùnh.
Buoåi chieàu, chuùng toâi nghæ ngôi vaø nhö chuùng toâi ñaõ ñeà caäp trong baøi vieát 1: Moät Ngaøy Treân Ñaûo Quoác Colombo - Sri Lanka (nöôùc Tích Lan). Nhö chuùng toâi ñaõ ñeà caäp trong baøi vieát II naày... laø moät soá giaùo daân Sri Lankans ñang sinh soáng vaø laø thaønh vieân trong nhöõng giaùo xöù chuùng toâi phuïc vuï, khi bieát chuùng toâi seõ sang Sri Lanka thì hoï öôùc ao nhöõng ngöôøi thaân cuûa hoï gaëp gôõ chuùng toâi khi sang Colombo. Nhö chuùng toâi ñaõ trình baøy trong baøi vieát thöù 2: Colombo - Ngaøy Hoäi Lôùn laø: Neáu khoâng coù Pierre Nguyeãn vaên Toát, Toång Giaùm Muïc - Khaâm Söù Toøa Thaùnh taïi Ñaûo Quoác Sri Lanka chuùng toâi ñaõ khoâng coù maët treân ñaûo quoác naày hoâm nay".
Vaâng ñuùng vaäy, qua dòp ñeán ñaây, chuùng toâi coù ñöôïc nhöõng kinh nghieäm quyù baùu ñeå vieát tieáp baøi 3 vôùi töïa ñeà: "Nhöõng Buoåi Gaëp Gôõ ÔÛ Colombo, Sri Lanka - Saâu Ñaäm Tình Ngöôøi Ñoàng Höông - Ñoàng Nieàm Tin Vaøo Thieân Chuùa-Trôøi-Phaät".
Chuùng toâi chæ muoán phôùt qua veà 'Tình Ngöôøi Ñoàng Höông' Vieät Nam vì ñaõ ñeà caäp nhieàu trong 2 baøi vieát tröôùc ñaây. Duø baän roän vôùi coâng vieäc cuûa moät Söù Thaàn Toøa Thaùnh, nhöng Ñöùc Toång Giaùm Muïc Pierre ñaõ daønh thôøi gian cho chuùng toâi duø khoâng tieáp xuùc tröïc tieáp chuùng toâi trong nhöõng 2 ngaøy tröôùc ñaây, nhöng ngaøi vaãn lieân laïc vôùi anh em chuùng toâi qua nhöõng emails. Cuï theå nhaát laø trong ngaøy leã Phong Thaùnh, ngaøi gôûi cho chuùng toâi email luùc 1.00am töùc laø saùng sôùm ngaøy Thöù Tö 14 thaùng 1 naêm 2015. Tính töø luùc chuùng toâi ñaët chaân ñeán phi tröôøng Colombo raïng saùng thöù Ba 13 thaùng 1 naêm 2015 cho ñeán thöù Naêm 15 thaùng 1 naêm 2015, döôøng nhö moãi ngaøy, ngaøi daønh thôøi gian ñeå lieân laïc vôùi chuùng toâi qua emails.
Moät cöû chæ 'Ñoàng Höông' ñaùng cho chuùng toâi hoïc hoûi vaø caûm phuïc ôû nôi ngaøi laø sau thaùnh leã phong thaùnh moät ngöôøi trong anh em chuùng toâi coá gaéng leân gaàn khaùn ñaøi ñeå chuïp hình Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ khi Ngaøi rôøi khaùn ñaøi ñi xuoáng vaø voâ phoøng thay leã phuïc - Ñöùc Toång Giaùm Muïc Pierre cuøng ñi vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ, luùc ñi ngang qua choã ngöôøi baïn chuùng toâi ñang ñöùng... ngöôøi baïn chuùng toâi thaáy ngaøi Pierre thì goïi... "Ñöùc Toång..." trong ngoân ngöõ Meï Vieät Nam... Ñöùc Toång Giaùm Muïc Pierre nhìn thaáy ngöôøi baïn cuûa chuùng toâi laø ngöôøi 'Ñoàng Höông Vieät Nam' lieàn noùi ngay moät caâu maø khoâng caàn suy nghó: "Heïn gaëp Cha... ngaøy mai.. (töùc laø ngaøy 15 thaùng 1 naêm 2015)" cho duø Ñöùc Toång Giaùm Muïc Pierre khoâng heà gaëp anh em chuùng toâi tröôùc ñaây bao giôø vaø ôû baát cöù nôi ñaâu.
Keå ñeán ñaây, phaàn naøo ñeå nhaéc nhôù laïi ñieàu maø chuùng toâi ñaõ vieát trong nhöõng baøi tröôùc laø chuùng toâi chæ gaëp 4 ngöôøi töø Buùng, Laùi Thieâu.. 'Queâ Höông Vieät Nam' sang Sri Lanka - Tích Lan laø thaân nhaân cuûa Ñöùc Toång Pierre - Chò Loan, Anh Nghieäp vaø Anh Chò Khoa-Mai - ngoaøi ra chæ coù Nhoùm Anh Em chuùng toâi töø UÙc Chaâu. Chính ñieàu naày ñaõ cho chuùng toâi moät caûm nghieäm, duø baän roän... nhöng khi gaëp ngöôøi Ñoàng Höông Vieät Nam, ngaøi ñaõ nhaän dieän vaø coøn nhaéc laø "ngaøy mai - (töùc hoâm nay)" ñeå 'Phoûng Vaán Ngaøi Veà Bieán Coá Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñeán Sri Lanka vaø duøng böõa vôùi ngaøi Pierre trong söï hieáu khaùch daønh cho ngöôøi 'Ñoàng Höông Gaëp Gôõ Nôi Xöù Laï Queâ Ngöôøi'.
Toái hoâm 14 thaùng 1 naêm 2015, chuùng toâi ñöôïc moät gia ñình coù ngöôøi thaân trong giaùo xöù cuûa chuùng toâi ñeán khaùch saïn ñöa chuùng toâi ñi tham quan nhöõng thaéng caûnh cuûa thaønh phoá Colombo veà ñeâm qua ngheä thuaät trang trí ñeøn vaø tham quan nhöõng ngoâi chuøa noåi tieáng maø nhöõng du khaùch ñaõ ñaët chaân ñeán thaønh phoá 'Hoøn Ngoïc cuûa AÁn Ñoä Döông' maø khoâng ñeán tham quan laø moät thieáu soùt raát lôùn khi ñaõ ñeán Ñaûo Quoác tuyeät ñeïp vôùi bieån xanh bao quanh.
Hai oâng baø ñöa chuùng toâi ñi tham quan thaønh phoá Colombo, ngöôøi vôï laø Coâng Giaùo, ngöôøi choàng laø Phaät Giaùo. Hoï ñaõ ñöa chuùng toâi ñeán vieáng moät Ñeàn Phaät noåi tieáng vôùi nhieàu 'Töôïng Phaät Vaøng' söu taàm töø nhieàu quoác gia maø Phaät Giaùo laø Quoác Giaùo. Nhieàu Töôïng Phaät Quyù Baùu, Tieàn Kim Loaïi cuûa nhieàu quoác gia treân theá giôùi vaø ñaëc bieät hôn nöõa laø 'Ngaø Voi' vaø nhöõng ñoà vaät bieán cheá töø ngaø voi ñeå laøm ñoà trang söùc hay trang trí trong nhaø.
Vì cuøng tin vaøo Thieân Chuùa-Trôøi-Phaät, chuùng toâi taïm goïi ñoù laø 'Maáu Choát-Moû Neo' cuûa chieác thuyeàn Tình Ngöôøi-Tình Toân Giaùo maø chuùng toâi coù ñöôïc cô hoäi ñi tham quan 'Colombo By Night'. Ngöôøi Sri Lankans coù taâm tình 'Hieáu Khaùch' nhö 'Ñoàng Höông Vieät Nam'. Chæ moät 'Tin Nhaén-SMS' moät 'Email' cho thaân nhaân ôû Colombo maø chuùng toâi nhaän ñöôïc söï ñoùn tieáp nieàm nôû: töø gia ñình ñi ñoùn chuùng toâi raïng saùng ngaøy thöù Hai... cho ñeán gia ñình ñöa chuùng toâi ñi tham quan thaønh phoá 'Colombo veà ñeâm-Colombo By Night' ñeâm thöù Ba 13 thaùng 1 naêm 2015 vaø seõ coøn tieáp tuïc ñöa ñoùn chuùng toâi neáu nhö chuùng toâi caàn ñeán söï giuùp ñôõ cuûa hoï.
Sau khi ñi tham quan nhöõng 'Danh Lam Thaéng Caûnh' hoï ñöa chuùng toâi ñeán moät quaùn aên vaø chuùng toâi thöôûng thöùc nhöõng moùn aên truyeàn thoáng cuûa ñaát nöôùc hoï... vaø phaûi aên baèng 'Tay Phaûi' thì môùi ñuùng... Trong giaùo xöù cuûa chuùng toâi, coù raát nhieàu nhieàu saéc daân nhö Mieán Ñieän, Phi Luaät Taân, Maõ Lai, Singapore, AÁn Ñoä, Tích Lan... ñeàu aên baèng tay... thaät ra töø tröôùc ñeán nay, chuùng toâi töøng ñeán nhaø vaø duøng böõa vôùi hoï, hoï thöôøng aên baèng tay vaø ñoái vôùi anh em linh muïc thì hoï ñeå chuùng toâi töï löïa choïn nhö muoán duøng dao, nóa hay muoãng... Trong anh em chuùng toâi, coù ngöôøi chöa coù kinh nghieäm 'aên boác' bao giôø vôùi nhöõng saéc daân keå treân cho ñeán khi ñeán Colombo... ñeâm 14 thaùng 1 naêm 2015 laø laàn ñaàu tieân 'AÊn Boác' baèng 'Tay Phaûi' theo ñuùng phong tuïc taäp quaùn cuûa Ñaûo Quoác naày.
Coù ñoâi luùc chuùng toâi cuõng nghe giöõa nhöõng ngöôøi Vieät noùi vôùi nhau... laø saéc daân naày saéc daân noï 'AÊn Boác...' thaáy laøm sao aáy... nhöng baây giôø ngoài nghó laïi... chuùng toâi taïm duøng chöõ 'Saéc Daân Mình' cuõng 'AÊn Boác' chöù... nhöng 'thænh thoaûng...' nhö khi cuoán baùnh traùng rau soáng... chaû leõ caàm ñuõa gaáp rau... roài cuoán baèng ñuõa? Khi aên xoâi... goïi laø 'xoâi doø' thì phaûi 'doø' baèng tay, aên chaû gioø chieân gioøn, cuoán rau cuõng baèng tay... khi aên baùnh 'xeøo' khoâng haún heát moïi ngöôøi nhöng ña soá khi cuoán baùnh xeøo vôùi rau soáng thì nhieàu ngöôøi cuoán baùnh xeøo vôùi rau baèng tay vaø chaám nöôùc maém chaéc chaén cuõng baèng tay???
Coøn moùn nöõa cuõng khaù ñoäc ñaùo laø aên 'Goûi Caù Soáng... nhaát laø caù môùi ñi caâu veà...' chuùng toâi thöôøng thaáy 'Thoùi Quen Toát Laønh' laø Goûi Caù ñeå trong dóa to.... Thín (h)... ñaëc bieät moùn Goûi Caù naày phaûi aên vôùi nhieàu loaïi rau ñaëc saûn 'haïp' vôùi Goûi Caù môùi ngon nhö laù mô... Rau thì phaûi ñoå ra ngoaøi baøn troøn hay daøi ñeå thöïc khaùch 'Tay Phaûi hay Tay Traùi' töï choïn löïa rau laáy vaø roài tay kia naém laáy moät phaàn Goûi Caù treân baøn ñeå treân tay ñang caàm rau vaø 'Hai Tay Cuoán troøn goûi caù giöõa rau. AÊn moùn Goûi Caù naày phaûi aên vôùi loaïi nöôùc (maém thaám ñaëc bieät).... Chuùng toâi chæ muoán ñôn cöû vaøi moùn aên thuaàn tuùy cuûa Daân Vieät cuõng caàn phaûi duøng 'Baøn Tay' nhö caùc daân toäc quanh vuøng Thaùi Bình Döông... maø thoâi.
Chæ moät vaøi daãn duï cuï theå nhoû nhoû, chuùng toâi muoán ñöa ra moät nhaän ñònh 'oân hoøa-thích nghi' hay noùi moät caùch cuï theå hôn nhö lôøi cuûa OÂng Baø luoân nhaéc nhôû con chaùu: 'Nhaäp Gia Tuøy Tuïc - Ñaùo Giang Tuøy Khuùc' ñeå phaàn naøo aùm chæ laø qua nhöõng caâu ca dao tuïc ngöõ ñeå ñôøi naày seõ giuùp chuùng ta coù cuoäc soáng thích nghi vôùi nhöõng ngöôøi chung quanh vaø ñaëc bieät nhöõng ngöôøi gaàn guõi chuùng ta trong cuoäc soáng chung hay qua nhöõng giao teá haèng ngaøy vaø nhaát laø nhöõng gia ñình Coâng Giaùo coù ngöôøi keát hoân vôùi nhöõng toân giaùo baïn, con caùi coù baïn beø khaùc nhau trong nöôùc coù Ña Vaên Hoùa nhö UÙc Chaâu. Dó nhieân hoï cuõng muoán baûo veä nhöõng truyeàn thoáng cuûa hoï trong caùch aên maëc cuõng nhö aên uoáng.
Trong nhöõng naêm thaùng gaàn ñaây, chuùng ta chöùng kieán nhieàu ngöôøi ngoaïi quoác laùng gieàng ñeán nhaø cuûa Vieät Nam duøng böõa hay theo chuùng ta hay phaùi ñoaøn veà tham quan-du lòch Queâ Meï Vieät Nam, hoï cuõng hoïc caùch aên canh chua caù loùc, caù roâ hay caù treâ... kho toä vaø caàm ñuõa nhö chuùng ta.
Moïi söï coù theå thay ñoåi vaø thích nghi vì 'Yeâu Thöông-Caûm Thoâng'. Ñoù laø khí cuï mang söï bình an vaø nieàm vui cho ngöôøi ñoùn tieáp chuùng ta, khi chuùng ta bieát thích nghi phong tuïc taäp quaùn cuûa hoï khi cuøng ñi hay cuøng sinh hoaït vôùi hoï. Chæ tröø chuùng ta khoâng muoán thay ñoåi hoaëc thích nghi maø thoâi. Ñöøng vì coá chaáp trong söï baûo veä nhöõng truyeàn thoáng xem ra coù theå 'giaûm thieåu' vì xaõ giao trong moät xaõ hoäi phaùt trieån vaø ñoåi môùi nhanh maø chuùng ta ñaùnh maát tình laùng gieàng.
Ñeå thay cho lôøi keát cho baøi vieát Tình Ñoàng Höông vaø Nghóa Toân Giaùo, chuùng toâi muoán ñöa ra moät söï kieän ñaõ xaûy ra vöôït treân 'Leã Nghi An Taùng Theo Nghi Thöùc Coâng Giaùo'.
Nhö chuùng ta ñeàu bieát - ñuùng hôn laø Caùc Linh Muïc - Giaùo Hoäi Coâng Giaùo cho pheùp cöû haønh Leã Nghi An Taùng cho caùc em beù 'Chöa Chòu Pheùp Röûa Toäi'. Moät vieäc nöõa caàn minh xaùc laø Nghi Thöùc An Taùng Khoâng phaûi laø Bí Tích tröôùc khi ñöa ra vaán ñeà sau ñaây ñaõ xaûy ra.
Moät ngöôøi Coâng Giaùo cöû haønh leã thaønh hoân - pheùp cöôùi Coâng Giaùo - trong nhaø thôø coù 'Pheùp Chuaån Dò Giaùo - Ñaïo Beân Naøo Beân Ñoù Thôø hay Giöõ)'. Ñieàu kieän ñeå coù Pheùp Chuaån naày cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo laø phía ngöôøi Coâng Giaùo phaûi höùa cho con caùi ñöôïc sinh ra sau naày phaûi ñöôïc röûa toäi theo nghi thöùc Coâng Giaùo. Lôøi höùa naày phaûi ñöôïc thoâng baùo cho ngöôøi phoái ngaãu khoâng phaûi laø Coâng Giaùo. Gia ñình naày raát soát saéng ñi ñeán nhaø thôø cuoái tuaàn vôùi nhau cuøng vôùi con caùi hoï ñaõ sinh ra, ñöôïc röûa toäi vaø hoïc tröôøng Coâng Giaùo. Ngöôøi khoâng Coâng Giaùo vaãn ñi leã thöôøng xuyeân vôùi gia ñinh con caùi. Khi choàng con leân röôùc leã thì ngöôøi vôï cuõng leân theo vôùi choàng con vaø voøng 2 tay treùo tröôùc ngöïc cuùi ñaàu xin pheùp laønh cuûa linh muïc chuû teá.
Chaúng may qua moät côn baïo bònh, ngöôøi khoâng Coâng Giaùo qua ñôøi. Ñaëc bieät laø caùc con xin linh muïc ñeå ñöa coå quan cuûa ngöôøi meï vaøo nhaø thôø cöû haønh Leã Nghi An Taùng. Vaán ñeà naày coù vaøi linh muïc ñöôïc hoûi thì vieäc naày bò töø choái.... vì chò naày Khoâng Coâng Giaùo.
Gia ñình ñeán gaëp moät linh muïc khaùc vaø ñaëc bieät caùc con van xin tha thieát nhö sau: Ba meï chuùng con cöû haønh leã Hoân Phoái Trong nhaø thôø maëc duø meï khoâng cuøng toân giaùo vôùi ba. Chuùng con ñöôïc röûa toäi Trong nhaø thôø nhö ba chuùng con ñaõ höùa vôùi Giaùo Hoäi vaø meï cuøng ñoàng haønh vôùi ba vaø chuùng con ñeán nhaø thôø thöôøng xuyeân vaø meï ñaõ nhaän laõnh pheùp laønh nôi linh muïc chuû teá Trong nhaø thôø khi ba vaø chuùng con leân röôùc leã maø baây giôø thaân xaùc meï chuùng con khoâng leõ khoâng ñöôïc pheùp ñem ñeán ñeå Trong nhaø thôø caàu nguyeän vaø ñöôïc linh muïc laøm pheùp laønh truôùc khi ñem ra Preatorium Hoûa Thieâu theo Nghi Thöùc Hoài Giaùo-Muslim sao?
Neáu nhö chuùng ta ñaët caâu hoûi naày vôùi moät Ñaáng Baûn Quyeàn naøo ñoù thì coù theå seõ ñöôïc traû lôøi: 'NO-Khoâng Ñöôïc'. Nhöng neáu xeùt veà lyù do 'Muïc Vuï' theo löông taâm khoâng thaáy gì ngaên trôû thì linh muïc töï xöû laáy nhö caùc linh muïc ñaõ töøng laøm pheùp nhaø, aûnh töôïng, xe taøu, ngay caû thuù vaät cuõng ñöôïc laøm pheùp. Nhöõng ngaøy leã caàu hoàn, linh muïc döïng baøn thôø taïm ngoaøi nghóa trang laøm leã giöõa nhöõng moà maû. Chuùng toâi nghó khoâng leõ taát caû nhöõng xaùc choân trong khu vöïc nôi linh muïc laøm leã laø Coâng Giaùo heát sao? Chuùng toâi khoâng daùm ñeà caäp ñeán caùc nghóa trang cuûa caùc giaùo xöù ôû Vieät Nam maø laø caùc nghóa trang treân phaàn ñaát UÙc Chaâu maø thoâi.
Xin môøi caùc Ñaáng Baäc cuøng suy nghó khi chuùng ta soáng giöõa nhöõng toân giaùo baïn. Ñoù cuõng laø ñieàu maø caùc Ngöôøi Cha cuûa Giaùo Hoäi Meï Thaùnh cuûa chuùng ta ñaõ laën loäi moûi meät trong nhöõng chuyeán toâng du xa thaùnh ñoâ ñeå ñi tìm hình aûnh cuûa Thieân Chuùa aån taøng trong hình aûnh caùc vò Phaät Thaàn Thaùnh maø caùc toân giaùo baïn toân thôø, nhö ngaøy xöa thaùnh Phaoloâ ñaõ noùi daân thaønh Athens: Caùc baïn toân thôø moät vò thaàn 'Voâ Danh treân moät baøn thôø maø caùc baïn khoâng bieát...' Phaän söï cuûa chuùng ta laø haõy tìm nhöõng chaân lyù tieàm taøng trong nhöõng ngöôøi anh em khaùc toân giaùo ñeå chæ cho hoï theâm moät ngoïn ñeøn, moät aùnh neán moät con ñöôøng daãn hoï veà cuøng Ñaáng Chaân-Thieän Myõ laø Thieân Chuùa chuùng ta toân thôø. Ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi 'Ñoàng Höông Vieät Nam'.
Nhoùm Phoùng Vieân
Vietcatholic.net
Colombo, ngaøy 15.1.2015