Caùc sinh hoaït naêm 2014
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
Caùc sinh hoaït naêm 2014 cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ.
Phoûng vaán Linh Muïc Federico Lombardi, Giaùm ñoác Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh.
Vatican (Vat. 6-01-205) - Ngaøy 17 thaùng 12 naêm 2014 phoùng vieân Sergio Centoganti chöông trình YÙ ngöõ Ñaøi Vaticaêng ñaõ phoûng vaán Linh Muïc Federico Lombardi Giaùm ñoác Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh, veà caùc sinh hoaït cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trong naêm 2014. Sau ñaây laø noäi dung cuoäc phoûng vaán naøy.
Hoûi: Thöa cha, naêm 2014 ñaõ laø moät naêm raát baän roän cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ. Xin cha cho bieát toång keát, baét ñaàu töø 5 chuyeán coâng du quoác teá taïi Thaùnh Ñòa, Nam Haøn, Albania, Quoác hoäi AÂu chaâu Strasbourg vaø Thoå Nhó Kyø.
Ñaùp: Vaâng, coù raát nhieàu ñieàu ñeå noùi. Tröôùc heát toâi muoán nhaéc raèng thaät laø ñeïp vieäc Ñöùc Thaùnh Cha coù theå vieáng thaêm Thaùnh Ñòa nhö caùc vò tieàn nhieäm cuûa ngaøi, bôûi vì ñoù luoân luoân laø trôû veà vôùi coäi nguoàn ñöùc tin cuûa chuùng ta, trôû veà vôùi goác reã cuûa Kitoâ giaùo, trôû veà caùc nôi cuûa Lich söû cöùu ñoä, vaø ñieàu naøy coù moät söùc maïnh bieåu töôïng vaø tinh thaàn tuyeät dieäu. Toâi nhôù nhöõng luùc trong ñoù Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ caûm ñoäng ñöùng beân bôï soâng Giordan, taïi nôi Chuùa chòu pheùp röûa, taïi Moä Thaùnh vv... Nhö theá chuùng laø caùc ñieàu neàn taûng ñoái vôùi ñöùc tin cuûa chuùng ta vaø thaät laø ñuùng ñaén khi Ñöùc Thaùnh Cha nhaân danh taát caû chuùng ta trôø laïi caùc nôi naøy ñeå nhaéc cho chuùng ta nhôù raèng chuùng ta töø ñaâu ñeán vaø nhôù maàu nhieäm cuoäc gaëp gôõ cuûa Chuùa Kitoâ vôùi nhaân loaïi. Nhöng cuõng coù bieát bao nhieâu khía caïnh khaùc nöõa maø caùc chuyeán coâng du ñaõ ñuïng chaïm tôùi. Toâi muoán nhaéc tôùi khía caïnh ñaïi keát trong cuoäc gaëp gôõ taïi Gieârusalem, cuõng nhö taïi Costantinopoli vôùi Ñöùc Thöông Phuï Bartolomaios. Noù noùi leân tình baïn saâu xa vaø töông quan caù nhaân maø Ñöùc Phanxicoâ ñaõ thieát laäp vôùi vò thöù nhaát trong caùc Thöôïng Phuï cuûa Giaùo Hoäi chính thoáng, vaø noù laø daáu chæ hy voïng cho con ñöôøng ñaïi keát töông lai cuûa chuùng ta.
Bieân giôùi AÙ chaâu cuõng raát quan troïng: trong naêm nay Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ coâng du Nam Haøn vaø trong vaøi tuaàn nöõa ngaøi seõ vieáng thaêm Sri Lanka vaø Philippines. Vò tieàn nhieäm cuûa ngaøi ñaõ khoâng theå vieáng thaêm AÙ chaâu. Caùc chuyeán coâng du lôùn naøy dieãn taû söï chuù yù môùi cuûa Giaùo Hoäi ñoái vôùi phaàn nhaân loaïi troäi nhaát ngaøy nay cuõng nhö trong töông laïi, veà phöông dieän daân soá cuõng nhö veà phöông dieän caùc chieàu kích vaø söùc sinh ñoäng söï hieän dieän gaây aán töôïng cuûa noù, vaø rieâng ñoái vôùi Giaùo Hoäi, thì noù laø moät caùnh ñoàng truyeàn giaùo meânh moâng, moät moâi tröôøng loan baùo Tin Möøng trong caùc hoaøn caûnh vaên hoùa, xaõ hoâi, chính trò raát khaùc nhau, thöôøng laø khoù khaên. Nhö theá AÙ chaâu laø moät trong nhöõng bieân giôùi cuûa Giaùo Hoäi thôøi nay. Vaø Ñöùc Thaùnh Cha chæ cho chuùng ta thaáy ñieàu ñoù vôùi caùc chuyeán coâng du raát höùng khôûi cuûa ngaøi.
Cuõng khoâng neân queân chieàu kích aâu chaâu. Ñaõ coù chuyeán vieáng thaêm raát ngaén beân Albania, tuy nhieân cuõng yù nghóa vì söï kieän Ñöùc Thaùnh Cha öôùc mong khôûi haønh töø caùc vuøng ngoaïi bieân ñeå ñi tôùi trung taâm cuûa ñaïi luïc. Theá nhöng ngaøi cuõng tôùi Strasbourg: moät chuyeán vieáng thaêm raát ngaén nhöng neàn taûng, bôûi noù ñaõ cho ngaøi dòp ngoû lôøi vôùi AÂu chaâu, vôùi caùc nöôùc aâu chaâu vaø luïc ñòa naøy, moät baøi dieãn vaên saâu roäng, moät baøi dieãn vaên coù caáu truùc hoaøn toaøn vôùi bieát bao nhieàu vieãn töôïng, maø trong moät caùch theá naøo ñoù ñaõ raát ñöôïc chôø ñôïi ñoái vôùi moät vò Giaùo Hoaøng ñeán töø ngoaøi AÂu chaâu. Vaø giôø ñaây noù laø moät ñieåm tham chieáu cho bieát bao nhieâu can thieäp khaùc maø Ñöùc Thaùnh Cha coù theå laøm ñoái vôùi caùc daân toäc rieâng reõ hay trong bieát bao hoaøn caûnh lieân quan tôùi ñji luïc aâu chaâu cuûa chuùng ta. Toâi muoán nhaéc ñeán moät ñaëc ñieåm nhoû cuøa caùc chuyeán vieáng thaêm naøy ñoù laø chieàu kích cuûa söï töû ñaïo, taïi Nam Haøn nôi Lòch söû Giaùo Hoäi mang ñaëc thaùi cuûa söï töû ñaïo, cuõng nhö taïi Albania, nôi söï töû ñaïo trong caùc thôøi gian môùi ñaây döôùi cheá ñoä coâng saûn, ñaõ raát laø maïnh meõ, cuõng nhö traïi Vieãn Ñoâng nôi söï töû ñaïo ñang laø moät thöïc taïi vôùi bieát bao nhieâu vaán ñeà xaûy ra, Ñöùc Thaùnh Cha gaëp gôõ thöïc taïi naøy vaø nhaéc cho chuùng ta bieát tính caùch thôøi sueï cuûa chieàu kích naøy trong cuoäc soáng Giaùo Hoäi moïi thôøi ñaïi, keå caû thôøi ñaïi chuùng ta nöõa.
Hoûi: Lieân quan tôùi Thoå Nhó Kyø, cuõng coù khía caïnh lieân toân raát quan troïng nöõa coù ñuùng theá khoâng thöa cha?
Ñaùp: Vaâng, ñuùng theá. Trong soá caùc chieàu kích cuûa trieàu ñaïi giaùo hoaøng naêm nay coù chieàu kích ñoái thoaïi lieân toân cuõng quan troïng vaø taïi Thoå Nhó Kyø noù ñaõ tìm ra moät söï haønh ñoäng ñöôïc tieáp tuïc thí duï caû trong chuyeán vieáng thaêm Albania vaø trong caùc dòp khaùc nöõa. Xem ra Ñöùc Giaùo Hoaøng cuõng raát yù thöùc ñöôïc tình hình cuûa Hoái giaùo trong theá giôùi taân tieán ngaøy nay vaø tìm caùc con ñöôøng cho moät töông quan xaây öuïng, caû trong ñoái thoaïi, trong nghóa ñaày laø ñieàu coù theå, dó nhieân baèng caùch traùnh caùc quùa ñaùng vaø leân aùn moïi quaù ñaùng cuûa vieäc söû duïng nieàm tin toân giaùo moät caùc baïo löïc.
Hoûi: Thuûa cha chuùng ta cuõng khoâng theå queân caùc bieán coá lôùn cuûa leã phong hieån thaùnh cho Ñöùc Gioan XXIII vaø Ñöùc Gioan Phaoloâ II cuõng nhö vieäc phong Chaân phöôùc cho Ñuùc Phaoloâ VI...
Ñaùp: Phaûi, toâi tin raèng maãu soá chung cuûa caùc bieán coá vó ñaïi naøy laø tính caùch thôøi söï cuûa Coâng Ñoàng Chung Vaticaêng II, laø trung taâm cuoäc soáng cuûa ba vò Giaùo Hoaøng naøy. Vì Ñöùc Giaon XXIII ñaõ trieâu taäp Coâng Ñoàng, Döùc Phaoloâ VI ñaõ daãn ñöa noù toùi choã thaønh toaøn, ñaõ keát thuùc vaø baét ñaàu thöïc hieän noù vaø Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ daønh suoát trieàu ñaïi cuûa ngaøi ñeå thöïc hieän Coâng Ñoàng Chung Vaticaêng II. Nhö vaäy ba göông maët Giaùo Hoaøng naøy, ngoaøi giaù trò chöùng taù kitoâ vaø nhaân baûn ngoaïi thöôøng cuûa caùc vò, caùc vò ñöôïc gaén lieàn vôùi bieán coá canh taân Giaùo Hoäi trong thôøi ñaïi chuùng ta, vôùi cuoäc ñoái thoaïi vôùi thôøi ñaïi vaø neàn vaên hoùa ngaøy nay, vôùi vieäc loan baùo Tin Möøng cho thôøi nay do moät Giaùo Hoäi ñöôïc canh taân theo tinh thaàn cuûa Coâng Ñoàng Chung Vaticaêng II. Nhue vaïy, xem ra hai bieán coã vó ñaïi naøy - leã phong thaùnh vaø phong chaân phöôùc - cuõng ghi daáu höôùng ñi trong trieàu ñaïi cuûa Ñöùc Phanxicoâ theo daáu veát caùc vò tieàn nhieäm, trong khung caûnh to lôùn cuûa Coâng Ñoàng Chung Vatcaêng vaø vieäc thöïc hieän noù trong thôøi ñaïi ngaøy nay.
Hoûi: Naêm 2014 cuõng coù Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà gia ñình, ñaõ daáy leân caùc tranh luaän soáng ñoäng caû trong theá giôùi coâng giaùo nöõa thöa cha...
Ñaùp: Vaâng. Toâi tin raèng coâng taùc muïc vuï lôùn cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà gia ñình vôùi loä trình ñöôïc chia thaønh caùc chaëng khaùc nhau, töø Hoäi nghò cuûa caùc Hoàng Y cho tôùi hoäi nghò ngoaïi thöôøng vaø hoäi nghò bình thöôøng cuûa caùc Giaùm Muïc, maø chuùng ta coøn ñang chôø, cho tôùi vieäc loâi cuoán coäng ñoaøn Giaùo Hoäi vaøo cuoäc, coâng vieäc naøy laø moät trong caùc coâng vieäc muïc vuï ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñeà ra. Coù leõ noù chính yeáu trong nghóa noù thöïc söï ñeà caäp ñeán cuoäc soáng cuûa moïi ngöôøi: cuoäc soáng cuûa tín höõu cuõng nhö cuoäc soáng cuûa taát caû moïi ngöôøi thôøi daïi chuùng ta, bôûi vì noù laø ñeà taøi lieân quan tôùi gia ñình, tôùi vieäc rao truyeàn Tin Möøng cho thöïc taïi gia ñình; noù laø caùi gì lieân quan tôùi thieän ích, trung taâm cuoäc soáng cuûa töøng ngöôøi nam nöõ trong thôøi ñaïi chuùng ta. Ñaây laø moät cuoäc ñaàu tö raát can ñaûm, bôøi vì Ñöùc Giaùo Hoaøng cuõng ñaõ ñeå treân baøn caùc ñeà taøi khoù, vaø teá nhò, nhöng ñoù chính laø ñieàu thöïc söï caàn thieát. Moät caùch ñuùng ñaén ngöôøi ta cuõng nhaéc nhôù raèng caùc vò Giaùo Hoaøng tröôùc cuõng theá vaøo ñaàu trieàu ñaïi cuûa caùc ngaøi, caùc ñaõ choïn ñeà taøi gia ñình nhö laø ñeà taøi laøm vieäc cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc vaø laø ñeà taøi quan troïng trong söù meänh muïc vuï cuûa caùc ngaøi. Nhö theá, chuùng ta thaáy raèng vieäc ñi thaèng vaøo trong con tim, vaøo trong theá giôùi cuûa cuoäc soáng ñeå tìm loan baùo Tin Möøng vaø trao ban moät con ñöôøng toát cho cuoäc soáng tinh thaàn vaø nhaân baûn cho con ngöôøi thôøi nay, laø moät caùi gì voâ cuõng caáp baùch. Vaø chuùng ta chaân thaønh caàu chuùc Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ thaønh coâng daãn ñöa Giaùo Hoäi tôùi moät suy tö veà caùc ñeà taøi thöc söï neàn taûng lieân quan tôùi gia ñình, maø khoâng bò lo ra bôûi caùc ñeà taøi tuy cuõng quan troïng, nhöng coù tính caùch ngoaøi leà hay coù theå gaây ra caùc tranh caõi maø khoâng tieáp nhaän ñöôïc ñaâu laø caùc ñieåm noøng coát nhaát, bôûi vì quan trong nhaát ñoái vôùi taát caû moïi ngöôøi: ñeà taøi veà gia ñình vaø soáng laøm sao nhö kitoâ höõu chieàu kích neàn taûng naøy cuûa cuoäc soáng.
Hoûi: Thöa cha, ngoaøi ñeà taøi gia ñình, coøn coù nhieàu ñeà taøi khaùc nöõa maø Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ hay ñeà caäp ñeán, chaèng haïn nhö hoøa bình, coâng lyù, ngöôøi ngheøo, nhöõng ngöôøi bò khai thaùc boùc loät, naïn noâ leä, caùc kitoâ höõu bò baùch haïi vv...
Ñaùp: Ngay töø ñaàu trieàu ñaïi cuûa mình Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi vôùi chuùng ta laø ngaøi muoán nhôù ñeán ngöôøi ngheøo vaø caùc vuøng ngoaïi bieân, nhôù ñeán taát caû nhöõng ngöôøi ñau khoå, boûi vì hoï coù quyeàn ñöôïc chuùng ta chuù yù, coù quyeàn ñöôïc höôûng tình lieân ñôùi vaø söï chia seû cuûa chuùng ta ñoái vôùi caùc vaán ñeà cuûa hoï. Vaø ñieàu naøy chuùng ta nhaän thaáy la noù trôû laïi thöôøng xuyeân. Naêm nay chuùng ta coù tình traïng theâ thaûm cuûa vuøng Trung Ñoâng, vôùi bieát bao nhieâu ngöôøi - kitoâ giaùo vaø khoâng kitoâ giaùo - ñaõ phaûi boû nhaø cöûa troán chaïy vaø phaûi soáng trong ñieàu kieän cuûa ngöôøi tî naïn vôùi raát nhieàu ñau khoå; hay bò baùch haïi vaø tröïc tieáp trôû thaønh naïn nhaân cuûa baïo löïc. Vaø ñieàu naøy luoân luoân trôû laïi trong caùc lôøi keâu goïi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, trong söï löu taâm cuûa ngaøi, caû trong laù thö göûi caùc kitoâ höõu vuøng Trung Ñoâng ngaøy 23 thaùng 12, hai ngaøy tröôùc leã Giaùng Sinh. Nhöng cuõng coù caùc ñeà taøi khaùc trôû laïi thöôøng xuyeân vaø Giaùo Hoäi taäp trung nhieàu chuù yù treân caùc ñeà taøi ñoù. Chuùng ta haõy laáy caùc ñeà taøi trong Söù ñieäp Ñöùc Thaùnh Cha göûi cho ngaøy hoøa bình theá giôùi naêm nay choáng laïi caùc teä naïn noâ leä môùi, vaø ñaõ coù nhieàu saùng kieán ñöôïc ñeå ra do Haøn Laâm Vieän caùc Khoa Hoïc cuûa Toaø Thaùnh, do caùc nöõ tu choáng laïi naïn buoân ngöôøi, choáng laïi bieát bao nhieâu hình thöùc baïo löïc khaùc vaø choáng laïi naïn noâ leä trong thôøi ñaïi ngaøy nay... Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ huy ñoäng toaøn Giaùo Hoäi vaø caùc ngöôøi thieän chí treân caùc chieán tuyeán naøy.
Hoûi: Ñaâu laø yù nghóa cuoäc caûi toå maø Ñöùc Thaùnh Cha muoán thöïc hieän thöa cha? Chuùng ta cuõng nghó ñeán dieãn vaên quan troïng maø ngaøi ñaõ noùi môùi ñaây vôùi caùc nhaân vieân trung öông Toøa Thaùnh.
Ñaùp: Ngay töø ñaàu trieàu ñaïi cuûa ngaøi Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñöa ra moät döï aùn caûi toå caùc co quan Trung Öông Toøa Thaùnh, caàn phaûi hieåu cho roõ, vì noù chæ ñôn sô laø moät phaàn cuûa moät chöông trình canh taân Giaùo Hoäi roäng raõi hôn raát nhieàu, maø ngaøi ñaõ trình baày trong Toâng huaán "Nieâm Vui Phuùc AÂm": chöông trình cuûa Giaùo Hoäi ñi ra, cuûa Giaùo Hoäi truyeân giaùo, cuûa toaøn Giaùo Hoäi daán thaân rao truyeâfn Tin Möøng, maø caùc cô quan Trung Öông Toøa Thaùnh laø ngöôøi phuïc vuï, laø moät duïng cuï giuùp Giaùo Hoäi trong söù maïng cuûa mình. Coâng vieäc suy tö veà söï caûi caùch Trung Öông Toøa Thaùnh naøy cuõng coù tính caùch cô caáu, tieáp tuïc vôùi tính caùch ñeàu ñaën cuûa noù, vôùi caùc tieát nhòp dó nhieân laø khaù daøi, vôùi vieäc suy tö vaø tham khaûo yù kieán. Nhöng ñieàu xem ra raát quan troïng caàn ghi nhaän ñoù laø ñoái vôùi Ñöùc Thaùnh Cha troïng taâm cuûa moïi cuoäc caûi caùch laø noäi taïi:: caùc cuoäc canh caûi khôûi haønh töø con tim. Chuùng ta cuõng haõy nhô Chuùa Gieâsu ñaõ noùi raèng: "Nhöõng dieàu toát vaø nhöõng ñieàu xaáu phaùt xuaát töø con tim". Chính ñoù laø nôi phaûi khôûi haønh ñeå canh taân vaø ñeå chöõa laønh khi coù caùc ñieàu khoâng phuø hôïp. Khi ñoù caû caùc dieãn vaên Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi tröôùc leã Giaùng Sinh, vôùi caùc nhaân vieân Trung Öông Toøa Thaùnh cuõng nhö vôùi caùc nhaân vieân Vaticaêng, dieãn vaên keát thuùc Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc cho chuùng ta bieát ngaøi cai quaûn Giaùo Hoäi nhö theá naøo keå caû vôùi söï phaân ñònh tinh thaàn ñeå chöõa laønh trong chieàu saâu caùc thaùi ñoä cuûa chuùng ta, deå khieán cho chuùng ta trung thaønh trieät ñeå hôn vôùi Tin Möøng. Vaø nhö theá chuùng ta coù theå thi haønh taát caû vieäc phuïc vuï cuûa mình moät caùch toát ñeïp hôn, thöïc thi sinh hoaït rao truyeàn Tin Möøng hay phuïc vuï Giaùo Hoäi moät caùch toát ñeïp hôn. Ñoù, caûi caùch laø moät ñeà taøi tröôøng cöûu trong cuoäc soáng kitoâ - ñeà taøi hoaùn caûi cuûa kitoâ höõu - vaø noù phaûi laø caùi gì saâu xa, khoâng hôøi hôït beà ngoaøi, khoâng chæ coù tính caùch toå chöùc.
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ nhieàu laàn noùi raèng caùc vaán ñeà tröôùc heát khoâng chæ coù tính caùch phoái hôïp vaø toå chöùc - caû khi caùc ñieàu naøy trôï giuùp - nhöng cuõng laø caùc vaán ñeà noäi taâm vaø saâu xa hôn. Theo toâi caùc dieãn vaên lôùn naøy ñaõ neâu baät moät caùch raát toát trong thöù loaïi, trong ñònh höôùng cuûa chuùng söï löu taâm öu tieân naøy cuûa Ñöùc Thaùnh Cha nhaèm chöõa laønh con tim trong chieàu saâu. Taát caû caùc vaán ñeà hay caùc baát caäp maø chuùng ta coù theå ñang soáng, ñoâi khi khoâng chæ coù moät chieàu kích coù tính caùch cô caáu maø cuõng coù moät chieàu kích lieân quan tôùi caùc thaùi ñoä soáng nöõa, caùc thaùi ñoä thích ñaùng, coù khaû naêng laéng nghe, coù khaû naêng ñoái thoaïi, saün saøng phuïc vuï, thanh taåy noäi taâm# ñaây laø caùc chieàu kích maø Ñöùc Thaùnh Cha löu taâm vaø chuùng laø caùc chieàu kích maø Ñöùc Thaùnh Cha thöôøng ñeà caäp ñeán trong caùc baøi giaûng thaùnh leã moãi saùng trong nhaø troï thaùnh Marta. Trong ñoù bieåu loä tính caùch baäc thaày tu ñöùc cuûa ngaøi, tính caùch laø ngöôøi höôùng ñaïo tinh thaàn theo truyeàn thoáng Linh thao cuûa thaùnh Ignazio. Nhö theá toâi tin raèng thaät quan troïng hieåu bieát ñieàu naøy: ñoù laø moãi moät hình thaùi ñích thöïc laø vaán ñeà cuûa tröoøng cöûu trong cuoäc soáng giaùo hoäi, phaûi tìm ra ñieåm khôûi haønh thöïc söï cuûa noù, laø chieàu saâu cuûa con tim, ñöôïc canh taân döôùi aùnh saùng Tin Möøng. Ñoù laø ñieàu Ñöùc Thaùnh Cha noùi vôùi chuùng ta vaø noùi thöôøng xuyeân.
Hoûi: Sau cuøng thöa cha, cha coù lôøi naøo ñònh tính caùc sinh hoaït trong naêm 2014 naøy cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ hay khoâng?
Ñaùp: Caùc lôøi Ñöùc Thaùnh Cha duøng vaø chuùng ñaùnh ñoäng thì nhieàu laém, vì theá coù theå choïn trong bieát bao nhieâu lôøi. Coù moät lôøi maø vôùi thôøi gian qua ñi toâi tin raèng noù ngaøy caøng giuùp hieåu bieát vaø troâng thaáy yù nghóa noøng coát cuûa noù hôn ñoù laø neàn vaên hoùa gaëp gôõ. Nghóa laø Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ coù moät thaùi ñoä rieâng, moät kieåu töông quan vôùi nhöõng ngöôøi khaùc nhö laø moät ngöôøi gaëp gôõ moät ngöôøi daán thaân cuoäc soáng vaø con ngöôøi cuûa ngaøi moät caùch saâu ñaäm ñeán ñoä laøm cho ngöôøi khaùc, ngöôøi ñoái thoaïi cuõng daán thaân. Vaø khi ñoù ngöôøi ta coù theå gaëp gôõ nhau moät caùch saâu ñaäm vaø cuõng coù theå ñöa ra caùc saùng kieán vaø caùc cuoäc ñoái thoaïi môùi, coù khi ñaõ bò chaën laïi, vôùi moät töông quan ñaõ ôû treân bình dieän hôøi hôït hay hình thöùc beà ngoaøi hôn. Toâi cuõng nghó tôùi ñieàu naøy lieân quan moät chuùt tôùi kieåu töông quan cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vôùi caùc nhaân vaät lôùn.
Chuùng ta ñaõ nhaéc tôùi cuoäc gaëp gôõ vôùi Ñöùc Thöôïng Phuï Bartolomaios: ñoù ñaõ laø moït cuoäc gaëp gôõ caù nhaân, moät tình baïn ñích thaät. Vaø ñieàu naøy khieán chuùng ta nghó raèng caû phong traøo ñaïi keát cuõng coù theå coù caùc böôùc tieán tôùi trong ñoù cuoäc gaëp gôõ caù nhaân giöõa caùc con ngöôøi thuùc ñaày vaø giuùp tieán tôùi caû trong chieàu kích caàn thieát cuûa cuoäc ñoái thoaïi thaàn hoïc, cuûa cuoäc gaëp gôõ caùc tö töôûng, caùc nghieân cöùu, tuy khoâng hoaøn toaøn roát raùo. Cuõng caàn coù cuoäg gaëp gôõ giöõa caùc con ngöôøi trong ñöùc tin vaø trong yù chí muoán tieáp tuïc con ñöôøng daãn tôùi söï hieäp nhaát cuûa Giaùo Hoäi, theo yù muoán cuûa Chuùa Kitoâ. Vaø trong moät nghóa naøo ñoù caû daáu chæ hy voïng môùi ñaây cuûa caùc töông quan giöõa Hoa Kyø vaø Cuba, trong ñoù hai vò laõnh ñaïo ñaõ caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha veà böùc thö ngaøi vieát cho hoï. Noù noùi leân raèng trong chieàu kích naøy cuûa caùc lieân laïc quoác teá vôùi caùc nhaân vaät lôùn treân theá giôùi - caû vôùi caùc vò laõnh ñaïo khoâng phaûi chæ cuûa caùc toân giaùo, maø cuûa caû caùc daân toäc nöõa - Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõ coù kieåu tieáp caän cuûa ngaøi raát laø caù nhaân nhöng loâi cuoán vaøo cuoäc, bieåu loä daëc suûng cuûa ngaøi, moät khaû naêng ñi tôùi con tim cuaû ngöôøi khaùc vaø môøi goïi hoï böôùc ñi, böôùc ñi cho thieän ích cuûa nhaân loaïi. Ñoù, ñoái vôùi toâi xem ra laø ñieàu gì ñoù raát quyù baùu, raát quan troïng vaø cuõng laø ñaëc ñieåm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ. Ñaøng sau kieåu noùi "neàn vaên hoùa gaëp gôõ" maø ban ñaàu toâi ñaõ hôi ñaùnh giaù thaáp moät chuùt, traùi laïi toâi tìm thaáy dònh höôùng ñi tôùi vôùi ngöôøi khaùc trong bieát bao nhieâu chieàu kích toân giaùo cuõng nhö tu ñöùc, ñaïi keát vaø chính trò cuõng laø moät chieàu kích khaùc dieãn taû moät ñaëc thaùi cuûa Ñöùc Giao Hoaøng naøy.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)