Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
trong leã troïng Ñöùc Maria laø Meï Thieân Chuùa
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trong leã troïng Ñöùc Maria laø Meï Thieân Chuùa.
Vatican (Vat. 1-01-2015) - Saùng ngaøy 1 thaùng Gieâng naêm 2015, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ chuû söï thaùnh leã troïng theå taïi Ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ, kính Ñöùc Maria laø Meï Thieân Chuùa, cuõng laø Ngaøy Hoøa bình theá giôùi laàn thöù 48.
Trong baøi giaûng thaùnh leã, Ñöùc Thaùnh Cha quaûng dieãn moái lieân heä ñaëc bieät giöõa Chuùa Gieâsu vaø Meï Maria, vaø töø ñoù noùi ñeán quan heä giöõa Chuùa Kitoâ vaø Giaùo Hoäi cuõng laø Meï chuùng ta.
Sau ñaây laø toaøn vaên Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trong leã troïng Ñöùc Maria laø Meï Thieân Chuùa:
Anh chò em thaân meán!
Hoâm nay chuùng ta ñöôïc nghe laïi nhöõng lôøi chuùc tuïng maø baø Elizabeth ñaõ daønh cho Ñöùc Trinh Nöõ Maria: "Em ñöôïc chuùc phuùc hôn moïi ngöôøi phuï nöõ, vaø ngöôøi con em ñang cöu mang cuõng ñöôïc chuùc phuùc. Bôûi ñaâu toâi ñöôïc phuùc naøy laø Thaân Maãu Chuùa toâi ñeán vôùi toâi nhö vaäy?" (Lc 1: 42-43).
Lôøi caàu chuùc naøy laø söï lieân tuïc vôùi lôøi chuùc tö teá maø Thieân Chuùa ñaõ truyeàn cho oâng Moseâ ñeå chuyeån ñeán cho Aaron vaø cho taát caû moïi ngöôøi: "Nguyeän Ðöùc Chuùa chuùc laønh vaø gìn giöõ anh em! Nguyeän Ðöùc Chuùa töôi neùt maët nhìn ñeán anh em vaø duû loøng thöông anh em! Nguyeän Ðöùc Chuùa gheù maét nhìn vaø ban bình an cho anh em!" (Ds 6: 24-26). Khi cöû haønh Ñaïi Leã Ñöùc Maria, Meï raát thaùnh cuûa Thieân Chuùa, Giaùo Hoäi nhaéc nhôû chuùng ta raèng Ñöùc Maria, hôn baát cöù ai khaùc, ñaõ nhaän ñöôïc phöôùc laønh naøy. Trong Meï, lôøi caàu chuùc naøy ñöôïc vieân maõn, vì khoâng coù taïo vaät naøo khaùc ñaõ töøng nhìn thaáy khuoân maët toûa saùng cuûa Thieân Chuùa nhö Ñöùc Maria. Meï ñaõ mang ñeán moät khuoân maët nhaân sinh cho Lôøi haèng soáng, ñeå taát caû chuùng ta coù theå chieâm ngaém Ngöôøi.
Beân caïnh vieäc chieâm ngöôõng thieân nhan Chuùa, chuùng ta cuõng coù theå ca ngôïi vaø toân vinh Ngaøi, gioáng nhö nhöõng ngöôøi chaên chieân töø Bethlehem ñaõ ra veà vôùi baøi ca taï ôn sau khi nhìn thaáy haøi nhi vaø meï Ngaøi (Lc 2:16). Hai ngöôøi beân nhau, gioáng nhö treân Nuùi Soï, vì Chuùa Kitoâ vaø meï Ngaøi khoâng theå taùch rôøi: coù moät moái quan heä raát chaët cheõ giöõa hai ngöôøi, nhö giöõa moïi treû em vaø meï mình. Xöông thòt (caro) cuûa Chuùa Kitoâ - nhö Tertullian ñaõ töøng noùi, laø baûn leà (cardo) cuûa ôn cöùu roãi cuûa chuùng ta - ñaõ ñöôïc hình thaønh trong cung loøng cuûa Ñöùc Maria (x Ps 139: 13). Tính baát khaû phaân ly naøy cuõng roõ raøng töø thöïc teá laø Meï Maria, ngöôøi ñaõ ñöôïc tieàn ñònh laø Meï cuûa Ñaáng Cöùu Chuoäc, ñaõ chia seû saâu saéc toaøn boä söù meänh cuûa Chuùa, vaø ôû beân caïnh Con mình cho ñeán cuøng treân ñoài Canveâ.
Meï Maria ñöôïc keát hôïp raát chaët cheõ vôùi Chuùa Gieâsu, vì Meï nhaän ñöôïc töø Ngaøi nhaän thöùc cuûa con tim, vaø ñöùc tin, ñöôïc nuoâi döôõng baèng kinh nghieäm cuûa moät ngöôøi meï vaø cuûa moái quan heä gaàn guõi vôùi Con Meï. Ñöùc Trinh Nöõ laø ngöôøi phuï nöõ cuûa loøng tin, laø ngöôøi ñaõ doïn choã cho Thieân Chuùa trong traùi tim mình vaø trong nhöõng hoaïch ñònh cuûa ñôøi mình; Meï laø ngöôøi tín höõu coù khaû naêng nhaän thöùc nôi aân suûng cuûa Con mình raèng "thôøi vieân maõn" ñaõ gaàn ñeán (Gal 4: 4) trong ñoù chính Thieân Chuùa, baèng caùch choïn con ñöôøng khieâm haï laø hoaù thaân laøm ngöôøi, ñaõ ñi vaøo lòch söû ôn cöùu ñoä. Ñoù laø lyù do taïi sao chuùng ta khoâng theå hieåu ñöôïc Chuùa Gieâsu maø khoâng coù Meï Ngaøi.
Töông töï nhö vaäy, khoâng theå taùch rôøi Chuùa Kitoâ vaø Giaùo Hoäi; ôn cöùu roãi hoaøn thaønh bôûi Chuùa Gieâsu khoâng theå hieåu ñöôïc neáu khoâng ñaùnh giaù ñuùng vai troø laøm meï cuûa Giaùo Hoäi. Taùch bieät Chuùa Gieâsu khoûi Giaùo Hoäi seõ daãn ñeán moät söï "phaân chia voâ lyù", nhö Chaân Phöôùc Phaoloâ Ñeä Luïc ñaõ vieát trong Toâng Thö Loan Baùo Tin Möøng Trong Theá Giôùi Hieän Ñaïi (Evangelii Nuntiandi, 16). Khoâng theå "yeâu Chuùa Kitoâ nhöng khoâng yeâu Giaùo Hoäi, laéng nghe Chuùa Kitoâ nhöng khoâng laéng nghe Giaùo Hoäi, thuoäc veà Ñöùc Kitoâ, nhöng ñöùng beân ngoaøi Giaùo Hoäi" (ibid.). Chính Giaùo Hoäi laø gia ñình vó ñaïi cuûa Thieân Chuùa, mang Chuùa ñeán cho chuùng ta. Ñöùc tin cuûa chuùng ta khoâng phaûi laø moät hoïc thuyeát hay moät thöù trieát lyù tröøu töôïng, nhöng laø moät moái quan heä thieát yeáu vaø troïn veïn vôùi moät ngöôøi: laø Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Con duy nhaát cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng ñaõ laøm ngöôøi, ñaõ cheát, vaø ñaõ soáng laïi töø coõi cheát ñeå cöùu ñoä chuùng ta, vaø giôø ñaây ñang soáng giöõa chuùng ta. Chuùng ta coù theå gaëp Ngaøi ôû ñaâu? Thöa, chuùng ta gaëp Ngaøi trong Giaùo Hoäi. Ñoù laø Giaùo Hoäi maø ngaøy hoâm nay ñang doõng daïc noùi vôùi chuùng ta: "Ñaây laø Chieân Thieân Chuùa"; ñoù laø moät Giaùo Hoäi, tuyeân xöng Ngaøi; chính laø ôû trong Giaùo Hoäi maø Chuùa Gieâsu tieáp tuïc ban phaùt nhöõng aân suûng cuûa Ngaøi qua caùc pheùp bí tích.
Hoaït ñoäng vaø söù vuï cuûa Giaùo Hoäi laø bieåu hieän tình maãu töû. Vì Giaùo Hoäi gioáng nhö moät ngöôøi meï dòu daøng trao ban Chuùa Gieâsu cho taát caû moïi ngöôøi vôùi nieàm vui vaø söï haøo phoùng. Khoâng coù bieåu hieän cuûa Chuùa Kitoâ, ngay caû trong nhöõng gì laø bí nhieäm nhaát, coù theå taùch ra khoûi maùu thòt cuûa Giaùo Hoäi, khoûi söï gaén boù lòch söû cuûa Nhieäm Theå Chuùa Kitoâ. Khi loaïi boû Giaùo Hoäi, ngöôøi ta muoán giaûn löôïc Chuùa Gieâsu Kitoâ thaønh moät yù töôûng, moät giaùo huaán luaân lyù, moät caûm giaùc. Neáu khoâng coù Giaùo Hoäi, moái quan heä cuûa chuùng ta vôùi Chuùa Kitoâ seõ tuyø thuoäc vaøo trí töôûng töôïng cuûa chuùng ta, vaøo caùch hieåu cuûa chuùng ta, vaø taâm traïng cuûa chuùng.
Anh chò em thaân meán!
Chuùa Gieâsu Kitoâ laø phöôùc laønh cho moãi ngöôøi nam nöõ, vaø cho taát caû nhaân loaïi. Giaùo Hoäi, khi trao Chuùa Gieâsu cho chuùng ta, ban cho chuùng ta söï vieân maõn nhöõng phöôùc laønh cuûa Chuùa. Ñaây chính laø nhieäm vuï cuûa daân Chuùa: ñoù laø truyeàn baù cho moïi ngöôøi ôn laønh töø trôøi cao laø Thieân Chuùa ñaõ hoaù thaønh phaøm nhaân nôi Chuùa Gieâsu Kitoâ. Vaø Meï Maria, ngöôøi moân ñeä ñaàu tieân vaø hoaøn haûo nhaát cuûa Chuùa Gieâsu, maãu göông cuûa Giaùo Hoäi löõ haønh, laø moät trong nhöõng ngöôøi môû ñöôøng cho tình maãu töû cuûa Giaùo Hoäi vaø lieân tuïc naâng ñôõ söù meänh cuûa Giaùo Hoäi laø laøm meï cuûa taát caû nhaân loaïi. Chöùng taù töø maãu cuûa Ñöùc Maria ñaõ ñoàng haønh vôùi Giaùo Hoäi töø thuôû ban ñaàu. Meï laø Meï Thieân Chuùa, cuõng laø Meï cuûa Giaùo Hoäi, vaø qua Giaùo Hoäi, laø meï cuûa taát caû nhöõng ngöôøi nam nöõ vaø cuûa moïi daân nöôùc.
Caàu xin Meï töø maãu khaán xin cuøng Thieân Chuùa cho chuùng ta ôn laønh treân toaøn theå gia ñình nhaân loaïi. Hoâm nay, Ngaøy Hoøa Bình Theá Giôùi, chuùng ta ñaëc bieät caàu xin söï caàu baàu cuûa Meï xin Chuùa ban cho hoøa bình trong moïi ngaøy cuûa chuùng ta; bình an trong taâm hoàn, bình an trong gia ñình, vaø hoøa bình giöõa caùc daân toäc. Thoâng ñieäp cho Ngaøy Hoøa bình naêm nay laø "Khoâng coøn laø noâ leä, nhöng laø anh chò em vôùi nhau". Taát caû chuùng ta ñöôïc môøi goïi ñeå ñöôïc töï do, ñeå ñeàu laø con caùi Chuùa, vaø moãi ngöôøi, tuyø theo traùch nhieäm cuûa mình, ñöôïc môøi goïi ñeå choáng laïi caùc hình thöùc noâ leä thôøi hieän ñaïi. Taát caû moïi daân toäc, vaên hoùa vaø toân giaùo, haõy hôïp löïc vôùi nhau. Xin Chuùa, laø Ñaáng ñaõ trôû thaønh ngöôøi toâi tôù ñeå laøm cho taát caû chuùng ta trôû neân anh chò em vôùi nhau, höôùng daãn vaø naâng ñôõ chuùng ta.
J.B. Ñaëng Minh An dòch