Taûn maïn veà Giaùng Sinh
Taûn maïn veà Giaùng Sinh.
Belem (VietCatholic News 26-12-2014) - Trong nhöõng ñieàu ta thöôøng ñöôïc nghe laø ngaøy leã Giaùng Sinh tröôùc ñaây voán laø moät ngaøy leã ngoaïi giaùo, töùc ngaøy thôø thaàn maët trôøi. Nhöng Thaùnh Gioan Kim Khaåu cho raèng noùi nhö theá laø khoâng ñuùng vì quaû tình ngaøy 25 thaùng Möôøi Hai laø ngaøy sinh cuûa Chuùa Gieâsu.
Ngaøi lyù luaän nhö sau: Thaùnh Kinh cho ta hay Baø EÂlisabeùt thuï thai Thaùnh Gioan Taåy Giaû sau khi choàng baø laø oâng Giacaria thi haønh nhieäm vuï tö teá trong Ngaøy Xaù Toäi. Ngaøy ñoù thöôøng rôi vaøo cuoái thaùng Chín hay ñaàu thaùng Möôøi. Thaùnh Kinh cuõng noùi raèng sau khi thieân thaàn truyeàn tin cho Ñöùc Maria raèng ngaøi seõ thuï thai Chuùa Gieâsu, thì ngaøi ñi thaêm baø EÂlisabeùt, luùc ñoù ñaõ mang thai ñöôïc saùu thaùng. Ñieàu naøy coù nghóa Ñöùc Maria thuï thai Chuùa Gieâsu vaøo cuoái thaùng Ba. Chín thaùng sau laø cuoái thaùng Möôøi Hai.
Duø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Roâma chæ chính thöùc cho möøng Leã Giaùng Sinh vaøo ngaøy 25 thaùng Möôøi Hai keå töø theá kyû thöù tö, sau khi Ñaïo ñöôïc Hoaøng Ñeá Constantinoâ cho töï do hoaøn toaøn, nhöng Thaùnh Ireâneâ (130-202) voán ñaõ cho raèng Chuùa Gieâsu ñöôïc thuï thai vaøo thaùng Ba, do ñoù, ngaøy sinh cuûa Ngöôøi laø ngaøy 25 thaùng Möôøi Hai. Thaùnh Hippoâlitoâ thaønh Roâma (170-235) cuõng cuøng moät chuû tröông nhö theá. Sextus Julius Africanus (160-240) cho raèng Chuùa Gieâsu ñöôïc thuï thai vaøo ngaøy xuaân phaân töùc ngaøy 25 thaùng Ba cuûa Lòch Roâma, do ñoù, ngaøy 25 thaùng Möôøi Hai laø ngaøy Chuùa Gieâsu sinh ra ñôøi.
Ñaïo Coâng Giaùo khoâng bò aùm aûnh bôûi ngoaïi giaùo
Tìm hieåu saâu xa hôn, coù taùc giaû nhö Mark P. Sea cho raèng Ñaïo Coâng Giaùo, ngay töø ñaàu, khoâng quan taâm bao nhieâu tôùi ngoaïi giaùo, maø quan taâm hôn tôùi Cöïu Öôùc, chìm ñaém trong caùc hình aûnh, lôøi leõ, yù nieäm cuûa Cöïu Öôùc. OÂng cho raèng ñoïc Taân Öôùc vôùi hy voïng khaùm phaù ra thöù ngoaïi giaùo bí maät coi noù nhö goác gaùc thöïc söï cuûa Kitoâ giaùo thì cuõng gioáng nhö ngöôøi ñoïc Shakespeare ñeå mong tìm thaáy daáu veát vaên chöông Ñaïi Haøn.
Thöïc söï, Taân Öôùc taém mình trong tö töôûng, hình töôïng, thi ca, lôøi tieân tri, luaät leä vaø ñöùc khoân ngoan cuûa Do Thaùi. Caùc Kitoâ höõu tieân khôûi khoâng löu taâm bao nhieâu tôùi ngoaïi giaùo, coi noù ñaïi loaïi nhö: (a) moät daáu aán môø nhaït cuûa nhöõng gì ngöôøi Do Thaùi Giaùo vaø Kitoâ Giaùo bieát roõ nhôø maïc khaûi cuûa Thieân Chuùa; (b) moät thöù doái traù cuûa ma quûy; (c) moät nguoàn khoân ngoan nhaân baûn, chöù khoâng phaûi maïc khaûi cuûa Thieân Chuùa. Bôûi theá, hoï say meâ ñeán aùm aûnh ñoái vôùi ñieàu Thaùnh Phaoloâ goïi laø "lôøi saám cuûa Thieân Chuùa" (Rm 3: caùc Kitoâ höõu tieân khôûi höôùng veà noù ñeå soi saùng baát cöù ñieåm muø môø naøo, nhö khi Thaùnh Phaoloâ trích daãn caùc thi só Hy Laïp ñeå toû söï lieân heä vôùi caùc ngöôøi Hy Laïp ñòa phöông, gioáng nhö moät dieãn giaû ñi vaän ñoäng haún phaûi nhaéc tôùi ñoäi banh ñòa phöông ñeå tìm caùch noái keát vôùi thính giaû nôi ñoù). Caû ngaøy nay nöõa, caùc Kitoâ höõu hieän ñaïi cuõng thöôøng söû duïng caùc ngoân töø cuûa neàn vaên hoùa bình daân nhö "Chuùa Gieâsu: Ngöôøi laø Haøng Thaät" (Jesus: He's the Real Thing), "Chuùa Kitoâ: Ñöøng Rôøi Traùi Ñaát Maø Khoâng Coù Ngöôøi" (Christ: Don't Leave Earth Without Him)...
Nhöng ñieàu caùc Kitoâ höõu ñoù laøm laø khoâng bao giôø laáy moät caâu chæ veà Chuùa Gieâsu maø aùp duïng vaøo thaàn Apollo hay moät thaàn minh ngoaïi giaùo naøo khaùc. Hoï cuõng khoâng duøng baát cöù thaàn minh ngoaïi giaùo naøo ñeå noùi veà Chuùa Gieâsu; hoï hoaøn toaøn bieát raèng Chuùa Gieâsu coù theå ñöôïc dieãn taû nhö Maët Trôøi Coâng Chính vaø AÙnh Saùng Theá Gian tröôùc caû khi Aurelian saùng cheá ra ngaøy leã ngoaïi giaùo naøy.
Ñaëc bieät ñoái vôùi caâu truyeän Ba Nhaø Chieâm Tinh, Mark Shea cho raèng ñaây khoâng phaûi laø moät môù daõ söû hay huyeàn thoaïi ñöôïc Thaùnh Maùthheâu ñem vaøo chöông hai Tin Möøng cuûa ngaøi, maø döïa vaøo nhieàu cô sôû lòch söû vaø lôøi tieân tri cuûa Cöïu Öôùc.
Ñieàu tröôùc nhaát, vaø laø ñieàu thöôøng bò nhieàu ngöôøi hieän ñaïi, nhaát laø nhöõng ngöôøi coù thieân kieán voâ lyù ñoái vôùi Thaùnh Kinh, laøm ngô, chính laø chöông hai Tin Möøng Maùttheâu. Chöông naøy noùi tôùi "caùc hieàn trieát (tieáng Hy Laïp: magoi) töø Ñoâng Phöông", moät ngaøy kia, xuaát hieän ôû Gieârusalem, treân ñöôøng ñi tìm "vò sinh ra laøm vua ngöôøi Do Thaùi". Hoï cho raèng mình ñaõ "nhìn thaáy ngoâi sao cuûa Ngöôøi ôû Ñoâng Phöông" vaø tôùi ñeå thôø laïy Ngöôøi. Thaùnh Maùttheâu cho ta hay: hoï mang tôùi vaøng baïc, nhuõ höông vaø moäc döôïc laøm leã vaät vaø cuoäc vieáng thaêm cuûa hoï khieán Vua Heâroát ñaày hoang töôûng saùt haïi moïi beù trai döôùi hai tuoåi taïi Beâlem. Thaùnh Maùttheâu cuõng cho bieát caùc nhaø hieàn trieát naøy bí maät rôøi Beâlem sau khi ñöôïc baùo moäng ñöøng trôû laïi gaëp Heâroát.
Khoâng moät ñieàu gì treân ñaây cho thaáy daáu chæ moät huyeàn thoaïi. Thaùnh Maùttheâu khoâng cho bieát coù bao nhieâu nhaø hieàn trieát cuõng nhö daáu chæ naøo hoï laø vua caû. Nhö vaäy thì taïi sao hoï coù vöông mieän vaø con soá ba?
Con soá laø ñieàu deã hieåu: ba leã phaåm, taát nhieân ba nhaø hieàn trieát. Vaû laïi, khi suy nieäm yù nghóa vieäc daân ngoaïi tôùi thôø laïy Chuùa Gieâsu, töï nhieân caùc Kitoâ höõu noái keát caùc nhaø hieàn trieát vôùi ba chuûng loaïi ngöôøi trong Thaùnh Kinh voán laø haäu dueä caùc con trai cuûa Noâeâ laø Shem, Ham vaø Japheth, vaø do ñoù, laø ñaïi bieåu cho toaøn theå nhaân loaïi.
Coøn tö caùch vua chuùa cuûa hoï, thì coù hôi phöùc taïp hôn moät chuùt. Ngoaøi caùc ghi cheùp trong Thaùnh Kinh ra, ta coøn chöùng côù khaùc nöõa. Caùc nhaø hieàn trieát naøy xem ra laø ñaúng caáp tö teá taïi caùc laõnh thoå Ñoâng Phöông. Söû gia Hy Laïp Herodotus cho ta hay: caùc nhaø hieàn trieát (magoi) laø ñaúng caáp thaùnh cuûa ngöôøi Medes. Vaø Tieân Tri Gieâreâmia coù nhaéc tôùi moät trong caùc tö teá Ñoâng Phöông naøy, Nergal Sharezar, nhö laø Rab-Mag, "Tröôûng Hieàn Trieát" (Gr 39:3, 13; baûn CGKPV dòch laø quan chieâm tinh). Caùc Hieàn Trieát Magoi naøy voán coù lieân heä vôùi nhieàu cuoäc tranh chaáp toân giaùo vaø chính trò cuûa Ba Tö vaø aûnh höôûng cuûa hoï vaãn tieáp dieãn qua caùc thôøi ñeá quoác Assyri, Babylon, Ba Tö vaø Parthia. Tôùi thôøi Chuùa Gieâsu, hoï cung caáp caùc tö teá cho Ba Tö vaø gaây aûnh höôûng toân giaùo lôùn treân caùc nöôùc trong vuøng. Moät nhaø vaên coå teân laø Strabo cho hay: caùc tö teá hieàn trieát taïo neân moät trong hai hoäi ñoàng cuûa Ñeá Quoác Parthia.
Magoi, leõ dó nhieân, ñöôïc lieân keát vôùi töø tieáng Anh "magic" (aûo thuaät) nhöng neáu coi hoï laø caùc aûo thuaät gia thì thöïc söï khoâng chính xaùc. Hoï soáng vaøo moät thôøi ñaïi ngöôøi ta chöa phaân bieät ñöôïc giöõa coá gaéng hieåu bieát vaø kieåm soaùt thieân nhieân baèng ñieàu ta goïi laø "khoa hoïc" vôùi coá gaéng hieåu bieát vaø kieåm soaùt thieân nhieân baèng ñieàu ta goïi laø "aûo thuaät". Neân coù theå noùi caùc nhaø hieàn trieát Magoi thöïc haønh nhöõng ñieàu sô ñaúng cuûa caû khoa thieân vaên laãn khoa chieâm tinh.
Chính xaùc hoï thaáy ngoâi sao naøo, hay vieäc thöïc ra ñoù laø moät bieán coá töï nhieân hay moät bieán coá sieâu nhieân, laø ñieàu ta khoâng bieát. Nhöng ta bieát raèng Sao Moäc (Jupiter) tôùi gaàn Sao Thoå (Saturn) ba laàn trong 7 thaùng cuûa naêm thöù 7 tröôùc CN. Ta cuõng bieát Sao Hoûa (Mars) tôùi gaàn hai sao vöøa keå vaø taïo ra moät hình töôïng heát söùc laï luøng cuõng vaøo khoaûng thôøi gian vöøa keå. Ngoaøi ra, coù suy ñoaùn cho raèng Sao Beâlem raát coù theå laø hieän töôïng maët traêng che khuaát Sao Moäc vaøo naêm thöù 6 tröôùc CN, vaø Sao Moäc taùi hieän ñaøng sau maët traêng. Ta coøn coù bieân nieân söû Trung Hoa xöa goïi laø Ch'ien-han-shu, nhaéc tôùi moät vaät, coù theå laø taân tinh (nova) hay sao môùi, xuaát hieän vaøo thaùng Ba naêm thöù 5 tröôùc CN vaø keùo daøi trong 70 ngaøy.
Nhöõng ai cho raèng baát cöù tieáp xuùc naøo giöõa caùc nieàm tin cuûa Thaùnh Kinh vaø caùc nieàm tin cuûa ngoaïi giaùo ñeàu chæ daãn tôùi vieäc ngoaïi giaùo hoùa giaùo huaán cuûa Thaùnh Kinh, thì hoï neân nhôù raèng ta coù ñuû lyù leõ ñeå nghó raèng caùc nieàm tin cuûa caùc Nhaø Hieàn Trieát magoi laø moät toång hôïp khoa chieâm tinh cuûa Ba Tö vôùi caùc yù nieäm veà Ñaáng Meâxia (messianic) raát phoå bieán luùc ñoù taïi ñaáy, nhôø söï hieän dieän cuûa khaù nhieàu ngöôøi Do Thaùi soáng taïi ñoù töø thôøi Neâbucañoânoâxa (Nebuchadnezzar), tröôùc ñoù 5 theá kyû. Moät thôøi gian daøi nhö theá ñuû laøm cho caâu truyeän thaùnh thieâng cuûa ngöôøi Do Thaùi ñöôïc giôùi öu tuù cuûa xaõ hoäi Ba Tö bieát ñeán. Hôn nöõa, kieán thöùc cuûa caùc hieàn trieát magoi ñoái vôùi caùc baûn vaên thaùnh Do Thaùi cuõng khaù aên khôùp vôùi taùc phong cuûa Heâroát trong vieäc haï saùt caùc treû thô voâ toäi cuûa Beâlem.
Moät soá nhaø pheâ bình coi caâu truyeän daõ man cuûa Heâroát laø ñieàu phi lyù. Nhöng nhôø caùc nguoàn khoâng phaûi Thaùnh Kinh, ta bieát Heâroát thöïc söï laø con ngöôøi hoang töôûng saâu xa ñoái vôùi caùc ñòch thuû muoán tranh ngoâi baùu cuûa oâng ta. OÂng ta saün saøng gieát caû con mình ñeå baûo veä ngoâi baùu ñoù, ñeán noãi Augustus, ngöôøi voán trao vöông quyeàn buø nhìn cho oâng ta, töøng nhaän xeùt raèng vì Heâroát tuaân giöõ luaät kosher (khoâng aên thòt heo) ñeå laøm vui loøng thaàn daân Do Thaùi cuûa oâng ta, "neân thaø laøm heo cuûa Heâroát coøn hôn laøm con cuûa oâng ta". Nhöng ngoaøi chöùng côù taâm lyù hoïc naøy, trong Thaùnh Kinh, coøn coù gôïi yù raát khaû tín cho thaáy taïi sao Heâroát ñaõ phaûn öùng moät caùch döõ daèn ñeán theá tröôùc tin moät vò vua môùi cuûa Do Thaùi vöøa haï sinh, moät lyù do raát töông hôïp vôùi nhöõng gì ta bieát veà caùc hieàn trieát magoi.
Ta bieát Heâroát, "vua daân Do Thaùi", thöïc ra khoâng phaûi laø ngöôøi Do Thaùi. OÂng ta laø ngöôøi EÂ-ñoâm hay I-ñu-meâ nhö ai cuõng bieát vaøo thôøi Chuùa Kitoâ. Ngöôøi EÂ-ñoâm voán thuoäc doøng doõi EÂsau, anh trai Giacoùp. Nhö ai cuõng bieát, Giacoùp nhaän ñöôïc söï chuùc laønh vaø quyeàn tröôûng nam töø cha oâng laø Ixaaùc, maø ñaùng leõ ra phaûi laø cuûa EÂsau (St 27). Töø ñoù trôû ñi, haän thuø xuaát hieän giöõa hai anh em vaø doøng doõi cuûa hoï. Nhieàu theá kyû sau Giacoùp vaø EÂsau, khi ngöôøi Do Thaùi thoaùt khoûi Ai Caäp vaø ñang treân haønh trình tôùi Ñaát Höùa, Moâseâ töøng yeâu caàu ñöôïc baêng qua laõnh thoå Moâaùp, moät saéc daân coù quan heä gaàn guõi vôùi ngöôøi EÂ-ñoâm, nhöng bò töø khöôùc. Treân thöïc teá, ngöôøi Moâaùp coøn tìm caùch tieâu dieät Daân Do Thaùi. Moät phaàn trong keá hoaïch cuûa hoï laø Balaéc, vua ngöôøi Moâaùp, thueâ tieân tri Balaam nguyeàn ruûa ngöôøi Do Thaùi (Ds 22-24). Tuy nhieân, caøng coá gaéng bao nhieâu, Balaam caøng chuùc laønh cho daân Chuùa Choïn.
Ñieàu ñaùng löu yù laø trong lôøi chuùc thöù ba, Balaam tuyeân boá moät ñieàu vaãn ñöôïc coi laø lôøi tieân tri veà Ñaáng Meâxia, ñöôïc theå hieän vaøo thôøi Heâroát:
"Toâi thaáy noù, nhöng baây giôø chöa phaûi luùc,
toâi nhìn, nhöng chöa thaáy noù keà beân;
moät vì sao xuaát hieän töø Gia-coùp,
moät vöông tröôïng troãi daäy töø Ít-ra-en
seõ ñaäp vaøo maøng tang Moâ-aùp, ñaùnh vôõ soï taát caû con caùi Seát,
vaø xaâm chieám EÂ-ñoâm,
caû Xeâ-ia cuõng bò xaâm chieám nöõa.
Ít-ra-en seõ bieåu döông söùc maïnh,
Gia-coùp seõ thoáng trò quaân thuø,
vaø tieâu dieät keû troán khoûi thaønh phoá." (Ds 24:17-19).
"Moät vì sao töø nhaø Giacoùp" seõ "xaâm chieám EÂ-ñoâm". Lieäu moät oâng vua EÂ-ñoâm naøo vôùi thaønh tích taâm lyù hoang töôûng nhö Heâroát maø khoâng boàn choàn lo aâu tröôùc thoâng tin cuûa caùc nhaø hieàn trieát veà ngoâi sao vaø caâu hoûi cuûa hoï "vua daân Do Thaùi môùi sinh ra ôû ñaâu?". Lieäu coù oâng vua naøo nhö theá, ngöôøi töøng chöùng toû saün saøng saùt haïi con mình ñeå giöõ vöõng ngoâi baùu maø coøn do döï khoâng daùm gieát nhöõng ñöùa con cuûa noâng daân voâ danh taïi caên laøng cuõng voâ danh khoâng keùm neáu oâng ta cho raèng laøm theá ñuû ñeå giöõ vöõng ngoâi baùu. Noùi theo Augustus, thì trong hoaøn caûnh aáy, thaø laøm heo cuûa Heâroát hôn laøm thaàn daân cuûa oâng ta. Cho neân coù ñuû lyù do, caû Thaùnh Kinh laãn khoâng, ñeå nghó raèng caùc chieâm tinh gia Ba Tö coù theå ñaõ thaáy caùc daáu hieäu vaø ñieàm baùo nhö theá trong caùc vì sao vaø caùc saùch thaùnh cuûa ngöôøi Do Thaùi vaø Heâroát chaéc chaén haønh ñoäng nhö oâng ta ñaõ haønh ñoäng.
Coøn vieäc sinh haï ñoàng trinh?
Kimberly Winston cuûa Sôû Tin Töùc Toân Giaùo thì cho raèng vieäc moät thieáu nöõ "chöa cöôùi xin" mang baàu, nhöng cha ñöùa nhoû khoâng phaûi laø moät ngöôøi ñaøn oâng maø laø chính Thieân Chuùa laø ñieàu "khaù khoù baùn". Laïi coøn chuyeän naøy nöõa, thieáu nöõ aáy laø moät ngöôøi ñoàng trinh, vaø khoâng thieáu ngöôøi tin raèng, coâ vaãn coøn ñoàng trinh sau khi haï sinh beù trai khaùu khænh.
Nhöng ñoù chính laø caâu truyeän Haï Sinh Ñoàng Trinh, moät trong caùc tín ñieàu chính cuûa 2 tyû Kitoâ Höõu khaép theá giôùi. Caâu truyeän naøy ñöôïc toân kính bôûi moïi heä phaùi Kitoâ Giaùo, töø Chính Thoáng Ñoâng Phöông tôùi Ñaïo Mormon, Ñaïo Coâng Giaùo vaø Theä Phaûn.
Tuy nhieân, khoâng thieáu thaàn hoïc gia, muïc töû vaø Kitoâ höõu cho raèng vieäc Haï Sinh Ñoàng Trinh ít ñöôïc ai chuù yù vaøo dòp Leã Giaùng Sinh. Thöïc vaäy, thaáy yù nieäm aáy "khoù nhaù", phaàn ñoâng tín höõu löu yù tôùi beù trai khaùu khænh naèm trong maùng coû chöù khoâng löu yù tôùi caùch Ngöôøi ñöôïc haï sinh ra sao.
Coøn ñoái vôùi phaàn ñoâng Kitoâ höõu, vieäc Haï Sinh Ñoàng Trinh laø ñieàu khoâng theå boû qua. Baïn coù theå löôõng löï ñoái vôùi moät soá pheùp laï trong Thaùnh Kinh, nhöng vieäc Haï Sinh Ñoàng Trinh thì phaûi ñöôïc chaáp nhaän laø Tin Möøng. Hoï cho raèng khoâng coù noù, Kitoâ Giaùo seõ tan taønh.
Gary Burge, giaùo sö Taân Öôùc taïi Wheaton College, cho raèng "loaïi boû pheùp laï khoûi Leã Giaùng Sinh laø loaïi boû caâu truyeän chính cuûa Kitoâ Giaùo. Vieäc naøy seõ huûy dieät chính taâm ñieåm cuûa tö töôûng Kitoâ Giaùo vaø laáy ñi vieân ñaù chính cuûa toøa nhaø thaàn hoïc Kitoâ Giaùo".
Taïi sao vieäc Haï Sinh Ñoàng Trinh laïi laø coät truï cuûa Kitoâ Giaùo? Noù laø moät pheùp laï hay chæ laø moät phuùng duï? Vaø baïn coù theå vaãn laø Kitoâ höõu duø khoâng chaáp nhaän yù nieäm naøy ñöôïc khoâng?
Ñoái vôùi Burge, moät ngöôøi tin laønh vaø taùc giaû cuoán "Caùc Caâu Hoûi Thaàn Hoïc Maø Ai Cuõng Hoûi", thì vieäc Haï Sinh Ñoàng Trinh laø ñieàu chuû yeáu. OÂng lyù luaän nhö sau: Neáu khoâng sinh haï ñoàng trình, Chuùa Gieâsu khoâng phaûi laø Con Thieân Chuùa; neáu Ngöôøi khoâng phaûi laø Con Thieân Chuùa, thì Ngöôøi chæ laø moät ngöôøi chòu ñoùng ñính nöõa maø thoâi chöù khoâng phaûi laø hy leã coù theå chuoäc toäi theá giôùi".
OÂng baûo: "Nôi Chuùa Gieâsu, ta khoâng coù vò tieân tri chæ noùi veà Thieân Chuùa nhö moät con ngöôøi. Ta coù Con Thieân Chuùa ñem Chuùa Cha tôùi cho ta. Coù söï khaùc bieät raát lôùn ôû ñaây, tuyeät ñoái raát lôùn. Ñaët vieäc Haï Sinh Ñoàng Trinh vaøo theá hieåm ngheøo... thì Kitoâ Giaùo chæ coøn laø moät vieäc phaøm nhaân, chöù khoâng phaûi moät maïc khaûi cuûa Thieân Chuùa".
Suy nghó cuûa Burge ñöôïc nhieàu ngöôøi theo. Cuoäc thaêm doø cuûa Trung Taâm Nghieân Cöùu Pew cho thaáy: gaàn 3/4 ngöôøi Myõ cho raèng vieäc Haï Sinh Ñoàng Trinh chính xaùc veà lòch söû. Nôi ngöôøi Tin Laønh, tyû soá naøy coøn cao hôn, leân tôùi 96%.
Nhöng vieäc Haï Sinh Ñoàng Trinh chæ tìm thaáy trong hai saùch Tin Möøng. Trong Tin Möøng theo Thaùnh Maùttheâu, thieân thaàn noùi vôùi Thaùnh Giuse "ñöøng sôï nhaän Maria laøm vôï, vì con treû ñöôïc thuï thai trong baø laø do Chuùa Thaùnh Thaàn". Trong Tin Möøng theo Thaùnh Luca, thieân thaàn noùi vôùi Ñöùc Maria: "Chuùa Thaùnh Thaàn seõ ñeán vôùi baø, vaø quyeàn naêng Ñaáng Toái Cao seõ bao phuû baø; neân con treû sinh ra seõ ñöôïc goïi laø thaùnh, Con Thieân Chuùa".
Caâu traû lôøi thôøi danh cuûa Ñöùc Maria: "ñieàu aáy xaåy ra theá naøo ñöôïc?" ñaõ ñöôïc caû keû hoaøi nghi laãn ngöôøi tin laëp laïi töø ñoù. Moät soá baûn dòch ñaõ dòch lôøi Ñöùc Maria noùi tôùi ñöùc ñoàng trinh cuûa mình trong tö caùch moät thieáu nöõ ñoäc thaân, hay, moät caùch bí aån, "toâi khoâng bieát tôùi ñaøn oâng".
Moät soá hoïc giaû coi vieäc khoâng nhaéc tôùi söï Sinh Haï Ñoàng Trinh trong hai Tin Möøng Maùccoâ vaø Gioan nhö laø chöùng côù cho thaáy caâu truyeän naøy coù nguoàn goác sau khi Chuùa Gieâsu qua ñôøi, ñeå bieán Ngöôøi thaønh moät ngöôøi ñaëc bieät, ñeå minh chöùng raèng Ngöôøi laø Ñaáng Ngöôøi noùi Ngöôøi laø vôùi moät theá giôùi hoaøi nghi.
Nhöng Ben Witherington, moät giaùo sö Taân Öôùc taïi Chuûng Vieän Thaàn Hoïc Asbury, tìm ñöôïc chöùng côù cho vieäc Haï Sinh Ñoàng Trinh veà phöông dieän sieâu nhieân. OÂng baûo thaùnh Maùttheâu vaø thaùnh Luca caûm thaáy boù buoäc phaûi keå laïi caâu truyeän vì caùc ngaøi hoaøn toaøn xaùc tín ñieàu thöïc söï ñaõ xaåy ra. Khoâng ai tin caùc ngaøi neáu khoâng coù chöùng côù roõ raøng, thuyeát phuïc cho thaáy vieäc aáy thöïc söï xaåy ra.
Nhieàu hoïc giaû khaùc döïa vaøo caùc tröôùc taùc cuûa Thaùnh Phaoloâ. Thaùnh Phaoloâ soáng gaàn cuøng thôøi vôùi Chuùa Gieâsu, tuy chöa bao giôø gaëp Ngöôøi, aáy theá maø khoâng bao giôø Thaùnh Nhaân nhaéc tôùi vieäc Haï Sinh Ñoàng Trinh caû, chæ noùi raèng Chuùa Gieâsu "sinh ra töø moät ngöôøi ñaøn baø" vaø Ngöôøi sinh ra "döôùi leà luaät". Caên cöù vaøo ñoù, moät soá hoïc giaû cho raèng ngaøi khoâng noùi tôùi vieäc naøy coù nghóa laø noù khoâng coù. Nhöng nhieàu vò khaùc cho hay lôøi cuûa ngaøi aùm chæ Chuùa Gieâsu khoâng coù cha phaøm traàn.
Duø caâu truyeän naøy phaùt xuaát töø ñaâu ñi nöõa, thì tôùi naêm 381, nieàm tin vaøo noù ñaõ ñöôïc chính thöùc hoùa trong Kinh Tin Kính Nixeâa, töùc hình thöùc tuyeân xöng ñöùc tin ñöôïc moïi ngaønh Kitoâ Giaùo söû duïng, tröø Ñaïo Mormon.
Duø coù nhieàu baûn vaên khaùc nhau ñoâi chuùt, nhöng kinh tin kính naøy noùi roõ raèng Chuùa Gieâsu "töø trôøi xuoáng theá, vaø nhaäp theå bôûi Chuùa Thaùnh Thaàn töø Trinh Nöõ Maria, vaø ñaõ laøm ngöôøi".
Moät soá Kitoâ höõu hieän ñaïi coi ñoù laø moät phuùng duï, chöù khoâng phaûi laø moät pheùp laï. Ñoái vôùi John Shelby Spong, moät giaùm muïc Tin Laønh ñaõ veà höu vaø laø taùc giaû cuoán "Sinh bôûi moät Ngöôøi Ñaøn Baø", caâu truyeän seõ trôû neân maïnh meõ hôn neáu loaïi boû caùc yeáu toá sieâu nhieân.
Spong cho raèng vieäc haï sinh ñoàng trinh "boâi loï nhaân tính cuûa ta. Sinh hoïc laø moät thöù kyø ñieäu: moät ngöôøi ñaøn oâng vaø moät ngöôøi ñaøn baø yeâu nhau roài taïo ra moät ñöùa con töôïng tröng cho caû hai; theo toâi ñoù laø moät bieåu töôïng maïnh meõ vaø laø moät bieåu töôïng kyø dieäu".
Nhöng ñoái vôùi Christian Smith, moät nhaø xaõ hoäi hoïc veà toân giaùo cuûa Ñaïi Hoïc Notre-Dame, nghó veà Ñöùc Maria kieåu ñoù laø ñi quaù xa. OÂng baûo: "Neáu Thieân Chuùa khoâng coù khaû naêng thöïc hieän moät pheùp laï nhö vieäc Haï Sinh Ñoàng Trinh, thì Ngöôøi laø thöù Thieân Chuùa gì ñaây? Neáu baïn baùc boû tín lyù Chuùa Gieâsu laø Thieân Chuùa troïn veïn vaø laø con ngöôøi troïn veïn, thì Ngöôøi chæ coøn laø moät vó nhaân. Nhöng neáu theá ñaâu laø troïng ñieåm cuûa caùi cheát treân thaùnh giaù neáu noù khoâng ñöôïc lieân keát vôùi vò Thieân Chuùa nhaäp theå, vò Thieân Chuùa ôû vôùi chuùng ta?"
Gay Byron, moät muïc sö cuûa phaùi Tröôûng Laõo vaø laø giaùo sö Taân Öôùc taïi Ñaïi Hoïc Howard, noùi raèng moät lyù do khieán moät soá Kitoâ höõu tra vaán vieäc Haï Sinh Ñoàng Trinh laø vì Giaùo Hoäi noùi chung raát ngheøo naøn trong vieäc giaûi thích veà noù.
Noùi nhö theá chæ coù theå ñuùng ñoái vôùi caùc Giaùo Hoäi Tin Laønh vaø Theä Phaûn. Caùc Giaùo Hoäi naøy khoâng thích noùi tôùi baát cöù ñieàu gì coù theå naâng Ñöùc Maria leân khoûi haøng taïo vaät, neân duø tín lyù Haï Sinh Ñoàng Trinh laø coät truï cuûa Kitoâ Giaùo, hoï vaãn sôï khoâng daùm nhaán maïnh. Chöù caùc Giaùo Hoäi Chính Thoáng vaø Coâng Giaùo thì luùc naøo cuõng nhaán maïnh tôùi tín ñieàu naøy nhö Kinh Tin Kính Nixeâa ñaõ xaùc nhaän, döïa vaøo chính Thaùnh Kinh. Do ñoù, ñoái vôùi hai Giaùo Hoäi naøy, khoù coù theå laø Kitoâ höõu maø laïi khoâng tin vaøo vieäc Haï Sinh Ñoàng Trinh. Khoâng nhöõng theá, hai Giaùo Hoäi naøy coøn nhaán maïnh tôùi maàu nhieäm Ñöùc Meï ñoàng trinh tröôùc, trong khi vaø sau khi sinh con.
Vuõ Van An