OÂng giaø Noel laø ai?

OÂng giaø Noel laø ai?

Hoa Kyø (VietCatholic News 21-12-2014) - Moãi naêm Giaùng Sinh veà, hình aûnh OÂng Giaø Noel xuaát hieän khaép moïi nôi. OÂng Giaø Noel thaân thöông gaàn guõi vui veû trao quaø cho treû em. OÂng Giaø Noel thaêm vieáng vaø chia seû cho nhöõng ngöôøi keùm may maén. OÂng Giaø Noel laøm MC trong caùc chöông trình ca nhaïc möøng Giaùng Sinh...

OÂng Giaø Noel laø nhaân vaät lòch söû hay chæ laø huyeàn thoaïi?

Thaùnh Nicoâla vaø OÂng Giaø Noel laø cuøng moät ngöôøi. Thaùnh Nicoâla laø moät Giaùm Muïc cuûa Giaùo Phaän Myra, beân Thoå Nhó Kyø. Ngaøi soáng ôû theá kyû thöù 4, noåi tieáng veà nhaân ñöùc baùc aùi ñoái vôùi ngöôøi ngheøo. Coù nhieàu huyeàn thoaïi veà ngaøi, nhö ngaøi ñaõ töøng boû tieàn ra ñeå cung caáp 'cuaû hoài moân' cho 3 coâ gaùi baàn cuøng ñeå cöùu hoï khoûi bò sa laày vaøo cuoäc soáng maõi daâm. Ngaøi ñöôïc toân suøng ñeán noãi nhieàu thaønh phaàn trong xaõ hoäi ñaõ toân vinh ngaøi laøm ñaáng quan thaày cho mình. Tuyø theo ñòa phöông, ngaøi laø thaùnh quan thaày cuaû nhöõng thuûy thuû, cuaû giôùi thöông gia, ngöôøi xaï thuû, thôï caát röôïu, chuû caàm ñoà, giôùi sinh vieân, treû em vaø...caû nhöõng teân troäm cöôùp hoaøn löông.

Ngöôøi Phaùp goïi laø: Le Peøre Noel (oâng Cha, linh muïc Noel), ngöôøi Anh goïi tröïc tieáp laø Santa Claus (Thaùnh Nicoâla), Thaùnh Giaùm muïc, leã möøng ngaøy 6 thaùng 12 haøng naêm.

Ngöôøi Phaùp thaân maät goïi Ngaøi laø "Le Peøre Noel" (oâng cha Noel) vì ngaøi lieân heä nhieàu ñeán leã Noel, nhaát laø vôùi treû em, ñeán noãi sau khi Ngaøi qua ñôøi ñaõ laâu roài, maø hình aûnh Ngaøi coøn ñöôïc löu truyeàn cho haäu theá. Ñaàu tieân ôû Chaâu AÂu, roài tôùi toaøn theá giôùi qua boùng daùng moät cuï giaø ñeïp laõo, raâu toùc baïc phô, maëc aùo choaøng ñoû vieàn traéng, thaét löng da ñen, ñoäi muõ choùp ñoû, löng vaùc moät gioû lôùn ñaây ñoà chôi vaø baùnh keïo cho thieáu nhi.

Ngöôøi ta coøn thi vò hoùa, ñem nieàm vui cho treû em, baèng caùch "baét oâng cha Noel ñeâm 24 thaùng 12 chui qua loø söôûi vaøo phoøng nguû cuûa caùc em, boû ñoà chôi, baùnh keïo vaøo nhöõng chieác giaøy caùc em ñeå beân loø söôûi, hay boû vaøo nhöõng chieác vôù maø caùc em treo ôû chaân giöôøng". Thaät ra laø cha meï caùc em boû vaøo ñoù ñeå khuyeân caùc em phaûi ngoan thì "Cha Noel" môùi cho quaø! Moät caùch giaùo duïc hay!

Ngaøy nay di haøi cuaû ngaøi bò chia ñoâi, moät phaàn ñöôïc toân kính taïi 2 Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng ôû thaønh phoá Bari cuaû YÙ (moät nhaø thôø Coâng Giaùo vaø moät nhaø thôø Chính Thoáng Giaùo naèm chung trong moät khu thaùnh ñòa) vaø phaàn khaùc trong ñeàn thôø Thaùnh Nicolas ôû Venice, cuõng nöôùc YÙ. Lyù do laø khi ñeá quoác ñoâng phöông Byzantine bò ñe doaï bôûi quaân Hoài Giaùo (1087), caùc thuyû thuû cuaû thaønh Bari ñaõ toå chöùc moät cuoäc vieãn chinh qua Myra ñeå ñöa di haøi cuaû Ngaøi veà YÙ, nhöng caùc tu só Chính Thoáng Giaùo ôû ñoù phaûn ñoái neân hoï chæ 'cöôùp' ñöôïc moät nöûa. Sau khi Myra bò thoân tính, caùc thuyû thuû thaønh Venice tham gia cuoäc Thaäp Töï Chinh Thöù Nhaát ñaõ ñöa veà phaàn coøn laïi (1100). Nhöõng cuoäc thí nghieäm khoa hoïc ngaøy nay xaùc nhaän xöông ôû caû hai nôi thöïc söï thuoäc veà moät ngöôøi. Nhöng ngoaøi hai nôi ñoù ra, thì coøn nhieàu thaùnh ñöôøng ôû beân AÂu Chaâu, ôû beân Nga vaø caû ôû beân Myõ cuõng töï nhaän laø coù di haøi cuaû thaùnh Nicolas (moät ñoát ngoùn tay, moät chieác raêng...)

Ngoaøi Coâng Giaùo vaø Chính Thoáng Giaùo, ngaøi cuõng ñöôïc nhieàu giaùo phaùi Tin Laønh toân kính vaø ñaët teân cho caùc nhaø thôø cuaû hoï nhö caùc giaùo phaùi Baptist, Methodist, Presbyterian vaø phaùi Tin Laønh Caûi Caùch (Calvin, beân Phaùp).

Coøn 'Santa Claus' ngaøy nay laø moät bieán cheá xuaát phaùt ra töø baøi haùt "Santa Claus Is Coming to Town" (1934) vaø ñöôïc giôùi thöông maïi coå voõ ñeå baùn haøng. Ñoù laø moät oâng giaø raâu traéng, coù khi ñöôïc moâ taû laø coù vôï nöõa, soáng ôû Baéc Cöïc, laø chuû xöôûng laøm ñoà chôi vaø nöûa ñeâm Noel seõ duøng xe tuyeát keùo bôûi nhöõng con höôu, bay treân trôøi, chui qua caùc oáng khoùi ñeå chui vaøo nhaø maø taëng quaø cho caùc em nhoû ñang nguû say. OÂng taëng nhöõng moùn quaø tuyø theo haønh vi cuaû chuùng nhö nghòch ngôïm hoaëc ngoan hieàn. OÂng thöôøng cöôøi vôùi moät gioïng ñoäc ñaùo "hoâ, hoâ, hoâ".

Khi tôùi Vieät Nam, daân chuùng khoâng hieåu roõ nguoàn goác, thaáy hình cuï giaø raâu toùc baïc phô, neân goïi laø OÂng Giaø Noel.

OÂng Giaø Noel ngaøy nay ñaõ bò xaõ hoäi tuïc hoùa quaù nhieàu khieán lu môø ñi yù nghóa chính cuûa caâu truyeän, ñoù laø taám göông quaûng ñaïi cuûa vò Giaùm muïc thaùnh thieän, Thaùnh Nicoâla.

Caû hai Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông vaø Taây Phöông ñeàu vinh danh ngaøi. Coù theå noùi, sau Ñöùc Meï, ngaøi laø vò thaùnh thöôøng ñöôïc caùc ngheä só Kitoâ giaùo moâ taû. Tuy nhieân, veà phöông dieän lòch söû, chuùng ta chæ bieát moät döõ kieän, Thaùnh Nicoâla laø giaùm muïc ôû Myra vaøo theá kyû thöù tö. Myra laø moät thaønh phoá naèm trong Lycia, moät tænh cuûa Tieåu AÙ. Tuy nhieân, nhö nhieàu vò thaùnh khaùc, chuùng ta coù theå bieát ñöôïc moái quan heä giöõa thaùnh nhaân vaø Thieân Chuùa qua söï ngöôõng moä maø caùc Kitoâ höõu daønh cho ngaøi. Söï ngöôõng moä ñöôïc dieãn taû qua caùc caâu truyeän ñaày maøu saéc vaø thöôøng ñöôïc keå ñi keå laïi trong nhieàu theá kyû.

Coù leõ caâu truyeän noåi tieáng nhaát veà Thaùnh Nicoâla laø loøng baùc aùi cuûa ngaøi ñoái vôùi moät gia ñình ngheøo khoå maø oâng boá khoâng coù cuûa caûi ñeå cho ba coâ con gaùi laøm cuûa hoài moân. Vì khoâng muoán troâng thaáy hoï phaûi laâm vaøo caûnh ñó ñieám, Thaùnh Nicoâla ñaõ bí maät neùm ba goùi vaøng qua cöûa soå nhaø oâng naøy vaøo ba tröôøng hôïp khaùc nhau, ñeå giuùp caùc coâ con gaùi aáy ñi laáy choàng. Qua caùc theá kyû, huyeàn thoaïi naøy trôû thaønh thoùi quen taëng quaø nhaân ngaøy leã kính thaùnh nhaân. Trong theá giôùi noùi tieáng Anh, Thaùnh Nicoâla trôû thaønh Santa Claus vaø ngöôøi Vieät thöôøng goïi laø OÂng Giaø Noel. (x.nguoitinhuu.com)

1. Cuoäc ñôøi Thaùnh Nicoâla

Naêm 1969, Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ñaõ chính thöùc ñaët vaán ñeà tra cöùu veà thaân theá cuûa Thaùnh Nicoâla. Ngaøi laø moät vò thaùnh thöïc söï hay chæ laø moät huyeàn thoaïi?

Söû lieäu coøn ñeå laïi ñaõ chöùng minh raèng Ngaøi laø moät nhaân vaät coù thaät.

Thaùnh nhaân sinh naêm 280 scn, taïi moät ngoâi laøng nhoû teân Batara thuoäc vuøng Tieåu AÙ (ngaøy nay thuoäc laõnh thoå nöôùc Thoå Nhæ Kyø). Cha meï ñaët teân cho con trai baèng tieáng Hy Laïp laø Nicoâla. Luùc aáy neàn vaên minh vaø vaên hoùa Hy laïp coøn thoáng trò nhieàu vuøng ñaát roäng lôùn trong ñoù coù Thoå Nhæ Kyø. Theo tieáng Hy Laïp, Nicoâla coù nghóa laø Ngöôøi Anh Huøng cuûa Daân Toäc. Caùi teân ñònh meänh ñoù raát xöùng ñaùng ñoái vôùi ngaøi ít nhaát ôû laõnh vöïc ñaïo ñöùc vaø toân giaùo. OÂng baø thaân sinh tuy khoâng giaøu coù laém nhöng luoân giuùp ñôõ ngöôøi ngheøo. Haáp thuï neàn ñaïo ñöùc baùc aùi töø cha meï: "Phaûi luoân laø ngöôøi löông thieän, nghó ñeán ngöôøi khaùc tröôùc khi nghó ñeán mình", Nicoâla ñaõ trôû thaønh moät maãu ngöôøi thaùnh thieän ngay khi ngaøi coøn ôû ñoä tuoåi thieáu nieân. Moät côn dòch beänh traøn qua thoân xoùm. Cha meï qua ñôøi, luùc naøy Nicoâla môùi 12 tuoåi. Tuy vaäy, caäu beù vaãn tieáp tuïc ñem tieàn baïc giuùp ñôõ cho nhöõng ngöôøi cuøng khoå. Nicoâla mieät maøi hoïc taäp giaùo lyù. Ngaøi coù moät khaû naêng sieâu nhieân laï luøng laø coù theå caûm nghieäm ñöôïc noãi khoå ñau ñang xaûy ra ôû ñaâu ñoù vaø laäp töùc ñeán nôi cöùu giuùp.

Trong lòch söû Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, coù leõ thaùnh Nicoâla laø ngöôøi ñöôïc phong chöùc Giaùm Muïc thaønh Mira ôû ñoä tuoåi treû nhaát. Luùc ñoù ngaøi môùi coù 19 tuoåi. Vì vaäy, baïn beø ñaët cho ngaøi bieät danh vui nhoän laø "chuù nhoùc Giaùm Muïc". Ngaøi cöôøi ñoùn nhaän vaø chaúng phieàn loøng tí naøo.

Naêm 303, luùc Nicoâla 23 tuoåi, Vua La Maõ laø Dio Pletian buoäc moãi vuøng thuoäc ñeá quoác La Maõ phaûi toân phuïc oâng laø thöôïng ñeá. Dó nhieân Giaùm Muïc Nicoâla vaø giaùo daân ñòa phaän Mira khoâng chòu tuaân phuïc. Ñoái vôùi Kitoâ höõu, chæ coù moät Thöôïng Ñeá duy nhaát, ñoù laø Thieân Chuùa. Vì vaäy, thaày troø Nicoâla ñeàu ñöôïc öu aùi môøi voâ khaùm naèm ñeám lòch, aên baùnh mì ñen vaø uoáng nöôùc laõ. Rieâng Nicoâla bò bieät giam trong moät caùi nhaø tuø nhoû xíu, bò boû ñoùi, khaùt vaø laïnh ñeán 10 naêm. Voâ cuøng maàu nhieäm, ngaøi vaãn soáng.

Ñeán naêm 313, hoaøng ñeá Constantine leân ngoâi, ra saéc chæ Milan, ñaïi xaù thieân haï. Lao lyù 10 naêm ñaõ laøm cho ñöùc tin vaø con ngöôøi cuûa Nicoâla theâm beàn vöõng. Ngaøi doác taâm giaûng ñaïo, phaùt trieån Giaùo Hoäi, boá thí cuûa caûi vaø ñem voâ soá ngöôøi veà vôùi Chuùa.

Ngaøy 6 thaùng 12 naêm 343, Ñöùc Giaùm Muïc Nicoâla töø traàn, höôûng thoï 63 tuoåi. Ngaøi ñeå laïi cho traàn theá moät coâng nghieäp ñoà soä, moät teân tuoåi röïc choùi vaø nhöõng caâu chuyeän coù thaät laãn huyeàn thoaïi maø vaãn ñöôïc löu truyeàn maõi cho ñeán ngaøy nay.

Moät thôøi gian ngaén sau khi Ñöùc Giaùm Muïc Nicoâla töø traàn, ngöôøi daân Mira döïng leân moät ngoâi ñeàn thôø toân kính ngaøi, löu giöõ taát caû caùc veát tích vaø caùc vaät duïng cuûa ngaøi.

Ñeán naêm 800 Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Ñoâng Phöông chính thöùc tuyeân döông ngaøi laø thaùnh.

2. Töø moät vò Thaùnh trôû thaønh OÂng Giaø Noel.

Laøm caùch naøo maø töø moät vò Thaùnh ñaày loøng baùc aùi laïi trôû thaønh OÂng Giaø Noel, moät bieåu töôïng mang tính tieâu duøng vaøo moãi muøa Giaùng Sinh?

Jeremy Seal, moät nhaø vaên chuyeân vieát veà caùc ñeà taøi du lòch (hay moät nhaø vaên laõng du, travel writer), ñaõ lao vaøo moät cuoäc tìm kieám mang tính quoác teá ñeå traû lôøi cho caâu hoûi treân vaø OÂng ñaõ cho vieát laïi nhöõng tìm kieám cuûa OÂng trong cuoán saùch coù nhan ñeà: "Nicholas: Cuoäc Vieãn Du Mang Tín Thieân Huøng Ca töø Moät Vò Thaùnh trôû thaønh OÂng Giaø Noel" (Nicholas: The Epic Journey from Saint to Santa Claus) do nhaø saùch Bloomsbury xuaát baûn.

OÂng ñaõ chia seõ cho haõng tin Zenit veà nhöõng gì maø OÂng ñaõ khaùm phaù ra, baèng vieäc doõi theo söï suøng kính OÂng Giaø Noel treân khaép ñòa caàu vaø lyù do taïi sao OÂng nghó Thaùnh Nicoâla vaø loøng baùc aùi töø nhaân cuûa vò Thaùnh naøy vaãn coøn aâm vang maõi cho ñeán ngaøy hoâm nay, maëc cho chuû nghóa tieâu thuï hoùa cuûa muøa Giaùng Sinh.

Hoûi (H): Thöa OÂng, ñieàu gì ñaõ khieán OÂng coù caûm höùng ñeå vieát ra cuoán saùch naøy? Vaø OÂng ñònh tìm kieám maõi cho ñeán taän ñaâu?

OÂng Seal (T): Thöa, toâi bò loâi cuoán vaøo ñeà taøi naøy bôûi vì chính toâi cuõng coù hai coâ con gaùi nhoû, 6 vaø 2 tuoåi khi toâi baét ñaàu döï aùn naøy. Chuùng nhaéc nhôû cho toâi bieát ñöôïc nhaân vaät OÂng Giaø Noel coù yù nghóa quan troïng nhö theá naøo ñoái vôùi caùc treû em.

Toâi cuõng bò loâi cuoán vaøo Thaùnh Nicholas vì leõ caâu chuyeän cuûa vò Thaùnh naøy coù tính chaát thieân huøng ca hay thieân söû thi. Toâi laø moät nhaø vaên chuyeân vieát veà caùc ñeà taøi du lòch vaø yù thöùc raèng maõi cho ñeán khi vò Thaùnh naøy cheát ñi thì moïi ngöôøi môùi bieát ñöôïc vò Thaùnh ñaõ thöïc hieän moät cuoán vieãn du laï kyø baét ñaàu töø Thoå Nhó Kyø ñeán taän Chaâu AÂu, Manhattan vaø sau cuøng laø vuøng Baéc Cöïc laïnh giaù.

Toâi cuõng ñaõ ñi ñeán taát caû nhöõng nôi coù gaén lieàn vôùi cuoäc soáng cuûa vò Thaùnh Nicholas naøy.

Toâi baét ñaàu chuyeán vieãn du taïi Thoå Nhó Kyø laø nôi maø Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng nguyeân thuûy mang teân vò Thaùnh ñöùng söøng söõng giöõa thaønh phoá Myra, giôø ñaây laø thaønh phoá Demre; roài laàn theo söï suøng kính cuûa vò Thaùnh naøy ñeán vuøng phía Taây cuûa Bari, YÙ Quoác; vaø phía Baéc ñeán thaønh Venice, AÙo Quoác; roài ñeán Amsterdam cuûa Hoøa Lan vaø raát nhieàu nôi khaùc nöõa taïi Chaâu AÂu; roài ñeán thaønh phoá Manhattan vaø sau cuøng laø ñeán Lapland ôû phía Baéc Phaàn Lan vaø Thuïy Ñieån cuøng vôùi hai ñöùa con gaùi cuûa toâi vaøo muøa Giaùng Sinh naêm vöøa qua.

(H): Thöa OÂng, Thaùnh Nicholas cuûa thaønh Myra laø ai vaäy?

(T): Thöa, chuùng ta bieát raát ít veà vò Thaùnh naøy. Vò Thaùnh chính laø Ñöùc Giaùm Muïc cuûa Giaùo Phaän Myra vaøo theá kyû thöù 4. Myra laø moät thò traán ôû phía Nam Thoå Nhó Kyø, nay ñöôïc bieát ñeán laø thaønh phoá Demre. Khoâng coù baèng chöùng naøo coøn soùt laïi veà cuoäc soáng thaät söï cuûa vò Thaùnh naøy ngoaïi tröø vieäc tham khaûo vaøo baûn vieát tay cuûa theá kyû thöù 6.

Chuùng ta hoaøn toaøn chaúng bieát gì caû veà Thaùnh Nicholas ngay caû sau khi vò Thaùnh naøy maát ñi. Nhöng bôûi vì vò Thaùnh laø moät ngöôøi raát noåi tieáng, ñöôïc bieát tôùi sau khi vò Thaùnh ñaõ cheát ñi, do ñoù, coù leõ laø do moät ñieàu gì ñoù trong cuoäc soáng cuûa Ngaøi môùi laøm cho Ngaøi ñöôïc ca ngôïi nhieàu ñeán nhö vaäy; chuùng ta tuy khoâng bieát ñöôïc gì nhieàu veà vò Thaùnh naøy, nhöng giaùc quan cho chuùng ta bieát ñöôïc raèng: Ngaøi laø moät ngöôøi raát ñaëc bieät.

Troâng coù veõ laø Ngaøi laø moät ngöôøi raát teá nhò neân ñaõ khieán cho teân tuoåi cuûa Ngaøi ñöôïc ñeà caäp ñeán trong vieäc caàu xin moät söï trôï giuùp veà vaät chaát laãn moät söï trôï giuùp mang tính thöïc teá naøo ñoù. Khía caïnh naøy vaãn maõi aâm vang qua bieát bao nhieâu theá heä bôûi vì söï trôï giuùp veà vaät chaát laø moät ñieàu gì ñoù maø taát caû chuùng ta ñeàu caàn ñeán hay coù theå lieân heä ñeán.

(H): Thöa OÂng, ñaâu laø nhöõng haønh ñoäng khaùc thöôøng, noåi baät cuûa vò Thaùnh naøy?

(T): Thöa, coù raát nhieàu loaïi caâu chuyeän minh chöùng cho nhöõng haønh ñoäng khaùc thöôøng vaø noåi baät cuûa vò Thaùnh naøy, vì leõ, Ngaøi laø vò Thaùnh duy nhaát soáng raát thoï. Trong thôøi cuûa Ngaøi, haàu heát nhöõng vò Thaùnh Kitoâ Giaùo ñeàu bò töû vì ñaïo, chæ coù Thaùnh Nicholas laø coù nhieàu caâu chuyeän ñöôïc keå veà nhaát vì vò Thaùnh soáng raát laâu vaø ñaõ qua ñôøi ngay treân giöôøng nguû cuûa Ngaøi.

Baïn coù theå choïn löïa moät vaøi maãu chuyeän veà Ngaøi, nhöng haàu heát moïi caâu chuyeän ñeàu coù moät ñieåm chung duy nhaát laø vieäc Ngaøi chuû ñoäng giuùp ñôõ taát caû moïi ngöôøi. Coù voâ soá caâu chuyeän veà vieäc Ngaøi cöùu caùc thuûy thuû khoûi bò soùng baõo ñaùnh ngoaøi khôi bôø bieån cuûa thaønh phoá Myra. Khi Ngaøi thuyeát phuïc vò thuyeàn tröôûng cuûa moät chieác taøu vöøa môùi vöôït qua mang caùc haøng hoùa veà luùa thoùc ñeán thaønh phoá Myra laø nôi maø moïi ngöôøi ñang phaûi cheát ñoùi, töùc thì chuyeán haøng cuûa vò thuyeàn tröôûng ñoù töï nhieân ñöôïc boå sung theâm raát nhieàu.

Moät soá binh só ñang chôø ñôïi töû hình ñaõ noùi doái laø thaáy ñöôïc vò Thaùnh trong giaác moäng, töùc thì Thaùnh Nicholas lieàn ñeán an uûi hoï vaø giuùp hoï ñöôïc giaûi thoaùt.

Khi yù töôûng cuûa Thaùnh Nicholas ñeán ñöôïc Nga Soâ vaøo theá kyû thöù 11, thì moät loaït caâu chuyeän môùi veà vò Thaùnh ñöôïc neâu ra. Nhöõng ngöôøi Nga Soâ goïi Ngaøi laø "ugodnik" töùc "ngöôøi giuùp ñôõ." Taïi Nga Soâ, Ngaøi ñaõ giuùp ñôõ daân chuùng döôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau nhö: hoå trôï nhöõng ngöôøi chaên cöøu trong vieäc baûo veä ñaøn cöøu khoûi bò choù soùi, baûo veä caùc ngoâi nhaø khoûi bò chaùy ruïi, vaân vaân..

(H): Thöa OÂng, ñaâu laø nhöõng caûn trôû maø söï suøng kính veà vò Thaùnh naøy gaëp phaûi qua nhieàu theá kyû?

(T): Thöa, toâi nghó laø coù hai khía caïnh cuï theå.

Khía caïnh ñaàu tieân laø töø theá kyû thöù 8 trôû ñi, nôi maø Ngaøi ñaõ baét ñaàu, taïi phía Nam cuûa Thoå Nhó Kyø lieân tuïc bò ñe doïa töø caùc theá löïc Hoài Giaùo ñang lôùn maïnh taïi ñoù, nhöõng ngöôøi voán khoâng maáy thích thuù gì caû veà vò Thaùnh naøy.

Nhöõng di tích cuûa Thaùnh Nicholas ñaõ bò ñöa ra khoûi Thoå Nhó Kyø vaøo naêm 1087 vaø ñöôïc mang ñeán Bari, YÙ Quoác, voán ñaõ thieát laäp neân teân tuoåi cuûa Ngaøi taïi AÂu Chaâu vaø söï suøng kính ñoù cöù theá maø ñöôïc lan traøn ra khaép luïc ñòa AÂu Chaâu. Raát ñaùng ngaïc nhieân laø noù ñöôïc dôøi ra khoûi Thoå Nhó Kyø kòp thôøi vì leõ Ngaøi khoâng bò taùch rôøi ra khoûi nhòp ñieäu phaùt trieån taïi moät quoác gia Hoài Giaùo töông lai; vaø taïi Bari, moät Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng ñaõ ñöôïc döïng leân beân treân nhöõng di tích cuûa Ngaøi.

Khía caïnh thöù nhì chính laø phong traøo caûi caùch ñaõ caøn queùt toaøn boä vuøng phía Baéc AÂu Chaâu vaøo caùc theá kyû 16 vaø 17 vaø vieäc xem nheï / coi thöôøng taàm quan troïng cuûa caùc vò Thaùnh. Toâi nghó Ngaøi chính laø vò Thaùnh duy nhaát ñaõ taïo ra ñöôïc söï caûm kích, saâu ñaäm cho taát caû moïi ngöôøi vöôït qua caû phaïm vi cuûa Giaùo Hoäi, vì leõ Ngaøi ñaõ trôû thaønh moät thaønh vieân yeâu meán nhaát cuûa taát caû moïi ngöôøi vaø moïi nhaø.

Thaùnh Nicholas seõ ñeán cöù vaøo moãi ngaøy thöù 6 cuûa thaùng 12 ñeå mang caùc moùn quaø xuoáng töø oáng khoùi cho caùc treû em ôû phía Baéc Chaâu AÂu; vaø baét ñaàu töø theá kyû thöù 14 Ngaøi ñaõ trôû neân phoå bieán vaø ñöôïc yeâu meán nhieàu bôûi taát caû moïi ngöôøi. Chính ñieàu naøy ñaõ taïo cho vieäc suøng kính Ngaøi trôû neân ngaøy moät kieân vöõng vaø thaønh trì hôn, ñang khi ñoù, thì taïi taát caû nhöõng nôi khaùc nhöõng hình aûnh vaø böùc töôïng cuûa caùc vò Thaùnh khaùc ñeàu bò phaù truïi, bò thieâu huõy, bò ñoát chaùy hay bò ñaäp tan ra töøng maõnh.

(H): Thöa OÂng, laøm theá naøo maø vò Thaùnh naøy coù lieân quan ñeán hình aûnh cuûa OÂng Giaø Noel thôøi nay?

(T): Thöa, vì tình yeâu thöông vaøo Thaùnh Nicholas ñaõ giöõ cho vieäc suøng kính Ngaøi ñöôïc toàn taïi vaø soáng ñoäng maõi cho ñeán cuoái theá kyû thöù 18 taïi thaønh phoá Manhattan, thuoäc tieåu bang New York, laø nôi maø söï trôû laïi cuûa OÂng Giaø Noel ñaõ xaûy ra.

Caùi teân "Santa Claus" (OÂng Giaø Noel) laø caùch ñoïc theo gioïng Myõ cuûa töø "Sinterklaas" cuûa ngöôøi Haø Lan. Thaùnh Nicholas vaø OÂng Giaø Noel laø cuøng moät ngöôøi, theá nhöng raát nhieàu ngöôøi khoâng heà bieát ñöôïc ñieàu naøy. Caû hai ñeàu laø moät, nhöng troâng coù veõ khaùc nhau laø vì söï tieán trieån taïi nhieàu thôøi ñieåm khaùc nhau sau caùi cheát cuûa vò Thaùnh.

Chuùng ta khoâng bieát ñöôïc vaøo thôøi gian naøo maø yù töôûng naøy ñöôïc lan truyeàn töø phía Baéc Chaâu AÂu ñeán vuøng Taân Amsterdam, baây giôø laø thaønh phoá Manhattan. Nhöng thaät laø an toaøn khi noùi raèng vò Thaùnh naøy ñaõ ñeán cuøng thôøi vôùi nhöõng ngöôøi di cö ñaàu tieân nhö laø moät trí nhôù giaû taïo (fake memory) vaø sau ñoù bò im laëng taïi vuøng Baéc Myõ maõi cho ñeán cuoái theá kyû thöù 18.

Ñieàu ñaõ xaûy ra chính laø vieäc cho quaø, maø vaøo thôøi gian ñoù chæ ñôn thuaàn laø moät vieäc trao ñoåi caùc vaät gia duïng trong nhaø mang tính chaát ñòa phöông vaø nhaát thôøi maø thoâi, vaø roài sau ñoù buøng noå thaønh moät thöù gì ñoù lôùn hôn raát nhieàu. Vieäc saûn xuaát ñaïi traø cuõng töø ñoù maø baét ñaàu, caùc tieäm baùn leû baét ñaàu môû ra, caùc loaïi ñoà chôi trôû neân thònh haønh töø phía Baéc Chaâu AÂu, vaø caùc cuoán saùch, caùc duïng cuï aâm nhaïc vaø caùc ñoà vaûi lanh ñeàu coù theå mua saém ñöôïc.

Taàm aûnh höôûng cuûa vieäc naøy chính laø truyeàn thoáng trao taëng quaø caùp ñöôïc hoaùn chuyeån treân taát caû moïi khía caïnh nhaän thöùc cuûa con ngöôøi. Ñieàu naøy ñaõ taïo ra moät nhu caàu cho vieäc caàn phaûi coù moät tinh thaàn trong vieäc trao taëng quaø caùp. Thaùnh Nicholas chính laø ngöôøi hay trao taëng quaø caùp töø theá giôùi coå trong caùc truyeàn thoáng cuûa ngöôøi Hoøa Lan vaø ngöôøi Anh Quoác, vaø moïi ngöôøi chaúng caàn phaûi nghó ngôïi quaù laâu ñeå lieân töôûng ngay ñeán Ngaøi.

Moïi ngöôøi ôû vaøo cuoái theá kyû 18 ñaïi chuùng hoùa yù töôûng veà OÂng Giaø Noel, nhöng vaøo thôøi ñoù, hoï khoâng coù chuû yù laø thöông maïi hoùa. Thaùnh Nicholas cuõng töø ñoù maø noåi troäi leân vaø daàn daø teân cuûa Ngaøi ñöôïc ñoåi thaønh Santa Claus töùc OÂng Giaø Noel.

Vaøo nhöõng naêm cuûa thaäp nieân 1820, Ngaøi baét ñaàu ñaït ñöôïc nhöõng söï coâng nhaän qua caùc loaïi ñoà trang trí nhö: nai tuyeát, ngöïa keùo xe tröôït tuyeát vaø caùc quaû chuoâng. Chuùng chæ ñôn thuaàn laø nhöõng thöù trang ñieåm beà ngoaøi trong moät theá giôùi maø Ngaøi noåi troäi leân. Vaøo thôøi ñoù, xe ngöïa tröôït tuyeát chính laø phöông tieän ñeå baïn coù theå ñeán ñöôïc vuøng Manhattan.

Baøi thô "Moät Cuoäc Vieáng Thaêm cuûa Thaùnh Nicholas" (A Visit from St. Nicholas) cuõng coøn ñöôïc bieát ñeán nhö "Twas the Night Before Christmas" (Maõi Cho Ñeán Ñeâm Tröôùc Giaùng Sinh) ñöôïc xuaát hieän ra tröôùc coâng chuùng vaøo naêm 1822 vaø moâ taû ñaày ñuû caùc chi tieát veà vò Thaùnh. Khi ñoù Ngaøi huùt thuoác baèng taåu, vaø daàn daø trôû thaønh nhaân vaät maø giôø ñaây chuùng ta ñöôïc bieát ñeán.

Taát caû nhöõng yeáu toá naøy ñöôïc thaønh hình neân veà Ngaøi, vaø caøng ngaøy Ngaøi caøng bò thöông maïi hoùa, voán laø moät ñieàu thaät deã hieåu, nhöng ñoù laïi laø moät söï sai laïc so vôùi yù nghóa nguyeân thuûy cuûa vieäc Ngaøi laø ai vaø coù yù nghóa nhö theá naøo. Trong thôøi ñaïi Trung Coå, Ngaøi chính laø moät bieåu töôïng vaø moät thaàn töôïng veà loøng baùc aùi. Toâi khoâng daùm chaéc laø lieäu ñieàu naøy coøn ñuùng hay khoâng nöõa trong thôøi ñaïi ngaøy nay, vì coù veõ con ngöôøi thôøi nay ñaõ hình töôïng hoùa Ngaøi trong moät söï pha troän laï kyø giöõa loøng baùc aùi vaø söï buøng noå cuûa vieäc thöông maïi hoùa.

(H): Theá thöa OÂng, OÂng coù ñeà nghò gì cho caùc baäc laøm cha meï Kitoâ Giaùo ñeå hoï keå veà OÂng Giaø Noel cho caùc con caùi cuûa hoï?

(T): Thöa, ñieàu maø toâi ñaõ coá gaéng laøm baèng caùch laàn theo daáu veát cuûa OÂng Giaø Noel veà taän nguoàn goác nguyeân thuûy cuûa vò Thaùnh chính laø caùch ñeå nhaéc nhôû chính baûn thaân toâi raèng thaät söï coù moät khía caïnh ñaïo ñöùc luaân lyù thaät trong vieäc trao taëng quaø. Thaùnh Nicholas luoân tìm caùch giuùp ñôõ moïi ngöôøi khi hoï rôi vaøo tình traïng tuùng quaãn.

Ñaây chính laø baøi hoïc maø chuùng ta coù theå ruùt ra ñöôïc töø vieäc trao taëng quaø. Caùc moùn quaø, nhaèm ñeå trao cho nhöõng ngöôøi thaân maø hoï ñaõ coù ñaày ñuû hay dö thöøa, khoâng theå naøo phaûn aùnh ñuùng cho ñöôïc nhöõng gì maø Thaùnh Nicholas thöôøng hay laøm. Laøm caùch naøo maø vò Thaùnh naøy trôû neân quan troïng vaø coù yù nghóa ñoái vôùi taát caû caùc treû em, thì toâi thaät söï khoâng bieát.

Toâi laø moät ngöôøi theo ñaïo Anh Giaùo ñaõ töøng sa ngaõ, nhöng ñieàu thuù vò maø toâi tìm ñöôïc qua Thaùnh Nicholas naøy chính laø töø caùc quan ñieåm veà maët trí thöùc laãn veà maët ñaïo ñöùc, luaân lyù hoïc. Toâi yeâu meán khía caïnh ñaïo ñöùc luaân lyù maø vò Thaùnh naøy ñaïi dieän cho vaø veà nhöõng hoaït ñoäng mang tính baùc aùi cuûa Ngaøi.

Thaùnh Nicholas coù söùc loâi cuoán cho baát kyø ai treân baát kyø moïi khía caïnh ñaïo ñöùc, vaø luaân lyù hoïc naøo, vaø khoâng coù moät heä thoáng tín ngöôõng naøo coù theå baát ñoàng veà nhöõng gì maø Ngaøi töôïng tröng cho.

Ngaøi noùi chuyeän vôùi taát caû moïi ngöôøi vì leõ quaù nhieàu thaàn hoïc coù theå laøm cho roái raém theâm, theá nhöng chính Ngaøi vaø nhöõng caâu chuyeän cuûa Ngaøi laø raát ñôn giaûn, moäc maïc. Toâi nghó ñoù laø lyù do taïi sao maø chuùng vaãn coøn aâm vang maõi qua haøng traêm naêm vaø taïi sao chuùng laïi coù tính lieân keát toàn taïi trong truyeàn thoáng cuûa moïi gia ñình khi chuùng ta ñeà caäp tôùi OÂng Giaø Noel trong thôøi ñaïi ngaøy nay. (nguoàn: Vietcatholic 22/12/2005).

3. Vaøi caàu chuyeän veà Thaùnh Nicoâla.

a. Thaùnh Nicoâla laøm pheùp laï treân bieån

Caâu chuyeän keå veà ngöôøi thuûy thuû moät chieác taøu saép bò ñaém trong vuøng bieån Ñòa Trung Haûi. Con taøu bò laïc giöõa moät côn baõo toá vaø va phaûi ñaù ngaàm vaø bò thuûng moät loã to. Nöôùc bieån traøn vaøo oà aït. Con taøu choàng cheành ngaõ nghieâng vaø chìm daàn xuoáng. Moät vaøi thuûy thuû chôït nhôù laïi teân thaùnh Nicoâla haèng cöùu giuùp, maëc daàu luùc aáy ngaøi ñaõ taï theá. Laäp töùc hoï cuøng nhau quyø xuoáng khaán nguyeän teân ngaøi vaø khaån caàu ngaøi cöùu vôùt. Ñoät nhieân töø treân khoâng, giöõa nhöõng laøn nöôùc giaù buoát truùt aàm aàm nhö thaùc, giöõa nhöõng côn soùng gaàm theùt ñieân cuoàng, thaùnh Nicoâla trong chieác aùo giaùm muïc maøu ñoû töø töø haï xuoáng giöõa khoang taøu. Gioù boãng thoâi gaøo, möa baõo ngöng taïnh. Thaùnh Nicoâla cuøng thuyû thuû ñoaøn quyø xuoáng taï ôn Thieân Chuùa, roài ngaøi cuøng hoï cheøo choáng con taøu ra khoûi vuøng ñaù ngaàm baèng moät chieác saøo daøi. Khi con taøu ñaõ ñeán choã bình yeân, thì ngaøi vaãy tay töø bieät hoï, caát mình leân khoâng vaø bieán maát sau nhöõng ñaùm maây traéng. Vaãn chöa chaám heát caâu chuyeän, khi con taøu caäp beán Myra, caùc thuûy thuû cuøng vò thuyeàn tröôûng ñi ñeán ngoâi ñeàn thôø thaùnh Nicoâla ñeå laøm leã taï ôn, thaät laï luøng, hoï thaáy ngaøi ñaõ hieän ra luùc naøo vaø ñang móm cöôøi ñöùng beân ñeàn thôø nhìn hoï. Moät ngöôøi hoûi raèng laøm theá naøo maø ngaøi ñaõ bieát vaø ñeán cöùu hoï. Thaùnh Nicoâla cho bieát, ngay töø thuôû nhoû, ngaøi ñaõ coù naêng khieáu sieâu nhieân laø coù theå nhìn thaáy nhöõng ngöôøi ñang laâm naïn vaø nghe thaáy tieáng keâu khoùc cuûa hoï, vì ñoù laø yù cuûa Chuùa. Töø caâu chuyeän naøy, maõi cho ñeán ngaøy sau, ngöôøi Hy Laïp thay vì ñaäp chai saâm banh ñeå khaùnh thaønh moät chieác taøu môùi chuaån bò haï thuûy thì hoï khaán nguyeän xin thaùnh Nicoâla baûo hoä cho hoï ñöôïc bình yeân treân caùc neõo ñöôøng haøng haûi.

b. Thaùnh Nicoâla laøm pheùp laï cöùu soáng 3 treû em.

Coù moät buoåi saùng trôøi giaù laïnh, Ñöùc Cha Nicoâla böôùc vaøo moät quaùn aên nhoû beân ñöôøng caùch ñoâ thò chöøng 15km. Chuû quaùn nhaän ra Ñöùc Giaùm Muïc lieàn chaøo Ngaøi. Ñöùc Cha hoûi: "Quaùn coù gì aên khoâng?". Chuû quaùn thöa: "Daï, coù thòt, tröùng vaø baùnh mì, nhöng heát maát röôïu vang. Xin Ñöùc Cha vui loøng ngoài nghæ chôø con ít phuùt, con vaøo trong laøng mua röôïu".

Chuû quaùn ñi roài, Ñöùc Cha Nicoâla xuoáng beáp, môû naép khaïp thòt, voã vaøo hoâng khaïp vaø goïi:

- Daäy ñi, caùc con!

Theá laø coù ba beù trai luøng nhuøng töø ñoáng thòt töôi môùi öôùp muoái, lieàn laïi, soáng laïi vaø böôùc ra. Ngaøi chæ choã cho ba ñöùa treû laáy quaàn aùo maëc vaøo, roài leân nhaø treân ngoài vaøo baøn aên chôø. Thì ra ñoù laø ba beù trai nhaø ngheøo, chieàu hoâm tröôùc ñi moùt luùa ngoaøi caùnh ñoàng, bò ñoùi laïnh, ñaõ vaøo quaùn xin aên, bò chuû quaùn gieát cheát, chaët ra boû vaøo khaïp öôùp muoái ñeå seõ naáu moùn aên baùn cho khaùch. Thaùnh nhaân bieát ñöôïc neân ñaõ tôùi cöùu caùc chaùu.

Laùt sau chuû quaùn veà tôùi, giaät mình troâng thaáy ba ñöùa beù anh ñaõ gieát cheát, ngoài caïnh Ñöùc Giaùm Muïc. Anh sôï haõi quøy xuoáng tröôùc maët Ngaøi thuù toäi:

- Con ngheøo quaù neân ñaõ laøm nhieàu sai traùi, xin Ñöùc Cha tha toäi cho con!

Ngaøi giaûi toäi cho anh, laïi coøn cho anh moät tuùi tieàn ñeå laøm voán vaø khuyeân anh töø nay khoâng ñöôïc laøm ñieàu aùc. Sau ñoù Ngaøi baûo anh doïn baùnh mì, chieân tröùng, boán cha con aên xong, Ngaøi daãn ba ñöùa beù ñi theo veà traû laïi cho gia ñình vaø caáp döôõng cho chuùng ñöôïc aên hoïc.

Nhöõng truyeän veà Thaùnh Giaùm Muïc Nicoâla coøn raát nhieàu. Ñieàu chuû yeáu muoán noùi ñeán qua caùc caâu chuyeän laø Ngaøi raát gaàn guõi vôùi leã Giaùng Sinh, hay giuùp ñôõ daân ngheøo, ñaëc bieät laø baïn cuûa caùc thieáu nhi. Duø khi coøn ôû gia ñình, khi ñaõ ñi tu, khi laøm linh muïc hay khi ñaõ laøm giaùm muïc, khi coøn treû hay khi ñaõ raâu daøi toùc baïc, moãi muøa Giaùng Sinh veà, Thaùnh Nhaân ñeàu mang treân löng moät bao lôùn baùnh mì baùnh keïo, ñem tôùi töøng nhaø chia cho treû em ngheøo möøng leã Giaùng Sinh.

Cuoäc ñôøi Thaùnh Nicoâla thaép saùng leân moät ngoïn ñuoác tình yeâu trong theá gian.

Xin Chuùa cho moãi ngöôøi chuùng con laø moät "Little Santa Claus", moät oâng giaø Noel nhoû. Chuùa sinh ra, ñem muøa xuaân haïnh phuùc cho caû nhaân loaïi. Cuoäc ñôøi Thaùnh Nicoâla mang nieàm vui haïnh phuùc cho bao ngöôøi, ñaëc bieät laø treû em. Xin cho chuùng con bieát ñem nieàm vui Giaùng Sinh ñeán cho moïi ngöôøi, ñaëc bieät nhöõng ngöôøi beân Löông haøng xoùm laùng gieàng cuûa chuùng con. Amen.

Lm Giuse Nguyeãn Höõu An

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page