Ñöùc Giaùo Hoaøng keâu goïi
chaám döùt vuõ khí haïch nhaân vaø naïn noâ leä
Ñöùc Giaùo Hoaøng keâu goïi chaám döùt vuõ khí haïch nhaân vaø naïn noâ leä.
Roma (VietCatholic News 10-12-2014) - Ngay töø ñaàu trieàu ñaïi cuûa ngaøi, Ñöùc Phanxicoâ ñaõ muoán trôû thaønh vò giaùo hoaøng cuûa hoøa bình vaø trong hai söù ñieäp quan troïng trong tuaàn naøy, ngaøi ñaõ ñöa ra lôøi yeâu caàu tha thieát giaûi giôùi haïch nhaân vaø chaám döùt naïn buoân baùn noâ leä.
Giaûi giôùi vuõ khí haïch nhaân
Trong moät söù ñieäp ñöôïc moät phuï taù ñoïc leân giöõa hoäi nghò taïi Vienna, AÙo, trong caùc ngaøy 8 ñeán 9 thaùng Möôøi Hai naêm 2014 veà chuû ñeà "Taùc Duïng Nhaân Ñaïo cuûa Vuõ Khí Haïch Nhaân", ngaøi vieát: "Söï giaùn chæ haïch nhaân vaø noãi ñe doïa chaéc chaén tieâu dieät laãn nhau khoâng theå laø caên baûn cho moät neàn ñaïo ñöùc hoïc huynh ñeä vaø soáng chung hoøa bình giöõa caùc daân toäc vaø quoác gia"
Hoäi nghò treân ñöôïc chính phuû AÙo toå chöùc vaø ñieàu khieån vôùi söï coäng taùc cuûa nhieàu toå chöùc nhaân ñaïo. Ñaây laø hoäi nghò thöù ba thuoäc loaïi naøy vaø trong quaù khöù, bò nhieàu quoác gia sôû höõu vuõ khí haïch nhaân thaúng tay taåy chay. Tuy nhieân, laàn naøy, Hoa Kyø, Anh vaø Trung Hoa ñeàu tham döï, moät caùch deø daët.
Trong söù ñieäp cuûa ngaøi, Ñöùc Phanxicoâ keát aùn vuõ khí haïch nhaân nhö moät "vaán naïn hoøan caàu" ñang taùc ñoäng leân caùc quoác gia vaø gaây nguy cô cho caû caùc theá heä töông lai laãn haønh tinh ta.
Ngaøi vieát "Toâi xaùc tín raèng khaùt voïng hoøa bình vaø huynh ñeä voán ñöôïc khaéc ghi saâu xa trong traùi tim con ngöôøi seõ ñem laïi hoa traùi moät caùch cuï theå ñeå baûo ñaûm vieäc caùc vuõ khí haïch nhaân ñöôïc ngaên caám döùt khoaùt, vì lôïi ích cuûa ñaïi gia ñình chuùng ta".
Söù ñieäp treân Ñöùc Toång Giaùm Muïc Silvano Maria Tomasi ñoïc taïi Hoäi Nghò. Ngaøi laø quan saùt vieân thöôøng tröïc cuûa Toøa Thaùnh beân caïnh Lieân Hieäp Quoác taïi Geneøve.
Duø ñaây laø tuyeân boá ñaàu tieân cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ veà vuõ khí haïch nhaân, nhöng tuyeân boá naøy phaàn lôùn chæ xaùc nhaän laïi quan ñieåm coá höõu cuûa Toøa Thaùnh veà vieäc giaûi giôùi hoã töông coù kieåm nghieäm.
Trong vaên kieän töïa laø Vui Möøng vaø Hy Voïng, ban haønh naêm 1965, Coâng Ñoàng Vatican II tuyeân boá raèng "baát cöù haønh vi chieán tranh naøo nhaèm huûy dieät böøa baõi toaøn boä caùc thaønh phoá hay nhöõng khu vöïc roäng lôùn cuøng vôùi daân cö cuûa chuùng laø moät toäi aùc choáng laïi Thieân Chuùa vaø con ngöôøi. Noù ñaùng bò keát aùn moät caùch khoâng do döï".
Trong lôøi tuyeân boá cuûa mình vôùi Hoäi Nghò Vienna, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ noùi raèng caùc quoác gia coù vuõ khí haïch nhaân phaûi haønh ñoäng khoâng phaûi chæ baèng moâi baèng meùp ñoái vôùi yù nieäm baõi boû, ñaõ ñöôïc phaùt bieåu trong Hieäp Öôùc naêm 1970 veà Phi Phoå Bieán Vuõ Khí Haïch Nhaân, traùi laïi phaûi ñöa ra caùc bieän phaùp nhaèm bieán thöù höùa heïn moâi meùp aáy thaønh hieän thöïc.
Ngaøi noùi: "caùc haäu quaû nhaân ñaïo cuûa vuõ khí haïch nhaân laø ñieàu coù theå tieân ñoaùn vaø coù tính hoaøn caàu".
Ñaïi dieän cuûa hôn 150 quoác gia ñaõ tham döï Hoäi Nghò Vienna, trong ñoù coù Nhoùm Hibakusha, goàm caùc ngöôøi soáng soùt caùc cuoäc doäi bom nguyeân töû taïi Hiroshima and Nagasaki, Nhaät Baûn.
Ñöùc Giaùo Hoaøng vieát theâm: "Hoøa bình phaûi ñöôïc xaây döïng treân coâng lyù, phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi, töï do, [vaø] toân troïng caùc nhaân quyeàn caên baûn".
Chaám döùt naïn noâ leä
Caùc yù nieäm treân cuõng ñöôïc nhaéc tôùi trong söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha nhaân Ngaøy Hoøa Bình Theá Giôùi, ñöôïc Toøa Thaùnh Coâng Boá hoâm thöù Tö. Söù ñieäp naøy coù töïa laø "Khoâng coøn noâ leä, chæ coøn anh chò em", yeâu caàu phaûi chaám döùt naïn noâ leä, trong ñoù, coù vieäc buoân baùn boä phaän ngöôøi, cöôõng baùch laøm ñieám, vaø tuyeån duïng cöôõng cheá caùc vò thaønh nieân laøm binh lính.
Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi raèng vieäc buoân baùn noùi treân phaùt nguyeân töø yù nieäm bieán con ngöôøi thaønh ñoà vaät; yù nieäm naøy daãn tôùi vieäc "baùc boû nhaân tính nôi ngöôøi khaùc" cuøng vôùi ngheøo ñoùi, keùm phaùt trieån, loaïi tröø, khoâng ñöôïc giaùo duïc, ít cô hoäi laøm vieäc, tranh chaáp vuõ trang, baïo löïc, haønh ñoäng phaïm phaùp, khuûng boá, vaø tham nhuõng.
Ñoái vôùi Ñöùc Phanxicoâ, ngöôøi voán ñaåy maïnh cuoäc tranh ñaáu choáng naïn buoân ngöôøi nhö moät trong caùc coät truï cuûa trieàu giaùo hoaøng cuûa mình, caùc chính phuû vaø caùc cô quan lieân chính phuû khoâng phaûi laø caùc cô cheá duy nhaát coù nhieäm vuï phaûi taän dieät "toäi aùc choáng nhaân loaïi" naøy.
Taøi lieäu daøi 6 trang nhaán maïnh tôùi traùch nhieäm xaõ hoäi cuûa moïi ngöôøi, chöù khoâng gaùn moïi traùch nhieäm leân caùc cô quan chính phuû. Noù keâu goïi ngöôøi tieâu thuï traùnh, ñöøng mua caùc saûn phaåm do caùc coâng nhaân bò boùc loät saûn xuaát.
Ñöùc Phanxicoâ vieát: "moïi ngöôøi phaûi yù thöùc ñöôïc raèng mua baùn laø moät haønh vi luoân coù tính luaân lyù chöù khoâng chæ coù tính kinh teá".
Ngaøi vieát theâm: "ta phaûi thöøa nhaän raèng ta ñang ñoái ñaàu vôùi moät hieän töôïng hoaøn caàu hieän vöôït quaù khaû naêng cuûa baát cöù coäng ñoàng hay quoác gia naøo". Ngaøi noùi: "ñeå taän dieät noù, ta caàn söï ñoäng vieân coù theå so saùnh veà taàm côõ vôùi chính hieän töôïng naøy".
Ngaøi keát luaän: "Vì lyù do naøy, toâi khaån thieát keâu goïi moïi ngöôøi nam nöõ coù thieän chí, vaø moïi ngöôøi xa gaàn, keå caû nhöõng vò ôû caáp cao nhaát cuûa caùc ñònh cheá daân chính, nhöõng ngöôøi voán chöùng kieán tai hoïa noâ leä hieän ñaïi, ñöøng trôû thaønh caùc keû ñoàng loaõ vôùi toäi aùc naøy, ñöøng ngoaûnh maët tröôùc caùc ñau khoå cuûa anh chò em ta, cuûa caùc con ngöôøi ñoàng nhaân baûn nhö ta, hoï ñang bò töôùc maát töï do vaø phaåm giaù. Thay vaøo ñoù, ta haõy coù can ñaûm rôø moù thaân xaùc ñau ñôùn cuûa Chuùa Kitoâ, ñöôïc bieåu loä treân göông maët cuûa khoâng bieát bao nhieâu ngöôøi voán ñöôïc Ngöôøi goïi laø "nhöõng keû beù nhoû nhaát trong anh em Ta" (Mt 25:40, 45).
"Ta bieát raèng Thieân Chuùa seõ hoûi moãi ngöôøi chuùng ta: Ngöôi ñaõ laøm gì cho ngöôøi anh em ngöôi? (xem St 4:9-10). Hieän töôïng hoaøn caàu hoùa loøng döûng döng, moät hieän töôïng hieän ñang ñeø naëng leân cuoäc ñôøi cuûa khoâng bieát bao nhieâu anh chò em ta, ñoøi moïi ngöôøi chuùng ta phaûi reøn ñuùc moät tình lieân ñôùi vaø moät tình huynh ñeä môùi khaép treân theá giôùi coù khaû naêng ñem laïi cho caùc anh chò em ta nieàm hy voïng môùi giuùp hoï tieán böôùc moät caùch can ñaûm giöõa muoân vaøn vaán naïn cuûa thôøi ta vaø nhieàu chaân trôøi môùi maø caùc vaán naïn naøy phaùt hieän ra vaø laø nhöõng chaân trôøi Thieân Chuùa voán ñaët trong tay ta".
Vuõ Vaên An