Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ

baét ñaàu vieáng thaêm Thoå Nhó Kyø

Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ baét ñaàu vieáng thaêm Thoå Nhó Kyø.

Vatican (Vat. 28-11-2014) - Saùng ngaøy 28 thaùng 11 naêm 2014, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ ñeán vieáng thaêm Thoå Nhó kyø trong 3 ngaøy, cho ñeán chieàu chuùa nhaät 30 thaùng 11 naêm2 014.

Cô hoäi chính trong cuoäc vieáng thaêm cuûa ngaøi leã kính thaùnh Anreâ Toâng Ñoà, boån maïng cuûa Giaùo Hoäi Chính Thoáng Constantinople, laø Giaùo Hoäi ñöùng ñaàu trong soá 15 Giaùo Hoäi Chính Thoáng treân theá giôùi.

Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ laø vò Giaùo Hoaøng thöù 4 ñeán vieáng thaêm Thoå Nhó Kyø. Vò ñaàu tieân laø Ñöùc Chaân Phöôùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ 6, ñeán thaêm nöôùc naøy caùch ñaây 47 naêm, töùc laø trong hai ngaøy 25 vaø 26 thaùng 7 naêm 1967.

Vaøi neùt veà Thoå Nhó kyø

Thoå nhó kyø coù dieän tích roäng gaáp ñoâi Vieät Nam, vôùi gaàn 780 ngaøn caây soá vuoâng, vaø hieän coù 76 trieäu daân cö, trong ñoù 98% laø tín höõu Hoài giaùo goàm 68% laø ngöôøi Sunnit vaø 30% laø ngöôøi Shiite. Giaùo Hoäi Coâng Giaùo chæ laø moät ñoaøn chieân raát beù nhoû vôùi 53 ngaøn ngöôøi, töông ñöông vôùi 0.07% thuoäc 7 giaùo phaän vôùi 54 giaùo xöù vaø 13 trung taâm muïc vuï khaùc. Nhaân söï muïc vuï cuûa Coâng Giaùo taïi ñaây chæ coù 6 Giaùm Muïc phuï traùch 3 haït ñaïi dieän toâng toøa theo leã nghi la tinh, vôùi söï coäng taùc cuûa 58 Linh Muïc, trong soá naøy chæ coù 6 Linh Muïc giaùo phaän, phaàn coøn laïi 52 vò thuoäc caùc doøng tu. Caû nöôùc chæ coù 7 tu huynh vaø 54 nöõ tu, 4 chuûng sinh.

Caùch ñaây 8 naêm khi Ñöùc Giaùo Hoaøng Bieån Ñöùc 16 thaêm Thoå nhó kyø, soá Linh Muïc giaùo phaän taïi ñaây laø 13 vò, nhö vaäy, coù nghóa laø soá Linh Muïc taïi ñaây trong thôøi gian qua bò giaûm maát quaù moät nöûa!

Theo Hieäp öôùc hoøa bình kyù ôû Lausanne Thuïy Só hoài naêm 1923, caùc toân giaùo thieåu soá taïi Thoå Nhó Kyø ñöôïc bình ñaúng veà quyeàn lôïi nhö caùc coâng daân Hoài giaùo khaùc vaø ñöôïc höôûng caùc quyeàn töï do löông taâm, tín ngöôõng vaø tö töôûng, nhö hieán phaùp quoác gia qui ñònh. Nhöng trong thöïc teá, Kitoâ höõu vaãn coøn bò kyø thò veà nhieàu maët, Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaãn khoâng ñöôïc coâng nhaän veà maët phaùp lyù, vaø ngöôøi daân Thoå nhó kyø vaãn coi Kitoâ giaùo laø ñaïo töø nöôùc ngoaøi.

Vieáng thaêm laêng Ataturk

Ngaøy ñaàu tieân trong cuoäc vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha taïi Thoå Nhó kyø ñöôïc daønh cho caùc nghi thöùc ngoaïi giao: vieáng thaêm laêng nhaø laäp quoác Thoå, thaêm Toång thoáng vaø chính quyeàn, gaëp Phaân boä toân giaùo vuï.

Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ tôùi phi tröôøng Ankara luùc 1 giôø tröa sau 3 giôø bay töø Roma. Töø treân maùy bay böôùc xuoáng, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñöôïc moät vò Boä tröôûng ñaïi dieän chính quyeàn cuøng vôùi giaùo quyeàn ñòa phöông tieáp ñoùn. Lieàn ñoù ngaøi ñeán vieáng laêng cuûa Mustafa Kemal Ataturk caùch ñoù 45 caây soá. OÂng laø nhaø saùng laäp vaø laø toång thoáng ñaàu tieân cuûa Coäng hoøa Thoå Nhó kyø töø naêm 1923 ñeán 1938, vaø thöôøng ñöôïc goïi laø "Ngöôøi cha giaø cuûa daân toäc Thoå nhó kyø". Vôùi cheá ñoä Coäng hoøa, Thoå Nhó Kyø vónh bieät cheá ñoä Vöông quoác Ottoman tröôùc kia, Hoài giaùo khoâng coøn ñöôïc coi laø quoác giaùo, Nhaø Nöôùc Thoå giöõ vò theá "ñôøi", trung laäp ñoái vôùi toân giaùo, baõi boû cheá ñoä Vua Hoài giaùo, thay luaät Coran baèng daân luaät, boû maãu töï Araäp vaø thay baèng maãu töï la tinh.

Taïi laêng Ataturk, Ñöùc Thaùnh Cha vaø ñoaøn tuøy tuøng ñaõ ñöôïc vò Chæ Huy Tröôûng binh ñoaøn canh giöõ ñoùn tieáp vaø ngaøi ñaõ ñaët voøng hoa maøu traéng vaø ñoû tröôùc moä baèng caåm thaïch cuûa nhaø laäp quoác Thoå, tröôùc khi tieán sang saûnh ñöôøng ôû nhaø beân caïnh ñeå kyù teân vaøo soå vaøng.

Ngaøi vieát trong soå naøy: "Toâi chaân thaønh caàu chuùc cho Thoå Nhó kyø, chieác caàu thieân nhieân noái lieàn giöõa hai Ñaïi Luïc, khoâng nhöõng laø ngaõ tö ñöôøng, nhöng coøn laø nôi gaëp gôõ, ñoái thoaïi vaø soáng chung thanh thaûn giöõa nhöõng con ngöôøi nam nöõ thieän chí thuoäc moïi neàn vaên hoùa, chuûng toäc vaø toân giaùo".

Gaëp toång thoáng

Rôøi laêng vò laäp quoác, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ tôùi phuû toång thoáng Thoå Nhó Kyø caùch ñoù 8 caây soá, nôi dieãn ra nghi thöùc ñoùn tieáp chính thöùc.

Dinh toång thoáng naøy môùi ñöôïc khaùnh thaønh caùch ñaây 2 naêm, quen goïi laø Dinh Thöï traéng, thay theá phuû toång thoáng cuõ. Dinh môùi naøy coù 1 ngaøn caên phoøng, vaø coù moät Ñeàn thôø Hoài giaùo coù theå chöùa ñöôïc 5 ngaøn tín höõu.

Coù nhieàu ngöôøi pheâ bình vieäc xaây phuû Toång thoáng nguy nga nhö vaäy, treân moät dieän tích hôn 300 ngaøn meùt vuoâng, hôn caû Toøa Baïch Cung cuûa Myõ, ñieäm Kremli cuûa Nga hoaëc ñieän Buckingham cuûa Anh quoác. Chi phí xaây toøa nhaø naøy leân tôùi 350 trieäu Euro. Coù nhöõng ngöôøi xin Ñöùc Giaùo Hoaøng ñöøng ñeán ñoù, nhöng Cha Lombardi Giaùm ñoác phoøng baùo chí Toøa Thaùnh cho bieát lôøi yeâu caàu naøy khoâng ñeå nhaän ñöôïc theo nghi thöùc ngoaïi giao quoác teá: vò quoác khaùch phaûi chaáp nhaän nôi mình ñöôïc tieáp ñoùn.

Taïi Phuû toång thoáng luùc quaù 2 giôø röôõi chieàu 28 thaùng 11 naêm 2014, giôø ñòa phöông, ñaõ dieãn ra nghi thuùc ñoùn tieáp chính thöùc, vôùi caùc kî, ñoaøn quaân danh döï vaø quoác ca, vaø söï giôùi thieäu hai phaùi ñoaøn. Toång thoáng Recep Tayyip Erdogan naêm nay 60 tuoåi, ñoùn tieáp Ñöùc Thaùnh Cha taïi coång vaøo dinh. OÂng nguyeân laø thò tröôûng thaønh Istanbul roài laøm thuû töôùng trong 11 naêm trôøi, tröôùc khi ñöôïc baàu toång thoáng ngaøy 28 thaùng8 naêm 2014.

Ñöùc Thaùnh Cha vaø toång thoáng ñaõ giôùi thieäu hai phaùi ñoaøn lieân heä, tröôùc khi hoäi kieán rieâng trong dinh, roài tieán ra saûnh ñöôøng tröôùc söï hieän dieän cuûa ñoâng ñaûo caùc giôùi chöùc chính quyeàn Thoå Nhó kyø vaø ngoaïi giao ñoaøn.

Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha

Leân tieáng sau lôøi chaøo möøng cuûa Toång Thoáng Erdogan, Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc ñeán veû ñeïp, lòch söû phong phuù, ñaày nhöõng veát tích vaên minh, vaø laø chieác caàu töï nhieân noái lieàn hai ñaïi luïc AÂu AÙ, cuõng nhö laø phaàn ñaát quí giaù ñoái vôùi lòch söû Kitoâ giaùo, Ñöùc Thaùnh Cha ñeà cao söùc sinh ñoäng, söï caàn cuø vaø quaûng ñaïi cuûa daân toäc Thoå Nhó kyø hieän nay. Ngaøi cuõng noùi raèng:

"Thaät laø moät lyù do vui möøng ñoái vôùi toâi ñöôïc cô hoäi tieáp tuïc vôùi quí vò moät cuoäc ñoái thoaïi thaân höõu, quí chuoäng vaø toân troïng, theo veát caùc vò tieàn nhieäm cuûa toâi, chaân phöôùc Phaoloâ 6, thaùnh Gioan Phaoloâ 2 vaø Bieån Ñöùc 16, cuoäc ñoái thoaïi ñaõ ñöôïc chuaån bò vaø taïo ñieàu kieän thuaän lôïi nhôø hoaït ñoäng cuûa vò Khaâm Söù Toøa Thaùnh baáy giôø laø Ñöùc Giaùm Muïc Angelo Giuseppe Roncalli, nay laø thaùnh Gioan 23, vaø nhôø Coâng ñoàng chung Vatican 2.

Chuùng ta caàn moät cuoäc ñoái thoaïi ñaøo saâu söï hieåu bieát vaø vôùi söï phaân ñònh, ñeà cao giaù trò cuûa bao nhieâu ñieàu chuùng ta coù chung vôùi nhau, vaø ñoàng thôøi giuùp chuùng ta cöùu xeùt nhöõng khaùc bieät, vôùi taâm hoàn khoân ngoan vaø thanh thaûn, ñeå coù theå ruùt ra nhöõng baøi hoïc töø ñoù.

Caàn kieân nhaãn tieáp tuïc thi haønh quyeát taâm kieán taïo moät neàn hoøa bình vöõng chaéc, döïa treân söï toân troïng caùc quyeàn lôïi vaø nghóa vuï caên baûn gaén lieàn vôùi phaåm giaù con ngöôøi. Nhôø con ñöôøng naøy, chuùng ta coù theå vöôït thaéng nhöõng thaønh kieán vaø nhöõng sôï haõi sai traùi, vaø thay vaøo ñoù daønh choã cho söï quyù chuoäng, gaëp gôõ, phaùt trieån nhöõng nghò löïc toát ñeïp nhaát ñeå möu ích cho moïi ngöôøi.

Ñeå ñaït muïc tieâu aáy, ñieàu cô baûn laø caùc coâng daân Hoài giaùo, Do thaùi vaø Kitoâ giaùo, - trong caùc qui ñònh cuûa luaät phaùp cuõng nhö trong thöïc thöïc thi caùc luaät aáy - ñöôïc höôûng cuøng nhöõng quyeàn vaø toân troïng cuøng nghóa vuï. Nhö theá, hoï seõ deã daøng nhaän ra mình laø anh chò em vaø laø nhöõng ngöôøi ñoàng haønh, ngaøy caøng traùnh ñöôïc nhöõng hieåu laàm vaø taïo ñieàu kieän cho söï coäng taùc vaø caûm thoâng. Töï do toân giaùo vaø töï do ngoân luaän, neáu ñöôïc baûo ñaûm thöïc söï cho taát caû moïi ngöôøi, thì seõ kích thích söï trieån nôû tình thaân höõu, trôû thaønh moät daáu chæ huøng hoàn veà hoøa bình.

Ñöùc Thaùnh Cha noùi theâm raèng: "Trung Ñoâng, AÂu Chaâu, theá giôùi ñang chôø ñôïi söï trieån nôû aáy. Ñaëc bieät Trung Ñoâng, töø quaù laâu roài laø nôi dieãn ra caùc cuoäc chieán tranh huynh ñeä töông taøn, döôøng nhö chieán tranh naøy sinh ra chieán tranh khaùc, nhö theå caâu traû lôøi duy nhaát cho chieán tranh vaø baïo löïc luoân luoân phaûi laø moät cuoäc chieán tranh môùi vaø baïo löïc môùi.

Ñöùc Thaùnh Cha ñaët caâu hoûi:

"Trung Ñoâng coøn phaûi chòu ñau khoå ñeán bao giôø nöõa vì thieáu hoøa bình? Chuùng ta khoâng theå cam chòu söï tieáp tuïc caùc cuoäc xung ñoät nhö theå khoâng theå coù moät söï caûi tieán naøo cho tình theá! Vôùi söï trôï giuùp cuûa Thieân Chuùa, chuùng ta coù theå vaø luoân luoân phaûi canh taân loøng can ñaûm hoøa bình! Thaùi ñoä naøy daãn ñeán vieäc chaân thaønh, kieân nhaãn vaø quyeát lieät söû duïng moïi phöông theá thöông thuyeát, vaø nhôø ñoù ñaït tôùi nhöõng muïc tieâu cuï theå hoøa bình vaø phaùt trieån laâu daøi.

"Thöa Toång Thoáng, ñeå ñaït tôùi muïc tieâu cao caû vaø caáp thieát aáy, moät ñoùng goùp quan troïng coù theå ñeán töø ñoái thoaïi lieân toân vaø lieân vaên hoùa, ñeå loaïi tröø moïi hình thöùc cöïc ñoan vaø khuûng boá, noù gaây thöông toån traàm troïng cho phaåm giaù cuûa moãi ngöôøi vaø laïm duïng toân giaùo.

Caàn choáng laïi traøo löu cuoàng tín vaø cöïc ñoan, nhöõng söï sôï haõi voâ lyù kích thích söï hieåu laàm vaø kyø thò, baèng caùch thöïc thi tình lieân ñôùi cuûa taát caû nhöõng ngöôøi coù tín ngöôõng, vôùi nhöõng coät truï laø toân troïng söï soáng con ngöôøi, töï do toân giaùo, laø töï do phuïng töï vaø töï do soáng theo luaân lyù ñaïo ñöùc toân giaùo, coá gaéng baûo ñaûm cho taát caû moïi ngöôøi nhöõng gì caàn thieát ñeå soáng xöùng ñaùng, vaø chaêm soùc moâi tröôøng thieân nhieân. Caùc daân toäc vaø quoác gia ôû Trung Ñoâng ñang caáp thieát caàn ñieàu naøy ñeå coù theå löôït ngöôïc xu theá, vaø thi haønh höõu hieäu moät tieán trình bình ñònh, nhôø söï loaïi boû chieán tranh vaø baïo löïc, vaø theo ñuoåi ñoái thoaïi, coâng phaùp vaø coâng lyù.

Thöïc vaäy, cho ñeán nay, raát tieác laø chuùng ta coøn chöùng kieán nhöõng cuoäc xung ñoät traàm troïng. Ñaëc bieät taïi Siria vaø Irak, baïo löïc khuûng boá khoâng coù daáu hieäu suy giaûm. Ngöôøi ta ghi nhaän coù söï vi phaïm caùc luaät leä cô baûn nhaát veà nhaân ñaïo ñoái vôùi caùc tuø nhaân vaø toaøn boä caùc nhoùm chuûng toäc; chuùng ta ñaõ vaø coøn thaáy nhöõng cuoäc baùch haïi naëng neà choáng laïi caùc nhoùm thieåu soá, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi Kitoâ vaø Yeùzidi, vaø khoâng phaûi chæ coù hoï maø thoâi: haøng traêm ngaøn ngöôøi buoäc loøng phaûi rôøi boû gia cö vaø queâ höông cuûa hoï ñeå thoaùt thaân vaø trung thaønh vôùi tín ngöôõng cuûa mình.

Thoå Nhó Kyø, khi quaûng ñaïi ñoùn nhaän moät soá lôùn ngöôøi tò naïn, ñang tröïc tieáp chòu haäu quaû cuûa tình traïng bi thaûm naøy ôû vuøng bieân giôùi cuûa mình, vaø coäng ñoàng quoác teá coù nghóa vuï luaân lyù phaûi trôï giuùp Thoå Nhó Kyø trong vieäc saên soùc nhöõng ngöôøi tò naïn. Cuøng vôùi söï trôï giuùp nhaân ñaïo caàn thieát, ta khoâng theå döûng döng tröôùc nhöõng gì gaây neân nhöõng thaûm traïng aáy. Trong khi taùi khaúng ñònh söï hôïp phaùp ngaên chaën keû gaây haán baát chính, toâi cuõng muoán nhaéc nhôù raèng khoâng theå uûy thaùc vieäc giaûi quyeát vaán ñeà baèng giaûi phaùp quaân söï maø thoâi.

Caàn coù söï daán thaân chung maïnh meõ, döïa treân söï tín nhieäm laãn nhau, laø cho hoøa bình ñöôïc laâu beàn vaø sau cuøng giuùp daønh nhöõng taøi nguyeân khoâng phaûi cho vieäc voõ trang, nhöng cho nhöõng cuoäc chieán thöïc söï xöùng ñaùng vôùi con ngöôøi: cuoäc chieán choáng ngheøo ñoùi vaø beänh taät, ñeå phaùt trieån daøi haïn vaø baûo toàn thieân nhieân, cöùu giuùp bao nhieâu hình thöùc ngheøo ñoùi vaø bò loaïi boû vaãn coøn trong theá giôùi taân tieán ngaøy nay.

Do lòch söû cuûa mình vaø do vò trí ñòa lyù, cuõng nhö vì taàm quan troïng trong mieàn naøy, Thoå Nhó Kyø coù moät traùch nhieäm lôùn: nhöõng choïn löïa vaø göông cuûa nöôùc naøy coù moät giaù trò ñaëc bieät vaø coù theå laø trôï löïc lôùn ñeå taïo ñieàu kieän cho moät gaëp gôõ giöõa caùc neàn vaên minh vaø tìm ra nhöõng con ñöôøng hoøa bình vaø tieán boä coù theå thöïc hieän ñöôïc.

Xin Ñaáng Toái Cao chuùc laønh vaø baûo veä Thoå Nhó kyø vaø giuùp ñaát nöôùc naøy laø ngöôøi xaây döïng hoøa bình höõu hieäu vaø ñaày xaùc tín!

Gaëp chuû tòch cô quan laõnh ñaïo Hoài giaùo

Sau baøi dieãn vaên, Ñöùc Thaùnh Cha coøn gaëp thuû töôùng Ahmet Davutoglu cuõng taïi Phuû toång thoáng, roài ngaøi ñeán truï sôû cuûa phaân boä toân giaùo vuï goïi laø Diyanet caùch ñoù 10 caây soá ñeå hoäi kieán vôùi giaùo sö Mehmet Gormez chuû tòch cuûa cô quan naøy. Ñaây laø thaåm quyeàn cao nhaát cuûa Hoài giaùo taïi Thoå nhó kyø vaø do chính phuû boå nhieäm. Phaân boä toân giaùo vuï coù quyeàn taøi phaùn treân taát caû caùc Hoäi ñöôøng Hoài giaùo treân toaøn quoác vaø giaùm saùt ñeå vieäc giaûi thích kinh Coran ñöôïc phuø hôïp vôùi ñöôøng höôùng cuûa Nhaø Nöôùc.

Maëc duø Thoå nhó kyø coù ñaïi ña soá daân laø tín höõu Hoài giaùo, nhöng Hoài giaùo khoâng coøn laø quoác giaùo keå töø naêm 1923.

Taïi truï sôû Phaân boä Toân giaùo vuï, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñöôïc giaùo sö Gormez cuøng vôùi hai ñaïi Mufti cuûa coäng ñoaøn hoài giaùo ôû thuû ñoâ Ankara vaø thaønh Istanbul ñoùn tieáp vaø hoäi kieán cuøng vôùi caùc Hoàng y thuoäc ñoaøn tuøy tuøng vaø giôùi baùo chí quoác teá.

Giaùo Sö Gormez naêm nay 55 tuoåi (1959), toát nghieäp Hoài giaùo hoïc taïi Ñaïi hoïc Ankara vaø giaûng daïy taïi ñaïi hoïc Hacettep tröôùc khi ñöôïc boå nhieäm vaøo chöùc vuï naøy caùch ñaây 4 naêm. Töø khi giöõ chöùc vuï naøy, nhieàu laàn oâng leân tieáng toá giaùc traøo löu gheùt boû Hoài giaùo taïi caùc nöôùc taây phöông, caû nhöõng vuï taán coâng caùc Ñeàn thôø Hoài giaùo, nhö thöôøng xaûy ra ôû Coäng hoøa Lieân bang Ñöùc, nôi coù hôn 4 trieäu ngöôøi goác Thoå nhó kyø sinh soáng. Hoài thaùng 9 naêm 2014, oâng ñaõ leân tieáng cho raèng Ñöùc Giaùo Hoaøng chöa laøm ñuû ñeå beânh vöïc Hoài giaùo tröôùc laøn soùng gheùt boû vaø giaûi thích sai laàm veà Hoài giaùo.

Sau khi hoäi kieán, Ñöùc Thaùnh Cha vaø oâng Chuû tòch Gormez ñaõ tieán sang saûnh ñöôøng tröôùc söï hieän dieän cuûa giôùi baùo chí quoác teá.

Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha

Leân tieáng sau lôøi chaøo möøng cuûa OÂng Gormez, Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc ñeán nhöõng quan heä toát ñeïp vaø cuoäc ñoái thoaïi giöõa caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo vaø ngaøi goïi ñaây laø moät söù ñieäp roõ raøng göûi ñeán caùc coäng ñoàng lieân heä, noùi leân raèng söï toân troïng laãn nhau vaø tình thaân höõu laø ñieàu coù theå, maëc duø coù nhöõng khaùc bieät. Ñoù laø söù ñieäp coù yù nghóa ñaëc bieät vaø quan troïng trong thôøi ñaïi khuûng hoaûng nhö ngaøy nay, taïi moät soá vuøng treân theá giôùi cuoäc khuûng hoaûng aáy trôû thaønh nhöõng thaûm traïng thöïc söï cho toaøn theå daân chuùng. Chieán tranh, nhöõng caêng thaúng vaø xung ñoät giöõa caùc chuûng toäc vaø toân giaùo; ñoùi ngheøo ñang ñeø naëng treân haèng trieäu ngöôøi; chuùng taïo neân nhöõng thieät haïi cho moâi tröôøng thieân nhieân, cho khoâng khí, nöôùc, vaø ñaát. Tình traïng taïi Trung Ñoâng thöïc laø bi thaûm, nhaát laø taïi Irak vaø Siria. Vì moät nhoùm cöïc ñoan vaø duy caên, toaøn boä caùc coäng ñoaøn, nhaát laø caùc tín höõu Kitoâ vaø ngöôøi Yeùzidi, vaø khoâng phaûi chæ hoï maø thoâi, ñaõ phaûi boû moïi söï ñeå thoaùt thaân vaø khoûi choái boû ñöùc tin. Baïo löïc cuõng giaùng xuoáng treân caùc nôi thaùnh, caùc ñeàn ñaøi, caùc bieåu töôïng toân giaùo vaø gia saûn vaên hoùa, haàu nhö muoán xoùa boû moïi veát tích, moïi kyù öùc cuûa ngöôøi khaùc.

Ñöùc Thaùnh Cha nhaän xeùt raèng trong tö caùch laø caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo, chuùng ta coù nghóa vuï toá giaùc moïi vi phaïm phaåm giaù vaø caùc quyeàn con ngöôøi. Söï soáng con ngöôøi, laø hoàng aân cuûa Thieân Chuùa Taïo Hoùa, coù tính chaát thaùnh thieâng. Baïo löïc duøng toân giaùo ñeå bieän minh cho haønh ñoäng cuûa mình laø ñieàu ñaùng bò leân aùn quyeát lieät, vì Ñaáng Toaøn Naêng laø Thieân Chuùa cuûa söï soáng vaø hoøa bình. Theá giôùi ñang chôø ñôïi nôi taát caû nhöõng ngöôøi toân thôø Chuùa, mong hoï trôû thaønh nhöõng ngöôøi hoøa bình, coù khaû naêng soáng vôùi nhau nhö anh chò em, maëc duø coù nhöõng khaùc bieät veà chuûng toäc, toân giaùo, vaên hoùa hoaëc yù thöùc heä.

Caàn laøm vieäc chung ñeå tìm ra nhöõng giaûi phaùp thích hôïp. Ñieàu naøy ñoøi coù söï coäng taùc cuûa taát caû moïi phía: chính quyeàn, caùc vò laõnh ñaïo chính trò vaø toân giaùo, caùc ñaïi dieän cuûa xaõ hoäi daân söï, vaø moïi ngöôøi nam nöõ thieän chí. Ñaëc bieät caùc vò laõnh ñaïo caùc coäng ñoaøn toân giaùo. Laø tín höõu Hoài giaùo vaø Kitoâ giaùo, chuùng ta mang theo nhöõng kho taøng tinh thaàn voâ giaù, trong ñoù chuùng ta nhaän ra nhöõng yeáu toá chung, tuy ñöôïc soáng theo nhöõng truyeàn thoáng rieâng: ñoù laø söï toân thôø Thieân Chuùa töø bi, söï tham chieáu toå phuï Abraham, vieäc caàu nguyeän, laøm phuùc, chay tònh - ñoù laø nhöõng yeáu toá neáu ñöôïc soáng chaân thaønh, thì coù theå bieán ñoåi cuoäc soáng vaø mang laïi moät neàn taûng vöõng chaéc cho phaåm giaù vaø tình huynh ñeä cuûa con ngöôøi.

Söï kieän cuøng nhau nhìn nhaän tính chaát thaùnh thieâng cuûa nhaân vò cuõng hoã trôï söï caûm thoâng chung, tình lieân ñôùi vaø söï trôï giuùp thöïc söï daønh cho nhöõng ngöôøi ñau khoå.

Sau cuøng, Ñöùc Thaùnh Cha baøy toû loøng quí chuoäng ñoái vôùi nhöõng gì daân toäc Thoå Nhó Kyø, duø laø ngöôøi Hoài giaùo hay Kitoâ giaùo, ñang laøm cho haøng traêm ngaøn ngöôøi tò naïn rôøi boû queâ höông hoï vì chieán tranh. Ngaøi cuõng baøy toû haøi loøng vì nhöõng quan heä toát ñeïp vaø söï coäng taùc giöõa Phaân boä Toân giaùo Diyanet vaø Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh ñoái thoaïi lieân toân, nhö moät daáu chæ söï ñoái thoaïi chaân thaønh ñeå möu ích cho taát caû moïi ngöôøi, laø daáu chæ hy voïng cho moät theá giôùi ñang raát caàn hoøa bình, an ninh vaø thònh vöôïng.

G. Traàn Ñöùc Anh, OP

(Radio Vatican)

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page